1. E-books in consortiumverband: een meerwaarde voor de digitale bibliotheek? Kaat Van Wonterghem cordinator VOWB-ElektronInfo aan Zee - Oostende - sept 2009

2. E-book

Omschrijving

Misverstanden

Definitie moet mee evolueren

11 september 2009 3. DOELSTELLINGEN vanuit BIBLn

Gebruik referentiewerken (opnieuw) stimuleren // leesgedrag monitoren

Naslagwerken nemen ruimte in

Ecologische voetafdruk kleiner

Omzetten van bestaand boekenbestand: e-kopie van onze p-bibliotheek ?

Vraag/nood aan nieuw materiaal na jaren in schaduw e-journal op niveau budget

11 september 2009 4. Gebruiksvriendelijkheid

Hele bibliotheek op je laptop, PDA

Alles doorzoekbaar en annoteerbaar

Altijd beschikbaar 24/7/365

Meer mogelijkheden voor slechtzienden

Nooit verloren, gestolen, misplaatst, beschadigd

Probleem van levermodel

DRMs (cfr. infra)

11 september 2009 5. E-journals versus E-books

Artikels

Beperkte multimedia (experimenten)

Overwicht STM

Meerdere portalen (inmiddels gegroeid naar integratie)

Hoofdstukken en artikels

Integratie mutimedia (echt e-content!)

Actualisatiemogelijkheid

Erg nuttig voor HSS

Meerdere platformen

11 september 2009 >>Niet of, wel en maar budget moet het toelaten (+ 21 % BTW!) >>Leren uit fouten na serials crisis en daaropvolgende omzet naar e-journals bv. opgedrongen collectiebeleid, geen schrapruimte 6. DOELSTELLINGEN vanuit UITGs

Lagere handling kost

Lage update kost

Vlotte integratie ervan in 1 doorzoekbaar product (tesamen met DBn en e-tijdschriften)

Verkoop P toch nog stimuleren hoewel

Vragen :

Nieuwe melkkoe naast e-journals: beperkt gebruikersaantal versus onbeperkt bij tijdschriften ?

Effectief nood aan geleverd / nieuwe aanbod ?

11 september 2009 7. AANSCHAF in CONSORTIUM (1)

Soorten / Types pakketten

Vakspecifiek

Thematisch volgens STM/HSS opdeling

Uitgaven van n of meerdere jaargangen

Take it or leave it-pakket

11 september 2009 8. AANSCHAF in CONSORTIUM (2)

Platformen ter ontsluiting

Niet zoiets als n portaal : veelheid

Exclusiviteitscontracten maken keuze lastig

Sommige met kost voor gebruik van dit platform, anderen integreerden kost

11 september 2009 9. A// Business Models

Grosso modo twee basismodellen:

• Aankoop / purchase (bezit) met bijhorend eeuwige toegang

• Abonnement / lease (huur)

• aangevuld met

• • Pick and choose of Pick and mix op titelniveau

• • Matrix van la carte titelpakketten voor verschillende consortiumleden dan wel gebonden

• en technologietransfer: zo kan je de e-brary platformtechnologie licentiren om er zo een tailor-made e-books platform van te maken

Ook hier (cfr. Big Deals): er bestaat niet zoiets als One size fits all

11 september 2009 10. B// DRM

• Its all about the rights : n van d hoofdredenen waarop e-book achter op e-onwikkelingen in vgl. tot muziek, video, magazines

• Hoofdargument : anti-diefstal

Onzichtbaar aanwezig : boeken kunnen verwijderd worden vanop afstand

Vaak technologiegebonden, maar ook platformgebonden / non-compatibiliteit

Nood aan DRM standaarden!

11 september 2009 11. C// Samenwerking inzake aanschaf

Gelijkaardige argumenten als bij e-journals:

• Schaalvergroting ~ prijsvoordeel (stabieler, MYC)

• Bundeling van expertise: betere licentievoorwaarden bv. inzake off-campus, IBL,

• Bundeling expertise: op niveau vergelijking van de bronnen, gebruiksstatistieken en in onderhandelen

• Noodzaak om gezamenlijk op te treden tegen (in vele gevallen) monopolie van de uitgevers

Gezamenlijk strategie uittekenen: Eerst content en dan pas platform of omgekeerd eigenlijk reeds lopend traject

Op korte termijn binnenhalen van kritieke massa

11 september 2009 12. en meer samenwerking

Gebruikersonderzoek en -ondersteuning

• E-books enqute met integratie ICT en onderwijs

• Promotie gebruik, ook in ELO

Opzet van gezamenlijke MARC records cataloog (cfr. NEOCaR:National E-books Observatory Catalogue Records van JISC)

E-depot

Standaarden

Testen van e-devices en ook daar evt. samenaankoop

Nieuwe edities overal of afspraken ?

11 september 2009 13. Technologische mogelijkheden

Types e-book readers: schier onbeperkte lijst

2 topfavorieten (Kindle = iPod voor boek?)

Denken buiten kader van het boek: de e-book technologie maakt het juist mogelijk ander materiaal aan te bieden via zelfde kanaal bv. kranten, tijdschriften

Nieuwe investeringen voor bibliotheken

11 september 2009 14. Internationale e-Books consortia/projecten

National JISC e-books Observatory Project: primeur op 15 sept.

• 26 MyiLibray e-books op gelijknamig platform

• 10 Wolters Kluwer e-books via Books@Ovid

• Nationaal consortium

CIBER samenwerking voor Deep Log Analysis

• Grootste en meest gedetailleerde gebruiksanalyse en online van e-books tot op heden

• Nieuwe prijs- en licentiemodellen op basis uitkomst

Canada: University of Toronto (UKSG 2009)

11 september 2009 15. VOWB e-books consortia

Springer (hogescholen, 1 universiteit)

Bohn Stafleu van Loghum (hogescholen)

Voorlopig geen platformkeuze in consortiumverband

Twee e-booksdagen: schoorvoetend komt het op gang

Kan plots beslist worden (purchase met overschot)

Vraag om het op te nemen in Elektronkorf

Te prematuur om reeds iets te zeggen over gebruik

Wel al heel wat institutionele afname!

11 september 2009 16. Tenslotte

Info 2007: e-book wordt hier en daar vermeld

Info 2009: e-book dag lang in de kijker

Ja een meerwaarde, maar met zorg te leren uit consortiumhistoriek van e-journal licenties

Herdenken van iconografie van het boek, moet verzoend met nood aan inhoud, los van presentatie ervan ~ Google generation

Er is geen weg meer terug

11 september 2009 17.

DANK U!

VRAGEN ?

http:// www.vowb.be

[email_address]

09 mei 2009 Kaat Van Wonterghem VOWB