Vakblad kinderboerderijen november 2015

25
VAKBLAD KINDERBOERDERIJEN 04 Novermber 2015 Vereniging Samenwerkende

description

 

Transcript of Vakblad kinderboerderijen november 2015

Page 1: Vakblad kinderboerderijen november 2015

VAKBLADKINDERBOERDERIJEN

04

Nove

rmbe

r 201

5

Ve ren i g i ng S amenwe rkende

Page 2: Vakblad kinderboerderijen november 2015

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland

Inhoud november 2015 nummer 4

2

Voorwoord

Nieuws van de vereniging SKBN

3

4

EFCF Europees congres en 25ste verjaardag 5

Ruimte geven aan oer Hollands landvarken 7

Zoönosen: kennis van zaken verkleint risico's 10

Stamboekdieren op de kinderboerderij 16

Dierenwelzijn & varkensfokkerij 18

20Biologische bestrijding van vliegen en bloedluizen

KB De Kooi nu ook Educatief Centrum SZH 22

Nieuws uit het veld 24

De vSKBN is lid van de European

Federation of City Farms (EFCF)

ISSN: 1872-0617F

Page 3: Vakblad kinderboerderijen november 2015

Voorwoord

Terugkijkend op een lange SKBN-

geschiedenis heb ik besloten te stoppen

met mijn bestuurswerkzaamheden voor de

vSKBN. Al tellend kom ik aan 20 jaar

Ik heb er vele rollen vervuld variërend van

district-coördinator tot vicevoorzitter van

de Raad van Toezicht en de laatste jaren als

vicevoorzitter van het dagelijks bestuur. Ik

heb het ontstaan van de VMK meegemaakt

en het daarna weer samenvoegen van de

VMK en de SKBN tot de huidige vereniging

vSKBN. Ik heb mij altijd intensief bezig

gehouden met kwaliteit, vakbekwaamheid

en professionalisering waarbij ik het fijn

vond om de contacten in het werkveld

stevig te onderhouden. De kinderboer-

derijwereld staat niet stil, er wordt steeds

meer gevraagd van “ het produc t

kinderboerderij”. Wie ben je, wat bied je en

waar sta je voor? Dat zijn vragen van deze

tijd. De subsidiëring van het geheel loopt

terug, waar gemeenten wel weer bereid zijn

om te betalen voor een pakket diensten die

een kinderboerderij kan leveren. Nieuwe

tijden, nieuw verdienmodel en naar mijn

idee veel nieuwe kansen voor de

kinderboerderij.

actieve

dienst.

De keuze voor een vereniging werd destijds

gemaakt om leden meer inspraak te geven,

mee te laten denken over de richting en

met elkaar te willen staan voor kwaliteit. Ik

hoop van harte dat deze keuze ook

betekent dat de leden met elkaar de

schouders eronder zullen zetten, niet

uitsluitend in woorden, maar vooral ook in

daden en positiviteit.

De financiële middelen van de vereniging

lopen terug, dit vraagt inzet van leden als

we dezelfde kwaliteit willen blijven bieden.

De werkzaamheden kunnen niet uit-

sluitend door de bestuursleden verricht

worden, tijd en positieve inzet van leden

is nodig om met elkaar een branchevere-

niging te kunnen vormen die staat voor

kwaliteit.

Mijn bestuursfunctie is beëindigd, maar

mijn nog lopende projecten, waaronder

o.a. de afronding van de erkende branche-

RIE, maak ik nog wel af. Ik zal met veel

plezier nog een actieve rol binnen de

vereniging blijven vervullen, dus geen

afscheid maar een tot ziens !

Angelique Driesen

Vicevoorzitter vSKBN

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland 3

Page 4: Vakblad kinderboerderijen november 2015

Op donderdag 17 september hadden we

onze jaarlijkse ledenvergadering. Op

stadsboerderij De Balijhoeve, midden

tussen het vee en met een kat en papegaai

in de vergaderzaal.

Als bestuur hebben we die ochtend 74

vertegenwoordigers van 46 boerderijen

ontmoet. De vergadering toonde een hoge

mate van betrokkenheid bij de vereniging.

Op sommige punten liepen de gemoe-

deren iets op, als gevolg van de hoge

mensdichtheid van de zaal en zeker ook

door de presentatie van onze voorstellen.

Zeker wat betreft de financiële cijfers

slaagden we er als bestuur niet goed in om

de boodschap goed voor het voetlicht te

brengen. We hebben daarin huiswerk mee

teruggekregen.

Tijdens de vergadering zijn verschillende

thema's besproken. De notitie over de rol

van de kinderboerderij in de wijk is

goedgekeurd. We hebben actualiteiten

gedeeld over branchecode, dierziektes. De

volgende punten hebben we als actiepunt

meegenomen:

· Een betere toelichting op de

jaarcijfers 2014

· Een begroting 2015 met een

taakstelling in de personeelskosten

· Een heldere uiteenzetting over

samenhang en verschil tussen

keurmerk en branchecode

· Een voorstel voor de evaluatie over

het vakblad kinderboerderijen:

digitaal of papier, tegen welke

kosten.

Zoetermeer in de regen

Nieuws van deverenigingVe ren i g i ng S amenwe rkende

In de middag waren er verschillende

workshops en een bezoek aan twee andere

stadsboerderijen.Vooral ook veel tijd om bij

te praten en ideeën uit te wisselen. Jammer

dat het weer ons niet echt goed gezind was.

En de volgende keer regelen we een

prikbord om bokken, rammen, ooien en

vacatures uit te wisselen.

Bedankt voor een bijzonder betrokken

ledenvergadering.

Namens het bestuur

Paul Duijsings

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland 4

Page 5: Vakblad kinderboerderijen november 2015

Europees congres en 25ste verjaardag van

European Federation of City Farms (EFCF)

Het jaarlijkse EFCF congres vond plaats in

Gent en Brussel van 23 – 27 september en

was tevens de viering van de 25

verjaardag van de Europese kinderboerde-

rijenfederatie. De deelnemers kwamen uit

zeven verschillende landen van Noor-

wegen tot Italië en vier Noren waren zelfs

met de fiets gekomen! De organisatie van

het congres was in handen van de Vlaamse

federatie en het hoofdthema was voedsel.

De officiële ontvangst vond plaats in het

stadhuis door schepen Tine Heyse,

verantwoordelijk voor Klimaat, Energie,

Landbouw en Ontwikkelingssamen-

werking. Zij hield een inspirerend betoog

over het belang van het samenbrengen van

mensen rond thema's als korte voedsel-

ketens, duurzame voedselproductie en het

tegengaan van voedselverspilling.

s te

het openbaar vervoer. De groepen kregen

elk een iPad te leen om aan het einde van de

dag een fotoverslag te kunnen uitbrengen.

Het was een veelzijdig programma met veel

bezoeken: een insectenboerderij en

paddenstoelenkwekerijen, een CSA

project, een veelzijdig kunstcentrum voor

kinderen, vier kinderboerderijen, een

speeldomein, een stadslandbouw project,

jongerenprojecten en een heel bijzonder

project met varkens .

In het project 'Spilvarken' in Gent zijn drie

varkens een spil in een kleine kringloop met

als resultaat de verwerking van zo'n 1000

kilo lokaal voedselafval, een tijdelijke

invulling van een ongebruikte ruimte, meer

natuur in de stad en de productie van 250

kilo ecologisch verantwoord vlees. Een

flinke nadruk ligt uiteraard ook op het

voorkomen van voedselverspilling. Bij het

project zijn ongeveer 50 vrijwilligers

betrokken en er worden regelmatig

trainingsdagen georganiseerd.

De deelnemers werden opgesplitst in vier

groepen om verschillende bezoeken af te

leggen in Brussel en Gent. Omdat men het

congres zo milieuvriendelijk mogelijk wilde

houden, werd gebruik gemaakt van

Foto: Aankomst in Gent van de vier fietsers uit

Noorwegen na hun meer dan 700 km. lange

Tour de Farmswww.cityfarms.org/events/2015/09/tour-de-farms

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland

>> lees verder

5

Page 6: Vakblad kinderboerderijen november 2015

Verslag, foto's, speeches, contactadressen

en meer informatie:

www.cityfarms.org/events/1970/01/efcf-

conference-2015-belgium

Bij Kinderboerderij Bokkeslot in Deerlijk

draait sinds 2013 ook een zelfoogstproject.

Het is een enorm succes geworden. De boer

doet het werk en de leden die 265 EURO per

jaar betalen, komen zelf oogsten van de

ongeveer 40 soorten groenten.

Zij kunnen dagelijks terecht voor verse

producten.

Bij Kinderboerderij De Campagne in Gent

zijn deze heel bijzondere melkgeiten te

bewonderen. Ze hebben wel 4 uiers! Zo

kunnen veel kinderen tegelijk terecht in dit

melkleslokaal. Als de kinderen voldoende

geoefend hebben, mogen ze ook heel even

bij de (echte) melkgeit proberen.

Op kinderboerderij Parc du Maximilien in

Brussel -Noord was een veelz i jd ig

activiteitenprogramma opgezet voor de

scholen in de buurt. Schepen Ahmed El

Ktibi, verantwoordelijk voor Groen, Milieu,

Energie en Internationale Solidariteit

benadrukte in zijn speech het belang van

deze kinderboerderij in wat hij noemde het

'kleine Manhattan' van Brussel. Ook

aanwezig waren Europees Parlementslid

Arne Gericke en zijn assistentThiloTiede die

onder de indruk waren van het werk van de

Europese kinderboerderijbeweging.

Op de laatste dag van het congres gingen

de deelnemers met bakfietsen op pad in

Gent om inkopen te doen voor het

avondeten, dat zij zelf zouden bereiden. Het

kookboekje met de meegebrachte

recepten uit de verschillende landen is

binnenkort te downloaden van de EFCF

website.

Volgend jaar vindt het congres plaats in

Zweden.

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland

>> vervolg van vorige pagina

6

De Campagne Gent

Page 7: Vakblad kinderboerderijen november 2015

Nederland en het varken zijn niet los van

elkaar te zien. Eeuwenlang scharrelden

varkens hun kostje bij elkaar. Uiteindelijk

werden de varkens geslacht. Het vlees en

alle andere onderdelen van het varken

werden met smaak opgegeten door de

mensen. Om deze cyclus in stand te houden

is het nodig om zeugen en beren te hebben.

Deze zorgen samen voor nieuwe biggen.

In de vorige eeuw is het fokken van zeugen

en beren in een stroomversnelling

gekomen. Het selecteren op spekdikte,

vruchtbaarheid en het vriendelijke karakter

heeft een voor ons land bijzonder landras

opgeleverd: het Nederlands Landvarken

(NL).

Kenmerkend van de NL zijn de hangende

oren en de krulstaart. De dieren zijn wit,

lang gestrekt met een lange rechte, soms

iets omhoog gebogen neus. Dit alles geeft

dit varken een hoge aaibaarheidsfactor. Het

Hoge aaibaarheidsfactor

Artikel is geschreven door Jos Thelosen

Fokkersclub Nederlands Landvarken wil stukje cultureel erfgoed behouden

Ruimte geven aan oer Hollands Landvarken

Nederland heeft een rijke historie op het gebied van het houden van varkens.

De aandacht voor het fokken van varkens heeft een uniek ras opgeleverd: het Nederlands

Landvarken (NL). Dit authentieke varkensras wordt echter in haar voortbestaan bedreigd.

Daarom heeft de Stichting Zeldzame Huisdierrassen het initiatief genomen voor de Fokkersclub

Nederlands Landvarken. Deze club heeft de handschoen opgepakt om dit raszuivere varken

voor Nederland te behouden. En dat niet alleen. De club wil zich ook inspannen om een

exclusieve afzetmarkt op te zetten voor dit oer Hollandse varken èn alle inwoners van Nederland

kennis laten maken met dit stukje cultureel erfgoed. Zij hoopt dat alle kinderboerderijen

onderkomen willen geven aan één of meer raszuivere NL's.

>> lees verder

ras heeft een niet te brede achterhand, dus

wat afgeplatte billen. Het beenwerk is sterk

en de poten zijn lang. Een volwassen zeug

weegt tussen de 200 en de 250 kilo.

De NL-zeug heeft een hoge vruchtbaarheid

en zeer goede moedereigenschappen. Het

is namelijk een gemakkelijke zeug in de

omgang en brengt zonder hulp 11 tot 13

biggen per worp ter wereld. Het is een

goede moeder voor haar biggen want ze

heeft veel spenen en geeft volop melk. De

biggen spelen graag met elkaar en zijn erg

nieuwsgierig. Ze leggen snel contact met

soortgenoten, maar zeker ook met mensen.

De huidige varkenshouderij kenmerkt

zich door het versterkt inzetten op

productieverhoging.

Om extra vooruitgang in productie-

kenmerken te krijgen, wordt vaak gebruik

gemaakt van een combinatie van rassen of

gekruiste varkensrassen. Het gevolg is dat

de zuivere rassen in hun voortbestaan

worden bedreigd. Dit geldt ook voor

d e p o p u l a t i e N L' s i n N e d e r l a n d .

Een inventarisatie van varkensfokkerij

organisatie Topigs in 2010 wijst uit, dat er

toen nog ruim 6.700 zuivere Nederlandse

Landvarken zeugen waren. Dit aantal

neemt dagelijks af, begin dit jaar waren dat

er nog maar 250.

Bedreigd in voortbestaan

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland 7

Page 8: Vakblad kinderboerderijen november 2015

>> vervolg van vorige pagina

Wat betreft de NL-beren is het scenario nog

somberder. Geen enkel raszuivere beer

staat nog op een KI-station om sperma te

produceren voor het kunstmatig bevruch-

ten van NL-zeugen. Gelukkig zit er in de

genenbank bij het Centrum Genetische

Bronnen (CGN) nog sperma van 73

raszuivere NL-beren. In het verleden

hebben stamboekorganisaties deze

voorraad van sperma aangelegd bij CGN.

Om de NL voor Nederland te kunnen

behouden is begin 2015 de Fokkersclub

Nederlands Landvarken opgericht. Deze

vereniging (zie kader) werkt onder toezicht

van de Stichting Zeldzame Huisdierrassen

(SHZ). Centraal staat het in stand houden

van het raszuivere Nederlands Landvarken

als cultureel erfgoed. Hiervoor ziet de

vereniging graag een minimale populatie

van 250 raszuivere zeugen.

De eerste leden van de Fokkersclub hebben

allemaal nog raszuivere NL-zeugen en gaan

zich daarvoor inzetten. Zij hebben al oude

NL-zeugen geïnsemineerd met zuiver NL-

sperma dat afkomstig is uit de genenbank.

De club gaat ook de gegevens van alle

raszuivere nakomelingen vastleggen in een

databank in de vorm van een NL-Stamboek.

Om de populatie van raszuivere NL varkens

in stand te houden is de Fokkersclub op

zoek naar nieuwe actieve leden. Ze denkt

hierbij aan nieuwe hobby varkenshouders

die kleinschalig willen starten met het

houden van één of enkele raszuivere NL-

zeugen.

Kinderboerderijen kunnen eveneens een

belangrijke rol spelen bij het in stand

houden en verspreiden van een stukje

cultureel erfgoed. Kinderen en hun ouders

kunnen dan op vele plekken op een

laagdrempelige manier kennismaken met

het vriendelijke en intelligente Nederlands

Landvarken.

Cultureel erfgoed

Nieuwkomers gezocht

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland 8

Page 9: Vakblad kinderboerderijen november 2015

Daarnaast wil de Fokkersclub zich

inspannen om een apart afzetkanaal aan te

boren voor NL-biggen die uitgroeien tot

hoogwaardige slachtvarkens. Mogelijk is

het vlees van deze dieren af te zetten als

Nederlands premiumvlees onder de vlag

van Zeldzaam Lekker

(www.zeldzaamlekker.nl).

De Fokkersclub is met spoed op zoek naar

e n t h o u s i a s t e l i e f h e b b e r s d i e h e t

Nederlands landvarken willen gaan

houden of ermee willen gaan fokken. De

Fokkersclub wil daarom graag in contact

komen met u. Dit kan door een mailtje te

sturen naar het secretariaat van de

vereniging

Meer informatie vindt u op de site

www.nlvarken.nl.

([email protected]).

Varken aanschaffen

Fokkersclub Nederlands Landvarken

De Fokkersclub Nederlands Landvarken

(Fokkersclub NL) is een vereniging die

het behoud en voortbestaan van het

raszuivere en authentieke Nederlands

Landvarken tot doel heeft. Haar leden

z i j n z o w e l p r o f e s s i o n e l e a l s

hobbymatige varkenshouders. De

vereniging beschikt daarmee over een

brede ervaring.

Deze club registreert alle raszuivere

NL-zeugen, beren en levend geboren

biggen in een "Stamboek". Dit is de

burgerlijke stand van het NL-varken. Op

basis van deze stamboomgegevens kan

de club de eigenaren van NL-zeugen

ondersteunen bij het fokken van

gezonde raszuivere biggen. De

vereniging adviseert hen bij het kiezen

van een passende beer. Ook beschikt de

vereniging over een voorraad diepvries

sperma van authentieke NL-beren van

meer dan 20 jaar geleden.

Fokkersclub NL zet haar netwerk en

ervaring in om de afzet van raszuivere

NL-biggen te organiseren. Deze biggen

met een leeftijd van 8 tot 12 weken wil

ze plaatsen bij andere dierhouders. Een

deel van deze dieren zijn geschikt om na

een opfokperiode weer NL-varkens mee

te gaan fokken. De overige biggen

g r o e i e n u i t t o t h o o g w a a r d i g e

slachtvarkens.

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland

>> vervolg van vorige pagina

9

Page 10: Vakblad kinderboerderijen november 2015

Zoönosen: kennis van zaken verkleint risico's

Zoönosen zijn ziekten die van dieren op

mensen overdraagbaar zijn. Elke beheerder

en medewerker van kinderboerderijen kent

dit woord inmiddels. Dit is een goede

ontwikkeling. Vroeger was dit anders.

Zoönosen zijn niet nieuw, maar de kennis

bij dierhouders en in de samenleving

ontbrak vaak. Door grote en kleine

uitbraken van dierziekten in de tijd, neemt

het bewustzijn bij mensen langzaam toe.

Zoönosen bestaan, er is een kans dat je ziek

kun worden van dieren. Maar: hoe ga je

ermee om, hoe licht je anderen voor? En

hoe beperk je de risico's?

Om de dierhouder en samenleving te

ondersteunen, heeft GD in 2009 het

Keurmerk Zoönosen ontwikkeld. Het doel

van dit keurmerk is het vergroten van de

b e w u s t w o r d i n g v a n d e k a n s o p

ziekteoverdracht zonder het plezier van

contact met de dieren weg te nemen. Veel

boerderijen met een publieksfunctie zijn

inmiddels in het bezit van dit keurmerk.

Mede hierdoor zien we dat er veel

vooruitgang wordt geboekt wat betreft

kennis en maatregelen om zoönosen

zoveel mogelijk te voorkomen. En als een

bedrijf toch wordt geconfronteerd met een

zoönose, weten de betrokkenen vaker hoe

daar mee om moet worden gegaan. Dit is

een goede ontwikkeling. Jaarlijks komen

GD Keurmerk Zoönosen

maar liefst 30 miljoen bezoekers op

kinderboerderijen in contact met dieren.

Veel van die bezoekers vallen in de

risicogroepen van de zogenaamde YOPI's:

jonge kinderen (young), ouderen (old),

vrouwen in verwachting (pregnant) en

mensen met verminderde weerstand

(immunodeficiënt). Wanneer deze burgers

op het erf komen is het belangrijk om te

weten waar risico's liggen. Het keurmerk

ondersteunt hierbij. Doordat dierhouders

met een keurmerk de checklist ieder jaar

samen met de eigen dierenarts opnieuw

invullen, gaan zij steeds verder nadenken

over waar het beter zou kunnen.

Bij aanmelding wordt een checklist naar

uw dierenartsenpraktijk gestuurd. U

ontvangt van GD een verzoek om een

afspraak te maken met uw dierenarts

om samen de checklist in te vullen. Met

de checklist brengt u risico's van

mogelijk voorkomende zoönosen op

uw bedrijf in beeld. De checklist bestaat

uit een algemeen deel en specifieke

vragen per diersoort. U hoeft alleen de

vragen te beantwoorden die betrek-

k ing hebben op de aanwezige

diersoorten en de beoordeling is ook

alleen hierop gebaseerd. Na retour-

zending van de ingevulde checklist

ontvangt u een score voor uw zoönose-

preventie. Bij een score van 60 procent

of meer heeft u een zoönosen-

verantwoord bedrijf. U ontvangt dan

een keurmerkbordje met daarop de

keurmerkzegel voor dat jaar.

Zie ook:www.gddiergezondheid.nl/keurmerkzoonosen

Hoe werkt het GD Keurmerk

Zoönosen?

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland

>> lees verder

10

Page 11: Vakblad kinderboerderijen november 2015

Abortusverwekkers

Abortus bij kleine herkauwers staat al

langere tijd in de schijnwerpers. Dit komt

doordat veel van de besmettelijke oorzaken

van abortus bij kleine herkauwers

zoönosen zijn. Wanneer u met abortus of

vroeggeboorte bij kleine herkauwers wordt

geconfronteerd, is het van belang om de

oorzaak te achterhalen door vrucht en

nageboorte in te sturen voor pathologisch

onderzoek. Wanneer de oorzaak bekend is,

kunnen gericht maatregelen worden

genomen.

Q-koorts is zonder twijfel de zoönose die de

afgelopen jaren de meeste aandacht

heeft gehad. In de jaren voor de start van

de vaccinatiecampagne was het één

van de belangrijkste infectieuze abortus-

verwekkers bij schapen en geiten. Voor

deze ziekte is regelgeving van toepassing.

Zo is Q-koorts aangifteplichtig en dienen

afwijkende abortusaantallen te worden

gemeld bij de Nederlandse Voedsel en

Warenautoriteit (NVWA). Ook geldt een

vaccinatieplicht voor melkschapen- en

melkgeitenbedrijven, dieren die naar een

keuring of show gaan en voor bedrijven

met een publieksfunctie.

Een andere belangrijke veroorzaker van

infectieuze abortus bij kleine herkauwers is

de bacterie Met name

zwangere vrouwen moeten (in)direct

contact met deze kiem vermijden. Als

Chlamydia abortus.

Een dierhouder neemt vlak na het

aflammeren vaginale swabs van de

schapen en geiten. Deze worden

vervolgens gepoold onderzocht,

waardoor de kosten een stuk lager

liggen dan bijvoorbeeld individueel

bloedonderzoek. Wanneer de bacterie

aanwezig blijkt te zijn, is het mogelijk

gericht actie te ondernemen om

(verdere) problemen bij de dieren en

ziekte bij mensen te voorkomen.

Wa n n e e r d e k i e m n i e t wo rd t

aangetoond krijgt een bedrijf een

bordje met goedkeuringszegel voor

het betreffende jaar.

Hoe werkt de chlamydia check?

Bulten

Caseous lymfadenit is (CL) is een

aandoening die wordt veroorzaakt door de

bacterie

. De belangrijkste verschijnselen zijn

vergrote en geabcedeerde lymfeknopen.

Ofwel, de welbekende bulten bij geiten.

Voor CL bestaat geen behandeling.

Verspreiding tussen bedrijven geschiedt

meestal door contact met besmette dieren,

maar kan ook door gebruik van besmette

materialen en onvoldoende hygiëne.

Bijvoorbeeld via kleding en schoeisel van

bezoekers die elders contact hebben

gehad met besmette dieren. Wanneer de

bacterie vrijkomt uit doorgebroken

abcessen kan de

Corynebacterium pseudotuber-

culosis

publiek bedrijf dien je je hiervan bewust te

zijn. Er was echter geen praktische tool

voorhanden om erachter te komen of deze

kiem op een bedrijf aanwezig is. Daarom

heeft GD vorig jaar de 'chlamydia check'

ontwikkeld. De dierhouder neemt zelf

m o n s t e r s , d e z e w o r d e n g e p o o l d

onderzocht en aan het einde van het

aflamseizoen krijgt u de uitslag. Wanneer

de kiem wordt aangetoond kunt u met uw

dierenarts een plan van aanpak opstellen.

>> vervolg van vorige pagina

>> lees verder

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland 11

Page 12: Vakblad kinderboerderijen november 2015

kiem meerdere maanden (en wellicht jaren)

in de omgeving overleven. Ook vliegen

kunnen de bacterie verspreiden. CL is

beschreven als een van dier op mens

overdraagbare aandoening, dus een

zoönose. Voor CL bij geiten heeft GD een

certificeringsprogramma.

Veel diersoorten kunnen bacteriën bij zich

dragen die diarree bij mensen kunnen

vooroorzaken, bijvoorbeeld campylobac-

ter-bacteriën, ,

en salmonella-bacteriën. De

overdracht hiervan gebeurt vaak via mest.

Op kinderboerderijen kunnen kinderen in

aanraking komen met mest van dieren. Dit

is onvermijdelijk en ook niet direct

'gevaarlijk', mits een aantal maatregelen

genomen worden, zoals:

- Laat dieren onderzoeken of ze drager

zijn van bepaalde bacteriën

- Ruim elke dag de mest van de dieren op

en zorg dat de stallen schoon zijn

- Zorg dat er voldoende gelegenheid

voor handenwassen is en dat mensen

erop worden gewezen om daar gebruik

van te maken

- Zorg dat publiek niet tussen de dieren

eet

Op een kinderboerderij lopen veel

diersoorten rond die een (on)zichtbare

aandoening van de huid kunnen krijgen.

Op een kinderboerderij is veel direct

contact tussen kind en dier, bijvoorbeeld

door aaien of knuffelen. Dit contact kan

zorgen voor overdacht van huidaandoe-

ningen van dier op mens. Denk hierbij aan

zere bekjes bij schapen en geiten,

ringschurft bij koeien en schimmelinfecties

bij paarden. Ook hierbij geldt dat de risico's

van dit contact beperkt zijn, indien een

aantal maatregelen

Diarree

Huidinfecties

E. Coli Cryptosporidium

parvum

genomen worden, zoals:

- Wees alert op verschijnselen van

huidaandoeningen en controleer de

vacht van dieren regelmatig

- Zonder dieren met een h u i d a a n d o e -

ning af van andere dieren en publiek

- Behandel dieren met een huidaandoe-

ning tijdig en adequaat

- Zorg dat er voldoende gelegenheid

voor handenwassen is en dat mensen

erop worden gewezen om daar gebruik

van te maken

- Zorg dat het publiek niet tussen de

dieren eet en zorg dat op naleving

wordt toegezien

Concluderend kan worden gesteld dat

contact met dieren een risico inhoudt en

dat een zogenoemd nul-risico niet reëel is.

Echter, als je als beheerder of medewerker

op een kinderboerderij bewust van bent

van de risico's, de juiste maatregelen

neemt en zorgt dat je publiek hier ook van

op de hoogte is, dan hoeft het plezier van

contact met dieren niet minder te worden.

Voor meer informatie kunt u de website

van GD of RIVM raadplegen:

(www.gddiergezondheid.nl

of

www.RIVM.nl ).

Op de website van het RIVM staan ook

video's en kunt u de flyer 'voorkom ziek

worden op de boerderij' downloaden .

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland

>> vervolg van vorige pagina

12

Page 13: Vakblad kinderboerderijen november 2015

Overzicht curssussen

Cursuscentrum

Dierverzorging

Bent u vrijwilliger op een kinderboerderij

en helpt u mee met de verzorging van de

dieren? Dan zijn er vast wel eens momenten

dat u graag wat meer over de juiste

verzorging zou willen weten; die geit lijkt

niet helemaal gezond, hoe moet ik

handelen?

In de praktijk is er niet altijd direct iemand

aanwezig om vragen aan te stellen. Voor dié

vrijwilligers die hun taak serieus nemen, en

graag wat meer kennis willen over de

verzorging van de dieren, hebben wij deze

1-daagse cursus voor u ontwikkeld. U krijgt

letterlijk les tussen de dieren wat erg prettig

leert. Daarnaast is er voldoende tijd en

ruimte om vragen te stellen.

Voor de beheerder. Op het gebied van

regelgeving, en ook op het gebied van

omgang en huisvesting van dieren, is er

best veel veranderd sinds u uw diploma

haalde. In de praktijk loopt u dan ook

regelmatig tegen vragen aan. Voor die

beheerders die hun kennis willen opfrissen

is deze cursus ontwikkeld. In één dag

worden de nieuwste ontwikkelingen

besproken en is er ruimte voor interactie

tussen u en uw col lega's . Welke

onderwerpen worden er behandeld?

· Wet- en regelgeving

· Gedrag en dierenwelzijn

· Hygiëne en zoönosen

Wetskennis kinderboerderijen

– NIEUW-

Monitoren dierenwelzijn

kinderboerderijen – NIEUW-

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland

Runderen 17-11-2015 3

Mollen en woelrattenbestrijding 17-11-2015 2

Erfelijkheidsleer en fokken van paarden 21-11-2015 1

Verlengen licentie Mollen en woelrattenbestrijding 24-11-2015 1

Assessorencursus voor praktijkopleiders 27-11-2015 1

Konijnen en knaagdieren 5-1-2016 4

11-01-2016 1

Schapen 1-2-2016 4

Praktische dierverzorging kinderboerderijen 2-2-2016 6

8-2-2016 1

Monitoren dierenwelzijn kinderboerderijen -NIEUW-

Wetskennis Kinderboerderijen -NIEUW-

Cursus Begindatum Aantal lesdagen

13

Page 14: Vakblad kinderboerderijen november 2015

Raszuivere dieren op kinderboerderijen. Bent u op zoek naar raszuivere kleindieren voor uw kinderboerderij? Dan bent u bij ons aan het juiste adres. Wij fokken met diverse rassen, welke uitermate geschikt zijn om op uw kinderboerderij te houden. Door onze contacten met veel andere fokkers kunnen wij nagenoeg aan alle soorten en rassen komen. Wij zijn in de diergroepen Konijnen, knaagdieren, Hoenders, Sier- en Watervogels en Sierduiven actief.

Raszuiver Alle dieren bij ons zijn raszuiver en voldoen aan de eisen welke gelden bij de standaard van het ras. Met onze eigen dieren bezoeken wij regelmatig kleindiertentoonstellingen.

Op zoek Of u nu op zoek bent naar 1 fokdier of een compleet dierenbestand, bij ons bent u aan het juiste adres. Indien u advies wenst m.b.t. soort- en raskeuze helpen wij u daar graag kosteloos mee. Neem gerust vrijblijvend contact met ons op.

Voordelen: Zelf hoeft u niet alle rassen afzonderlijk van elkaar te zoeken raszuivere dieren garantie nette bon voor uw administratie. gratis advies m.b.t. raskeuze bezorgen is mogelijk normale prijzen, prijsopgave vooraf

Black & White Educatief centrum kleine huisdierenScheepmakersstraat 3 – 2941 AV Lekkerkerk

0180-444084 / 06-42932076 www.combinatie-blackandwhite.nl [email protected]

Ingeschreven bij de K.V.K. Rotterdam onder nr: 62159623

���������

Page 15: Vakblad kinderboerderijen november 2015

Houtstaal B.V.Bouwbedrijf � Langstraat 22 4196 � JB Tricht � (gem. Geldermalsen)

Tel: 0345-580840 � Fax 0345-580679 � www.houtstaal.nl � [email protected]

��Hooibergen ��Veldschuren��Garages ��Stallen��Houtskeletbouw ��Ateliers��Bed & Breakfast ��Woonhuizen

Houtstaal B.V.Schoffel 16, 1648 GG De Goorn

Telefoon 0229-54 41 00Telefax 0229-54 40 30

E-mail [email protected] OP ONZE WEBSITE: WWW.VENOSTAL.NL

De ideale schapen-stalinrichtingVoor al uw dagelijks gebruik van schapen- en lammerenhekwerken

VENO produceert een groot aantal speciale producten:�� Opzetruifjes � Voerbanden �� Doorloopbaden

� Voerhekken � Behandelingssystemen � Schuilhokken

� Lammerenvoerbak � Overwenbok � Kraamhokken

� Hooiruiven � Kantelaars � Melkhekken

Wij leveren maatwerk!

Kijk op onze site voor:Ingerichte stallen, VENO nieuws, Seizoensartikelen, Drinkbakken etc. etc.

www.venostal.nlEngelse hooiruif 1,25 mtr

Schuilhok voor schapen en

klein vee

Voergoot verhoogd

Dierenverblijf voor klein vee

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland

Page 16: Vakblad kinderboerderijen november 2015

Aanleiding

Aanleiding tot het doen van een

onderzoek waren de zorgelijke

geluiden die binnenkwamen van

enerzijds de bestuursleden van

stamboekverenigingen, die merkten

dat zij kinderboerderijen verloren als

lid, vanwege de hoge kosten die alle

verschillende lidmaatschappen met

z i c h m e e b r a c h t e n . M a a r o o k

kinderboerijmedewerkers die nauw

verbonden zijn met de SZH gaven aan

wel verbonden te willen zijn met

rasorganisaties, maar het niet op te

kunnen brengen overal lid van te zijn.

Sarah Warning (student aan de STOAS

hogeschool in Wageningen), heeft in

haar onderzoek getiteld 'samen sterk

voor zeldzame rassen' op verzoek van

de SZH onderzoek gedaan naar de

gemeenschappelijke belangen van

kinderboerderijen en rasorganisaties

met zeldzame rassen.

Stamboekdieren op de kinderboerderijRuud Oosterhof en Nonja Remijn

Voor het contact met dieren op een kinderboerderij zijn dieren niet per definitienodig. Toch is er voor veel kinderboerderijen best interesse om een rol te spelen in defokkerij van bijvoorbeeld zeldzame Nederlandse huisdierrassen. Maar welke rol kan eenkinderboerderij dan vervullen en wat is de meerwaarde om lid van een stamboek te zijn? Enwat heeft een stamboekorganisatie aan een kinderboerderij als lid? De Stichting ZeldzameHuisdierrassen (SZH) deed onderzoek.

stamboek

Ter gelegenheid van het 20 jarige bestaan van de

z war tbles-fok kersgroep heef t de fok kersgroep een

stamboekzwartbles ramlam aan de Veterinaire Vee Fokkers Club

“De Uithof” beschikbaar gesteld. Een mooi initiatief en begin

van een samenwerking. (foto: Peter van Eldik)

Maatwerk

Zoals elke rasorganisatie anders is, zo is elke

kinderboerderij dat ook. Afhankelijk van de

ligging van de boerderij, de geschiedenis

van de boerderij en de mensen die er

werken en hun persoonlijke interesses,

wordt ervoor gekozen om al dan niet

stamboekdieren te houden en al dan niet

een rol te spelen in de fokkerij. Wel zijn er

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland

>> lees verder

16

Kennis en dieren

Op de vraag waarom je als kinderboerderij

lid zou willen zijn waren de antwoorden

nagenoeg unaniem: het lidmaatschap en

daarmee de samenwerking, biedt voor-

delen op gebied van uitwisseling van

(geschikte mannelijke) dieren voor fokkerij,

en het verkrijgen van actuele kennis over

het betreffende ras. Juist het spelen van een

rol in de fok ker i j van bedreigde

huisdierrassen geeft de kinderboerderij

een meerwaarde in het geven van

informatie over landbouw en cultuur-

historie in Nederland. Belangrijk is dat de

getoonde dieren representatief zijn voor

het ras, en zo mogelijk kunnen de dieren

ook in de educatie gebruikt worden om uit

te leggen waarom de stamboekfokkerij is

opgericht.

De stamboekverenigingen hebben

informatie over actieve fokkers in de buurt,

en blijven op de hoogte van de ontwikke-

lingen binnen het ras.

Page 17: Vakblad kinderboerderijen november 2015

een aantal succesvoorwaarden te noemen,

op basis waarvan een samenwerking kan

ontstaan. Naast dat de samenwerking

weinig mag kosten qua geld gaat het om

een samenwerking op basis van lange

termijn en vertrouwen. Daarbij zijn er

overzichtelijke, duidelijke afspraken en

verwachtingen.

Elke partij heeft zijn eigen rol in een

succesvolle samenwerking. Zo heeft de

vSKBN geïnventariseerd welke boerderij

welke rassen heeft en of hiermee al dan niet

gefokt wordt. Dit overzicht is inzichtelijk

voor leden van de vSKBN en kan helpen in

onderlinge uitwisseling. De SZH heeft een

faciliterende rol, kan organisaties

Elke partij een eigen rol

Kinderboerderij Amersfoort ontvangt in kader van het project 'lease een kalf' naast een kalfje in bruikleen

ook een groot informatiebord van de vereniging van Brandrode runderen, ter promotie van het ras.

(Foto Ineke Herder)

aansporen tot samenwerking en kan

helpen in het maken van een eerste

contact. Ook heeft de SZH inzage in het

opgebouwde overzicht van rassen van de

vSKBN en kan rasorganisaties helpen in het

vinden van mogelijk geïnteresseerde

kinderboerderijen. Voor de rasorganisaties

is het belangrijk dat zij zich pro actief

opstellen in het benaderen van een

kinderboerderij. Zelf initiatief nemen

helpt. Kinderboerderijen moeten dan wel

duidelijk aangeven met welke zeldzame

rassen zij een rol willen vervullen in de

fokkerij of met het in de etalage zetten van

een bijzonder ras.

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland

>> vervolg van vorige pagina

17

Page 18: Vakblad kinderboerderijen november 2015

Dierenwelzijn in de varkenshouderij is eenbelangrijk thema. Niet alleen voor dekritische consument van varkensvlees,maar zeker ook voor de rentabiliteit van eenvarkensbedrijf.

Wat bedoelen we eigenlijk precies metdierenwelzijn? Het lijkt soms een wazigdenkbeeld, maar inmiddels is dat weldegelijk goed omschreven. Het welzijn vandieren is gebaat bij het kunnen vertonenvan natuurlijk gedrag, zonder chronischestress, pijn of angst. Dierenwelzijn is teb e o o rd e l e n a a n d e h a n d v a n d ezogenoemde Vijf Vrijheden. Met oog opgoed welzijn moet een dier namelijk vrij zijnvan dorst (1), honger of verkeerd voer (2),fysiek ongerief (3), pijn, verwondingen ofziektes (4) en angst en chronische stress (5).Eigenlijk zijn de eerste vier van dit lijstjebehoorlijk voor de hand liggend, maarvooral de laatste vraagt nog enigetoelichting, omdat 'stress' ook een beetjeeen vaag begrip is.Het is bekend dat dieren (varkens, maar ookmensen) die aan stress lijden, een groterrisico lopen om ziek te worden doordat zevatbaarder zijn voor infectieziekten. Maarook dat drachtige zeugen spontaan kunnenaborteren als ze worden blootgesteld aanchronische stress. Het vermijden van stressbij dieren en dus het verbeteren van welzijni s d u s n i e t a l l e e n m o o i vo o r d egemoedsrust van de koper van varkens-vlees, het is ook goed voor de varkens-houder omdat die efficiënter varkensvleeskan produceren.

Dierenwelzijn

Dierenwelzijn & varkensfokkerij: wat hebben die

met elkaar te maken?Dr. Theo Geudeke, specialist varkensgezondheid GD

StressHoe kun je eigenlijk meten of eenvarken stress heeft? Dat kan door deconcentratie van stresshormoon inhet bloed te testen, maar ook deimmunologische afweer. Het aantalen het type witte bloedcellen in hetbloed en het niveau van afweer-stoffen tegen ziekteverwekkers,wo rd e n d o o r s t re s s n e g a t i e fbeïnvloed. En op de langere termijnverminderen ook de groei envoortplanting van varkens met stressmeetbaar en dat voelt de varkens-houder direct in de portemonnee.Wetenschappelijk onderzoek naar deverbetering van het welzijn vanvarkens vindt dan ook plaats met inhet achterhoofd dat zulk onderzoekook economisch profijt heeft. In hetvarkensinnovatiecentrum in Sterksel,een onderdeel van de WageningenU n i v e r s i t e i t , i s b i j v o o r b e e l donderzoek gedaan naar specialekraamstallen voor zeugen waarin dezeugen veel bewegingsruimtehebben en nestmateriaal tot hunbeschikking krijgen. Inmiddels isduidelijk dat bij zeugen onderd e r g e l i j k e , m e e r n a t u u r l i j k eomstandigheden, het geboorte-proces aanzienlijk vlotter verloopt.Daardoor lopen de pasgeborenbiggen minder kans om tijdens degeboorte te overlijden.

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland

>> lees verder

18

Page 19: Vakblad kinderboerderijen november 2015

Fokkerij

Selectie op productiviteit: veel biggen,efficiënte groei

In wetenschappelijk onderzoek is geenrelatie aangetoond tussen het effect vanchronische stress en bepaalde varkens-rassen. Ofwel, verschillende varkensrassen,of het nou de streng op productiegeselecteerde rassen zijn, of de meeroorspronkelijke rassen, ze zijn allemaalongeveer in gelijke mate gevoelig zijn voorchronische stress. De sociale status van eenvarken in een groep heeft wel effect op demanier waarop ze op stress reageren: devarkens onderaan de sociale ladder hebbenmeer problemen met stress. Varkens zijndus eigenlijk net mensen. Een ander facetvan de varkensfokkerij is dat de selectie bijvarkens primair is gericht op productiviteit.Dat kan een conflict opleveren met hetdierenwelzijn.

Een zeugenhouder heeft graag flinke grotetomen biggen. Zodat met relatief minderzeugen, toch veel biggen en uiteindelijkveel vleesvarkens geproduceerd kunnenworden. Het risico van een dergelijkfokbeleid is, dat tomen soms te grootworden met te veel zwakke kleine biggetjesdie een grotere kans lopen om niet teoverleven. Dat is ongewenst en vandaar datde laatste tijd de focus in de fokkerij veelmeer is gericht op de vitaliteit van debiggen en op de moedereigenschappenvan zeugen.

Een vleesvarkenshouder heeft graagvarkens die efficiënt groeien, dus lekkersnel en met behulp van niet al te veel voer.Het risico daarvan is dat de strenggeselecteerde varkens zich onevenwichtigontwikkelen met een verhoogde kans opbeengebreken. Maar ook hier zijnverschuivingen te zien: meer aandacht voorselectie op sterke poten, hogere eisen aanvoerkwaliteit (vitaminen en mineralen),meer aandacht voor het sociaal gedrag vanvarkens, het verstrekken van interessantliefst recyclebaar afleidingsmateriaal, eneen betere vloerkwaliteit in de stallen.

Dierenwelzijn is uiteindelijk profijtelijk voorde varkenshouder want stressvrije varkenszijn gezonder en productiever. Varkens-houders weten dat, maar verbetering vanhet dierenwelzijn vergt ook vaak extrainvesteringen, vooral in de huisvesting.Daarvoor ontbreekt het de sector soms aanfinanciële middelen door de smalle marges,zoals de laatste tijd in de media steeds vakeraan de orde komt.

Conclusie

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland

>> vervolg van vorige pagina

19

Page 20: Vakblad kinderboerderijen november 2015

Bestrijden van vliegen

Bestrijden van bloedluizen

Het bestrijden van vliegen is vaak erg lastig.Er zijn verschillende chemische middelenvoor verkrijgbaar, maar die zijn niet goedvoor het milieu en bovendien niet goedvoor de gezondheid van de medewerkers.Ook moet er dagelijks gespoten worden inde stal en dan nog helpt het nauwelijks. Denatuurlijke vliegenbestrijding is gebaseerdop het bestrijden van de vliegenpoppen inde dierenverblijven en op de mesthoopmet behulp van sluipwespen.De sluipwesp is ongeveer 2 mm groot enleeft als parasiet op vliegenpoppen. Hij isvrij onverschillig in het soort vliegen, demeeste in de mest voorkomende vliegenworden bestreden. Hij is zo klein dat je hembijna niet ziet en hij geeft absoluut geenoverlast. De sluipwesp leeft van de eitjes ende poppen van de vlieg door deze leeg teeten en zelf weer eitjes te leggen in depoppen.In het seizoen ontvangen we iedere tweeweken nieuwe sluipwespen om uit te zettenbij de mesthoop en de diverse stallen.Uiteindelijk zal er zich een populatiesluipwespen opbouwen die de vliegen-plaag vrijwel geheel weet te beheersen. Opdit moment zijn we al heel erg tevredenover het resultaat; het aantal vliegen is enblijft laag.

Voor de bestrijding van bloedluizen (ookwel bloedmijten genoemd) in de kippen-en duivenhokken hebben we ook een klein

Biologische bestrijding van vliegen en

bloedluizen op Speelboerderij ElsenhoveDoor Ruud Oosterhof

Sinds twee jaar is Speelboerderij Elsenhove in Amstelveen overgegaan op eenbiologischemanier van vliegen en bloedluizen (bloedmijten) bestrijden. Vliegen gevenveeloverlastenzijnbovendiennietgoedvoordehygiëne.Als jeernietsaandoetwordenhet er steeds meer. Met een florerend restaurant op het terrein zijn vliegen voorElsenhove ook een belangrijk aandachtspunt. Bloedluizen zuigen bloed uit de huid vanonder andere kippenenduiven enkunnen ziektes verspreiden.Dezeparasietenmoetendus bestreden worden. De speelboerderij heeft er voor gekozen om sinds 2014 debestrijding op een biologische manier aan te pakken. We willen namelijk zo duurzaammogelijkwerken.Daaromhebbenweons in2010aangeslotenbijAlleKinderboerderijenDuurzaam.

roofmijtje van slechts 1 mm groot. Door deleverancier “Dutchy's “ genoemd. Ze levenin de grond en jagen daar op allerleibodemorganismen. Wanneer we dezeroofmijten in kippenhokken uitzettenworden ze felle bestrijders van onderandere bloedluizen. Ze jagen de hele dagachter hen aan en doden ze om zevervolgens op te eten.Ook deze biologische bestrijders moeten invoorjaar en zomer regelmatig uitgezetworden om het probleem onder controle tehouden. De kleine roofmijtjes worden ineen witte patroon geleverd, die jevervolgens in de houder in het kippen- ofduivenhok schuift. De roofmijten komen ervanzelf uit om op jacht te gaan. Regelmatigkeren ze er weer terug om elkaar teontmoeten en te paren.

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland

>> lees verder

20

Page 21: Vakblad kinderboerderijen november 2015

AandachtspuntEen aandachtpunt is de prijs. Die isaanmerkelijk hoger dan bij bestrijding metchemische middelen. We zien echter datonze bezoekers super positief zijn dat wedeze keuze gemaakt hebben. Ook is hetresultaat vele malen beter dan we kunnenbewerkstelligen met chemische middelen.Daarnaast produceren we straks zelfgenoeg sluipwespen en hoeven we dezeniet meer aan te schaffen.Enkele interessante websites om teraadplegen:www.allekinderboerderijenduurzaam.nlwww.elsenhove.nlwww.refona.nl

Het Oranje Fonds steunt sociale organisaties in Nederland met geld en met acties als NLdoet en

Burendag. We merken dat het voor verenigingen en stichtingen steeds lastiger wordt het hoofd

boven water te houden. En om hun activiteiten voort te zetten. Daarom organiseert het Oranje

Fonds ook in 2016 een collecte voor èn door sociale organisaties. Elke euro helpt!

Doet de kinderboerderij met haar vrijwilligers ook mee? Het kan veel geld en publiciteit

opleveren! De helft van de opbrengst gaat naar de kinderboerderij. De andere helft besteedt het

Oranje Fonds aan sociale organisaties in de provincie waar u collecteert. Zo wordt elke

geschonken euro besteed. Denk vast na over de besteding van dit extra geld en meld u aan voor

de nieuwsbrief van het Oranje Fonds. Zo bent u straks als eerste op de hoogte als de inschrijving

voor de collecte start. Voor aanmelding voor de nieuwsbrief gaat u naar www.oranje-

fonds.nl/nieuwsbrief. Wilt u meer informatie over de collecte?

Ga dan naar www.oranjefonds.nl/collecte

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland

>> vervolg van vorige pagina

21

Page 22: Vakblad kinderboerderijen november 2015

Bewustwording

Educatie

Ingrid beschrijft wat de medewerkers in deafgelopen jaren hebben bereikt met dezeldzame rassen: 'Het houden van dezerassen geeft een stukje bewustwording bijhet publiek. Ze kunnen zien wat onze ouderassen zijn en als ze aan kippen willenbeginnen, dat ze ook voor deze rassenkiezen. We zijn er trots op als we een mooikoppel hebben rondlopen, waar hetpubliek ook van geniet en het is leuk dat wegoed kunnen meedraaien op shows.We zijnkennelijk op de goede weg.'

Ook is De Kooi actief met kinderclubs voorkippen en duiven. Jonge bezoekers kunnenzich ook dit jaar inschrijven voor eengecombineerde kippen- en konijnenclub.Om succesvol te zijn moet je enthousiasmekunnen overdragen. Ingrid geniet zelf danook van de zeldzame rassen; vooral deTwentse grijze vindt ze mooi, al houdt ze

Toen in1970Kinderboerderij DeKooi inRotterdamofficieel geopendwerd, lagdenaamvoor de hand, omdat op die plek vroeger een eendenkooi stond. Vanzelfsprekendzwemmen er nu dan ook diverse eendenrassen in de vijver. Sinds april 2000 iskinderboerderij De Kooi fokcentrum van de Stichting Zeldzame Huisdierrassen (SZH)voor Hyacinth duiven enGroninger slenken en voor kippen (Welsumer, Noord-Hollandshoen, Kraaikop, Lakenvelders, Assendelfter, Brabanter, Hollandse kriel, Barnevelderkriel, Fries hoen, Sabelpootkriel en Twents hoen). 'Zolang ik me kan heugen zijn hierOud-Hollandse huisdieren; ik ben ermee grootgebracht zeg maar!', aldus beheerderIngridElderson.Sindsjuni jl.heeftDeKooiookhetpredicaatEducatiefCentrum.

Kinderboerderij De Kooi nu ook Educatief Centrum SZHDoor Ruud Oosterhof

thuis de Sabelpootkriel en haar burenvinden zo'n porselein kipje prachtig!

De SZH is erg blij met de inzet van De Kooi.Daarom is het predikaat Educatief Centrumhelemaal op zijn plaats. Op zondag 21 junijl. werd het felbegeerde schildje door SZH-bestuurslid Ruud Oosterhof overhandigdaan gebiedscommissie voorzitter NorbertSwaneveld, die het vervolgens hetinformatiebord vastschroefde.Vooral k inderboerderi jen zi jn eenuitstekende etalage om de verschei-denheid aan zeldzame Oudhollandserassen te laten zien. Doormiddel vaninformatie en educatie dragen ze er aan bijde zeldzame rassen te

Belangrijke rol voor kinderboerderijen

behouden; alslevend cultureel erfgoed en ten behoevevan de agro biodiversiteit.

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland

>> lees verder

22

Page 23: Vakblad kinderboerderijen november 2015

De centra die het predicaat EducatiefCentrum van de SZH hebben zijn:BezoekerscentrumWolfslaar, BredaHuifkarcentrum Bergh, DoetichemKijk en speelboerderij 't Rundal, EerselKinderboerderij De Kooi, RotterdamKinderboerderij Schagen, SchagenOpen erf De Groote Modderkolk,LoenenSchaapskooi Ottoland, OttolandSchaapskooi Schijndel, SchijndelStadsboerderijen De Korenmaat enWest Presikhaaf, ArnhemSpeelboerderij Elsenhove, AmstelveenStichting MAK Blokweer, Blokker

Voor kinderclubs rond levend erfgoed

De SZH heeft materiaal gemaakt voor kinderclubs rond een zeldzaam

ras op een kinderboerderij. In deze handboeken (voor de begeleiders)

en doeboeken (voor de kinderen) staan allerlei tips en opdrachten waar

je gebruik van kunt maken. Kijk op www.szh.nl/onderwijs/ voor meer

informatie en de gratis te downloaden hand- en doeboeken.

Norbert Swaneveld, Ingrid Elderson en Ruud Oosterhof zijn blij met SZH doek en bordje voor De Kooi<foto: W.J. de Lange>

De SZH roept kinderboerderijen op diemeerdere zeldzame Oudhollandserassen in de collectie hebben, om ookhet predicaat Educatief Centrum aante vragen. Voor kinderboerderijen kandit het voordeel hebben dat menaantoonbaar kan laten zien dat deboerderij aan educatie doet, aandachtgeeft aan biodiversiteit en aan hetbehoud van cultuurhistorie. Voor deSZH en de zeldzame rassen is hetbelangrijk dat de kennis over en deliefde voor ons levend cultureelerfgoed ook onder kinderen verspreidwordt. Kijk voor meer informatie opwww.szh.nl/erkende-educatieve-centra/

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland

>> vervolg van vorige pagina

23

Page 24: Vakblad kinderboerderijen november 2015

De stoere buitendag die op woensdag14 oktober door de Höfte en Natuur enMilieu Overijssel is georganiseerd bij deHöfte en op het Hulsbeek was eengroot succes. Dit mede dankzij de hulpvan een 15-tal vrijwilligers. Er hebbenruim 300 basisschoolkinderen uitOldenzaal mee kunnen doen met destoere buitendag. Het aantal aanmel-dingen voor de stoere buitendag wasveel groter. De organisatie heeft danook een aantal groepen moetenteleurstellen.Het twee uur durende programmabegon om 9.00 uur zowel op hetHulsbeek als bij de Höfte. Om 11.30 uurvolgde een tweede sessie. Een aantalleerkrachten twijfelde of de stoerebuitendag wel door zou gaan inverband met het weer. De aanhou-dende regen zorgde er echter voor dathet een echte stoere buitendag werd.De kinderen hebben genoten van hetbosavontuur, de dierenroute, hetknutselen met eikels en kastanjes enheerlijk gesmuld van de brandnetel-soep en broodjes gebakken boven hetvuur. De kinderen vonden het zo leukdat er een groep spontaan

Stoere buitendag : groot succes

NIEUWS UIT HET VELD

luidkeels begon te zingen “Höftebedankt”. De leerkrachten gingen terugnaar school met een stok vol kunstigenatuur-knutsels gemaakt door dekinderen.De Höfte en Natuur en MilieuOverijssel hebben deze dag georga-niseerd om de kinderen en leerkrachtente laten beleven dat buiten spelen engenieten van de natuur heel leerzaam enleuk is. Daarnaast blijkt uit onderzoekdat Natuur en Milieu Educatie op schooleen positief effect heeft op de laterehouding en gedrag ten aanzien vannatuur en milieu.De stoere buitendag is dan ook zekervoor herhaling vatbaar.

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland 24

Page 25: Vakblad kinderboerderijen november 2015

Word lid van de vSKBNE n p r o f i t e e r v a n a l l e v o o r d e l e n !

Elke kinderboerderij, dierenweide of publieksboerderij kan zich

aansluiten bij de vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen

Nederland (vSKBN): de landelijke, overkoepelende belangenbehartiger

voor de sector. Beheert u een kinderboerderij? Word dan lid van de

vSKBN en ontdek hieronder alle voordelen van het lidmaatschap.

De vSKBN biedt u advies en ondersteuning

U kunt advisering, begeleiding en ondersteuning van de vSKBN

verwachten. Waar moet u aan denken bij het opstarten en beheren van

een kinderboerderij? Hoe zit het met zoönosen en hoe kan ik mijn personeel

scholen? De vSKBN biedt desgewenst maatwerk op locatie.

De vSKBN is gesprekspartner voor kinderboerderijen

De vSKBN is de gesprekspartner naar diverse overheden, waaronder het

ministerie van EZ en de NVWA. Zij hebben reeds meerdere keren aangegeven

de vSKBN als serieuze gesprekspartner te zien die de belangen voor de

sector kinderboerderijen behartigt.

De vSKBN beheert het Keurmerk Kinderboerderijen en de branchecode

De vSKBN heeft het Keurmerk Kinderboerderijen ontwikkeld en in beheer.

U kunt advisering en ondersteuning van ons verwachten rondom het

Keurmerk Kinderboerderijen. De vSKBN verzorgt daarnaast de toetsing

en toekenning van het keurmerk. Sinds 2015 is de vSKBN gestart met de

branchecode voor publieksboerderijen. Leden van de vSKBN moeten

voldoen aan de branchecode om lid te blijven van de organisatie.

De vSKBN houdt u op de hoogte

Van de vSKBN krijgt u ondersteuning bij ontwikkelingen, zoals bij dierziekten.

Wij versturen regelmatig digitale nieuwsbrieven met informatie en actuele

ontwikkelingen. Ook ontvangt u zes keer per jaar het digitale Vakblad

Kinderboerderijen.

De vSKBN biedt u waardevolle informatie

Op het besloten deel van onze website is veel informatie te vinden

over het beheer van de kinderboerderij. Daar heeft u ook toegang

tot de projectendatabank met bijna 100 kant-en-klare projecten van

kinderboerderijen. U kunt ook kinderboerderijenpaspoorten aanvragen en

verkopen op uw kinderboerderij.

De vSKBN organiseert bijeenkomsten en biedt voordeel

Als lid profiteert u natuurlijk ook van de voordelen. Zo organiseert de vSKBN

interessante workshops en landelijke en regionale bijeenkomsten voor haar

leden. Ook krijgen leden korting, bijvoorbeeld op GroenGelinkt.

De jaarlijkse bijdrage is € 395,- per kinderboerderij (2015).

Aanmelden kan via onze website: www.kinderboerderijen.nl

Colofon

Redactie

Ingrid Elderson

Arna Kievit

vSKBN

Postbus 77

4190 CB Geldermalsen

Tel. nr: 0345 47 30 70

[email protected]

www.kinderboerderijen.nl

Rabobank: NL07 RABO 0147 6554 63

Het Vakblad Kinderboerderijen verschijnt

zes keer per jaar digitaal. Een abonnement

is inbegrepen bij het lidmaatschap. Meer

informatie via de website van de vSKBN.

Het geheel of gedeeltelijk overnemen van artikelen,

met bronvermelding en voor niet-commerciële

doeleinden is toegestaan. De redactie behoudt

zich het recht voor reacties in te korten of niet te

plaatsen. De inhoud van de artikelen hoeft niet

altijd het standpunt van de vSKBN weer te geven.

Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland 25