van binnenuit

Altijd. Overal.

van binnenuit

Verslag over 2011

van b

inn

enu

it.Verslag over 2011

van binnenuit

Verslag over 2011

4 5

Voorwoord 7

Directieverslag 9

NOSProgramma’s 17

NOS Nieuws 17

NOS Nederland kiest 43

NOS Sport 47

NOS Evenementen 61

60 jaar televisie 69

Nieuwsuur 75

NOS Nieuwe Media 78

Input 2011 82

Workshops 84

DeorganisatieNOS 89

NOS Medewerkers 89

Ondernemingsraad 93

Gebouw 95

Meer NOS 97

DeCijfers 98

Zendtijd 98

Kijk-, luisteren internetcijfers 99

Formatiecijfers 107

Financieel Jaarverslag 113

Samenstelling directie en hoofdredacties in 2011 116

Contactgegevens NOS 117

Inhoud

6 7

Voor u ligt het jaarverslag 2011 van de Nederlandse Omroep Stichting (NOS).

Ook in 2011 waren grote nieuws- en sportgebeurtenissen die Nederland in de greep hielden rechtstreeks

en multimediaal te volgen bij de NOS. De Arabische Lente, de schietpartij in Alphen aan de Rijn, de

Eurocrisis, de val van Johnny Hoogerland tijdens de Tour de France, de Nederlandse honkballers die de

wereldtitel veroverden, de duizenden landgenoten die de Alpe d’Huez beklommen voor het goede doel

en de lancering van de raket met André Kuipers zijn slechts enkele voorbeelden.

Ook verwierf de NOS in 2011 een aantal belangrijke sportrechten en het portret dat ter gelegenheid van

prinses Máxima’s veertigste verjaardag werd gemaakt ging de grens over. Het Duitse ZDF en Belgische

VTM zonden de film namelijk ook uit. Op organisatorisch gebied gingen NOS Headlines en het NOS

Journaal op 3 samen verder als NOS op 3.

Achter de schermen werden de gemoederen de eerste helft van het jaar flink beziggehouden door

de geplande bezuiniging van € 200 miljoen op de Mediabegroting. In juni verscheen de brief van de

minister van OCW waarin deze bezuiniging in een keer werd ingevuld. Uit het onderzoek dat de minister

heeft laten uitvoeren blijkt dat de NOS al een efficiënt ingerichte organisatie is met een zeer beperkte

overhead. Ook toont het onderzoeksrapport aan dat de NOS op een zeer professionele manier haar

nieuws- en sportrechten aankoopt. Dat is goed om te lezen. Hoewel de NOS met een forse bezuiniging te

maken krijgt, weten we nu wel waar we aan toe zijn. Helderheid is goed; ook bij minder prettig nieuws.

We kunnen nu door met ons dagelijkse werk en de plannen daarop afstemmen. En dat doen we.

In 2012 staat een aantal interessante ontwikkelingen op het programma. Begin van het jaar zijn we

overgegaan naar een ‘internet first’-strategie, in het voorjaar wordt de officiële NOS app gelanceerd en

ook krijgen onze programma’s in 2012 een nieuwe vormgeving en nieuwe decors. Om nog maar niet te

spreken van de unieke sportzomer.

Voorwoord

8 9

Takenenmissie

De NOS is als publieke omroep verantwoordelijk voor een brede nieuwsvoorziening die betrouwbaar en

onafhankelijk is. Wat de taken van de NOS zijn, staat omschreven in de Mediawet. Deze taken zijn:

• het verzorgen voor de landelijke publieke omroep van media-aanbod op het gebied van nieuws, sport

en evenementen, dat zich bij uitstek voor een onbevooroordeelde aanpak leent. Hiertoe behoort in elk

geval media-aanbod dat een hoge frequentie en vaste regelmaat van verspreiding vereist, een algemeen

dienstverlenend karakter draagt of met een doelmatiger inzet van middelen beter gezamenlijk tot stand

kan komen;

• het verzorgen van teletekst voor de landelijke publieke omroep;

• het toegankelijk maken van het media-aanbod via alle beschikbare media.

Aan de hand van deze taken heeft de NOS haar missie opgesteld: ‘De NOS stelt zich, als integraal onder-

deel van de publieke omroep, tot doel de primaire informatiebron te zijn op het gebied van nieuws, sport

en evenementen, zodat de Nederlandse burger beter in staat is te oordelen over ontwikkelingen in de

wereld en zijn gedrag te bepalen. De NOS hanteert hierbij de hoogste journalistieke eisen van zorgvul-

digheid, betrouwbaarheid, ongebondenheid, pluriformiteit en onbevooroordeeldheid. De NOS streeft

er naar deze informatie toegankelijk te maken via alle beschikbare media en voor alle maatschappelijke

geledingen.’

Verzelfstandiging

Sinds 1 januari 2010 is de NOS een volledig zelfstandige omroeporganisatie. In 2009 werd een over-

gangsstichting opgericht, waarin werd vooruitgelopen op de nieuwe bestuurlijke structuur. De NOS heeft

sindsdien een eigen bestuur en een Raad van Toezicht en vormt niet langer één juridische organisatie met

het coördinatie- en samenwerkingsorgaan de Nederlandse Publieke Omroep (NPO).

Directieverslag

In dit jaarverslag blikken we terug op de NOS in 2011. We geven een overzicht van de multimediale

programma’s die we maakten. De algemene ontwikkelingen worden beschreven in het directieverslag,

u kunt teruglezen wat er speelde op de afdelingen NOS Nieuws, NOS Sport, NOS Evenementen en

Nieuwe Media en daarna volgt een beschrijving van ontwikkelingen en projecten in andere geledingen

van de organisatie. Ten slotte geven we een overzicht van belangrijke cijfers met betrekking tot zendtijd,

kijken luistergedrag, internetbezoek, formatie en enkele financiële cijfers.

Kortom, dit jaarverslag neemt u mee naar de NOS van binnenuit.

Hilversum, 18 april 2012

Jan de Jong, algemeen directeur

10 11

RaadvanToezicht

Tot 1 december 2011 bestond de Raad van Toezicht uit de leden van de Raad van Bestuur van de NPO.

Echter, in het kader van ‘good governance’ heeft de minister van OCW per die datum, op aangeven van

de Tweede Kamer, een onafhankelijke Raad van Toezicht benoemd. De nieuwe Raad van Toezicht, die in

december voor het eerst is bijeengekomen, telt zes leden.

De Raad van Toezicht neemt zich voor in het verslag over 2012 rekening en verantwoording af te leggen

over zijn werkzaamheden. Voor informatie over de samenstelling van de Raad van toezicht: zie elders in

dit verslag en onze website.

De Commissie van Deskundigen adviseert de Raad van Toezicht (gevraagd en ongevraagd) over

fundamentele vraagstukken inzake het journalistieke en maatschappelijke functioneren van de NOS.

Deze commissie richt zich hierbij met name op het adviseren over onderwerpen als diversiteit (breed-

geschakeerdheid) en pluriformiteit (variatie aan invalshoeken en meningen) in de programmering van

de NOS en de wijze waarop daarover aan het publiek verantwoording wordt afgelegd.

Daarnaast onderzoekt de Commissie klachten van kijkers, luisteraars en lezers over de berichtgeving van

de NOS. De Commissie fungeert hiermee als “ombudsman”. Dergelijke klachten hebben een relatie tot

de journalistieke uitgangspunten van de NOS. De Commissie van Deskundigen voorziet de klager en de

NOS-directie van haar commentaar naar aanleiding van de klacht.

Ten slotte adviseert de Commissie de NOS directie bij zwaarwegende verschillen van mening tussen de

Hoofdredacties en de NOS directie over principieel journalistiek inhoudelijke kwesties.

Voor informatie over de samenstelling van de Commissie van Deskundigen verwijzen wij naar onze

website.

Strategischbeleid

” De NOS is een van de pijlers onder de landelijke publieke omroep. De verzorging van een onafhankelijk

en betrouwbaar nieuwsaanbod is een kernfunctie van de publieke omroep. De NOS blijft zijn zelfstan-

dige positie als onafhankelijke en betrouwbare leverancier van hoogstaand nieuws, sport en informatief

aanbod behouden.”

Directieverslag

12 13

Wij zien deze ontwikkeling als een uitdaging en niet als een bedreiging. Het is de ambitie van de directie

en hoofdredacties om aan deze ontwikkeling gezamenlijk het hoofd te bieden. Met de kennis en des-

kundigheid, de omvang en infrastructuur waarover de NOS beschikt moeten wij ook op het internet de

voornaamste nieuwsbron kunnen worden. Onvermijdelijkheid is daarbij het sleutelwoord.

Bezuinigingen

De uitdagingen voor de NOS zijn niet uitsluitend gelegen in ontwikkelingen in de samenleving en veran-

derend consumentengedrag. Op basis van de eerder aangehaalde brief van 17 juni 2011 van de minister

van OCW ziet de NOS zich in de komende jaren met forse bezuinigingen geconfronteerd. Er is sprake

van aanzienlijke bedragen, waar in potentie een groot aantal arbeidsplaatsen en programma’s mee

gemoeid zijn. De directie van de NOS heeft zich tot doel gesteld om de komende periode in samenspraak

met hoofdredacties, stafafdelingen en de inspraakorganen van de medewerkers plannen te ontwikkelen

voor de exacte invulling van deze bezuinigingen.

De bezuinigingen bieden echter niet alleen bedreigingen maar ook kansen. Kansen om door het ontwik-

kelen van nieuwe werkwijzen en nieuwe vormen van journalistiek tegelijkertijd kosten te besparen én in

te spelen op de veranderde behoeften van het publiek. De inventiviteit van de NOS-organisatie is er groot

genoeg voor.

NOSDirectie

Directieverslag

Aldus de minister van OCW in haar brief van 17 juni 2011 aan de Tweede Kamer over de toekomst van

het publieke omroepbestel en de verdeling van de bezuinigingen.

In 2015 zullen in Hilversum nog maar maximaal acht gefuseerde omroepbedrijven actief zijn. In een peri-

ode waarin sprake is van forse aanpassingen van het publieke omroepbestel blijft de NOS als zelfstandige

omroeporganisatie, met haar specifieke, in de wet vastgelegde taken op het gebied van nieuws, sport en

evenementen, bestaan.

Dat betekent niet dat wij tevreden achterover kunnen leunen. Daarvoor is de omgeving waarin wij

acteren teveel in beweging. Zo doen zich ontwikkelingen voor in het kijken luistergedrag van het

publiek waarop wij zullen moeten inspelen.

De NOS is een belangrijke speler in het (publieke) omroepdomein en wil dat ook blijven. Nieuws, sport en

live verslaggeving van nationale en internationale evenementen vormen immers, zoals de minister terecht

stelt, de kerntaak van iedere publieke omroep.

Het behoud van onze huidige positie is geen gegeven, wij zullen deze dag in dag uit moeten bevechten.

Wij zullen daarbij na moeten denken over onze journalistieke koers. De NOS wil namelijk, zowel op

radio, televisie als op de nieuwe media, de onvermijdelijke omroep voor nieuws- en sport en live verslag-

geving zijn en blijven.

In het strategisch bedrijfsplan 2012-2016 heeft de directie haar visie op de toekomst van de NOS uiteen

gezet en schetsen wij de lijnen waarlangs de NOS de komende jaren haar ambities wil waarmaken. De

NOS wil het nieuws niet alleen duiden, ordenen en samenvatten maar het ook opzoeken, maken en de

nieuwsagenda mede bepalen. Anders wacht de NOS het lot dat veel kranten treft: aardig om kennis van

te nemen en belangrijk voor de verdieping maar niet langer de primaire brenger van het nieuws.

Wij doen regelmatig onderzoek naar de samenstelling van ons publiek en hebben vastgesteld dat de

NOS vooral een ijzersterk merk op televisie en radio is. Op internet is dat minder het geval. En juist daar

zit de jongere generatie die we willen bereiken en aan ons binden.

Wij willen ook op de langere termijn onze wettelijke taakopdracht en onze missie kunnen uitvoeren –

een zo groot mogelijk bereik onder alle doelgroepen van het Nederlandse volk – en daarmee ons draag-

vlak in de Nederlandse samenleving verder vergroten en verankeren. Ook voor de jongere van vandaag,

met zijn of haar kijken luisteren surfgedrag, moet de NOS een onvermijdelijke omroep zijn. Jan de Jong,

algemeen directeur

Geert Hofman,

zakelijk directeur

14 15

BrandMoerdijk5januari2011

14.35 UUR 15.00 UUR 15.41 UUR 15.56 UUR 16.00 UUR 17.59 UUR15.55 UUR

De politie meldt een grote brand in Moerdijk

en schaalt op, omdat het om een chemisch

bedrijf gaat. Een ooggetuige meldt vlammen

van wel 30 meter hoog.

De brandweer meldt dat er kans is op

uitstoot van gevaarlijke stoffen.

Een NOS-ploeg met verslaggever Kees

van Dam vertrekt naar Moerdijk om

poolshoogte te nemen. De eerste foto

verschijnt op Twitter.

Radioverslaggever Paul Sanders is als

eerste NOS-verslaggever ter plekke en

‘breekt in’ in de uitzending op Radio 1.

Vanaf dan is hij ongeveer elk half uur

op zender.

Op NOS.nl wordt uitgebreid bericht

over de brand in Moerdijk, waar op dat

moment het luchtalarm afgaat.

16.30 uur: Kees van Dam is met de eerste beelden

van de brand te zien in het NOS Journaal.

16.30 uur: Eerste extra NOS Journaal op Nederland 1.

17.50 uur: Nog een extra NOS Journaal. Achter NOS-

verslaggever Kees van Dam zijn live in de uitzending

nieuwe explosies te zien. In alle uitzendingen van NOS Nieuws en in Nieuwsuur

uitgebreid aandacht voor de brand.

Paul Sanders meldt dat er giftige

stoffen zijn gemeten, maar dat

nog niet duidelijk is welke of

hoeveel.

Twee SNG’s (satellietwagens) rukken uit:

één voor Kees van Dam bij de brand zelf

en één voor de ploeg rond verslaggever

Martijn Bink die in Dordrecht de gevolgen

van de brand in ogenschouw neemt.

‘S AVONDS 22.15 UUR

De persconferentie van de

burgemeester van Moerdijk en de

brandweercommandant van

MIdden en West Brabant wordt

live uitgezonden op Journaal 24.

16 17

2011, een nieuwsjaar waarin veel, heel veel gebeurde. Twee grote

gebeurtenissen stijgen toch wel boven al het andere nieuws uit:

de Arabische Lente en de Eurocrisis. Deze nieuwsfeiten lopen als rode

draad door het jaar heen. Het jaar wordt verder getekend door onder

anderen een schietpartij in Alphen aan de Rijn, een brand bij Chemie-

Pack in Moerdijk, een ongekende moordpartij in Noorwegen (Oslo en

Utoya), de dood van Osama bin Laden en een aardbeving en tsunami

in Japan.

Het laatste nieuws rondom deze en vele andere gebeurtenissen is bij de NOS te volgen op onder meer in-

ternet, radio en televisie. 24 uur per dag op NOS.nl, NOS Teletekst en de digitale themakanalen Journaal

24 en Politiek 24 en daarnaast in reguliere en extra uitzendingen op radio en televisie. Bij grote gebeurte-

nissen zijn er extra ’flitsjournaals’, dat zijn korte updates met het laatste nieuws rondom een gebeurtenis,

en langere uitzendingen van het NOS Journaal op Nederland 1 en Radio 1, de calamiteitenzenders van

de publieke omroep. Zo zijn bijvoorbeeld in het weekend na de natuurramp in Japan extra NOS Journaals

te zien waarin verslag wordt gedaan van de laatste ontwikkelingen. Ook tijdens de Arabische Lente wor-

den regelmatig extra bulletins uitgezonden.

NOSJournaal

Vaste anchors op zondag

Tot juni 2011 presenteerden de anchors van het NOS Journaal van 20.00 uur, Sacha de Boer en Rob Trip,

de uitzendingen van maandag tot en met zaterdag. Op zondag zat telkens een wisselende presentator

achter de tafel. Per eind oktober verschuift de hoofdredactie deze ‘wisseldag’, in overleg met de anchors,

NOSNieuws

18 19

NOS Nieuws

NOS twittert radiobulletins

Vanaf februari worden de korte radiobulletins die ieder uur door de NOS worden gemaakt via het

Twitter-account van het NOS Radio 1 Journaal (@NOSRadio1) verspreid. Deze bulletins, waarin het laatste

nieuws in twee minuten wordt samengevat, werden altijd al als service aangeboden aan lokale en regio-

nale omroepen en krijgen nu een nieuwe functie via het sociale netwerk.

Webcam Radio 1 Journaal

“Ik ga nu eten… kijken jullie mee? ;-)“ twitterde Lara Rense begin maart terwijl ze het NOS Radio 1

Journaal presenteerde. Sindsdien zijn via www.radio1.nl en via de Radio 1 app webcambeelden van de

grotere NOS-uitzendingen te bekijken. Met het toevoegen van beeld aan het radiogeluid wil de redactie

het contact met het publiek bevorderen.

Radio 2 NOS Journaal vanuit Beeld en Geluid tijdens Top 2000

Radio 2-nieuwslezers Carmen Verheul, Clemens Peters en Matijn Nijhuis verkassen tijdens de Top 2000

in december tijdelijk naar Beeld en Geluid in Hilversum. Van daaruit presenteren zij vanaf eerste kerstdag

tot en met Oudjaarsdag het nieuws op Radio 2. In deze periode wordt ook de Top 2000 live vanuit het

Top 2000 Café in Beeld en Geluid uitgezonden. Normaal gesproken zitten deze nieuwslezers in de Radio

2-studio in het AKN-gebouw in Hilversum.

Trudy Vendrig met pensioen

Na tweeëntwintig jaar als een van de vaste nieuwslezers op de radio, gaat Trudy Vendrig in 2011 met

pensioen. Op 4 december leest zij haar laatste krantenoverzicht in NOS Met het Oog op Morgen.

Politicus van het Jaar-verkiezing

In samenwerking met Radio 1 organiseert het NOS Radio 1 Journaal in december de Politicus van het

Jaar-verkiezing, waarbij de parlementaire pers de beste politicus van 2011 kiest. De uitslag wordt be-

kendgemaakt in een live uitzending van het NOS Radio 1 Journaal, te volgen via Radio 1 en Politiek 24,

vanuit ProDemos, Huis voor de Democratie en Rechtsstaat in Den Haag.

Premier Mark Rutte sleepte voor de tweede keer de titel in de wacht. De parlementaire journalisten

riepen Carola Schouten, Tweede Kamerlid voor de ChristenUnie, uit tot ‘Politiek talent van 2011’.

naar zaterdag. Zondag is de best bekeken dag van de week voor het Achtuurjournaal en dan wil de

hoofdredactie graag de anchors inzetten.

Om meer continuïteit te brengen in de presentatie is gekozen om het journaal op de ‘wisseldag’ om en

om te laten presenteren door Astrid Kersseboom en Rik van de Westelaken.

Nieuwe presentator: Simone Weimans

In juni komt Simone Weimans in dienst bij de NOS om het presentatieteam van het NOS Journaal te

versterken. In haar nieuwe functie presenteert zij de ochtend- en dagjournaals.

Jeanet Schuurman stopt met presenteren

Op 28 juni presenteert Jeanet Schuurman haar laatste NOS Journaal. Na 25 jaar stopt zij als presentator.

Eva Jinek verlaat NOS

Eva Jinek, presentator van het NOS Journaal en NOS op 3, maakt in augustus bekend dat zij de NOS

gaat verlaten. Ze wordt anchor van de omroep WNL. Daarnaast blijft ze wel de vaste presentator op

maandag avond van het radioprogramma NOS Met het Oog op Morgen.

Annechien Steenhuizen naar dagjournaals

Na ruim 2,5 jaar het ‘NOS op 3-journaal’ te hebben gepresenteerd, stapt Annechien Steenhuizen per 1

november over naar het NOS Journaal. Daar gaat ze aan de slag als presentator van vooral de dagjour-

naals, inclusief het 18.00 uur bulletin.

NOSJournaalopderadio

Ook duo-presentatie in de avond

In januari nemen Lucella Carasso en Tim Overdiek voor het eerst samen plaats achter de microfoon in

de avondeditie van het NOS Radio 1 Journaal (16.30-18.30 uur). Omdat duo-presentatie in de ochtend

veel positieve reacties van luisteraars oplevert, wordt dit concept nu ook doorgevoerd in de avonduit-

zending. Duo-presentatie komt de snelheid, de afwisseling en de levendigheid van het programma ten

goede. Ook gaan de presentatoren zich meer inzetten voor contact en interactie met de luisteraar via de

verschillende sociale media.

20 21

Jesse Renckens, producer bij NOS Nieuws,

ziet bij het ontbijt de eerste beelden van een

aardbeving en tsunami in Japan. Hij denkt:

‘Het zal wel druk worden vandaag.’ Een

half uur later, in de auto naar Hilversum,

heeft hij al telefonisch overleg met zijn

collega-producers.

Besloten wordt een NOS-ploeg naar Japan te

sturen: correspondent Wouter Zwart, cameraman

Hans Burgers en… Jesse Renckens als producer.

Renckens verzamelt spullen zoals een satelliet-

telefoon en een BGAN (apparaat waarmee je via

een snelle satelliet-internetverbinding live in de

uitzending kunt komen en beeld kunt versturen).

Ook wordt een ‘stringer’ (tolk/tipgever) in Tokio

geregeld die de NOS-ploeg kan bijstaan.

Jesse Renckens ontmoet op Schiphol

de cameraman en checkt in.

Ruim twee uur later stijgt KLM-vlucht

861 naar Tokio op.

AardbevingenTsunamiinJapan11maart2011

08.15 UUR 10.00 UUR 12.45 UUR 02.00UUR 07.00 UUR 19.00 UUR

De Japanse SNG-apparatuur werkt niet. Nu

komt de BGAN van pas. In het NOS Jour-

naal van 18.00 uur is het eerste live-gesprek

met Zwart. Een tweede live gesprek wordt

gevoerd in het journaal van 20.00 uur.

Na twee uur slaap gaat de ploeg per auto op weg naar

Sendai. Ze luisteren naar de Japanse nieuwszender. De

stringer vertaalt en wordt bloednerveus: de autoriteiten

sluiten een nieuwe explosie in de kerncentrale van

Fukushima niet uit. Op een afstand van 30 à 40 kilometer

rijden ze erlangs.

Niet al te ver van de kust, ontstaat nu echt paniek: er is

een nieuwe tsunami-waarschuwing afgegeven en er is

weer een explosie geweest in de kerncentrale.

Ze keren de auto: naar hoger gelegen gebied en tegen

de wind in van de kerncentrale vandaan, om eventuele

radioactieve straling te ontlopen. Onderweg stoppen ze

geregeld voor radio- en tv-bijdrages.

Aankomst in Sendai. Deze grote stad is niet zozeer

verwoest, als wel een spookstad geworden.

Na nachtelijke live bijdragen aan NOS-uitzendingen en

een lange zoektocht naar een slaapplaats bereikt de

ploeg de volgende dag het gebied waar de verwoesting

door de tsunami hartverscheurend zichtbaar is.

Op 15 maart 2011 besluit de hoofdredactie de NOS-ploeg weg te halen

uit Japan. Aanleiding: de dreiging die uitgaat van de zwaar beschadigde

kerncentrale in Fukushima en de slechte werkomstandigheden.

‘Geen enkel verhaal is een collega waard’, aldus de hoofdredactie.

08.50 UUR (LOCAL)

Renckens en de cameraman landen in Japan. Renckens en de cameraman landen in Japan. Renckens en de cameraman landen in Japan.

Ze wachten op Wouter Zwart, die rechtstreeks van Ze wachten op Wouter Zwart, die rechtstreeks van Ze wachten op Wouter Zwart, die rechtstreeks van

z’n vakantieadres in China komt. Zwart doet meteen z’n vakantieadres in China komt. Zwart doet meteen

z’n eerste radioverslag.

Vervolgens gaan Zwart en de cameraman naar de

locatie voor hun eerste ‘standupper’. Die locatie is

al vanuit Hilversum gereserveerd, net als de SNG-

apparatuur (waarmee een satellietverbinding kan

worden gelegd).

22 23

NOS Nieuws

Geen vast tijdstip

Vanwege het zomerschema van Nederland 3 dat een ander aanbod en veel herhalingen kent, is NOS

op 3 in de zomermaanden niet op een vast tijdstip te zien. Het programma zwerft door de late avond

op Nederland 3, waardoor het moeilijk is kijkers te binden. Naar aanleiding van de resultaten van een

onderzoek - opgezet door de NOS en de NPO - naar de nieuwsbehoefte op Nederland 3 en onderhande-

lingen met de netredactie, krijgt NOS op 3 aan het eind van het jaar toch het vaste tijdstip van 22.30 uur

toegewezen. Alleen op Champions League-avonden leidt NOS op 3 nog een zwevend bestaan.

TV Lab

Tijdens TV Lab, de themaweek op Nederland 3 waarin programmamakers de kans krijgen vernieuwende,

afwijkende, creatieve programma’s en pilots aan het publiek te tonen, experimenteert NOS op 3 met een

nieuwsquiz. Tijdens NOS op 3 op tv kunnen kijkers op hun mobiel of tablet inloggen op een speciale

website om aan de quiz mee te doen. De vragen hebben allemaal te maken met de nieuwsitems op tv.

Voor NOS op 3 is het belangrijk om te experimenteren met nieuwe vormen van interactie. In de toekomst

kan deze vorm wellicht gebruikt worden om tijdens de uitzending opiniepeilingen te houden of kan via

een tweede scherm achtergrondinformatie geleverd worden.

Workshop tijdens PICNIC

In september is NOS op 3 aanwezig bij PICNIC, een driedaags festival over ‘media, innovation, business,

people and society’. Met de deelnemers wordt gediscussieerd over hoe digitale media instrumenten,

zoals datavisualisatie en crowdsourcing, kunnen worden ingezet om nieuwsverhalen te vertellen.

Serious Request: live vanuit Leiden

De radio- en tv-uitzendingen van NOS op 3 komen tijdens de achtste editie van Serious Request live van-

uit Leiden. Het NOS op 3-radionieuws op 3FM wordt uitgezonden vanuit een locatie in de nabijheid van

het Glazen Huis. NOS op 3 op televisie komt vijf avonden lang vanuit het Serious café, recht tegenover

het Glazen Huis.

NOSop3

‘On air’

Publiek dat als kritische nieuwsconsument suggesties aandraagt voor belangrijke nieuwsthema’s of

invalshoeken bij het nieuws. Een redactie die, in constante dialoog met dat publiek, uiteindelijk de jour-

nalistieke inhoud van NOS op 3 bepaalt, waarbij de input van het publiek zwaar weegt. En onderwerpen

die vervolgens vanaf meerdere kanten worden belicht. Dat is de kern van het nieuwe NOS op 3 dat sinds

2 mei ‘on air’ is. NOS op 3 is primair te volgen op NOSop3.nl en daarnaast te horen op radio (3FM en

FunX) en te zien op televisie (Nederland 3).

Het nieuwe crossmediale platform NOS op 3 komt in de plaats van twee vertrouwde NOS-merken: NOS

Headlines en het NOS Journaal op 3. De doelgroep van die beide programma’s vormt ook de doelgroep

van het nieuwe NOS op 3. Het gaat om een grote groep nieuwsconsumenten die te omschrijven valt

als ‘jong van geest’, ‘kritisch’, ‘betrokken bij wat er in de wereld gebeurt’ en ‘soms ook sceptisch’. Een

groep die gewend is om een mening te vormen op basis van eigen nieuwsgaring.

Presentatie

De presentatie van de nieuwe ‘NOS op 3’-programma’s op radio en tv blijft in handen van vertrouwde

namen. Nieuwslezers Fleur Wallenburg en Bart Jan Cune presenteren de meeste radiobulletins.

Annechien Steenhuizen en René van Brakel vormen als vanouds afwisselend de gezichten op Nederland

3. Vanaf eind mei krijgen zij daarbij versterking van nieuwkomer Mustafa Marghadi, afkomstig van de

NTR. In november wordt bekend dat Dionne Stax Annechien Steenhuizen opvolgt als presentator van

NOS op 3.

NOS Eindexamenjournaal

In mei doet NOS op 3 twee weken lang verslag van het laatste eindexamennieuws in eindexamenjour-

naals op radio 3FM en FunX. De eerste editie wordt op maandag 16 mei gepresenteerd door onder-

wijsminister Van Bijsterveldt. Alle eindexamenstress wordt daarnaast verslagen op de speciale 3FM/NOS

eindexamensite, Hyves, Facebook en Twitter.

24 25

NOS Nieuws

Presentatiewedstrijd

Ter gelegenheid van haar 30e verjaardag organiseert het NOS Jeugdjournaal in samenwerking met het

Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid een presentatiewedstrijd. Vanaf half april kunnen scholen

een leerling aanmelden als eenmalige presentator van het NOS Jeugdjournaal. Bijna 200 leerlingen uit

de groepen 6, 7 en 8 van het basisonderwijs worden opgegeven. Daaruit zijn 22 presentatoren in spe

geselecteerd.

In juni komen de presentatietalenten met hun klas naar de eerste NOS Jeugdjournaaldag in Beeld en

Geluid in Hilversum. Daar krijgen zo’n 500 leerlingen tal van activiteiten aangeboden, waaronder een

‘Meet & Greet’ met Journaalpresentatoren. De aspirant-presentatoren krijgen tips van oud-Jeugdjour-

naalpresentator en jurylid Robert ten Brink en de huidige presentatoren (Milouska Meulens, Roos Mog-

gré, Tamara Seur en Pepijn Crone). Daarna neemt ieder van hen een professionele screentest op die op

internet wordt geplaatst.

Uiteindelijk kiezen de bezoekers van de website en de vakjury, bestaande uit Robert ten Brink, Roos

Moggré (presentator) en Ronald Bartlema (chef NOS Jeugdjournaal) Heleen Lok als winnaar. Zij presen-

teert op 26 juni samen met Milouska Meulens het echte NOS Jeugdjournaal.

Expertise JJ naar Indonesië

Op verzoek van Free Press Unlimited geven twee afgevaardigden van het NOS Jeugdjournaal een training

aan Indonesische collega’s. Indonesië kreeg in 2011 een radioprogramma voor kinderen tussen de 10

en 14. Aan het eind van de zomer start ook een televisieversie van ‘Teen Voice’. De NOS’ers geven de

Indonesische redactie een basistraining waarin vragen aan bod komen als Hoe interview ik een kind? Hoe

verzin ik nieuwe invalshoeken? En hoe schrijf ik teksten voor kinderen?

Samenwerking met Schooltv-weekjournaal

Het versterken van de publieke nieuwsvoorziening voor de jeugd, zowel thuis als op school. Met dat doel

voor ogen gaan de redacties van het NOS Jeugdjournaal en het NTR Schooltv-weekjournaal met ingang

van het schooljaar 2011-2012 nauw samenwerken. Daarom verhuist de redactie van het Schooltv-week-

journaal naar de Nieuwsvloer in het NOS-gebouw.

Wie is de Nerd van het Jaar?

Wikileaks, de beveiligingslekken bij de overheid, de definitieve doorbraak van Twitter en Facebook en

uiteraard de dood van Apple-topman Steve Jobs. Technologienieuws was nog nooit zo’n hot item in de

media. Reden voor NOS op 3 om een Nerd van het Jaar-verkiezing te organiseren. Alexander Klöpping

weer de titel uiteindelijk in de wacht te slepen.

Fleur Wallenburg ‘Newsbitch’

In december wint radionieuwslezer Fleur Wallenburg voor de tweede keer de Newsbitch Award, voor

beste vrouwelijke nieuwslezer van Nederland. De Newsbitch Award is onderdeel van de Radiobitches

Awards, een Nederlandse vakprijs die sinds 2007 aan vrouwelijke radiomakers wordt uitgereikt.

NOSJeugdjournaal

Meer Jeugdjournaal in de klas

Om meer kinderen te bereiken en om meer kinderen vertrouwd te maken met het NOS Jeugdjournaal,

zijn diverse initiatieven ondernomen. Het NOS Jeugdjournaal in de ochtend is daar een voorbeeld van.

Zo ook Nieuwsbegrip, een interactieve lesmethode rond een actueel nieuwsthema dat op scholen wordt

ingezet voor begrijpend lezen.

Hiervoor werkt de redactie van het Jeugdjournaal sinds februari samen met een educatieve uitgeverij.

Iedere maandag maakt een aparte Jeugdjournaalploeg een korte, vijf minuten durende uitzending die

past bij het thema (bepaald door de uitgeverij in nauw overleg met de NOS) waar het lesmateriaal die

week over gaat. Door actuele thema’s in het lespakket te verwerken, wordt het onderdeel begrijpend

lezen voor kinderen aantrekkelijk, is de ervaring van docenten. Scholen reageren enthousiast op de

speciale NOS Jeugdjournaals en zien het als een verrijking van de lesstof.

1 april!

Rond de 500 reacties krijgt het NOS Jeugdjournaal binnen na een reportage over een proef om kinde-

ren de mogelijkheid te bieden een tattoo te laten zetten. Veel kinderen, maar ook ouders reageren op

het verhaal en sturen een e-mail of schrijven iets in het gastenboek op de website. Sommige kinderen

melden zich al aan op de speciaal voor deze gelegenheid gemaakte site www.tattookids.nl. Eenmaal op

de website komen ze er achter dat het om een 1-aprilgrap ging.

26 27

SchietpartijAlphena/dRijnzaterdag9april2011

±12.55 UUR 13.02 UUR 13.04 UUR

Redacteur Rachid Bouazzaoui volgt op Twitter toe-

vallig iemand die op dat moment in winkelcentrum

De Ridderhof in Alphen a/d Rijn is. Die persoon

maakt als eerste melding van een schietpartij.

Meteen daarna komen er via Twitter meer meldin-

gen binnen.

Op de vraag of hij enig idee heeft hoeveel mensen zijn

geraakt antwoordt de man van de dierenwinkel:

‘Veel gewonden, ik hoop niet meer dan tien doden,

tussen de vijf en de tien doden zeker.’

De politie was er snel bij, zegt hij. En dan:

‘De dader heeft zichzelf door het hoofd geschoten.’ Naar

later bleek in de Albert Heijn vlak naast de dierenwinkel.

Presentator Ewout de Jong is net begonnen met de uitzen-

ding als hij via zijn koptelefoon de mededeling krijgt dat hij

een ooggetuige van de schietpartij gaat spreken, de man van

de dierenwinkel.

Ewout de Jong vraagt hem wat hij heeft gezien. De man

vertelt over de paniek die er heerst, schreeuwende mensen,

mensen die op de grond liggen. Hij zag de dader al schietend

met een grote mitrailleur voorbijkomen.

Bouazzaoui vindt het nummer van een dierenwinkel in

het winkelcentrum. Hij belt en krijgt de winkelier aan

de lijn. Bouazzaoui hoort op de achtergrond één knal

en iemand roepen ‘Ga daar weg!’ De winkelier vertelt

wat hij heeft gezien. Rachid Bouazzaoui meldt dit

onmiddellijk aan de eindredacteur van de NOS

Journaals op Radio 1, die zegt: ‘Schuif maar in de

uitzending.’

De samensteller van NOS

Teletekst heeft meegeluisterd

en besluit tot een Teletekstbe-

richt met als kop: ‘Bloedbad in

Alphen a/d Rijn’.

Ook worden meteen twee SNG’s (satellietwagens)

en een radiowagen op pad gestuurd, met de bijbe-

horende verslaggevers. Later op de dag komen daar

nog een aantal wagens bij, waarvan één speciaal

voor het NOS Jeugdjournaal en één om de Eurovisie

te bedienen, voor buitenlandse zenders.

28 29

NOS Nieuws

De bundeling van krachten moet leiden tot nog betere nieuwsprogramma’s voor kinderen in de leeftijd

van 9 tot 12 jaar. Ook moet het efficiëntiewinst opleveren, waardoor er met dezelfde hoeveelheid geld

meer ruimte is om beide programma’s zo goed mogelijk te maken. De programma’s houden wel hun

eigen titels en websites. Ook de uitzendtijden blijven hetzelfde.

NOS Jeugdjournaal in de ochtend start tweede seizoen

Na een succesvol eerste jaar start in september het tweede seizoen van het NOS Jeugdjournaal in de

ochtend. Op schooldagen kunnen kinderen van 10-12 jaar weer iedere ochtend gezamenlijk in de klas

het actuele nieuws volgen, reageren op de dagelijkse stelling en doorpraten over het nieuws van de dag.

In het eerste jaar blijken al veel kinderen en leerkrachten de weg naar het Jeugdjournaal in de ochtend

te hebben gevonden. Kijkcijfers laten zien dat dagelijks zo’n 150.000 kinderen uit de groepen 7 en 8 van

het basisonderwijs gezamenlijk in de klas kijken. Dat komt neer op een derde van alle leerlingen uit de

twee hoogste groepen van het basisonderwijs.

NOSMethetOogopMorgen

35 jaar Oog

Op 5 januari 2011 bestaat NOS Met het Oog op Morgen precies 35 jaar. Dat wordt gevierd met een

debat onder leiding van Clairy Polak in studio Desmet in Amsterdam. In de jubileumuitzending gaan

de zeven vaste Oog-presentatoren in debat over het nieuws en de journalistiek. De Haagse popband

Gruppo Sportivo, die ook in 1976 het levenslicht zag, zorgt in deze uitzending voor de muziek.

In de aanloop naar de jubileum-uitzending wordt ‘het Oog’ vanaf 27 december gepresenteerd door

duo’s. De huidige presentatoren krijgen gezelschap van oud-presentatoren als Henny Stoel, Ivo Niehe,

Hanneke Groenteman, Frits Spits en Joop van Zijl.

Eva Jinek vaste maandagpresentator

Presentator Eva Jinek valt sinds de zomer van 2010 al geregeld in als presentator van NOS Met het Oog

op Morgen. Sinds maart 2011 is zij als vaste presentator te horen. Ze neemt de plaats in van Joris

Luyendijk die begin februari op eigen verzoek stopt met ‘het Oog’.

30 31

NOS Nieuws

(schrijfster Connie Palmen en politicus Emile Roemer) terug op het jaar. Beide gasten worden in de live-

uitzending vanuit Amsterdam op geheel eigen wijze ingeleid door cabaretier Jeroen Woe.

JaaroverzichtenNOSNieuws

In december wordt traditiegetrouw teruggeblikt op het nieuwsjaar in verschillende jaaroverzichten,

namelijk die van het NOS Journaal, het NOS Jeugdjournaal en NOS op 3. Nieuw dit jaar is het politieke

jaaroverzicht. Presentator Rob Trip blikt vanaf het Haagse Binnenhof terug op de politieke gebeurtenissen

van 2011. Politiek verslaggever Dominique van der Heyde zorgt voor de duiding.

Samenwerkingmetpubliek

Ook in 2011 werkt NOS Nieuws samen met het publiek door gebruik te maken van wat men ziet of wat

met weet.

Ooggetuige

Via Ooggetuige doet de NOS regelmatig een beroep op ooggetuigen van een nieuwsgebeurtenis. Hun

beeldmateriaal en/of verhalen, die door middel van een oproep op NOS.nl worden verkregen, worden

vervolgens vaak multimediaal ingezet. In 2011 is dat onder meer het geval tijdens de aardbeving in

Japan, de Arabische Lente, de schietpartij in Alphen aan den Rijn en de aanhoudende droogte in het

voorjaar in ons land.

NOS Net

Omdat de redactie beseft dat er bij veel onderwerpen die NOS Nieuws behandelt niet-journalisten zijn

die daar (veel) meer van weten dan zij, doet zij regelmatig een beroep op NOS Net. Dat is het netwerk

van mensen uit het hele land die veel weten op een bepaald gebied omdat zij in het dagelijkse leven

specialistische kennis en ervaring opdoen, door bijvoorbeeld hun beroep of politieke activiteiten. Deze

‘deskundigen’ vertellen de NOS-redactie niet wat zij vinden, maar wat zij over een onderwerp weten.

Met de kennis van deze nieuwspartners kan de NOS betere onderwerpen maken met sterkere voorbeel-

den uit de praktijk.

Inmiddels bestaat NOS Net uit ruim 1500 nieuwspartners. De achtergronden van deze mensen lopen

sterk uiteen: verpleegkundigen, onderwijzers, maar bijvoorbeeld ook mensen die veel verstand hebben

van ruimtelijke ordening of van vliegtuigen. Zij kunnen contact opnemen wanneer zij ergens tegenaan

Chris Kijne volgt Stephan Sanders op

Ruim 10 jaar is presentator Chris Kijne als invaller een vertrouwde stem bij NOS Met het Oog op Morgen.

Aan die invalstatus komt in mei een einde. Hij wordt dan presentator met een ‘vaste’ plek: de donderdag-

avond. Kijne neemt de microfoon over van zaterdagpresentator Stephan Sanders die op eigen verzoek

stopt.

Door de komst van Chris Kijne vindt er een kleine verschuiving plaats van de presentatoren met een vaste

avond. Max van Weezel ’verhuist’ naar de zaterdag omdat Kijne de donderdag voor zijn rekening neemt.

Sinds 1 mei ziet het schema er dan zo uit: Eva Jinek (maandag), Mieke van der Weij (dinsdag), Clairy

Polak (woensdag), Chris Kijne (donderdag), Tijs van den Brink (vrijdag), Max van Weezel (zaterdag) en

John Jansen van Galen (zondag).

Hans Laroes presenteert éénmalig

Met het oog op zijn afscheid als hoofdredacteur van NOS Nieuws op 26 juni treedt Hans Laroes op de

avond ervoor éénmalig op als presentator van NOS Met het Oog op Morgen. Hij ontvangt dan gasten uit

de actualiteit.

Gute Nacht Freunde

Na ruim 35 jaar trouwe dienst is de tune van ‘het Oog’, ‘Gute Nacht Freunde’ van Reinhard Mey,

opnieuw onderhanden genomen. Opdracht was om het radioprogramma wat meer openingsvaart te

geven en de woorden van Mey beter te laten klinken. Ze mochten echter niet overboord, evenmin als het

orkest, de stem van Hans Hogendoorn, de bekende ‘Oog-zin’ (“Dit is Met het Oog op Morgen, […]”)

en de ruimte voor een persoonlijke opening door de presentator. Met die opdracht op zak schreef de

bekende arrangeur Franck van der Heijden een geheel nieuw arrangement. Het Metropole Orkest dook

vervolgens onder leiding van dirigent Ernst van Tiel met blazers en strijkers een dag lang de orkestzaal

in. Het resultaat is een eigentijdse tune met behoud van alle ingrediënten die hem zo bekend maken. De

nieuwe tune is sinds oktober te horen.

Presentatorendebat

Eind december organiseerde ‘het Oog’ het jaarlijkse presentatorendebat vanuit Studio Desmet in Amsterdam.

In voorgaande jaren blikten de zeven vaste presentatoren eind december met elkaar terug op het jaar. In

2011 is de opzet anders. Op 27 december kijken presentatoren Tijs van den Brink, Pieter van der Wielen,

Eva Jinek, Chris Kijne, Clairy Polak, Max van Weezel en Mieke van der Weij met twee hoofdgasten

32 33

NOS Nieuws

Marcel Gelauff nieuwe hoofdredacteur

Na de aankondiging van het vertrek van Hans Laroes houdt een selectiecommissie, bestaande uit leden

van het managementteam, een OR-lid en medewerkers van NOS Nieuws, zich bezig met de procedure

rond zijn opvolging. Na intensieve gesprekken komt deze commissie tot het besluit dat Marcel Gelauff,

tot die tijd plaatsvervangend hoofdredacteur, per 1 juli wordt benoemd tot hoofdredacteur van NOS

Nieuws.

Nieuwe hoofdredactie compleet

Na het aantreden van Marcel Gelauff wordt Giselle van Cann, tot dat moment adjunct-hoofdredacteur

bij NOS Nieuws, benoemd tot plaatsvervangend hoofdredacteur. In november wordt bekend dat Bart

Leferink (chef van de Haagse NOS-redactie) en Aletta Oosten (eindredacteur bij Eénvandaag) in februari

2012 zullen toetreden tot de hoofdredactie.

Correspondenten

Eric Feijten opgepakt

Begin februari wordt NOS-cameraman Eric Feijten tot twee keer toe opgepakt in Egypte, wanneer hij

op pad is om beelden te registreren van de opstanden in de hoofdstad Cairo. Donderdag 3 februari

wordt hij op het vliegveld opgepakt en weggevoerd. Hij zit geruime tijd vast, met vastgebonden handen,

geblinddoekt en zonder eten of drinken. 's Avonds wordt hij vrijgelaten. Een dag later is het weer raak:

hij wordt tegengehouden bij een wegversperring en zijn apparatuur wordt opnieuw in beslag genomen.

Uiteindelijk wordt hij gedwongen het land te verlaten.

NOS’ers weg uit Japan

De hoofdredactie besluit half maart om correspondenten Joan Veldkamp en Wouter Zwart en hun

producer en cameraman weg te halen uit Japan, waar zij op dat moment zijn om verslag te doen van

de gevolgen van een aardbeving en tsunami. Aanleiding voor het vertrek zijn de dreiging die uitgaat van

de zwaar beschadigde kerncentrale in Fukushima en de slechte omstandigheden waaronder ze moeten

werken. “Geen enkel verhaal is een collega waard”, aldus de hoofdredactie. Bovendien maken allerlei

praktische zaken het werk lastig. Het verkrijgen van benzine, eten en een slaapplek zijn heel erg

ingewikkeld.

lopen waarvan ze denken dat het nieuwswaarde heeft of het op een andere manier interessant is voor

de NOS. Daarnaast worden nieuwspartners eens in de zoveel tijd, als de actualiteit daar aanleiding toe

geeft, benaderd met een vraag.

Ook in 2011 wordt NOS Net regelmatig ingezet. Enkele projecten van NOS Net:

Provinciale Statenverkiezingen

Zo’n zeventig mensen (via Twitter, maar ook lokale politici uit het netwerk) helpen een overzicht te

maken van de meest brandende verkiezingskwesties per provincie. Resultaat: een duidelijk overzicht op

internet.

COA

NOS Net houdt zich in 2011 veel bezig met een groot nieuwsverhaal: de kritiek op topvrouw Nurten

Albayrak binnen het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA). De eerste tip is afkomstig uit het

netwerk.

Prinsjesdag

Aan de vooravond van Prinsjesdag leest het netwerk mee in de Miljoenennota en laat de NOS weten

wat de plannen van het kabinet in de praktijk betekenen. Er komen tientallen reacties binnen. Op NOS.

nl worden deze op een rij gezet. Op Prinsjesdag zelf stellen de nieuwspartners in de live-uitzendingen op

radio en televisie vragen aan ministers.

Nieuwehoofdredactie

Hans Laroes stopt als hoofdredacteur

“Na 23 jaar NOS, waarvan 9 jaar als hoofdredacteur van het NOS Journaal, later NOS Nieuws, is het tijd

voor een nieuwe stap. Eén waarin ik mijzelf kan aanscherpen en uitdagen in nieuw werk. Ik stop dan

ook per 1 juli 2011.”

Met deze woorden maakte hoofdredacteur Hans Laroes in januari zijn vertrek bij NOS Nieuws bekend.

Een vertrek op geheel eigen initiatief, omdat het volgens Laroes “goed is voor NOS Nieuws om na zo’n

lange tijd een nieuwe hoofdredacteur te hebben met nieuwe ideeën, visie en stijl”.

34 35

SchietpartijNoorwegenvrijdag22juli2011

15.37 UUR 20.30 UUR 22.00 UUR ZATERDAG 23 JULI

De eerste melding over een explosie in Oslo.

Verslaggever Jeroen Wollaars is op de redactie in

Hilversum aan het monteren als de binnenland-

coördinator hem op de schouder tikt en vraagt hoe

laat hij op Schiphol kan zijn. ‘Hoezo?’ vraagt hij.

‘Kijk maar naar de beelden’, zegt de coördinator,

wijzend naar de ‘feeds’ die binnenkomen met

beelden van de aangerichte verwoesting.

Wollaars landt vijf uur later, samen met een cameraman, in Oslo.

Met een taxi gaan ze naar de studio vanOslo TV, door productie

in Hilversum geregeld, voor het voeren van een ‘kruisgesprek’.

Op dat moment wordt nog uitgegaan van een aanslag door

moslim-extremisten.

Zo’n tien minuten voordat de uitzending van

Nieuwsuur begint, komt Wollaars aan bij Oslo TV.

Hij zit daar in een studio, omdat hij van de politie niet

buiten mag staan. inmiddels is doorgekomen dat er

een schietpartij is geweest op het eiland Utoya en dat

daarbij doden zijn gevallen.

Wollaars wordt wakker gebeld door de

redactie van het radionieuws/Teletekst, die 24

uur per dag bemand is. De omvang van de

schietpartij op Utoya is duidelijk geworden en

hem wordt gevraagd ernaartoe te gaan.

De geregelde huurauto is niet beschikbaar, omdat het autoverhuurbedrijf nog

dicht is. Met een taxi gaan Wollaars, zijn cameraman en radioverslaggeefster

Jessica van Spengen, die ook in Oslo is gearriveerd, op weg.

De chauffeur kent de weg buiten Oslo niet, dus Jeroen dirigeert hem met

behulp van Google Maps op zijn mobiele telefoon naar het eiland, omwegen

makend vanwege de wegafzettingen.

De volgende dag staan de nieuwsuitzendingen

in Nederland in het teken van de aanslagen

van de inmiddels gearresteerde Anders Breivik.

Vol aan de bak voor de NOS-ploeg.

04.00 UUR

Aangekomen in Oslo stuit de taxi op een weg-

afzetting. Op vertoon van zijn perskaart laat een

agente met een mitrailleur Wollaars door om naar

de studio te gaan. Die ligt dicht bij de plaats van

de aanslag. Overal ligt glas en puin.

36 37

NOS Nieuws

Israël en de Palestijnse gebieden

Wanneer Sander van Hoorn aan de slag gaat als correspondent Arabische wereld volgt Monique van

Hoogstraten hem op als multimediaal NOS-correspondent voor Israël en de Palestijnse gebieden. Nicole

le Fever, sinds 2006 correspondent van de NOS in het Midden-Oosten, keert terug naar Nederland waar

zij aan de slag gaat als algemeen verslaggever.

Zuid-Azië

Sinds juli doet Lucas Waagmeester verslag over en vanuit India, Pakistan, Afghanistan en Sri Lanka.

Daarvoor was Waagmeester correspondent zuidelijk Afrika met als standplaats Johannesburg.

Zuidelijk Afrika

Na het vertrek van Lucas Waagmeester nemen NOS-correspondenten Kees Broere en Koert Lindijer ook

de berichtgeving over zuidelijk Afrika voor hun rekening. Ze blijven daarnaast verantwoordelijk voor de

verslaggeving over Midden- en Oost-Afrika. De standplaats van beide multimediale correspondenten

blijft Nairobi, Kenia.

Suriname

Harmen Boerboom, correspondent voor de Wereldomroep in Suriname, gaat daar in 2011 ook voor de

NOS aan de slag. Als nieuwe multimediale correspondent gaat hij het Surinaamse nieuws verzorgen voor

radio, televisie en internet. Boerboom, die in dienst blijft van de Wereldomroep, vervangt Hennah Draai-

baar die in maart als correspondent is gestopt. Boerboom was al sinds medio 2009 haar vervanger.

Toekomstige wisselingen

Karen Eshuis begint in 2012 als (freelance) correspondent voor de NOS in China, met als standplaats

Peking. Zij zal zich vooral richten op het medium radio. Daarnaast wordt zij de vervanger voor China-

correspondent Wouter Zwart op momenten dat hij afwezig is. Eshuis vervangt Joan Veldkamp die eerder

dit jaar besloot naar Nederland terug te keren.

In december wordt bekend dat Wouter Zwart aan het einde van 2012 Eelco Bosch van Rosenthal opvolgt

als correspondent in de VS. Bosch van Rosenthal vertrekt aan het einde van 2012 wanneer de presidents-

verkiezingen in de VS achter de rug zijn.

Wisselingen

De NOS hanteert het beleid correspondenten (in vaste dienst) gemiddeld om de 5 à 6 jaar van stand-

plaats te laten wisselen. In 2011 vinden verschillende wisselingen plaats.

België

In april maakt Paul Sneijder bekend zijn correspondentschap in Brussel te verruilen voor een eigen com-

municatie- en adviesbureau. Bureau Brussel gaat verder met twee correspondenten: Chris Ostendorf

(Europa/NAVO) en Joris van Poppel, die per 1 mei het stokje van Wessel de Jong overneemt als multi-

mediaal correspondent België.

Frankrijk

Ron Linker verruilt in de zomer van 2011 Washington voor Parijs. Hij wordt de nieuwe multimediale

correspondent in Frankrijk en volgt Saskia Dekkers en Roger Strijland op.

Verenigde Staten

Na het vertrek van Ron Linker wordt Wessel de Jong multimediaal correspondent in de Verenigde Staten.

Zijn eerste aandachtsgebied is radio. Eelco Bosch van Rosenthal richt zich vooral op televisie.

Arabische wereld

Sander van Hoorn wordt in 2011 de multimediale correspondent voor NOS Nieuws in de Arabische

wereld. Hij richt zich in zijn nieuwe werkgebied op alle actualiteiten in de regio die zich uitstrekt van

Marokko tot Irak en van Syrië tot Jemen, plus de niet-Arabische staat Iran. Zijn standplaats is Beiroet

(Libanon).

Van Hoorn krijgt ondersteuning van een ‘reizend verslaggever Arabische wereld’. Afhankelijk van de

actualiteit wordt deze voor een bepaalde periode, variërend van enkele weken tot enkele maanden,

in een Arabisch land gestationeerd. Lex Runderkamp is de eerste NOS’er die vanaf oktober 2011 deze

nieuwe functie gaat vervullen. Zijn uitvalsbasis blijft Nederland.

De nieuwe werkwijze van correspondent en reizende verslaggever geeft NOS Nieuws optimale flexibili-

teit. De verslaggever wordt in staat gesteld om een onderstroom aan verhalen aan te boren die bij een

korter verblijf onbereikbaar zou blijven.

38 39

NOS Nieuws

Correspondentendagen

Hoe ‘voelt’ het ook al weer om in Nederland te zijn? Welke discussies zijn hier gaande op het moment?

Wat is het verschil met 10 jaar geleden? Tijdens de correspondentendagen 2011, die van 5 tot en met 8

april plaatsvinden, worden de buitenlandcorrespondenten van de NOS ondergedompeld in het Neder-

land van nu. Zo bezoeken de correspondenten een aantal organisaties met Nederlandse roots, zoals TNT

Post, KPN, Shell, AIVD, IND, een ziekenhuis en voetbalclub ADO Den Haag. Met de directies bespreken

ze wat er speelt in de verschillende sectoren. Ook spreken de correspondenten met minister-president

Rutte en gaan zij in debat met een aantal Tweede Kamerleden.

Haagseredactie

Winnaar Tegel 2010

In april sleept de politieke redactie van de NOS de Tegel 2010 in de wacht. De Haagse redactie wint de

journalistieke prijs voor de televisieberichtgeving rond ‘de brief van Ab Klink’.

Studio Den Haag

Sinds oktober is het nieuwe debatprogramma ‘Studio Den Haag’ elke twee weken te zien op het digitale

themakanaal Politiek 24. In tegenstelling tot het dagelijkse snelle nieuws krijgen politici in Studio Den

Haag, dat ongeveer een half uur duurt, een podium om hun standpunt wat uitgebreider voor het voet-

licht te brengen. Het debat wordt geleid door een Haagse verslaggever.

Nieuwsvloer

NOS Speakers’ Corner

Sinds oktober wordt met enige regelmaat een Speakers’ Corner georganiseerd op de redactievloer van NOS

Nieuws. Tijdens deze interne bijeenkomsten wordt met interessante gastsprekers uitgebreider ingegaan op

en van gedachten gewisseld over bepaalde thema’s. Onderwerpen die aan bod komen zijn bijvoorbeeld

sociale media, de ontwikkelingen in de auto-industrie wereldwijd en het faillissement van Griekenland.

Nieuws discussieert over nieuws

Veertig journalisten, afkomstig van de verschillende deelredacties van de Nieuwsvloer, hielden in novem-

ber een journalistieke brainstormsessie. Er wordt gediscussieerd over wat de komende tijd de agenda van

NOS Nieuws moet zijn. Deze sessie is een belangrijke stap op weg naar de invulling van het plan NOS

3.0, waarbij de focus van de organisatie meer bij internet komt te liggen.

40 41

DevalvanKadhafi20oktober2011

08.00 UUR 13.15 UUR 13.50 UUR 15.12 UUR 15.45 UUR 15.55 UUR 16.10 UUR14.30 UUR 14.48 UUR

Redacteur/nieuwslezer Onno

Duyvené de Wit begint zijn dienst

als redacteur bij Teletekst en de

radiojournaals.

Persbureaubericht: volgens een woordvoerder van de

Libische Overgangsraad is de verdreven leider Kadhafi

opgepakt. Duyvené de Wit wordt door de eindredacteur

Radionieuws/Teletekst gevraagd het verhaal onder z’n

hoede te nemen en schrijft een korte tekst voor het

journaal van half twee op Radio 1.

Het nieuws op Radio 1 is nu geheel gewijd aan

het lot van Kadhafi . De invalshoek: ‘Uit Libië

komen steeds meer berichten dat de verdreven

leider Kadhafi is overleden.’ Correspondent Kysia

Hekster heeft aan premier Rutte, die in Moskou

is voor ontmoetingen met premier Poetin en

president Medvedev, al een reactie ontlokt. Rutte

spreekt van geweldig nieuws. “Als de berichten

kloppen,” zegt hij erbij.

Het Franse persbureau AFP geeft een foto vrij

waarop een op Kadhafi lijkende man is

te zien, die zwaargewond tegen iemand aan-

leunt. Maar nog steeds is niet bevestigd dat

de Libische leider dood is. Daarom geen andere

invalshoek in het radiobulletin van 15.00 uur.

De Libische staatstelevisie meldt de dood van Kadhafi en dat diens lichaam

is overgebracht naar de stad Misrata voor autopsie. De bron is de correspon-

dent in Tripoli. Niet veel later meldt ook een correspondent van tv-zender Al

Arabiya dat Kadhafi ’s lichaam is aangekomen in Misrata en dat het binnen-

kort mag worden gefi lmd.

In het nieuwsbulletin op Radio 1 wordt nu gemeld dat “de arrestatie en

dood van de verdreven Libische leider Kadhafi nog niet zijn bevestigd door

onafhankelijkebronnen.” Ook wordt melding gemaakt van het bericht van Al

Arabiya en van de foto van de bebloede man die op Kadhafi lijkt. Er wordt

bij gezegd dat de foto ook te zien is op de NOS-site.

Verschillende bronnen melden dat

Kadhafi dood is. In het radiobulletin van

14.00 uur wordt nog een slag om de

arm gehouden en gemeld dat Kadhafi

volgens “sommige berichten” is gedood.

Op internet circuleert een foto van een

dode Kadhafi . Twijfel op de Nieuwsvloer:

is dit de bevestiging? Nee, blijkt na een

check door een slimme redacteur: het

is een fotomontage. Het bewijs levert

hij erbij: de foto van het echte lijk en

daarnaast hetzelfde lichaam, maar met

het hoofd van Kadhafi erop geplakt.

De persbureauberichten volgen elkaar nu snel op.

Om half twee kan nieuwslezer Ewout de Jong al

melden dat Kadhafi zou gevonden zijn tijdens de

gevechten in Sirte en dat die mogelijk gewond is

aan beide benen. De hele Nieuwsvloer is nu in staat

van opperste alertheid.

Al-Jazeera laat een video zien van de dode

Kadhafi . Voor de NOS-hoofdredactie aanlei-

ding om te bepalen dat we NOS-breed de

dood van de ex-dictator kunnen melden.

De vice-voorzitter van de Overgangsraad, Ghoga,

bevestigt Kadhafi ’s dood. Vijf minuten later opent het

radiobulletin van 16.00 uur met het bericht over de

dood van Muamar Kadhafi .

De dienst van redacteur Onno

Duyvené de Wit zit erop. Zijn

opvolger Marcia Ottevanger neemt

het vervolg van het verhaal onder

haar hoede.

42 43

Op 2 maart kiest Nederland 566 leden van de Provinciale Staten. Die

stemmen op hun beurt in mei voor de Eerste Kamer. Beide verkiezingen

zijn uitgebreid en multimediaal te volgen bij de NOS via de reguliere

uitzendingen en berichtgeving op NOS.nl. Bovendien worden op radio

en televisie verkiezingsdebatten georganiseerd. Ook op de uitslagen-

avond worden uitgebreide live programma’s gemaakt én er is een

speciale website.

Nederlandkiest.nl

Sinds vrijdag 11 februari is de website Nederlandkiest.nl de plek waar veel informatie in tekst, audio en

video over de Provinciale Statenverkiezingen te vinden is. Zo zijn er portretten van de deelnemers aan

de verschillende NOS-debatten en is er uitleg over het ‘hoe en wat’ van de Eerste Kamer. Liefhebbers

van politiek kunnen op de site ook een test doen om zo hun kennis van de aankomende verkiezingen

te peilen. Via deze site kunnen bovendien de verschillende NOS-programma’s rondom de verkiezingen

worden bekeken.

Verkiezingsdebatten

In aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen organiseert de NOS drie verkiezingsdebatten. De radio

opent op 13 februari met een twee uur durend debat vanuit de studio in Hilversum. NOS televisie volgt

een dag later met een debat vanuit de vergaderzaal van de Eerste Kamer.

Aan de vooravond van de verkiezingen - dinsdag 1 maart - krijgen de acht grootste (landelijke) politieke

partijen tijdens het tweede televisiedebat van de NOS de laatste kans de kiezer voor zich te winnen.

NOSNederlandkiest

44 45

NOS Nederland kiest

‘Intouch’metdeEersteKamer

De NOS doet er alles aan om de uitslagen van de Provinciale Statenverkiezingen zo duidelijk mogelijk in

beeld te brengen. Het berekenen van het aantal zetels per partij na de verkiezingen is al moeilijk genoeg,

laat staan om het duidelijk uit te leggen aan de mensen thuis. Hulpmiddelen zijn van grote waarde voor

de uitzending. In 2010 is het ‘touch screen’ geïntroduceerd en werd gewerkt met een virtuele Tweede

Kamer om te laten zien hoeveel zetels de verschillende partijen in de wacht gesleept hadden. Dit jaar is

ook de Eerste Kamer virtueel nagebouwd op het touch screen.

Samenwerkingmetonderzoeksbureau

Voor opkomstpercentages en de voorlopige prognose wordt samengewerkt met Synovate. Het onder-

zoeksbureau voert woensdag 2 maart in opdracht van de NOS een aantal onderzoeken uit in het kader

van de Provinciale Statenverkiezingen. Gedurende de dag rapporteert Synovate de opkomstpercentages

en direct na het sluiten van de stembureaus volgt een voorlopige prognose, rond 22.00 uur gevolgd door

de definitieve prognose.

ExtrauitzendingEersteKamerverkiezingen

Op 23 mei maakt de NOS op Nederland 1 en Radio 1 speciale uitzendingen rondom de Eerste Kamerver-

kiezingen 2011. Op deze middag komen in iedere provincie de leden van de twaalf Provinciale Staten bij

elkaar om in een openbare stemming de vijfenzeventig leden van de senaat te kiezen. De NOS doet hier

rechtstreeks verslag van. Het is voor het eerst dat de NOS extra programma’s maakt in verband met de

verkiezing van de leden van de Eerste Kamer.

PvdDspantkortgedingaantegenNOS

De Partij voor de Dieren spant een kort geding aan tegen de NOS om af te dwingen dat de partij mag

deelnemen aan het verkiezingsdebat op 1 maart. Om het debat hanteerbaar te houden heeft de NOS

ervoor gekozen de acht grootste partijen mee te laten doen. Net als bij het televisiedebat op 14 februari

zijn de SGP en de PvdD niet uitgenodigd. Volgens de PvdD worden die twee stelselmatig uitgesloten.

Met een beroep op de Mediawet stelt de PvdD dat alle tien partijen in Tweede Kamer moeten kunnen

deelnemen aan het debat.

De rechter beslist uiteindelijk dat de NOS de Partij voor de Dieren niet hoeft uit te nodigen. De rechter

noemt het journalistieke criterium van de NOS voldoende duidelijk en neutraal.

Uitslagenavond

In het programma 'NOS Nederland Kiest: uitslagenavond' zijn de uitslagen, reacties en interviews met

live-schakelingen naar diverse partijbijeenkomsten de hele avond te volgen via Nederland 1 en het digitale

kanaal Politiek 24. Direct na het sluiten van de stembureaus, volgt een prognose van de Statenverkiezin-

gen in procenten, met een voorzichtige vertaling naar het aantal Eerste Kamerzetels. Ook worden in de

uitzending via een scherm in de studio in Hilversum de reacties getoond die binnenkomen via Twitter.

Radio 1 staat woensdagavond 2 maart geheel in het teken van de Provinciale Statenverkiezingen.

Tijdens het vierenhalf uur durende programma zijn de eerste reacties te horen van de partijleiders en

volgen actuele updates van de gemeenten waar op dat moment de uitslag bekend is. Regelmatig wordt

geschakeld met de verslaggevers aanwezig op de bijeenkomsten van de verschillende politieke partijen.

De verkiezingsuitzending op de radio is een gezamenlijke productie van alle omroepen op Radio 1 onder

eindredactie van de NOS.

46 47

De NOS ziet sportverslaggeving als een belangrijke publieke taak.

NOS Sport doet dan ook multimediaal verslag van veel belangrijke

(top-)sportevenementen. Dat gebeurt live, in samenvattingen of in

reportages. Een greep uit de sportevenementen die in 2011 bij NOS

Sport zijn te volgen: WK baanwielrennen, Wimbledon, Roland Garros,

WK langebaan zwemmen, EK hockey, EK dressuur, WK atletiek, KLM

Open, WK wielrennen op de weg, WK rugby, WK turnen en het WK

tafeltennis.

Bij sommige sportevenementen is NOS Sport tevens ‘host broadcaster’. Dat betekent dat de organisatie

van het evenement de NOS vraagt het televisiesignaal dat beschikbaar is voor de hele wereld te verzor-

gen. De NOS is in 2011 host broadcaster bij het EK shorttrack, het WK sprint (schaatsen), het WK baan-

wielrennen, het WK tafeltennis, de Champions Trophy (hockey, dames) en het EK dressuur.

Naast competitiewedstrijden, NK’s, EK’s, WK’s en andere grote toernooien, besteedt NOS Sport in 2011

aandacht aan grote gebeurtenissen in de sportwereld. Zo wordt begin van het jaar na het overlijden van

Coen Moulijn de herdenkingsdienst voor deze voetbalgrootheid uitgezonden. Na afloop wordt een af-

levering uit een serie van Sport in Beeld uit 1999, waarin Moulijn spreekt over de Europa Cup I in 1970,

herhaald. Ook aan het afscheid van Edwin van der Sar besteedt Sport aandacht door de afscheidswed-

strijd en een carrièreoverzicht van de doelman uit te zenden.

NOSLangsdeLijn

Sportforum krijgt vaste presentatoren

Dione de Graaff en Henry Schut zijn sinds januari de vaste presentatoren van het sportforum van NOS

NOSSport

48 49

Eredivisie

Eredivisie 2010/2011 op tv weer populairder

Op speeldagen zendt de NOS ook in 2011 samenvattingen van de Eredivisiewedstrijden uit. Het seizoen

2010-2011 heeft de voorgaande twee edities op alle fronten verslagen. De uitzendingen van NOS Studio

Sport op zaterdag- en zondagavond met de samenvattingen van de belangrijkste voetbalcompetitie van

ons land én NOS Studio Voetbal halen hogere kijkcijfers dan de jaren ervoor.

Tiende jaargang voor NOS Studio Voetbal

Op 31 juli gaat de tiende jaargang van Studio Voetbal van start. NOS Studio Voetbal kwam vanaf de

voetbaljaargang 2002/2003 op zondagavond in de plaats van NOS Studio Sport Eredivisie op maandag.

Het bespreken van het laatste voetbalnieuws en de in het weekend gespeelde wedstrijden vormen de

basis van het programma.

Hugo Borst stopt

In februari maakt Hugo Borst bekend te stoppen met zijn werk voor radio en tv, waaronder NOS Studio

Voetbal. Borst was sinds 2002 één van de vaste gezichten van NOS Studio Voetbal. Hij schoof regelmatig

aan bij presentator Jack van Gelder om zijn visie op ontwikkelingen in de voetbalwereld met de kijkers te

delen.

Jan van Halst vaste tafelgenoot

Sinds het begin van seizoen 2011-2012 is oud-voetballer Jan van Halst vaste tafelgenoot van Jack van

Gelder in NOS Studio Voetbal. Daarnaast versterkt hij het team van deskundigen bij de UEFA Champions

League wedstrijden en in 2012 zal hij deel uitmaken van de NOS-ploeg tijdens het EK voetbal in Polen en

Oekraïne.

UEFAChampionsLeague

Samenvattingen

Met ingang van seizoen 2009-2010 wijzigde de UEFA de competitieopzet van de Champions League,

waardoor de zestien wedstrijden van deze knock-out ronde zijn verspreid over acht speeldagen. Dit is

ook het geval in seizoen 2010-2011. De NOS zendt in deze fase vier Champions Leaguewedstrijden

rechtstreeks uit. Op de avonden dat er geen live wedstrijd op het NOS-programma staat, zijn wel de

samenvattingen van de die avond gespeelde wedstrijden te zien in een extra uitzending.

Langs de Lijn. Tijdens het sportforum schuiven, naast vaste gast Ton Boot, iedere zaterdagmiddag tussen

16.30 en 18.00 uur twee gasten uit de sportwereld aan om de actuele gebeurtenissen op sportgebied te

bespreken.

Miljoenenpubliek NOS Langs de Lijn

In mei voert onderzoeksbureau No Ties in opdracht van de NOS een bereiken waarderingsonderzoek

uit naar NOS Langs de Lijn. Hieruit blijkt dat vele oren zondagmiddag 15 mei tijdens de apotheose van

de Eredivisie zijn gespitst. Maar liefst 2,1 miljoen mensen zitten tussen half drie en kwart over vier aan de

radio gekluisterd om de ontknoping van de Eredivisie ‘live’ te volgen.

‘Het voelt alsof ik live bij de wedstrijd ben’ en ‘het enige ‘stadion’ waar ik tegelijkertijd alle wedstrijden

van de Eredivisie kan volgen’. Dit zijn twee kwalificaties van het populaire sportprogramma van Radio 1

waar het overgrote deel van de luisteraars, respectievelijk 86% en 75%, zich in kan vinden. Radio blijkt

nog steeds een razend populair medium om het verloop van de Eredivisiewedstrijden te volgen. Bijna een

derde (30%) van de in totaal bijna 9 miljoen voetballiefhebbers die Nederland telt, geeft aan de wedstrij-

den van de hoogste vaderlandse voetbalcompetitie (ook) via de radio te volgen.

Mijlpaal voor Jack van Gelder

Jack van Gelder bereikt vrijdag 11 november een unieke mijlpaal. De commentator van NOS Langs de

Lijn doet op die dag voor de 250e keer het radioverslag van een voetbalinterland. Van Gelder wordt voor

deze gelegenheid gesecondeerd door zijn vaste (oud-) collega’s door de jaren heen: Bert Nederlof, Leo

Driessen, Ron de Rijk en Bas Ticheler. Zij doen alle vier ongeveer twintig minuten afwisselend met de jubi-

laris verslag van de wedstrijd Nederland-Zwitserland. Diezelfde (oud-) collega’s verrassen Van Gelder op 6

november door ‘in te breken’ bij de live-uitzending van Studio Voetbal om de Jack van Gelder 250 keer

in Oranje-quiz met hem te spelen.

Voetbal

Verschillende voetbalcompetities zijn via de NOS te volgen. In 2011 zijn dat de Eredivisie en de UEFA

Champions League, op radio, televisie én online. Van de KNVB-bekerwedstrijden en de Europa League

zijn flitsen op Radio 1 te horen.

NOSSport

50 51

OntknopingEredivisieseizoen2010-201115mei2011

12.00 UUR 14.00 UUR 14.30 UUR 15.00 UUR 16.30 UUR 20.00 UUR

Verslaggever Menno Reemeijer komt aan in de

binnenstad van Enschede. Die is dan al volge-

stroomd met tienduizenden Twentesupporters.

Achter de kerk is een soort mediacompound

verrezen, met reportagewagens van de NOS,

RTV Oost en anderen.

Verslaggever Edwin Cornelissen staat op dat

moment al op het Leidseplein in Amsterdam

om verslag te doen van de sfeer onder Ajax-

aanhangers die daar het begin van de wedstrijd

afwachten.

De uitzending van NOS Langs de Lijn begint. Tom

van ’t Hek (r) en Toine van Peperstraten (l) zijn de

vaste presentatoren op zondagmiddag.

Alle Eredivisiewedstrijden beginnen vandaag om

half drie. Van de beslissende wedstrijd tussen Ajax

en FC Twente wordt op Radio 1 vrijwel integraal

verslag gedaan. Andy Houtkamp en Bas Ticheler

(foto) verzorgen het commentaar.

Houtkamp en Ticheler zitten op hun vaste commentaarpositie in de

ArenA, recht boven de middellijn op ongeveer 100 meter van het veld.

‘Echt een van de betere plekken als je alle stadions op een rijtje zet.

Drie van de vier doelpunten heb ik goed kunnen zien, alleen het eigen

doelpunt van Twente heb ik in de herhaling op de monitor nog even

moeten bekijken’, aldus Andy Houtkamp.

22e minuut

Euforie op het Leidseplein, 1-0 voor Ajax door Siem de Jong.

Het NOS Journaal op Radio 1 wordt door de

spanning in de wedstrijd uitgesteld tot 15.24 uur.

Na het nieuws doen Tom van ’t Hek en Toine van

Peperstraten een rondje langs de velden waar de

andere Eredivisiewedstrijden worden gespeeld en

schakelt regisseur Bram Gaillard (foto) naar Edwin

Cornelissen en motorsportverslaggever Hans van

Loozenoord.

Begin tweede helft

De tweede helft begint. FC Twente-speler Denny

Landzaat schiet al snel in eigen doel, 2-0. Een minuut

later is Twente terug met een doelpunt van Theo Janssen,

2-1. Op de Oude Markt in Enschede proost iedereen in

de lucht waardoor Menno Reemeijer drijfnat wordt van

het bier.

78e minuut

Ajacied Siem de Jong scoort nog een keer. Het is 3-1 en

dat blijft het. Ajax is landskampioen.

Na het eindsignaal slaat de stemming in

Enschede om. Menno Reemeijer: “Het was

verbijsterend zo agressief als de menigte

was.” De menigte keert zich tegen de

journalisten, die op aanraden van de

politie beschutting zoeken. Na een uur

bedaren de gemoederen en kan Reemeijer

naar huis.

De spelers van Ajax worden gehuldigd op

het Museumplein in Amsterdam. Edwin

Cornelissen wringt zich door de feestende

menigte heen naar zijn plek achter het grote

podium, waarvoor hij speciaal geaccrediteerd

is. Een persvoorlichter van Ajax en af en toe

ook de winnende coach Frank de Boer houden

hem op de hoogte van de gebeurtenissen op

het podium.

Na afl oop van de huldiging maakt Edwin

Cornelissen nog een montage voor de

avonduitzending (22.00-23.00 uur). Terwijl hij

daarmee bezig is vindt hij de sfeer ineens heel

beklemmend. Er zijn verschillende vechtpartijen,

er wordt op de reportagewagen geslagen en

de deur wordt meermalen opengetrokken door

een schreeuwende ‘fan’.

52 53

Livestreams op mobiel

Vanzelfsprekend kunnen wielerliefhebbers het peloton ook in 2011 weer online volgen via de speciale

Tour de France-website van de NOS. De ‘gewone’ site heeft ook dit jaar een mobiele variant met onder

meer de livestreams van zowel het televisie- als het radioverslag.

Tweede Scherm uitgebreid

Ook dit jaar wordt het ‘Tweede scherm’ voor de Tour ingezet. Deze portal is dit jaar vernieuwd en uitge-

breid. Televisiekijkers kunnen met hun laptop of tablet op schoot op tweedescherm.nl terecht voor extra

informatie over het verloop van de wedstrijd. Naast feiten en cijfers, zoals overzichten van de koers, een

virtueel klassement, rondetijden en plattegronden, is hier ook een live animatie te vinden van het verloop

van de etappe die op dat moment wordt gereden.

Internet: eerbetoon Jean Nelissen

De Tour van 2011 is de eerste sinds het overlijden van Jean Nelissen. Ter ere van ‘de Neel’, publiceert

www.nos.nl/sport tijdens de Ronde van Frankrijk elke dag een afl evering uit onder meer de series ‘Au

Tour de Jean’ of ‘Tourjourneel’, die hij maakte voor het programma De Avondetappe. Memorabele bij-

drages over Marco Pantani, Bernard Hinault, de ouders van Fabio Casartelli en de zoon van Fausto Coppi

passeren de revue.

Goed rapportcijfer voor Radio Tour de France

Na afl oop van de Tour laat de NPO onderzoek doen naar de Tour de France-programma’s op Radio 1.

NOS Radio Tour de France en NOS Langs de Lijn de Avondetappe scoorden het hoogst met een 7,8.

Daarnaast gaf 64% van de Radio 1 luisteraars aan een volgende editie van Radio Tour de France op prijs

te stellen.

Schaatsen

Hoewel het geen Olympisch jaar is, wordt in het seizoen 2011-2012 uitgebreid en multimediaal aan-

dacht besteed aan een reeks van vijftien (internationale) schaatswedstrijden. Voorafgaand aan het

nieuwe schaatsseizoen zendt NOS Sport eind oktober drie schaatsreportages uit. Over de Europees en

wereldkampioen Ivan Skobrev, over de nieuwbakken trainer Marianne Timmer en over de succesvolle

Control-sprintploeg staan centraal in deze reportages.

Nieuwe analytici

Edwin van der Sar en Boudewijn Zenden treden in seizoen 2011-2012 toe tot het NOS-team van analytici

voor de Champions League. Behalve de voormalig Nederlands elftalspelers maken ook nieuwkomer Jan

van Halst, Ron Jans, Youri Mulder en Ronald Waterreus deel uit van het analistenteam.

TourdeFrance

NOS Sport, de Tour de France en de maand juli horen bij elkaar, dus ook in 2011 doet de NOS via radio,

televisie, internet en NOS Teletekst verslag van de grootste wielerhappening ter wereld. Via Nederland

1 en NOS.nl zijn de live beelden van de 21 etappes te volgen en ’s avonds wordt de dag afgesloten met

NOS Studio Sportzomer De Avondetappe. Op Radio 1 is NOS Radio Tour de France weer van de partij

met onder meer de vertrouwde Tourfl itsen en een vernieuwde Franstalige Tour Top 100. ’s Avonds wordt

de Tourdag op Radio 1 tussen 22.00 en 23.00 uur afgesloten met NOS Langs de Lijn De Avondetappe.

Online is de Toursite uitgebreid met een vernieuwde ‘tweede scherm-functionaliteit’.

De Avondetappe ook in 2012 ‘in koers’

Om praktische en fi nanciële redenen zou 2011 het jaar zijn waarin De Avondetappe voor het laatst op

televisie te zien is. Maar vanwege het grote succes van de editie van 2011 heeft de NOS besloten om ook

in 2012 een Avondetappe te maken. Deze beslissing is niet in de laatste plaats te danken aan de kijkers;

er keken gemiddeld ruim een kwart meer mensen naar deze editie dan het jaar ervoor. Het succes van

2011 maakt dat de NOS toch nog eens goed gaat kijken naar oplossingen. Mart Smeets zal in ieder

geval ook in 2012 een rol krijgen, wellicht als presentator. Want mede door hem is De Avondetappe een

succes.

NOS Radio Tour de France op locatie

Op de rustdagen van de Tour zendt NOS Radio Tour de France dit jaar uit vanaf twee verschillende

locaties in het land. Op maandag 11 juli wordt er een ‘studio’ ingericht op een terras op het Domplein in

Utrecht, dat nog steeds kandidaat is voor een volgende Tourstart. Op maandag 18 juli komt de uitzen-

ding vanaf de Cauberg in ‘wielerstad’ Valkenburg. In deze uitzendingen ontvangen de presentatoren

verschillende gasten en is er live muziek. Het publiek kan een kijkje komen nemen en meedoen aan

verschillende activiteiten, waaronder de quiz ‘petje op petje af’ en een fi etsspel.

NOSSport

54 55

Bij het KPN NK Afstanden, het Essent EK Allround en de drie WK’s (sprint, allround en afstanden) zorgen

de drie ex-wereldkampioenen Anni Friesinger, Erben Wennemars en Rintje Ritsma ook dit seizoen afwis-

selend voor de analyse op televisie.

AndereTijdenSport

Winterserie

Voor sportliefhebbers gaat het nieuwe jaar direct goed van start. Samen met de VPRO maakt de NOS op

de eerste drie zondagen van 2011 een ‘een-tweetje’ met een wintertrilogie van Andere Tijden Sport. In

deze afleveringen staan drie historische schaatsverhalen met kleurrijke hoofdpersonen centraal: ‘Rintjes

revolutie: hoe badschuim de schaatswereld veranderde’, ‘Hilbert van der Duim: meer dan een clown’ en

‘Henk van der Grift: de vader van Ard en Keessie’. Met gemiddeld 1,3 miljoen kijkers gaat deze winter-

trilogie de boeken in als meest bekeken serie van Andere Tijden Sport tot nu toe.

Zomerserie

In de zomer van 2011 zenden de VPRO en de NOS nog eens acht zomersportdocumentaires uit onder

het ‘Andere Tijden Sport-label’. In de eerste vier delen staan de bijzondere verhalen centraal van de

‘pioniers’ Karel Aalbers (ex-voorzitter Vitesse), tafeltenniskampioene Bettine Vriesekoop, judoka Anton

Geesink en Willy Stähle, voormalig wereldkampioen waterskiën en Nederlands sportvrouw van het jaar

1971. Aflevering vijf gaat over de Eindhovense jaren van de Braziliaanse topvoetballer Ronaldo die in juni

afscheid neemt. Tijdens de Tour de France komen drie historische wielerverhalen uit de jaren 80 en 90

aan bod; ‘Ruzie in het peloton’, ‘Winnen op Alpe d’Huez’ en ‘De dag dat Joop de Tour won’.

Sport24

Sinds 2009 neemt NOS Studio Sport tijdens het politieke reces gedeeltelijk de invulling van het digi-

tale themakanaal Politiek 24 over van de collega’s van NOS Nieuws. Politiek 24 wordt om deze reden

tijdelijk omgedoopt tot ‘Sport 24’. Alle evenementen die op dit themakanaal te zien zijn, zijn eveneens

te volgen via nos.nl en live of in samenvatting in de ‘normale’ NOS Sport-uitzendingen op televisie. De

volgende evenementen zijn in 2011 live te volgen via Sport 24: WK vrouwenvoetbal, Diamond League-

atletiekwedstrijden in Birmingham, Monaco en Stockholm, WK waterpolo (Shanghai), WK zwemmen

(Shanghai), paardensport EK dressuur (Rotterdam), paardensport CHIO (Rotterdam), EK hockey

(Mönchengladbach), WK judo (Parijs) en WK roeien (Slovenië).

NOSSport

56 57

TourdeFrance2011

EIND AUGUSTUS/BEGIN SEPTEMBER 2010 MEDIO OKTOBER 2010 EIND MAART/BEGIN APRIL 2011 EIND JUNI 2011 ZATERDAG 2 JULI 2011 ZONDAG 24 JULI 2011

Het parcours van de Tour is nog niet eens

bekend als senior producer Astrid Dutrenit

begint met de voorbereidingen. Haar

eerste zorg: onderdak en eten voor een

NOS-ploeg van zo’n 50 mensen. Met oud-

renner Ronan Pensec probeert Dutrenit

achter de route van de Tour te komen.

Samen hebben ze een zeer uitgebreid netwerk. Via

geruchten, contacten en lokale kranten achterhalen

ze vaak dat de Tour-organisatie in een bepaald dorp

kamers heeft gereserveerd. Een aanwijzing van

belang! Dan is het zaak om snel toe te slaan, want

de NOS is niet de enige omroep die aast op kamers.

De offi ciële bekendmaking van het Tour-schema.

Nooit is het parcours precies hetzelfde als Dutrenit

en Pensec hebben ingeschat, dus razendsnel moeten

boekingen worden aangepast en reserveringen defi ni-

tief gemaakt. Vervolgens bepaalt Dutrenit, samen met

de chef d’équipe van De Avondetappe, de locaties

voor de live-uitzendingen.

Samen met de regisseur van De Avondetappe worden

locaties bekeken, bezocht en geregeld. Er worden

afspraken gemaakt met lokale bestuurders en VVV’s.

Altijd is er wel iemand die zegt dat iets niet kan.

Bijvoorbeeld: een straat kan niet worden afgezet,

omdat de plaatselijke fanfare erdoor moet. Dan is het

aan Dutrenit om de bestuurders te overtuigen: De

Avondetappe is immers een van de meest bekeken

uitzendingen op de Nederlandse tv, dat is toch een

unieke gelegenheid om de plaats in kwestie in het

zonnetje te zetten.

Drie redacteuren beginnen met het regelen van

gasten en sidekicks voor De Avondetappe.

Intussen wordt beslist over de faciliteiten, zoals: hoeveel camera’s zetten we in, welke mensen staan erachter,

hoeveel SNG’s (satellietwagens) gebruiken we, en waar? Hoe verenigen we de wensen (die altijd bestaan uit

meer, meer, meer) met het budget (dat meestal hetzelfde is of minder dan het voorgaande jaar)?

Vlak voor de Tour-start wordt de meeste tijd

besteed aan De Avondetappe. De NOS’ers die

de live-wedstrijdverslagen doen, kunnen elke

dag terecht in het reizende tv-compound van de

Tour-organisatie. Maar De Avondetappe moet elke

dag worden opgebouwd en afgebouwd door de

Avondetappe-ploeg zelf. Elke dag, de hele Tour

lang, een nieuwe productie.

De eerste etappe van de Tour de France, over

191,5 kilometer van Passage de Gois naar Mont

des Alouettes. Voor Dutrenit zit het meeste

werk er nu op, want veel is van tevoren al

geregeld. Wanneer iets niet gaat zoals gepland,

springt zij in en wordt er ad hoc iets geregeld.

Zo moest wel eens de hele uitzendlocatie

worden verplaatst.

De slotetappe, over 95 kilometer van

Créteil naar de Champs Elysées in Parijs.

Na afl oop wordt met zo veel mogelijk

NOS’ers geborreld, gegeten en afscheid

genomen.

58 59

Jaaroverzicht

In het NOS Studio Sport Jaaroverzicht wordt aan het eind van het jaar teruggeblikt op 2011 door de

ogen van een aantal hoofdrolspelers. Met Ajax-trainer Frank de Boer, schaatsster Ireen Wüst, wielrenner

Bauke Mollema, zwemster Ranomi Kromowidjojo en turner Epke Zonderland wordt teruggekeken op de

sportgebeurtenissen van het afgelopen kalenderjaar.

Andthewinneris…

Het sportjaar wordt traditiegetrouw afgesloten met het NOS/NOC*NSF Sportgala. Het evenement wordt

dit jaar voor het eerst samen met de Lotto georganiseerd, op een nieuwe locatie: het World Forum in

Den Haag. Tijdens het gala wordt bekendgemaakt wie de eretitel sportman, sportvrouw, sportploeg,

gehandicapte sporter en coach van het jaar krijgen. Een primeur dit jaar is de uitreiking van de Young

Talent Award en van de Fanny Blankers-Koen Carrièreprijs. Het NOS/NOC*NSF Sportgala is live te zien op

Nederland 1. Op Radio 1 besteedt NOS Langs de Lijn aandacht aan het gala in de reguliere uitzending

die voor de gelegenheid vanuit het World Forum komt.

De NOS sluit in 2011 contracten voor de uitzendrechten van de UEFA

Champions League, de Tour de France, de Europese en wereldkampioen-

schappen schaatsen en de TT van Assen.

UEFAChampionsLeague

De UEFA Champions League is ook vanaf het nieuwe voetbalseizoen (2012-2013) te zien bij de NOS.

De NOS weet in 2011 de rechten voor televisie, radio, internet en mobiel voor de Europese voetbalcom-

petitie opnieuw voor een periode van drie jaar, dus tot 2015, te bemachtigen. In vergelijking met het

huidige contract, maken ook de play-offs en alle speelavonden in de achtste finales deel uit van de nieuwe

overeenkomst. De kijker is hiermee op alle 33 speeldagen van de UEFA Champions League verzekerd van

een avond topvoetbal bij de publieke omroep.

TourdeFrance

In de periode 2012-2015 doet de NOS via radio, televisie, internet en mobiel weer live verslag van ’s

werelds grootste wielerwedstrijd. In 2011 verwerft de NOS namelijk voor nog eens vier jaar de rechten

van de Tour de France. Als onderdeel van de overeenkomst met de Amaury Sport Organisation (ASO),

organisator van diverse grote wielerrondes, heeft de NOS bovendien de rechten bemachtigd voor Parijs-

Nice en de belangrijke klassiekers Luik-Bastenaken-Luik en Parijs-Roubaix.

Schaatstoernooien

De Europese en wereldkampioenschappen schaatsen zijn ook de komende vier jaar exclusief te volgen bij

de NOS. De Europese publieke omroepen (EBU) en de Internationale Schaats Unie (ISU) sluiten in augustus

een nieuwe overeenkomst voor het uitzenden van de belangrijkste schaatstoernooien via alle platforms:

televisie, radio, internet en mobiel. Onder het contract vallen onder meer het EK en WK Allround, het WK

Sprint, het WK Afstanden en de Wereldbekerwedstrijden voor de periode 2011 tot en met 2015.

Sportrechten

60 61

Naast het langebaanschaatsen zitten ook de internationale kampioenschappen van het kunstrijden en

het shorttrack in het contract met de ISU.

TTAssen

Na vijf jaar afwezigheid is de MotoGP Dutch TT, in de volksmond beter bekend als de TT van Assen, in

2011 weer live te zien bij NOS Studio Sport. Het verslag van de 81e editie van het motorspektakel is

rechtstreeks te volgen via televisie, radio en een live-stream op NOS.nl.

NOSEvenementen

De afdeling NOS Evenementen maakt programma’s en documentaires

rondom (inter-) nationale evenementen. Onderwerpen die in 2011 aan

bod komen zijn het Koninklijk Huis, herdenkingen en herdenkings-

diensten, gebeurtenissen die veel Nederlanders bezighouden, concerten

en festivals, het monarchiedebat, André Kuipers en jaaroverzichten.

Ook is Evenementen in 2011 productioneel betrokken bij omroepbrede

programma’s en acties en worden programma’s gemaakt in samen-

werking met andere omroepen.

Documentaires

De Raad van Pieter

Naar aanleiding van het aftreden van mr. Pieter van Vollenhoven als voorzitter van de Onderzoeksraad

voor Veiligheid maakt NOS Evenementen een documentaire over de echtgenoot van prinses Margriet.

Een spraakmakende documentaire, want in gesprek met Rob Trip doet Van Vollenhoven een opmerkelijke

uitspraak: “De wijze waarop mijn opvolger is benoemd, is onjuist. Niet de overheid maar de Raad zelf

moet uit het oogpunt van onafhankelijkheid met een voorstel kunnen komen wie wordt voorgedragen

voor de functie van raadslid of voorzitter.”

In de documentaire spreekt Van Vollenhoven verder openhartig over de fatale gebeurtenissen bij de

Naald op Koninginnedag 2009 en komt prinses Margriet aan het woord over haar man.

Hollywoodprijs voor 'Omdat wij mooi waren'

De documentaire ‘Omdat wij mooi waren’, die de NOS in augustus 2010 aansluitend aan de 65e Natio-

nale Indiëherdenking uitzond, wint in 2011 de eerste prijs op het Artivist festival in Hollywood. De film

62 63

NOSEvenementen

van regisseur Frank van Osch over Indonesische ‘troostmeisjes’ wint in de categorie Human Rights. Eerder

won de documentaire ook al de prijs voor beste lange documentaire 2011 op het Big Muddy Film Festival

in Carbondale, Illinois (USA).

KoninklijkHuis

NOS Evenementen is binnen de NOS verantwoordelijk voor de verslaggeving rondom het Koninklijk Huis.

Op 30 april verzorgt deze afdeling jaarlijks het live verslag van Koninginnedag. Ter gelegenheid van haar

40e verjaardag in mei maakt NOS Evenementen een portret van prinses Máxima. En in het kader van 60

jaar televisie wordt de vijfdelige serie ‘NOS 60 Jaar Oranje op TV’ gemaakt.

Verder maakt NOS Evenementen programma’s rondom de staatsbezoeken die koningin Beatrix aan

Duitsland en de Antillen brengt. Aan het eind van het jaar wordt de Kersttoespraak van de koningin

op televisie en radio uitgezonden. Op internet houdt deze afdeling de website met nieuws en beeld-

materiaal over het koningshuis bij.

Ook aan buitenlandse koningshuizen wordt in 2011 aandacht besteed. Zowel het huwelijk van de Britse

prins William en Kate Middleton in Engeland als het vorstelijk huwelijk van prins Albert II van Monaco en

Charlene Wittstock zijn live te volgen op televisie.

Herdenkingen

In 2011 worden verschillende ingrijpende gebeurtenissen in binnen- en buitenland herdacht. NOS

Evenementen maakt uitzendingen rondom de herdenking van de slachtoffers van de schietpartij in

Alphen aan den Rijn, de herdenking van de bouw van de Berlijnse Muur 25 jaar geleden, tien jaar na

9/11 en de herdenkingsplechtigheid bij het Indisch Monument in Den Haag. Hier wordt stil gestaan bij

de Japanse capitulatie in 1945 waarmee definitief een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog.

Ook verzorgt NOS Evenementen ieder jaar bijzondere programma’s rond 4 en 5 mei. Dit jaar wordt,

naast de ‘gebruikelijke’ 4 en 5 mei-uitzendingen, op 4 mei Kamp Westerbork, de film uitgezonden.

Hierin staan door kampgevangene Rudolf Breslauer gemaakte filmopnamen centraal. Nieuw dit jaar is

het programma NOS Artiesten voor de Vrijheid 2011. Hierin geeft NOS Evenementen een impressie van

de tournee van de drie Ambassadeurs van de Vrijheid - Waylon, Moke en The Opposites & The

Partysquad - langs de veertien verschillende Bevrijdingsfestivals.

64 65

Op Radio 2 doet de NCRV al een aantal jaren

verslag van Alpe d’HuZes. Met de Alpe d’Huez

als decor zou het wielerevenement ook zeer

geschikt zijn voor een televisie-uitzending.

Binnen een week besluiten de NCRV en NOS

Evenementen, gespecialiseerd in uitzendingen

rondom grote evenementen op locatie, Alpe

d’HuZes dit jaar voor het eerst op de televisie uit

te zenden.

Presentator Herman van der Zandt Presentator Herman van der Zandt

oefent in Hilversum met een helmca-oefent in Hilversum met een helmca-

mera, die speciaal voor dit evenement mera, die speciaal voor dit evenement

is ontwikkeld. Wielerfanaat Van der

Zandt gaat de klim zelf wagen, mét de

speciale helm op. Ook wordt geoefend

met een camera in een helikoptertje

dat op afstand wordt bediend.

De ploeg arriveert in Alpe d’Huez

en is de hele dag bezig met

opbouwen.

De Alpe d’HuZes 2011

gaat van start.

Tussen 13.15 en 18.00 uur worden op Nederland

1 vier blokjes van vijf minuten uitgezonden met

daarin onder meer de gesprekken die Herman

van der Zandt tijdens zijn tocht voert met mensen

die meedoen.

Er wordt gerepeteerd voor de live-

uitzending die om 19.00 uur begint.

Live-uitzending vanaf de fi nish op de top van de Alpe

d’Huez. Om 19.50 uur wordt iets eerder dan gepland, het

bedrag dat is opgehaald bekendgemaakt. Speciaal voor

de NOS, zodat het nog mee kan in de uitzending (die tot

20.00 uur duurt).

Alpe d’HuZes is een co-productie van de NOS en de Alpe d’HuZes is een co-productie van de NOS en de

NCRV. Multimediaal, want op radio, televisie en op

het digitale themakanaal Spirit 24, dat ook bereikbaar

is via internet. Via Spirit 24 is de benefi etactie de hele

dag rechtstreeks te volgen.

De ploeg keert terug

naar Nederland.

Alped’HuZesVoorjaar2011

MAART 2011 12 MEI 2011 1 JUNI 2011 8 JUNI 2011 9 JUNI 2011 9 JUNI ‘S MIDDAGS 9 JUNI 17.00 UUR 9 JUNI 19.00 UUR 10 JUNI

20.00 uur duurt).

Regisseur Jan de Roode gaat op werkbezoek naar

Alpe d’Huez. ’s Ochtends vroeg met het vliegtuig

heen en ’s avonds weer terug. Tijdens dit bezoek

wordt gezocht naar geschikte locaties voor onder

andere de presentatie en de regiewagen.

Alpe d'HuZes is een inzemlingsactie waarbij

duizenden fi etsers de Alpe d'Huez beklimmen om

geld in te zamelen voor onderzoek naar kanker.

‘Tijdens zo’n werkbezoek spreken we ook met de

organisatie. Bijvoorbeeld over het aanpassen van

de route als dat voor de televisie-uitzending beter

uitkomt’, vertelt De Roode.

66 67

Herdenkingsdiensten

In juli overlijdt Johnny Kraaijkamp sr. De NOS zendt de besloten herdenkingsbijeenkomst ter ere van de

komiek en acteur rechtstreeks en in samenvatting uit. In december is de uitvaartdienst voor de overleden

Tsjechische oud-president Václav Havel rechtstreeks te volgen op televisie en internet.

Nederland

Ook over thema’s die veel Nederlanders bezighouden maakt NOS Evenementen programma’s. Zo maken

zij ieder jaar de uitzending rondom Prinsjesdag en in maart duikt de NOS in de geschiedenis van het

carnaval. In een anderhalf uur durende uitzending wordt de wereld van één van de grootste volksfeesten

van ons land belicht. In juni doet de NOS samen met de NCRV rechtstreeks verslag van de zesde editie

van de sportieve inzamelingsactie Alpe d’HuZes. Samen met vierduizend andere fi etsers beklimt NOS-

presentator Herman van der Zandt de Alpe d’Huez om geld in te zamelen voor onderzoek naar kanker.

Concertenenfestivals

Het jaar start met de traditionele rechtstreekse uitzending van het Nieuwjaarsconcert van de Wiener

Philharmoniker in Wenen. Degenen die geen kaartje hebben weten te bemachtigen voor Noorderslag

2011 hoeven niet te treuren. In samenwerking met de NTR doet de NOS rechtstreeks verslag van de

muzikale hoogtepunten en de uitreiking van de Popprijs. In 2011 kunnen de optredens in de afzonder-

lijke zalen voor het eerst worden gevolgd via livestreams.

Op Wereldaidsdag - donderdag 1 december - zendt de NOS ook dit jaar een programma uit rondom

dance4life, het muziekevenement van de wereldwijde beweging van jongeren die de strijd aangaan met

hiv en aids.

Monarchiedebat

Sinds de afgelopen kabinetsformatie is de discussie over de rol van het staatshoofd in ons staatsbestel

weer opgelaaid. Minister-president Mark Rutte zette dit voorjaar zijn visie op het ‘modern koningschap’

op papier. De NOS besteedt aan de vooravond van het Tweede Kamerdebat over de begroting van Alge-

mene Zaken aandacht aan de toekomst en de positie van de monarchie. Presentator Rob Trip discussieert

over dit vraagstuk met diverse bekende historici, koningshuis- en staatsrechtdeskundigen. Decor voor de

discussie is het speciaal voor deze gelegenheid als studio ingerichte A.A. Hijmans van den Berghgebouw

van de Universiteit Utrecht en het Utrechts Medisch Centrum.

Naar aanleiding van het monarchiedebat voert Bureau Synovate in opdracht van de NOS een peiling uit

naar de mening van Nederlanders over de monarchie.

AndréKuipers

Aan het eind van het jaar wijdt de NOS drie speciale uitzendingen aan astronaut André Kuipers. In deel

één van de ‘drietrapsraket’ is een exclusief interview te zien dat Rob Trip had met de Nederlandse ESA-

astronaut. In deel twee is de lancering van de Sojoez-raket, met daarin André Kuipers vanaf 13.20 uur

live te volgen via televisie en internet. En in het derde deel worden de eerste beelden van de Nederlander

vanuit het internationale ruimtestation ISS getoond.

Jaaroverzichten

In december blikt NOS Evenementen terug op 2011 in twee jaaroverzichten. In ‘NOS Oranje Jaaroverzicht

2011’ worden de belangrijkste gebeurtenissen waar koningin Beatrix en haar familie bij waren betrokken

op een rij gezet. Door de 2011-editie lopen twee ‘oranje’ draden: de veertigste verjaardag van prinses

Máxima op 17 mei en de aanhoudende discussie over de rol van het staatshoofd in ons staatsbestel.

In het jaaroverzicht ‘Over de Doden 2011’ worden personen die het afgelopen jaar zijn overleden

herdacht. De nadruk in het programma ligt bij mensen die iets bijzonders hebben nagelaten. Bekende

persoonlijkheden als Willem Duys, Johnny Kraaijkamp, Rijk de Gooyer, Albert Heijn, Steve Jobs, Amy

Winehouse, Harry Muskee, Hella Haasse, Coen Moulijn en Liz Taylor worden geëerd aan de hand van

lang niet altijd bekende televisiebeelden. ‘Over de Doden’ is een eerbetoon aan een aantal bekende over-

ledenen, maar ook aan onbekende(re) mensen die ons in 2011 ontvielen.

Productioneel

NOS Evenementen is in 2011 ook productioneel betrokken bij een aantal omroepbrede programma’s

en acties, namelijk de spotjes met bekende Nederlanders voor Giro 555 (hongersnood in Afrika) en de

uitzending ‘Nederland Helpt Haïti – het vervolg’. Aan het eind van het jaar verzorgt de NOS in samen-

werking met jongerenomroep BNN de televisieproductie van ‘Serious Request’, de actie van radio 3FM

waarbij geld wordt ingezameld voor het Rode Kruis.

NOSEvenementen

68 69

In 2011 bestaat de Nederlandse televisie 60 jaar. De publieke omroep

viert dat met verschillende bijzondere programma’s als Leve de TV, de

samenstelling van een TV Canon en zelfs een serie speciale postzegels.

Ook de NOS besteedt aandacht aan het jubileum. Zo maakt NOS

Evenementen de vijfdelige serie 60 jaar Oranje op TV en zijn bij NOS op

3 ‘oude bekenden’ te zien.

60jaarOranjeopTV

Sinds het prille begin van de televisie maakt de NOS programma’s over het Koninklijk Huis. De kijkers

hebben de Oranjes zich zien verloven en trouwen en in interviews heeft Nederland hen beter leren ken-

nen. Ook de verdrietige momenten zijn op de televisie te zien, zoals bij begrafenissen van leden van de

koninklijke familie. De afgelopen 60 jaar heeft veel memorabele televisiemomenten opgeleverd. Aan

de hand van beelden uit het rijke archief en verhalen van direct betrokkenen van toen en nu wordt de

geschiedenis van het Koninklijk Huis en de rol van het medium televisie daarin in beeld gebracht.

Presentator Koos Postema, tijdens zijn carrière betrokken bij talloze programma’s over het Koninklijk Huis

en (live-) uitzendingen van grote koninklijke evenementen, ontvangt op paleis Soestdijk programma-

makers die achter de schermen betrokken waren bij uitzendingen rondom de Oranjes. Zo spreekt hij

onder meer met Rudolf Spoor, regisseur van de ‘traan van Máxima’, en met oud-directeur van de Rijks-

voorlichtingsdienst Eef Brouwers. Maar ook Sanne ‘koningin Beatrix’ Wallis de Vries, royaltydeskundige

Peter van der Vorst en Carlo ‘Willem-Alexander’ Boszhard komen in de vijfdelige serie aan het woord.

60jaartelevisie

70 71

‘Oud’nieuwsbijNOSop3

Twee televisie-uitzendingen van NOS op 3 krijgen in september een historisch tintje. Naast het nieuws

van de dag bevat het programma een nieuwsgebeurtenis uit 60 jaar televisie. Voormalige NOS Journaal-

anchors Marga van Praag en Philip Freriks stappen voor de gelegenheid nog een keer in hun oude rol en

verzorgen samen met Annechien Steenhuizen de presentatie.

Nieuwepromoinnachtcarroussel

Het 60-jarig bestaan van de televisie vond de NPO een goede aanleiding om een nieuwe serie Omroep in

Beeld, ’s nachts te zien op Nederland 1, 2 en 3, op televisie te brengen. Alle publieke omroepen konden

een filmpje aanleveren, waarin de toegevoegde waarde in die periode van 60 jaar wordt toegelicht en

waarin ook vooruit wordt gekeken naar de toekomst. De NOS koos ervoor in de promo 60 jaar Koninklijk

Huis op de televisie uit te lichten.

AchterhetScherm…bijhetNOSJournaalenNOSStudioSport

De NTR maakt in het kader van 60 jaar televisie in Nederland de zevendelige serie Achter het Scherm.

Ook de NOS werkt mee aan dit project een gunt de kijker een blik achter de schermen bij het NOS Jour-

naal en NOS Studio Sport.

NOSinTVCanon

In september wordt de TV Canon bekendgemaakt, een lijst met daarop zestig titels van de meest

beeldbepalende tv-programma’s van de afgelopen 60 jaar. De lijst is samengesteld aan de hand van zo’n

60.000 publieksstemmen.

De NOS komt in de lijst voor met de volgende uitzendingen: NOS Journaal, NOS Jeugdjournaal, NOS

Studio Sport, NOS Evenementen, de Elfstedentochten. Ook drie programma’s die in het verleden door de

NOS zijn uitgezonden staan in de canon, namelijk de Fabeltjeskrant, het Klokhuis en NOVA,

60jaartelevisie

72 73

Máxima,portretvaneenprinses

BEGIN MEI 2011 16 MEI 2011

Ter gelegenheid van haar 40e verjaardag, op dinsdag 17 mei, en omdat het in 2011 tien jaar geleden is dat de verloving van prins

Willem-Alexander en prinses Máxima werd bekendgemaakt, maakt NOS Evenementen een portret van de prinses.

De eerste draaidag tijdens de 50e

editie van het Fruitcorso in Tiel.

Presentator Dominique van

der Heyde spreekt vier keer

uitgebreid met de prinses: op

het ministerie van Buitenlandse

Zaken, op het ministerie van

Economische Zaken, op konink-

lijk landgoed De Horsten en een

keer in Rotterdam tijdens een

bezoek aan een project van het

Oranje Fonds.

In totaal is bij 25 activiteiten gedraaid. 21 daar-

van waren werkgerelateerd en 4 daarvan waren

privé-aangelegenheden.

NOS Evenementen volgde Máxima vijf keer

naar het buitenland. De ploeg ging mee

naar New York (september 2010), Curaçao

(oktober 2010), Cairo (november 2010),

Lech (februari 2011) en Berlijn (april 2011).

De laatste draaidag vindt plaats tijdens een

privé-uitstapje van het gezin.

Programmamaker Etienne Glebbeek

(NOS Evenementen):

‘In totaal draaiden we zo’n 75 uur aan

beeldmateriaal. Dit hebben we terug moeten

brengen naar 50 minuten, de duur van de

televisie-uitzending.’

Om 20.30 uur wordt Máxima,

portret van een prinses op

Nederland 1 uitgezonden.

Het portret verschijnt op DVD.

Die bevat extra beeldmateriaal.

Een deel van de opbrengst van de

DVD-verkoop gaat naar het Oranje

Fonds.

Máxima, portret van een prinses

kan ook worden teruggekeken op

NOS.nl.

Máxima, portret van een prinses

11 SEPTEMBER 2010

74 75

Sinds september 2010 zenden de NOS en de NTR gezamenlijk het dage-

lijkse programma Nieuwsuur uit. Nieuwsuur is een actualiteitenrubriek

waarin nieuws, sport en achtergronden, zonder onderbreking door

reclame, één geheel vormen. Het programma onderscheidt zich door op

onafhankelijke en onpartijdige wijze achtergronden en context te geven

bij het dagelijks nieuws. Nieuwsuur is uniek in haar soort, omdat het als

enige nieuwsprogramma van de publieke omroep wordt gemaakt door

twee taakgebonden omroepen. Nieuwsuur wordt van maandag t/m

zaterdag afwisselend gepresenteerd door Mariëlle Tweebeeke en

Twan Huys.

Specialeuitzendingen

Nieuwsuur maakt in 2011 diverse speciale uitzendingen. Een overzicht:

Arabische Revolutie

Eind februari is er een extra lange uitzending over de Arabische revolutie. Centraal staat de vraag Waar

komt de revolutie in de Arabische wereld ‘opeens’ vandaan? In gesprekken met deskundigen, politici en

betrokkenen wordt ingegaan op de achtergronden van de revolutie.

Europese Top Eurocrisis

In oktober heeft Nieuwsuur een extra uitzending naar aanleiding van de Europese Top over de eurocrisis

die op dat moment in Brussel plaatsvindt. Met gasten wordt gesproken over de uitkomsten van de Top.

Nieuwsuur

76 77

Nieuwsacademie

In het najaar start Nieuwsuur in samenwerking met NOS Nieuws met de voorbereidingen voor de

Nieuwsacademie. De Nieuwsacademie is een nieuwe opleiding die twaalf werkende jongeren of stu-

denten tussen de 20 en 30 jaar, die géén journalistieke achtergrond hebben, de kans biedt kennis te

maken met de televisiejournalistiek. De studenten worden maandelijks getraind door medewerkers van

Nieuwsuur en NOS Nieuws én lopen stage bij Nieuwsuur, NOS Nieuws of een programma van de NTR.

Ander soort verhalen

De Nieuwsacademie moet een frisse wind door de redactie laten waaien. Voor bijna elke redactie geldt

dat men geneigd is mensen met min of meer dezelfde achtergrond aan te trekken. Nieuwsuur wil daar

iets aan doen en hoopt daarmee verhalen te krijgen, gemaakt vanuit een ander perspectief.

Selectie

Er komen ruim 300 sollicitaties binnen. Uit al die aanmeldingen kiest een selectiecommissie 33 sollici-

tanten die op gesprek mogen komen. Op 3 november worden de 33 kandidaten op een prettige manier

doorgezaagd door presentator Joost Karhof over hun journalistieke ambities. Hij stelt de jongeren vragen

als Wat vind jij nieuws? Hoe kijk je tegen de media aan, en de publieke omroep, Nieuwsuur en het NOS

Journaal in het bijzonder? Hoe gebruik je social media? Hoe kunnen Nieuwsuur en de NOS nieuwe

media optimaal inzetten en benutten?

De selectiecommissie kiest uiteindelijk de twaalf jongeren met de meest vernieuwende ideeën en

creatieve invalshoeken. Begin december maken zij voor het eerst kennis met de redacties van Nieuwsuur

en NOS Nieuws. In januari 2012 gaan ze echt aan de slag.

Uitreiking AKO Literatuurprijs 2011 live

Nieuwsuur volgt op 31 oktober de uitreiking van de AKO Literatuurprijs 2011 met een live registratie

vanuit het Scheepvaartmuseum, waar de bekendmaking van de winnaar plaatsvindt. In het programma

wordt verder een reportage over de genomineerden uitgezonden en spreekt presentator Twan Huys

vanuit de studio in Hilversum met de kersverse winnaar op locatie.

Rapport-Deetman

Nieuwsuur is vrijdag 16 december in zijn geheel gewijd aan het rapport-Deetman over seksueel misbruik

in katholieke instellingen, dat die dag verschijnt. In een speciale uitzending vanuit Felix Meritis in Amsterdam

ontvangt Twan Huys verschillende gasten, waaronder commissievoorzitter Wim Deetman, aartsbisschop

Wim Eijk en diverse slachtoffers van seksueel misbruik.

MobielesitevoorNieuwsuur

Sinds april kunnen Nieuwsuur-kijkers, die een mobiele telefoon met internetverbinding hebben, het pro-

gramma ook op hun mobiel volgen. Op de nieuwe mobiele site m.nieuwsuur.nl worden overdag de on-

derwerpen getoond die ’s avonds in het programma aan bod komen. Om 22.00 uur is het voor de meest

gangbare toestellen mogelijk om de live-uitzending van Nieuwsuur te bekijken. De volgende ochtend zijn

de onderwerpen van de avond daarvoor als individuele items terug te zien. Dit geldt niet voor onderwer-

pen uit het sportblok, die vanuit rechtenoverwegingen niet ‘on demand’ mogen worden aangeboden.

Nieuwsuuropzondag

Per 4 september komt de zondageditie van Nieuwsuur te vervallen. De uitzending op zondag maakt

plaats voor een regulier NOS Journaal om 22.00 uur met een presentator van NOS Nieuws. De uitzen-

ding op zondag werd om inhoudelijke en praktische redenen al verzorgd door de redacties van NOS

Nieuws en Sport. Uit het oogpunt van efficiency en helderheid hebben de NOS en de NTR in overleg met

de netcoördinatie besloten dit te formaliseren. Als zich op zondagavond belangrijk sportnieuws aan-

dient, wordt dit in deze journaaluitzending meegenomen. Verder is afgesproken dat Nieuwsuur, bij groot

nieuws, met een extra uitzending kan 'inbreken' in de bestaande zondagavondprogrammering.

Joost Karhof, die de zondageditie van Nieuwsuur het afgelopen jaar presenteerde, blijft verbonden aan

Nieuwsuur als vaste vervanger van Twan Huys en Mariëlle Tweebeeke.

Nieuwsuur

78 79

De NOS streeft ernaar altijd en overal aanwezig te zijn. Dat betekent

dat audio, video en tekst rondom nieuws, sport en evenementen via zo

veel mogelijk kanalen worden aangeboden. De NOS heeft een speciale

afdeling die zich richt op het ontwikkelen van NOS.nl, de mobiele site

m.nos.nl, applicaties voor smartphones en tablets, (mobiele) websites

voor programma’s en sportevenementen (zoals de Tour de France, de

Olympische Spelen en het WK voetbal) en tweedescherm.nl.

Zo introduceert deze afdeling in 2011 onder meer een mobiele web-

site voor Nieuwsuur, een uitgebreider Tweede Scherm voor de Tour de

France en een nieuwe website voor het NOS Jeugdjournaal.

Nieuwe Media zorgt er ook voor dat het materiaal van de NOS (tekst, video en audio) wordt aangeboden

op onder meer sociale netwerken, verschillende tablets, televisies met een internetverbinding, spelcom-

puters, narrowcasting, podcasts en vodcasts.

TweedeSchermwintBeeldenGeluidAward

In januari sleept de NOS een Beeld en Geluid Award in de wacht. De award wordt gewonnen in de cate-

gorie Multimedia met het ‘Tweede Scherm’, een applicatie in ‘dashboardvorm’ die tijdens het WK voetbal

is geïntroduceerd.

Het Tweede Scherm is als experiment ontwikkeld om tijdens het WK naast het gewone tv-scherm te

gebruiken. Met deze gadget kon men van minuut tot minuut op de hoogte blijven van alles wat er op de

velden gebeurde: percentages balbezit, aantal overtredingen, buitenspel, opstellingen, de virtuele stand

NOSNieuwemedia

in de groep, etc. Wegens gebleken succes is nu ook de Eredivisie voorzien van een ‘dashboard’. Het

tweede scherm is een ‘gewone’ internetpagina en dus te bekijken op ieder apparaat met een internet-

browser.

LaraAnkersmitwordthoofdNOSNieuweMedia

Per 1 april wordt Lara Ankersmit (afkomstig van de Telegraaf Media Groep) benoemd als hoofd van de

afdeling Nieuwe Media. Zij wordt in deze functie verantwoordelijk voor de koers van de NOS op het

gebied van nieuwe media. Ze volgt voormalig hoofd Nieuwe Media Roeland Stekelenburg op.

Nieuwemobielesite

In het voorjaar wordt de nieuwe mobiele site gelanceerd. De nieuwe site is fundamenteel anders van

opzet dan de oude versie uit 2008. Het grootste verschil voor de gebruikers is dat nu ook directe toegang

wordt geboden tot video en audio, zowel live als on demand. Bovendien wordt de content overzichte-

lijker gepresenteerd.

iPad-versieNOSTeletekst

Vanaf mei is NOS Teletekst in optimale vorm beschikbaar op de iPad. Voor de iPhone bestond al een app

waarop Teletekst volledig kan worden geraadpleegd. Maar voor het grotere iPad-scherm was de bestaande

iPhone-applicatie niet optimaal en was het beeld wat korrelig. Door de applicatie te vernieuwen kan deze

nu voor zowel de iPad als de iPhone worden gebruikt.

Presentatie:nieuwemediatijdensArabischeRevolutie

In september organiseert de afdeling Nieuwe Media een presentatie voor medewerkers van de NOS.

Ousama Itani, werkzaam op de afdeling nieuwe media van Al Jazeera en op dat moment in Nederland

voor een evenement, vertelt bij de NOS over hoe een jaar vol revoluties in de Arabische wereld heeft

geleid tot drastische veranderingen in de manier waarop Al Jazeera nieuws verzamelt en verspreidt.

80 81

WKHonkbal:finaleNederland-Cuba 14-16oktober2011

10.30 uur: Verslaggever Han Kock wordt gebeld door

een producer van NOS Sport. Kan hij naar Pananma

gaan om verslag te doen van de fi nale van het WK?

Precies drie uur later, om 13.30 uur, zit hij samen met

een cameraman in het vliegtuig naar Panama.

’s Avonds (local): Kock landt in Panama. In Panama-Stad

hij op het Oranje-team, dat om 01.00 uur arriveert.

Er wordt nog beeldmateriaal gedraaid en de nodige

afspraken gemaakt voor de volgende ochtend.

Tijdens het ontbijt interviewt Kock

enkele spelers. Het materiaal wordt

via internet naar de NOS gestuurd.

’s middags reist Kock met de ploeg mee naar het

stadion. Tijdens de busreis heeft hij telefonisch

contact met NOS Langs de Lijn. Ook bondscoach

Farley is zo rechtstreeks in de radio-uitzending te

horen. Vlak voor de wedstrijd mag Kock zelfs mee de

kleedkamer in.

Oorspronkelijk zou de fi nale om 17.00

uur beginnen, maar door de regen wordt

de wedstrijd steeds uitgesteld. Op televisie

is urenlang beeld te zien van een stadion

zonder spelers. Even denkt Kock voor niks

in Panama te zijn.

Eindelijk begint de fi nale. De NOS zendt

hem rechtstreeks uit op Nederland 1 en

NOS.nl. Op Radio 1 wordt gefl itst in de

lopende programmering. In Nederland is

het midden in de nacht, maar veel mensen

blijven op voor de fi nale.

Na de wedstrijd worden de feestende honkballers

gefi lmd en geïnterviewd. ‘We liepen met de camera

echt overal tussen’, aldus Han Kock.

01.30 uur: Stress! Het materiaal moet voor

de uitzending van zondagmiddag naar de

NOS worden gestuurd, maar door de slechte

internetverbinding in het hotel lukt dat niet,

ook niet in het naastgelegen hotel.

De producer op de Sportvloer in Hilversum vindt

een adres in Panama-Stad waar wel goed internet

zou zijn. Maar de taxichauffeur vindt dat gebied

te gevaarlijk. Kock weet hem over te halen er toch

naartoe te rijden.

04.30 uur: Het kantoor met werkend internet is on-

vindbaar, dus belt Kock aan bij een gebouw met een

aantal schotels op het dak. Hier lukt het dan toch

om vlak voor de deadline (12.30 uur Nederlandse

tijd) het materiaal naar Nederland te sturen.

VRIJDAG 14 OKTOBER ZATERDAG 15 OKTOBER 10.00 UUR 17.00 UUR 21.00 UUR 4.30 UURZONDAG 16 OKTOBER

Verslaggever Han Kock, de enige Nederlandse journalist in Panama:

‘Vlak voor de fi nale begon, kon je voelen dat er ‘iets’ ging gebeuren,

er hing een hele speciale vibe in de lucht.’

82 83

2011

DO

CU

ME

NTA

IRE

& T

EL

EV

ISIE

FE

ST

IVA

L IN

PU

T

10

OK

TO

BE

R, B

EE

LD

& G

EL

UID

EE

N I

NN

OV

AT

IEV

E S

AM

EN

WE

RK

ING

VA

N D

E

NO

S,

PU

BL

IEK

E O

MR

OE

P E

N B

EE

LD

EN

GE

LU

ID

PR

OG

RA

MM

A

Schets Input 2011-7 WT.indd 1-2 28-09-11 12:26

In oktober vindt de zevende editie van INPUT plaats. INPUT is het docu-

mentaire- en televisiefestival van de publieke omroep, georganiseerd

door de NPO, de NOS en het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid.

Samen bieden zij een platform om de ontwikkeling van vernieuwende

en onderscheidende programma’s te stimuleren.

Documentaires, dramaproducties, korte fi lms en fi ctie van over de hele wereld, discussies met makers,

workshops en formatbesprekingen zorgen die dag voor kennisdeling en nieuwe inspiratie. Meer dan 300

programmamakers, televisiejournalisten, documentairemakers, zendermanagers, producers en studenten

van de fi lmacademie bezoeken het festival in 2011.

INPUT bestaat in 2011 uit vijf onderdelen:

• News

Bij News worden documentaires getoond die aan de actualiteit gekoppeld zijn. Ze kunnen overal in de

wereld gemaakt zijn. Het idee is het publiek te inspireren, nieuwe vertelvormen te vinden en de eigen

werkwijze tegen het licht te houden. NOS-presentator Astrid Kersseboom is in de zaal om de documen-

taires aan te kondigen en begeleidt de gesprekken met de makers en tussen de kijkers onderling.

• Sport

Bij Sport zijn producties te zien die een geschiedenis vertellen of ingaan op een actualiteit. Na een suc-

cesvolle aftrap van dit onderdeel in 2010 is besloten er in 2011 mee door te gaan. In een uitgebreidere

versie. Hugo Borst kondigt de documentaires aan en leidt de gesprekken achteraf. NOS-presentator Tom

van ’t Hek begeleidt een langere discussie met Nederlandse en Belgische documentairemakers van de

programma’s Andere Tijden Sport en Belga Sport.

• Human

Bij het onderdeel Human worden verhalen getoond uit het dagelijks leven van mensen, met alle hoogte-

en dieptepunten die er in voorkomen. De fi lms zijn fi ctief of levensecht. Rik van de Westelaken kondigt

de fi lms aan en begeleidt de gesprekken met de makers.

• Formats & Pitching

Tijdens het onderdeel Formats & Pitching wordt gesproken over nieuwe formats die aan bod kwamen op

onder andere het mondiale INPUT festival dat plaatsvond in Seoul. Enkele formats, die normaal gespro-

ken moeilijk te verkrijgen zijn, worden getoond. Na afl oop van ieder fragment wordt besproken of een

dergelijk format interessant kan zijn voor de Nederlandse televisie.

Nieuw dit jaar is de sessie over Pitching, ofwel het proberen te ‘verkopen’ van programma- of fi lmideeën

bij een omroep. Bezoekers doen bij deze sessie zelf auditie en krijgen tips van zowel experts als het

publiek over waar je op moet letten als je een idee voor een fi lm aan de man wilt brengen.

• Workshops

Het thema van de workshops in 2011 is ‘persoonlijke betrokkenheid’. Nederlandse en buitenlandse do-

cumentairemakers vertellen hoe zij dit thema verwerken in hun producties en waaruit die betrokkenheid

kan bestaan: door voortdurend zelf in beeld te zijn of juist door sterk te sturen op de achtergrond?

Terugblik

De organisatie van INPUT 2011 kijkt terug op een geslaagde zevende editie. Door de gevarieerde selectie

van fi lms was er voor iedereen wat: van luchtige komedies tot heftige drama’s, van bijzondere formats

tot aangrijpende biografi eën. Ook het interactieve element van INPUT kwam tijdens deze editie uitste-

kend naar voren; na vrijwel elke fi lm was er ruimte voor een discussie met de maker (live of via satelliet).

Bij de verschillende workshops werd uitstekend geparticipeerd en de kans geboden om elkaars inzichten

en opvattingen te delen. Het onderdeel Formats & Pitching was op dit gebied een groot succes; beide

sessies werden druk bezocht en ontvingen veel positieve reacties.

Input2011

84 85

De NOS beschouwt het ‘nieuwswijs’ maken van scholieren en studenten

als één van haar maatschappelijke taken. Daarom praten we geregeld

met jonge mensen over het huidige medialandschap en gaan we samen

met hen aan de slag met nieuws. Ook wordt tijdens speciale bijeenkom-

sten met jongeren gesproken over wat de NOS volgens hen goed doet

in de nieuwsvoorziening en wat beter kan. Alle activiteiten van de NOS

op het gebied van nieuwswijsheid vallen onder het project ‘NOS on

Tour’.

NOSNieuwscheck

Het hele jaar door trekt de NOS eropuit - onder de naam 'NOS on Tour' - om samen met leerlingen in

het voortgezet onderwijs een nieuwsitem te maken. Ook vinden bij Beeld en Geluid maandelijks Clinics

Nieuwswijsheid plaats, waar NOS-medewerkers vertellen over hun vak. Tijdens de NOS Nieuwscheck, die

in samenwerking met Beeld en Geluid in juni wordt georganiseerd, worden de rollen omgedraaid. Nu

zijn het de leerlingen die als nieuwsexperts de NOS vertellen hoe zij tegen het nieuws aankijken. De 120

jongeren discussiëren met bekende NOS’ers zoals Jeroen Overbeek en Rachid Finge over de vragen wat

vinden jongeren van het NOS Nieuws en wat kan er beter?

Masterdag

Tijdens de eerste NOS Masterdag, die eind juni wordt gehouden, verruilen ruim 80 masterstudenten

journalistiek de collegebanken voor de nieuwsvloer van de NOS. Ze gaan in gesprek met hoofdredacteur

Hans Laroes en (via Skype) met VS-correspondent Eelco Bosch van Rosenthal. NOS’ers geven workshops

over de journalistieke praktijk (Jeroen Overbeek), over sportverslaggeving (Robbert Meeder), over nieuws

voor jongeren (Martijn van der Zande) en over het maken van tv-items (Wendy Beenakker) er de kunst

van het presenteren (Rob Trip). De dag wordt afgesloten met een plenair debat over de journalistiek

onder leiding van Rob Trip.

OpenStudioDagen

In september vinden in Hilversum de Open Studio Dagen plaats. Omdat het openstellen van de nieuws-

en sportvloer voor een grote horde publiek niet mogelijk is, wordt dit jaar voor het eerst in Beeld en

Geluid een nieuwsclinic gegeven. In een uur legt presentator Jeroen Overbeek uit wat het werk van een

presentator inhoudt, hoe een ‘nieuwsdag’ eruit ziet en voor welke journalistieke keuzes een journalist

komt te staan. Aansluitend krijgt een aantal mensen de gelegenheid om, onder begeleiding van

Overbeek, een screentest te doen.

Workshops

86 87

AndréKuipersinderuimteAugustus2009

AUGUSTUS 2009 EIND 2010 JULI 2011 16 AUGUSTUS 2011 17 AUGUSTUS 2011 14 DECEMBER 18 DECEMBER 23 DECEMBER

Bekendmaking nieuwe ruimtereis André

Kuipers. NOS Evenementen neemt contact

op met de ESA om door te nemen hoe de

NOS Kuipers kan volgen.

In overleg met de ESA besluit NOS

Evenementen drie uitzendingen te

maken: een vooruitblik, een live-

uitzending tijdens de lancering en een

rechtstreeks verslag van de koppeling

van de Sojoez-capsule aan het ISS.

Nieuwenhuizen arriveert op Schiphol om samen

met een cameraman en een geluidsman naar

Moskou te vliegen. Bij de douane blijkt dat de

cameraman niet mee mag. Door een misverstand

heeft hij een verkeerd visum.

Meteen wordt contact opgenomen met Productie.

Nieuwenhuizen en de geluidsman vertrekken

zonder cameraman, maar met camera.

Eenmaal in Moskou belt Nieuwenhuizen weer

met productie. Er blijkt geen mogelijkheid te

zijn de cameraman alsnog naar Rusland te

laten reizen. Via de ESA wordt een Russische

cameraman geregeld. Die moet zich snel de

camera en de manier van fi lmen eigen zien te

maken.

Door verkeersdrukte is het ESA-vervoer van de NOS-ploeg naar

Sterrenstad met een uur vertraagd. Daardoor loopt Nieuwenhuizen

een interview met André Kuipers mis. Omdat Rob Trip later in

Nederland nog met Kuipers zal spreken besluit Nieuwenhuizen het

interview te laten schieten.

Nieuwenhuizen: ‘De dag dat we Kuipers volgden hebben we eigen-

lijk vooral veel gewacht. We fi lmden hoe hij zich in zijn pak hees en

de oefencapsule in ging om verschillende rampenscenario’s te

oefenen. Maar dat duurde zo’n vier uur. We konden wel binnen-

kijken bij de ‘controleruimte’, maar daar zaten wat mannen heel

stoïcijns op knopjes te drukken. Je kon aan niets merken of er iets

gebeurde of iets misging. Voor Kuipers natuurlijk erg zinnig, maar

voor ons eigenlijk een stuk minder spannend dan je zou willen.’

Precies één week voor de lancering

blikt ook NOS Nieuws vooruit op de

ruimtemissie van Kuipers. Journa-

listen Marc Hamer en Ivo Landman

verblijven 24 uur lang in een replica

van het internationale ruimtestation

ISS in de Space Expo in Noordwijk.

Tijdens hun ‘ruimtereis’ doen zij

verslag op Radio 1 en in een live-

blog op NOS.nl. Het publiek kan via

Twitter en e-mail vragen stellen aan

de ‘NOStronauten’.

Deel één van de ‘drietrapsraket’ wordt

uitgezonden. Naast een interview van

Rob Trip met André Kuipers is het mate-

riaal dat Nieuwenhuizen in Sterrenstad

draaide te zien. Naast het NOS-materiaal

uit Sterrenstad worden ook beelden van

de ESA zelf getoond.

De lancering van de Sojoez-raket met

daarin André Kuipers is rechtstreeks te

zien bij de NOS. De uitzending komt

vanuit het gebouw van de Europese

Ruimtevaartorganisatie ESA in Noordwijk.

Ook op Radio 1 is de lancering live te

volgen. NOS.nl houdt een live-blog bij.

In een rechtstreekse uitzending wordt

verslag gedaan van de koppeling

van de Sojoez-capsule aan het ISS

en wordt live meegekeken als André

Kuipers door de sluis van de capsule

naar het ruimte station gaat.

Verslaggever Arjan Nieuwenhuizen hoort dat hij,

als enige Nederlandse journalist, een dag mag

meelopen met André Kuipers in Sterrenstad,

het complex bij Moskou waar de kosmonauten

worden getraind.

In de ruimte houdt André Kuipers een

blog bij op NOS.nl. Daarop ook het

dossier ‘Missie André Kuipers’, met

het laatste nieuws vanuit de ruimte.

88 89

Bij de NOS werken 657 mensen; 368 daarvan werken bij NOS Nieuws,

148 bij NOS Sport en 19 bij NOS Evenementen. Verder zijn 122 mensen

werkzaam op overige afdelingen (Nieuwe Media, Documedia en

stafafdelingen).

NOSAcademie

“NOS Academie is de plek waar de beroepsmatige ontwikkeling van medewerkers centraal staat. De

NOS wil een lerende organisatie zijn die voortdurend inspeelt op veranderingen in de omgeving, waar

men kennis deelt, van elkaar leert en elkaar stimuleert. Continue aandacht voor de ontwikkeling van

medewerkers moet bijdragen aan hun inzetbaarheid nu en in de toekomst (employability); een leven lang

blijven leren is noodzaak.” (uit: Strategisch Bedrijfsplan 2011-2015)

Lerendeorganisatie

In 2011 geeft de NOS Academie een belangrijke aanzet tot het zijn van de lerende organisatie. Er wordt

een begin gemaakt met het opstellen van een opleidingscurriculum, dat uitgaat van een standaard voor

basiskennis en –vaardigheden voor de verschillende functiegroepen bij NOS Nieuws en dat daarnaast

voorziet in een grote variëteit aan maatwerktrainingen.

Voor het eerst organiseert de Academie een groot aantal trainingen voor NOS Sport. Waar de stafafde-

lingen veelal zelf hun (noodzakelijke) opleidingen uitzoeken, organiseert de NOS Academie ook hier met

succes diverse trainingen, vaak in de vorm van afdelingsoverstijgende workshops. Deze workshops zijn

een nieuw initiatief van de Academie: laagdrempelig, kort, voor iedereen toegankelijk. Enkele voorbeel-

den: Zoeken met Google en Prezi.

Komend jaar wordt het trainingsaanbod verder gestructureerd en uitgewerkt. Ook is er aandacht voor

managementontwikkeling en voor het vergroten van de verantwoordelijkheid van medewerkers voor de

eigen – permanente – ontwikkeling.

NOSMedewerkers

90 91

In 2012 wordt (s)Ken jezelf! geëvalueerd om te kijken of de effecten ervan positief zijn. Hebben de

deelnemers een beter inzicht gekregen in waar ze staan en wat ze willen? Ook wordt gekeken waar het

traject kan worden verbeterd.

TalentenprogrammaNOSNieuws

Ook in 2011 bestaat bij NOS Nieuws een speciaal talentenprogramma voor tien veelbelovende mede-

werkers. De medewerkers (werkend op de verschillende deelredacties van de nieuwsvloer) krijgen een

jaar lang de gelegenheid om zich collectief te ontwikkelen en om een individueel opleidingstraject te

volgen. Ook wordt hen gevraagd advies te geven aan de hoofdredactie over hoe NOS Nieuws zich verder

kan profileren. Zo adviseert de lichting van 2011 een mobiele app te ontwikkelen waar nieuws aan

locatie wordt gekoppeld.

CAO

In juni 2011 bereiken de vakorganisaties en de publieke omroep een principeakkoord over de nieuwe

CAO voor omroeppersoneel 2011-2012. In het onderhandelingsresultaat is vastgelegd dat de salarissen

met terugwerkende kracht met ingang van 1 januari 2011 worden verhoogd met 1%. Verder wordt in

oktober 2011 een eenmalige uitkering van 0,5% en in januari 2012 een eenmalige uitkering van 1,5%

verstrekt.

Gezondheidsbeleid

Kijkend naar het gemiddelde ziekteverzuim van de NOS is er sprake van een laag en nog steeds dalend

ziekteverzuim. Over heel 2011 uitkomend op 2,54 %. Ziekteverzuim blijft een belangrijk thema bij de

NOS. In het herschreven gezondheidsbeleid, waar ziekteverzuimbeleid een onderdeel van is, wordt uitge-

gaan van het ‘eigen regie model’ van medewerkers. Medewerker en leidinggevende zijn samen verant-

woordelijk voor het proces bij arbeidsongeschiktheid. Dit betekent ook dat er bij arbeidsongeschiktheid

van de medewerker meer wordt gekeken naar de mogelijkheden van de medewerker om nog te werken

en in mindere mate naar de beperkingen. Natuurlijk wordt daarbij rekening gehouden met medische be-

perkingen. Belastbaarheid van de medewerker en arbeidsbelasting van de omgeving zijn daarbij leidend.

RI&E

In 2011 houdt de Arbodienst een zogenaamde Risico, Inventarisatie & Evaluatie (RI&E). Hierbij worden

de risico’s in kaart gebracht en beoordeeld op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn. Het

Internetrainingen

De aard van de organisatie en het kwaliteitsniveau dat wordt nagestreefd, maakt dat voor de meeste

afdelingen standaard cursussen en trainingen van externe aanbieders geen optie zijn. Het overgrote deel

van de trainingen die de Academie organiseert is maatwerk.

In feite zijn ook de standaardtrainingen voor basiskennis en –vaardigheden maatwerktrainingen. Deze

worden verzorgd door eigen medewerkers: senioren trainen junioren, zodat belangrijke kennis en vaar-

digheden binnen de organisatie worden doorgegeven. En omgekeerd trainen junioren senioren waar het

gaat om ‘nieuwe’ kennis, zoals over sociale media.

Interne trainingen hebben veel voordelen; men vindt het leuk om collega’s op te leiden, zijn of haar

kennis en expertise te delen en door te geven; anderzijds wordt het les krijgen van een collega ook zeer

gewaardeerd. Bovendien kennen zowel docent als cursist de organisatie van binnenuit en zijn beiden

onderdeel van dezelfde cultuur. Ook wordt de stap om buiten de trainingen om te rade te gaan bij een

collega een stuk kleiner.

InternetFirst

In 2011 worden de voorbereidingen getroffen voor de invoering van de internet first-strategie begin

2012. De invoering van deze strategie heeft namelijk de nodige consequenties voor de manier waarop

de journalistieke afdelingen gaan werken. Een groot deel van de medewerkers van de 24 uur-redactie

van NOS Nieuws zijn in 2011 getraind om op een nieuwe manier te werken. De overige redacties van de

Nieuwsvloer en de Sportvloer worden in 2012 getraind om zich de nieuwe werkwijze eigen te maken.

Een aantal trainingen is opgezet door ervaren NOS medewerkers.

(s)Kenjezelf!

Op 1 januari 2011 wordt (s)Ken jezelf! geïntroduceerd. Dit loopbaanontwikkelingstraject is bedoeld voor

alle medewerkers die toe zijn aan een ‘zelfscan’, een korte zelfanalyse waarbij ze samen met een coach

hun talenten en hun huidige werk onder de loep nemen.

In 2011 schrijven 100 mensen zich in voor een (s)Ken jezelf-traject, dit is 15,2% van het totale aantal

NOS-medewerkers. 52 Medewerkers sluiten het traject in 2011 af, de overige 48 mensen zijn net gestart

of zitten in de afrondende fase. Meer vrouwen (65) dan mannen (35) doen mee aan (s)Ken jezelf!

De leeftijdsgroep van 41 tot 45 jaar is het best vertegenwoordigd.

NOSMedewerkers

92 93

bestaande arbobeleid is beoordeeld, er zijn interviews gehouden met belangrijke sleutelfi guren en er is

een rondgang gemaakt door de Arbodienst met als doel in te gaan op arbo gerelateerde knelpunten

(zoals klimaat, werkplekinrichting, geluid etc.). De uitkomsten van de RI&E worden in samenwerking met

de afdeling Personeel, Organisatie en Ontwikkeling (PO&O) en de OR uitgewerkt in een plan van aanpak.

Daarin staan de te nemen maatregelen met de daarbij behorende prioriteit en termijn.

NOSConnect

De werkgroep NOS Connect (voorheen ‘Fluitend naar je werk’) is na het Werkbelevingsonderzoek van

2008 opgericht. Deze werkgroep, die bestaat uit medewerkers van verschillende redacties en afdelingen,

heeft houdt zich bezig met plannen die het werken bij de NOS interessant, gezond en positief houden.

Sinds de oprichting van de werkgroep zijn diverse voorstellen van de werkgroep door de directie gehono-

reerd en in praktijk gebracht. Daarbij kan gedacht worden aan andere stoelen, een fi tnessregeling en een

gezondheidsweek.

In 2011 zet NOS Connect het SportiefFonds op. Een initiatief dat van harte gesteund wordt door de

directie. De NOS vindt het belangrijk dat haar medewerkers fi t zijn en wil daar graag een bijdrage aan

leveren. Daarom kunnen NOS-medewerkers die een sportieve activiteit organiseren voor en door

NOS’ers, een beroep doen op dit fonds en dat initiatief geheel of voor een deel te laten sponsoren.

Spitsvrij-werkgever

Sinds de zomer van 2011 is de NOS ‘Spitsvrij-werkgever’. Dat betekent dat medewerkers worden gestimu-

leerd deel te nemen aan Spitsvrij, het spitsmijdingsproject van de provincie Utrecht en het Ministerie van

Infrastructuur en Milieu. Maar wel onder bepaalde voorwaarden, want de deelname van een mede-

werker mag (het werk bij) de NOS niet nadelig beïnvloeden. Zo is het voor velen lastig om eerder of later

te beginnen of om thuis te werken. Dit kan dus alleen in overleg met de leidinggevende. De NOS staat

wel volledig achter het mijden van de spits door gebruik te maken van het openbaar vervoer, te

carpoolen of de fi ets te pakken.

De Ondernemingsraad (OR) van de NOS overlegt namens de mede-

werkers met de directie over het beleid en de personeelsbelangen. In

2011 houdt de OR zich namens de medewerkers bezig met onder meer

bezuinigingen, de kwaliteit van leidinggeven, ongewenst gedrag, de

plannen van de nieuwe hoofdredactie van NOS Nieuws, ‘het nieuwe

24 uur’, de regeling Werving, Selectie en Benoeming en webcams in de

radiostudio. Ook krijgen de OR-leden een nieuwe werkruimte.

Bezuinigingen

In juni wordt bekend dat de NOS vanaf 2015 structureel acht miljoen euro moet bezuinigen. De komende

tijd zal aan deze bezuiniging invulling worden gegeven. De OR zal de directie hierbij gevraagd en onge-

vraagd advies geven.

Leidinggeven

De conclusies over leidinggeven is, wat de OR betreft, een van de belangrijkste punten uit het werk-

belevingsonderzoek dat in 2010 werd gehouden. In 2011 gaat hij hier dan ook verder mee aan de slag.

Op het gebied van leiderschap heeft een groep leidinggevenden een plan van aanpak opgesteld.

HoofdredactieNOSNieuws

Na het vertrek van Hans Laroes en met de komst van Marcel Gelauff als hoofdredacteur van NOS Nieuws

wordt ook de werkwijze van de hoofdredactie onder de loep genomen. Op verzoek van de directie geeft

de OR advies over de plannen van de nieuwe hoofdredactie.

Ondernemingsraad

94 95

Hetnieuwe24Uur

In 2011 wordt in het kader van internet first het plan ‘het nieuwe 24 Uur’ bij NOS Nieuws gepresenteerd.

Vooruitlopend op veranderingen binnen de gehele NOS gaat er bij de afdeling 24 Uur veel veranderen.

Een nieuwe werkwijze met nieuwe taken en verantwoordelijkheden. Ook de OR is om advies gevraagd.

Daarin heeft zij onder meer gezegd de veranderingen te ondersteunen en noodzakelijk te vinden; de

NOS moet immers de primaire nieuwsbron blijven. Niet alleen op radio en tv, maar ook op internet.

Verder vindt de OR het van groot belang dat er bij de veranderingen ook naar de mensen wordt geke-

ken. Medewerkers moeten de tijd krijgen om zich aan te passen aan de nieuwe situatie en daarbij de

gewenste ondersteuning krijgen.

Werving,SelectieenBenoeming

Het is belangrijk dat de juiste mensen op de juiste plek werken. Maar minstens zo belangrijk is de manier

waarop een benoeming tot stand komt; deze moet open en transparant zijn. De OR spreekt in 2011 lang

en veelvuldig met de directie over de regeling Werving, Selectie en Benoeming.

Het uitgangspunt is dat voor iedere vacature eerst een interne wervingsprocedure wordt gestart waarbij

iedereen binnen de NOS kan solliciteren. Uitzonderingen, benoemingen op voordracht, zijn mogelijk,

maar niet dan nadat de OR en in sommige gevallen ook de redactiecommissie daarover beargumenteerd

zijn ingelicht.

Webcams

Sinds 1 maart zijn de grote NOS radio-uitzendingen op Radio 1 niet alleen te beluisteren, maar ook te

bekijken via een webcam. De OR inventariseerde bij de medewerkers of daar bezwaren tegen bestonden.

Dat bleek niet het geval te zijn en dus hebben zij ingestemd met de invoering hiervan.

Ondernemingsraad2011

De OR 2011 bestaat uit Marc Hamer, Robbert Dijkhuizen, Robin Ellemers, Jeanne Beurskens, Joop

Vernooy en Gerard Brouwer (ambtelijk secretaris).

Renovatie

In 2011 nadert het einde van de ingrijpende renovatie van het NOS-gebouw. Deze verbouwing is jaren

geleden al in hoofdlijnen voorzien en becijferd. In 2012, wanneer de verbouwing wordt afgerond,

beschikt de NOS over een kantoor- en werkomgeving van het niveau dat voldoet aan de eisen van deze

tijd, zowel op milieutechnisch gebied als qua functionele eisen.

Na een grondige verbouwing van de verschillende verdiepingen van het gebouw in voorgaande jaren,

wordt in 2011 de hoofdingang aangepakt. Bij de renovatie wordt gebruik gemaakt van moderne ma-

terialen waardoor onderhoudskosten geminimaliseerd kunnen worden. Een voorbeeld hiervan zijn de

plafonds van de ingang. Die waren ruw, moeilijk te reinigen en te repareren. In de nieuwe hal zijn de

plafonds van een duurzaam materiaal en glad. Daardoor wordt bespaard op schoonmaak- en vervan-

gingskosten.

Omdat de NOS er naar streeft optimaal gebruik te maken van het pand worden tijdens de renovatie ook

diverse ruimtes geschikt gemaakt voor verhuur. Vergaderzalen worden bijvoorbeeld multifunctioneel

inzetbaar en kunnen desgewenst aan derden worden verhuurd.

GroeneEnergie

Duurzaamheid en kostenbesparing vindt de NOS belangrijk. Dat blijkt onder meer uit de materiaalkeuze

bij de renovatie van het gebouw. Daar komt het gebruik van groene energie op de Haagse redactie bij.

Met ingang van januari 2012 stapt de redactie in Den Haag over op groene energie. De NOS heeft een

contract afgesloten voor de duur van twee jaar dat een besparing oplevert ten opzichte van de huidige

situatie.

Meerjarenafspraken over het effectief inzetten van energie worden sterk gepropageerd door de overheid.

De NOS als publieke organisatie sluit daarbij aan omdat een convenant is aangegaan waarin de verplich-

ting tot energie besparen is vastgelegd. Waar dat kan zal de NOS dan ook proberen het stroomgebruik

Gebouw

96 97

te reduceren. Zo hangen er in het gebouw bijvoorbeeld lampen die minder energie gebruiken doordat

ze automatisch in de slaapstand gaan als er niemand in de buurt is of als er enige tijd geen beweging is

geweest.

NOSopdegevel

Sinds de zomer is het NOS-gebouw ook vanuit de verte te onderscheiden. Om de herkenbaarheid op het

Media Park te vergroten, wordt bovenaan de gevel op twee plaatsen het logo bevestigd.

Hiermee doet de NOS defi nitief afstand van de benaming Videocentrum, zoals het gebouw door buiten-

staanders nog vaak wordt genoemd. Het pand is eigendom van de NOS en middelpunt van de nieuws-

en sportvoorziening van de publieke omroep. En dat moet worden uitgestraald, mét het logo met de

opvallende rode O.

NOSMediaCloudingebruikgenomen

Op 1 februari wordt de NOS Media Cloud in gebruik genomen. De Media Cloud is een systeem waarmee

deelnemers onderling fragmenten kunnen uitwisselen of ter beschikking stellen aan alle aangesloten

deelnemers. De uitwisseling van materiaal tussen de NOS en de regionale omroepen in Nederland vindt

sindsdien plaats via dit platform en bewijst haar dienst tijdens onder andere de Provinciale Staten-

verkiezing.

De Media Cloud is ontstaan uit de ambitie van de NOS om kostenverlagend te werken (de ontwikkel-

en beheerkosten zijn laag in vergelijking met vorige systemen) én het journalistieke proces maximaal te

blijven ondersteunen.

Nieuwepromo

Sinds eind 2011 is de slogan ‘Altijd. Overal. NOS’ verpakt in een nieuw type promo: een ident. Deze

ident wordt na de eindleader van het NOS Journaal van 18.00 uur uitgezonden en is een promo voor de

NOS als geheel. Het ‘fi lmpje’ duurt 4 à 5 seconden en moet in een notendop laten zien dat de NOS niet

alleen altijd paraat staat om overal nieuws- en sportverhalen te verslaan, maar dat zij ook 24 uur per dag

aanwezig is op allerlei platforms: niet alleen televisie en radio, maar ook op internet, mobiele telefoons

en tablets.

PresentatorenvoorSeriousRequest

Tijdens Serious Request, de actie van radio 3FM waarbij geld wordt ingezameld voor het Rode Kruis,

stellen negentien NOS-presentatoren kleding beschikbaar om te veilen. Enkele kledingstukken die onder

de hamer gaan zijn de stropdas die Rob Trip droeg tijdens z’n allereerste Journaaluitzending, een galajurk

van Dione de Graaff, een Wimbledonjasje van Tom Egbers en het wielershirt dat Herman van der Zandt

droeg tijdens z’n beklimming van de Alpe d’Huez tijdens de uitzending Alpe d’HuZes. Uiteindelijk brengt

de kleding van de NOS-presentatoren € 2590,55 op.

MeerNOS

98 99

In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van de kijken luistercij-

fers van de reguliere NOS uitzendingen in 2011. Per uitzending wordt

het gemiddelde aantal kijkers en het marktaandeel genoemd. Het

marktaandeel geeft procentueel aan welk deel van het totale kijkers-

publiek op dat moment voor de televisie zat, naar de NOS-uitzending

heeft gekeken. Ook is gemeten hoeveel unieke bezoekers de websites

van de NOS in 2011 hadden.

NOShoogstgewaardeerdepubliekeomroep

Met een waardering van 7,8 is de NOS de hoogst gewaardeerde publieke omroep. Dat blijkt in februari

uit een enquête van mijn publiekeomroep.nl waarin mensen onder andere hun waardering geven over

de huidige publieke omroepen.

NOSNieuws

NOSJournaalindeochtend

Gemiddeld aantal kijkers van 6 jaar en ouder in 2011 Marktaandeel in %

07.00 uur 174.000 29,1

08.00 uur 235.000 28,4

09.00 uur 231.000 32,3

Kijk-,luister-eninternetcijfersZendtijd

Televisie Uren:minuten(inclusiefherhalingen)

Nederland 1 4039:35

Nederland 2 1450:47

Nederland 3 1259:05

TotaalNOS 6749:27

Radio Uren:minuten

Radio 1 3032:34

Radio 2 348:19

3 FM 350:52

Radio 4 172:49

Radio 5 311:30

Radio 6 297:36

TotaalNOS 4513:40

100 101

NOSRadio1Journaal

Gemiddeld aantal luisteraars van Marktaandeel in %

10 jaar en ouder in 2011

06.00-09.30 uur (ma-vr) 339.000 11,2

07.00-08.30 uur (za) 273.000 19,2

12.00-12.15 uur (dagelijks) 275.000 5,9

13.00-13.15 uur (dagelijks) 307.000 6,9

16.30-18.30 uur (ma-Vr) 195.000 6,9

NOSHeadlines/NOSop3

Gemiddeld aantal luisteraars in 2010 Marktaandeel in %

08.00-08.15 uur (ma-vr)* 361.000 10,3

13.00-13.15 uur (ma-vr)* 412.000 10,0

18.00-18.15 uur (ma-vr)* 204.000 10,4

* De uitzendingen van NOS Headlines/NOS op 3 op werkdagen rond 08.00, 13.00 en 18.00 uur duren ongeveer vijf

minuten. De luistercijfers kunnen echter minimaal per kwartier gemeten worden, waardoor bovenstaande gegevens

zijn gebaseerd op kwartiercijfers.

NOSMethetOogopMorgen

Gemiddeld aantal luisteraars in 2010 Marktaandeel in %

278.000 34,6

Kijk-,luister-eninternetcijfers

NOSJournaalvan18.00uur


1.070.000 30,1



1.885.000 30,8


Gemiddeld aantal kijkers in 2011 Marktaandeel in %

559.000 8,0

* Deze cijfers hebben betrekking op de periode 4/9/2011 tot en met 31/12/2011. Tot 4 september was op zondagavond

een korte versie van Nieuwsuur uitgezonden. Op die datum maakte de zondageditie van Nieuwsuur plaats voor het

NOS Journaal.

NOSJournaalop3/NOSop3optelevisie


233.000 4,2

NOSJeugdjournaal


08.45 uur 31.000* 4,6

18.45 uur 281.000 6,6

* Het werkelijke aantal kijkers ligt hoger, omdat het NOS Jeugdjournaal in de ochtend veelal op scholen, in groepsver-

band, wordt gekeken. Scholen worden echter niet meegenomen in het panel van Stichting KijkOnderzoek (SKO).

102 103

NOSLangsdeLijn

Gemiddeld aantal luisteraars van Marktaandeel in %


16.30-18.00 uur (za) 109.000 4,9

19.00-23.00 uur (za) 70.000 6,8

14.00-18.00 uur (zo) 232.000 11,1

22.00-23.00 uur (zo-vr) 101.000 12,9

NOSEvenementen

Top5meestbekekenuitzendingenvanNOSEvenementenin2011

Uitzending Gemiddeld aantal kijkers van Marktaandeel in %


Nationale Dodenherdenking 4.674.000 67,5

Maxima, Portret van een Prinses 2.808.000 38,3

Huwelijk Prins William

& Kate Middleton 2.241.000 75,9

Koninginnedag 2011 1.996.000 80,1

Provinciale Statenverkiezingen 1.738.000 26,0

Nieuwsuur

Gemiddeld aantal kijkers in 2011 Marktaandeel in %

751.000 11,9


NOSSport

NOSSportjournaal

Gemiddeld aantal kijkers van Marktaandeel in %


796.000 18,6

NOSStudioSport



18.10-19.00 uur (zo) 1.024.000 23,3

NOSStudioSportEredivisie



Zaterdag 1.601.000 28,0

Zondag 2.525.000 45,4

NOSStudioVoetbal



1.046.000 17,5

104 105

Bronnenkijk-,luister-eninternetcijfersNOSJaarverslag2010

Kijkcijfers

De kijkcijfers in dit jaarverslag zijn afkomstig van Stichting KijkOnderzoek (SKO).

Luistercijfers

De luistercijfers in dit jaarverslag zijn afkomstig van Continu LuisterOnderzoek (CLO).

Internetcijfers

De internetcijfers in dit jaarverslag zijn afkomstig van Stir.


Internet

Hieronder volgt een overzicht van het gemiddelde aantal unieke internetbezoekers van 13 jaar en ouder

per maand. Het maandbereik, in de rechterkolom weergegeven, is het percentage van de totale Neder-

landse bevolking van 13 jaar en ouder.

NOS.nl

Gemiddeld aantal bezoekers van 13 jaar Gemiddeld

en ouder per maand in 2011 maandbereik (%)

4.264.000 30,8

NOSop3.nl



381.000 2,8

Jeugdjournaal.nl



107.000* 0,8*

* Omdat het aantal unieke bezoekers van 13 jaar en ouder wordt gemeten en de doelgroep van het NOS Jeugdjournaal

9-12 jaar is, wijken deze gegevens af van het werkelijke aantal bezoekers.

Nieuwsuur.nl



133.000 1

106 107

Formatiecijfers

Personeelsbestand 2011 2010

Aantal FTE 611 618

Aantal medewerkers 657 663

0

Man - voltijd

Vrouw - voltijd

Man - deeltijd

Vrouw - deeltijd

Aantal medewerkers

50 100 150 200 250 300 350

Verdelingvoltijd/deeltijd 2010 2011

Verdelingkern-/flexposities 2011 %Bandbreedte 2010 %Bandbreedte

Aantal FTE kernposities 562 92% 554 90%

Aantal FTE fl exposities 49 8% 64 10%

Totaal 611 100% 618 100%

Aantalmedewerkersperafdeling

2011 2010

Nieuws 368 379

Sport 148 150

Evenementen 19 19

Overig* 122 115

Totaal 657 663

* DocuMedia, Digitale Nieuwe Media en stafafdelingen

108 109

Formatiecijfers

Leeftijdscategorie

Leeftijdsverdelingman/vrouwin2011 Man Vrouw Totaal

<=25 26-30

160

140

120

100

80

60

40

20

031-35 36-40 41-45 46-50 51-55 56-60 60>

Aantalmedewerkerspersalarisklasse

2011 2010

Schaal A - D 0 0

Schaal E 12 15

Schaal F 65 76

Schaal G 230 231

Schaal H 232 226

Schaal J 98 95

Schaal K 7 6

Schaal L 8 10

Schaal M 5 4

Totaal 657 663

Beoordelingnaarkwalificatie

2011 2010

Ver onder de norm (0%) 0,3% 0,3%

Te ontwikkelen (1,25%) 3,2% 2,9%

Conform de norm (2,5%) 89,0% 88,2%

Boven de norm (3%) 5,5% 6,9%

Ver boven de norm (4%) 2,0% 1,7%

Totaal 100,0% 100,0%

Dienstjaren

0 - 10 11-20

400

350

300

250

200

150

100

50

021-30 31-40 >40

Verdelingdienstjaren 2010 2011

Aan

tal m

edew

erke

rs

110 111

Opleidingsuren

Het gemiddeld aantal opleidingsuren per medewerker is in 2011 gestegen ten opzichte van 2010.

0 2000 60004000 8000 10000

Totaalopleidingsuren 2010 2011

Formatiecijfers

Instroomenuitstroom 2011 2010

Instroom (aantal medewerkers) 36 35

Instroom (percentage) 5,5 5,3

Uitstroom (aantal medewerkers) 39 39

Uitstroom (percentage) 5,9 5,9

Ziekteverzuimpercentage* 2011 2010

2.54% 2.55%

Duurdienstverbanduitdienstgetredenmedewerkers

2011 2010

0 - 4 18 23

5 - 9 8 7

10 -14 6 7

15 - 19 1 0

20 - 24 4 0

>=25 2 2

Totaal 39 39

* Deze cijfers zijn exclusief zwangerschap en WAO / WIA

(s)Kenjezelf!-trajecten2011 Aantaldeelnemers %t.o.v.afdeling

Nieuws 59 16,0%

Sport 25 16,9%

Overig* 16 11,3%

Totaal 100 15,2%

* DocuMedia, Digitale Nieuwe Media, Evenementen en stafafdelingen

112 113

Hieronder vindt u de exploitatierekening en de balans van de NOS over 2011. Het volledige financiële

jaarverslag vindt u op NOS.nl.

FinancieelJaarverslag

2011 2010

Baten

Media-aanbod 148.566 166.771

Programmagebonden eigen bijdragen 4.326 6.185

Opbrengst overige nevenactiviteiten 2.836 2.987

Somderbedrijfsopbrengsten 155.728 175.943

Lasten

Lonen en salarissen 38.106 37.326

Sociale lasten 9.889 9.740

Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa 3.306 5.098

Directe productiekosten 78.080 111.320

Overige bedrijfslasten 8.386 8.611

Somderbedrijfslasten 137.767 172.095

Rentebaten en inkomsten uit beleggingen 44 -

Rentelasten en soortgelijke kosten -1.237 -2.294

Exploitatiesaldo 16.768 1.554

Exploitatierekening(bedragen x 1.000 euro)

114 115

FinancieelJaarverslag

Balans

BalansNOSper31december2011

Na bestemming exploitatiesaldo (bedragen x 1.000 euro)

Activa 31december2011 31december2010

VasteActiva

Materiële vaste activa

Bedrijfsgebouwen & terreinen 49.080 42.885

Inventaris en inrichting 959 487

Andere vaste bedrijfsmiddelen 3.812 4.879

Materiële vaste activa in uitvoering 2.444 5.357

Niet aan bedrijfsuitoefening dienstbaar 2.416 2.520

58.711 56.128

Vlottendeactiva

Voorraden

Onderhanden werk 23.099 16.945

23.099 16.945

Vorderingen

Handelsdebiteuren 3.258 2.787

Overige vorderingen 3.569 15.968

6.827 18.755

Liquidemiddelen 7.273 257

7.273 257

95.910 92.085

Passiva 31december2011 31december2010

Eigenvermogen

Algemene Reserve 10.962 10.962

Bestemmingsreserve Superevenementen 17.480 3.895

Reserve voor Media-aanbod 7.200 4.017

35.642 18.874

Voorzieningen

Voorzieningen voor pensioenen 1.196 1.177

Overige voorzieningen 2.011 2.284

3.207 3.461

Langlopendeschulden

Schulden aan kredietinstellingen 20.932 22.327

20.932 22.327

Kortlopendeschulden

Schulden aan leveranciers 18.362 20.316

Belastingen en premies sociale verzekeringen 1.978 2.249

Schulden aan kredietinstellingen 1.395 20.286

Overige schulden 14.394 4.572

36.129 47.423

95.910 92.085

116 117

NOSDirectie

Jan de Jong, algemeen directeur

Geert Hofman, zakelijk directeur

RaadvanToezicht

Tot 1 december 2011

Henk Hagoort, voorzitter

Ruurd Bierman

Cees Vis

Vanaf 1 december 2011

Johan van der Werf, voorzitter

Boudewijn Dessing

Khalid Boutachekourt

Jan de Vries

Els van Batum

Anita Arts

NOSNieuws

Tot 1 juli 2011

Hans Laroes, hoofdredacteur

Marcel Gelauff, plaatsvervangend hoofdredacteur

Giselle van Cann, adjunct-hoofdredacteur

Vanaf 1 juli 2011

Marcel Gelauff, hoofdredacteur

Giselle van Cann, plaatsvervangend

hoofdredacteur

NOSSport

Maarten Nooter, hoofdredacteur

Pim Marks, adjunct-hoofdredacteur

Ewoud van Winsen, adjunct-hoofdredacteur

Selma Schuurman, adjunct-hoofdredacteur

NOSEvenementen

Peter Kloosterhuis, hoofd

Samenstellingdirectieenhoofdredactiesin2011 ContactgegevensNOS

Adres: NOS

Postbus 26600

1202 JT Hilversum

Bezoekadres: Media Park

Sumatralaan 45

1217 GP Hilversum

e-mail: [email protected]

Telefoonnummer: 035 – 677 92 22

118 119

Colofon

Tekstenproductie: NOS

Fotografie: Stefan Heijdendael, ANP, AFP, EPA, Bart de Grood,

Roos Trommelen en NOS

Conceptenvormgeving: AC+M, Maarssen

Drukwerk: Tuijtel, Hardinxveld-Giessendam

van binnenuit

Documents

Transcript of van binnenuit