VKW Beleidsnota

Van empowerment naar superdiversiteit

Auteur: Jochanan Eynikel, Projectmanager Ethisch en Bezielend Ondernemen

76november 2014

Jochanan Eynikel | VKW Metena

@JochananTweets

Van empowerment naar superdiversiteit

Inhoudstafel

Intro

1. Drijvers van empowerment2. The Shift to the Self3. Ik werk, dus ik ben4. Naar een verbindende organisatie5. Besluit

De integrale tekst van de VKW beleidsnota is te vinden op:http://www.vkw.be/kennisbank/van-empowerment-naar-superdiversiteit

• Empowerment van individuen = fenomeen waarbij mensen wereldwijd in toenemende mate in staat zijn om zelf sturing te geven aan hun levensloop.

• Zal één van de meest bepalende invloeden zijn in de samenleving van morgen, volgens diverse internationale trendrapporten.

• Studies wijzen op een verband tussen toename in economische welvaart en in voorkeur voor zelfexpressiewaarden zoals keuzevrijheid, tolerantie en participatie.

• Dit laat zich ook voelen op de arbeidsmarkt. Autonomie en persoonlijke zingeving worden steeds belangrijker.

Intro

1. Drijvers van empowerment

• Door verschillende globale evoluties zoals bv. ICT-ontwikkelingen, armoedereductie.

1.1. Groeiende globale middenklasse• In 2022 zal op wereldvlak het aantal mensen dat tot de

middenklasse behoort > dan de groep die in armoede leeft. • Figuur 1: dalende trend in armoede sinds jaren’80 met uitzondering

van Sub-Saharisch Afrika.

1.2. Formele en informele educatie• Een tweede belangrijke drijver van empowerment is educatie, via

formeel onderwijs.• Internettoegang en ‘social learning’ => intellectueel empowerment

van mensen wereldwijd. => Betere scholing en informele leerkanalen geven meer kansen tot

ontplooiing, uitzicht op werk en betere levensomstandigheden.

Figuur 1:Aantal mensen (in miljarden) dat moet rondkomen met minder dan $1,25 per dag (aan prijzen van 2005).

Bron: Wereldbank/VKW Metena

1.3. Nieuwe communicatietechnologie• De invloed van het internet draagt verder dan kennistoename.

Nieuwe, digitale communicatietechnologieën = meest uitgesproken drijvers van individueel empowerment omdat ze platforms creëren waarlangs individuen elkaar versterken. Bv. online actiegroepen, groepsaankopen energie, Ice Bucket Challenge.

• Trend naar empowermentEmpowerment = uit afhankelijksposities treden door

Economische zelfredzaamheid Kennistoename en ontwikkeling kritisch denkvermogen Mogelijkheid tot participatie aan publiek debat en relevante

gemeenschappen.

2. The Shift to the Self

World Values Surveys : grote wereldculturen worden gekenmerkt door twee grote waardendimensies:

• Traditioneel vs. Seculier-rationeel• Overleving vs. Zelfexpressie

Diverse factoren bepalen waar samenlevingen zich bevinden op het kruispunt van deze assen: Historische religieuze en filosofische stromingen Verband tussen de economische ontwikkeling van een regio en de

heersende waardenopvattingen. Economisch hoogontwikkelde landen worden gekenmerkt door een

cultuur waarin zelfexpressiewaarden vooropstaan (rechterkant X-as figuur 2).

Figuur 2:Cross-culturele waardenvariatie.

Bron: Inglehart & Welzel(www.worldvaluessurvey.org)

Sterke correlatie tussen de voorkeur voor zelfexpressiewaarden en democratisering van samenlevingen. De nadruk op zelfexpressiewaarden in China => democratieën in Zuid-Korea, Chili en Polen.

De conclusies uit de waardenstudies hebben ook op economisch vlak een weerslag.1) Nieuwe economische groeiers moeten rekening houden met een

socio-politiek klimaat waarin burgers democratisering verlangen.2) De sterke relatie tussen zelfexpressiewaarden en het verlangen

naar inspraak en autonomie: behoefte zich niet alleen op politiek vlak, maar ook op professioneel vlak. De grote uitdaging voor de bedrijfswereld: omgang met

individuele levenskeuzes.

3. Ik werk, dus ik ben

• De westerse economieën zijn in toenemende mate gebaseerd op kennis en informatie.

• Human resources management => belangrijkere plaats in de moderne bedrijfsvoering.

• De combinatie van kennisintensieve economie en een cultuur waarin zelfexpressie en ontplooiing centraal staat => de mens op het werk in zijn totaliteit in beeld komt.

=> Een werknemer wil vandaag ook op de werkvloer als individu erkend worden, verlangt meer betekenis en persoonlijke ontwikkeling in hun werk.

• Een arbeidsmarktstudie bevestigt. Waarom werk je?• 86% heeft er zin in• 82% omdat het boeiend is• 81% om zichzelf te ontplooien

• Werk heeft meer dan ooit een intrinsieke waarde voor werknemers.

Figuur 3:Waarom werk je?

Bron: Randstad, arbeidsmarktstudie 2014

• Vier menselijke basisbehoeften vormen de motor van professionele prestaties: fysiek, emotioneel, mentaal en spiritueel.

• Het tegemoetkomen aan individuele behoeften komt niet alleen de werknemer te goede. Het loont ook voor het bedrijf.Figuur 4 illustreert hoe engagement van teams sterk correleert met diverse prestatie-indicatoren (KPI’s) van bedrijfssucces.

Figuur 4:Impact van engagement op KPI’s (gemiddeld verschil tussen teams in hoogste en laagste kwartiel)

Bron: Gallup, 2013

Superdiversiteit op de werkvloer = diversiteit van individuele keuzes en verwachtingenDiversiteit Superdiversiteit

Niet gekozen diversiteit Gekozen diversiteit

Variabele = etnische-culturele achtergrond

Variabele = levenskeuzes

Focus = groep Focus = individu

Tolerantie Inclusie

‘Materiële verschillen’ Immateriële verschillen

4. Naar een verbindende organisatie

Ze weten gedeeld belang en individuele belangen op elkaar af te stemmen dat ze elkaar versterken. Als het individu voldoening vindt in wat hij of zij bijdraagt aan de organisatiedoelstellingen, noteren we dubbele winst.

Is erop gericht dat medewerkers het beste uit zichzelf halen. Ze benut de individuele talenten en drijfveren uit de

personeelsequipe door ze te verbinden met de organisatiedoelen. Mens én organisatie krijgen er de ruimte om te groeien.

Figuur 5:Aanbevelingen voor verbindende organisaties

Bron: VKW Metena

5. Besluit

1. De evolutie naar sterkere, zelfbewuste individuen daagt klassieke managementpraktijken uit.

2. Mensen willen zich persoonlijk betrokken voelen bij hun werk.3. De bedrijfswereld: confrontatie van nieuwe vorm van diversiteit:

de optelsom van vele individuele levenskeuzen. 4. Het gevoel als individu een zinvolle bijdrage te kunnen leveren

aan het grotere geheel van bedrijf en samenleving, is de sterkste drijver van medewerkersengagement en productiviteit. Vooruitziende ondernemers plukken hier de vruchten van.