Vatican en de media: het Cantalamessa incident

39
CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 1 Het Cantalamessa-Incident De Moeizame Relatie van de Heilige Stoel met de Pers Alfred Driessen, Hengelo [email protected]

description

De relatie van het Vaticaan met de media is niet altijd even makkelijk. Vooral nu in de tijd met berichten over sexueel misbruik is er een extra spanning zoals het Cantalamessa incident laat zien. Maar er is meer. De socioloog Introvigne ziet hierin alle kenmerken van een morele paniek. Een vergelijk met Goebbels, de minister van propaganda onder Hitler, laat opvallende overeenstemmingen met de huidige situatie zien.

Transcript of Vatican en de media: het Cantalamessa incident

Page 1: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 1

Het Cantalamessa-IncidentDe Moeizame Relatie van de

Heilige Stoel met de Pers Alfred Driessen, Hengelo

[email protected]

Page 2: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 2

Deel 1

Recente Incidenten

met de Media

Page 3: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 3

Kardinaal Sodano op 4-4-2010

Met u is ook het volk van God, dat zich niet laat

imponeren door het geklets van het moment of door

de beproevingen waardoor de gemeenschap van

gelovigen soms getroffen kan worden.

Kardinaal Sodano (Paaszondag, 4-4-2010)

Page 4: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 4

Kardinaal Sodano (4-5-2010)

.

Vaticaanwoordvoerder Federico Lombardi (4-5-2010)

Paus Benedictus XVI heeft niet gevraagd om de

publieke steunbetuiging die op Paasochtend werd

uitgesproken door kardinaal Angelo Sodano, de

deken van het kardinalencollege.

Page 5: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 5

Kardinaal Bertone (13-4-2010)

Page 6: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 6

Kardinaal Bertone (14-4-2010)

Vaticaanwoordvoerder Federico Lombardi (14-4-2010)

De kerkelijke autoriteiten vinden niet dat zij bevoegd zijn

in het doen van algemene uitspraken over specifieke

psychologische of medische kenmerken. Daarvoor moet

uiteraard verwezen worden naar de studies van

specialisten en naar actueel onderzoek op dit gebied.

Page 7: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 7

Pater Cantalamessa (Goede Vrijdag, 2-4-‟10)

Page 8: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 8

Vaticaanwoordvoerder Federico Lombardi (3-4-2010)

'Ik ontken ten stelligste dat dit een door het Vaticaan

geïnspireerde vergelijking is tussen het antisemitisme en

de huidige situatie in pedofiliezaken'.

Pater Cantalamessa (Goede Vrijdag, 2-4-‟10)

Cantalamessa, citerende een brief van een joodse vriend:

''Met afschuw volg ik de agressieve aanvallen op de paus

en de Kerk en alle gelovigen. De stereotypes en het

afschuiven van persoonlijke verantwoordelijkheid op een

collectieve schuld herinneren me aan de beschamendste

aspecten van het antisemitisme."

Page 9: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 9

Pater Cantalamessa (4-4-2010)

Page 10: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 10

Vittorio Messori: Een Eerste Conclusie

Corriere della Sera, 4-4-2010

Teveel mediaongelukken in de laatste

jaren waarbij de hiërarchie betrokken

was. De oorzaken?

1.Ten eerste dat er misschien wel teveel

gezegd en geschreven wordt;

2.Ten tweede, de minder goede kwaliteit

van het kerkelijke “apparaat” dat de

teksten zou moeten checken;

3.Tenslotte, een zekere naïviteit van

mensen die in de Kerk bepaalde functies

bekleden.

Page 11: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 11

Vittorio Messori: Een Eerste Conclusie

Ze zijn gewend aan toespraken met een

ingewikkelde opbouw en ze houden geen

rekening met het feit dat de media

samenvattingen nodig hebben ... die een

opvallende krantenkop kunnen geven.

Vandaar mijn „bescheiden voorstel‟ ter

preventie: laten zij behalve diepgaande

Bijbelse en theologische bijscholing, ook

een training volgen bij journalisten die

oude rotten zijn in het vak.

Corriere della Sera, 4-4-2010

Page 12: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 12

Typische Nieuwskoppen van Nu.nl

Page 13: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 13

Deel 2

Een Morele Paniek?

Page 14: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 14

Massimo Introvigne: Morele Paniek

Massimo Introvigne is een

religie-socioloog die

woont en werkt in Italië.

Hij is de oprichter en

voorzitter van het Centrum

voor Studies naar Nieuwe

Religies (CESNUR).

Is pedofilie door priesters een probleem? Ja, aldus

Introvigne. Is het een groot probleem? Nee.

Er is sprake van zogenaamde ‘morele paniek’ via de

media gevoed door morele entrepreneurs.

http://www.cesnur.org

Page 15: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 15

Massimo Introvigne: Morele Paniek

Introvigne 3-4-2010:

Morele paniek is een sociaal geconstrueerd probleem dat

uitgaat van de systematische versterking van echte feiten

in de media of in de politieke discussie.

Daarnaast:

Problemen die al decennia lang bestaan, worden in de

media en politiek als nieuw gepresenteerd;

De omvang wordt overdreven door uit de lucht gegrepen

statistieken die, niet ondersteund door wetenschappelijk

onderzoek, in de media worden herhaald.

Page 16: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 16

Massimo Introvigne: Morele Paniek

Introvigne op 3-4-2010:

Pedofiele priesters: typisch voorbeeld van morele paniek

Op de allereerste plaats komt het feit dat als startpunt

dient. Er zijn pedofiele priesters.

Bepaalde gevallen zijn zowel schokkend als walgelijk.

Maar!

Waarom worden in 2010 dagelijks oude en vaak welbekende zaken

opgegraven en waarom wordt hiermee de paus aangevallen?

Dit is paradoxaal als men over ditzelfde onderwerp de grote

strengheid van toen kardinaal Ratzinger en nu Benedictus XVI in

ogenschouw neemt.

Page 17: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 17

Massimo Introvigne: Morele Paniek

Introvigne op 3-4-2010:

Een mogelijke verklaring voor de morele paniek rond

pedofiele priesters:

De morele entrepreneurs die de morele paniek

organiseren, hebben een agenda die steeds duidelijker wordt en die

niet noodzakelijkerwijs de bescherming van kinderen behelst.

Het is nu een periode waarin politieke, juridische en zelfs

verkiezingsbesluiten in Europa en elders worden genomen over de -

- Abortuspil RU-486

- Euthanasie en de

- Erkenning van het homohuwelijk

Alleen de stem van de paus en de Kerk is te horen bij de

verdediging van het leven en het gezin.

Bij het lezen van bepaalde artikelen in de media blijkt dat zeer

machtige lobbygroepen proberen deze stem tot zwijgen te brengen.

Page 18: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 18

Een Bijdrage uit Onverwachte Hoek

Blog van Ed Koch, Jood, voormalig Burgemeester van

New York, datum: 8-4-2010

http://cgis.jpost.com/Blogs/koch/entry/he_that_is_without_sin

Page 19: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 19

De blog van Ed Koch: Er is een Aanval

Ed Koch, Jood en voormalig burgemeester van New York

Ik ben ervan overtuigd dat de voortdurende aanvallen van

de media op de Rooms Katholieke kerk en Paus

Benedictus XVI een uiting zijn van anti-katholicisme.

De lange reeks van artikelen over dezelfde gebeurtenissen, hebben

niet langer meer het doel om te informeren maar om te straffen.

De paus heeft bij verschillende gelegenheden namens de Kerk schuld

toe gegeven en vergiffenis gevraagd.

Page 20: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 20

De blog van Ed Koch: De Motieven

Ed Koch, Jood en voormalig burgemeester van New York

De reden voor de constante aanvallen is dat velen van

mening verschillen en furieus reageren op de houding

van de Kerk in zaken als:

-- Verwerpen van iedere vorm van abortus en van homo-sex en

homo-huwelijk

-- Het blijven vasthouden aan het celibaat voor priesters

-- Uitsluiten van vrouwen van het ambt

-- Niet toestaan van geboortecontrole m.b.v. condoom en de pil, en

-- Tegenwerking bieden aan de civiele echtscheiding

Ik ben het oneens met de Kerk in al deze punten. Maar zij heeft het

recht deze visie aan te houden in overeenstemming met haar

geloofsovertuiging.

Page 21: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 21

De blog van Ed Koch: Slotopmerking

Ed Koch, Jood en voormalig burgemeester van New York

Ik ben ervan overtuigd dat de Rooms Katolieke kerk een

kracht is voor het goede in de wereld en niet voor het

kwade.

Genoeg is genoeg. Het is waar dat vreselijke misdaden werden

begaan door leden van de katholieke clerus ...

De Kerk probeert nu wanhopig het verleden goed te maken door

nieuwe procedures in te stellen bij de toelating van priesters en voor

de omgang met pedofile priesters. ....

Hij (of zij) die onder u zonder zonde is, laat hem (of haar) dan de

eerste steen werpen (Joh. 8,7).

Page 22: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 22

Nieuwsvoorziening of Aanval tegen de Kerk

Massimo Introvigne, katholieke Italiaan, socioloog

De morele entrepreneurs die de morele paniek

organiseren, hebben een agenda die steeds

duidelijker wordt en die niet noodzakelijkerwijs de

bescherming van kinderen behelst.

Ed Koch, Jood en voormalig burgemeester van New York

Ik ben ervan overtuigd dat de voortdurende

aanvallen van de media op de Rooms Katholieke kerk

en Paus Benedictus XVI een uiting zijn van anti-

katholicisme.

Cantalamessa, citerende een brief van een joodse vriend:

''Met afschuw volg ik de agressieve aanvallen op

de paus en de kerk en alle gelovigen."

Page 23: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 23

Is er een Morele Paniek?

De grote vraag:

-- Wie zijn de aanvallers, wie zijn de morele

entrepreneurs?

-- Zijn er bewijzen?

Als hierop geen antwoord komt:

Dan blijft de morele paniek een mooie

sociologische theorie, een soort samenzwerings-

theorie, maar het blijft een theorie.

Massimo Introvigne, katholieke Italiaan, socioloog

De morele entrepreneurs die de morele paniek

organiseren hebben een agenda die steeds duidelijker

wordt en die niet noodzakelijkerwijs de bescherming

van kinderen behelst.

Page 24: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 24

Deel 3

Een Schoolvoorbeeld van

een Morele Paniek

Page 25: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 25

Joseph Göbbels (1897-1945)

Het Moeras van de

Waarheid

Bij het laatste oordeel moeten

Stalin, Churchill en Hitler een

moeras doorwaden. Hoe meer

iemand heeft gelogen, des te

dieper gaat hij daarbij in de

modder zakken. Churchill zakt

weg tot aan het knie, Stalin tot

aan de navel. Dan komt Adolf

Hitler. Hij zakt helemaal niet

weg. "Adolf, hoe doe je dat?"

"Pst! Ik sta op Göbbels.Reichsminister van

Propaganda (1933-1945)

Page 26: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 26

Paus Pius XI Mit Brennender Sorge (14-3-37)

Over de Situatie van de Katholieke

Kerk in het Duitse Rijk

Paus Pius XI

Met brandende bezorgdheid en

stijgende bevreemding slaan Wij

sedert geruime tijd de lijdensweg der

Kerk gade, de toenemende nood van

de in gezindheid en daad Haar trouw

blijvende belijders en belijdsters.

Page 27: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 27

Paus Pius XI Mit Brennender Sorge (14-3-37)

Wie het ras, of het volk, of de staat, of de staats-

vorm, de dragers van de staatsmacht uit haar

aardse waardebepaling losmaakt, ze tot de

hoogste van alle waarden, ook van de gods-

dienstwaarden en in afgoderij vergoddelijkt, die

keert de door God geschapen en door God

gewilde orde der dingen en vervalst ze.

Slechts oppervlakkige geesten kunnen tot de

dwaalleer vervallen, te spreken van een nationa-

len God, van een nationale godsdienst.

Slechts dezen kunnen zich aan het ijdel beginnen

wagen God, den Schepper van alles, den Koning, en Wetgever van

alle volkeren, binnen de grenzen van een enkel volk, in de door het

bloed bepaalde beperking van één enkel ras in te sluiten.

Page 28: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 28

Joseph Göbbels (Toespraak, 28 mei 1937)

“Er komen iedere dag zaken aan het

licht van seksueel misbruik door een

groot aantal leden van de Katholieke

geestelijkheid.”

“Helaas is er geen sprake van los-

staande zaken, maar van een collec-

tieve morele crisis die de culturele

geschiedenis van de mensheid nog

nooit gekend heeft.”

“Talloze priesters en religieuzen

hebben bekend. Er is geen twijfel

over dat de duizenden gevallen die

onder de aandacht van het rechts-

systeem zijn gebracht, slechts een klein deel zijn van het

werkelijke aantal, er van uitgaande dat vele daders beschermd

zijn door de hiërarchie.”

Page 29: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 29

Joseph Göbbels (Toespraak, 28 mei 1937)

“Ik spreek hier als een familievader, wiens meest

kostbaar persoonlijk goed op aarde zijn vier

kinderen zijn.”

“Ik kan daarom de gevoelens van de ouders

begrijpen die bedrogen zijn wat betreft de ziel en

het lichaam van hun kinderen. Want hun meest

kostbaar goed is overgeleverd aan beestachtige

jeugdschenders zonder scrupules.”

“Ik geloof ook in de naam van miljoenen Duitse

ouders te spreken, die het niet wensen - en ook

alleen in vrees en afschuw eraan denken - dat hun onschuldige

kinderen een keer door verleiders zonder geweten op deze manier

psychisch en lichamelijk worden misbruikt.”

Page 30: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 30

SA-Troepen in Stuttgart, 1938

Wij laten geen sabotage toe

aan het opbouwerk van de Führer

Page 31: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 31

Gevolgen van Toespraak Joseph Göbbels

Het Resultaat

Van de 25.000 priesters in Duitsland werden na 4 jaar

nauwkeurig onderzoek van 1933-1937 in totaal 64

priesters veroordeeld als knapenschender of homo-

sexueel (minder dan 0.26 %)

De Gevolgen van de Toespraak

276 religieuzen en 49

parochiepriesters werden in

1937 gearresteerd. Deze

arrestaties vonden plaats in alle

bisdommen, met als doel de

schandalen op de voorpagina’s

van de kranten te houden.

Page 32: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 32

Admiraal Wilhelm Canaris (1887-1945)

Canaris stuurde via een

katholieke advocaat, Josef

Müller (hij overleefde later het

kamp in Dachau) een serie

geheime documenten naar Pius

XI en later Pius XII.

Hiermee werden geheime

instructies voor anti-katholieke

handelingen aan het Vaticaan

bekend.

De eerste morele paniek over

pedofiele priesters kon hiermee

worden stopgezet.Canaris,

Hoofd van de Abwehr

Page 33: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 33

Deel 4

Conclusies en Epiloog

Page 34: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 34

Conclusies

Er is een historisch goed onderbouwd voorbeeld van een

morele paniek m.b.t pedofilie bij katholieke priesters.

De morele entrepreneur hiervan kan met Joseph Göbbels

worden geïdentificeerd.

Er zijn motieven aan te wijzen waarom vandaag getracht wordt

de morele autoriteit van de Kerk te ondermijnen.

Het is daarom niet uitgesloten dat het ook vandaag om een

min of meer bewuste morele paniek tegen de Kerk gaat.

NB: De omvang en wreedheid van de systematische

vernietiging van Joden tijdens de Holocaust zijn zodanig, dat

die met geen enkel andere historische gebeurtenis kan

worden vergeleken!

Page 35: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 35

Epiloog: Aan de Katholieken in Ierland

Paus Benedictus XVI (19-3-2010)

Evenals u ben ik diep geschokt door de berichten

die zijn verschenen over het misbruik van

kwetsbare kinderen en jongeren door leden van

de Kerk in Ierland, in het bijzonder priesters en

religieuzen. Ik kan alleen maar de ontzetting en

het gevoel verraden te zijn delen.

Geliefde broeders en zusters in Christus, met

diepe zorg jegens u allen in deze tijd van verdriet,

waarin de broosheid van het menselijk bestaan duidelijk is

geopenbaard, heb ik u deze woorden van bemoediging en steun

willen voorhouden. Ik hoop dat u ze zult ontvangen als een teken van

mijn geestelijke nabijheid en mijn vertrouwen in uw vermogen om

een antwoord te geven op de uitdagingen van dit uur door opnieuw

inspiratie en kracht te putten uit de nobele tradities van Ierland. Deze

zijn trouw aan het evangelie, volharding in het geloof en

vastberadenheid in het nastreven van heiligheid.

Page 36: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 36

Tijdens de Vlucht naar Portugal (11-5-2010)

Er is het feit dat de aanvallen

tegen de paus en de Kerk niet

alleen van buiten komen maar

dat het lijden van de Kerk

precies van binnen de Kerk

komt, van de zonde die in de

Kerk leeft. Vandaag zien we het

op een werkelijk schrikwek-

kende manier: dat de grootste vervolging van de Kerk niet van haar

uitwendige vijanden komt maar voortkomt uit de zonde van de Kerk

en dat de Kerk dus opnieuw moet leren boete doen, zuivering

aanvaarden, enerzijds leren vergeven maar ook de noodzaak van

rechtvaardigheid ziet. Vergeving vervangt rechtvaardigheid niet.

De Paus bevestigde dat de Heer uiteindelijk sterker is dan het kwaad;

de Maagd is voor ons de zichtbare, moederlijke waarborg van de

goedheid van God die in de geschiedenis altijd het laatste woord

heeft.

Page 37: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 37

Bijlage

Literatuurlijst en Websites

Page 39: Vatican en de media: het Cantalamessa incident

CSR: Culture, Science and Religion Het Cantalamessa Incident Hengelo 22 mei 2010 pagina 39

Pius XI, Mit brennender Sorge, 14-3-1937

http://www.rkdocumenten.nl/rkdocs/index.php?mi=600&doc=132&id=0

Benedictus XVI, brief van de katholieken van Ierland, 19-3-2010

http://www.katholieknederland.nl/rkkerk/media/publicaties/detail_objectID706337.html

Benedictus XVI, Interview tijdens de reis naar Portugal, 11-5-2010

http://www.rkdocumenten.nl/rkdocs/index.php?mi=600&doc=3570

De heer Goebbels, seksueel misbruik, de Nazi's en de Katholieke Kerk (Introvigne)

http://www.catholica.nl/archief/1391

Blog van Ed Koch (Engels)

http://cgis.jpost.com/Blogs/koch/entry/he_that_is_without_sin

website van Cantalamessa met uitgebreid commentaar over zijn toespraak (Engels)

http://www.cantalamessa.org/en/index.php

website Introvigne (Engels, Italiaans)

http://www.cesnur.org/

morele paniek (Introvigne)

http://www.slideshare.net/CSRsource/morele-paniek-via-de-media

morele paniek, Willem de Haan, Tijdschrift voor Criminologie 2007 (49) 3

http://www.rug.nl/staff/w.j.m.de.haan/Morele_paniek_of_cultureel_trauma.pdf

Interessante Websites