VeeteeltVlees maart 2013

IN DIT NUMMER

JAARGANG 12 NR.1 MAART 2013

MANAGEMENT

Lekker vlees met goed verhaal redt zeldzame rassen

INTERVIEW

Guus Laeven: ‘De NVM bevordert fokkerstrots’

FOKKERIJ

Jubilerend verbeterd roodbont werkt aan natuurlĳ k afkalven

VV03_Cover.indd 2 14-03-13 13:55

2 V E E T E E L T V L E E S M A A R T 2 0 1 32 V E E T E E L T V L E E S J A N U A R I 2 0 1 3

www.veeteeltvlees.nl

of www.veeteeltvlees.be

• ACTUELE BERICHTEN

• VLEESPRIJZEN

• AGENDA

• DISCUSSIEPLATFORM

Bezoek onze

website

Kĳ k dan eerst even op demarkt- en

nieuwspagina van:

nieuwspaginanieuwspagina

puurnatuurvlees.nl

Wilt u overstappen op VLEESVEE?

Diamond is een volledige gefermenteerde gistcultuur.

•Dosering in vleesvee

30-40 gram per dier per dag.•

Resultaat:hogere groei, lagere

voerconversie.•

Prijs slechts 7 cent per dier per dag.

Postbus 160, 8530 AD LemmerTel. 0514 56 90 01Fax 0514 56 90 02

Internet: [email protected]

V L E E S V E E S N I P P E R S

Voor opgave: CRV uitgeverij Postbus 454 – 6800 AL Arnhem tel.: 026 38 98 806

27V E E T E E L T V L E E s j A N u A R I 2 0 1 0

17april 2008

EMBRYO’S BELGISCH- WITBLAUWRAS

Eerstekwaliteitsembryo’s uit witblauwstamboekvee.

Embryoproductie EU-erkend.

Gratis catalogus beschikbaar op aanvraag: Marijke Cuelenaere, VRV-ET (CRV Holding BV)Voor Nederland: 0032 9 363 92 11Voor België: VRV-klantendienst, 078/15 44 44 toets 1

V L E E S V E E S N I P P E R S V L E E S V E E S N I P P E R S• O p g a v e : V e e t e e l t • p o s t b u s 4 5 4 • 6 8 0 0 A L A r n h e m • 0 2 6 3 8 9 8 8 2 3 / 8 2 0

Te koop:luxe ki-gefokte

limousinstamboekdekstierenvanaf 18 maanden.

Tevens luxe dekrijpe pinken.

Limousinfokbedrijf ‘t HaveDorpsstraat 60, Almen

Tel.: 0575 - 431870, Mob.:06 - 13373728

E-mail: [email protected]

Te koopBlonde d’Aquitainedekstieren en vrouwelijk fokvee.Te huur Vakantiewoning gelegen bij boerderij. Tel.: 043-4574085Kijk op:www.gerlachushoeve.nl

U kunt uw advertentieruimte reserveren tot en met 12 mei 2008

BIOVEEHOUDERIJ

Bel: 026 38 98 820

21 mei 2008

Special

Te koop:BWB embryo’s

Ministere x CubitusOrpheon x CubitusNapoleon x CubitusLeptovrij. €175,– p/s

Ad Veenbrink, RandwijkTel.: 06-2153 5879

zw/w één fullst. kleur colour

10,60 14,60 18,60

{ � 2,65 � 3,65 � 4,65per regel per regel per regel

O p g a v e b o n V l e e s v e e s n i p p e r sVoor maar � 2,65 per regel per uitgave van VeeteeltVlees, is een Vleesveesnipper een erg

goedkope manier van adverteren. Onderstaande bon uiterlijk 14 dagen vóór verschijning vanhet nummer waarin u wilt plaatsen zenden aan:

VeeteeltVlees, postbus 454, 6800 AL Arnhem. (Telefonische opgave is niet mogelijk.) Of fax deze opgavebon naar nr. (+31) (0)26 38 98 824.

TEKST: één letter of leesteken per hokje, na elk woord een hokje openlaten.

Naam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Straat: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Postcode: . . . . . . . . . . . . . .

Plaats: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Land: . . . . . . . . . . . . . . . . . .Tel.: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

u kunt uw Vleesveesnipper ook via e-mail zenden naar:

[email protected]

VV04_p17.indd 17 09-04-2008 09:46:44

EMBRYO’S BELGISCH- WITBLAUWRASEerstekwaliteitsembryo’s uit witblauwstamboekvee.Embryoproductie EU-erkend.Gratis catalogus beschikbaar op aanvraag: Marijke Cuelenaere, VRV-ET (CRV Holding BV)Voor Nederland: 0032 9 363 92 11Voor België: VRV-klantendienst, 078/15 44 44 toets 1

StrohakselaarsElektr. benz. of aftakasaandr.

Strolengte naar wens.Gratis infomap.

www.dieren-op-stro.nlFrato, tel.: 024-6411151

10 V E E T E E L T O K T O B E R 2 2 0 0 9

Meer uit robotmelken halen?

Neem dan contact op met de Robotgroep0318 - 675 430 of [email protected]

Cobactan® DCdé nieuwe droogzettherapie

P A R T N E R V A N D E C A M P A G N E

Breed spectrum

Goede verdeling

Dubbel droogzet-effect

Lange werking

Veilig

COBACTAN DC diergeneesmiddel REG NL 101616 SAMENSTELLING per injector van 3 gram: 150 mg cefquinomesulfaat. INDICATIES Behandeling van subklinische mastitis tijdens de droogstand en het voorkómen van nieuwe bacteriële infecties van de uier van melkkoeien tijdens de droogstand veroorzaakt door de volgende cefquinome-gevoelige organismen: Streptococcus uberis, Streptococcus dysgalactiae, Streptococcus agalactiae, Staphylococcus aureus, coagulase-negatieve stafylokokken. CONTRA-INDICATIES Niet toedienen aan dieren waarvan bekend is dat ze overgevoelig zijn voor cefalosporines of andere ß-lactam antibiotica. Niet toedienen aan koeien met klinische mastitis. BIJWERKINGEN Geen bekend. WACHTTIJD (Orgaan)vlees: 2 dagen. Melk: 1 dag na afkalven bij een droogstand van meer dan 5 wkn; 36 dgn na behandeling bij een droogstand van 5 wkn of minder. KANALISATIE UDA. Lees voor gebruik de bijsluiter. Voor meer informatie: Virbac Nederland bv Hermesweg 15, 3771 ND Barneveld. Tel: 0342-427127, [email protected]. www.virbac.nl

Aan u overhandigd door

Bezoek onze stand tijdens de Rundvee Relatiedagen. Kijk ook op www.virbac.nl/cobactan

Bezoek onze stand tijdens de Rundvee Relatiedagen. Kijk ook op www.virbac.nl/cobactan

Maak kans op een jaar lang GRATIS droogzetten!

VX17_p10NED.indd 10 27-10-2009 14:09:10

meer info tel.: 06-22 45 91 37

Te koopSnijmaisbalen +/- 1000 KG

52 V E E T E E L T N O V E M B E R 2 2 0 0 9

“Comfortabel melken? Ik gebruik de Mink vacuümpomp van Busch“

actie geldig t/m 31-12-2009

Uw specialist voor rundveestallen

Contacteer ons voor de verkoper van uw streek:ZUID-NEDERLAND:ALTEZ WEST - B-8700 Tielt TEL.: 0032 51 259999ALTEZ OOST - B-3670 Meeuwen TEL.: 0032 11 790200 T Centraal 0032 70 211 102 NOORD-NEDERLAND:ALTEZ NOORD - NL - 7681 KA Vroomshoop TEL.: 0546 570285

[email protected] www.altez.be

BIOPECTAL MEER DAN 15 JAARDÉ NATUURLIJKE OPLOSSINGVOOR KALVERDIARREE

Biopect is een snelwerkend anti-diar-reemiddel met speciale pectinen die dedarmwand beschermen. Het kan zowelvia de melk als via het drinkwater wor-den verstrekt. Biopect beperkt het anti-bioticagebruik en is bijzonder zuinig toete passen.

Postbus 140 · 5150 AC DrunenTelefoon [0416] 37 99 55 · Fax [0416] 37 78 53www.veeserviceidac.nl

Biopect is eengeregistreerddiergenees-middel,Reg. NL 5010

VEESERVICE IDACVeterinair Groothandel Import - Export

www.veeserviceidac.nl

VX19_p52.indd 52 24-11-2009 09:27:24

Postbus 160, 8530 AD Lemmer

Tel. +31 (0)514 569 001, Fax +31 (0)514 569 002

[email protected], www.speerstra.com

goedkoop microbieel eiwit • verbetert de voerbenutting• bespaart op de voerkosten

VOOR WIE ISNITROSHURE® INTERESSANT?• Melkveehouders en vleesveehouders die willen besparen op hun voerkosten• Melkvee- en vleesveebedrijven met een tekort aan onbestendig eiwit in het rantsoen

INTERESSE IN NITROSHURE®?Melkveehouders of vleesveehouders die belangstelling hebben voor toepassing van NitroShure® kunnen contact opnemen met Speerstra Feed Ingredients BV in Lemmer, Telefoon (0514) 56 90 01 of e-mail: [email protected]

Voor meer informatie: www.speerstra.com

Met 150 gram NitroShure® vervangt u 800 gram sojaschroot of ruim 1 kg raapschroot

NitroShure® biedt 0,5 tot 1 kg extra ruimteaan droge stof in het rantsoen


Tel. +31 (0)514 569 001, Fax +31 (0)514 569 002









Tel. +31 (0)514 569 001, Fax +31 (0)514 569 002








www.speerstra.com


Tel. +31 (0)514 569 001, Fax +31 (0)514 569 002








Hebt u een OEB tekort in uw rantsoen?

Gebruik :

• verbetert de voerbenutting• bespaart op voerkosten

VV01_p27.indd 27 20-01-2010 09:13:41

EMBRYO’S BELGISCH- WITBLAUWRASEerstekwaliteitsembryo’s uit witblauwstamboekvee.Embryoproductie EU-erkend.Gratis catalogus beschikbaar op aanvraag: Marijke Cuelenaere, VRV-ET (CRV Holding BV)Voor Nederland: 0032 9 363 92 11Voor België: VRV-klantendienst, 078/15 44 44 toets 1

U kunt uw advertentieruimte reserveren t/m 15 aprilBel: +31 (0)26 38 98 820/823.

Of e-mail: [email protected]

2 4 A P R I L S P E C I A L T R E N D S I N H U I S V E S T I N G

D E E E R S T E K E U S V A N V L E E S V E E H O U D E R S

VV03_p02.indd 2 14-03-13 10:54

Zeldzame rassen Landbouwsalon SIALekker vlees met een goed ver-haal kan meer betekenen voor een ras dan subsidiegeld.6 Liefhebbers van vleesvee

konden op de SIA in hartje Parĳ s hun hart ophalen.20

Herkenbaarheid, een onderschei-dende smaak en een duurzame en

transparante manier van produceren. Het zĳ n de belangrĳ kste pĳ lers van het vermarkten van producten van zeld-zame rassen, zo lezen we in het hoofd-verhaal. Ondanks de fi nanciële crisis hebben vee-houders die zich richten op zeldzame rassen het tĳ mee. Steeds meer consu-menten kiezen bewust voor duurzaam eten. Speciaalzaken en slagers zoeken naar producten met een verhaal om deze (goed betalende) consument aan zich te binden. Lokale vleesrassen hebben zo’n verhaal en dan hoeft het nog niet eens te gaan om een zeldzaam ras. Guus Laeven, de nieuwe voorzitter van de Federatie Vleesveestamboeken Neder-land, omarmt het idee van lokale vlees-productie en vermarkting. ‘Aaibaar vlees’, noemt Laeven het. Door het vlees aaibaar te maken, een gezicht te geven,

is een hogere vraagprĳ s mogelĳ k om de meerkosten te vergoeden. Maar eigenlĳ k is het idee niet nieuw. In Vlaanderen worden lokaal geproduceer-de producten al veel langer gewaardeerd. Daar zĳ n al jaren talrĳ ke initiatieven die de lokale verkoop van witblauwvlees sti-muleren. De vleesprĳ zen van dieren die vermarkt worden via de groothandel zĳ n nauwelĳ ks toereikend om de vaste kosten te vergoeden, laat staan voor de geleverde arbeid. Met het vooruitzicht van een verminder-de bĳ drage vanuit Brussel voor de pro-ductie van vlees krĳ gt de sector het niet gemakkelĳ ker de komende jaren. Steeds vaker zullen Europese vleesveehouders geconfronteerd worden met goedkoop geproduceerd vlees vanuit vleesveelan-den als Argentinië en Brazilië. Die con-currentie zal de sector niet winnen. De kansen lĳ ken duidelĳ k meer te liggen bĳ de meerwaarde van ‘aaibaar vlees.’

Jaap van der Knaap Aaibaar vlees

R U B R I E K E N 3 Van de redactie 4 Vleestelex13 Uit de dierenartspraktĳ k28 Voer voor Vleesboer30 Agenda

R E P O R TA G E10 Ruim zeventig procent van de donkerrode rouge des prés kalft natuurlĳ k af op Boterhoek

M A N A G E M E N T 6 Lekker vlees redt bedreigde runderrassen24 Verbeterslag in biestmanagement

I N T E R V I E W14 Nieuwe federatievoorzitter Guus Laeven begint blanco aan nieuwe uitdaging

K E U R I N G20 SIA te Parĳ s

R A S S P E C I A L18 Verbeterd roodbont na 25 jaar nog vol ambities

F O K W A A R D E N26 Franse indexen: vier nieuwe limousin- en drie blondestieren

NU BIJ VEETEELTVLEES:

De B oerin: de vierde uitgave van hét vakblad voor agrarisch onderneemsters

I N H O U D

3V E E T E E L T V L E E S M A A R T 2 0 1 3

NU BIJ

• Zonder ervaring startte Ingrid Wellen

een melkveebedrijf

• Kennis delen op kalveropfokparty

Dubben over geld:

een nieuwe hark of

toch op vakantie?

JAARGANG 3 • MAART 2013 • DE BOERIN IS EEN UITGAVE VAN CRV

JAARGANG 3 • MAART 2013 • DE BOERIN IS EEN UITGAVE VAN CRV

DB01_Cover.indd 4

11-03-13 12:21

VV03_Edit.indd 3 14-03-13 14:37

Vleesveeregistratie Oostenrijk in de liftIn tien jaar tijd is in Oostenrijk zowel het aantal vleesveebedrijven als het aantal fokdieren dat deelneemt aan stamboek-registratie, meer dan verdubbeld. Dat meldt Rinderzucht Austria (ZAR).Het aantal bedrijven dat deelneemt aan stamboekregistratie, ging in de vleesvee-houderij van 1116 naar 2630, dat is een winst van bijna 74 procent. Het aantal dieren ging in dezelfde tijdspanne van 12.786 naar 26.292. Belangrijkste rassen in de vleesveefokke-rij zijn nog steeds het fleckviehras, ge-volgd door het murbodnerras, met aan-delen van respectievelijk 20 en 15 procent. Daarna komen het pinzgauer- en het charolaisras met 10 en 7 procent.

Het gebruik van vleesveesperma in Neder-land is bij nagenoeg alle rassen afgelopen ki-jaar gedaald. De cijfers van het ki-jaar 2011-2012 werden gepresenteerd tijdens de CRV-ledenvergaderingen. De daling was in aantallen met ruim 19.000 het grootste bij witblauw. Deze da-ling van 6 procent wordt vooral veroor-zaakt door verminderde gebruikskruisin-gen. Een mogelijke verklaring voor de daling is dat melkveehouders meer melk-veestieren inzetten om melkdieren te hebben wanneer in 2015 het quotum wegvalt.

Daling gebruik vleesveesperma in Nederland

Tabel 1 – Totaal aantal inseminaties in Nederland per ki-jaar (bron: CRV)

Vette Os van Antwerpen heet GretaDe Brasschaatse slager Steven Rijme-nants heeft op zaterdag 9 maart de Vette Os in Antwerpen gewonnen. Het was de 158e keer dat het evenement georgani-seerd werd. Zijn koe Greta, door Ant-werps schepen Ludo Van Campenhout omgedoopt naar Greta Bontekoe uit de Fabeltjeskrant, toonde de meeste kilo’s toen ze op de wegschaal stond.De weegschaal, die dateert uit de tijd van Napoleon, stond traditioneel opgesteld op de Grote Markt in Antwerpen. Bij Gre-ta wees de wijzer 1274 kilo aan, twee kilo meer dan bij de nummer twee, de koe van slager Bart Van Dijck uit Sint-Antonius-Zoersel, de winnaar van vorig jaar.

Weer twee excellente piemonteses in OisterwijkOp het bedrijf van Cees van Nostrum en Bas Basemans uit Oisterwijk zijn op-nieuw twee excellente koeien ingeschre-ven. De ruim zeven jaar oude Ureta van de Kreitehei is ingeschreven met een to-taal van 91 punten. Haar halfzusje Vista van de Kreitehei van ruim vier jaar oud is ingeschreven met 90 punten. Beide piemontesekoeien zijn dochters van Ural van de Kreitehei.De zusjes scoorden met name goed op

bespiering. Ureta mocht hiervoor 93 punten noteren, naast 91 punten voor ontwikkeling, 90 punten voor rastype en 88 punten voor benen. Vista scoorde 92 punten op bespiering, naast 89 punten voor ontwikkeling, 92 punten voor ras-type en 87 punten voor benen.Afgelopen september mocht het Oister-wijkse bedrijf ook al een excellente koe bijschrijven, Uviata van de Kreitehei, een volle zus van Vista.

vleesras 2012 2011 2010 2009 2008

blonde d’ Aquitaine 2.732 2.804 3.082 3.502 3.946Belgische blauwe 291.639 310.864 267.795 201.503 163.852charolais 171 258 369 407 368hereford 313 350 405 370 285limousin 1.082 1.102 1.096 991 1.248maine anjou 127 174 126 106 63marchigiana 73 77 95 112 119parthenaise 32 78 97 157 255piemontese 1.325 1.598 1.826 2.057 2.822verbeterd roodbont 4.296 4.520 5.069 5.655 6.604wagyu 274 163 139 177 164

De excellente Vista van de Kreitehei in actie op de keuring in Enter in augustus 2012

4

V L E E S T E L E X

V E E T E E L T V L E E s M A A R T 2 0 1 3

VV03_Telex.indd 4 14-03-13 16:27

Eindrapport project Natuurlijke LuxeWageningse onderzoekers hebben het eindrapport van het project Natuurlijke Luxe openbaar gemaakt. In het rapport, dat via internet beschikbaar is, wordt ge-meld dat het via selectie op inwendige bekkenhoogte mogelijk is om dikbilkoei-en te fokken die op een natuurlijke ma-nier kunnen afkalven.LTO, de Federatie Vleesveestamboeken Nederland, het stamboek voor het verbe-terdroodbontvleesras en het Nederlands stamboek voor Belgisch witblauw onder-zoeken volgens de stuurgroep Natuurlijk Luxe momenteel de mogelijkheden om een vervolg te geven aan het project.

Gemiddeld 3894 euro op CSB-veilingOp de afgelopen veiling van het Centre de Selection Bovine (CSB) is voor de zes-tien geveilde stieren een bedrag van ge-middeld 3894 euro neergeteld. De stie-ren trokken naar diverse fokkers in Vlaanderen, Wallonië en Nederland. Het hoogste bod was voor de stier Opalin du Ronchy (v. Liberal d’Ochamps). De stier veranderde voor 7200 euro van eigenaar. De volgende veiling vindt plaats op 24 april. Vanaf 13.00 uur zullen de aange-boden stieren tentoongesteld worden met aansluitend de veiling.

Chinese delegatie vergaart kennis over witblauwEind februari en begin maart verbleef er een Chinese delegatie in Oost-Vlaande-ren om kennis op te doen over het Bel-gisch-witblauwras. De delegatie telde ook drie dierenartsen die aan de facul-teit Diergeneeskunde in Merelbeke een opleiding krijgen in het uitvoeren van een keizersnede en het inplanten van embryo’s bij runderen. Dat meldde land-bouwnieuwssite Vilt.Wereldwijd is er een flinke stijging van de vleesconsumptie en willen landen met een sterk groeiende populatie, zoals China, zelf meer vlees gaan produceren. De genetica van het Belgisch-witblauw-rundvee kan daarbij helpen. Het plan is opgevat om embryo’s en sperma van de juiste bloedlijnen van het witblauwrundveeras te verdelen in de Chinese provincie Hebei. De provinciale

landbouwkamer van Oost-Vlaanderen, onder voorzitterschap van gedeputeerde Alexander Vercamer, geeft de nodige fi-nanciële armslag aan dit project. De Chinese provincie Hebei, die meer dan 65 miljoen inwoners telt en twintig maal groter is dan België, werkt daarom intensief samen met de faculteit Dierge-neeskunde van de Universiteit Gent. Door de samenwerking kan Belgisch-witblauwrundvee worden gepromoot in China. Aangezien er in China vooral gewerkt zal worden met kruisingen van wit-blauw op lokale rassen, is het mogelijk dat er problemen tijdens de verlossing opduiken. Daarom leren enkele Chinese dierenartsen in Merelbeke een keizer-snede uitvoeren. Buiten België zijn kei-zersneden minder gangbaar.

GAB brengt gesekst sperma op de marktGénétique Avenir Belgimex (GAB) kon-digt aan binnenkort te starten met het aanbieden van gesekst sperma van en-kele van haar witblauwe verervers. Het beschikbaar stellen van vrouwelijk gesekste spermarietjes gebeurt vanaf 1 april met de stier Origan de Fooz,

een zoon van vererver Adajio de Bray. Vanaf 15 april is het de bedoeling ook ge-sekst sperma van Winston van het Pe-renhof (v. Odilon van Perenhof) in de markt te zetten. Van Winston komen er behalve vrouwelijke ook mannelijke riet-jes beschikbaar.

Winston van het Perenhof (v. Odilon van Perenhof)

5V E E T E E L T V L E E s M A A R T 2 0 1 3

VV03_Telex.indd 5 14-03-13 16:27

Het project ‘De blaarkopketen’ trok bij de start drie jaar geleden veel aandacht. Het idee was uniek.

Door een samenwerking tussen commerciële partijen, van veehandel en mesterij tot slagerij en groothandel, werd met een startsubsidie vanuit de overheid een pro-fessionele keten opgezet om vlees van blaarkopossen en -vaarzen tegen meerwaarde af te zetten in de horeca, bedrijfsrestaurants en zorginstellingen.Naast een ke-ten voor vlees zou ook een keten voor zuivel worden ontwikkeld. De verwachtingen waren hooggespan-nen. Als de ambities van de ketenpartijen waarge-maakt zouden worden, zou het een flinke impuls geven aan de ontwikkeling van het blaarkopras.‘We zijn aan iets heel nieuws begonnen. We proberen het ras perspectief te bieden vanuit de markt. Dat is spannend’, vertelt Ben Barkema, die als adviseur en blaarkopliefhebber veel tijd en energie in het project steekt. ‘Vrij snel na de veelbelovende start sloeg de re-cessie toe. Daar hebben we nu veel last van. De kwaliteit van het vlees staat buiten kijf. Maar de hogere kostprijs blijkt met name voor instellingen op dit moment een belemmering. De afzet blijft steken op acht tot tien die-ren in de week. Dat is nogal wat minder dan we voor ogen hadden. Maar we hebben onszelf niet voor niets vijftien jaar de tijd gegeven. Alle betrokken partijen staan nog steeds achter het project en blijven werken aan het ontwikkelen van afzetkanalen.’Het plan om ook aan de melk van blaarkopkoeien meerwaarde te geven liep vertraging op, maar lijkt bin-nenkort concreet te worden. De eerste proefkazen van melk van een blaarkopbedrijf zijn er. Over een aantal maanden ligt er een speciale blaarkopkaas in diverse speciaalzaken. De betrokken veehouder vangt een plus van drie cent boven op de garantieprijs van Friesland-Campina.

Oerwoud aan keurmerkenDe blaarkopketen is een voorbeeld van de ontwikkeling van ketens om producten van zeldzame runderrassen tegen meerwaarde te vermarkten. De Vereniging Laken-velder Runderen heeft de Stichting Lakenvelder Vlees

Lekker vlees redt bed reigde runderrassenProfessionele marketing eff ectiever dan subsidiegeld

De laatste jaren krijgen zeldzame runderrassen

steeds vaker steun van commerciële partijen.

Lekker vlees met een goed verhaal blijkt vaak

meer voor een ras te kunnen doen dan subsi-

diegeld van goedwillende overheden.

tekst Wichert Koopman

H O O F D A R T I K E L

V E E T E E L T V L E E s o k t o b e r 2 0 0 96 V E E T E E L T V L E E s M A A R T 2 0 1 3

VX03_HoofdRendement.indd 6 14-03-13 14:10

opgezet en vanuit Overijssel verovert de club Natuur-boeren uit de buurt het schap van lokale supermarkten met vlees van oud-Hollandse rassen uit de natuur. Ook hier is het plan om landelijk op te schalen tot enkele tientallen dieren in de week. En dan zijn er nog talloze kleinschalige projecten van individuele veehouders en bijvoorbeeld Stichting De Witrik en Stichting Roodbont Fries vee.‘We zien de laatste jaren een oerwoud aan initiatieven en keurmerken’, vertelt Geert Boink, voorzitter van de Stichting Zeldzame Huisdierrassen (SZH). ‘Op zich is die veelheid aan projecten natuurlijk hartstikke goed. Hoe meer kansen voor zeldzame rassen, hoe beter. Maar een project heeft voor ons als Stichting Zeldzame Huisdier-rassen pas echt meerwaarde als het daadwerkelijk bij-draagt aan de ontwikkeling van een ras. Zo moet raszui-vere stamboekfokkerij gewaarborgd zijn.’ Boink heeft de rol van zijn stichting, mede als gevolg van krimpende subsidiepotten, de laatste jaren duide-lijk zien veranderen. ‘Als SZH zijn we nu vooral adviseur als het gaat om fokdoelen, registratie, fokprogramma’s en het beheersen van inteelt. Voor promotie van rassen hebben we niet veel geld. Wel ondersteunen we commerciële initiatieven van stamboeken en ondernemers door ze een plaatsje te geven op de website www.zeldzaamlekker.nl. Zo hopen we de producten meer bekendheid te geven en kennisuitwisseling te bevorderen.’De Stichting Zeldzame Huisdierassen blijft naast advi-seur belangenbehartiger naar de overheid. Zo wordt op dit moment gewerkt aan het merken van zeldzame huisdieren binnen de I&R-database. Zo ontstaat een zo-genaamd ‘paraplubestand’ van dieren die extra be-scherming verdienen mocht er in geval van een besmet-telijke dierziekte geruimd moeten worden. Comeback rood rasIn Vlaanderen speelt de overheid nog een directe finan-cieel ondersteunende rol in het behoud van bedreigde rassen. Zo is voor fokkers van het witrood ras van Oost-Vlaanderen, het witblauw dubbeldoelras van Vlaams-Brabant en het rood dubbeldoel en het vleesras van West-Vlaanderen een regeling waarbij ze voor een periode van vijf jaar kunnen intekenen voor een subsi-die van 100 euro per dier per jaar voor al hun dieren vanaf zes maanden die voor minstens 75 procent raszui-ver zijn. ‘Met deze ondersteuning wil de Vlaamse over-heid het economisch rendement van de moderne hoog-productieve rassen en de oorspronkelijke streekeigen rassen dichter bij elkaar brengen’, vertelt Gabriël De-schuymer van het Studie- en Documentatiecentrum voor Vlaamse Rundveerassen (SDVR). Het SDVR werd in 1998 opgericht om de instandhouding van de Vlaamse rassen te garanderen.

Lekker vlees redt bed reigde runderrassenProfessionele marketing eff ectiever dan subsidiegeld

Blaarkopketen blijft werken aan ontwikkeling

van verkoopkanalen

V E E T E E L T V L E E s o k t o b e r 2 0 0 9 7V E E T E E L T j a n u a r i 1 / 2 2 0 0 9 7V E E T E E L T V L E E s M a a r T 2 0 1 3


In 2012 waren er bij het rode ras 29 bedrij-ven die 589 dieren hadden die in aanmer-king kwamen voor de premie. Voor het wit-blauw dubbeldoelras waren er eveneens 29 bedrijven met 1626 dieren en voor het wit-rood ras waren er 61 bedrijven met in totaal

1797 dieren. Op initiatief van het SDVR kreeg het rode ras van West-Vlaanderen vo-rig jaar nog een extra steuntje in de rug. Het vlees van het eeuwenoude ras werd door de Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmar-keting (VLAM) officieel erkend als streek-

product. Het heeft voor de fokkers de deu-ren naar de horeca geopend en gezorgd voor veel publiciteit. ‘Het rood ras is bezig aan een comeback’, vertelt Deschuymer.

Vet met laag smeltpuntHerkenbaarheid, een onderscheidende smaak en een duurzame en transparante manier van produceren. Het zijn de belang-rijkste pijlers onder de vermarkting van producten van zeldzame rassen. Een voor-trekkersrol hierbij vervult Slow Food. Deze internationale beweging van consumenten zet zich in voor het behoud van smaakvol en duurzaam geproduceerd voedsel en heeft inmiddels 100.000 leden in 150 lan-den, waaronder 3000 in Nederland. ‘Wij vinden dat voedsel lekker, puur en eerlijk moet zijn. Dat gaat over smaak en de ma-nier van produceren, maar bijvoorbeeld ook over het behoud van de agrobiodiversiteit die aan authentiek voedsel ten grondslag ligt’, vertelt René Zanderink, die in Neder-land voor Slow Food werkt als coördinator van de zogenaamde Ark van de Smaak. Met de erelijst van Ark van de Smaak wil de internationale beweging voor ecogastrono-mie helpen om traditionele, ambachtelijke streekproducten te behouden voor de toe-komst. De Nederlandse lijst telt inmiddels zestien producten, waaronder het lakenvel-derrund en het brandrode rund. Vlees van deze rassen is duidelijk onderscheidend. Zo heeft het vet in het vlees van lakenvelders een iets lager smeltpunt, wat zorgt voor ex-tra smaak en topkoks nieuwe mogelijkhe-den biedt om vlees te bereiden. Ook Leidse kaas van blaarkoppen staat op de lijst.Producten die zijn opgenomen in de Ark

Bijzondere kaas van bijzondere koeien

Michiel Cassuto: ‘Keus voor brandrood weloverwogen’

Eigenlijk wilde Michiel Cassuto zijn hele le-ven al koeien melken. Noodgedwongen be-hielp hij zich meer dan twintig jaar met geiten, tot hij in 2009 kansen zag voor een bijzonder bedrijf. Nu melkt hij op het land-goed Kernhem in Ede twintig brandroden en verwerkt alle melk tot een zelf ontwik-kelde kaas. De ‘brandrood’-kaas is van het gruyèretype en heeft een natuurlijke korst met een roodbacterie. ‘Die geeft de kaas een rode kleur, die weer mooi past bij de naam en de kleur van de koeien’, vertelt Cassuto. De keus voor brandroden was weloverwogen. ‘Ik wilde een bijzondere kaas ma-ken van melk van bijzondere koeien. De brandroden zijn voor mijn klanten herken-baar, ze hebben een rustig karakter.’Het was voor Cassuto tot op heden pionie-ren op vele fronten. Zo was het bij de start

heel moeilijk om aan geschikte koeien te komen. ‘Ik begon met een ratjetoe aan zoogkoeien, waarvan een deel ook al weer is verkocht omdat ze te weinig melk gaven’, vertelt hij. ‘De variatie in melkproductie is nog steeds groot, maar ligt gemiddeld op zo’n 4000 kilo per koe per jaar. Doordat ik nu zelf jongvee opfok, wordt de veestapel wel elk jaar beter en uniformer.’Ook in de kaasmakerij blijft Cassuto wer-ken aan optimalisatie van het productiepro-ces. Daarnaast vraagt de vermarkting van het product zijn aandacht. ‘De verkoop via de groothandel loopt redelijk, maar recht-streekse levering aan kaasspeciaalzaken, natuurvoedingswinkels en horeca gaat veel beter’, ervaart de multi-ondernemer. ‘Het is toch belangrijk dat je zelf het verhaal vertelt.’

Vlees van brandrood rund opgenomen in ‘Ark van de Smaak’

8 V E E T E E L T V L E E s M A A R T 2 0 1 3

H O O F D A R T I K E L


kiezen bewust voor duurzaam eten en een groeiende groep winkeliers en hore-ca-ondernemers wil zich onderscheiden met bijzondere producten met een ver-haal. Daar liggen kansen. De belangstel-ling is dan ook vaak groot. Verschillende betrokkenen geven aan meer vraag te hebben dan ze kunnen leveren.Projecten richten zich echter vooral op de bovenkant van de markt. Dat zal ook

van de Smaak worden door Slow Food on-der de aandacht gebracht op beurzen en bij proeverijen. Dat genereert vaak weer pu-bliciteit. Zo krijgen fokkers en ambachtelij-ke verwerkers een steuntje in de rug. Meerwaarde lastigOndernemers die zich richten op het ver-markten van zeldzame rassen hebben het tij mee. Steeds meer consumenten

wel moeten, want de kostprijs van het vlees is vaak hoog. Door de kleine aantal-len is logistiek duur en meestal halen de dieren niet het slachtrendement van gespecialiseerde vleesrassen. Rassen zijn niet voor niets zeldzaam geworden. De top van de markt is echter conjunctuur-gevoelig. Zo hebben de duurdere restau-rants op dit moment veel te lijden van de crisis. Dit alles zorgt ervoor dat het nog niet zo eenvoudig is om met zeldzame rassen uiteindelijk voldoende meerwaar-de uit de keten te halen.Voor het toekomstperspectief van de ras-sen is het van groot belang dat aan het overtollige fokvee waarde als slachtvee kan worden toegevoegd. Dit blijft de ras-zuivere fokkerij stimuleren. Zo steeg het aantal stamboekdieren van het brandro-de ras in drie jaar van 1194 naar 1508. Het verloop van het aantal eerste insemi-naties geeft ook een indruk van de be-langstelling voor een ras, hoewel ook vaak met natuurlijke dekking wordt ge-werkt. Uit de cijfers van CRV (zie tabel 1) blijkt geen duidelijke trend, al lijkt het aantal inseminaties met lakenvelder nog steeds iets terug te lopen en zit de blaar-kop de laatste jaren weer wat in de lift. l

Van afgedankt tot niet aan te slepenTot dertig jaar geleden liepen op veel be-drijven in West-Vlaanderen koeien van het rood rundveeras van West-Vlaande-ren. Het veeslag kende een dubbeldoel- en een vleestype. Beide varianten raak-ten in de verdrukking. Zo ook op het melkveebedrijf van Noël Vandecasteele in Koekelare, waar de betere melkkoeien werden ingekruist met holsteins. Daar-naast hield de fokker echter een koppel-tje roden raszuiver en selecteerde hierin op vleesproductie. De melkveestapel die zoon Stefan onder zijn hoede heeft, is inmiddels volledig in de red-holsteinrichting gefokt. Daarnaast loopt op het bedrijf nog altijd een dertig-tal raszuivere rode zoogkoeien van het traditionele vleestype. De stierkalveren worden allemaal aangehouden, afgemest

en verkocht in het reguliere circuit. Voor de koeien heeft Noël inmiddels een vaste afspraak met een slager. Die verkoopt het vlees in zijn winkel en levert het aan res-taurants. ‘Het is niet te geloven’, lacht de fokker. ‘Eerder ging al het vee zonder meerwaarde weg in de handel. Nu leve-ren we ongeveer één koe in de maand, maar we kunnen gemakkelijk het drie-voudige kwijt.’ Voor Vandecasteele is duidelijk waarom. ‘Vorig jaar is het ras erkend als streekpro-duct en hebben we meegedaan aan de ver-kiezing van het lekkerste stukje vlees van Vlaanderen. Zowel op zicht als op smaak was het vlees van onze koeien duidelijk te onderscheiden. Het is donker van kleur, heeft een hele fijne draad en een randje vet. Dat zorgt voor een heerlijke smaak.’

Noël Vandecasteele: ‘Vlees duidelijk te onderscheiden’

Hobby wordt professionele mesterij

Het begon voor Edwin en Ineke Korenblik met twee lakenvelderkoeien ‘voor het mooi’ in een weitje voor hun boerderij in Harfsen. Zeven jaar later is de hobby van de voormalige rosékalvermesters uitge-groeid tot een professionele tak. De veesta-pel telt inmiddels dertien zoogkoeien met kalveren en daarnaast worden jaarlijks

Ineke Korenblik: ‘Oer-Hollands ras spreekt klanten aan’

tussen de 80 en 100 zuivere lakenvelder-stiertjes van andere fokkers afgemest. ‘De intensieve veehouderij ging ons steeds meer tegenstaan’, vertelt Ineke Korenblik over de achtergrond om volledig om te schakelen op lakenvelders. ‘Toen we in 2010 met een aantal collega-fokkers om de tafel zaten, kwamen we tot de conclusie dat het ontzettend jammer was dat een groot deel van de stierkalveren anoniem in de reguliere handel terechtkwam. Zo ont-stond het idee om gezamenlijk stiertjes af te mesten en te vermarkten.’ Om de afzet te professionaliseren, werd de Stichting Lakenveldervlees opgericht. Die koopt de slachtrijpe dieren en verzorgt de distributie. Naast de familie Korenblik zijn nog twee mesters bij de stichting aangeslo-ten. Over de afzet is Ineke Korenblik rede-lijk tevreden. ‘We merken wel dat de reces-sie toeslaat in de horeca. Gelukkig verkopen we ook aan particulieren. Die vraag blijft goed op peil. Een lekker stukje vlees, dicht bij huis geproduceerd en van een oer-Hollands ras. Dat spreekt klanten aan.’

Tabel 1 – Aantal eerste inseminaties per rasgroep van de stier (bron: CRV)

ras 2009 2010 2011 2012

blaarkop 2925 2774 3165 3183lakenvelder 1312 1180 1161 1018brandrood 168 215 141 190Fries roodbont 334 258 320 347

jaar



Fokken op minder keizersneden

Aan het baksteenprofi el op de muren valt niet af te lezen dat het gebouw

uit een aaneenschakeling van prefab-ele-menten bestaat. Ook het nieuwe kavel-pad is niet zomaar van beton gemaakt op Boterhoek nv in het Oost-Vlaamse Loven-degem. Het is fraai afgewerkt met een in beton gedrenkt klinkerpatroon. Met trots schuiven bedrĳ fsleider Jean-Paul Van Kerckvoorde en medewerker Stĳ n Hebbrecht de poorten van de nieuw-bouwstal open. Het frisse klimaat en het binnenvallende licht geven het bouw-werk meteen een opvallend luchtige in-druk. Tegen de draagbalken van het dak is een dikke laag isolatiemateriaal ge-schroefd, wat de stal binnenin extra hel-der maakt. ‘Voor de bouw hebben we ideeën bĳ een vĳ ftiental boeren opgedaan’, zegt Jean-Paul. ‘Elk van die veehouders heb ik ge-vraagd om de voor- en de nadelen van hun stal op te sommen. Op basis van de positieve elementen uit al die praktĳ ker-varingen is deze stal ontworpen.’

Gemotoriseerd stroplatformEen opzienbarend voorbeeld van de opge-dane bouwideeën is het gemotoriseerde stroplatform dat op twee rails boven de ingestrooide boxen rondgaat. ‘Met een stroblazer krĳ g je niet alleen veel stof in de windzeilen, maar ook in de longen van de dieren.’ Terwĳ l Jean-Paul alles uitlegt, demonstreert Stĳ n het traject van het stroplatform, dat door zĳ n compacte vorm de ventilatie in de stal niet hindert. ‘Met dit systeem strooien we de boxen nog handmatig in, maar dan op amper

zes tot zeven minuten tĳ d. Je hebt in die tĳ d meteen ook alle dieren gezien.’ Het isoleren van de stal was een bewuste keuze. Niet alleen het dak, maar ook de muren bevatten een dikke laag isolatie-materiaal. ‘Zo kan het vocht in de winter niet tegen de wanden condenseren en blĳ ft de stal altĳ d droog en blĳ ven de mu-ren schoon. Vocht in de stal betekent bac-teriën en die wil je niet hebben.’Een weerstation boven op het dak van de vleesveestal regelt de luchtinlaat door het aansturen van de windzeilen aan de zĳ -kanten van de stal. Naarmate de zon meer schĳ nt en de buitentemperatuur hoger wordt, neemt ook de opening stel-selmatig toe. Een aangepast klimaat is belangrĳ k, aangezien de nieuwbouwstal behalve de hoogdrachtige koeien ook de pasgeboren en de jongste kalveren huis-vest. Het oudere jongvee komt in een aparte hellingstal.

Kalveren ‘droog’ zetten ‘De kalveren gaan hier altĳ d apart lig-gen.’ Jean-Paul toont de middelste van drie naast elkaar gelegen boxen waarin twee kleine openingen de jongste dieren toegang verlenen. In deze boxen geven de bedrĳ fsleiders de kalveren extra kracht-voer en aangepast ruwvoer tĳ dens de zoogperiode. ‘Vroeger hadden we bĳ het spenen vaak last van kalvere n die lang bleven huilen naar de moeder. Nu we de kalveren op deze manier bĳ voeren, heb-ben we daar geen last meer van.’ De kalveren worden op een leeftĳ d van drie maanden defi nitief weggehaald bĳ de moederdieren. ‘Vaak doen we dat door

Het donkerrode vel met witte ledematen en de witte staartpunt

zĳ n karakteristiek voor de ruim 150 rouge des prés. Vleesmassa

en groeisnelheid zĳ n de belangrĳ kste fokdoelen op Boterhoek nv

in Lovendegem, waar recent een nieuwe stal verrees.

tekst Annelies Debergh

Door zĳ n rustieke bouw valt de twee jaar oude vleesvee-stal van Boterhoek nv amper op in het landschap. Het bouwwerk telt diverse tech-nische snufjes.

Ras: maine anjou of rouge des présAantal stuks: 150Aantal hectare: 22 ha gras en 8 ha mais

Ruim zeventig procent van de donkerrode rouge des prés kalft natuurlĳ k af op Boterhoek nv

B E D R I J F S R E P O R T A G E

Lovendegem

soms een koe weg te halen. Zo zetten we de kalveren geleidelĳ k aan droog.’ Het gaat in elk geval in die volgorde: eerst ver-huizen de koeien naar andere boxen, pas later de kalveren. ‘Zo verminderen we de stress bĳ het spenen.’ Terwĳ l ze door de boxen lopen, halen zo-wel Jean-Paul als Stĳ n af en toe enkele van de favoriete fokkoeien naar voren.

Twee rails geleiden het stroplatform over de boxen

Jean-Paul Van Kerckvoorde en Stĳ n Hebbrecht

V E E T E E L T V L E E S O K T O B E R 2 0 0 910 V E E T E E L T V L E E S M A A R T 2 0 1 3

VX03_BedrijfMaineAnjou.indd 10 14-03-13 16:25

‘Meer dan duizend kilo is voor een koe niet uitzonderlijk’, vertelt Stijn en hij wijst een paar voorbeelden aan. Ook van de kalveren wordt op regelmatige tijd-stippen het gewicht gecontroleerd. Jean-Paul haalt er een lijst bij en wijst op groei-resultaten van 1,2 tot 2,2 kilogram groei per dier per dag. ‘We pogen altijd zo veel mogelijk met de betere dieren te werken. Bloedlijnen die beter scoren op groei, zet-ten we ook langer in voor de fokkerij.’ Nog meer gegevens worden vastgelegd. Zo hangt in de stal een stallijst waarop gekalfde dieren, kalf en ook de wijze waarop de geboorte plaatsvond, zorgvul-dig worden genoteerd. ‘We ijveren voor

minder keizersneden’, legt Jean-Paul meteen uit. Hij geeft aan de markt voor te willen zijn op het vlak van natuurlijke ge-boorten. ‘De Scandinavische landen wei-geren keizersneden, in Engeland komt het op de verpakking en ook in Neder-land houden supermarktketens steeds meer rekening met natuurlijke geboor-ten. Als het in Brussel regent, dan voel ik het hier druppelen. Wij willen bewust keizersneden tegengaan.’

30 procent keizersnedeMomenteel is het percentage keizersne-den in de veestapel nog ongeveer dertig procent. Vaak gaat het al dan niet toepas-

sen ervan samen met een verkeerde lig-ging van het kalf of gewoon een zware geboorte. In de meeste gevallen volstaat trekkracht. Om de afkalfmachine in te zetten, is achter in elke box voor het huis-vesten van kalfkoeien ook een ring voor-zien. ‘We registreren altijd hoe een kalf ter wereld komt. Vaarzen die natuurlijk kalfden, daar werken we mee door. De anderen komen op een soort zwarte lijst. Die zullen we sneller afvoeren.’Het jongste kalf dat in de stal loopt, een stierkalf van 82 kilo, kwam wel met een keizersnede ter wereld. ‘In dat geval is het een noodzaak en we zijn er met de keizersnedebox ook goed op voorzien.’

Eén keer daags alleen graszaadhooi De aaneengeschakelde reeks behandelboxen vergemakkelijkt de arbeid

V E E T E E L T V L E E s o k t o b e r 2 0 0 9 11V E E T E E L T V L E E s M A A R T 2 0 1 3


Het lokaaltje met keizersnedebox telt alle benodigdheden om efficiënt een kalf te verlossen. Zo hangt er centraal een katrol met verloskettingen voor de verlossing van het kalf en voorziet een thermostati-sche kraan in aangepast warm water. ‘Ik heb het niet zo begrepen op emmers’, voegt Jean-Paul daar snel aan toe. ‘Daar kunnen ook weer bacteriën in groeien en er gaat niets boven vers water uit de kraan.’Behalve een goed uitgeruste keizersnede-box beschikt de stal over verwarmd drinkwater. ‘Wanneer het water erg koud is in de winter, zie je dat de zoogkoeien minder drinken en de kalveren minder melk ter beschikking hebben. Door het leidingwater op te warmen tot 16 à 17 graden Celsius blijven de koeien genoeg water opnemen en blijven ze goed aan de melk.’ Verderop is een behandelstraat. ‘In prin-cipe kan één man hier de meeste hande-

lingen alleen in doen.’ Stijn somt voor-beelden op als het kunstmatig insemi- neren van dieren, scheren of behandelen van vee. ‘Al het hekwerk in de stal is er op voorzien de dieren zo veel mogelijk alleen de baas te kunnen.’

Gewicht compenseert prijsDat het vee zo handzaam is, was een van de voornaamste redenen waarom de keu-ze destijds op maine anjou of rouge des prés viel. ‘Franse vleesveehouders hebben vaak een paar honderd hectare en daar-naast nog een veestapel. Ze kunnen het zich niet veroorloven om alle tijd in de stal te besteden. Deze koeien hebben van nature een rustig karakter. Je kunt zo-maar bij alle dieren in de box gaan.’ De hoge ruwvoerefficiëntie is volgens Jean-Paul en Stijn een extra voordeel. Voor het voeren wordt een beroep gedaan op acht hectare mais, een klein perceel voederbieten en tweeëntwintig hectare

gras. ‘In de voormiddag krijgen de dieren mais en in de vooravond alleen graszaad-hooi. Met snellere voersoorten kunnen deze dieren minder goed overweg.’ Stijn wijst op het nadelige effect van ener-gierijk voeren op de mogelijkheden tot natuurlijk kalven. ‘Mais en hooi zijn vol-doende.’De vaarzen kalven af op 29 tot 30 maan-den. ‘Dat is vrij laat, maar de dieren lopen dat later weer in door een korte tus-senkalftijd. De meeste dieren kalven im-mers binnen het jaar opnieuw af.’ Jean-Paul wijst op de goedkope opfok. ‘Om een vaars op te fokken is bijna geen kracht-voer nodig. Dat is weer een economisch voordeel.’ De verkoopprijs van de dieren ligt lager dan voor luxer witblauwvee. ‘Doorgaans ligt de verkoopprijs twintig tot vijfentwintig eurocent per kilogram lager, maar met ruime gewichten die al snel over de duizend kilogram gaan, is dat verschil goed te compenseren.’ l

Beugel in box voor bevestigen veeverlosser

Hellingstal biedt onderdak aan het jongvee

De keizersnedebox bevat een katrol met verloskettingen en water op de juiste temperatuur

B E D R I J F S R E P O R T A G E



Een assistente van onze praktĳ k belde mĳ met een spoed-visite bĳ een vleesveehouder die een koe had verlost en

waarbĳ het kalf niet fi t oogde. Bĳ aankomst op het erf stonden de laarzen en overall al netjes klaar bĳ de stal. Na omkleden kon ik dus direct aan de slag. In het strohok lag een limousinkoe bĳ te komen van de beval-ling. Het kalf reageerde maar matig op het likken van de koe en het jonge dier ademde veel te fl auw. Nadat de eigenaar de koe een halster had omgedaan en het dier had vastgebonden aan het hek, heb ik het kalf onderzocht. Het kalfje was twintig minuten ervoor geboren en had nog steeds geen oprichtingsrefl ex van het kopje. De slĳ mvliezen waren wel mooi roze, dus leek het niet om een inwendige bloe-ding te gaan. Hier leek het te gaan om een verzuurd kalf. Gelukkig lag het kalf niet te blèren, want dan is de hersenschade vaak te groot en is een behandeling meestal zinloos. Dus liet ik de eigenaar het kalf goed vasthouden. Door middel van een infuus diende ik het kalf bicarbonaat toe om zo de zuurtegraad of pH van het bloed weer op een normaal niveau te krĳ gen. Ik gaf het kalf een pĳ nstiller om het een extra opkikker te geven. Dit had zichtbaar effect, want nadat ongeveer de helft van het infuus erin zat, begon het kalf te reageren, wat een goed teken is. Een uur na het infuus ging het kalf staan en dronk het een beetje biest. De da g erna heb ik nog even gebeld met de eigenaar om naar de toestand van het kalf te informeren. Er was goed nieuws: de koe en het kalf liepen gezamenlĳ k in het strohok en alles leek goed te gaan.

Bicarbonaatinfuus kan pasgeboren kalf redden

Zware bevalling

De encyclopedie verzuring

Verzuring bĳ kalveren ontstaat tĳ -dens het geboorteproces doordat het zuurstoftransport van de koe naar het kalf verstoord is. Dit kan gebeuren bĳ een langdurige en/of zware bevalling, maar ook bĳ een afwĳ kende placenta. Daar-bĳ kan gedacht worden aan het vroegtĳ dig loslaten van de placenta of aan een ont-steking van de placenta. Zo raakt het kalf in een zuur-stofarme fase. Indien dit te

lang duurt, gaat het lichaam verzuren. In de humane ge-neeskunde wordt daarom bĳ een afwĳ kende bevalling in het ziekenhuis navelstrengbloed geprikt om zo onder an-dere de zuurtegraad van het kind te bepalen en eventueel te corrigeren met een infu us. In theorie zou dat ook bĳ kalveren kunnen, maar de toe-stellen zĳ n nogal duur. Een dierenarts moet meestal ook snel handelen, omdat de kalveren vaak al geboren zĳ n. Het ontzuren heeft als grote voordeel dat de antistoffen uit de biest veel beter worden opgenomen. Het kalf wordt zo be-ter beschermd tegen mogelĳ ke infecties. Bĳ een kalf dat minder vlot oogt na de geboorte kunnen veehouders een tube glutellac aan de biest toevoegen.

R E N É B E M E R S

U I T D E D I E R E N A R T S P R A K T I J K

Aan de hand van voorbeelden uit hun dagelĳ kse praktĳ k schrĳ ven drie dierenartsen over diergezondheid in de vleesveehouderĳ . Om en om beschrĳ ven John Campe, Piet De Meuter en René Bemers maandelĳ ks

vastgestelde ziektebeelden, uitgevoerde behandelingen en/of mogelĳ ke preventiemaatregelen.


VV03_DAP.indd 13 14-03-13 13:48

Lokale vleesveeproductie is de kracht van de Nederlandse vleesveesector volgens de nieuwe federatievoorzitter Guus Laeven

Blanco start van een procesbegeleider

P O R T R E T

14 V E E T E E L T A P R I L 1 2 0 0 914 V E E T E E L T V L E E S M A A R T 2 0 1 3

VV03_PortretLaeven.indd 14 14-03-13 14:35

De nieuwe voorzitter van de Federatie Vleesveestamboeken Ne-

derland vindt zichzelf geen diplomaat. Maar Guus Laeven kan

wel relativeren, het geheel overzien, knopen doorhakken en wil

vooral met promotie de vleesveesector op de kaart zetten.

tekst Jaap van der Knaap

‘Je hebt gelijk, het was voor mij ook wel een beetje een verrassing.’ Guus Lae-

ven glimlacht. Ook hij had tot voor kort nooit gedacht dat hij half maart gekozen zou worden tot voorzitter van de Fede-ratie Vleesveestamboeken Nederland. ‘Ik had me juist twee jaar geleden uit de veeverbeteringssector teruggetrok-ken en mezelf voorgenomen dat ik nie-mand meer voor de voeten zou lopen. Ik wilde van mijn kleinkinderen genie-ten, rustig aan doen, muziek maken en paardrijden. Maar nadat Ed Neerincx, interim-voorzitter van de federatie, me eind vorig jaar had gevraagd voor de functie, vroeg ik om bedenktijd.’ Laeven besloot zijn licht op steken in de vleesveesector en hij bezocht diverse stamboekvoorzitters. ‘Dat waren boei-ende gesprekken, iedereen bleek een ei-

gen agenda te hebben. En wanneer ik na zo’n gesprek de stal in ging om dieren te kijken, dan voelde ik de passie van de voorzitters, de liefde voor het ras. Ik merkte dat ik dat gemist heb de afgelo-pen twee jaren. Die bevlogenheid van mensen voor hun dieren, prachtig. En dus zei ik ja toen Ed weer belde.’

Vleesvee in Brazilië Helemaal onbekend is Guus Laeven niet met de vleesveesector. Ruim dertig jaar werkte hij voor CRV en haar rechtsvoor-gangers. Hij stond aan de basis van de omvorming van regionale veeverbete-ringsorganisaties naar provinciale en la-ter zelfs een nationale coöperatie. Lae-ven ging na een directeurschap bij KI Zuid-Oost aan de slag als manager van het landelijk opererende CR Delta. Hij zag een nog grotere uitdaging in het aan-sturen van de Braziliaanse ki-organisatie Lagoa van CR Delta. Elf jaar lang had Lae-ven er de leiding. In Brazilië kwam Lae-ven echt in aanraking met vleesvee; bij

Lagoa was de eerste jaren zeventig pro-cent van de omzet afkomstig vanuit de vleesveesector. Met name nelorestieren droegen daaraan bij. ‘Prachtige, statige beesten zijn het, ze horen echt in het Braziliaanse landschap’, omschrijft Lae-ven het ras kort. Niet voor niets prijkt er in Laevens appartement in Den Bosch een schilderij met een kudde nelores.

Wankele ondergrond Het Nederlandse vleesveelandschap is dan wel even wat anders, zo weet ook Laeven. ‘De sector staat hier op een vrij wankele ondergrond. In het nieuwe ge-meenschappelijk landbouwbeleid wor-den de subsidies voor de rundvleessector afgeroomd en komt er een einde aan de importheffingen voor vlees. Grond is duur, alleen goedkope natuurgrond

biedt economische mogelijkheden voor vermeerdering van vleesvee. De sector is klein en versnipperd, waardoor geza-menlijke initiatieven om aan grote su-permarktketens vlees te leveren lastig zijn. De sector heeft de wind niet mee.’ Het is een somber scenario dat een net aangetreden voorzitter schetst. ‘Maar daarin zit ook de uitdaging’, stelt Lae-ven. ‘De kracht van Nederlands vleesvee zit in het gegeven dat het dicht bij de consument wordt geproduceerd. Het vlees is betrouwbaar, traceerbaar, zelfs aaibaar. Daarin kunnen stamboeken een rol spelen. Promoot het ras bij de consu-ment. Praat over het vakmanschap, het ambacht van vleesvee houden. Dat werkt, dan kun je vlees verkopen voor een kostendekkende prijs.’ Een van de grootste klussen dit jaar voor Laeven is het organiseren van de Natio-nale Vleesvee Manifestatie (NVM) in ok-tober. Naast financiële uitdagingen is ook het draagvlak behouden onder alle stamboeken een uitdaging. ‘Er is me al

verteld dat de federatie bestaat uit een kruiwagen met kikkers. Maar wanneer ik weet waar de kruiwagen naartoe moet, dan zorg ik wel dat ’ie daar komt, met iedereen aan boord’, stelt Laeven se-rieus. ‘Ik weet dat diverse stamboeken eigen wensen hebben, maar ik begin blanco aan deze klus. Ik ben ook reëel; ik reken echt niet op 10.000 bezoekers tij-dens de NVM. De NVM is vooral een ma-nier om de fokkerstrots te bevorderen. Het moet een elitekeuring zijn waar je met je beste dieren bij wilt horen.’

Blussen als het moetLaeven sprak inmiddels ook met zijn voorgangers, waardoor hij de gevoelig-heden binnen de organisatie kent. ‘Ik zie mezelf als een onafhankelijk procesbe-geleider. Dat de emotie kan oplaaien in de vleesveewereld is begrijpelijk. Ik zal blussen wanneer het moet, maar ik ben geen diplomaat. Ik ben een buitenstaan-der die van bovenaf kan relativeren en knopen kan doorhakken.’ Laeven geeft aan dat hij als voorzitter vooral via promotie de sector op de kaart wil zetten. ‘In Nederland moeten we kij-ken naar de lokale markt. Als de consu-ment iets vraagt, dan moet je daar wat mee doen. Dat betekent niet dat je een ras moet aanpassen, het stamboek in het land van oorsprong van het ras bepaalt de rasstandaard.’ Laeven doelt op het project Natuurlijke Luxe waarbij inwendige bekkenhoogte wordt gemeten bij dikbilrassen om na-tuurlijke geboorte te bevorderen. ‘Ik ken de discussies; ik heb gesproken met de betrokkenen. Uit de CRV-jaarstatistieken blijkt dat bij nagenoeg alle continentale rassen het percentage moeilijke geboor-te rond of boven de twintig procent ligt voor de tweede kalving. Waarom zouden we niet bij al die rassen de bekkens gaan meten? Wanneer je cijfers hebt, dan kunnen veehouders zelf beslissen of ze daar iets mee willen doen. Wij gaan als federatie die beslissing niet nemen, dat doet de veehouder zelf. Maar we moeten wel de mogelijkheden creëren dat er wat te beslissen valt.’ l

Naam Guus LaevenLeeftijd: 64Opleiding: Wageningen UniversiteitCarrière: veeteeltconsulent, technisch directeur FRS, directeur KI Zuid, directeur KI Zuid-Oost, manager CR Delta, business-developer CRV

‘De NVM is vooral een manier om de fokkerstrots te bevorderen’

15

P O R T R E T


VV03_PortretLaeven.indd 15 14-03-13 14:34

VV03_Fotospread.indd 16 14-03-13 13:57

Wintertĳ d betekent volle stallen en dagelĳ ks een fl inke portie voer voor het voerhek.

F O T O S P E C I A L

VV03_Fotospread.indd 17 14-03-13 13:57

Verbeterd roodbonten zĳ n groter en fĳ ner geworden met beste benen

In 25 jaar écht verbeterd

Het stamboek van de verbeterd rood-bonten heeft zich in 25 jaar ontwik-

keld van een sterk bevleesde mrĳ -koe naar een volwaardig vleesveeras, conclu-deert stamboekvoorzitter Johan van der Ven. ‘Het waren een aantal Brabantse veehouders die het initiatief namen om het verbeterd-roodbontstamboek tot een echt vleesras te maken.’ Na jaren van fokkerĳ zĳ n de koeien en de stieren dan ook fl ink verbeterd. ‘Ze hebben meer maat gekregen’, geeft de voorzitter en verbeterd-roodbontfokker aan. ‘Er is een verfĳ ning geweest in huid en haar, de bespiering is meer luxe en het gebruik van de benen is verbeterd. Bovendien horen erfelĳ ke gebreken tot het verleden.’ De onbekende afstammin-gen die in de beginjaren nog volop te vin-

den waren bĳ de dieren, zĳ n dankzĳ re-gistratie en ki omgebogen naar een gerichte fokkerĳ zonder inteelt. ‘De afgelopen 25 jaar hebben we enorm veel vooruitgang geboekt’, zegt Van der Ven. Toch staan er een aantal speerpun-ten op de agenda voor de komende jaren. Vanzelfsprekend heeft het natuurlĳ k kalven de aandacht. ‘Daarover bestaat bĳ de leden geen honderd procent con-sensus, en de grote vraag is ook in hoe-verre we dat doel met elkaar gaan berei-ken. Maar als stamboekbestuur gaan we zeker sturen in die richting.’ Daarnaast noemt hĳ heel uitdrukkelĳ k het stimuleren van de keuringsdeelna-me als een van de aandachtspunten. ‘De deelname neemt de laatste jaren af’, sig-naleert Van der Ven. ‘Maar een keuring

In 1988 werd het stamboek opgericht van het eerste en enige

originele Nederlandse vleesveeras: de verbeterd roodbonten. In

25 jaar is er veel vooruitgang geboekt: in registratie, maar ook in

hoogte, fĳ nheid en beenwerk. De toekomst biedt nog uitdagin-

gen: natuurlĳ k kalven en werken aan een beter rendement.

tekst Alice Booĳ

Het was pionieren in 1988 bĳ de oprich-ting van het stamboek, herinnert stam-boekadviseur Frans Kuĳ pers zich. ‘Er was geen ras en geen naam.’ De verbe-terd roodbonten zĳ n ontstaan uit mrĳ -dieren die extra bespiering hadden, be-ter gezegd de dikbilfactor die bĳ de

Frans Kuĳ pers: ‘Alles verbeterd behalve bespiering’

R A S S P E C I A L

‘uitvinding’ van de keizersnede volop benut kon worden. ‘Dikbildieren brach-ten toen goud geld op en werden als nuchter kalf verkocht aan “wilde” fok-kers. Een aantal veehouders uit het zui-den van het land had toen het idee opge-vat om een stamboek op te richten voor deze sterk bespierde roodbonten om zo te beginnen met registreren’, weet Kuĳ -pers, die meteen als adviseur bĳ het stamboek betrokken raakte. Van de eerste dikbilstieren die rond 1975 – nog voor de oprichting van het stam-boek – bĳ de ki kwamen, was geen af-stamming bekend. ‘De stier Bart mag gezien worden als de stamvader van de verbeterd roodbonten’, vertelt Kuĳ pers, die aangeeft dat er in het begin ook nog wat andere rassen ingemengd werden. ‘Van bĳ voorbeeld de piemontese, dat ras

heeft ook de dikbilfactor, en de Belgische witblauwen.’ Uiteindelĳ k werden er ver-beterd roodbonten gefokt waarvan zo-wel vader als moeder geregistreerd ston-den. ‘Daarmee werd de fokkerĳ en het rastype veel uniformer’, noemt Kuĳ pers als een van de belangrĳ kste resultaten van het stamboek. ‘Ook maat, beenwerk en fĳ nheid zĳ n beter geworden. Eigen-lĳ k is alles verbeterd, behalve de bespie-ring. Die was er al.’ Als tendens voor de toekomst ziet hĳ lange en ruime dieren om natuurlĳ k én luxe te kalven. ‘Bĳ fokkers zie je daar-naast een tweedeling: fokken naar meer luxe voor een hogere prĳ s per kilo of fokken op meer groeivermogen om zo het totale gewicht bĳ de dieren te verho-gen. Het is maar net welke afzetmarkt je kunt bedienen.’

is niet alleen gezellig om elkaar weer eens informeel te spreken, het is ook een goed moment om samen dieren te be-oordelen.’ Thuis heeft iedereen voor het gevoel een kampioenskoe, weet Van der Ven. ‘Maar

18 V E E T E E L T V L E E S M A A R T 2 0 1 3

VX03_25JaarVRB.indd 18 14-03-13 16:23

Johan van der Ven: ’Focus op natuurlĳ k kalven en keuringen’

In 25 jaar tĳ d vooruitgang in hoogte, fĳ nheid en beenwerk

De familie Van Abeelen uit Dorst werkt al dertig jaar aan het verbeteren van hun roodbonten. ‘Ze zĳ n groter geworden, hebben meer lengte en fĳ nheid gekre-gen’, blikt Bert terug. De jonge veehouder is lid van de foktechnische commissie en is sinds kort ook aangesteld als inspec-teur. ‘Fĳ nheid en bespiering zitten er ge-noeg in het ras, voor mĳ persoonlĳ k is hoogtemaat een speerpunt. Ik streef naar minimum 1,40 meter.’ Daarbĳ wil hĳ het beenwerk goed houden of nog verbete-ren. ‘Met goed beenwerk begint de fok-kerĳ , dat is het fundament.’ Meer maat met dezelfde bespiering en fĳ nheid betekent meer kilo’s en dus meer rendement. ‘Je wilt je als stamboek niet alleen richten op de hobbyfokker met vĳ f dieren, maar ook op de bedrĳ ven die een boterham met de dieren moeten verdie-

Bert van Abeelen: ‘Meer maat voor beter rendement’nen. Zĳ moeten een koe hebben die winst oplevert en dat doet ze met meer kilo’s. Ik maak me daar hard voor.’In de vleesprĳ zen van de toekomst heeft Van Abeelen voorzichtig vertrouwen. ‘Het gaat erom dat de consument wat ex-tra’s wil betalen. Het verschil tussen een worstkoe en een luxe koe is met onge-veer twee euro per kilo nu te weinig.’ Een van de aandachtspunten is het win-nen van het consumentenvertrouwen. ‘Voor het voortbestaan is het belangrĳ k dat we als stamboek blĳ ven werken aan vanzelf afkalven. Wĳ ervaren op ons be-drĳ f dat het kan en dat de kalveren ook nog dikbil zĳ n. De vraag is welke lĳ nen en dieren er geschikt zĳ n. Daarin heb-ben we nog een lange weg te gaan. Maar daar moeten fokkers van verbeterd rood-bont zich voor openstellen.’

Openstellen geldt ook voor de registra-tie. ‘Elke dekstier en fokkoe zou in de stamboekregistratie moeten komen; dan kun je goede bloedlĳ nen herkennen, be-ter selecteren en stappen voorwaarts maken. Elke “wilde” koe of stier is een gemiste kans voor de fokkerĳ .’

je moet je dieren spiegelen aan de rest. Hoe goed zĳ n mĳ n dieren?’ En ook de dochters die getoond worden van stieren hebben een grote informa-tieve waarde. ‘Je krĳ gt een indruk van de fokkerĳ van zo’n stier, daar kun je op je eigen bedrĳ f je voordeel mee doen.’

Gezondheidsstatus keuringenOm die keuringsdeelname te bevorderen voert het stamboek gesprekken met on-der andere de GD, de Nederlandse Ge-zondheidsdienst voor Dieren. ‘Het is

kostbaar om met de keuring mee te doen: de dierenarts moet een klinische keuring doen en bloedmonsters nemen. Het zou veel gemakkelĳ ker werken wan-neer we als vleesveehouderĳ één stand-punt in zouden nemen over de gezond-heidsstatus van keuringen.’ Het initiatief van de Federatie Vleesveestamboeken om één gezamenlĳ ke vleesveekeuring te organiseren, ondersteunen de verbeterd-roodbontfokkers dan ook van harte. ‘De keuring mag in Nederland niet verdwĳ -nen.’


VX03_25JaarVRB.indd 19 14-03-13 16:24

K E U R I N G


VV03_SIAParijs.indd 20 15-03-13 09:50

Liefhebbers van topkwaliteitsvleesvee konden op de Salon inter-

national de l’agriculture (SIA) in hartje Parijs hun hart ophalen.

Op de nationale keuringen van de verschillende vleesrassen werd

het allerbeste getoond wat veefokkend Frankrijk te bieden heeft.

tekst Jorieke van Cappellen

Samenwerking tussen blonde d’Aquitainestamboeken resulteert mogelijk in eerste internationale blondekeuring in twintig jaar

Zwaar, zwaarder, zwaarst t ijdens SIA in Parijs

A fgeladen volle tribunes en een min-stens zo volle beursvloer. Op de Sa-

lon international de l’agriculture (SIA) presenteert de Franse landbouw zich zeven dagen lang in al zijn facetten. Met bijna 700.000 bezoekers is de beurs on-gekend populair bij de Franse burgers, voornamelijk afkomstig uit Parijs en omgeving. De imponerende Franse vleesveerassen mochten in een aparte hal op veel be-langstelling van het publiek rekenen. Bezoekers vergaapten zich aan de enor-me lijven van de dieren, die zich gedul-dig lieten fotograferen.Bij de nationale keuringen was het voor de liefhebbers op de tribune eveneens genieten geblazen met extreem goed ontwikkelde, zware dieren.

Deflorée en Dior op herhaling De nationale keuring van de blonde d’Aquitaines kende een herhaling van 2012. Net als vorig jaar schreven Deflorée in de categorie vrouwelijk vee en Dior in de categorie mannelijk vee de nationale titels op hun naam. Eigenaar Eric Sazy uit Caumont zege-vierde met Deflorée (v. Arpagon) eerder op de dag al in de categorie vrouwelijk vee jonger dan vijf jaar, waar ze met 1350 kilogram ook het zwaarste dier in de rubriek was. De jury was zeer te spre-ken over haar finesse en excellente vlees-kwaliteit.Halfbroer van Deflorée, Dior, veroverde de nationale titel bij de stieren dankzij zijn uitmuntende bespiering. De 1575 kilogram zware zoon van Arpagon is in

Dior (v. Arpagon) is de nationaal kampioen mannelijke dieren bij blonde d’Aquitaine

eigendom van Patrick Sazy, broer van Eric Sazy en in mede-eigendom van Jean-Marie Daniau. Dior won al de rubriek mannelijke dieren ouder dan vier jaar.De prijs voor het dier met de beste slachteigenschappen ging bij de stieren naar Ete. De zoon van Uranium woog 1340 kilogram en is in eigendom van Da-mien Blanc uit Montdurausse.

Disney (v. Neuf) ging de boeken in als nationaal kampioen mannelijke dieren bij limousin

fotoreportage www.veeteeltvlees.nl



Bij de vrouwelijke dieren eiste Claire (v. Veracruz) van gaec Cransac uit Brens de titel op. Zij woog 1245 kilogram.

Krachtpatser DisneyDe strijd om de nationale titel bij de li-mousins werd na een spannende strijd beslist in het voordeel van Disney. De zoon van Neuf van de gebroeders Pimpin uit Beynac won ook de titel bij de stieren ouder dan veertig maanden. De jury prees de krachtpatser vanwege zijn leng-te in het lichaam, zijn perfecte bespie-ring en zijn kwaliteitsvolle beenwerk. Chouchoute (v. Prodige) van de gebroe-ders Pimpin eiste bij de vrouwelijk die-ren de ‘prix synthèse’, de prijs voor beste combinatie van exterieur en fokwaarde, voor zich op. Bij de mannelijke dieren ging deze prijs naar Eclair (v. Uranus) van de familie Camus uit Arnac la Poste.

Pierre-Jacques Groen: ‘Een eer om hier te mogen zijn’

Ed Neerincx: ‘Over enkele jaren internationale blondekeuring’

De achternaam Groen is een opvallende tussen alle Franse namen van SIA-inzen-ders. ‘Mijn opa emigreerde jaren geleden vanuit Nederland naar Frankrijk en startte er een bedrijf met limousins’, ver-klaart limousinfokker Pierre-Jacques Groen, die als derde generatie in Frank-rijk inmiddels alleen nog Frans spreekt. ‘Ons bedrijf is met 130 dieren, volwassen dieren inclusief jongvee, niet bovenge-middeld groot, maar we zijn wel gepas-sioneerde fokkers. Grote, brede dieren fokken is ons doel’, aldus Groen. De fokker doet voor het eerst mee aan de

SIA. ‘Onze koe Françoise had al diverse regionale shows gewonnen, dus we be-sloten het te proberen op de nationale.’ Bij de dieren jonger dan 32 maanden ein-digde Françoise (v. onbekend) als vierde in een rubriek van zes. ‘We zijn niet on-tevreden’, vertelt Groen. ‘Hier lopen de allerbeste dieren van Frankrijk, we zijn erg trots en vinden het een enorme eer om hier als deelnemer te mogen zijn.’ Groen staat alle media graag te woord. ‘De media-aandacht hier is enorm. Een fantastische kans om onze sector te pro-moten.’

‘Genieten geblazen’, vat de voorzitter van het blonde d’Aquitainestamboek Ne-derland Ed Neerincx de blondekeuring in Parijs samen. ‘Hier zien we de aller-beste dieren die het blonderas te bieden heeft. Jaren geleden fokten de Fransen vooral de grootste en zwaarste dieren. We zien nu ook een verfijning van het rastype. De kwaliteit van het vlees en het beenwerk wordt steeds belangrijker en dat zie je ook terug in de dieren op deze show.’Neerincx was in Parijs samen met in-specteur en voorzitter/coördinator van het Centraal Opfokcentrum Toldijk (COT) Henk Tessemaker en keurmeester Fredie van Dijk. Naast de keuringen be-zocht het drietal ook de jaarvergadering van de Fierba, een internationaal samen-werkingorgaan van blondestamboeken. Neerincx, tevens voorzitter van de Fier-

ba, legt uit: ‘We bespreken met de stam-boeken van Denemarken, België en Frankrijk de omrekenmodule die we sa-men hebben ontwikkeld. Het is een mo-dule waarbij de Franse manier van be-oordelen op eenvoudige wijze kan worden omgerekend naar het lineaire systeem zoals we dat in Nederland, Bel-gië en Denemarken kennen.’ Volgens Neerincx is het goed om alle neuzen ook internationaal dezelfde kant op te krijgen. ‘Door de samenwerking kunnen we de fokkerij van het blonderas naar een nog hoger plan tillen.’ Waar de Europese samenwerking verder toe kan leiden? ‘Een Europees kampi-oenschap gaat misschien nog wat ver, maar het is niet ondenkbaar dat we als Fierba over enkele jaren weer de eerste internationale blondekeuring in twintig jaar gaan organiseren’, aldus Neerincx.

Bij de vrouwelijke dieren haalde de fami-lie Camus de hoogste prijs binnen toen de jury hun Chinoise (v. Ubersac) tot nati-onaal kampioene verkoos. Chinoise, die ook de winst bij de zoogstellen ouder dan vier jaar op haar naam schreef, won dankzij haar sterke bovenlijn en lengte in het lichaam. In die rubriek bracht Ca-rine (v. Arthur), die vorig jaar nog werd uitgeroepen tot nationaal kampioene, de familie Camus tevens de reservetitel. De prijs voor de stier met de beste be-spiering kwam op naam van de zeer complete Clavecin (v. Star Mn) van Gaec Ballereau uit Malicornay.

Champion kampioenBij de nationale keuring voor het charo-laisras deed Champion zijn naam eer aan door het nationaal kampioenschap op zijn naam te schrijven. De zoon van Su-

zering won eerder op de dag al het kam-pioenschap bij de mannelijke dieren ou-der dan vier jaar en drie maanden. De 1515 kilogram wegende stier, in eigen-dom van gaec Valignat uit Meillers, was volgens de jury ‘de meest complete stier van vandaag’, dankzij zijn formaat, be-spiering en lengte in het lichaam. Bij de vrouwelijke dieren ging de hoogste titel naar de zeer rastypische Dalmatie (v. Unic), in eigendom van earl Moiron Touillon uit Decize. Volgens de jury voldeed Dalmatie geheel aan het perfec-te rastype waar het charolaisstamboek naar streeft. Dalmatie won met haar kalf ook de titel bij de zoogstellen ouder dan vier jaar en drie maanden.

Toekomst voor GamineBij de nationale witblauwkeuring op de SIA kwam de nationale titel op naam

K E U R I N G



Regionaal parthenaisstamboek ziet afzetkansen in buitenlandTyperend voor Frankrijk is de fokkerij van tal van regionale vleesrassen, elk met hun eigen typische raskenmerken. Ook de parthenais, een ras afkomstig uit het arrondissement Parthenay in het westen van Frankrijk, presenteerde zich op de SIA. ‘De parthenais is een echt vleesras met een fijne botstructuur en een zeer hoog vleespercentage aan het karkas van tachtig procent’, weet direc-teur van het Franse parthenaisstamboek Vincent Loiseau te vertellen. ‘Het vlees heeft fijne vezels en slechts een klein vetlaagje. Momenteel is de markt voor parthenaisvlees hier een nichemarkt, er worden hoge prijzen voor betaald.’ Loiseau ziet een toenemende interesse voor het ras vanuit andere regio’s en het buitenland. ‘In België zijn er nu onge-veer 500 parthenaisdieren bekend. In het buitenland wordt het ras momenteel

Zware dieren met een hoog vleespercentage zijn een raskenmerk van de parthenais

vooral gebruikt voor het inkruisen met andere rassen’, aldus Loiseau. ‘Het aan-deel natuurlijke dekkingen ligt nog op 70 procent. Voor een betere verspreiding

van de genetica van de parthenais ma-ken we inmiddels ook gebruik van ki. Ongeveer 30 procent van de dekkingen gaat nu via ki.’

van de vier jaar oude Eblouie (v. Harley sur Bougie), in eigendom van gaec Moris-set uit Maine-et-Loire. De jury prees de goede lengte in het li-chaam van de kampioene. Naast een zeer goede achterhand bracht een goed ontwikkelde voorhand Eblouie de winst. De aansprekende Adajio-afstammeling Gamine greep overtuigend de kampioens-titel bij de jonge dieren van achttien maanden. Gamine, van gaec Dubourg uit Côtes d’Armor, werd tot beste dier verkozen wegens haar fijnheid en zeer goede leng-te in het lijf. ‘Een dier met veel toe-komst’, zo omschreef de jury de kwali-teitsvolle Gamine. l

Gamine (v. Adajio) tekende op de SIA voor het jeugdkampioenschap bij Belgisch witblauw

Dalmatie (v. Unic) en Champion (v. Suzering) zegevierden als nationaal kampioenen bij charolais



E en snelle en ruime biestverstrekking blijkt in de praktijk lang niet altijd

goed te lukken. ‘De meeste veehouders zien het belang van een goede biestver-strekking wel in, maar dikwijls ontbreekt een duidelijke structuur en ontbreken de juiste materialen. Hierdoor wordt de biestverstrekking als een zware be-lasting gezien’, stelt diergeneeskunde-

student Gerdjan Hofste. ‘Gebruik je bij-voorbeeld een onhandige speenfles die ook nog eens moeilijk schoon te maken is, dan kun je ertegenop zien om die te gebruiken. Met als resultaat dat niet ie-der kalf tijdig de gewenste hoeveelheid biest krijgt.’Deze praktijkervaring was voor de advi-seurs van Vetvice aanleiding om de af-

studerende Gerdjan Hofste opdracht te geven om een praktische handleiding voor biestverstrekking te schrijven. Hof-ste werkte hiervoor samen met de Uni-versitaire Landbouwhuisdieren Praktijk (ULP) in het Nederlandse Harmelen en bezocht een kleine twintig veehouders.

Colostrummeter op elk bedrijfGerdjan Hofste hanteert als minimale biestgift de vuistregel van ten minste twee liter binnen twee uur en in totaal minimaal vier liter binnen zes uur. ‘Snel-heid is hierbij erg belangrijk. De hoeveel-heid afweerstoffen in de biest van de koe begint direct na afkalven te dalen. Twaalf uur na de geboorte is die al met veertig procent afgenomen. Aan de an-dere kant neemt ook de doorlaatbaar-heid van de darmen van het kalf voor afweerstoffen af. Zes uur na de geboorte is die al met meer dan zestig procent ver-minderd’, stelt Hofste. Om ervoor te zorgen dat de biest in de lebmaag en niet in de pens terechtkomt, is het belangrijk om biest van rond de veertig graden aan te bieden. ‘De vee-houder moet opletten dat de biest zo min mogelijk afkoelt. Dat is beter dan opnieuw opwarmen.’ Hofste breekt daarmee niet alleen een lans voor het controleren van de tempe-ratuur van de biest, maar hij pleit ook

Het standaardadvies voor de biestgift is bekend: zo snel mogelijk

een ruime portie. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan.

Diergeneeskundestudent Gerdjan Hofste ontwikkelde daarom

een praktische handleiding voor beter biestmanagement.

tekst Florus Pellikaan kader Annelies Debergh

Gerdjan Hofste: ‘De koelkast is de enige goede plek om biest hygiënisch te bewaren’

Verbeterslag in biestmanagement

j o n G v e e o p f o k


VV03_biestverstrekking.indd 24 14-03-13 13:53

voor het controleren van de hoeveelheid afweerstoffen. ‘Elke veehouder zou hier-voor een colostrummeter moeten heb-ben. Heeft een koe te weinig afweerstof-fen in de biest, dan kun je direct beslissen om biest te ontdooien. Hebben koeien structureel te weinig afweerstoffen, dan is vaccineren een goede optie.’

Natuurlijke melkafgifteDe uitgebreide praktische handleiding bevat geen voorkeur voor het verstrek-ken van biest via een fles of een speenem-mer. Belangrijker vindt Gerdjan Hofste de hygiëne. ‘Tijdens mijn bedrijfsbezoe-ken bleek het met de hygiëne het vaakst fout te gaan. Speenemmers worden tus-sen kalveren uitgewisseld en er worden flessen gebruikt die nauwelijks schoon te maken zijn.’ Hofste adviseert bijvoor-beeld om eenlingboxen en speenemmers te nummeren, zodat ieder kalf zijn eigen emmer heeft. Ook is het van belang om na iedere voerbeurt de emmers met heet water schoon te maken. ‘In een speenem-mer blijft altijd een laagje melk staan waarin bacteriën weelderig groeien.’Bij biestverstrekking via een speenfles gaat de voorkeur uit naar een fles met luchttoelaat, zodat de fles niet vacuüm wordt gezogen. ‘Het bevordert de opna-mehoeveelheid als het kalf kan door-drinken en als de biest constant beschik-

‘Nog veel veehouders zien onvoldoende het belang in van een goede biestver-strekking.’ Iris Kolkman van A7 Noord Dierenartsen deed aan de Universiteit Gent onderzoek naar biestverstrekking bij vleesveehouderijen. ‘Veehouders be-seffen nog te weinig dat in de biest anti-stoffen zitten die het kalf verder dan de eerste maand beschermen tegen ziek-te. Dat biest noodzakelijk is, dat zit er wel goed in. Maar het effect van een goe-de biestverstrekking is nog onvoldoende bekend.’In haar onderzoek enquêteerde Kolk-man vleesveehouders op negentien be-drijven. ‘Twee of drie daarvan hadden al ooit van een colostrummeter gehoord. Dat is vrij weinig.’ Ook kwam naar voren dat slechts zestig procent van de kalve-ren goed scoort op antistoffen. ‘De kwa-liteit van de biest is dus niet altijd ideaal en er hapert af en toe wel iets in de hoe-

veelheid biest en het moment van verstrekken.’Volgens Kolkman is het raadzaam de koe aan het eind van de dracht goed te voeren met een voldoende eiwit-rijk rantsoen aan-gevuld met de nodige mineralen. ‘Vacci-natie van hoogdrachtige dieren om de antistoffen specifiek voor diarreekiemen te verhogen kan een aanrader zijn.’ Door af en toe antistoffen in het bloed van kal-veren te meten, kunnen veehouders con-troleren of de biestverstrekking goed loopt. ‘Zeker in geval van problemen met kalversterfte, onvoldoende goed drinken, griep of diarree kan het moni-toren van de antistoffen in het bloed nuttig zijn.’

Iris Kolkman: ‘Monitoren van goede biest-verstrekking door bloedtest op antistoffen’

baar komt zoals bij de natuurlijke melkafgifte van een koe. Ik zie in de praktijk ook colaflessen met een tepel-voering erop, maar de kans dat de melk dan in de pens of in de longen terecht-komt, is te groot.’ Spenen dienen één keer per half jaar te worden vervangen om te voorkomen dat zich in de poreuze speen bacteriën gaan nestelen. Hofste adviseert veehouders dit op de kalender te zetten. Zowel flessen en speenemmers als son-des moeten op de kop worden wegge-hangen, zodat ze hygiënisch kunnen opdrogen. In niet goed opgedroogde ma-terialen groeien bacteriën door.Het gebruik van een sonde adviseert Hofste als het kalf anders te weinig biest opneemt doordat het bijvoorbeeld slecht drinkt. ‘Maar maatschappelijk gezien en voor het kalf is het beter om de biest via een speen te verstrekken. De benutting van de afweerstoffen is beter als het kalf zelf drinkt. Daarom is het advies ook om met sondevoeding grotere hoeveelheden te geven dan met een speen, tot vier liter direct na de geboorte.’

Ontdooien op 60 gradenOf de sonde goed geplaatst is, kan ge-makkelijk gecontroleerd worden. ‘Wan-neer in de hals de sonde te voelen is, zit deze altijd goed’, verzekert Hofste. Door

eerst de zuigreflex op te wekken, slikt het kalf de sonde ook gemakkelijker in.Naast hygiëne noemt Hofste het bewa-ren van de biest als punt dat in de prak-tijk vaak fout gaat. ‘De koelkast is de enige goede plek om biest hygiënisch een aantal dagen te bewaren. Buiten de koelkast is de bacteriegroei te groot. Door de biest in kleine porties te verde-len, koelt die ook snel af.’Biest kan maximaal een jaar bewaard worden in de diepvries. ‘De kwaliteit van biest neemt in de diepvries langzaam af. Na een jaar kunnen er ook andere ziek-tekiemen op een bedrijf spelen waar de ingevroren biest nog geen afweerstoffen tegen bevat.’ De handleiding adviseert om biest bij voorkeur in te vriezen in bakjes of zakjes met een groot contactoppervlak, zodat ontdooien snel verloopt. ‘Maar het ontdooien mag niet met water dat war-mer is dan zestig graden, omdat dat de afweerstoffen schaadt.’Hofste raadt veehouders aan om het biestmanagement bij voorkeur eens kri-tisch met de dierenarts te bespreken en te controleren. l

De praktische handleiding ‘Eerste biest-voorziening’ is voor iedereen beschikbaar via www.vetvice.nl


VV03_biestverstrekking.indd 25 14-03-13 13:53

Verschillende fokdoelen goed weerspiegeld bij de Franse nieuwe fokstieren

Nieuwe Franse lichting

De indexdraaien van de verschil-lende vleesrassen eind 2012 brach-

ten in Frankrijk voor elk ras nieuwe fokstieren aan het licht. Bij het blonde d’Aquitaineras kregen drie stieren com-plete fokwaarden, bij het limousinras waren dat er vier. In het charolaisras is definitief gestopt met het testen in de standaardomgeving van het teststation. Een verbeterde gegevensverzameling van prestaties in de praktijkomgeving, en dus op de boerderij, werpt een ander licht op de fokwaarden.

Groeizame BivouacBivouac, Berlioz en Cabrel zijn de namen van de drie nieuwe fokstieren in de blon-decatalogus van Midatest. Bivouac heeft Oulou als vader en Fallou als moedersva-der. Bivouac combineert het mixte- en fokkerijtype en kon zich in de testperio-de al onderscheiden door zijn goede sco-re voor slachteigenschappen. De Oulouzoon toont verder goede cijfers voor groei (114), bevindt zich onder de betere verervers voor moedereigen-schappen (109) en toont goede groeicij-

fers bij de dochters (113). Bivouac scoort bovendien ook goed voor spierontwikke-ling (108) en skelet (113). De stier kan echter niet ingezet worden op vaarzen door de kans op zware kalveren. Als zoon van Théodule op Jonyx haalt de fokstier Berlioz een index van 112 voor moedereigenschappen. Zijn dochters to-nen hoge cijfers voor morfologie met onder meer een hoge fokwaarde voor het skelet (121). Berlioz karakteriseert zich door vlot afkalfgemak bij de doch-ters (114) en een breed bekken (139). De kalveren hebben een gemiddeld ge-

Charolaisstier Voltaire Blonde d’Aquitainestier Berlioz

boortegewicht. Een aandachtspunt is de vruchtbaarheid (92). De meest complete van het trio is de stier Cabrel, zoon van Toronto uit een Ramodochter. De stier is van het mixte-type en toont gemiddelde groeicijfers (100). Zijn dochters zijn compleet, fijn en rastypisch. Cabrel excelleert in moeder-eigenschappen. Zijn nazaten vertonen een goede vruchtbaarheid (101), kalven goed af (111) en geven veel melk (108).

Vier nieuwe limousinsBij limousin debuteren vier nieuwe ver-ervers, waaronder twee Remixzonen. Onder meer de stier Bushido heeft Re-mix als vader. De stier beschikt over een pedigree met een aaneenschakeling van bekendere genetica, met onder meer ook de populaire Mas du Clo. Zijn kalveren worden licht geboren (101) en groeien goed uit (104) met een stevige spieront-wikkeling (114). Bushido levert dochters die uitgroeien tot zware nakomelingen met een breed

Tabel 1 – Fokwaarden nieuwe Franse ki-fokstieren 2013 (bron: Institut de l’Elevage, Parijs, dec. 2012)

Bij de blonde d’Aquitaines debuteren drie nieuwe stieren met

cijfers uit de fokperiode. In het limousinras zijn dat er vier. Nieuw

bij charolais is de definitieve overstap naar het werken met fok-

waarden verzameld in de praktijkomgeving.

tekst Annelies Debergh

F O K W A A R D E N

ras naam stier vadermoeders-vader

geb.gemak IFNais./Ftest

groei CR (jbs)

bespiering DM (jbs)

ontw. DS (jbs)

vleesindex IAB

vruchtb. Ifer (qms)

afkalfgem. Ivel (QMS)

melkprod. Plait (qms)

groei CR (qms)

bespiering DM (qms)

ontwikkeling DS (qms)

exterieurindex IMOCR (qms)

fokkerij-index IQM (qms) eigenaar

blonde d’Aquitaine Berlioz Théodule Jonyx 90 106 90 117 100 92 114 96 114 88 121 111 112 MidatestBivouac Oulou Fallou 97 114 109 106 112 101 87 104 113 108 113 117 109 MidatestCabrel Toronto Ramo 93 99 105 104 105 101 111 108 100 101 108 103 109 Midatest

limousin Bavardage On-Dit Dauphin 103 106 108 107 108 95 116 119 107 103 118 113 116 FLTBeaupré Remix Rotin 97 110 92 119 105 101 109 106 101 91 106 98 104 FLTBel-Orient Neuf Dauphin 96 106 100 105 107 104 105 109 96 93 102 94 101 FLTBushido Remix Mas du Clo 101 96 91 94 92 94 111 104 104 114 105 112 108 FLT


VX03_FokwaardenFranseStieren.indd 26 14-03-13 16:19

Berorient, nieuw bij limousin Blonde d’Aquitainestier Bivouac

Tabel 1 – Fokwaarden nieuwe Franse ki-fokstieren 2013 (bron: Institut de l’Elevage, Parijs, dec. 2012)

en open bekken (109). De moedereigen-schappen van de Bushidodochters zijn goed (108) met een bovengemiddelde melkproductie (104). Beaupré is een andere Remixzoon uit een Rotinmoeder. Hij heeft een behoor-lijk allround verervingspatroon. Zijn on-bekendere grootvader maakt een breed gebruik mogelijk. De stier karakteriseert zich door een goede melkgift bij de dochters (106), bovengemiddelde moe-dereigenschappen (104) en sterke slacht-eigenschappen (105). De stier levert iets zwaardere kalveren en daardoor moeilij-ker geboorten (97). Enigszins gelijklopend aan het verer-vingsprofiel van Beaupré is dat van de debuterende fokstier Bel-Orient. In zijn pedigree zijn achtereenvolgens de stie-ren Neuf en Dauphin te vinden. De stier scoort gemiddeld voor geboortegemak (100), skeletontwikkeling (102) en moe-dereigenschappen (102). Bel-Orient blinkt daarentegen uit in vroegrijpheid met een opvallende score van 113. Zijn dochters hebben veel melk (109), terwijl de nakomelingen ook goe-de slachteigenschappen (107) vertonen.Tot slot promoveert Bavardage tot fok-stier met meer cijfers in zijn index. De zoon van On-Dit levert dochters af met een opmerkelijk exterieur. Met 107

scoort de stier de hoogste fokwaarde voor groeipotentieel en met 118 ook de beste skeletontwikkeling. Met de ruime bekkens (117) en hoge melkproductie (119) tonen de vrouwelijke nazaten van Bavardage goede fokkwaliteiten (116). Bavardage toont over vrijwel de hele lijn een foutloos profiel met ook voor slacht-indexen een positieve fokwaarde van 111. Het enige aandachtspunt is de vruchtbaarheid (95) bij de dochters. He-laas is van deze stier slechts weinig sper-ma voorradig.

Over naar boerderijtestenIn het charolaisras is met de nieuwe in-dexdraai de definitieve omschakeling ge-maakt naar gegevensverzameling op boerderijniveau. Verzameling van fok-waardegegevens a an de hand van een centraal teststation was vanwege sani-taire risico’s steeds moeilijker. Daarom is bij charolais besloten de nakomelingen-gegevens uit de praktijk beter te benut-ten. Voor het behalen van de fokstiersta-tus zijn nu 25 dochters met geregistreerde nakomelingen nodig. Zo haalden voor deze nieuwe situatie dertien nieuwe cha-rolaisstieren de fokstierstatus. Voltaire van Genes Diffusion combineert genen van Necessaire met Harnois en telt al 50 gekalfde dochters. Zijn nazaten

worden vlot geboren (106) en ook voor de rest vertonen dochters van Voltaire goede moedereigenschappen met onder meer een goede melkgift bij de dochters (109). Ook in vlees blijkt de Necessaire-zoon een goede vererver met een fok-waarde van 113.Duidelijk geen pinkenstier is de charo-lais Vittoz met een fokwaarde van 95. De stier vererft wel goede moedereigen-schappen en scoort daarvoor een tweede plek in Frankrijk. Opvallend zijn ook de vleesindexen van deze stier, goed voor een fokwaarde van 125. Vittoz vertoont over de hele lijn goede groeicijfers. In zijn pedigree boekt Vittoz achtereenvol-gens de namen Novotel en Amandier. Andalou (v. Splendide) uit het gamma van Ucatrc levert gemiddeld vlot gebo-ren kalveren (101) en combineert die ei-genschappen met vlot groeiende en wel-gevormde nazaten. De Splendidezoon staat tevens voor veel vlees (115), maar aandacht is nodig voor de melkgift bij de dochters (93). Beter op het vlak van moedereigenschap-pen scoort de stier Viril. De kalveren worden vlot geboren (115) en de doch-ters bezitten later eveneens een goede melkgift (110). In vleesvererving geven de nakomelingen niettemin weinig toe met een fokwaarde 106. l

ras naam stier vadermoeders-vader

geb.gemak IFNais./Ftest

groei CR (jbs)

bespiering DM (jbs)

ontw. DS (jbs)

vleesindex IAB

vruchtb. Ifer (qms)

afkalfgem. Ivel (QMS)

melkprod. Plait (qms)

groei CR (qms)

bespiering DM (qms)

ontwikkeling DS (qms)

exterieurindex IMOCR (qms)

fokkerij-index IQM (qms) eigenaar

blonde d’Aquitaine Berlioz Théodule Jonyx 90 106 90 117 100 92 114 96 114 88 121 111 112 MidatestBivouac Oulou Fallou 97 114 109 106 112 101 87 104 113 108 113 117 109 MidatestCabrel Toronto Ramo 93 99 105 104 105 101 111 108 100 101 108 103 109 Midatest

limousin Bavardage On-Dit Dauphin 103 106 108 107 108 95 116 119 107 103 118 113 116 FLTBeaupré Remix Rotin 97 110 92 119 105 101 109 106 101 91 106 98 104 FLTBel-Orient Neuf Dauphin 96 106 100 105 107 104 105 109 96 93 102 94 101 FLTBushido Remix Mas du Clo 101 96 91 94 92 94 111 104 104 114 105 112 108 FLT


VX03_FokwaardenFranseStieren.indd 27 14-03-13 16:19

Krachtvoederwaardeprijzen

Tabel 2 – Energie- en eiwittoeslagprijzen (in eurocenten, excl. btw)Bron: Wageningen UR Livestock Research

12 maart 2013

laatste 12 maanden

kvem 17,6 16,2kg dve-toeslag 91,9 107,0kvevi 18,5 17,6kg dve-toeslag 77,6 90,8

Tabel 1 – Prijzen mengvoeders (euro’s per 100 kg, excl. btw) Bron: Wageningen UR Livestock Research

mengvoeders (1000 vevi per kg) 12 maart 2013 vorige maand

stier 90 (90 g dve) 26,05 25,95stier 100 (100 g dve) 26,75 26,65rosé 110 (110 g dve) 27,60 27,55rosé 120 (120 g dve) 28,35 28,35rosé 130 (130 g dve) 29,15 29,25

In een partij mais afkomstig uit Oost-Europa zijn begin maart verhoogde waarden van de schimmelgifstof aflatoxine aangetroffen. Een deel van de partij is verwerkt door veevoerleveran-ciers in Duitsland, Nederland en België. In Nederland heeft de Nederlandse Zui-vel Organisatie (NZO) in tankmelk van vier melkveebedrijven een te hoog ge-halte aflatoxine aangetroffen. De be-smetting kwam aan het licht door de verscherpte controle die de NZO sinds kort houdt op partijen melk. Zoals het er nu naar uitziet is het diervoeder dat de koeien kregen zeer waarschijnlijk de bron van het verhoogde aflatoxinegehal-

te in melk. In Duitsland is de besmetting ook aan het licht gekomen via verhoog-de waarden in melk. Op geen enkel Bel-gisch bedrijf dat veevoer van de besmet-te partij mais aan zijn koeien voerde, is de melk verontreinigd. De partij mais bevatte 0,204 milligram per kilogram aflatoxine. Toegestaan is 0,02 mg. Het ongewone weer in Oost-Europa zorgde voor extreme groei van de schimmel die aflatoxine produceert. Reguliere controles van veevoergrond-stoffen moeten ervoor zorgen dat derge-lijke partijen voer worden afgekeurd. Onderzocht wordt nu hoe deze partij toch (gedeeltelijk) in veevoer is verwerkt.

Voersector opgeschrikt door aflatoxinen

De Europese Unie gebruikt 121 miljoen hectare land buiten zijn grenzen om de consumptie van de Europeaan op peil te houden. 44 procent van het gebruikte land ligt dus buiten de EU. De cijfers ko-men uit het rapport ‘Hidden Impacts’, een studie van Friends of the Earth.De buitenlandse gebruikte grond ligt vooral in China, Brazilië en Argentinië en dient in hoofdzaak voor agrarische productie. Voor België ligt het percen-tage extern grondgebruik op 87. Dat maakt België na Malta het Europese land met de grootste ‘landvoetafdruk’. Voor Nederland vindt 85 procent van het landgebruik plaats buiten de eigen landsgrenzen.Het landgebruik moet volgens de milieu-organisatie drastisch omlaag in de EU. Dat kan door minder grondintensieve producten als vlees en zuivel te consu-meren. De organisatie pleit dan ook voor lokale landbouwsystemen.

Extern grondgebruik door EU moet omlaag

Antibioticagebruik vleesvee in beeldHet Praktijknetwerk Vleesvee en het Landbouw Economisch Instituut (LEI) hebben gezamenlijk de Vleesveeantibio-ticawijzer ontwikkeld. Met het reken-programma kunnen vleesveehouders via internet het antibioticagebruik op het eigen bedrijf berekenen.Via de website www.antibioticawijzer.nl kunnen veehouders de dierdagdosering

per jaar berekenen en inzicht krijgen in het individuele antibioticagebruik.Het netwerk wil een discussie op gang brengen over de toediening van antibio-tica. Volgens de initiatiefnemers is de vleesveesector de sector met de laagste dierdagdosering, maar het is de moeite waard om te proberen het gebruik te re-duceren.

28

V O E R V O O R V L E E S B O E R


VX03_VVVB.indd 28 14-03-13 14:32

2,0

2,5

3,0

3,5

4,0

4,5

5,0

51 10 15 20 25 30 35 40 45 50week

euro

/kg

koud

ges

lach

t exc

l. bt

w

2012S

2012U

2012R

2012E

4,52S

3,98E

3,00R

3,79U

2012melkvee

2012gewoon

51 10 15 20 25 30 35 40 45 50week

euro

/stu

k ex

cl. b

tw

2012dikbil

0

100

200

300

400

500

600

700

800

587,50dikbil

melkvee 90

215gewoon

2012S

2012R2012U

2012E

51 10 15 20 25 30 35 40 45 50week

euro

/kg

koud

ges

lach

t exc

l. bt

w

2,0

3,0

3,5

4,0

4,5

5,0

2,5

4,07E

3,40R

4,93S

3,42U

Voor de meest actuele vleesprĳ zen: ga naar www.veeteeltvlees.nl

STIEREN

KOEIEN

NUKA’S

Het aantal rundveehouders in Vlaanderen dat het aankooppro-tocol toepast om de insleep van dierziekten te vermĳ den zit duidelĳ k in de lift. Dat meldt Dierengezondheidszorg Vlaande-ren (DGZ). Het aankooponderzoek – een standaardprocedure om aangekochte dieren op dierziekten te testen – loopt al twee jaar en kwam tot stand dankzĳ de fi nanciële ondersteuning van het Sanitair Fonds.Eind 2011 lag de balans op ongeveer 18.500 protocollen. In 2012 zĳ n er meer dan 27.000 aankoopprotocollen uitgevoerd, afkomstig van 4696 rundveebedrĳ ven. In totaal werden er in Vlaanderen 226.021 dieren verhandeld in 2012.Uit de resultaten van de meer dan 24.000 uitgevoerde protocol-len op binnenlandse aankopen bleek dat ongeveer 8,4 procent van de aangekochte runderen positief tekende voor ibr-gE-anti-stof en dus drager was van het ibr-wildvirus.Voor neospora, de belangrĳ kste oorzaak van besmettelĳ ke ver-werpingen, scoorde ongeveer 9 procent van de onderzochte dieren positief op antistoffen, terwĳ l 0,7 procent voor paratu-berculose positief was. Voor beide dierziekten is de trend licht dalend ten opzichte van het voorgaande jaar, maar het verschil is zo miniem dat het voorbarig is om hier conclusies uit te trek-ken. Bĳ na 1 procent van de onderzochte dieren in aankoop was drager van het bvd-virus, tegenover 0,9 procent in 2011.

DGZ voert ruim 27.000 aankoopprotocollen uit

Project wil akkerbouw en veeteelt op elkaar afstemmenMet het project Inemad is Europees onderzoek gestart om vee-teelt en akkerbouw beter op elkaar af te stemmen. Het project staat voor ‘Improved Nutrient and Energy management through Anaerobic Digestion’ ofwel verbeterd nutriënten- en energiemanagement via anaerobe vergisting. Het onderzoek zoekt een antwoord op de paradoxale verhouding tussen ak-kerbouw en veehouderĳ . Terwĳ l de veehouderĳ kampt met een overschot aan nutriënten en problemen met mestafzet, krĳ gt de akkerbouw te maken met een toenemende afhanke-lĳ kheid van geïmporteerde kunstmest. Het doel is om de agrarische productiviteit te verhogen, de nu-triëntencyclus te sluiten en de input van externe energie te verminderen. Naast de directe stromen tussen landbouw en veeteelt, te weten plantaardige eindproducten als energie- en voedergewas en dierlĳ ke bĳ producten als mest, worden ook de grondstoffenstromen buiten de sector onderzocht.

29

V L E E S P R I J Z E N

V E E T E E L T V L E E S M A A R T 2 0 1 3

VX03_VVVB.indd 29 14-03-13 14:32

Huisvest ing

April (25 april) – In het aankomende num-mer schenkt VeeteeltVlees aandacht aan trends op het vlak van huisvesting en stal-lenbouw. Wat zijn de nieuwe ontwikkelin-gen? Verderop in het nummer is er ook aan-dacht voor de eerste voorjaarskeuringen

van 2013, te beginnen met de paasveeten-toonstelling in Hulshorst. Het verbeterdroodbontras nam onlangs af-scheid van keurmeester Adri van Gent. In een portret blikt VeeteeltVlees terug op de toonaangevende momenten in de carrière van deze gedreven vleesveeman.

V O O R U I T B L I K

Chabal (ras rouge des prés) was met 1790 kg de zwaarste stier tijdens de SIA in ParijsFoto: Kristina Waterschoot

VeeteeltVlees is een uitgave van CRV BV en verschijnt maandelijks.

redactiehoofdredacteur Guy Nantierredactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Inge van Drie, Florus Pellikaan, Jaap van der Knaap, Ivonne Stienezen en Tijmen van Zessen fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschootbureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onidaaan dit nummer werkten verder mee Alice Booij, Wichert Koopmanhoofd uitgeverij Rochus Kingmans

redactie-adresNederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem,telefoon 026 38 98 800 fax 026 38 98 839Vlaanderen: Van Thorenburghlaan 14, 9860 Oosterzele, telefoon 09 363 92 11 fax 09 363 92 06E-mail [email protected]

abonnementsprijs/jaarNederland en België € 45,70, overige landen € 88,80. In combinatie met abonnement op vakblad Veeteelt € 10 korting.Prijzen excl. 6% btw. Abonnementen zijn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlijks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelijk per kwartaal.Bel voor opgave van een abonnement:België: VRV-klantendienst (078 15 44 44)Nederland: CRV-klantendienst (088 00 24 440)E-mail [email protected]

advertentie-afdelingJannet Fokkert, Willem Gemmink, Froukje Visserpostbus 454, 6800 AL Arnhemtelefoon (+31)(0)26 38 98 820 fax (+31)(0)26 38 98 824E-mail [email protected]

illustraties/foto’sDe foto’s zijn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen zijn de foto’s van Michel Cassuto (8).

Overname van artikelen is alleen toegestaan na toestemming van de redactie. Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de meeste zorg is besteed kan door de redactie geen aansprakelijkheid worden aanvaard voor mogelijke onjuistheden of onvolledigheden.Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 1570-3312

K e u r i n g e n e n p r i j s k a m p e n

20 maart: Paasveetentoonstelling te Schagen5 mei: Veeteeltshow met vleesvee Biotechnicum te Bocholt26 mei: Fokveedag en kalvershow Belgisch witblauw Landbouwschool Sint-Niklaas7 juli: CRV-fokveedag witblauw regio Limburg te Alden-Biesen1 augustus: Vleesveekeuring te Enter3 augustus: Vleesveekeuring te Stroe3 augustus: Vierde witblauwfokdag Keukens Redant te Erpe-Mere2 september: CRV-fokveedag witblauw regio Vlaams-Brabant te Leuven 26 oktober: Nationale Vleesvee Manifestatie te Zwolle

Veilingen

30 maart: Veiling Centrale Opfok te Toldijk16 mei: Interlim RJ-veiling (limousin) te Lanaud (Frankrijk)

Beurzen, studievergaderingen, demodagen

26-29 juli: Landbouwbeurs te Libramont10-13 september: Landbouwbeurs Space te Rennes (Frankrijk)2-4 oktober: Sommet de l’Elevage te Clermont-Ferrand (Frankrijk)

A G E N D A

C O L O F O N

30

C O L O F O N


VV03_Agenda.indd 30 14-03-13 15:31

basisrecept culinair recept haute cuisine

★ ★

Vlees met bergèresaus en knapperige groenten

Gegrilde entrecote

• 170 à 220 g entrecote per persoon• mais- of arachide-olie• 1 eetlepel paprikapoeder• 2 eetlepels kerriepoeder• 1/4 l kalfsfond • 1/4 l room• zout • peper van de molen• 30 g roux (10 g boter en 20 g bloem)• 30 g geitenkaas• 50 g oesterzwammen

Ingrediënten

voor 4 personen

Maak de roux, als basis voor de ber-gèresaus. Smelt daartoe de boter

en voeg de bloem toe. Laat even bakken op een zacht vuurtje. Voeg de kalfsfond toe en breng het geheel aan de kook, klop de roux goed los zodat er geen klonters achterblĳ ven.Voeg de room, de kerriepoeder en de paprikapoeder toe en breng alles aan de kook. Breng de saus op smaak met pe-per van de molen en zout.Snĳ d de geitenkaas in kleine blokjes en snĳ d de oesterzwammen in fĳ ne reep-

jes. Bak de reepjes oesterzwammen even op in een weinig boter, kruid ze met peper en zout.Bestrĳ k het vlees lichtjes met wat ara-chide- of maisolie. Verhit de grillpan op een hoog vuur. De grillpan is warm ge-noeg wanneer een druppel water vrĳ -wel onmiddellĳ k verdampt op de plaat. Zet het vuur nu middelhoog en leg het vlees op de plaat. Laat het ongeveer twee à drie minuten grillen langs beide zĳ den voor saignant, vier tot vĳ f minu-ten voor à point. Deze tĳ den gelden

voor een stuk vlees van twee tot drie centimeter dikte. Zet het vuur na het bereiken van de ge-wenste bakkleur af. Kruid het vlees met een weinig zout en peper van de molen en laat het nog even rusten onder alu-miniumfolie, zo zullen de sappen zich mooi verdelen over het stuk vlees.Giet de saus in een sauskom en voeg de geitenkaas en de oesterzwammen toe. Serveer het rundvlees met de saus, een knapperig groen slaatje en frietjes. Bron: Vlam

★★ ★

★ ★ ★

VeeteeltVlees publiceert in samenwerking met het Vlaams

Centrum voor Agro- en Visserĳ marketing vzw een recept met als basis rundvlees en seizoensgroenten van eigen bodem. De moeilĳ kheidsgraad varieert van basisrecept (1 ster) tot gastronomisch recept (2 sterren) tot een recept ‘haute cuisine’ (3 sterren).

C A R N E C U L I N A I R


VV03-carne culinair.indd 31 14-03-13 13:37

CRV4ALL.BE, CRV4ALL.NL

ILOTVOOR EXTRA KILO’SMet een karkasindex van 125 wegen de stieren van Ilot gemiddeld 47 kilo

meer dan leeftijdsgenoten. Ilot staat voor makkelijk op te fokken kalveren

die uitgroeien met gestalte en gewicht. Deze actiestier is zeer geschikt voor

de economische veehouder.

BETTER COWS | BETTER LIFE

VOOR EXTRA KILO’SVOOR EXTRA KILO’S

031-13 Ad VV-Ilot.indd 1 14-03-13 11:09

VeeteeltVlees maart 2013

Documents

Transcript of VeeteeltVlees maart 2013