Valued Based Health Care

Hoe kan de fysiotherapeut zijn waarde voor de patiënt met chronische aspecifieke klachten aantonen?

Inleverversie 2

Studenten Soraya Rama en Lars van IJzendoornStudentnummers

500661293 en 500681165

Naam opdracht

Valued Based Health Care: Hoe kan de fysiotherapeut zijn waarde aantonen voor de patiënt?

Opdrachtgevers

Hylke Brouwer en Laura Jansen

Coach Suzy LandmanDatum

Inhoudsopgave

ABSTRACT 3

VOORWOORD 4

LEESWIJZER 4

INLEIDING 5

METHODE 7

DEELVRAGEN 7LITERATUURONDERZOEK 7KWALITATIEF ONDERZOEK 9

RESULTATEN 12

RESULTATEN LITERATUURONDERZOEK 12SAMENVATTING PER ARTIKEL 12RESULTATEN KWALITATIEF ONDERZOEK 14

ANTWOORDEN OP DEELVRAGEN 16

DISCUSSIE 18

CONCLUSIE 19

ADVIES 20

LITERATUURLIJST 21

BIJLAGEN 22

BIJLAGE 1 BEGRIPPENLIJST 22BIJLAGE 2 STROOMDIAGRAM TER VERDUIDELIJKING VAN DE METHODE 23BIJLAGE 3 BRIEF AAN FYSIOTHERAPEUTEN 24BIJLAGE 4 INFORMATIEFOLDER PATIËNTEN 25BIJLAGE 5 KENMERKEN PATIËNTEN KWALITATIEF ONDERZOEK 26BIJLAGE 6 ONDERWERPEN KWALITATIEF ONDERZOEK 27

Bachelorthesis Soraya Rama en Lars van IJzendoornHogeschool van Amsterdam

2

AbstractAchtergrondDe behoefte naar transparantie groeit binnen de gezondheidszorg (1).* Professor Porter geeft aan dat transparantie nodig is om verbetering te bereiken binnen zorgstelsels. Een begrip dat hij introduceert in de trend van zorgverbetering is Value Based Health Care (2). In dit onderzoek wordt onderzocht hoe de fysiotherapeut de waarde van zijn behandelingen, op basis van de principes van VBHC, bij de patiënt met chronische aspecifieke klachten, in kaart brengen.DoelMiddels dit onderzoek beoogt het onderzoeksteam te achterhalen wat van waarde is voor de patiënt met chronische aspecifieke klachten. Op basis van deze gegevens doet het team een aanbeveling hoe dit toe te passen in praktijk.MethodeEr heeft zowel literatuuronderzoek plaatsgevonden als kwalitatief onderzoek. Aan de hand van de zoektermen is in onlinedatabases gezocht naar literatuur. De vooropgestelde inclusiecriteria werden toegepast op de gevonden literatuur. De overgebleven artikelen werden geselecteerd op titel en abstract. Tien artikelen werden geïncludeerd.Het kwalitatief onderzoek is opgesteld aan de hand van een richtlijn geschreven over kwalitatief onderzoek (12).ResultatenDe patiënt met chronische aspecifieke klachten hecht waarde aan communicatie van de fysiotherapeut naar de patiënt, zelfredzaamheid en de hulp van de fysiotherapeut om dat te blijven, ondersteuning in de klachten van de patiënt en worden betrokken in het zorgplan, ook wel shared-decision-making.DiscussieEr was weinig vindbare wetenschappelijke literatuur betreffende dit onderwerp. Om die reden wisselt de kwaliteit van de gevonden literatuur. Voor het kwalitatief onderzoek hebben de fysiotherapeuten van Het Fysiohuis zelf patiënten mogen aanmelden. Er heeft maar één focusgroep plaatsgevonden in plaats van twee, dit is aangevuld met vijf kwalitatieve interviews afgenomen bij patiënten uit een andere praktijk.Conclusie Het onderzoeksteam adviseert voor volgende onderzoek een nieuwe vragenlijst te ontwikkelen die gebaseerd is op de waarde van de patiënt.

*De tussen haakjes genoteerde getallen verwijzen naar de getallen in de literatuurlijst (pag. 21)

Bachelorthesis Soraya Rama en Lars van IJzendoornHogeschool van Amsterdam

3

VoorwoordIn de periode van oktober 2017 tot en met juni 2018 heeft team Van IJzendoorn-Rama deze bachelor thesis geschreven. Het team heeft dit onderzoek verricht in opdracht van Het Fysiohuis, te Bunschoten.

De bachelor thesis is een onderdeel van de eindfase van de opleiding Fysiotherapie. Lars van IJzendoorn en Soraya Rama hebben medio oktober 2017 besloten de thesis samen te realiseren. Vanaf dat moment bestond team Van IJzendoorn-Rama. Middels de vacaturebank van ‘OnStage’, van de Hogeschool van Amsterdam(HvA), is het team uitgekomen bij een opdracht van Het Fysiohuis, met als opdrachtgevers Hylke Brouwer en Laura Jansen. De originele opdracht luidde als volgt: ‘Hoe kan de fysiotherapeut zijn waarde aantonen voor de patiënt?’ Na kennismaking met de opdrachtgevers is het team zich gaan oriënteren en inlezen op het principe van Value Based Healthcare(VBHC). Dit resulteerde in het schrijven van een projectplan. Na goedkeuring van het projectplan startte het onderzoek. Juni 2018 is het eindproduct overhandigd aan de opdrachtgever en coach.Het team wilt de opdrachtgevers Hylke Brouwer en Laura Jansen bedanken voor het vertrouwen en de gegeven feedback om de thesis tot stand te brengen. Ten tweede gaat er dank uit naar de coach, Suzy Landman, voor de goede begeleiding en de ruimte die zij ons bood tijdens het schrijven van deze thesis. Ook gaat er dank uit naar de participanten van de focusgroep.

LeeswijzerHet onderwerp van deze thesis wordt geïntroduceerd in de ‘Inleiding’. Naarmate de inleiding vordert zullen de probleemstelling en de totstandkoming van de onderzoeksvraag worden verduidelijkt. In de ‘Methode’ wordt de opzet van het onderzoek toegelicht. Tijdens hoofdstuk ‘Resultaten’ zullen de uitkomsten van het literatuuronderzoek en het kwalitatief onderzoek worden doorgenomen. Aansluitend volgt de ‘Discussie’. Hier beschrijft het team de discrepanties van het onderzoek. In het laatste hoofdstuk van deze thesis komt het team tot een conclusie en doen zij een aanbeveling tot volgend onderzoek. Na de conclusie bevindt zich de literatuurlijst en de toegevoegde bijlagen.In deze thesis wordt er met enige regelmaat verwezen naar ‘Het Team’ of ‘Het onderzoeksteam’. Beide begrippen verwijzen naar de fysiotherapeuten in opleiding, Lars van IJzendoorn en Soraya Rama. Om verdere eventuele onduidelijkheden te voorkomen is er in bijlage 1 ruimte gemaakt voor een begrippenlijst.

Bachelorthesis Soraya Rama en Lars van IJzendoornHogeschool van Amsterdam

4

InleidingWereldwijd groeit de behoefte naar transparantie binnen de gezondheidszorg (1). Een organisatie die zich bezighoudt met het bieden van transparantie binnen de zorgstelsels is het Health Consumer Powerhouse. Sinds 2004 hebben zij het doel zorgstelsels uit verschillende landen met elkaar te vergelijken om verbetering van de zorg te bewerkstelligen. Jaarlijks geven zij de Euro Health Consumer Index uit. In dit rapport worden zorgstelsels uit 36 landen met elkaar vergeleken op basis van gebruiksvriendelijkheid (2). Nederland staat al sinds 2005 in hun top. Dit jaar, evenals vorig jaar, staat Nederland op één (3). Echter, als het gaat om transparantie staat Nederland op een gedeelde 7e plek volgens het KPMG-rapport (1). In dit rapport is ‘transparantie’ opgedeeld in 6 dimensies, namelijk: uitkomsten van zorg, patiënten ervaringen, financiën, governance, toegang tot persoonlijk gezondheidsdossier en communicatie van zorgdata. Op het gebied van transparantie van uitkomsten van zorg en toegang tot het persoonlijk gezondheidsdossier heeft Nederland nog het een en ander bij te leren. Uit onderzoek van professor Micheal E. Porter (4) blijkt onder andere dat transparantie nodig is om verbetering binnen de zorgstelsels waar te maken. Gezien het feit dat Nederland slechts een plaats in de subtop weet te bemachtigen, is er absoluut nog ruimte voor verbetering.

Michael E. Porter beschrijft in zijn publicaties dat in de zorgsector sprake is van meerdere betrokken partijen die allen een belangrijke rol spelen. Enkele voorbeelden hiervan zijn beleidsmakers van gezondheidszorg, medici, paramedici en verzekeraars. (4) Hij geeft aan dat iedere partij uiteenlopende doeleinden en verschillende beweegredenen heeft om deze te bereiken met het gevolg dat hieruit conflicten ontstaan. In zijn artikel changing the future of healthcare (5) geeft hij enkele voorbeelden van de verschillende doelen die de zorg-betrokken-partijen voor ogen hebben. Zo stelt hij dat de verzekering voor ogen heeft de zorgkosten te reduceren, dit gebeurt door de zorgverleners een lager bedrag te laten accepteren als vergoeding voor hun verdiensten. Het hebben van verschillende belangen en doelen kan uitlopen op een conflict. Conflicten tussen de verschillende zorg-betrokken-partijen vertraagt en bemoeilijkt het proces van kwaliteitsverbetering binnen de zorg. Een typisch voorbeeld, binnen de fysiotherapie, van een dergelijk conflict is de behandelindex. Dit is een conflict tussen onder andere de fysiotherapeut en de zorgverzekeraar. De behandelindex stelt een gemiddeld aantal behandelingen in per aandoening (6). De fysiotherapeut wordt hierdoor gelimiteerd. Het overschrijden van dit gemiddelde heeft consequenties. De therapeut loopt het risicobehandelingen niet meer vergoed te krijgen. Het kan zelfs voorkomen dat een praktijk zijn PLUS-titel hierdoor verliest (7).Volgens Porter is het nodig dat de zorg-betrokken-partijen een gemeenschappelijk doel hebben en samenwerken om deze te bereiken. Zonder samenwerking is verbetering niet mogelijk. Hierop introduceert hij het concept van Value Based Health Care(VBHC). Hierbij gaat het om het creëren van waarde voor de patiënt. De exacte definitie luidt als volgt: ’Patiënt-waarde waarbij de uitkomsten die van belang zijn voor de patiënt worden gemeten aan de kosten die nodig zijn om die uitkomsten te bereiken.’

In Nederland is VBHC een opkomende stroming. Momenteel zijn vele organisaties bezig met het toepassen van dit concept om verbetering binnen de zorg te realiseren. Eén van deze organisaties is Fysiotopics. Dit is een vereniging van samenwerkende fysiotherapiepraktijken. De vereniging streeft naar het verbeteren van zorg in Nederland (8).

Bachelorthesis Soraya Rama en Lars van IJzendoornHogeschool van Amsterdam

5

In samenwerking met meerdere zorg-betrokken-partijen, zoals specialisten en zorgverzekeraars, ontwikkelt en verbetert de vereniging zorgplannen om zorgverbetering te realiseren. De zorgplannen van Fysiotopics zijn gebaseerd op de meest recente wetenschappelijke ontwikkelingen en geven daarom de beste kwaliteit van zorg weer (9). Alleen praktijken, aangesloten bij Fysiotopics, kunnen patiënten deze zorgplannen aanbieden. Door lid te zijn van Fysiotopics onderscheidt een fysiotherapiepraktijk zich van anderen praktijken die niet lid zijn.

De opdrachtgever van deze thesis, Het Fysiohuis te Bunschoten, is aangesloten bij deze vereniging. Zelf maken zij veelal gebruik van het zorgplan ‘Rugpijn’. Tijdens het verloop van dit zorgplan wordt voortdurend de vooruitgang van de patiënt en de afname van pijn gemeten door middel van onder andere de Patiënt Specifieke Klachtenlijst(PSK) en de Visual Analog Scale(VAS)(10). Door deze meetinstrumenten in te zetten kan de fysiotherapeut in kaart brengen dat hij een bijdrage heeft in verbetering van het dagelijks functioneren van de patiënt. Naast de patiënt met aspecifieke rugklachten is de patiënt met chronische aspecifieke klachten ook een groep die de fysiotherapeut veel bezoekt. Het zorgplan ‘Rugpijn’ is niet van toepassing op deze patiënt. Het meten van de PSK en de VAS is minder van waarde bij deze patiëntengroep omdat er geen sprake is van verandering in het klachtenbeloop. De PREM-fysiotherapie zou eventueel een optie kunnen zijn, deze brengt de kwaliteit van zorg in kaart vanuit het perspectief van de patiënt. Dat wil zeggen met name de ervaringen van de patiënt en tevredenheid worden hier in kaart gebracht. Echter blijkt niet uit de PREM wat het effect van de fysiotherapeutische behandeling is op de uitkomsten die voor deze specifieke patiënt van belang zijn. Daarbij is de PREM Fysiotherapie een gestandaardiseerde vragenlijst, die niet specifiek voor deze patiëntengroep is ontwikkeld (11). Het afnemen van deze vragenlijst, bij de patiënt met chronisch aspecifieke klachten, geeft daarom niet specifiek weer waarom de fysiotherapeut van waarde is voor deze patiënt. Hoe brengt de fysiotherapeut dan zijn waarde in kaart voor deze patiëntengroep?

Het Fysiohuis heeft team Van IJzendoorn-Rama gevraagd hier onderzoek naar te doen. Om die reden is de volgende onderzoeksvraag opgesteld: ‘Hoe kan de fysiotherapeut de waarde van zijn behandelingen, op basis van de principes van VBHC, bij de patiënt met chronische aspecifieke klachten, in kaart brengen?’Middels deze thesis zal het team trachten de onderzoeksvraag te beantwoorden.

1. KPMG, Goed beter best2. https://healthpowerhouse.com/ 3. https://www.zorgwijzer.nl/zorgverzekering-2019/zorgstelsel-nederland-

nummer-1-europa4. https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMp1011024 5. changing the future of healthcare6. https://www.cz.nl/klantenservice/hoe-zit-dat-nou/wat-is-de-behandelindex-en-

wat-betekent-het-voor-u 7. http://stopdebehandelindex.nl/ 8. http://fysiotopics.nl/kwaliteitsvereniging/ 9. http://fysiotopics.nl/zorgplannen/ 10. http://fysiotopics.nl/het-zorgplan-rugpijn/ 11. https://www.qualiview.nl/toepassingen/klantervaring-en-cq-index

Bachelorthesis Soraya Rama en Lars van IJzendoornHogeschool van Amsterdam

6

Methode

In de inleiding is de volgende onderzoeksvraag naar voren gekomen: ‘Hoe kan de fysiotherapeut de waarde van zijn behandelingen, op basis van de principes van VBHC, bij de patiënt met chronische aspecifieke klachten, in kaart brengen?’ Om op deze vraag een zo volledig mogelijk antwoord te geven heeft het onderzoeksteam een aantal deelvragen opgesteld. Door middel van het dit onderzoek geeft het onderzoeksteam antwoord op zowel de hoofdvraag als de deelvragen.

Deelvragen Wat is van waarde voor de patiënt met chronische aspecifieke klachten? Hoe brengt de fysiotherapeut op dit moment zijn waarde in kaart en welke

meetinstrumenten worden daarvoor gebruikt?

LiteratuuronderzoekZoekstrategieOm op de deelvragen een antwoord te kunnen geven, maken de auteurs van dit onderzoek gebruik van de DDO-methode. De afkorting DDO staat voor Domain (Domein), Determinant(Interventietype) en Outcome (Uitkomst).

Domain De patiënt met chronische aspecifieke klachten.

Determinant

Fysiotherapeutische interventie.

Outcome Value Based Healthcare.Figuur 1: DDO-methode

De volgende internationale databases zijn geraadpleegd om kwalitatieve literatuur te vinden: Pubmed, PEDro, GoogleScholar en Cochrane. Overige literatuur komt voort uit boeken, tijdschriften en niet-wetenschappelijke websites.ZoektermenDe zoektermen die zijn gebruikt voor dit onderzoek staan geïllustreerd in onderstaand figuur.

Domain Determinant Outcome

Uitkomst in DDO

Chronische aspecifieke patiënt

Fysiotherapeutische interventies

Valued Based Healthcare

Bedachte zoektermen

Chronic, persistant, aspecific, nonspecific

Physical therapy, physical therapist, physiotherapy

Valued Based Healthcare, Quality of life, Function disorder OR prevention

Figuur 2: ZoektermenBovenstaande zoektermen hebben geleid tot de volgende search strings:

(Chronic OR Persisant) AND (aspecific OR nonspecific) AND (Physical therapy OR physical therapist OR physiotherapy) AND (Valued Based Health Care)

Bachelorthesis Soraya Rama en Lars van IJzendoornHogeschool van Amsterdam

7

(Chronic OR Persisant) AND (aspecific OR nonspecific) AND (Physical therapy OR physical therapist OR physiotherapy) AND (Value)

(Chronic OR Persisant) AND (aspecific OR nonspecific) AND (Physical therapy OR physical therapist OR physiotherapy) AND (Quality of life)

In- en ExclusiecriteriaIn overleg met Het Fysiohuis zijn er in- en exclusiecriteria opgesteld. Gebleken is dat er weinig wetenschappelijk onderbouwde literatuur vindbaar is over dit onderwerp.

Inclusiecriteria Exclusiecriteria

Type literatuur

Er zijn geen eisen gesteld aan het design van een onderzoek, om die reden zal op dit criterium niks geëxcludeerd worden.

Onderzoeken of artikelen die in ‘Full Text’ beschikbaar zijn.

Onderzoeken of artikelen geschreven in Nederlands of Engels.

De publicatiedata van onderzoeken zal geen reden van inclusie of exclusie zijn. Dit komt door de geringe hoeveelheid aan onderzoeken die uitgevoerd zijn over dit onderwerp.

Doelgroep Patiënt met chronische aspecifieke klachten.

Interventie Alle interventies die bijdragen aan behoud van de huidige situatie van de patiënt of leiden tot verbetering van ADL.

Onderzoeken of artikelen waarin de interventie pijnvermindering geld worden geëxcludeerd.

Figuur 3: In- en exclusiecriteriaDataselectieAan de hand van de zoektermen en de mogelijke combinaties daartussen, heeft het onderzoeksteam gezocht in de onlinedatabases. De inclusiecriteria werd toegepast op de gevonden literatuur. De artikelen die overbleven zijn vervolgens beoordeeld op basis van de titels en abstracts. Zie figuur 4 voor het stroomdiagram die de dataselectie zal verduidelijken.

Bachelorthesis Soraya Rama en Lars van IJzendoornHogeschool van Amsterdam

8

Figuur 4: Stroomdiagram ter verduidelijking van de dataselectie

Kwalitatief onderzoekHet kwalitatief onderzoek bestaat uit twee focusgroepen, afgenomen bij patiënten uit Het Fysiohuis.

Qualitative Research Methods: a data collector’s field guideOm op correcte wijze het kwalitatief onderzoek op te zetten en uit te voeren, heeft het onderzoeksteam gebruik gemaakt van de paper van Natasha Mack et al (12). Deze paper geeft een beschrijving van meerdere vormen van kwalitatief onderzoek, waaronder het opzetten van een focusgroep. Het team heeft zich gehouden aan de voorgeschreven methode en wijkt hier alleen van af na overleg met de opdrachtgever.

Patiënten werving De doelgroep binnen dit onderzoek betreft de patiënt met chronische aspecifieke klachten. Om de doelgroep verder af te bakenen en discrepanties te voorkomen zijn de volgende in- en exclusiecriteria opgesteld:

De klachten van de patiënt moesten aspecifiek zijn. De patiënt moest minstens twaalf weken in behandeling. De Numeric Pain Rating Scale (NPRS-schaal) mocht tijdens de huidige behandelserie niet

veranderd zijn met meer dan één punt. De klacht van de patiënt mocht niet staan op de chronische aandoeningen lijst.

Om participanten voor de focusgroepen te werven zijn de fysiotherapeuten van Het Fysiohuis gevraagd daaraan bij te dragen. Aan de hand van de gegeven patiënt-omschrijving (bijlage 3), opgesteld op basis van bovenstaande inclusiecriteria, werden de fysiotherapeuten gevraagd elk twee patiënten aan te melden voor de focusgroepen. Tevens heeft het onderzoeksteam een informatiefolder (bijlage 4) ontwikkeld met daarin een oproep aan de patiënten zelf. Deze werden neergelegd op locatie, Het Fysiohuis. Na aanmelding zijn de

Bachelorthesis Soraya Rama en Lars van IJzendoornHogeschool van Amsterdam

9

patiënten door het team benaderd voor een afspraak. Per e-mail ontvingen de participanten het doel van de focusgroep, praktische informatie, een deelnemerslijst die ingevuld ingeleverd moest worden voorafgaand het gesprek (bijlage 5) en werden zij ingelicht over het feit dat de conversaties binnen de focusgroep zouden worden opgenomen. De geheimhouding werd aan de participanten verzekerd door de garantie dat de geluidsopnames na afronding van dit thesisonderzoek zouden worden vernietigd. Indien de patiënten vragen hadden betreffende het gespreksonderwerp werden zij gevraagd deze later te stellen om zo vooringenomenheid te voorkomen. Voor overige vragen konden de deelnemers contact opnemen met de onderzoekers.

GespreksonderwerpenHet gesprek in de focusgroep zou verlopen in de vorm van een ongestructureerd interview. Voorafgaand het gesprek is er een lijst opgesteld met een aantal gespreksonderwerpen. Alle onderwerpen zouden in willekeurige volgorde aan bod komen. Er zou ruimte zijn voor de onderzoekers om door te vragen op de antwoorden van de participanten. Het doel van deze voorbereiding was het gesprek gaande te houden zonder de participanten te beïnvloeden en te sturen naar voor het onderzoek gewenste antwoorden. De onderwerpen zijn te vinden in bijlage 6.

RolverdelingTer voorbereiding op de focusgroep hebben de onderzoekers zich ingelezen op de rollen die zij mogelijk zouden vervullen. De beschikbare rollen: ‘moderator’ en ‘note-taker’. De ‘moderator’ was verantwoordelijk voor het gaande houden van het gesprek, nieuwe onderwerpen aansnijden wanneer daar vraag naar was en ervoor zorgen dat iedere participant aan het woord kwam. De ‘note-taker’ was verantwoordelijk voor het documenteren van gevoerde gesprek met de focusgroep; niet alleen de verbale waarnemingen maar ook de non-verbale waarnemingen. Ook was het aan de ‘note-taker’ de participanten te ontvangen.

FocusgroepDe paper ‘Qualitative Research Methods’ geeft aan dat het gebruikelijk is om minimaal acht, maximaal twaalf participanten te vragen per focusgroep. In overleg met de opdrachtgever is dit aantal teruggebracht naar zes participanten. De focusgroepen zouden per stuk 45 minuten tot een uur duren. Vanaf het begin van de focusgroep zou de opnameapparatuur worden ingeschakeld zodat de onderzoekers de gesprekken later terug konden horen.

Data-analyseZoals eerder aangegeven zijn de gesprekken binnen de focusgroep opgenomen voor het eigen gebruik van de onderzoekers. Deze gesprekken zijn volledig getranscribeerd en vervolgens geanalyseerd. De analyse van de data bestond uit het coderen. Om het coderen op een juiste manier uit te voeren heeft het onderzoeksteam de uitleg van de organisatie Scribbr (13) geraadpleegd. Dit is een organisatie van taalkundigen gespecialiseerd in het analyseren en schrijven van teksten. Het coderen vond plaats in drie fases:

Open coderenElk tekstfragment van de uitgeschreven conversatie heeft een eigen (kleur)code gekregen. Per tekstfragment gaven de codes een hoofdthema aan.

Axiaal coderenDe verschillende codes per tekstfragment zijn vervolgens met elkaar vergeleken en geordend. Uit het sorteren van de codes bleken verschillende genres.

Selectief coderenGedurende de laatste fase van het codeerproces zijn de genres met elkaar vergeleken. De belangen van de doelgroep zijn hierin naar voren gekomen.

Data-analyse Literatuuronderzoek & Kwalitatief OnderzoekBachelorthesis Soraya Rama en Lars van IJzendoornHogeschool van Amsterdam

10

De uitkomsten die zijn gebleken uit het literatuuronderzoek en het kwalitatief onderzoek zijn met elkaar vergeleken om overeenkomsten te vinden. Deze overeenkomsten vormden de resultaten van het totaalonderzoek. Zie bijlage 2 voor de flowchart van de methode.

12. Qualitative Research Methods: a data collectors field guide13. https://www.scribbr.nl/onderzoeksmethoden/coderen-interview/

Bachelorthesis Soraya Rama en Lars van IJzendoornHogeschool van Amsterdam

11

Resultaten

Resultaten literatuuronderzoekDoor middel van de eerder beschreven zoekstrategie en selectieprocedure, zijn er zeven artikelen gevonden. Alle gevonden literatuur heeft betrekking tot waarde in de zorg.

Samenvatting per artikelGoed, beter, best: transparantie in de zorg (KPMG-rapport) (1)Het Nederlandse zorgstelsel scoort hoog als het gaat om gebruiksvriendelijkheid. Uit het onderzoek van KPMG blijkt dat Nederland minder succesvol is als het gaat om het bieden van transparantie. Nederland staat op een gedeelde 7e plek op de wereldranglijst. Transparantie is in dit rapport verdeeld onder zes dimensie: uitkomsten van zorg, patiëntervaringen, financiën, governance, toegang tot persoonlijk gezondheidsdossier en communicatie van zorgdata. In elke dimensie werd Nederland getoetst op een aantal indicatoren. Nederland scoort goed op de dimensies patiëntervaringen (85%), financiën (75%), governance (69%) en communicatie van zorgdata (71%). Op de dimensies transparantie in uitkomsten van zorg (57%) en toegang tot het persoonlijk gezondheidsdossier (50%) scoort Nederland minder.

Wat is fysiotherapie de patiënt eigenlijk waard? (IJntema, 2017)Het artikel van IJntema beschrijft dat waarde van de fysiotherapie voor de patiënt wordt bepaald door vier aspecten.1. Het aanpakken van de klachten van de patiënt.De patiënt wilt verbetering ervaren in het beloop van zijn klachten. Bijvoorbeeld pijnvermindering of ADL-activiteiten beter kunnen uitvoeren.2. Service.Voorbeelden van service zijn de wachttijden, het uiterlijk van de behandelkamer of wachtkamer, het persoonlijk contact met de fysiotherapeut. 3. Ondersteunen bij zelfredzaamheid.Het ondersteunen van de patiënt in zijn fysieke klachten, maar ook ondersteunen op andere vlakken. Bijvoorbeeld het emotionele of spirituele vlak. De patiënt wilt de mogelijkheid hebben ook dit te delen met de fysiotherapeut.4. Bereidheid van de patiënt tot betalen.Is de patiënt bereid om voor zijn behandelingen te continueren bij deze praktijk en daarvoor de genoemde prijzen te betalen? Volgens IJntema zal het ingaan op de persoonlijke behoefte van de patiënt, waarbij de therapeut dus niet alleen ingaat op de lichamelijke klachten maar ook ingaat op de psyché, leiden tot meer meetbare positieve effecten. Denk hierbij onder andere aan het verminderen van de klachten van de patiënt, therapietrouw en de wil om te betalen.

What is value in healthcare? (Porter M., 2010)Professor Micheal E. Porter geeft een beschrijving van het huidige zorgstelsel. In de zorgsector spelen meerdere betrokken partijen een belangrijke rol. Hij geeft aan dat iedere partij uiteenlopende doeleinden en verschillende beweegredenen heeft om deze te bereiken met het gevolg dat hieruit conflicten ontstaan. Dit remt het proces van verbetering binnen de zorg. Porter introduceert het begrip Value Based Health Care. Zijn definitie luidt als volgt: ’Patiënt-waarde waarbij de uitkomsten die van belang zijn voor de patiënt worden gemeten aan de kosten die nodig zijn om die uitkomsten te bereiken.’ In het systeem wat nu aan de orde is worden kosten gereduceerd zonder rekening te houden met wat de invloed daarvan is op de resultaten. Dit gaat ten koste van de geleverde zorg. Porter stelt dat

Bachelorthesis Soraya Rama en Lars van IJzendoornHogeschool van Amsterdam

12

als alle zorg-betrokken-partijen een gemeenschappelijk doel voor ogen zouden hebben, bijvoorbeeld waarde creëren voor de patiënt, zouden alle partijen daar beter van kunnen worden.

Van onderscheid in kwaliteit naar onderscheidende kwaliteit (Fysiotopics, 2017)Fysiotopics is een organisatie die zich bezighoudt met het verbeteren van zorg volgens de principes van VBHC. Deze notitie geef aan dat er een nieuwe manier ontwikkeld moet worden hoe de fysiotherapiepraktijk zijn waarde kan aantonen. Fysiotherapiepraktijken konden zich tot vorig jaar, 1 januari 2017, onderscheiden met een ‘PLUS’-titel en zo hun waarde voor de patiënt aan tonen. Tijdens een Plus Audit wordt een praktijk getoetst op niet alleen de basiskwaliteitseisen, gesteld door het KNGF, maar ook op de Plus-kwaliteitseisen (zie figuur 1). De nadruk ligt op het toetsen van het fysiotherapeutisch handelen en op de implementatie van de KNGF-richtlijnen. Echter, doordat een aantal zorgverzekeraars een andere weg zijn ingeslagen op het gebied van kwaliteit is de Plus Audit niet meer van waarde zoals tevoren.

Ontwikkeling van de PREM Fysiotherapie (BRON)De PREM Fysiotherapie is bedoeld om de ervaren kwaliteit van fysiotherapie in kaart te brengen. De vragenlijst bestaat uit 17 stellingen die de patiënt kan beantwoorden middels een 5-punts-schaal; helemaal oneens, oneens, niet oneens, eens, helemaal eens. De 17 stellingen zijn onder te verdelen in drie thema’s: contact met de fysiotherapeut, behandelplan, praktijk.

The strategy that will fix healthcare (Porter e.a., 2013)Professor Porter heeft veel onderzoek gedaan naar hoe verbetering te realiseren is in de gezondheidszorg. Ook hier geef hij aan dat een overkoepelend doel tussen de zorg-betrokken-partijen noodzakelijk is voor verbetering in de zorg. In dit artikel geeft Porter een beschrijving van reorganisatie binnen de zorgstelsels om zorgverbreding te bewerkstelligen. Hij stelt dat zorgverleners/instanties georganiseerd zouden moeten zijn op aandoening, dit is ten behoeve van de patiënt. De patiënt komt op één locatie en vind hier de specialist, de fysiotherapeut, de ergotherapeut etc. Verder zouden deze zorginstanties transparant in gemaakte zorgontwikkelingen zodat andere zorg-betrokken-partijen hiervan kunnen profiteren.

The Bell Curve: What happens when patients find out how good their doctors really are? (Gawanda, 2004)Dit artikel beschrijft het verhaal van de familie Pages en hun dochter Annie. Een klein meisje gediagnosticeerd ‘Cystic Fibrosis’. Ze komen terecht bij een centrum gespecialiseerd in ‘Cystic Fibrosis’ en worden goed geïnformeerd over de aandoening. Het gezin krijgt te horen dat met de juiste medische zorg de levensverwachting van Annie 40 jaar zal zijn. Niet wetende dat het bij een ander centrum, gespecialiseerd in ‘Cystic Fibrosis’, 46 jaar is. De conclusie van dit verhaal beschrijft het gebrek aan transparantie binnen de zorg. Als centra als deze transparant waren over het behalen van hun medische resultaten zou de medische wereld daarvan kunnen groeien en de patiënt daarmee meer geholpen zijn.

What is patiënt-centred-care? (Wertz, 2017)Patiënt-Centred-Care is belangrijk in het leveren van kwalitatieve zorg. Patiënten zijn gelijk aan hun zorgaanbieder. De patiënt wordt niet alleen behandeld voor zijn lichamelijke klachten maar ook voor factoren die een belangrijke rol spelen voor bij het ontstaan van de klachten. Voorbeelden van deze factoren zijn de emoties van de patiënt, de sociale omgeving, het spirituele en financiële vlak. Door te werk te gaan volgens het patiënt-centred-care-principe, zal de zorgaanbieder in samenwerking met de patiënt, verbetering bewerkstelligen in de zorgresultaten. Bijvoorbeeld, door te werken volgens het patiënt-centred-care-principe zal de patiënt sneller van zijn klachten af zijn.

The physiotherapy experience in private practice: The patiënt’s experience (Potter e.a., 2003)

Bachelorthesis Soraya Rama en Lars van IJzendoornHogeschool van Amsterdam

13

In het artikel van Margaret Potter e.a. beschrijft zij wat tot goede en wat tot slechte ervaringen leidt bij de fysiotherapeut. 26 patiënten kregen de vraag welke kwaliteiten bij een goede fysiotherapeut hoorden. Communicatie, deskundigheid en persoonlijke service kwamen hierin het meest naar voren. De conclusie en daarmee ook het advies naar de fysiotherapeut was dat zij de patiënten moeten betrekken in hun beleid tot het maken van een behandelplan. Communicatie skills zijn hierbij van belang.

Patient-centredness in physiotherapy from the perspective of the chronic low back pain patiënt (Cooper e.a., 2008)Het onderzoek van Kay Cooper e.a. is gebaseerd op interviews, afgenomen bij patiënten met chronische lage rugklachten. Het doel van het interview was uitvragen welke kwaliteiten deze patiënt verwacht bij zijn fysiotherapeut. Vier hoofdthema’s kwamen hier naar voren: communicatie, een zorgplan aangepast op de patiënt in kwestie, shared-decision-making (de patiënt betrekken bij beslissingen betreffende zijn zorgtraject) en hoe de zorg wordt gerealiseerd. Communicatie bleek hiervan het belangrijkste aspect.

De thema’s die gebleken zijn uit het literatuuronderzoek worden weergeven in tabel 5. In kolom (1) de thema’s. De cijfers in kolom (2) staan voor het aantal keer dat deze thema’s zijn voorgekomen in de gebruikte literatuur.

1. Thema (2)

Waardebepalingen van de patiënt 3

Waarde zit in persoonsgericht werken 2

Transparantie in de zorg 3

VBHC, Patiëntwaarde: waarde waarbij de uitkomsten voor de patiënt worden gemeten aan de kosten om de uitkomsten te bereiken

2

Meetinstrumenten betreft patiënttevredenheid 1

Samenwerken van zorg-betrokken-partijen 2

Figuur 5: Resultaten literatuuronderzoek

Door het literatuuronderzoek is het onderzoeksteam er zich van bewust geworden dat allen gebleken thema’s in verband staan met de waarde die de patiënt hecht aan de fysiotherapeutische behandelingen. Ieder thema oefent een eigen hoeveelheid invloed uit op de patiënt. Het is belangrijk dit in consideratie te nemen bij het beantwoorden van de onderzoeksvraag.

Resultaten kwalitatief onderzoekFiguur 6 geeft een overzicht van de thema’s en hoe vaak die zijn gebleken uit het kwalitatief onderzoek. In kolom (1) staan de gebruikte thema’s tijdens het coderen vetgedrukt. Schuingedrukt staan citaten die benoemd zijn door de participanten tijdens het onderzoek. Kolom (2) geeft weer hoe vaak de thema’s zijn genoemd.

Bachelorthesis Soraya Rama en Lars van IJzendoornHogeschool van Amsterdam

14

(1) (2)

CommunicatieLuisteren Verbaal & non-verbale communicatieDoorvragenEmpathie tonenCoachen

88642

Ondersteunen van patiënt Hulp bij het zelfredzaam blijvenFysiotherapeut die ondersteunt bij de klachtenFysiek kunnen blijven functioneren in ADL en participatieEmotionele ondersteuningHelpen kunnen accepteren van klachten door de omgeving van de patiënt

8665

4

ServiceMultidisciplinair werkenVaste behandelarenVaste therapeutDeskundige behandelaarsGrote deskundigheidToegankelijkheid buiten de 9-5 urenAanbod meerdere specialismenTijd nemen voor de patiëntEen vertrouwensband creëren met de patiënt

765694557

Shared-decision-makingVooruitgang boeken tijdens de behandelingenSamenwerken met de patiëntTherapeut zet zichzelf niet boven de patiënt

887

Alledaags functioneren patiëntAdviezen krijgen om in zijn ADL te functionerenLeren omgaan met klachten die per week veranderenAan het werk kunnen blijvenAccepteren van klachten door de omgeving van de patiëntEmotioneel kunnen uitenGezond voelenOnderhoud van het lichaamEigen lichaam leren herkennen

75444111

VragenlijstenHuidige vragenlijsten zijn te langHuidige vragenlijsten nemen te veel tijd in beslag

86

Bachelorthesis Soraya Rama en Lars van IJzendoornHogeschool van Amsterdam

15

Het middel mist zijn doel op dit momentEr worden te veel gesloten vragen gesteld

63

Figuur 6: Resultaten kwalitatief onderzoek

Uit het kwalitatief onderzoek zijn meerdere hoofdthema’s en sub thema’s gebleken met dank aan het coderen. Dit biedt overzicht voor het onderzoeksteam. Ieder hoofdthema is uit te splitsen in meerdere factoren die allen van invloed zijn op de waarde van de patiënt. Het team ziet dat het kunnen blijven functioneren in het alledaags van de patiënt van grote invloed is en dat de fysiotherapeut in dit aspect veel kan betekenen.

Bachelorthesis Soraya Rama en Lars van IJzendoornHogeschool van Amsterdam

16

Antwoorden op deelvragenMet behulp van de uitkomsten die zijn gebleken uit het literatuuronderzoek en het kwalitatief onderzoek hebben de onderzoekers voldoende informatie verzameld om antwoorden te formuleren op de deelvragen.

De eerste deelvraag: ‘Wat is van waarde voor de patiënt met chronische aspecifieke klachten?’Om te begrijpen wat van waarde is voor de patiënt met chronische aspecifieke klachten moet eerst het begrip waarde duidelijk zijn. De Van Dale (bron) geeft de definitie van waarde op twee manieren:

1. Betekenis in het economische verkeer, als ruilmiddel: in waarde verminderen; aanschafwaarde, marktwaarde, nieuwwaarde, verkoopwaarde, winkelwaarde.

2. Betekenis in morele, geestelijke, sociale enz. zin: iem. in zijn (eigen) waarde laten hem nemen en waarderen zoals hij is.

https://www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/waarde#.WxEufu6FPIUVoor dit onderzoek is de tweede definitie van toepassing. Uit zowel het literatuur- en het kwalitatief onderzoek blijkt dat de waarde van de patiënt met chronische aspecifieke klachten wordt bepaald door meerdere indicatoren die van invloed zijn. De patiënt heeft verwachtingen van de fysiotherapeut. Ten eerste is het belangrijk dat de behandelend therapeut deskundig is en kennis heeft van de betreffende aandoening. Ten tweede is het voor de patiënt van groot belang dat de hij kan ‘normaal’ kan functioneren in zijn alledaagse leven. Bijvoorbeeld het continueren van werk ondanks de klachten. De patiënt verwacht dat fysiotherapeut hulpmiddelen aanreikt om zijn activiteiten te kunnen voortzetten, het geven van adviezen waardoor de patiënt leert om te gaan met de klachten is daarbij belangrijk. Naast dat de fysiotherapeut de patiënt ondersteunt in zijn fysieke klachten wilt de patiënt ook steun op het emotionele vlak. Het accepteren van de fysieke klachten van de patiënt maar ook door de sociale omgeving.Ten derde, de relatie tussen de patiënt en de fysiotherapeut. De patiënt wilt worden behandeld als gelijke. Hij wilt betrokken bij de ontwikkeling van het zorgplan en bij het maken van beslissingen aangaande zijn zorgplan. Communicatie speelt een grote factor rol in de relatie tussen de patiënt en de fysiotherapeut. De patiënt wilt zich op zijn gemak voelen, de ruimte hebben om zijn fysieke, emotionele en soms ook spirituele welzijn te kunnen bespreken. Het is aan de fysiotherapeut om daarop in te spelen en daar rekening mee te houden. Ten slotte, service. Onder service wordt verstaan: wachttijden, het gemak van het maken van afspraken, hygiëne, het aanbod van specialismen en het hebben van een vaste behandelaar.

De tweede deelvraag: ‘Hoe brengt de fysiotherapeut op dit moment zijn waarde in kaart en welke meetinstrumenten worden daarvoor gebruikt?’Momenteel is de PREM-fysiotherapie het meetinstrument dat wordt afgenomen bij patiënten om de waarde van de fysiotherapeutische behandeling in kaart te brengen. De waarde richt zich bij de PREM echter meer op klanttevredenheid, dan de toegevoegde waarde van de behandelingen. De PREM is een vragenlijst bestaande uit zeventien stellingen, onderverdeeld in drie dimensies. De patiënt kan via een vijfpuntsschaal de stellingen beantwoorden: helemaal oneens, oneens, niet oneens, eens, helemaal eens. Dit meetinstrument is ontwikkeld met patiënten, fysiotherapeuten en zorgverzekeraars. Tijdens het kwalitatief onderzoek was de PREM een van de gespreksonderwerpen. Gebleken is dat de patiënt met chronische aspecifieke klachten niet tevreden is over dit meetinstrument. Enkele uitspraken tijdens de focusgroep waren: ‘Dan zeggen kost maar tien min van uw tijd, maar ondertussen ben je een half uur bezig.’ Of: ‘Het zou met minder vragen kunnen, een paar vragen die de kern aanpakken. En waar je dan de ruimte in krijgt om niet alleen maar a, b, of c, maar gewoon wat kan invullen.’

Bachelorthesis Soraya Rama en Lars van IJzendoornHogeschool van Amsterdam

17

De PREM-fysiotherapie wordt ervaren als een te lange vragenlijst, die veel tijd in beslag neemt en zijn essentie mist. De patiënt met chronische aspecifieke klachten twijfelt aan het doel van deze vragenlijst. De patiënten geven aan dat een vragenlijst met de mogelijkheid tot het plaatsen van opmerkingen of juist open vragen meer van waarde is. Op deze wijze kan de patiënt aangeven waar de sterke kwaliteiten en mindere kwaliteiten van de fysiotherapeut liggen. Ook kan de patiënt aangeven waar de behoefte ligt betreffende een behandeling of een benaderingswijze.

Bachelorthesis Soraya Rama en Lars van IJzendoornHogeschool van Amsterdam

18

DiscussieDe bevindingen uit het literatuuronderzoek en het kwalitatief onderzoek zijn gebruikt om een antwoord te kunnen formuleren op de hoofdvraag. De hoofdvraag luidt als volgt: ‘Hoe kan de fysiotherapeut de waarde van zijn behandelingen, op basis van de principes van VBHC, bij de patiënt met chronische aspecifieke klachten, in kaart brengen?’

De uitkomsten van het literatuuronderzoek zijn onderverdeeld in een aantal thema’s, namelijk: de waardebepalingen van de patiënt, waarde zit in persoonsgericht werken, transparantie in de zorg, VBHC, meetinstrumenten betreft patiënttevredenheid en samenwerken van zorg-betrokken-partijen. De onderzoekers concluderen uit het literatuuronderzoek dat ‘Value Based Health Care’ een opkomend principe is binnen de gezondheidszorg. Het begrip ‘Value’, in het Nederlands ‘Waarde’, heeft de volgende betekenis: patiënt-waarde waarbij de uitkomsten die van belang zijn voor de patiënt worden gemeten aan de kosten die nodig zijn om die uitkomsten te bereiken. Het gaat hierbij dus om het creëren van waarde voor de patiënt. De thema’s die in het onderzoek daarbij naar voren zijn gekomen zien de onderzoekers als indicatoren die invloed uitoefenen op de waarde van de patiënt.

Tijdens het interview van de focusgroep en de individuele interview hebben zich meerdere gespreksonderwerpen voorgedaan. Vanwege de grote hoeveelheid aan gespreksonderwerpen heeft het onderzoeksteam deze onderverdeeld in hoofdthema's en sub thema’s. De hoofdthema’s luiden: communicatie, het ondersteunen van de patiënt, service, shared-decision-making, het alledaags functioneren van de patiënt en vragenlijsten. Net zoals in het literatuuronderzoek geldt ook hier dat de onderzoekers deze thema’s ziet als indicatoren die invloed uitoefenen op de waarde van de patiënt. Echter ziet men hier dat de fysiotherapeut in al deze thema’s een actieve rol kan spelen. Het onderzoeksteam concludeert uit de uitkomsten van het kwalitatief onderzoek dat de fysiotherapeut daadkrachtig invloed kan uitoefenen op de patiënt-waarde door met de genoemde thema’s rekeningen te houden in zijn werkwijze.

Zowel tijdens het literatuuronderzoek als in het kwalitatief onderzoek hebben zich een aantal discrepanties voorgedaan waardoor de resultaten van het onderzoek eventueel in twijfel kunnen worden getrokken. Voorafgaande het literatuuronderzoek was het onderzoeksteam zich ervan bewust dat er nog weinig wetenschappelijke literatuur was geschreven aangaande het onderwerp van deze thesis. Om die reden hebben de onderzoekers gebruik moeten maken van de beschikbare literatuur waardoor het de kwaliteitsbeoordeling in het geding is gekomen. Het gevolg van dien is dat een deel van de gevonden resultaten gebaseerd is op literatuur die sterk wisselt in kwaliteit. Ook beschrijven veel bronnen de zorg in het algemeen en niet per se met betrekking op de fysiotherapeut.

Tevens kent het kwalitatief onderzoek een aantal discussiepunten. Allereerst, via de opdrachtgever heeft het onderzoeksteam gezocht naar participanten. De fysiotherapeuten uit Het Fysiohuis zelf, werden gevraagd ieder twee geschikte kandidaten aan te melden. Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het Fysiohuis. Door de medewerkers van Het Fysiohuis zelf participanten te laten aanmelden, en dus niet geblindeerd waren, levert dit een beperking op voor het onderzoek. Ten tweede heeft het onderzoeksteam maar één focusgroep kunnen organiseren in plaats van twee. De aanmeldingen voor de focusgroepen vielen lager uit dan verwacht. Ook was het deelnemersaantal, van de focusgroep die wel heeft plaatsgevonden, lager uitgevallen. In plaats van de gewenste zes participanten bestond de focusgroep uit vier participanten. De kleine groep

Bachelorthesis Soraya Rama en Lars van IJzendoornHogeschool van Amsterdam

19

respondenten maakt niet dat de uitkomsten van het focus-groepsonderzoek direct gegeneraliseerd kunnen worden naar de gehele beroepsgroep. Het kwalitatief onderzoek is aangevuld met kwalitatieve semigestructureerd interviews. De interviews hebben plaatsgevonden in een andere praktijk dan Het Fysiohuis. De interviews zijn afgenomen bij het Fysiotherapeutisch Centrum Heerde(FCH). De patiënten zijn geworven op dezelfde wijze als de werving van de focusgroep, de fysiotherapeuten hebben patiënten aangedragen. Ook zijn er patiënten zelfstandig afgekomen op het oproep-pamflet (bijlage 4) dat in de praktijk lag.

Conclusie De onderzoeksvraag van dit onderzoek luidt als volgt: ‘Hoe kan de fysiotherapeut de waarde van zijn behandelingen, op basis van de principes van VBHC, bij de patiënt met chronische aspecifieke klachten, in kaart brengen?’ Door middel van het literatuuronderzoek en het kwalitatief onderzoek heeft het onderzoeksteam veel informatie verzameld. Uit het literatuuronderzoek is onder andere het begrip ‘waarde’ betekent in de zorg. Namelijk: Patiënt-waarde waarbij de uitkomsten die van belang zijn voor de patiënt worden gemeten aan de kosten die nodig zijn om die uitkomsten te bereiken.’ Ook is duidelijk geworden wat de patiënt ziet als waarde en waar waarde in zit in een behandeling of in de fysiotherapeut. Het kwalitatief onderzoek heeft specifiek uitgewezen wat de patiënt met chronische aspecifieke klachten als waarde ziet. De waarde voor de patiënt met chronische aspecifieke klachten schuilt in meerdere factoren. Met name de communicatie naar de patiënt van de fysiotherapeut is een factor die vaker terug is gekomen. In combinatie met het realiseren van zelfredzaamheid van de patiënt, het ondersteunen van de patiënt in zowel de fysieke klachten als de psychische klachten en het betrekken van de patiënt bij het maken van beslissingen betreft het zorgplan, ook wel shared-decision-making, stellen deze factoren de waarde voor van deze patiënt. Echter rust nu de vraag hoe de waarde van de fysiotherapeut en zijn behandelingen in kaart worden gebracht. Om die reden heeft het onderzoeksteam een advies geschreven.

Bachelorthesis Soraya Rama en Lars van IJzendoornHogeschool van Amsterdam

20

AdviesUit het onderzoek is gebleken welke indicatoren een rol spelen bij het bepalen wat van waarde is voor de patiënt met chronische aspecifieke klachten. Door te voldoen aan deze waardebepalingen kan de fysiotherapeut de waarde van zijn fysiotherapeutische behandelingen in kaart brengen. Aan de hand van deze indicatoren schrijft het onderzoeksteam een stappenplan die de fysiotherapeut kan volgen om te zien of hij hieraan voldoet.

Het stappenplan staat beschreven in figuur 7. In kolom (1) staan de hoofdthema’s. In kolom (2) de kenmerken van deze thema’s die benoemd zijn door de patiënten in het kwalitatief onderzoek. In kolom (3) een advies hoe de fysiotherapeut kan toetsen of er aan dit thema is voldaan.

(1) (2) (3)

Communicatie Luisteren Verbaal & non-verbale

communicatie Doorvragen Vertrouwensband creëren

Heeft de therapeut een samenvatting kunnen geven van het verhaal van de patiënt?

Ondersteunen van de patiënt

Hulp bij het zelfredzaam blijven Fysiotherapeut die ondersteunt

bij de klachten Fysiek kunnen blijven

functioneren in ADL en participatie

Helpen kunnen accepteren van klachten door de omgeving van de patiënt

Afnemen PSK

Shared-decision-making

Patiënt betrekken bij zorgplan Beslissingen betreft zorgplan

overleggen

Heeft de patiënt invloed bij het ontwikkelen van zijn zorgplan?

Service Ben ik de vaste behandelaar van deze patiënt?

Wachttijd < 5min Multidisciplinair beleid Aanbod meerdere specialismen

Is de patiënt tevreden over de geleverde kwaliteit?Afnemen PREM

Figuur 7: Adviesfiguur

Bachelorthesis Soraya Rama en Lars van IJzendoornHogeschool van Amsterdam

21

Literatuurlijst

Bachelorthesis Soraya Rama en Lars van IJzendoornHogeschool van Amsterdam

22

BijlagenBijlage 1 BegrippenlijstAspecifiek

Zonder medisch aanwijsbare oorzaak

ChronischKlachten van een patiënt die zich langer als twaalf weken voordoen

DDO-methodeEen hulpmiddel om onderzoeksvraag te structuren, als handvat om van concreten (deel)vragen. DDO staat voor Domain, Determinant en Outcome

Eerstelijns zorgAlle zorg die direct toegankelijk is voor een patiënt, bijvoorbeeld spoedeisende eerste hulp, huisartsen e.d.

FCHFysiotherapeutisch Centrum Heerde

Heterogene focusgroepGroep met mensen met verschillende klachten en opvattingen

KNGFKoninklijk Nederlands Genootschap Fysiotherapie

Kosten-baten analyseAnalyse waarin wordt omschreven welke consequenties bepaalde maatregelen met zich meebrengen

Kwalitatief onderzoekOnderzoek naar opvattingen, meningen en gevoelens van personen

NPRSNumeric Pain Rating Scale

Patiënt-centred-careZorg waar de patiënt centraal staat. De patiënt wordt flink betrokken in het zorgproces.

Tweedelijns zorg Zorg waar een verwijzing voor nodig is.

Valued Bases Health CareEen methode van zorg die gericht is op het maximaliseren van de waarde van zorg voor de patiënt en het reduceren van zorgkosten.

Bachelorthesis Soraya Rama en Lars van IJzendoornHogeschool van Amsterdam

23

Bijlage 2 Stroomdiagram ter verduidelijking van de methode

Bachelorthesis Soraya Rama en Lars van IJzendoornHogeschool van Amsterdam

24

Bijlage 3 brief aan fysiotherapeutenBeste fysiotherapeuten van het Fysiohuis,

Wij zijn Lars en Soraya, twee studenten in de eindfase van de studie fysiotherapie aan de HvA. Voor onze bachelor thesis   onderzoeken wij wat de meerwaarde van fysiotherapie is voor een patiënt met chronische aspecifieke klachten. Het aantonen van waarde van de fysiotherapeut naar de patiënt is een lastig het een zeer belangrijk onderwerp is van vandaag de dag. Om die reden vinden wij het belangrijk om informatie bij de patiëntenpopulatie zelf in te winnen. Wij willen dit realiseren door gebruik te maken van focusgroepen gesprekken. Wij willen jullie vragen om hier patiënten voor te werven. Het uiteindelijke doel is genoeg personen om twee focusgroepen op te zetten, bestaande uit 6 patiënten per focusgroep. De patiënten blijven anoniem, er wordt in onze scriptie geen namen of andere privacygevoelige informatie getoond. Per focusgroep willen wij graag een gesprek/discussie leiden en begeleiden van circa 45 minuten. Via deze weg hopen wij thema’s te filteren waaruit de waarde van de fysiotherapeut blijkt, wat ons verder helpt bij het schrijven van onze bachelor thesis. Inclusiecriteria doelgroep:

Er mag geen specifieke medische oorzaak zijn voor de huidige klachten om te voldoen aan de aspecifiek

De patiënt moet minstens 12 weken in behandeling zijn om gezien te worden als chronische patiënt.

De ‘NPRS’-schaal mag tijdens de huidige behandelserie niet veranderd zijn met meer dan 1 op de schaal van 1 tot 10. De meeste patiënten die in de reguliere praktijk komen, komen er om van pijnklachten af te komen, wij zijn benieuwd naar de meerwaarde voor patiënten waarbij de fysiotherapeut geen invloed heeft op de pijn (onderhouden en stabiliseren van de klachten).

De klacht van de patiënt mag niet staan op de chronische aandoeningen lijst.  Mochten jullie vragen hebben of eventuele opmerkingen schroom niet om ons te mailen.soraya.rama@hva.nllars.van.ijzendoorn@hva.nl

Bachelorthesis Soraya Rama en Lars van IJzendoornHogeschool van Amsterdam

25

Bijlage 4 informatiefolder patiënten

Bachelorthesis Soraya Rama en Lars van IJzendoornHogeschool van Amsterdam

26

Bijlage 5 kenmerken patiënten kwalitatief onderzoek

Bachelorthesis Soraya Rama en Lars van IJzendoornHogeschool van Amsterdam

27

Totaalaantal deelnemers (Focusgroep/interviews)

94/5

Gemiddelde leeftijd (range)

55 (48-71)

Geslacht Man Vrouw

36

Opleidingsniveau: Geen Lager onderwijs VMBO HAVO VWO MBO HBO WO Onbekend

-----4311

Bijlage 6 onderwerpen kwalitatief onderzoek

Tijdens het kwalitatief onderzoek zijn de volgende onderwerpen aan bod gekomen:

- Korte voorstelronde- Waarom gekozen voor deze praktijk?- Waar moet een ‘goede’ fysiotherapeut aan voldoen?- Waarvoor is de fysiotherapeut voor u van waarde?- Wat is kwalitatieve zorg?- Hoe kan de fysiotherapeut zijn waarde aantonen?- Heeft u weleens vragenlijsten ingevuld over de fysiotherapeut? Wat vond u

hiervan?

Bachelorthesis Soraya Rama en Lars van IJzendoornHogeschool van Amsterdam

28

Bachelorthesis Soraya Rama en Lars van IJzendoornHogeschool van Amsterdam

29