JAARGANG 10 | NUMMER 32 | VOORJAAR 2016

Veerkracht en vitaliteit

p 29 december was ik 40 jaar in het onderwijs. Die gekke datum komt om-dat ik nog een periode als invaller heb

gewerkt en dat was niet aaneensluitend. “Zo, 40 jaar?!”, hoor ik dan wel eens. “Poe, poe, dat is heel wat!” “Het ging vanzelf, hoor.”, reageer ik dan laconiek. Het ging zo vanzelf dat ik me stie-kem afvroeg of mijn team het wel wist. Ik zou toch wel een bloemetje krijgen? Dat kreeg ik en nog veel meer! Wat een fantastische en hartver-warmende dag (en het regende nog wel, maar dat mocht niet bommen) op 4 januari, de eerste dag na de kerstvakantie. En iedereen had dat stil gehouden, ook de kinderen. Een knappe presta-tie! Op pagina 2 en 3 staan een paar leuke foto’s van deze bijzondere dag.

Het thema van deze Impuls ‘Veerkracht en vi-taliteit’ ligt me na aan het hart. Hoe zorg je er-voor dat je vitaal en veerkrachtig blijft? Ik vind mezelf wel een energiek persoon en ik denk dat dit komt, omdat ik kan genieten van alle kleine mooie, grappige en ontroerende momenten, na-tuurlijk op school maar ook daarbuiten. Ik hou ervan om te leren en te sporten, dat scheelt ook volgens mij. Daarom doe ik graag mee met tik-kertje. Ik wil in oplossingen denken en positieve punten zien.

Meer mensen vertellen in dit nummer hoe zij vi-taal en energiek zijn en blijven. Petra de Waard, onze nieuwe stafdirecteur, kan bij ellende nog zingen in de auto. Hoe doet ze dat? 2 vaste poo-lers: Ignia weet dingen los te laten, zoals pietje

In Impuls 31 is bij het artikel over de milieu-bende helaas de verkeerde auteur vermeld.Het verhaal is geschreven door AnneliesRoon.

precies voorbereiden en Ellen hangt zelf de slin-gers op in haar leven. We hebben bij Salomo ook heel wat leerkrachten rond lopen die stralen van energie. Daar hebben ze met elkaar enthousiast over gepraat.

Hoe zorg je dat je zonder rugklachten naar je pensioen gaat? Een fysiotherapeut geeft tips. Voor de kinderen zijn er digitizers voor tussen-door. Vooral voor de jongens van belang, want jongens en onderwijs is een ongelukkige combi-natie volgens Angela Crott, die hier onderzoek naar deed. Gelukkig is er de zwemgymles!Hoe ga je 50 jaar in het onderwijs halen? Dat is een zeldzaamheid en Trudy Kroon weet er alles van.

Maar toch, hoe graag je ook wil, soms loopt het anders. Dan krijg je te maken met de bedrijfs-arts. Hoe gaat dat in zijn werk? En als kinderen met een groot verlies te maken krijgen? Petra Rappoldt kan goed inschatten wat de mogelijk-heden zijn voor een leerkracht. Door de nieuwe cao krijgen we te maken met een andere manier van invallers inzetten. Die nieuwe cao zorgt er ook voor dat we nu met assessoren werken. Van belang voor startende leerkrachten, maar ook basisbekwame leerkrachten kunnen daar gebruik van maken.

En af en toe een grap om het niet zo zwaar te maken!

Betty van der Vlist

VOORWOORD 2

DOOR HET OOG VAN EEN OUDER 3

BETTY 40 JAAR IN HET ONDERWIJS 3

MARJOLEIN WEET RAAD 4

WIST JE DAT 4

COLUMN ICT 5

OOK BIJ ELLENDE NOG KUNNEN 6ZINGEN IN DE AUTO

TIPS VOOR EEN BETERE RUG 8

ASSESSMENT: EEN OBJECTIEVE 9KIJK OP JE FUNCTIONEREN

STRALEN VAN ENERGIE 10

JONGENS EN ONDERWIJS, EEN 12ONGELUKKIGE COMBINATIE

AL BIJNA VIJFTIG JAAR ENERGIEK 14AAN HET WERK

KINDEREN ROUWEN VAAK PAS 16ALS HET VEILIG IS

ARMEN, BENEN, LANG 19

DINGEN LOS LATEN, ZOALS HET 20 PIETJE PRECIES VOORBEREIDEN

HANG ZELF DE SLINGERS OP 21IN JE LEVEN

DAAR WAAR ENERGIE WEG LEKT, 22VERLIES JE JE VEERKRACHT

GEDICHT 23

COLOFON 23

SALOMO-WIJZER 24

2

40 JAAR, HET GING VANZELF

NUMMER 32 | VOORJAAR 2016

OVeerkracht en vitaliteit

VOORWOORD 2

DOOR HET OOG VAN EEN OUDER 3

BETTY 40 JAAR IN HET ONDERWIJS 3

MARJOLEIN WEET RAAD 4

WIST JE DAT 4

COLUMN ICT 5

OOK BIJ ELLENDE NOG KUNNEN 6ZINGEN IN DE AUTO

TIPS VOOR EEN BETERE RUG 8

ASSESSMENT: EEN OBJECTIEVE 9KIJK OP JE FUNCTIONEREN

STRALEN VAN ENERGIE 10

JONGENS EN ONDERWIJS, EEN 12ONGELUKKIGE COMBINATIE

AL BIJNA VIJFTIG JAAR ENERGIEK 14AAN HET WERK

KINDEREN ROUWEN VAAK PAS 16ALS HET VEILIG IS

ARMEN, BENEN, LANG 19

DINGEN LOS LATEN, ZOALS HET 20 PIETJE PRECIES VOORBEREIDEN

HANG ZELF DE SLINGERS OP 21IN JE LEVEN

DAAR WAAR ENERGIE WEG LEKT, 22VERLIES JE JE VEERKRACHT

GEDICHT 23

COLOFON 23

SALOMO-WIJZER 24

BETTY VAN DER VLIST 40 JAAR IN HET ONDERWIJS

3

T

DOOR HET OOG VAN EEN OUDER

ALS JE GEEN VASTE BAAN HEBT

Tekst: Nanda KlaassenFoto: Frank Derksen

ien jaar geleden. Susanne woonde in Haarlem. Frank in Overijssel. Ze ontmoe-ten elkaar op een datingsite. Worden

verliefd. Susanne laat haar vaste baan op onze Koningin Emmaschool los en verhuist naar Twente.

Ze trouwen en inmiddels zijn Frank en Susan-ne de trotse ouders van Lucas (2 ½ ) en Hugo (7mnd). Een actief en jong gezin. Frank heeft een fulltime baan bij een bouwbedrijf en Susanne doet al 7 jaar pogingen om aan het werk te komen binnen de basisscholen in de directe omgeving. En dat is niet eenvoudig in een krimpregio.

Dan maar aan de slag als invaller. Werken vraagt best veel van jonge ouders. Zorgen dat er oppas is op de dagen dat ze samen werken, als invaller moet je altijd maar afwachten of er überhaupt werk is, soms een half uur of meer rijden om op je invalklus te komen, kindjes opvoeden (met regelmaat nog ’s nachts je bed uit), je huishouden draaiende houden en... je sociale leven niet vergeten.

Hoe houdt Susanne dat vol? “Dat is best lastig. Op dit moment heb ik een invalklus voor een half jaar. Tot de zomerva-kantie werk ik 4 halve dagen in groep 1 op een Daltonschool in Den Ham. Een half uur hier vandaan. Een vaste plek geeft voor nu rust en daarmee energie! Niet iedere ochtend maar afwachten of er wel of geen werk is…..”

Daarnaast heb je nog twee kleine kereltjes thuis...“Dat klopt. We hebben het met oppas goed ge-regeld. Opa’s en oma’s en een lief gastouder-gezin. Dat is een zorg minder. Het is wel vroeg opstaan en sommige nachten gaan wat minder goed, maar Lucas en Hugo doen het in alle ge-vallen heel goed. Daar zijn we trots op!”

Dit nummer van de Impuls heeft als thema “Vitaliteit en veerkracht”. Hoe zit dat bij jou? Waar haal jij je energie vandaan? “Leuke dingen doen met mijn kinderen. Spelen met de oudste, knuffelen met de jongste. Met Frank uitgaan, bijvoorbeeld naar het theater of kijken naar een goede film. Dingen doen waar-bij ik goed kan ontspannen.”

Haal je energie uit je werk? “Het weer ‘ergens bij horen’ levert me energie op. Met collega’s sparren over het vak en wer-ken. Het zien ‘groeien’ van kinderen in mijn klas. Merken dat ik er toe doe als het om hun ontwik-keling gaat. Dat is tof om te merken.”

Waarom heb je eigenlijk gekozen voor het onderwijs? “Het standaard antwoord is meestal: ik vind het leuk om met kinderen te werken. Ik vind kinderen gewoon geweldig. Vind het top dat ik er voor kan zorgen om ze dingen te leren waar-mee ze later verder kunnen.”

Mis je het werken in Haarlem nog wel eens?“Jazeker. De Koningin Emmaschool mis ik nog vaak. Had daar én een vaste baan én een su-perleuk contact met mijn collega’s. Maar ik voel me hier in Rijssen echt gelukkig met Frank en m’n kleine mannetjes, familie en vrienden. En die vaste baan? Die komt vast nog wel!”

Vast en zeker! Veel geluk Susanne!

Waar haalt een jonge werkende moeder haar energie vandaan, met twee kleine kinderen en een onzekere baan als invalster? Ook nog eens in een krimpgebied, waar het lastig is om een vaste baan en dus een eigen klas te krijgen?

3

Hugo, Susanne en Lucas genieten!

www.salomoscholen.nl

• Nancy Donkers de nieuwe directeur is van de Wadden Boerhaave, als opvolger van Wouter Scholten?

• Wouter de nieuwe directeur is op SBO De Trapeze?

• Charlotte Langenhoff dit voorjaar stage loopt op het bestuurskantoor?

• zij zich bezig houdt met de invulling van de Salomowijzer voor volgend schooljaar?

• Betty van der Vlist in januari op gepaste wijze in het zonnetje is gezet vanwege 40 jaar in het onderwijs?

• De Ark, KES, Willinkschool en de Bosch en Hoven onlangs bezoek hebben gehad van de schoolinspectie en de Bavinck nog op de rol staat?

• we in grote lijnen heel tevreden zijn met de beoordeling van de inspectie?

• er een monitor PO / VO is uitgevoerd en dat daaruit blijkt dat de kwaliteit van de schooladviezen in deze regio bovengemiddeld goed is?

• er dit schooljaar een paar audits op stapel staan, t.w. op de Nicolaas Beets, Bos en Duin en Prinses Beatrixschool?

• de gemeente Haarlem en verschillende schoolbesturen aan het nadenken zijn over nog beter passend aanbod voor de achterstandsleerlingen? Denk daarbij aan schakelklassen, verlengde schooldag, zomerschool etc.

• we een aanvraag hebben ingediend bij het Fonds voor Cultuurparticipatie om in aanmerking te komen voor een professiona- liseringssubsidie cultuureducatie?

• voor de KWS door de Gemeente Bloemen- daal budget beschikbaar is gesteld voor permanente uitbreiding? En de permanente uitbreiding in de plaats komt van de twee tijdelijke voorzieningen waarvan de school nu gebruik maakt?

• de Bavinckschool onlangs op TV was bij het Klokhuis met als onderwerp Groene School?

WIST JE DAT...

4

MARJOLEIN WEET RAAD

LEERKRACHT ZIEK - KINDEREN NAAR HUIS?

Tekst: Marjolein Grin

e maken in het onderwijs vaak gebruik van invallers die bij kort-durende ziekte van een leerkracht

af en toe een klas overnemen. Zo hoeven we kinderen niet naar huis te sturen als hun leer-kracht ziek is of klassen op te delen. Vaak wíl de invalleerkracht niet eens een vaste baan, maar vindt hij of zij het leuk om op een school die hij/zij kent af en toe collega’s uit de brand te helpen. Volgens de bepalingen in de WWZ mag je nog maar drie keer invallen, zelfs al gaat het maar om steeds een dag en daarna ben je echt in vaste dienst of je mag een half jaar niet meer voor Salomo werken (na een half jaar begint het tellen van de invalbeurten namelijk weer opnieuw).

Onze huidige cao is geldig tot 1 juli maar vanaf 1 juli geldt - tenzij politiek of cao-partners wat anders besluiten - de WWZ ook voor ons. Gaan we dan dus net als in Friesland zieke leerkrach-ten niet meer vervangen en kinderen naar huis sturen?

Als het even kan niet. Door samen te werken met andere besturen kunnen we onze inval-lers beter inzetten. Binnen Salomo hebben

we een pool met vervangers aangenomen en die zijn altijd wel ergens aan het invallen. Die pool groter maken levert een mogelijk risico op, want als er niemand ziek is zijn die invallers niet nodig. Maar door samen te werken met ande-re besturen kunnen we afspreken dat als wij onze poolers niet hebben ingezet, en een col-legabestuur wél mensen nodig heeft, we onze poolers tijdelijk naar hen detacheren. In het geval van een griepgolf bij ons, kunnen wij dan in ruil gebruik maken van hún poolvervangers. Hoe meer besturen er samenwerken, hoe ge-lijkmatiger de vervangingsvraag verdeeld blijkt te worden.

Salomo is daarom met negen andere besturen gaan samenwerken in een soort test-trans-fercentrum: ‘Regionaal Transfercentrum De Beurs’. Dat is een hele logistieke operatie: het gaat om wel 130 scholen en om wel 300 inval-lers (die deels in dienst zijn als invalleerkracht in een interne pool bij één van de deelnemen-de besturen en deels af en toe invallen op een school). Vanaf eind maart gaan we proefdraai-en; onze poolcoördinator Petra Braat gaat dan behalve voor Salomo ook vervangingsvragen van andere besturen behandelen én ze heeft er ineens wel drie collega-coördinatoren bij, van Spaarnesant, Jong Leren en Sopoh.

Samen gaan we de komende maanden kijken of we de pool nog verder kunnen (of zelfs moeten) uitbreiden en of het lukt om inval-lers die af en toe invallen bij ons of een ander bestuur zo kunnen rouleren over de verschil-lende scholen dat zij toch aan het werk kunnen blijven in plaats van een half jaar niks te mogen doen.

Het wordt spannend, want met de griepgolf van februari merkten we al in onze hele regio dat er bijna geen vervanger meer te vinden was...

Dus als jij naast je baan als vervanger erbij wilt werken of je weet nog iemand anders met onderwijsbevoegdheid die best af en toe wil invallen: meld je bij rtcdebeurs@gmail.com. Voor goede leerkrachten is altijd plek, WWZ of niet.

Op het moment dat ik dit schrijf is er veel ophef in de politiek over de WWZ: de wet ‘Werk en zekerheid’, die voorschrijft dat er na drie keer een tijdelijke aanstelling een vaste aanstelling moet worden aangeboden. Dit om te voor-komen dat werkgevers mensen jarenlang op tijdelijke contracten inzetten en op moment van krimp gemakkelijk van personeel af kunnen komen. Voor het onderwijs pakt deze maatregel echter heel vervelend uit.

W

• de nieuwbouw van de Bos en Duinschool in de volgende fase is gekomen? De aannemer van de gymzaalbak de werkzaamheden inmiddels heeft afgerond, waardoor de bouw van de school en afbouw van de gymzaal nu voortvarend ter hand genomen kunnen worden?

• de plannen voor de verhuizing van het bestuurskantoor van de Tetterodestraat naar de Garenkokerskade steeds concreter worden?

• Salomo straks in het nieuwe bestuurskantoorbeschiktovereenfijne eigen vergader- c.q. trainingsruimte?

• we jullie steeds maar blijven aanmoedigen om nieuwtjes aan te leveren voor de Salomo-website en je die nog steeds kan sturen aan e.kinneging@salomoscholen.nl?

• we ook graag door leerlingen gemaakte kunstwerken blijven ontvangen, die als ‘header’ op de website kunnen worden gebruikt?

• het personeelspanel weer actief is en binnenkort weer informeel in gesprek gaat met de bestuurder?

• het RTC (Regionaal Transfer Centrum) inmiddels van start is gegaan met een pilot voor een bovenbestuurlijke vervangingspool?

• vervangers dus vanaf nu ook ingezet kunnen worden bij een van de andere deelnemende schoolbesturen?

• er een haalbaarheidsonderzoek gestart is naar het opzetten van een internationale school in Haarlem of directe omgeving?

• dit een project is waarin Salomo samen- werkt met de gemeente Haarlem en een paar VO-schoolbesturen?

• deITK(InternationaleTaalklas)flinkaan uitbreiden is o.a. vanwege de te verwachte groei door de komst van vluchtelingen en asielzoekers?

• er inmiddels 6 noodlokalen geplaatst zijn op het terrein van onze voormalige BS Parkrijk, de plek waar de ITK is gehuisvest?

• de ITK er door al dit kunst- en vliegwerk nog steeds in slaagt alle aangemelde leerlingen op te vangen?

COLUMN ICT

5

DIGITIZERS VOOR EVEN TUSSENDOORDat tussendoortjes goed zijn voor kinderen is in meerdere onderzoeken aange-toond. Zo bestaat er een verband tussen cognitieve vermogens, zoals concen-tratie, en fysieke activiteit. Dit komt doordat fysieke inspanning zorgt voor een toename van de doorbloeding in de hersenen, wat vervolgens leidt tot toena-me van de concentratie. Voorbeelden nodig? Het digibord kan helpen!

Tekst en foto’s: Joost Uitermark

e afgelopen jaren werden de Energi-ze-boeken van onder andere Erwin Tielemans massaal de Nederlandse

basisscholen binnengesleept. In deze boeken zijn veel fysieke activiteiten te vinden die een positief effect kunnen hebben op je groep. Deze activiteiten zijn gemakkelijk tussen twee lessen door te plannen èn uit te voeren. Ook is gebleken dat fysieke activiteit het zelfbeeld en het zelfvertrouwen van kinderen positief kan beïnvloeden en zelfs de kans op depressies kan verminderen. Meer dan genoeg goede redenen dus om te bewegen in de klas. Daar-om kunnen de Energize-boeken nog lang niet

weg, maar ook het digibord biedt veel digitale Energize mogelijkheden. Laten we ze voor het gemak digitizers noemen!

Op de meeste scholen binnen Salomo wordt gewerkt met het online portal Gynzy. Naast het gebruik als schoolbord, biedt Gynzy een schat aan mogelijkheden voor iedere bouw op zo goed als ieder vakgebied. Soms is het omslachtig om deze mogelijkheden te vinden. Om bij muziek- en dansactiviteiten te komen, dien je eerst op het tabblad Tools te drukken en vervolgens op de knop Overige. Interes-sante keuzen zijn dan inshape@school, Team Talento en Fame Academy. De eerste twee zijn proeflicenties van websites boordevol zang- en dansactiviteiten. Deze proeflicenties bieden al zoveel mogelijkheden dat je je kunt

afvragen waarom je €99,- per jaar zou beta-len voor nog veel meer. De activiteiten van inshape@school worden duidelijk uitgelegd en bieden een goede opbouw in moeilijkheid. In principe kan iedereen eraan meedoen! De kwaliteit van de filmpjes is makkelijk instelbaar tot aan Full HD-kwaliteit. De internetsnelheid op school is dan bepalend voor de beeldkwali-teit. Meer mogelijkheden biedt Team Talento. Naast zang en dans is er ook de keuze voor theaterspelletjes. Jammer aan Team Talento is dat de filmpjes niet in volledig scherm-modus te zien zijn. Tenslotte biedt de Fame Academy iedere week 6 nieuwe dansen aan, variërend van hiphop, latin, jazz tot aan klassiek ballet. Het niveau is echter wel een stuk pittiger dan de eerdergenoemde aanbieders. Voor mij, als leerkracht met een mespuntje overgewicht is de laatste niet zonder risico, omdat juffen en meesters nadrukkelijk door de instructeurs worden opgeroepen om mee te doen… en dat laten mijn leerlingen zich geen twee keer zeggen!

www.salomoscholen.nl

D

OOK BIJ ELLENDE NOG KUNNENZINGEN IN DE AUTO

Tekst: Betty van der VlistFoto’s: Archief Salomo

p de basisschool was Petra een slim kind, eigenzinnig, maar ook afhanke-lijk van de leerkracht. Gevoelig voor

de relatie. In groep 5 en 6 had ze geen band met de leraar en ze stopte dan ook met haar

best te doen. Geen zin in. In groep 7 kreeg ze een meester die het persoonlijk contact zocht met de kinderen. Bij binnenkomst gaf hij je bij de deur een hand en merkte iets persoonlijks op: “Wat zit je haar leuk!” Dat deed hij ook bij het afscheid aan het eind van de dag. Hij ont-hield dingen en kwam daarop terug, als je iets bijzonders ging doen of meegemaakt had.

Hij zag je en al snel was Petra op haar oude niveau terug. Ze had een heel goede Citoscore en kreeg een gymnasiumadvies. Die heeft ze niet afgemaakt. Van huis uit waren ze het niet gewend dat er een kind op het gymnasium zat. Haar broers en zussen niet, haar ouders niet. Ze kenden die wereld niet. In de vierde is ze ermee gestopt en wilde ze naar de huishoud-school. Dat was volgens haar ouders nou net een te groot verschil en het werd het begin van een lang pad. Op haar vijftiende ging ze naar de MEAO en volgde een secretariële opleiding. Dat was veel te gemakkelijk voor haar en snel ging ze aan het werk.

Petra: ”Als je iets kunt en wilt, dan is er altijd veel mogelijk.”

Op haar achttiende begon ze in de geestelij-ke gezondheidszorg als secretaresse van de hoogleraar kinder- en jeugdpsychiatrie, als uit-zendkracht. Dit vond ze zo leuk en ze kreeg het aanbod om daar iets anders te gaan doen. Ze kwam op de afdeling Personeel en Salarisadmi-nistratie, pakte snel andere dingen in het werk op, deed 20 jaar lang avondstudies: boekhou-den, rechten, management en organisatie aan de Universiteit van Utrecht, registercontroler en MBA (Master of Business Administration) op bestuursniveau. 25 jaar werkte ze in totaal bij De Bascule, een academisch centrum waar psychiatrische zorg verleend wordt aan kinde-ren, jongeren en gezinnen, waarvan de laatste 8 jaar als divisiedirecteur bedrijfsvoering. Dat was heel hard werken, 60 uur per week en ont-zettend leuk.

Organisaties met en voor mensen geven haar energie. Toen overleed haar man in 2009 na vijf jaar ziekte. Ze hadden twee kinderen die toen 5 en 10 waren en ze stopte met deze baan, na eerst nog MBA afgerond te hebben, om meer tijd thuis te kunnen zijn. Van Circus Elleboog werd ze de financieel directeur. Dat was heel leuk, maar het werk was te simpel en te een-zijdig.

In het Bijlmer Parktheater kon ze voor 24 uur per week aan de slag als zakelijk directeur. Daar kreeg ze veel verschillende dingen te doen, een andere uitdaging in een nieuwe sector. Ze had met van alles te maken: personeel,

Petra de Waard is de nieuwe stafdirecteur van Salomo. Een en al vitaliteit die je voelt als je tegenover haar zit, onder-streept door haar dansende krullen, terwijl ze toch ook haar portie leed achter de rug heeft. Wat heeft ze hiervoor gedaan en wat is haar geheim om met pretoogjes door te blijven gaan?

6

In iedere situatie kun je iets doen om het prettiger te maken.

NUMMER 32 | VOORJAAR 2016

O

financiën, verhuur, subsidieaanvragen, leiding geven aan de kassamedewerkers, decorbou-wers en horecapersoneel, floormanager, tech-niek. Heel inspirerend. Ze deden projecten met achterstandsmeisjes, cultuureducatie met scholen rondom taalachterstand, zoals leren voordragen en presentaties geven. Succesvol. Er was één school bij met kinderen uit 160 culturen. Maar het was lastig, omdat het werk

zich vaak laat op de dag afspeelde. Ze voelde zich bezwaard tegenover haar kinderen en haar collega’s. En dan steeds in de file. Frustrerend! En toen zag ze de advertentie bij Salomo: een taak in de breedte, op beleidsniveau, strate-gisch niveau en uitvoeringsniveau. Afwisselend. En ook nog eens dichtbij huis. Op haar lijf ge-schreven. Ze houdt van samenwerken, contac-ten leggen, anderen in beweging krijgen, zien dat er dingen tot stand komen. Inhoudelijk je tanden ergens in zetten, moeilijke dingen doen, ze smult ervan. Mensen verbinden. Bij de Kerst-lunch op het bestuursbureau had iedereen

thuis iets gemaakt en op het bureau hadden ze het samen opgegeten. Dat gaf saamhorigheid. De stap naar het nieuwe gebouw geeft ook nieuwe kansen en een nieuwe start. Een goede sfeer is de basis voor een goede samenwerking. Dat merkt ze ook als ze sport. Wedstrijden zijn sociale gebeurtenissen. Je komt er leuke men-sen tegen. Ze is een halve marathonloopster en loopt 3 à 4 keer hard in de week. Dan gaat ze

nog 2 keer naar de sportschool. Petra: “Fysiek is het heel fijn. Je voelt je fit en je krijgt energie. Het verbetert het humeur.”

Petra voelt zich een zondagskind: “Elke dag kun je opnieuw beginnen.”

Waar zit hem het geheim van veerkracht in volgens haar?“Het moet je wel gegeven zijn. In je aard zitten. Humor en relativeringsvermogen heb je nodig. Ik zie van veel dingen de humor. Ook bij ellende nog kunnen zingen in de auto. De dingen niet

groter maken dan ze zijn. Goed worden in los laten. Zelfreflectie heb je nodig en aanspreek-baar zijn voor anderen. Met kritiek kunnen om-gaan. Daar sta ik niet altijd over te juichen, maar ik leer ervan. Ik lijd niet aan onzekerheid door-dat ik een basisvertrouwen heb dat het weer goed komt. Maar ook zelf de verantwoordelijk-heid nemen. Besef dat je in iedere situatie iets kunt doen om het prettiger te maken. Vertrou-

wen houden in oplossingen. Dat maakt je weer sterk. Aan een oplossing werken geeft energie. Fysiek bezig zijn geeft energie. Een doel hebben is ook belangrijk. Leuk om naar uit te kijken. Een drive hebben om door te blijven gaan. Ik zorg dat ik vitaal blijf door ruimte te zoeken om te sporten en ruimte te zoeken voor sociale con-tacten. Af en toe een grap om het niet zo zwaar te maken. Blij dat ik die energie voel!”

7www.salomoscholen.nl

Aan een oplossing werken geeft energie.

“Als je iets kunt en wilt,dan is er altijd veel mogelijk.

8

TIPS VOOR EEN BETERE RUG

Tekst: Dineke GoebertFoto: Joost Uitermark

oeveel collega’s nu exact kampen met rugklachten is onbekend. Dat het er veel zijn, is een zekerheid. Dit komt

onder andere door stress en herhaalde be-wegingen als bukken, reiken en steeds meer zittend werk. Fysiotherapeut Sebastiaan de Lange, specialist in arbeidsreïntegratie, geeft tips voor een betere rug.

Gedrag veranderenStop allereerst met doordenderen en luister naar je lichaam. Het gaat erom dat je inziet wat er aan de hand is en hoe je daar in het dagelijks

leven mee omgaat. Soms zit je vast ín een ‘cirkel van gedrag’. Door de pijn kun je angst voor je rug ontwikkelen, waardoor je krampachtig gaat bewegen. Dit zorgt juist voor meer rugklachten. Een feit is: in de meeste gevallen herstelt het lichaam vanzelf.

Bekken kantelenDe kleine spieren die het bij rugklachten laten afweten, worden geactiveerd door deze oefening. Kantel het bekken langzaam, door

een ‘slow motion’ beweging. Doe dit meerdere keren per dag, zittend of staand. Dé ideale oefening dus voor op school.

PRAKTIJKSebastiaan de Lange is fysiotherapeut bijRehab Centre met vestigingen in Heiloo,Heemstede, Castricum en Den Helder.

Met de Haarlemse praktijk FysioExpert &FysioVerton werken zij samen aan het programma ‘Mijn Arbeidscoach’.

Kijk voor meer informatie opwww.rehab-centre.nl ofwww.fysioexpert.nl

Al die lage tafels in de klassen en kleine kinderen die je aandacht nodighebben. Voor een leerkracht met rugklachten kan een uitlegronde een zware opgave zijn. Maar ook fitte collega’s kunnen beter voorkomen dan genezen.De fysiotherapeut geeft tips voor in de klas.

Maximaal tien minutenOverdreven recht staan, daar wordt niemand beter van. Kies wel voor een actieve houding: sta bij voorkeur met beide voeten op de grond voor de klas en voorkom ‘hangen’. Zo verdeel je je gewicht gelijk. Wees dynamisch, vermijd lang zitten en wissel van houding na vijf tot maxi-maal tien minuten.

Hurken en steunenDe meeste leerkrachten buigen tijdens uitleg- rondes over de tafels. Om de rug te ontlasten kun je ook hierin afwisselen. Dit kan door te hurken of met de armen op tafel te steunen. Wissel per kind je houding. Of overleg de aan-schaf van een kruk met wieltjes. Dit is vooral voor langere mensen een aanrader.

Ergonomisch Een ergonomische stoel kan heel prettig zijn, maar er schuilt ook een gevaar in. De rug kan lui en afhankelijk worden van zo’n ‘superstoel’. Actief zitten is een betere optie, bijvoorbeeld op een zitbal of gewoon vrij van de leuning zonder te steunen op een bureau. Wissel ook de zit-houding regelmatig af.

VoorkomenMeer bewegen is altijd gezond voor het li-chaam. Het leidt alleen niet tot het afnemen van de rugklachten. Neem de genoemde tips ook mee naar huis en zorg voor voldoende ont-spanning en slaap.

Beginnende rugpijn? Voorkomen is altijd beter dan genezen. Door preventief te trainen houd je rug- en buikspieren wakker. Bij de fysiothe-rapeut kun je advies inwinnen voor oefeningen waar je thuis mee aan de slag kunt gaan.

“Voorkomen is altijd beterdan genezen.

En nu het bekken kantelen, juf Madelon!

NUMMER 32 | VOORJAAR 2016

H

9www.salomoscholen.nl

ASSESSMENT: EEN OBJECTIEVE KIJK OP JE FUNCTIONEREN

Tekst: Marjolein GrinFoto: Stockfoto’s

inds dit schooljaar hebben we binnen Salomo vier directeuren die zijn opgeleid tot assessor.

Een assessor is een speciaal getrainde, onaf-hankelijke beoordelaar die kan worden inge-zet wanneer er een ontwikkelvraag ligt en/of er behoefte is aan een objectieve kijk op het functioneren van de leerkracht. Doel van het assessment is meestal om vast te stellen welke ontwikkelpunten er zijn of om de effecten van coaching/begeleiding in het functioneren vast te stellen.

Assessoren zijn erin getraind om hun oordeel zo lang mogelijk uit te stellen: eerst wordt alles wat wordt geobserveerd opgeschreven, en na-dat alles is opgeschreven kijkt de assessor wel-ke observaties bij welke leerkrachtcompeten-ties horen. Vervolgens wordt gekeken hoe het geobserveerde scoort: blijkt dat de leerkracht de competentie in voldoende mate ‘meester’ is? Aan deze assessoren worden dan ook strenge eisen gesteld voor wat betreft:- Hun onafhankelijkheid- Hun deskundigheid- Hun betrouwbaarheid.

De deskundigheid van de assessor wordt ge-garandeerd door een reguliere toetsing door een externe instantie. Alle assessoren zijn uit-gebreid getraind door een NIP-geaccrediteerd bureau en hebben een proeve van bekwaam-

heid afgelegd voordat zij als assessor werden gecertificeerd. Elke twee jaar moeten ze zich her-certificeren aan de hand van objectief vast-gestelde criteria.

Wie kan het initiatief nemen tot hetassessment?Uiteindelijk beslist de directeur van de school of er een assessment wordt aangevraagd. Maar de vraag voor een assessment kan zowel van-uit de leerkracht zelf als vanuit de directeur komen. Voor startende leerkrachten wordt standaard in het tweede jaar een ontwikkelassessment aangevraagd om zo meer concreet te weten waar de leerkracht verder in moet ontwikkelen om na drie jaar daadwerkelijk basisbekwaam te kunnen zijn. Dat assessment is uitdrukkelijk bedoeld als hulp in het ontwikkeltraject van start- naar basisbekwaam, vandaar dat het ook in het tweede jaar wordt afgenomen. Je hebt dan voordat de directeur aan het eind van het derde jaar beoordeelt of je daadwerkelijk ‘basisbekwaam’ bent nog een jaar om met de ontwikkeltips uit het assessment aan de gang te kunnen.

Het assessment is dus altijd gericht op ontwik-keling; alleen je directeur kan en mag beoorde-len.

Wil je er meer over weten? Vraag het je direc-teur of neem contact op met Marjolein Grin, HRM medewerkster van het bestuursbureau, m.grin@salomoscholen.nl.

In de nieuwe cao is bepaald dat leerkrachten die net van de Pabo afkomen startbekwaam genoemd worden. Die benaming houden ze drie jaar. In het tweede jaar dat ze lesgeven komt er een assessment, een onafhankelijk onder-zoek. Kun je na drie jaar basisbekwaam genoemd worden? De assessor helpt je hierbij. Ook basisbekwame leerkrachten kunnen een beroep doen op een assessor.

SInzoomen op de ontwikkeltips

NUMMER 32 | VOORJAAR 2016

STRALEN VAN ENERGIE

Tekst: Nanda KlaassenKleurenfoto’s: Joost Uitermark, pasfoto’s privé

en vrijdagmiddag 16:00. Wie wil dan nog een werkgerelateerde afspraak? Nieuwsgierig als ik ben wil ik op zoek

naar het geheim van deze 9 collega’s. Want hebben ze dat? Als deze eerste vraag gesteld is, zie ik vooral gefronste wenkbrauwen? Heb ik überhaupt een geheim?

Maar eerst even voorstellen:Wie zijn aangeschoven?Van de Koningin Emmaschool Dionne (27), Alma (50) en Colinda (31). Van de Bos en Duinschool Petra (51) en Heleen (45). De Willinkschool heeft Willemijn (41) en Marjanne (57) afgevaardigd en de Wadden is er met Lidy (58) en Jorien (22). Het blijkt al snel dat dit geen clubje is waar je het gesprek op gang moet brengen. De dames

hebben het al direct gezellig met elkaar. Eén ding valt meteen op: waar zijn de mannen???? Als we een rondje ‘geheim delen’ maken komen de volgende woorden gemeenschappelijk naar voren:

• Genieten van je werk• Iedere dag weer positief en opnieuw beginnen• Geduld• Glas is halfvol• Plezier• Kinderen zien groeien in hun ontwikkeling en daar draag ík aan bij!• Blije kinderen• Lesgeven is een passie• Samen een team maken!• Zie geen beren op de weg• Doe leuke dingen naast je werk• Humor

Terwijl de verhalen de ronde doen zit iedereen te glunderen en met instemming te knikken. Toch is er ook een valkuil die de dames niet uit het oog verliezen: het geheim/de geheimen (zie hierboven) is/zijn tevens een valkuil. Want waar stop je als alles maar leuk is? Gun je je zelf dan wel eens de tijd om uit te zieken of...

Tja, zelfs op vakantie gaat het nog door. Alma ziet het meteen weer voor zich: zijn die schel-pen op dat mooie strand nog iets om straks in de les te gebruiken? Kan ik iets met die mooie gladde stenen? Die pop in die winkel... Ik neem ‘m mee...

Petra vindt in het buitenland altijd wel boeken in een andere taal. Interessant voor de leerlin-gen in haar volgende klas. Terwijl ze het koopt draaien de raderen al, plannen voor de volgen-de lessen worden gesmeed.Hoe reageert de familie hierop? Zelfs in de vakantie lijkt het werk niet te stoppen. Lidy’s man probeert het na al die jaren te begrijpen. Maar aan het gezicht van Lidy te zien heeft ze daar heel wat inspanningen voor moeten inzet-ten.

Al pratende zie je enthousiaste en vrolijke col-lega’s die zich sterk betrokken voelen bij hun werk. Als dit een afspiegeling is voor werken bij SALOMO, dan mogen we trots zijn.

Wanneer gaat de deur van de school letterlijk, dan wel figuurlijk voor hen dicht? Ze zijn het erover eens, er zijn meer dagen in de week dat de schooldeur na 18:00 wordt dichtgetrokken dan eerder. Maar, daar zijn Colinda en Dionne het over eens: op vrijdag gaat de deur dicht en is het weekend. Maandag is het weer tijd om enthousiast verder te gaan. Dat lijkt toch wel eenvoudiger bij een hele baan, want collega’s Heleen en Petra werken part-time en hebben er best wat moeite mee om hun werk achter zich te laten. Ze zijn het erover eens dat het een eigen keuze is maar ze komen wel terug voor bijvoorbeeld een vergadering of DMT afnemen of...

Negen leerkrachten van Salomo kwamen bij elkaar en eentje die niet kon, stuurde nog haar verhaal toe. Hoe doen ze dat? Zo energiek zijn én blijven? In het gesprek spat de energie er vanaf. De herkenning in elkaars verhalen is groot en navenant wordt er geglunderd. Ja, zelfs op vakantie wordt er aan school gedacht. En is dit erg? Helemaal niet!

E

NUMMER 32 | VOORJAAR 2016

10 Heleen Willemijn Petra

Links Colinda, rechts Dionne

www.salomoscholen.nl 11

• Doe de cursus Meesterschap door Nick van Deudekom• Noem iedere dag 2 of 3 positieve zaken in je werk• Stel je prioriteiten en vier (ook kleine) successen• Een goede duo geeft werkenergie• Werk loslaten is een goede kunst• Wees scheutig met complimenten geven• Zingen geeft energie

Het werd een kunst om een einde aan het gesprek te maken. Iedereen ging vrolijk de deur uit en het weekend in. En ik? Ik ook. Zelfs het uitwerken van dit interview gaf nieuwe energie ;-)

Van Leontien Rooijers:Ik stelde jullie vraag aan mijn echtgenoot en die zei: “Daar doe je niks voor, dat ben je, je bruist en je bent vrolijk.”Mijn streven is steeds om geen dingen uit te stellen die ik nu al kan doen.En afspraak is afspraak. Ik heb graag grip op de dingen en ik hou van organiseren. Ik ben energiek, ik fiets elke dag 10 km heen en 10 km terug naar school (weer of geen weer, auto voor de deur). Ik wandel graag en in mijn

vrije tijd doe ik het allerliefst leuke dingen met mijn vriendinnen, kinderen en echtgenoot.Op mijn vrije woensdag heb ik soms wel 3 afspraken op een dag. Ik onderhoud mijn contacten.Ik stuur veel kaarten.Ik lees graag en laad snel op, een half uurtje met krant of boek en ik ben er weer!

Elke vakantie bedenk ik een grote of kleine uitstap/activiteit met minimaal één overnach-ting, Lille, Sevilla, Londen, Düsseldorf, Valencia, Madrid, Lissabon, Doetinchem etc, met 1 of 2 of 3 van mijn kinderen. (In de grote vakantie ga ik 2 keer op reis) Ik hou van vakantie.

Het is mijn hobby om prettige en betaalbare appartementen te vinden, ik zou zo een reis- bureautje willen beginnen.

Als er een probleem is, raak ik niet in paniek, ik blijf rustig en ga gelijk schakelen hoe ik het anders op kan lossen.

Heeft dat met ‘niet kunnen loslaten’ te maken? Misschien wel. Misschien niet. Nieuwsgierig? Of... We komen er niet direct uit. Petra vertelt dat ze, toen haar kinderen jonger waren, hen mee naar school nam om de klas in orde te maken aan het einde van de vakantie. Ook hier is de instemming groot, (eigen) kin-deren wisten niet beter en speelden om hen heen.

Jorien is net begonnen op De Wadden. Glun-dert als ze het over haar werk heeft. Zoekend naar wanneer haar werk klaar is weet ze het antwoord nog niet. Het is voor haar ook geen zwaarwegende vraag. “Ik doe het echt heel graag.”

Marjanne werkt al heel wat jaren op de Willink. Ze weet het niet eens meer precies. “Ergens tussen de 16-18 jaar. ‘Wat je doet, doe je goed’.” Is dat perfectionisme? “Ja, misschien wel. Ik houd van plannen en organiseren, krijg er ook energie van!”

Wat een ieder aan tafel unaniem ervaart, en dat zit misschien ook wel in de weg, is de adminis-tratieve druk. Collega’s knikken instemmend. Ze zoeken naar de meerwaarde van de plannen die geschreven moeten worden. Colinda en Alma hebben de laatste tijd heel veel tijd in de groepsplannen gestopt. De inspectie heeft de school bezocht en juist dat deel wilden ze goed op orde hebben. En dat is gelukt, een GOED was de beoordeling. Ze glunderen. Alma: “We hebben hier hard aan gewerkt. Maar wat is het fantastisch als je merkt dat het geen papieren tijger hoeft te zijn maar dat het ge-woon werkt”. Vele complimenten werden hun deel!

Marjanne en Willemijn (ook ib’er) zijn zichtbaar trots dat ze op de Willinkschool werken: “Het is heerlijk om vanuit een duidelijke visie te wer-ken. Dat geeft richting aan wat je doet”. Collega’s zijn ook blij met ouders en leerlingen die positieve zaken aan hen laten weten. Zo zei een leerling (6 jaar) pas tegen Marjanne: “I love you, my darling”...

De tijd vliegt voorbij. We moeten afronden en ik vraag deze bevlogen club naar tips voor collega’s:

Colinda AlmaDionne

Willemijn, Nanda en Jorien

12

JONGENS EN ONDERWIJS, EENONGELUKKIGE COMBINATIE

Tekst: Betty van der VlistFoto’s: Joost Uitermark

ier typische jongenseigenschappen trof Crott steeds opnieuw aan in haar bron-nen: baldadigheid of kattenkwaad, hoog-

moed of grootspraak, ledigheid of luiheid en verlegenheid of zwijgzaamheid.

Wij moeten volgens Ykema van het Rots & Water Instituut jongens niet dwingen te lang stil te zitten, want dan onderdrukken wij hun bewe-gingsimpulsen en vormt zich een energiebom in hun lichaam. En als deze bom ontploft, doen jongens irrationele dingen. Jongens willen la-waai maken, actie ondernemen en ontdekken. Dat zijn de belangrijkste voorwaarden voor het uithalen van kattenkwaad. Kattenkwaad is van alle tijden. Voor de 2e Wereldoorlog werd bal-dadigheid of kattenkwaad door de meeste op-voeders tot de gewone zielseigenschappen van jongens gerekend. Nog tot in het begin van de jaren 60 konden volwassenen heel goed leven met dit ‘gewoon jongensvergrijp’. Dat verander-de in de jaren 70, de jaren van de feminisering. Maar jongens blijven jongens.

Uit onderzoek van de Radboud Universiteit Nijmegen dat in 2010 werd uitgevoerd, blijkt niet dat jongens dommer zijn. Het effect van sekseverschillen in cognitieve competenties is

tamelijk tot zeer klein, vonden de onderzoekers. Alleen op het onderdeel werkwoordspelling werd een middelmatig effect gemeten: meisjes zijn daar beter in. Ook zijn zij iets beter in be-grijpend lezen, maar jongens zijn weer sterker in wiskunde.

Wel vallen de jongens op in statistieken die zich richten op niet-cognitieve kenmerken. Al in het basisonderwijs worden jongens beduidend zwakker dan meisjes beoordeeld op werk-houding en sociaal gedrag. Ze vertonen vaker gedrags- en concentratiestoornissen. Meer jongens dan meisjes zitten in het speciaal on-derwijs. Bovendien nemen ze vaker deel aan la-gere onderwijsniveaus, stromen ze vaker uit als voortijdig schoolverlater, stromen ze vaker af naar een lager niveau en blijven ze vaker zitten. Al jaren moet zo’n 20 procent van de jongens in 4 havo het jaar voor een tweede keer doen.

Wat is er toch met die jongens aan de hand?Niets, meent historica Angela Crott. In 2011 promoveerde zij aan de Radboud Universiteit Nijmegen op een proefschrift over ‘typisch jon-gensgedrag,’ over de rol van de jongen in op-voedingsliteratuur sinds 1882. Aan de jongen is niets veranderd, stelt Crott, maar de samen-leving is zijn gedrag steeds minder gaan waar-deren.

Wat voorheen typisch jongensgedrag was, werd een gedragsstoornis. Zo vindt binnen de pedagogiek in de jaren zeventig een

Dat zijn de woorden van Angela Crott die het boek ‘Jongens zijn ‘t. Van Pietje Bell tot probleemgeval’ schreef. Een uitgebreide studie naar jongensgedrag geplaatst in een historisch kader vanaf 1882. Ze zijn zo druk! Ze vallen op school veel vaker uit dan meisjes! De hoogste tijd om ons te gaan verdiepen in dat jongensgedrag, geholpen door Rene van Engelen op een studiedag op de Willem van Oranjeschool.

Laat jongens stoeien met elkaar.

Jongens communiceren meer lichamelijk.

NUMMER 32 | VOORJAAR 2016

V

belangrijk omslagpunt plaats. Problemen met kinderen werden tot dan gezien als opvoedings- problemen, waarbij ouders geholpen moes-ten worden. Pedagogen gingen ervan uit dat

kinderen ‘normaal’ waren, en ouders kregen de schuld van problemen met hun kroost.

Vanaf de jaren zeventig werd het uitgangspunt dat kinderen ‘een normale psychologische ont-wikkeling’ moesten doormaken. ‘Normaal’ werd zo een normatief begrip. Crott: ‘Moralisering was uit, (ontwikkelings)psychologisering was uit. Opvoedfouten werden gedragsproblemen of ontwikkelingsproblemen.’Die problemen werden vanaf 1980 steeds va-ker in kaart gebracht door vrouwen. De mees-ten van hen hebben weinig begrip voor de la-waai-, actie-, geldings- en exploratiedrang van de jongen, schrijft Crott, en gingen jongens de eigen maat nemen. Wat voorheen typisch jon-gensgedrag was, werd zo een gedragsstoornis. Pedagogische raad voor ouders maakte plaats voor ritalin voor kinderen.

Crott concludeert: ‘Het mag dan zo zijn dat al die energie, dadendrang en onderzoeksdrift de wereld een paar mooie ontdekkingen heeft op-geleverd, maar inmiddels is onze samenleving ingericht op rust, regelmaat, gehoorzaamheid, samenwerken en overleg.’

Een ongelukkige combinatie. Net als ons schoolsysteem.

(Bron: De Correspondent, 18 maart ’16)

13www.salomoscholen.nl

Geef duidelijke regels en grenzen aan.

Lekker je krachten meten.

“Pedagogen gingen ervan uit dat kinderen ‘normaal’ waren, en ouders kregen de schuld van problemen met hun kroost.

En nu? Wat kunnen wij eraan doen om die jongens het beste te begeleiden?

Om te beginnen is het van belang dat je als team bewust bent dat jongens en mannen

liefst met een competitie element. Daar smullen ze van. Geef ruimte voor vallen en opstaan. Laat weten dat het niet geeft als het fout is ge- gaan. En vooral niet zeuren. ‘Tel uw woorden’, zei Maria Montessori al dik een eeuw geleden.

anders zijn. Jongens zijn doeners en actiegericht. Jongens zijn minder taalgericht en communi- ceren meer lichamelijk. Jongens zijn compe-titief. Jongens vinden duidelijkheid prettig, houden niet van al dat gepraat. De juf moet ‘niet zo zeuren’. Jongens houden van humor, vooral de wat directere vorm, het mag best grof zijn.

Omgaan met jongensgedrag doe je niet door veel praten over wat er is gebeurd, maar door duidelijkheid. Noem feiten. Ga bij een conflict niet gelijk praten met een jongen. Geef de tijd om de adrenaline en testosteronspiegels in het bloed te laten zakken. Daarna kun je com-municeren. Gebruik humor en geen sarcas-me. Maak fysiek contact als je merkt dat een jongen dat leuk vindt. Denk aan de schouder- klop, schouderduw of (als dat bij je past) een potje stoeien. Geef veel complimenten. Jongens zijn hier nog gevoeliger voor dan meisjes en geef ze verantwoordelijkheden. Laat jongens stoeien met elkaar. Zo bouwen ze een band op. Leer ze stoeien door de grenzen te bespreken. Wees hierin een coach en geen scheidsrechter.

Toon je waardering voor typisch jongensgedrag en zorg dat ze tussendoor kunnen bewegen. Gebruik allerlei activerende werkvormen, het

14

AL BIJNA VIJFTIG JAAR ENERGIEK AAN HET WERK

Tekst: Dineke GoebertFoto’s: Privé archief

e geeft het onomwonden toe: eigen-lijk voelt Trudy Kroon er niets voor om te stoppen. “Je bent zeventig en dan is

het tijd”, zegt de jubilaris van De Ark hierover. “Maar ik heb een sterk lijf en wil nog steeds van alles leren.”

Aan de eettafel in de woonkamer van haar huis in Overveen bladert Trudy door een album met foto’s uit vervlogen tijden. Ze vertelt over de geschiedenis van haar familie, het hardwer-kende bakkersgezin Van der Voorn uit de Frans Halsbuurt dat vijf broers en drie zussen telt.

Volle klasIn de derde klas van de lagere school weet de kleine bakkersdochter, die in de weekenden en rond de feestdagen bijspringt in de winkel, het al zeker: ze wordt onderwijzeres. Die over-tuiging blijft overeind en na de ULO volgt de Kweekschool. Na haar afstuderen op 14 juni 1966 kan de jonge juf de dag erna meteen aan de slag op de katholieke Heilig Hartschool, een meisjesschool van de nonnen.

In het tweede jaar heeft ze 48 leerlingen in de eerste klas – “Dat was toen gewoon”- en arri-veren de eerste jongens. Twee collega’s zitten later bij haar in de schoolbanken, Sjoerd van den Berg en Jolanda Mes. De eerste school- foto’s uit de jaren zestig laten een juf met lange,

zwarte haren zien en een lief gezicht. Vooral op de groep acht foto’s van het kamp is het even zoeken. “Ik ben natuurlijk niet zo groot”, zegt ze lachend. “En kijk, daar draag ik nog twee staart-jes.”

Langzamerhand neemt Trudy ib-taken op zich, ze wil meer dan alleen voor de klas staan, hoe-wel die functie dan nog niet bestaat. Op De Ark, in 1996 ontstaan vanuit een fusie tussen de Kardinaal Alfrinkschool en De Noorderschool, werkt ze jarenlang als leerkracht, bouwcoördi-nator en intern begeleider. Ze beaamt dat de administratieve taken in het onderwijs enorm zijn toegenomen, maar ziet hier ook de voor-delen van.

“Als nieuwe, startende leerkracht komt er zo-veel op je bordje. Zeker op een grote school. Goede begeleiding is daarom noodzakelijk. Het voordeel is dat je meer naar het kind zelf kijkt en wat het nodig heeft. Daarentegen is het een vreselijk moeilijke taak om het voor iederéén passend te krijgen.”

Kinderen van collega’s, broers en zussen, kroost van ouders die ze in de klas had. Trudy Kroon heeft in vijftig jaar onderwijs duizenden leerlingen in deklas gehad. Ze viert in juni haar jubileum op De Ark. In een halve eeuw tijd zag ze de rol van ouders veranderen, de berg administratie groeien. Maar ze ziet ook de voordelen, wil blijven leren en geniet van het werk. Wat is haar geheim?

Hier draagt Trudy nog twee staartjes.

Trudy leest in 1981 voor tijdens het Sinterklaasfeest.In 1967 met 48 leerlingen in de eerste klas.

NUMMER 32 | VOORJAAR 2016

Z

15www.salomoscholen.nl

Vaders met schortjesDaarnaast is de rol van ouders veranderd, dat heeft volgens haar twee kanten. “Vroeger was je toch degene die ervoor had geleerd. Nu zit-ten ouders erbovenop. Dat houd je wel scherp, ze mogen van mij best meedenken. En laatst zag ik weer vier vaders in school die met schort-jes aan hielpen in de keuken van school. Die betrokkenheid is mooi om te zien.”

Met veel oud-collega’s onderhoudt Trudy warm contact. Ze ziet dat sommige oudere collega’s het vooral fysiek niet meer volhouden. “Laatst ging ik een extra dag werken op vrijdag nadat ik op donderdag de hele dag in Maastricht op stap was geweest. Een vriendin zei: “Zou je dat nu wel doen?” “Maar ik heb daar niets van, echt niet!”

Voor de kerstvakantie had Trudy haar laatste MT- vergadering, nu begeleidt ze onder andere kinderen binnen passend onderwijs. “Iemand vroeg of ik al aan het afbouwen was. Ben je gek, ik ben tot half juli aan het werk, zeg ik dan. We hebben op school een nieuwe methode, STAAL. Daar heb ik me meteen in verdiept. Ik wil weten hoe het in elkaar zit en het mezelf eigen maken. Dat draag ik dan graag weer over aan collega’s die er ook mee aan de slag kunnen.”

GeheimEen sterk lijf en leergierigheid hebben ervoor gezorgd dat het werkplezier is gebleven. Is dat dan het geheime recept voor een lange loop-baan in het onderwijs? “Nou, dat zijn in de eer-

ste plaats natuurlijk de kinderen”, vindt Trudy. “De spontaniteit, openheid en onbevangenheid die zij hebben, is ontwapenend. Ze kunnen dingen met zo’n gewoonheid en zonder gene zeggen.”

Rode prinsesUiteraard laat De Ark het jubileum en afscheid niet ongemerkt voorbijgaan. In de musical ‘De Rode Prinses’ van Paul Biegel stal Trudy vijftien jaar geleden al eens de show. “Met Carla Vene-ma speelde ik een tweeling prinses, dat was fantastisch om te doen”, vertelt ze. De kinderen van De Ark spelen in juni de musical ‘Alice in Wonderland’. Hierin is een speciale rol wegge-legd voor Trudy die ze ongetwijfeld met verve zal vervullen.

En wat doe je als stichting als een werknemer vijftig jaar in het onderwijs zit? Zelfs Cees Vrooland, die altijd raad weet, moest het even opzoeken. “Hij had het nog nooit mee-gemaakt”, vertelt Trudy.

StedentripsDe plannen na het afscheid zijn bescheiden. Ze kijkt voorzichtig een beetje rond, naar ad-vertenties van projecten en hoorde iets over het begeleiden van gehandicapte kleuters. Tijd voor ontspanning komt er zeker. Zoals meer le-zen, theater en musea bezoeken en stedentrips maken met haar man.

Wie weet staat ze straks toch zo nu en dan voor de klas. “Als ze me bellen om in te vallen, dan zou ik dat gewoon doen”, besluit ze. “Ik denk met zoveel goede herinneringen terug aan school. Onderwijs zal altijd een deel van mijn leven uitmaken.”

De laatste vergadering met het MT op De Ark.

In de jaren ‘80 klimt Trudy tijdens de opening van het thema uit de ‘brandende’ Heilig Hartschool.

KINDEREN ROUWEN VAAK PAS ALS HET VEILIG IS

Tekst: Dineke GoebertFoto’s: Privé archief

Rouwbegeleiding op scholen verdient meeraandachtVerlies en rouw zijn onderwerpen die elke leer-kracht op de één of andere manier tegenkomt in het klaslokaal. Dit kan door het overlijden van een ouder, collega of leerling. Maar ook wanneer collega’s dierbaren verliezen en zich middenin een rouwproces bevinden.

Petra Rappoldt is rouw- en verliesbegeleider en ondersteunde onder andere leerkrachten op De Ark in Haarlem, waar zij ook tien jaar voor de klas heeft gestaan. Vorig jaar ging haar praktijk ‘Rondom Verlies’ van start. Ze richt zich

niet alleen op verlies bij overlijden, maar ook bij adoptie, echtscheiding en verlies van func-ties of vaderland. Binnenkort start ze met een collega een rouwbegeleidingsgroep voor jong-volwassenen.

Vanaf haar eerste baan in het welzijnswerk – Petra studeerde daarna nog theologie en be-haalde haar Pabodiploma – is de interesse in rouw aanwezig. “Ik kan niet zo goed uitleggen waar dat vandaan komt”, vertelt Petra. “In mijn verschillende banen werd ik telkens opnieuw geraakt door hoe mensen konden worstelen met hun verdriet. Ik volgde allerlei losse work-shops over het omgaan met verlies. Voor de klas staan is ontzettend leuk, maar ik dacht: als ik er nu niets mee doe, gebeurt het nooit meer.”

GereedschappenDe tweejarige post-hbo opleiding Rouwbege-leiding in Nijmegen heeft ze bijna afgerond. “Tijdens deze opleiding staan je eigen verliezen heel centraal. Door je eigen verlies onder ogen te zien, kun je professioneler het vak in. Je leeft mee, maar kunt voldoende afstand bewaren. Daardoor kun je iemand echt helpen.”

Elk mens maakt deel uit van een systeem, licht Petra toe. “Hoe zijn je eigen ouders met verlies omgegaan? Zo hebben mijn opa en oma hun kinderen in de oorlog grootgebracht.” Zo’n ge-schiedenis kan bepalend zijn, bijvoorbeeld als ouders zelf geen ruimte hebben gehad om te rouwen. “Als een moeder niet geleerd heeft hoe ze met haar verlies om kan gaan, hoe kan ze haar kind dan de juiste gereedschappen meegeven?”

Eerste hulpOmdat Petra weet hoe het werkt voor de klas, kan ze goed inschatten wat de mogelijkheden zijn voor een leerkracht. “Die wil in eerste in-stantie weten: wat kan ik morgen in de klas zeggen? Hoe kan ik me voorbereiden? En wat doe ik met vragen van ouders? Ik help ze hierbij, draag werkvormen aan en geef tips over wat ze wel en misschien beter niet kunnen doen.

De kinderen in de klas zitten klaar voor een nieuwe dag. Net als je de deur dicht wilt doen, brengt een collega het slechte nieuws. Volkomen onverwacht is ’s nachts de moeder van een leerling overleden. De eerste vragen dienen zich meteen aan. Hoe vertel je dit aan de klas? En wat brengt de volgende dag? Petra Rappoldt die leerkracht was op De Ark, kan goed inschatten wat de mo-gelijkheden zijn voor een leerkracht.

16

NUMMER 32 | VOORJAAR 2016

Petra aan het werk in haar eigen praktijkruimte.

Een cactus om voor te zorgen.

Leerkrachten realiseren zich soms niet hoe belangrijk ze zijn voor een kind”, weet Petra. ,,Een warme relatie kan heel veel uitmaken

voor de mate van veerkracht van een kind. Op school is het vertrouwd en is er de veilige, dagelijkse structuur. Wat je doet, hoeft niet heel bijzonder te zijn. Maar jij kan net het verschil maken waardoor een kind zich begre-pen en gezien voelt.”

Ze noemt als voorbeeld de leerkracht met het jongetje in de klas dat beide ouders is verloren. “Hij had weer het gevoel nodig grip op de din-gen te krijgen en kreeg in de klas iets om voor te zorgen. De juf heeft een cactus op tafel gezet voor hem. Zo goed, want daar kan natuurlijk niets verkeerd aan gaan. Of neem de leerkracht die een steen geeft aan het meisje. Daarmee kan ze door deze op de hoek van haar tafel te leggen zonder woorden aangeven dat het even niet gaat.”

VerlegenheidPetra pleit voor lotgenotengroepen binnen de scholen. “Het laatste wat een kind wil is dat hij anders is dan andere kinderen. Je helpt

een kind er lang niet altijd mee om alleen met jou in een kamertje te praten over het verlies. Rouwende kinderen hebben herkenning en

erkenning nodig. Het is fijn wanneer ze hun er-varingen, gedachten en gevoelens kunnen de-len in een lotgenotengroep met kinderen van hun eigen leeftijd. Het helpt als ze weten dat ze niet de enige zijn en dat de dingen die ze voelen normaal zijn.”

Er is nog veel verlegenheid om met elkaar te praten over rouw en verlies. Petra adviseert scholen om er eens een studiemiddag aan te wijden. “Is het alleen maar: we trekken het protocol uit de la? Of ben je het een stap voor? Als je er al eens over hebt gesproken, kun je professioneler handelen als het moment daar is. Iedereen op jouw school kampt met eigen verlies. Het is fijn om het van elkaar te weten. Dan voel je je gedragen, ook op het moment dat het misschien niet goed met je gaat.”

Kinderen stellen rouw vaak uit en nemen daarmee (onbewust) hun ouders in bescher-ming omdat deze toch al zoveel verdriet hebben. Wanneer de ouders weer min of meer functioneren en de kinderen basisveiligheid voelen, zie je vaak dat hun rouw ruimte krijgt. Een goede overdracht naar de volgende leerkracht of naar de middelbare school is daarom erg belangrijk. “Het kan lijken of het heel goed gaat met een kind”, licht Petra toe. “Maar na twee jaar kan het kind opeens heel opstandig worden of alsmaar buikpijn krij-gen. Er moet dan bij jou wel een belletje gaan rinkelen.”

17www.salomoscholen.nl

Rouwende kinderen hebben herkenning en erkenning nodig.

Een spel om gevoelens, gedachten en herinneringen te delen.

“Kinderen stellen rouw vaak uit en nemendaarmee (onbewust) hun ouders in bescherming.

Veerkracht“Vooral kinderen hebben heel veel veerkracht. Ze gaan door met hun leven, ook al blijft het verdriet. Op rare momenten kan dit opspelen. Bij grote gebeurtenissen zoals zelf moeder worden als je je moeder hebt verloren. Of het slagen van je dochter: onze oma was er niet bij.

Die wond gaat niet over. De pijn kan in heftig-heid afnemen, maar het gemis zelf blijft aanwe-zig.”

Hetzelfde geldt voor collega’s die een dierbare zijn verloren. Weer aan het werk gaan, kan een goede afleiding zijn. Na een jaar kun je er echter

weer heel anders in staan, vertelt Petra. “Blijf erover praten met elkaar. Voor jezelf zorgen is zó belangrijk. Je bent er als juf of meester altijd voor de kinderen. Je hebt het hartstikke goed gedaan, maar hoe is het nu met jou?”

De rest van het team kan hierbij een grote steun zijn. “Wees niet bang om aan iemand te vragen hoe het gaat. Laat weten dat je aan iemand denkt, dat je betrokken bent. Al stuur je gewoon een kaartje. Vraag waar iemand be-hoefte aan heeft, want er zijn geen regels voor: iedereen is anders.”

18

BOEKENTIPS VAN PETRA WIN HET BOEKDOODGEWOON

Vier boeken over rouw en verlies die elke school in huis zou moeten hebben:

• Jong Verlies, Riet Fiddelaers-Jaspers, Lemniscaat, 2002 Een standaard werk over het serieus nemen van rouwende kinderen.

• De Rouwende School, Handboek voor kinderopvang, primair en voortgezet onderwijs en mbo R. Fiddelaers-Jaspers, In de Wolken, oktober 2015, een praktisch boek met o.a. een protocol, een checklist, werkvormen en praktijkvoorbeelden.

‘Doodgewoon’ van Bette Westera en Sylvia de Weve is in 2015 bekroond met een Gouden Griffel, Vlag & Wimpel en de Woutertje Pieterse prijs. Niet voor niets, want de vijftig gedichten van Westera over de dood maken een onuitwisbare in-druk. Waarom sterven er jonge mensen? Waar gaat iemand naartoe als hij dood is? Vragen die zij op een luchtig subtiele wijze beantwoordt. Want doodgaan hoort bij het leven en is daarom doodgewoon.

De Weve maakte bij al deze gedichten bijzondere, kleurrijke illustraties. Op de website van Gottmer leest Westera zelf drie gedichten voor en staan bovendien allerlei lessuggesties en kleurplaten. Kijk hiervoor op www.gottmer.nl.

Impuls geeft een exemplaar van dit boek weg. Wil jij het graag winnen? Stuur dan een mailtje waarin je aangeeft waarom dit boek voor jou waardevol kan zijn naar redactie@salomoscholen.nl met naam, school en adresgegevens. De winnaar ontvangt voor 1 juni een bericht.

• Doodgewoon, B. Westera, Gottmer, oktober 2015 Een prachtig, bekroond prentenboek met troostrijke gedichten over de dood voor jong en oud.

• School en echtscheiding, Angelique van der Pluijm en Margit Grevelt, SWP, januari 2013 Alledaagse, praktische begeleiding binnen een schoolbreed beleid.

Petra helpt leerkrachten met materialen enwerkvormen op weg.

De cover van het bekroonde kinderboek Doodgewoon.

NUMMER 32 | VOORJAAR 2016

19

Deze woorden doen veel mensen terugdenken aan de tijd van het schoolzwemmen. Zo nu en dan met afschuw en buikpijn, maar toch meestal met mooie herinneringen. In 2011 kwam er een einde aan het traditionele schoolzwemmen. Er is nu schoolzwemmen nieuwe stijl: de zwemgymles.

Tekst en kleurenfoto’s: Joost Uitermark

oor veel scholen bleek het school-zwemmen, inclusief het busvervoer en omkleden een te grote tijdsinvestering.

Daarnaast was de gemeente Haarlem van mening dat het behalen van een zwemdiploma een verantwoordelijkheid moest zijn van ouders.

Vervolgens is men gaan nadenken over een andere vorm van schoolzwemmen, waarbij de

heid om af te zwemmen voor een A, B of C- diploma.

Omdat het schoolzwemmen in Haarlem ge-financierd wordt vanuit het budget ‘School- zwemmen’ zijn er voor de deelnemende scholen geen kosten verbonden aan deze zwemgymlessen. Voor het vervoer naar het zwembad zijn verschillende regelingen, waar-bij de gemeente Haarlem stelt dat scholen binnen een straal van 3 km op de fiets naar het zwembad dienen te komen. Naast dit financiële voordeel is het zelfs mogelijk om ook de niet-zwemmende leerlingen te laten

profiteren van deze lessen. Dit gebeurt bij voorbeeld op de Dr. H. Bavinckschool, die sinds dit jaar deelneemt aan de zwemgymlessen. Omdat de zwemgymlessen volwaardige gym-lessen zijn, heeft deze school ervoor gekozen om voor de zwemmende groepen één van de twee ingeroosterde gymlessen in de zaal te laten vervallen. Dit levert voor andere groepen ruimte op in het gymrooster, omdat deze groepen immers geen gebruik maken van de zaal en van de vakdocent. Hierdoor kan de gymles voor de niet-zwemmende groepen langer worden of er kunnen twee extra groepen gebruik maken van de gymzaal en de vakdocent.

Maar voor welke constructie er ook gekozen wordt, als een paal boven water staat dat het schoolzwemmen op alle vlakken bijdraagt aan het verwezenlijken van de doelstelling van lichamelijke opvoeding: met veel enthousiasme beter worden in sport!

tijd tot tijd zijn er ook speciale activiteiten, zoals bijvoorbeeld de les ‘Wat te doen als je door het ijs zakt?’

Een zwemjaar bevat vier perioden. Mocht één van de deelnemende leerlingen bij aanvang van een periode toch nog geen zwemdiploma heb-ben, dan kunnen zij in overleg met de (zwem)docenten zo snel mogelijk een diploma halen. Hoewel er door de overige leerlingen niet ge-traind wordt voor een diploma, bestaat er aan het einde van een periode toch een mogelijk-

focus zou moeten liggen op de groepen 6, 7 en 8. Bij deze groepen kan het doel het halen van een zwemdiploma worden losgelaten, waar-door er ruimte ontstaat voor een nieuw soort zwemles: de zwemgymles. De doelstelling van deze zwemgymlessen verschilt dan ook niet met die van de gewone lessen lichamelijke op-voeding: leerlingen enthousiasmeren en beter laten worden in sporten. Maar dan in het water! Tijdens de gymzwemles maken de leerlingen kennis met verschillende watersporten, zoals waterpolo, snorkelen, reddingszwemmen en daarnaast wordt er ook veel gespeeld onder leiding van enthousiaste zwemdocenten. Van

ARMEN, BENEN, LANG!

V

Kennis maken met verschillende watersporten

Wie redt de poppen?

www.salomoscholen.nl

WIN HET BOEKDOODGEWOON

20

DINGEN LOS LATEN, ZOALS HETPIETJE PRECIES VOORBEREIDEN

Tekst: Betty van der VlistFoto: Niek Bruijn

gnia studeerde communicatiewetenschap, werkte op een adviesbureau en later in het Kennemer Gasthuis. Daar organiseerde

ze onder andere open dagen met activiteiten richting kinderen. Ook werd ze moeder. Na de middelbare school had ze getwijfeld over haar studie of de Pabo en de kriebels bleven om met

kinderen te gaan werken. Ze vond haar werk oppervlakkig en ging de deeltijdopleiding doen. De stage verliep fijn. Voor de klas staan was de test! Nu is ze blij dat ze thuis over leuke dingen

van haar werk kan vertellen. Op de Beatrixschool in Zandvoort had ze bijna een jaar een kleutergroep. Maar de school ging dicht en ze werd vaste pooler. Dat was span-nend, want ze is een pietje precies en wil goed voorbereiden en dat is lastig met invallen. Toch heeft Ignia daar een modus voor gevonden!

Als ze gebeld wordt verplaatst ze zich in wat ze al weet, bij voorbeeld een groep 3 op die school. Ze verzamelt wat materiaal en heeft thuis een voorraadje geordend op leeftijd en groep. Dat neemt ze mee. Een spelletje zit erbij, een werk-blad. Het is voor haar een uitdaging geworden om ad hoc voor te bereiden. Meestal liggen de spullen klaar. Als er weinig klaar ligt, zoekt ze contact met collega’s en dat geeft energie. Ze verheugt zich erop om collega’s terug te zien na een lange tijd. Ze wil haar werk professioneel doen. Ook daar haalt ze haar energie uit.

Haar geheim is haar instelling om elke dag als een nieuwe uitdaging te zien. Ze is heel erg gericht op de planning om daar op een leuke manier zo veel mogelijk aan vast te houden. Dan voelt ze zich heel prettig aan het eind van de dag, dat ze het gehaald heeft. Ze wil het netjes achterlaten en voelt dat ze gewaardeerd wordt. Er zijn dagen dat het soepel loopt en dagen dat het lastiger is. Problemen in de klas wil ze zelf oplossen. Zo lang mogelijk uitstel-len om iemand erbij te halen. Niet de hechte band tussen de vaste leerkracht en de kinderen heeft ze, maar wel probeert ze de kinderen zich veilig bij haar te laten voelen. Ze geniet van de kinderen en hoe ze groeien. Ze ziet kinderen terug als ze weer op een school is. Dan ziet ze hoe ze vooruit zijn gegaan. Daar haalt ze energie uit.

Het is bijzonder om op al die verschillen-de plaatsen te komen, van Aerdenhout tot Schalkwijk. Allerlei verschillende problemen komt ze tegen. Een verrijking binnen haar werk.

Als ze thuis komt, vindt ze het leuk om over haar werk te vertellen. En daarin verschilt ze niks met de meeste leerkrachten!

I

Ignia Bruijn, stralend komt ze binnen met een brede lach. Vaste pooler. Je voelt bij haar dat ze het fijn vindt om weer op je school te zijn. En als jij dat voelt, voelen de kinderen dat ook. Ze hopt van school naar school. Hoe lukt het haar om daar zo vitaal bij te blijven?

Elke dag is een nieuwe uitdaging.

NUMMER 32 | VOORJAAR 2016VASTE VERVANGINGSPOOLERS

Problemen in de klaswil ze zelf oplossen.“

HANG ZELF DE SLINGERS OPIN JE LEVENNog zo’n positivo: Ellen Kloos. Ook vaste pooler en ze geniet ervan!Daadkrachtig komt ze de school binnen en de kinderen weten meteen:dat is een juf waar je niet omheen kan. Ze heeft er zin in, dat zie je en de klas werkt daar graag aan mee. Ze heeft haar eigen coachingspraktijk en de tipsdie ze heeft…, die voert ze zelf uit.

21www.salomoscholen.nl

Tekst: Nanda KlaassenFoto: Privé archief

Binnen de huidige vervangerspool van Salomo werken goede vaste poolers. Collega’s die een aantal dagen in de week invallen op scholen die hen dringend, in veel gevallen plotseling, nodig hebben.

Dat zou niet mijn ding zijn, maar er zijn collega’s die hun vak ervan maken. En met plezier. Als Betty en ik vooraf nadenken over wie wij wil-len uitnodigen bij het thema van deze Impuls denken we eerst aan de vervangerspool en dan meteen aan Ignia en Ellen. Hen ervaren we di-rect als veerkrachtig en vitaal.

We maken afspraken, want druk als we zijn lijkt een afspraak op dezelfde dag niet te lukken. Betty nodigt Ignia uit, ik Ellen. Dat klinkt een-voudig maar met drukke agenda’s van vitale ty-pes blijkt het lastig om een moment te prikken. En dan, vlak voor mijn deadline, lukt het om een afspraak met Ellen te maken. Aan het einde van een werkdag weliswaar, maar toch.

Vitaal? Hoe doe je dat Ellen? En dan ook nog veerkrachtig blijven? “Waar is de kraan?” vraagt Ellen grijnzend, “Mijn glas is altijd half vol”. Ellen werkt inmiddels 6 jaar voor Salomo. Eerst een jaar als leerkracht op de Bosch en Hoven-school in Heemstede en vervolgens nu 5 jaar bij onze vervangerspool.“Invaller? Ik voel het niet zo. Het is steeds op-nieuw afwisselend en zo’n klas waar ik dan ben wordt meteen ‘mijn’ klas.”

Hoe is dat mogelijk?, vraag ik me hardop af. “Weet je” , zegt Ellen, “Alle scholen ken ik inmid-dels. Ken de cultuur, ik weet waar de koffie is én het toilet. Meer is echt niet nodig.”

16 scholen kennen. Dat je ze weet te vinden begrijp ik, maar ken je de collega’s ook?Ellen: “Het lijkt me een uitdaging om op bijvoor-beeld een Salomostudiedag de opdracht te krij-gen om alle aanwezige teamleden per school te groeperen. Volgens mij ga ik dat helemaal goed doen. Ik weet echt wie bij welke school hoort. Zet iedereen zo op z’n goede plaats.”

Kortgeleden is Ellen naar een studiedag OM-DENKEN geweest. Dit levert tevens inspiratie op voor haar eigen lesgeven. Strategieën en technieken leren om ‘in contact’ te zijn én blij-ven met leerling en groep. Omdenken in plaats van vastdenken, als dat even niet lukt. Want dat doet ze ook!

Het geheim van Ellens veerkracht en vitaliteit zit volgens haarzelf in het uitgaan van het positie-ve. En: WAT kan WEL !!!

“Ik hou van mensen. Communicatie ligt me. Mensen inspireren me en ik leer elke dag van collega’s én kinderen die ik in mijn werk tegen kom.” In Ellens coachingspraktijk werkt ze vooral aan effectief leraargedrag (onder-) kennen. Ze noemt de 5 rollen van de docent. Of ik deze ken? Nee, nog niet, maar ik schat zomaar in dat zij mij dat duidelijk gaat maken. En zo geschiedde:

De rollen van de docent:• Gastheer• Presentator• Didacticus• Pedagoog• Afsluiter

We praten erover door. Herkenbare en nood-zakelijke rollen binnen ons vakgebied. Ik wil er meer over weten. Later misschien? Wellicht al-vast een afspraak maken?

Tips Ellen? Voor al die collega’s die al zoveel energie in dit boeiende vak steken en daarbij vi-taal en veerkrachtig willen blijven? (of worden!)

Ellen:1. Hang zelf de slingers op in je leven2. Volg je hart, blijf nieuwsgierig3. Goed voor jezelf zorgen, dan behoud je je energie4. Als je doet wat je deed, dan krijg je wat je altijd hebt gekregen

Dank Ellen, gelukkig heb ik veel energieke collega’s om me heen, maar ik kijk uit naar de volgende keer dat je mijn school weer in wandelt!

Ellen: sterk in omdenken

22

DAAR WAAR ENERGIE WEG LEKT, VERLIES JE JE VEERKRACHT

Tekst: Nanda KlaassenFoto’s:

at valt nog niet mee om met iemand van Perspectief een afspraak te maken. Tenminste... niet als je gezond van lijf

en leden bent.

In de drukke agenda van bedrijfsarts Don Cox leek even een moment vrij te komen voor een interview in deze Impuls. Maar uiteindelijk werd er toch besloten om de afspraak te maken met

de verzuimconsulent Martijn Hoogendoorn. Bij een ziekmelding verloopt de communicatie in eerste instantie via de direct leidinggevende. Als alles z’n gangetje gaat dan zal je Martijn niet spreken, maar als je langer ziek bent dan bij-voorbeeld een week dan is de kans heel groot dat je hem aan de telefoon krijgt. Natuurlijk om te informeren hoe het met je gaat, maar ook om te weten hoe lang het gaat duren voordat je weer aan het werk kan gaan. Wat is er nodig en wat is er wenselijk?

Hoe komt Martijn aan de informatie om jou te bellen? Stel, je bent ziek (echt ziek, want iemand in het onderwijs denkt altijd eerst 10 keer na

voordat zij/hij zich afmeldt…). Kortom, je belt je leidinggevende (of de coördinator vervanging in jouw school). Hij/zij zal vragen wat er aan de hand is, welke mogelijkheden zijn er om aan het werk te kunnen gaan, wenst je beterschap en zal direct op zoek gaan naar vervanging bij in eerste instantie onze vervangerspool. Petra Braat, zij coördineert dit, gaat vrijwel direct aan de slag om iemand te vinden.

Terwijl jij je bed zal induiken geeft degene bij wie je je ziek gemeld hebt dit digitaal door op

‘Gezond maken van de situatie, gezond maken van de manier waarop de werknemer met de situatie omgaat’.

Dit Impulsnummer gaat over vitaliteit en veer-kracht. Weet niet hoe het voor de lezer is maar er zijn dagen dat ik me niet zo best voel. Dat kan allerlei oorzaken hebben maar in de mees-te gevallen is het van korte duur. Het valt me op dat als ik dit, het thema vitaliteit en veerkracht, waar dan ook, ter sprake breng het vrijwel me-teen over een burn-out of overspannen zijn, werkstress gaat.

Martijn: “Wat ik terug hoor in gesprekken die ik heb met werknemers met energieverlies is dat zij vaak koste wat het kost alle ‘ballen’ in de lucht willen houden. Alles moet goed gaan en daar zijn zij dan zelf verantwoordelijk voor. Meestal zowel fysiek als mentaal.”

Binnen het onderwijs is ‘werkdruk’ een beken-de kreet. Martijn is hiermee bekend. Logisch zou je zeggen. Het onderwijs kent met enige regelmaat pieken. Wat Martijn opvalt is dat werkdruk ervaren sterk afhankelijk is van de persoon. Er is vaak een (te?) hoge betrokken-heid en intensiteit bij het werk. Het is mede hierdoor niet voor iedereen mogelijk om de ei-gen grenzen hierin te kennen en misschien nog wel belangrijker: te herkennen.

Een (vitale) leidinggevende die de signalen die jij afgeeft (h)erkent is dan een voorwaarde. Zij/hij kan jou erop wijzen. Aangeven wat er zicht-baar of merkbaar is. “En als deze het niet ziet”, adviseert Martijn, “Trek dan alsjeblieft zelf aan de bekende bel. Als we preventief kunnen advi-seren, kun je op zoek gaan naar de match werk en belastbaarheid.”

Veel vrouwen in het onderwijs. Lopen zij meer risico dan mannen?Martijn: “Vrouwen nemen in de regel meer zorgtaken op zich. Gaan hierin vaak makkelijker over de grens dan hun mannelijke collega’s.”Hij haalt Paul Donders aan als iemand die in zijn boeken beschrijft dat het tijd maken in en met

de personeelspagina van administratiekan-toor Groenendijk. Dit is nodig om vervanging te kunnen bekostigen.

Vanuit Groenendijk gaat er een digitaal seintje door naar Perspectief, de Arbodienst waar bedrijfsarts Don Cox en verzuimconsulent Martijn Hoogendoorn werken.

Op de website van Perspectief voorArbo dienstverlening, staat het volgendete lezen:‘Op basis van jarenlange ervaring blijkt dat 70% van het ziekteverzuim beïnvloedbaar (en vaak te voorkomen) is.’ En vervolgens vind je dit:

Wat gebeurt er als je voor een langere tijd ziek bent? Martijn Hoogendoorn van de Arbodienst Perspectief is de verzuimconsulent en hij neemt als eerste contact met je op. Don Cox, de bedrijfsarts, komt in beeld als er een medisch advies nodig is. Gezond maken en gezond worden en blijven, daar gaat het om. De balans zoeken tussen werk en privé en genieten van de mooie dingen.

NUMMER 32 | VOORJAAR 2016

D

Don Cox, Bedrijfsarts Perspectief

REDACTIETEAMSalomo: Ben Cüsters Betty van der Vlist Nanda Klaassen Joost Uitermark Dineke GoebertGastredacteur: Betty van der VlistFast Company: Marco Antheunisse

Ontwerp/opmaak: Fast Company

Niets uit deze uitgave mag worden gebruiktzonder schriftelijke toestemming van deredactie.

Deze Salomo Impuls is een uitgave van:

SalomoStichting voor Christelijk Primair Onderwijs Zuid-Kennemerland

Kantoor:Tetterodestraat 66, 2023 XR Haarlem

Post:Postbus 2018, 2002 CA Haarlem

Tel.: 023-7078380 Fax: 023-5459076

E-mail: redactie@salomoscholen.nlWebsite: www.salomoscholen.nl

23www.salomoscholen.nl

GEDICHT

TWEE PAARDEN

Twee paarden stonden tegenover elkaar.

Het was lente en zomer tegelijk.

Tegenover en naast elkaar

lente en zomer tegelijk.

Twee paarden met het hoofd

tegen de hals van de ander.

Verloren in de warmte

van het andere lijf

kijkend naar de horizon.

Zo staan en het gras vergeten.

Remco Ekkers

COLOFONSALOMO IMPULS VOORJAAR 2016

je gezin, op een positieve manier, met hen mooie dingen doen, je veerkracht en energie geven. Daartegenover trekt zorgen maken om je gezin een wissel op je energie.

Als ik ter voorbereiding op dit artikel even google op de naam Paul Donders, kom ik een boek van zijn hand tegen met de titel “Veer-kracht”. Toeval bestaat niet nietwaar….

Don Cox, bedrijfsarts, komt in beeld als er een medisch advies gevraagd wordt. In het geval van een burn-out is het curatieve begeleiding. Dat wil zeggen dat er ingezet wordt op behan-deling. Hij geeft adviezen aan werknemer en werkgever hoe te handelen in deze situatie.

Dus als ik het goed begrijp gaan de meeste contacten via jou, Martijn? Martijn: “Ja, dat klopt. In de meeste gevallen hebben medewerkers in eerste instantie con-tact met mij. Uiteraard is ook direct contact met de bedrijfsarts mogelijk.”

Om weer goed in je werk terug te kunnen ko-men kan een advies ook zijn dat er een coach voor jou wordt gezocht. Iemand die met je in gesprek gaat en waar mogelijk praktische adviezen kan geven zodat je weer op een her-nieuwde manier terug kan komen en niet in dezelfde valkuilen stapt als waar je voorheen in liep.

Best een kunst om dat goed in te schatten. Zeker als je je realiseert dat deze gesprek-ken telefonisch plaatsvinden. “Klopt”, antwoordt Martijn, “Maar realiseer je dat dat mijn vak is. Het is echt mogelijk om goed te luisteren en in te schatten wat er op dat moment nodig is. Dat blijkt steeds op-nieuw. Het gaat om de juiste vragen stellen en de passende dingen met elkaar op te pakken”. Communicatie, communicatie. Het is altijd weer opnieuw het toverwoord. Bij de Arbo, in het onderwijs, je gezin, je sociale omgeving. Martijn, welke tip kun je ons meegeven om ervoor te zorgen dat wij jou minimaal zullen gaan spreken? Martijn: “Besef altijd dat jij, samen met je lei-dinggevende, de belangrijkste schakel bent. Doe wat je moet doen maar doe het op een manier die bij jou past. Zoek altijd de balans tussen werk en privé. Want daar waar energie weglekt verlies jij je veerkracht”.

Hij benadrukt nogmaals dat ‘goed voor jezelf zorgen’ in ons werk een gezamenlijke verant-woordelijkheid is. “Ik kom er niet aan toe” is geen geldig excuus. Je bent zelf verantwoor-delijk om voor het tegenwicht/evenwicht te zorgen.

Een bevlogen man met hart voor zijn vak. Mar-tijn is de man die je aan de telefoon wil krijgen als je minder vitaal en/of veerkrachtig bent. Na dit gesprek ben ik ervan overtuigd dat we bij Perspectief in goede handen zijn. En dan heb ik Don Cox nog niet eens gesproken...

Martijn Hoogendoorn, verzuimconsulent Perspectief

De Salomo-Wijzer is een hulpmiddel om het leren van

en met elkaar nog beter te organiseren. Hier vind je het

professionaliseringsaanbod voor alle medewerkers van

Salomo. Het aanbod is breed, er zijn veel netwerken

waar je elkaar ontmoet en van elkaar leert, leergangen,

trainingen etc. Het volledige studie-aanbod van komend

schooljaar is te vinden op studie.salomoscholen.nl. Hier

vind je alvast het aanbod van de komende periode.

SALOMO-WIJZER

HET COMPLETE AANBOD:

studie.salomoscholen.nl

NETWERK ICT COÖRDINATOREN - DAG 5Donderdag 9 juni van 15:45 - 17:15 uur

In deze netwerken gaat het om het uitwisselen van de onderwijspraktijk met elkaar.

Onderwerp: 3D-printing en programmeren

Dit is een gecombineerde bijeenkomst van Sint Bavo en Salomo.

NETWERK INTERN BEGELEIDERSWoensdag 18 mei van 9:00 - 12:00 uur met aansluitend lunch

Bij Seinwezen op de Kinderhuissingel 1 in Haarlem

Onderwerp nog nader te bepalen.

NETWERK GROEP 8 LEERKRACHTENDoor Margret Mes, beleidsmedewerker onderwijs SalomoDonderdag 21 april van 16:00 - 17:00 uur

Op het Salomo Bestuursbureau

Inhoud nog nader te bepalen.