Vecon dag 11 april 2013Workshop ondernemerschap

Matthijs Hammer en Ruud Koopman

Inhoud

• Inleiding• Wat is ondernemerschap?• Aan de slag met

ondernemerschap• Hoe verder?

Doel van deze workshop

• Eenrichtingverkeer of tweerichting?• Inleiding op

ondernemerschapsonderwijs• Informatie opdoen• Vragen beantwoorden• Meer vragen krijgen• Nadenken

Wat is ondernemerschap?

• Ruiltransactie• Geld verdienen• Zelfstandig• Vrijheid• Creatief zijn

Zijn dit ondernemers?

• Directeuren van grote ondernemingen

• Eigenaren van kleine ondernemingen

• Investeerders/ venture capitalisten

• Managers• Docenten

• Waarom (niet)?

Vraag• Welke manieren van ondernemen ken je?

De rol van de ondernemer

• Welvaart verspreiden (Richard Cantillon, 1755)

• Welvaart creëren (Jean-Babtiste Say, 1803)

• Kosten reductie (Alfred Marshall, 1890)• Innovatie (Joseph Schumpeter, 1934)• Onzekerheid en risico (Frank Knight,

1961)• Competitie, allertheid (Israel Kirzner,

1973)

Definities• A purposeful activity to initiate, maintain, and aggrandize a

profit-oriented business (Cole, 1949)• The creation of new organizations (Gartner, 1988)• Taking advantage of opportunity by novel combinations of

resources in ways which have impact on the market (Wiklund, 1998)

• The process by which individuals – either on their own or inside organizations – pursue opportunities without regard to the resources they currently control (Stevenson & Jarillo, 1990)

• The process of creating something different with value by devoting the necessary time and effort; assuming the accompanying financial, psychological, and social risks; and receiving the resulting rewards of monetary and personal satisfaction (Hisrisch & Peters, 1989)

Twee basismodellenAngo-Saxisich• Risico

nemen• Innovatief• Proactief• Concurreren

d• Autonoom• Ambitieus• High Tech

Rijnlands• Onzekerhei

d• Creatief• Proactief• Vasthouden• Samenwerk

en• Ambitieus• High Tech

Het ondernemersproces

Opportunity recognition

Opportunity preparation

Opportunity exploitation

Entrepreneur

Network

IdeeBusiness

modelgezonde Business

Entrepreneur

Network

Het ondernemersproces

Onderzoek bij expert

entrepreneurs- Haten marktonderzoek- Onderschatten of schuwen voorspellingen- Willen met werken met dingen onder hun leiding- Liever doelen veranderen om hun niet bestaande

waarden achterna te jagen- Staan open voor verrassingen- Liever kansen creëren dan deze vinden

Twee benaderingswijzesCausation: plannen,

doelgericht, rationeel

Effectuation: Iteratief, waarden, pragamtisch Note: effectuation is niet zonder plan, zonder doel of irrationeel

Causation

Identificeren van een kans voor een nieuw:• product• bedrijf• markt

Concurrentie analyse

Markt analyse

Ontwerp een business plan

Verzamel middelen en stakeholders die geschikt zijn om het plan uit te voeren

Aanpassen aan de omgeving aangezien die regelmatig wijzigt

Start

Effectuation

Wie ben ik Wat ken ikWie ken ik

Wat kan ik?

Interactie met andere mensen

Werkelijk commitment van stakeholders

Nieuwe waarden

Nieuwe doelen

Uitbreiding van middelen

Vermindering van de beperkingen om wat nieuws te doen

Huidige waarden

Huidige mogelijkheden

Nieuwe markt

Causation vs. effectuationMarkt definitie

Segmentatie

Richten

Positioneren

Stakeholders identificeren

Segmenten en partners toevoegen

Segmenten definiëren

Fabriceren van nieuwe markten

Effectuation zoals door Entrepreneurs wordt gebruikt

Causation model zoals in marketing studieboeken

De Klant

Outside-in strategy

Inside-out strategy

Verschillen• Startpunt: Waarden of doel• Houding t.o.v. risico• Houding t.o.v. anderen• Omgaan met onvoorziene zaken• Controle mechanisme

Startpunt• Doelen zijn gegeven: welke middelen

zijn hiervoor nodig• Middelen vormen de basis voor

beslissingen en nieuwe kansen : Wie ben ik, Wat ken ik en Wie ken ik. En welk effect kan ik hiermee bereiken?

• Bird-in-hand principle: Start with who you are, what you know & whom you know (not with the opportunity)

Houding t.o.v. risico• Verwachtte opbrengst. Bereken de

potentie en risico en richt je op de beste mogelijkheid

• Bereidheid om te verliezen. Bereken het mogelijke verlies en riskeer niet meer dan je bereidt bent te verliezen.

• Affordable loss principle: Invest what you can afford to lose – can be €0 (not expected return)

Houding t.o.v. anderen• Competitie. Focus op concurrentie en

versterk de banden met klanten en leveranciers om hun behoeften te vervullen

• Partnerschap. Bouw je eigen markt samen met klanten en leveranciers en zelfs met mogelijke concurrenten.

• Crazy quilt principle: Build a network of self-selected stakeholders (not competitive analysis)

Omgaan met tegenslagen• Voorkom tegenslagen. Tegenslagen

zijn verstoringen die afleiden van het plan

• Gebruik tegenslagen. Verrassingen kunnen nieuwe mogelijkheden brengen

• Lemonade principle: Leverage contingencies and even failures (not avoid them)

Sturings mechanismes• Voorspellen.

• Sturing. Uiteindelijke kunnen we de toekomst sturen, we hoeven die niet te voorspellen

• Pilot-in-the-plane principle: The future comes from what people do; (not inevitable trends)

Effectuation vs CausationBird-in-hand principle: Start with who you are, what you

know & whom you know vs. start with the opportunity

Affordable loss principle: Invest what you can afford to lose – can be €0 vs. based on expected return

Crazy quilt principle: Build a network of self-selected stakeholders vs. competitive analysis

Lemonade principle: Leverage contingencies and even failures vs. avoid them

Pilot-in-the plane principle: The future comes from what people do vs. inevitable trends

Managers vs entrepreneurs

LowLow High

High ExpertEntrepreneurs

ExperiencedVCs

Angels

OrganicGrowthLeaders

EntrepreneurialLarge Firms

CorporateManagers

NoviceVCs

NoviceEntrepreneurs

• Maak groepjes van 3-5 personen• Neem van één persoon de situatie in beschouwing

(Situatie is over het economie-onderwijs op school)• Beantwoord met de groep de volgende vragen:

• Geef aan wat de individuele kwaliteiten (van de groepsgenoten) zijn in relatie tot de situatie

• Wat kan en wil je bijdragen aan die situatie?• Maak met elkaars bijdrage een opzet voor vernieuwd onderwijs• Hoe kun je eventuele problemen gebruiken in je voordeel?• Wat gaan jullie concreet doen?

• Koppel dit gehele proces in 1 minuut terug.

Opdracht

Questions?

Contact:Matthijs Hammer MsCm.h.m.hammermsc@saxion.nlIr. Ruud Koopmanr.g.m.koopman@saxion.nlr.g.m.koopman@utwente.nl