Vakblad kinderboerderijen november 2015
description
Transcript of Vakblad kinderboerderijen november 2015
VAKBLADKINDERBOERDERIJEN
04
Nove
rmbe
r 201
5
Ve ren i g i ng S amenwe rkende
Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland
Inhoud november 2015 nummer 4
2
Voorwoord
Nieuws van de vereniging SKBN
3
4
EFCF Europees congres en 25ste verjaardag 5
Ruimte geven aan oer Hollands landvarken 7
Zoönosen: kennis van zaken verkleint risico's 10
Stamboekdieren op de kinderboerderij 16
Dierenwelzijn & varkensfokkerij 18
20Biologische bestrijding van vliegen en bloedluizen
KB De Kooi nu ook Educatief Centrum SZH 22
Nieuws uit het veld 24
De vSKBN is lid van de European
Federation of City Farms (EFCF)
ISSN: 1872-0617F
Voorwoord
Terugkijkend op een lange SKBN-
geschiedenis heb ik besloten te stoppen
met mijn bestuurswerkzaamheden voor de
vSKBN. Al tellend kom ik aan 20 jaar
Ik heb er vele rollen vervuld variërend van
district-coördinator tot vicevoorzitter van
de Raad van Toezicht en de laatste jaren als
vicevoorzitter van het dagelijks bestuur. Ik
heb het ontstaan van de VMK meegemaakt
en het daarna weer samenvoegen van de
VMK en de SKBN tot de huidige vereniging
vSKBN. Ik heb mij altijd intensief bezig
gehouden met kwaliteit, vakbekwaamheid
en professionalisering waarbij ik het fijn
vond om de contacten in het werkveld
stevig te onderhouden. De kinderboer-
derijwereld staat niet stil, er wordt steeds
meer gevraagd van “ het produc t
kinderboerderij”. Wie ben je, wat bied je en
waar sta je voor? Dat zijn vragen van deze
tijd. De subsidiëring van het geheel loopt
terug, waar gemeenten wel weer bereid zijn
om te betalen voor een pakket diensten die
een kinderboerderij kan leveren. Nieuwe
tijden, nieuw verdienmodel en naar mijn
idee veel nieuwe kansen voor de
kinderboerderij.
actieve
dienst.
De keuze voor een vereniging werd destijds
gemaakt om leden meer inspraak te geven,
mee te laten denken over de richting en
met elkaar te willen staan voor kwaliteit. Ik
hoop van harte dat deze keuze ook
betekent dat de leden met elkaar de
schouders eronder zullen zetten, niet
uitsluitend in woorden, maar vooral ook in
daden en positiviteit.
De financiële middelen van de vereniging
lopen terug, dit vraagt inzet van leden als
we dezelfde kwaliteit willen blijven bieden.
De werkzaamheden kunnen niet uit-
sluitend door de bestuursleden verricht
worden, tijd en positieve inzet van leden
is nodig om met elkaar een branchevere-
niging te kunnen vormen die staat voor
kwaliteit.
Mijn bestuursfunctie is beëindigd, maar
mijn nog lopende projecten, waaronder
o.a. de afronding van de erkende branche-
RIE, maak ik nog wel af. Ik zal met veel
plezier nog een actieve rol binnen de
vereniging blijven vervullen, dus geen
afscheid maar een tot ziens !
Angelique Driesen
Vicevoorzitter vSKBN
Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland 3
Op donderdag 17 september hadden we
onze jaarlijkse ledenvergadering. Op
stadsboerderij De Balijhoeve, midden
tussen het vee en met een kat en papegaai
in de vergaderzaal.
Als bestuur hebben we die ochtend 74
vertegenwoordigers van 46 boerderijen
ontmoet. De vergadering toonde een hoge
mate van betrokkenheid bij de vereniging.
Op sommige punten liepen de gemoe-
deren iets op, als gevolg van de hoge
mensdichtheid van de zaal en zeker ook
door de presentatie van onze voorstellen.
Zeker wat betreft de financiële cijfers
slaagden we er als bestuur niet goed in om
de boodschap goed voor het voetlicht te
brengen. We hebben daarin huiswerk mee
teruggekregen.
Tijdens de vergadering zijn verschillende
thema's besproken. De notitie over de rol
van de kinderboerderij in de wijk is
goedgekeurd. We hebben actualiteiten
gedeeld over branchecode, dierziektes. De
volgende punten hebben we als actiepunt
meegenomen:
· Een betere toelichting op de
jaarcijfers 2014
· Een begroting 2015 met een
taakstelling in de personeelskosten
· Een heldere uiteenzetting over
samenhang en verschil tussen
keurmerk en branchecode
· Een voorstel voor de evaluatie over
het vakblad kinderboerderijen:
digitaal of papier, tegen welke
kosten.
Zoetermeer in de regen
Nieuws van deverenigingVe ren i g i ng S amenwe rkende
In de middag waren er verschillende
workshops en een bezoek aan twee andere
stadsboerderijen.Vooral ook veel tijd om bij
te praten en ideeën uit te wisselen. Jammer
dat het weer ons niet echt goed gezind was.
En de volgende keer regelen we een
prikbord om bokken, rammen, ooien en
vacatures uit te wisselen.
Bedankt voor een bijzonder betrokken
ledenvergadering.
Namens het bestuur
Paul Duijsings
Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland 4
Europees congres en 25ste verjaardag van
European Federation of City Farms (EFCF)
Het jaarlijkse EFCF congres vond plaats in
Gent en Brussel van 23 – 27 september en
was tevens de viering van de 25
verjaardag van de Europese kinderboerde-
rijenfederatie. De deelnemers kwamen uit
zeven verschillende landen van Noor-
wegen tot Italië en vier Noren waren zelfs
met de fiets gekomen! De organisatie van
het congres was in handen van de Vlaamse
federatie en het hoofdthema was voedsel.
De officiële ontvangst vond plaats in het
stadhuis door schepen Tine Heyse,
verantwoordelijk voor Klimaat, Energie,
Landbouw en Ontwikkelingssamen-
werking. Zij hield een inspirerend betoog
over het belang van het samenbrengen van
mensen rond thema's als korte voedsel-
ketens, duurzame voedselproductie en het
tegengaan van voedselverspilling.
s te
het openbaar vervoer. De groepen kregen
elk een iPad te leen om aan het einde van de
dag een fotoverslag te kunnen uitbrengen.
Het was een veelzijdig programma met veel
bezoeken: een insectenboerderij en
paddenstoelenkwekerijen, een CSA
project, een veelzijdig kunstcentrum voor
kinderen, vier kinderboerderijen, een
speeldomein, een stadslandbouw project,
jongerenprojecten en een heel bijzonder
project met varkens .
In het project 'Spilvarken' in Gent zijn drie
varkens een spil in een kleine kringloop met
als resultaat de verwerking van zo'n 1000
kilo lokaal voedselafval, een tijdelijke
invulling van een ongebruikte ruimte, meer
natuur in de stad en de productie van 250
kilo ecologisch verantwoord vlees. Een
flinke nadruk ligt uiteraard ook op het
voorkomen van voedselverspilling. Bij het
project zijn ongeveer 50 vrijwilligers
betrokken en er worden regelmatig
trainingsdagen georganiseerd.
De deelnemers werden opgesplitst in vier
groepen om verschillende bezoeken af te
leggen in Brussel en Gent. Omdat men het
congres zo milieuvriendelijk mogelijk wilde
houden, werd gebruik gemaakt van
Foto: Aankomst in Gent van de vier fietsers uit
Noorwegen na hun meer dan 700 km. lange
Tour de Farmswww.cityfarms.org/events/2015/09/tour-de-farms
Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland
>> lees verder
5
Verslag, foto's, speeches, contactadressen
en meer informatie:
www.cityfarms.org/events/1970/01/efcf-
conference-2015-belgium
Bij Kinderboerderij Bokkeslot in Deerlijk
draait sinds 2013 ook een zelfoogstproject.
Het is een enorm succes geworden. De boer
doet het werk en de leden die 265 EURO per
jaar betalen, komen zelf oogsten van de
ongeveer 40 soorten groenten.
Zij kunnen dagelijks terecht voor verse
producten.
Bij Kinderboerderij De Campagne in Gent
zijn deze heel bijzondere melkgeiten te
bewonderen. Ze hebben wel 4 uiers! Zo
kunnen veel kinderen tegelijk terecht in dit
melkleslokaal. Als de kinderen voldoende
geoefend hebben, mogen ze ook heel even
bij de (echte) melkgeit proberen.
Op kinderboerderij Parc du Maximilien in
Brussel -Noord was een veelz i jd ig
activiteitenprogramma opgezet voor de
scholen in de buurt. Schepen Ahmed El
Ktibi, verantwoordelijk voor Groen, Milieu,
Energie en Internationale Solidariteit
benadrukte in zijn speech het belang van
deze kinderboerderij in wat hij noemde het
'kleine Manhattan' van Brussel. Ook
aanwezig waren Europees Parlementslid
Arne Gericke en zijn assistentThiloTiede die
onder de indruk waren van het werk van de
Europese kinderboerderijbeweging.
Op de laatste dag van het congres gingen
de deelnemers met bakfietsen op pad in
Gent om inkopen te doen voor het
avondeten, dat zij zelf zouden bereiden. Het
kookboekje met de meegebrachte
recepten uit de verschillende landen is
binnenkort te downloaden van de EFCF
website.
Volgend jaar vindt het congres plaats in
Zweden.
Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland
>> vervolg van vorige pagina
6
De Campagne Gent
Nederland en het varken zijn niet los van
elkaar te zien. Eeuwenlang scharrelden
varkens hun kostje bij elkaar. Uiteindelijk
werden de varkens geslacht. Het vlees en
alle andere onderdelen van het varken
werden met smaak opgegeten door de
mensen. Om deze cyclus in stand te houden
is het nodig om zeugen en beren te hebben.
Deze zorgen samen voor nieuwe biggen.
In de vorige eeuw is het fokken van zeugen
en beren in een stroomversnelling
gekomen. Het selecteren op spekdikte,
vruchtbaarheid en het vriendelijke karakter
heeft een voor ons land bijzonder landras
opgeleverd: het Nederlands Landvarken
(NL).
Kenmerkend van de NL zijn de hangende
oren en de krulstaart. De dieren zijn wit,
lang gestrekt met een lange rechte, soms
iets omhoog gebogen neus. Dit alles geeft
dit varken een hoge aaibaarheidsfactor. Het
Hoge aaibaarheidsfactor
Artikel is geschreven door Jos Thelosen
Fokkersclub Nederlands Landvarken wil stukje cultureel erfgoed behouden
Ruimte geven aan oer Hollands Landvarken
Nederland heeft een rijke historie op het gebied van het houden van varkens.
De aandacht voor het fokken van varkens heeft een uniek ras opgeleverd: het Nederlands
Landvarken (NL). Dit authentieke varkensras wordt echter in haar voortbestaan bedreigd.
Daarom heeft de Stichting Zeldzame Huisdierrassen het initiatief genomen voor de Fokkersclub
Nederlands Landvarken. Deze club heeft de handschoen opgepakt om dit raszuivere varken
voor Nederland te behouden. En dat niet alleen. De club wil zich ook inspannen om een
exclusieve afzetmarkt op te zetten voor dit oer Hollandse varken èn alle inwoners van Nederland
kennis laten maken met dit stukje cultureel erfgoed. Zij hoopt dat alle kinderboerderijen
onderkomen willen geven aan één of meer raszuivere NL's.
>> lees verder
ras heeft een niet te brede achterhand, dus
wat afgeplatte billen. Het beenwerk is sterk
en de poten zijn lang. Een volwassen zeug
weegt tussen de 200 en de 250 kilo.
De NL-zeug heeft een hoge vruchtbaarheid
en zeer goede moedereigenschappen. Het
is namelijk een gemakkelijke zeug in de
omgang en brengt zonder hulp 11 tot 13
biggen per worp ter wereld. Het is een
goede moeder voor haar biggen want ze
heeft veel spenen en geeft volop melk. De
biggen spelen graag met elkaar en zijn erg
nieuwsgierig. Ze leggen snel contact met
soortgenoten, maar zeker ook met mensen.
De huidige varkenshouderij kenmerkt
zich door het versterkt inzetten op
productieverhoging.
Om extra vooruitgang in productie-
kenmerken te krijgen, wordt vaak gebruik
gemaakt van een combinatie van rassen of
gekruiste varkensrassen. Het gevolg is dat
de zuivere rassen in hun voortbestaan
worden bedreigd. Dit geldt ook voor
d e p o p u l a t i e N L' s i n N e d e r l a n d .
Een inventarisatie van varkensfokkerij
organisatie Topigs in 2010 wijst uit, dat er
toen nog ruim 6.700 zuivere Nederlandse
Landvarken zeugen waren. Dit aantal
neemt dagelijks af, begin dit jaar waren dat
er nog maar 250.
Bedreigd in voortbestaan
Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland 7
>> vervolg van vorige pagina
Wat betreft de NL-beren is het scenario nog
somberder. Geen enkel raszuivere beer
staat nog op een KI-station om sperma te
produceren voor het kunstmatig bevruch-
ten van NL-zeugen. Gelukkig zit er in de
genenbank bij het Centrum Genetische
Bronnen (CGN) nog sperma van 73
raszuivere NL-beren. In het verleden
hebben stamboekorganisaties deze
voorraad van sperma aangelegd bij CGN.
Om de NL voor Nederland te kunnen
behouden is begin 2015 de Fokkersclub
Nederlands Landvarken opgericht. Deze
vereniging (zie kader) werkt onder toezicht
van de Stichting Zeldzame Huisdierrassen
(SHZ). Centraal staat het in stand houden
van het raszuivere Nederlands Landvarken
als cultureel erfgoed. Hiervoor ziet de
vereniging graag een minimale populatie
van 250 raszuivere zeugen.
De eerste leden van de Fokkersclub hebben
allemaal nog raszuivere NL-zeugen en gaan
zich daarvoor inzetten. Zij hebben al oude
NL-zeugen geïnsemineerd met zuiver NL-
sperma dat afkomstig is uit de genenbank.
De club gaat ook de gegevens van alle
raszuivere nakomelingen vastleggen in een
databank in de vorm van een NL-Stamboek.
Om de populatie van raszuivere NL varkens
in stand te houden is de Fokkersclub op
zoek naar nieuwe actieve leden. Ze denkt
hierbij aan nieuwe hobby varkenshouders
die kleinschalig willen starten met het
houden van één of enkele raszuivere NL-
zeugen.
Kinderboerderijen kunnen eveneens een
belangrijke rol spelen bij het in stand
houden en verspreiden van een stukje
cultureel erfgoed. Kinderen en hun ouders
kunnen dan op vele plekken op een
laagdrempelige manier kennismaken met
het vriendelijke en intelligente Nederlands
Landvarken.
Cultureel erfgoed
Nieuwkomers gezocht
Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland 8
Daarnaast wil de Fokkersclub zich
inspannen om een apart afzetkanaal aan te
boren voor NL-biggen die uitgroeien tot
hoogwaardige slachtvarkens. Mogelijk is
het vlees van deze dieren af te zetten als
Nederlands premiumvlees onder de vlag
van Zeldzaam Lekker
(www.zeldzaamlekker.nl).
De Fokkersclub is met spoed op zoek naar
e n t h o u s i a s t e l i e f h e b b e r s d i e h e t
Nederlands landvarken willen gaan
houden of ermee willen gaan fokken. De
Fokkersclub wil daarom graag in contact
komen met u. Dit kan door een mailtje te
sturen naar het secretariaat van de
vereniging
Meer informatie vindt u op de site
www.nlvarken.nl.
Varken aanschaffen
Fokkersclub Nederlands Landvarken
De Fokkersclub Nederlands Landvarken
(Fokkersclub NL) is een vereniging die
het behoud en voortbestaan van het
raszuivere en authentieke Nederlands
Landvarken tot doel heeft. Haar leden
z i j n z o w e l p r o f e s s i o n e l e a l s
hobbymatige varkenshouders. De
vereniging beschikt daarmee over een
brede ervaring.
Deze club registreert alle raszuivere
NL-zeugen, beren en levend geboren
biggen in een "Stamboek". Dit is de
burgerlijke stand van het NL-varken. Op
basis van deze stamboomgegevens kan
de club de eigenaren van NL-zeugen
ondersteunen bij het fokken van
gezonde raszuivere biggen. De
vereniging adviseert hen bij het kiezen
van een passende beer. Ook beschikt de
vereniging over een voorraad diepvries
sperma van authentieke NL-beren van
meer dan 20 jaar geleden.
Fokkersclub NL zet haar netwerk en
ervaring in om de afzet van raszuivere
NL-biggen te organiseren. Deze biggen
met een leeftijd van 8 tot 12 weken wil
ze plaatsen bij andere dierhouders. Een
deel van deze dieren zijn geschikt om na
een opfokperiode weer NL-varkens mee
te gaan fokken. De overige biggen
g r o e i e n u i t t o t h o o g w a a r d i g e
slachtvarkens.
Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland
>> vervolg van vorige pagina
9
Zoönosen: kennis van zaken verkleint risico's
Zoönosen zijn ziekten die van dieren op
mensen overdraagbaar zijn. Elke beheerder
en medewerker van kinderboerderijen kent
dit woord inmiddels. Dit is een goede
ontwikkeling. Vroeger was dit anders.
Zoönosen zijn niet nieuw, maar de kennis
bij dierhouders en in de samenleving
ontbrak vaak. Door grote en kleine
uitbraken van dierziekten in de tijd, neemt
het bewustzijn bij mensen langzaam toe.
Zoönosen bestaan, er is een kans dat je ziek
kun worden van dieren. Maar: hoe ga je
ermee om, hoe licht je anderen voor? En
hoe beperk je de risico's?
Om de dierhouder en samenleving te
ondersteunen, heeft GD in 2009 het
Keurmerk Zoönosen ontwikkeld. Het doel
van dit keurmerk is het vergroten van de
b e w u s t w o r d i n g v a n d e k a n s o p
ziekteoverdracht zonder het plezier van
contact met de dieren weg te nemen. Veel
boerderijen met een publieksfunctie zijn
inmiddels in het bezit van dit keurmerk.
Mede hierdoor zien we dat er veel
vooruitgang wordt geboekt wat betreft
kennis en maatregelen om zoönosen
zoveel mogelijk te voorkomen. En als een
bedrijf toch wordt geconfronteerd met een
zoönose, weten de betrokkenen vaker hoe
daar mee om moet worden gegaan. Dit is
een goede ontwikkeling. Jaarlijks komen
GD Keurmerk Zoönosen
maar liefst 30 miljoen bezoekers op
kinderboerderijen in contact met dieren.
Veel van die bezoekers vallen in de
risicogroepen van de zogenaamde YOPI's:
jonge kinderen (young), ouderen (old),
vrouwen in verwachting (pregnant) en
mensen met verminderde weerstand
(immunodeficiënt). Wanneer deze burgers
op het erf komen is het belangrijk om te
weten waar risico's liggen. Het keurmerk
ondersteunt hierbij. Doordat dierhouders
met een keurmerk de checklist ieder jaar
samen met de eigen dierenarts opnieuw
invullen, gaan zij steeds verder nadenken
over waar het beter zou kunnen.
Bij aanmelding wordt een checklist naar
uw dierenartsenpraktijk gestuurd. U
ontvangt van GD een verzoek om een
afspraak te maken met uw dierenarts
om samen de checklist in te vullen. Met
de checklist brengt u risico's van
mogelijk voorkomende zoönosen op
uw bedrijf in beeld. De checklist bestaat
uit een algemeen deel en specifieke
vragen per diersoort. U hoeft alleen de
vragen te beantwoorden die betrek-
k ing hebben op de aanwezige
diersoorten en de beoordeling is ook
alleen hierop gebaseerd. Na retour-
zending van de ingevulde checklist
ontvangt u een score voor uw zoönose-
preventie. Bij een score van 60 procent
of meer heeft u een zoönosen-
verantwoord bedrijf. U ontvangt dan
een keurmerkbordje met daarop de
keurmerkzegel voor dat jaar.
Zie ook:www.gddiergezondheid.nl/keurmerkzoonosen
Hoe werkt het GD Keurmerk
Zoönosen?
Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland
>> lees verder
10
Abortusverwekkers
Abortus bij kleine herkauwers staat al
langere tijd in de schijnwerpers. Dit komt
doordat veel van de besmettelijke oorzaken
van abortus bij kleine herkauwers
zoönosen zijn. Wanneer u met abortus of
vroeggeboorte bij kleine herkauwers wordt
geconfronteerd, is het van belang om de
oorzaak te achterhalen door vrucht en
nageboorte in te sturen voor pathologisch
onderzoek. Wanneer de oorzaak bekend is,
kunnen gericht maatregelen worden
genomen.
Q-koorts is zonder twijfel de zoönose die de
afgelopen jaren de meeste aandacht
heeft gehad. In de jaren voor de start van
de vaccinatiecampagne was het één
van de belangrijkste infectieuze abortus-
verwekkers bij schapen en geiten. Voor
deze ziekte is regelgeving van toepassing.
Zo is Q-koorts aangifteplichtig en dienen
afwijkende abortusaantallen te worden
gemeld bij de Nederlandse Voedsel en
Warenautoriteit (NVWA). Ook geldt een
vaccinatieplicht voor melkschapen- en
melkgeitenbedrijven, dieren die naar een
keuring of show gaan en voor bedrijven
met een publieksfunctie.
Een andere belangrijke veroorzaker van
infectieuze abortus bij kleine herkauwers is
de bacterie Met name
zwangere vrouwen moeten (in)direct
contact met deze kiem vermijden. Als
Chlamydia abortus.
Een dierhouder neemt vlak na het
aflammeren vaginale swabs van de
schapen en geiten. Deze worden
vervolgens gepoold onderzocht,
waardoor de kosten een stuk lager
liggen dan bijvoorbeeld individueel
bloedonderzoek. Wanneer de bacterie
aanwezig blijkt te zijn, is het mogelijk
gericht actie te ondernemen om
(verdere) problemen bij de dieren en
ziekte bij mensen te voorkomen.
Wa n n e e r d e k i e m n i e t wo rd t
aangetoond krijgt een bedrijf een
bordje met goedkeuringszegel voor
het betreffende jaar.
Hoe werkt de chlamydia check?
Bulten
Caseous lymfadenit is (CL) is een
aandoening die wordt veroorzaakt door de
bacterie
. De belangrijkste verschijnselen zijn
vergrote en geabcedeerde lymfeknopen.
Ofwel, de welbekende bulten bij geiten.
Voor CL bestaat geen behandeling.
Verspreiding tussen bedrijven geschiedt
meestal door contact met besmette dieren,
maar kan ook door gebruik van besmette
materialen en onvoldoende hygiëne.
Bijvoorbeeld via kleding en schoeisel van
bezoekers die elders contact hebben
gehad met besmette dieren. Wanneer de
bacterie vrijkomt uit doorgebroken
abcessen kan de
Corynebacterium pseudotuber-
culosis
publiek bedrijf dien je je hiervan bewust te
zijn. Er was echter geen praktische tool
voorhanden om erachter te komen of deze
kiem op een bedrijf aanwezig is. Daarom
heeft GD vorig jaar de 'chlamydia check'
ontwikkeld. De dierhouder neemt zelf
m o n s t e r s , d e z e w o r d e n g e p o o l d
onderzocht en aan het einde van het
aflamseizoen krijgt u de uitslag. Wanneer
de kiem wordt aangetoond kunt u met uw
dierenarts een plan van aanpak opstellen.
>> vervolg van vorige pagina
>> lees verder
Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland 11
kiem meerdere maanden (en wellicht jaren)
in de omgeving overleven. Ook vliegen
kunnen de bacterie verspreiden. CL is
beschreven als een van dier op mens
overdraagbare aandoening, dus een
zoönose. Voor CL bij geiten heeft GD een
certificeringsprogramma.
Veel diersoorten kunnen bacteriën bij zich
dragen die diarree bij mensen kunnen
vooroorzaken, bijvoorbeeld campylobac-
ter-bacteriën, ,
en salmonella-bacteriën. De
overdracht hiervan gebeurt vaak via mest.
Op kinderboerderijen kunnen kinderen in
aanraking komen met mest van dieren. Dit
is onvermijdelijk en ook niet direct
'gevaarlijk', mits een aantal maatregelen
genomen worden, zoals:
- Laat dieren onderzoeken of ze drager
zijn van bepaalde bacteriën
- Ruim elke dag de mest van de dieren op
en zorg dat de stallen schoon zijn
- Zorg dat er voldoende gelegenheid
voor handenwassen is en dat mensen
erop worden gewezen om daar gebruik
van te maken
- Zorg dat publiek niet tussen de dieren
eet
Op een kinderboerderij lopen veel
diersoorten rond die een (on)zichtbare
aandoening van de huid kunnen krijgen.
Op een kinderboerderij is veel direct
contact tussen kind en dier, bijvoorbeeld
door aaien of knuffelen. Dit contact kan
zorgen voor overdacht van huidaandoe-
ningen van dier op mens. Denk hierbij aan
zere bekjes bij schapen en geiten,
ringschurft bij koeien en schimmelinfecties
bij paarden. Ook hierbij geldt dat de risico's
van dit contact beperkt zijn, indien een
aantal maatregelen
Diarree
Huidinfecties
E. Coli Cryptosporidium
parvum
genomen worden, zoals:
- Wees alert op verschijnselen van
huidaandoeningen en controleer de
vacht van dieren regelmatig
- Zonder dieren met een h u i d a a n d o e -
ning af van andere dieren en publiek
- Behandel dieren met een huidaandoe-
ning tijdig en adequaat
- Zorg dat er voldoende gelegenheid
voor handenwassen is en dat mensen
erop worden gewezen om daar gebruik
van te maken
- Zorg dat het publiek niet tussen de
dieren eet en zorg dat op naleving
wordt toegezien
Concluderend kan worden gesteld dat
contact met dieren een risico inhoudt en
dat een zogenoemd nul-risico niet reëel is.
Echter, als je als beheerder of medewerker
op een kinderboerderij bewust van bent
van de risico's, de juiste maatregelen
neemt en zorgt dat je publiek hier ook van
op de hoogte is, dan hoeft het plezier van
contact met dieren niet minder te worden.
Voor meer informatie kunt u de website
van GD of RIVM raadplegen:
(www.gddiergezondheid.nl
of
www.RIVM.nl ).
Op de website van het RIVM staan ook
video's en kunt u de flyer 'voorkom ziek
worden op de boerderij' downloaden .
Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland
>> vervolg van vorige pagina
12
Overzicht curssussen
Cursuscentrum
Dierverzorging
Bent u vrijwilliger op een kinderboerderij
en helpt u mee met de verzorging van de
dieren? Dan zijn er vast wel eens momenten
dat u graag wat meer over de juiste
verzorging zou willen weten; die geit lijkt
niet helemaal gezond, hoe moet ik
handelen?
In de praktijk is er niet altijd direct iemand
aanwezig om vragen aan te stellen. Voor dié
vrijwilligers die hun taak serieus nemen, en
graag wat meer kennis willen over de
verzorging van de dieren, hebben wij deze
1-daagse cursus voor u ontwikkeld. U krijgt
letterlijk les tussen de dieren wat erg prettig
leert. Daarnaast is er voldoende tijd en
ruimte om vragen te stellen.
Voor de beheerder. Op het gebied van
regelgeving, en ook op het gebied van
omgang en huisvesting van dieren, is er
best veel veranderd sinds u uw diploma
haalde. In de praktijk loopt u dan ook
regelmatig tegen vragen aan. Voor die
beheerders die hun kennis willen opfrissen
is deze cursus ontwikkeld. In één dag
worden de nieuwste ontwikkelingen
besproken en is er ruimte voor interactie
tussen u en uw col lega's . Welke
onderwerpen worden er behandeld?
· Wet- en regelgeving
· Gedrag en dierenwelzijn
· Hygiëne en zoönosen
Wetskennis kinderboerderijen
– NIEUW-
Monitoren dierenwelzijn
kinderboerderijen – NIEUW-
Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland
Runderen 17-11-2015 3
Mollen en woelrattenbestrijding 17-11-2015 2
Erfelijkheidsleer en fokken van paarden 21-11-2015 1
Verlengen licentie Mollen en woelrattenbestrijding 24-11-2015 1
Assessorencursus voor praktijkopleiders 27-11-2015 1
Konijnen en knaagdieren 5-1-2016 4
11-01-2016 1
Schapen 1-2-2016 4
Praktische dierverzorging kinderboerderijen 2-2-2016 6
8-2-2016 1
Monitoren dierenwelzijn kinderboerderijen -NIEUW-
Wetskennis Kinderboerderijen -NIEUW-
Cursus Begindatum Aantal lesdagen
13
Raszuivere dieren op kinderboerderijen. Bent u op zoek naar raszuivere kleindieren voor uw kinderboerderij? Dan bent u bij ons aan het juiste adres. Wij fokken met diverse rassen, welke uitermate geschikt zijn om op uw kinderboerderij te houden. Door onze contacten met veel andere fokkers kunnen wij nagenoeg aan alle soorten en rassen komen. Wij zijn in de diergroepen Konijnen, knaagdieren, Hoenders, Sier- en Watervogels en Sierduiven actief.
Raszuiver Alle dieren bij ons zijn raszuiver en voldoen aan de eisen welke gelden bij de standaard van het ras. Met onze eigen dieren bezoeken wij regelmatig kleindiertentoonstellingen.
Op zoek Of u nu op zoek bent naar 1 fokdier of een compleet dierenbestand, bij ons bent u aan het juiste adres. Indien u advies wenst m.b.t. soort- en raskeuze helpen wij u daar graag kosteloos mee. Neem gerust vrijblijvend contact met ons op.
Voordelen: Zelf hoeft u niet alle rassen afzonderlijk van elkaar te zoeken raszuivere dieren garantie nette bon voor uw administratie. gratis advies m.b.t. raskeuze bezorgen is mogelijk normale prijzen, prijsopgave vooraf
Black & White Educatief centrum kleine huisdierenScheepmakersstraat 3 – 2941 AV Lekkerkerk
0180-444084 / 06-42932076 www.combinatie-blackandwhite.nl [email protected]
Ingeschreven bij de K.V.K. Rotterdam onder nr: 62159623
���������
Houtstaal B.V.Bouwbedrijf � Langstraat 22 4196 � JB Tricht � (gem. Geldermalsen)
Tel: 0345-580840 � Fax 0345-580679 � www.houtstaal.nl � [email protected]
��Hooibergen ��Veldschuren��Garages ��Stallen��Houtskeletbouw ��Ateliers��Bed & Breakfast ��Woonhuizen
Houtstaal B.V.Schoffel 16, 1648 GG De Goorn
Telefoon 0229-54 41 00Telefax 0229-54 40 30
E-mail [email protected] OP ONZE WEBSITE: WWW.VENOSTAL.NL
De ideale schapen-stalinrichtingVoor al uw dagelijks gebruik van schapen- en lammerenhekwerken
VENO produceert een groot aantal speciale producten:�� Opzetruifjes � Voerbanden �� Doorloopbaden
� Voerhekken � Behandelingssystemen � Schuilhokken
� Lammerenvoerbak � Overwenbok � Kraamhokken
� Hooiruiven � Kantelaars � Melkhekken
Wij leveren maatwerk!
Kijk op onze site voor:Ingerichte stallen, VENO nieuws, Seizoensartikelen, Drinkbakken etc. etc.
www.venostal.nlEngelse hooiruif 1,25 mtr
Schuilhok voor schapen en
klein vee
Voergoot verhoogd
Dierenverblijf voor klein vee
Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland
Aanleiding
Aanleiding tot het doen van een
onderzoek waren de zorgelijke
geluiden die binnenkwamen van
enerzijds de bestuursleden van
stamboekverenigingen, die merkten
dat zij kinderboerderijen verloren als
lid, vanwege de hoge kosten die alle
verschillende lidmaatschappen met
z i c h m e e b r a c h t e n . M a a r o o k
kinderboerijmedewerkers die nauw
verbonden zijn met de SZH gaven aan
wel verbonden te willen zijn met
rasorganisaties, maar het niet op te
kunnen brengen overal lid van te zijn.
Sarah Warning (student aan de STOAS
hogeschool in Wageningen), heeft in
haar onderzoek getiteld 'samen sterk
voor zeldzame rassen' op verzoek van
de SZH onderzoek gedaan naar de
gemeenschappelijke belangen van
kinderboerderijen en rasorganisaties
met zeldzame rassen.
Stamboekdieren op de kinderboerderijRuud Oosterhof en Nonja Remijn
Voor het contact met dieren op een kinderboerderij zijn dieren niet per definitienodig. Toch is er voor veel kinderboerderijen best interesse om een rol te spelen in defokkerij van bijvoorbeeld zeldzame Nederlandse huisdierrassen. Maar welke rol kan eenkinderboerderij dan vervullen en wat is de meerwaarde om lid van een stamboek te zijn? Enwat heeft een stamboekorganisatie aan een kinderboerderij als lid? De Stichting ZeldzameHuisdierrassen (SZH) deed onderzoek.
stamboek
Ter gelegenheid van het 20 jarige bestaan van de
z war tbles-fok kersgroep heef t de fok kersgroep een
stamboekzwartbles ramlam aan de Veterinaire Vee Fokkers Club
“De Uithof” beschikbaar gesteld. Een mooi initiatief en begin
van een samenwerking. (foto: Peter van Eldik)
Maatwerk
Zoals elke rasorganisatie anders is, zo is elke
kinderboerderij dat ook. Afhankelijk van de
ligging van de boerderij, de geschiedenis
van de boerderij en de mensen die er
werken en hun persoonlijke interesses,
wordt ervoor gekozen om al dan niet
stamboekdieren te houden en al dan niet
een rol te spelen in de fokkerij. Wel zijn er
Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland
>> lees verder
16
Kennis en dieren
Op de vraag waarom je als kinderboerderij
lid zou willen zijn waren de antwoorden
nagenoeg unaniem: het lidmaatschap en
daarmee de samenwerking, biedt voor-
delen op gebied van uitwisseling van
(geschikte mannelijke) dieren voor fokkerij,
en het verkrijgen van actuele kennis over
het betreffende ras. Juist het spelen van een
rol in de fok ker i j van bedreigde
huisdierrassen geeft de kinderboerderij
een meerwaarde in het geven van
informatie over landbouw en cultuur-
historie in Nederland. Belangrijk is dat de
getoonde dieren representatief zijn voor
het ras, en zo mogelijk kunnen de dieren
ook in de educatie gebruikt worden om uit
te leggen waarom de stamboekfokkerij is
opgericht.
De stamboekverenigingen hebben
informatie over actieve fokkers in de buurt,
en blijven op de hoogte van de ontwikke-
lingen binnen het ras.
een aantal succesvoorwaarden te noemen,
op basis waarvan een samenwerking kan
ontstaan. Naast dat de samenwerking
weinig mag kosten qua geld gaat het om
een samenwerking op basis van lange
termijn en vertrouwen. Daarbij zijn er
overzichtelijke, duidelijke afspraken en
verwachtingen.
Elke partij heeft zijn eigen rol in een
succesvolle samenwerking. Zo heeft de
vSKBN geïnventariseerd welke boerderij
welke rassen heeft en of hiermee al dan niet
gefokt wordt. Dit overzicht is inzichtelijk
voor leden van de vSKBN en kan helpen in
onderlinge uitwisseling. De SZH heeft een
faciliterende rol, kan organisaties
Elke partij een eigen rol
Kinderboerderij Amersfoort ontvangt in kader van het project 'lease een kalf' naast een kalfje in bruikleen
ook een groot informatiebord van de vereniging van Brandrode runderen, ter promotie van het ras.
(Foto Ineke Herder)
aansporen tot samenwerking en kan
helpen in het maken van een eerste
contact. Ook heeft de SZH inzage in het
opgebouwde overzicht van rassen van de
vSKBN en kan rasorganisaties helpen in het
vinden van mogelijk geïnteresseerde
kinderboerderijen. Voor de rasorganisaties
is het belangrijk dat zij zich pro actief
opstellen in het benaderen van een
kinderboerderij. Zelf initiatief nemen
helpt. Kinderboerderijen moeten dan wel
duidelijk aangeven met welke zeldzame
rassen zij een rol willen vervullen in de
fokkerij of met het in de etalage zetten van
een bijzonder ras.
Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland
>> vervolg van vorige pagina
17
Dierenwelzijn in de varkenshouderij is eenbelangrijk thema. Niet alleen voor dekritische consument van varkensvlees,maar zeker ook voor de rentabiliteit van eenvarkensbedrijf.
Wat bedoelen we eigenlijk precies metdierenwelzijn? Het lijkt soms een wazigdenkbeeld, maar inmiddels is dat weldegelijk goed omschreven. Het welzijn vandieren is gebaat bij het kunnen vertonenvan natuurlijk gedrag, zonder chronischestress, pijn of angst. Dierenwelzijn is teb e o o rd e l e n a a n d e h a n d v a n d ezogenoemde Vijf Vrijheden. Met oog opgoed welzijn moet een dier namelijk vrij zijnvan dorst (1), honger of verkeerd voer (2),fysiek ongerief (3), pijn, verwondingen ofziektes (4) en angst en chronische stress (5).Eigenlijk zijn de eerste vier van dit lijstjebehoorlijk voor de hand liggend, maarvooral de laatste vraagt nog enigetoelichting, omdat 'stress' ook een beetjeeen vaag begrip is.Het is bekend dat dieren (varkens, maar ookmensen) die aan stress lijden, een groterrisico lopen om ziek te worden doordat zevatbaarder zijn voor infectieziekten. Maarook dat drachtige zeugen spontaan kunnenaborteren als ze worden blootgesteld aanchronische stress. Het vermijden van stressbij dieren en dus het verbeteren van welzijni s d u s n i e t a l l e e n m o o i vo o r d egemoedsrust van de koper van varkens-vlees, het is ook goed voor de varkens-houder omdat die efficiënter varkensvleeskan produceren.
Dierenwelzijn
Dierenwelzijn & varkensfokkerij: wat hebben die
met elkaar te maken?Dr. Theo Geudeke, specialist varkensgezondheid GD
StressHoe kun je eigenlijk meten of eenvarken stress heeft? Dat kan door deconcentratie van stresshormoon inhet bloed te testen, maar ook deimmunologische afweer. Het aantalen het type witte bloedcellen in hetbloed en het niveau van afweer-stoffen tegen ziekteverwekkers,wo rd e n d o o r s t re s s n e g a t i e fbeïnvloed. En op de langere termijnverminderen ook de groei envoortplanting van varkens met stressmeetbaar en dat voelt de varkens-houder direct in de portemonnee.Wetenschappelijk onderzoek naar deverbetering van het welzijn vanvarkens vindt dan ook plaats met inhet achterhoofd dat zulk onderzoekook economisch profijt heeft. In hetvarkensinnovatiecentrum in Sterksel,een onderdeel van de WageningenU n i v e r s i t e i t , i s b i j v o o r b e e l donderzoek gedaan naar specialekraamstallen voor zeugen waarin dezeugen veel bewegingsruimtehebben en nestmateriaal tot hunbeschikking krijgen. Inmiddels isduidelijk dat bij zeugen onderd e r g e l i j k e , m e e r n a t u u r l i j k eomstandigheden, het geboorte-proces aanzienlijk vlotter verloopt.Daardoor lopen de pasgeborenbiggen minder kans om tijdens degeboorte te overlijden.
Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland
>> lees verder
18
Fokkerij
Selectie op productiviteit: veel biggen,efficiënte groei
In wetenschappelijk onderzoek is geenrelatie aangetoond tussen het effect vanchronische stress en bepaalde varkens-rassen. Ofwel, verschillende varkensrassen,of het nou de streng op productiegeselecteerde rassen zijn, of de meeroorspronkelijke rassen, ze zijn allemaalongeveer in gelijke mate gevoelig zijn voorchronische stress. De sociale status van eenvarken in een groep heeft wel effect op demanier waarop ze op stress reageren: devarkens onderaan de sociale ladder hebbenmeer problemen met stress. Varkens zijndus eigenlijk net mensen. Een ander facetvan de varkensfokkerij is dat de selectie bijvarkens primair is gericht op productiviteit.Dat kan een conflict opleveren met hetdierenwelzijn.
Een zeugenhouder heeft graag flinke grotetomen biggen. Zodat met relatief minderzeugen, toch veel biggen en uiteindelijkveel vleesvarkens geproduceerd kunnenworden. Het risico van een dergelijkfokbeleid is, dat tomen soms te grootworden met te veel zwakke kleine biggetjesdie een grotere kans lopen om niet teoverleven. Dat is ongewenst en vandaar datde laatste tijd de focus in de fokkerij veelmeer is gericht op de vitaliteit van debiggen en op de moedereigenschappenvan zeugen.
Een vleesvarkenshouder heeft graagvarkens die efficiënt groeien, dus lekkersnel en met behulp van niet al te veel voer.Het risico daarvan is dat de strenggeselecteerde varkens zich onevenwichtigontwikkelen met een verhoogde kans opbeengebreken. Maar ook hier zijnverschuivingen te zien: meer aandacht voorselectie op sterke poten, hogere eisen aanvoerkwaliteit (vitaminen en mineralen),meer aandacht voor het sociaal gedrag vanvarkens, het verstrekken van interessantliefst recyclebaar afleidingsmateriaal, eneen betere vloerkwaliteit in de stallen.
Dierenwelzijn is uiteindelijk profijtelijk voorde varkenshouder want stressvrije varkenszijn gezonder en productiever. Varkens-houders weten dat, maar verbetering vanhet dierenwelzijn vergt ook vaak extrainvesteringen, vooral in de huisvesting.Daarvoor ontbreekt het de sector soms aanfinanciële middelen door de smalle marges,zoals de laatste tijd in de media steeds vakeraan de orde komt.
Conclusie
Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland
>> vervolg van vorige pagina
19
Bestrijden van vliegen
Bestrijden van bloedluizen
Het bestrijden van vliegen is vaak erg lastig.Er zijn verschillende chemische middelenvoor verkrijgbaar, maar die zijn niet goedvoor het milieu en bovendien niet goedvoor de gezondheid van de medewerkers.Ook moet er dagelijks gespoten worden inde stal en dan nog helpt het nauwelijks. Denatuurlijke vliegenbestrijding is gebaseerdop het bestrijden van de vliegenpoppen inde dierenverblijven en op de mesthoopmet behulp van sluipwespen.De sluipwesp is ongeveer 2 mm groot enleeft als parasiet op vliegenpoppen. Hij isvrij onverschillig in het soort vliegen, demeeste in de mest voorkomende vliegenworden bestreden. Hij is zo klein dat je hembijna niet ziet en hij geeft absoluut geenoverlast. De sluipwesp leeft van de eitjes ende poppen van de vlieg door deze leeg teeten en zelf weer eitjes te leggen in depoppen.In het seizoen ontvangen we iedere tweeweken nieuwe sluipwespen om uit te zettenbij de mesthoop en de diverse stallen.Uiteindelijk zal er zich een populatiesluipwespen opbouwen die de vliegen-plaag vrijwel geheel weet te beheersen. Opdit moment zijn we al heel erg tevredenover het resultaat; het aantal vliegen is enblijft laag.
Voor de bestrijding van bloedluizen (ookwel bloedmijten genoemd) in de kippen-en duivenhokken hebben we ook een klein
Biologische bestrijding van vliegen en
bloedluizen op Speelboerderij ElsenhoveDoor Ruud Oosterhof
Sinds twee jaar is Speelboerderij Elsenhove in Amstelveen overgegaan op eenbiologischemanier van vliegen en bloedluizen (bloedmijten) bestrijden. Vliegen gevenveeloverlastenzijnbovendiennietgoedvoordehygiëne.Als jeernietsaandoetwordenhet er steeds meer. Met een florerend restaurant op het terrein zijn vliegen voorElsenhove ook een belangrijk aandachtspunt. Bloedluizen zuigen bloed uit de huid vanonder andere kippenenduiven enkunnen ziektes verspreiden.Dezeparasietenmoetendus bestreden worden. De speelboerderij heeft er voor gekozen om sinds 2014 debestrijding op een biologische manier aan te pakken. We willen namelijk zo duurzaammogelijkwerken.Daaromhebbenweons in2010aangeslotenbijAlleKinderboerderijenDuurzaam.
roofmijtje van slechts 1 mm groot. Door deleverancier “Dutchy's “ genoemd. Ze levenin de grond en jagen daar op allerleibodemorganismen. Wanneer we dezeroofmijten in kippenhokken uitzettenworden ze felle bestrijders van onderandere bloedluizen. Ze jagen de hele dagachter hen aan en doden ze om zevervolgens op te eten.Ook deze biologische bestrijders moeten invoorjaar en zomer regelmatig uitgezetworden om het probleem onder controle tehouden. De kleine roofmijtjes worden ineen witte patroon geleverd, die jevervolgens in de houder in het kippen- ofduivenhok schuift. De roofmijten komen ervanzelf uit om op jacht te gaan. Regelmatigkeren ze er weer terug om elkaar teontmoeten en te paren.
Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland
>> lees verder
20
AandachtspuntEen aandachtpunt is de prijs. Die isaanmerkelijk hoger dan bij bestrijding metchemische middelen. We zien echter datonze bezoekers super positief zijn dat wedeze keuze gemaakt hebben. Ook is hetresultaat vele malen beter dan we kunnenbewerkstelligen met chemische middelen.Daarnaast produceren we straks zelfgenoeg sluipwespen en hoeven we dezeniet meer aan te schaffen.Enkele interessante websites om teraadplegen:www.allekinderboerderijenduurzaam.nlwww.elsenhove.nlwww.refona.nl
Het Oranje Fonds steunt sociale organisaties in Nederland met geld en met acties als NLdoet en
Burendag. We merken dat het voor verenigingen en stichtingen steeds lastiger wordt het hoofd
boven water te houden. En om hun activiteiten voort te zetten. Daarom organiseert het Oranje
Fonds ook in 2016 een collecte voor èn door sociale organisaties. Elke euro helpt!
Doet de kinderboerderij met haar vrijwilligers ook mee? Het kan veel geld en publiciteit
opleveren! De helft van de opbrengst gaat naar de kinderboerderij. De andere helft besteedt het
Oranje Fonds aan sociale organisaties in de provincie waar u collecteert. Zo wordt elke
geschonken euro besteed. Denk vast na over de besteding van dit extra geld en meld u aan voor
de nieuwsbrief van het Oranje Fonds. Zo bent u straks als eerste op de hoogte als de inschrijving
voor de collecte start. Voor aanmelding voor de nieuwsbrief gaat u naar www.oranje-
fonds.nl/nieuwsbrief. Wilt u meer informatie over de collecte?
Ga dan naar www.oranjefonds.nl/collecte
Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland
>> vervolg van vorige pagina
21
Bewustwording
Educatie
Ingrid beschrijft wat de medewerkers in deafgelopen jaren hebben bereikt met dezeldzame rassen: 'Het houden van dezerassen geeft een stukje bewustwording bijhet publiek. Ze kunnen zien wat onze ouderassen zijn en als ze aan kippen willenbeginnen, dat ze ook voor deze rassenkiezen. We zijn er trots op als we een mooikoppel hebben rondlopen, waar hetpubliek ook van geniet en het is leuk dat wegoed kunnen meedraaien op shows.We zijnkennelijk op de goede weg.'
Ook is De Kooi actief met kinderclubs voorkippen en duiven. Jonge bezoekers kunnenzich ook dit jaar inschrijven voor eengecombineerde kippen- en konijnenclub.Om succesvol te zijn moet je enthousiasmekunnen overdragen. Ingrid geniet zelf danook van de zeldzame rassen; vooral deTwentse grijze vindt ze mooi, al houdt ze
Toen in1970Kinderboerderij DeKooi inRotterdamofficieel geopendwerd, lagdenaamvoor de hand, omdat op die plek vroeger een eendenkooi stond. Vanzelfsprekendzwemmen er nu dan ook diverse eendenrassen in de vijver. Sinds april 2000 iskinderboerderij De Kooi fokcentrum van de Stichting Zeldzame Huisdierrassen (SZH)voor Hyacinth duiven enGroninger slenken en voor kippen (Welsumer, Noord-Hollandshoen, Kraaikop, Lakenvelders, Assendelfter, Brabanter, Hollandse kriel, Barnevelderkriel, Fries hoen, Sabelpootkriel en Twents hoen). 'Zolang ik me kan heugen zijn hierOud-Hollandse huisdieren; ik ben ermee grootgebracht zeg maar!', aldus beheerderIngridElderson.Sindsjuni jl.heeftDeKooiookhetpredicaatEducatiefCentrum.
Kinderboerderij De Kooi nu ook Educatief Centrum SZHDoor Ruud Oosterhof
thuis de Sabelpootkriel en haar burenvinden zo'n porselein kipje prachtig!
De SZH is erg blij met de inzet van De Kooi.Daarom is het predikaat Educatief Centrumhelemaal op zijn plaats. Op zondag 21 junijl. werd het felbegeerde schildje door SZH-bestuurslid Ruud Oosterhof overhandigdaan gebiedscommissie voorzitter NorbertSwaneveld, die het vervolgens hetinformatiebord vastschroefde.Vooral k inderboerderi jen zi jn eenuitstekende etalage om de verschei-denheid aan zeldzame Oudhollandserassen te laten zien. Doormiddel vaninformatie en educatie dragen ze er aan bijde zeldzame rassen te
Belangrijke rol voor kinderboerderijen
behouden; alslevend cultureel erfgoed en ten behoevevan de agro biodiversiteit.
Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland
>> lees verder
22
De centra die het predicaat EducatiefCentrum van de SZH hebben zijn:BezoekerscentrumWolfslaar, BredaHuifkarcentrum Bergh, DoetichemKijk en speelboerderij 't Rundal, EerselKinderboerderij De Kooi, RotterdamKinderboerderij Schagen, SchagenOpen erf De Groote Modderkolk,LoenenSchaapskooi Ottoland, OttolandSchaapskooi Schijndel, SchijndelStadsboerderijen De Korenmaat enWest Presikhaaf, ArnhemSpeelboerderij Elsenhove, AmstelveenStichting MAK Blokweer, Blokker
Voor kinderclubs rond levend erfgoed
De SZH heeft materiaal gemaakt voor kinderclubs rond een zeldzaam
ras op een kinderboerderij. In deze handboeken (voor de begeleiders)
en doeboeken (voor de kinderen) staan allerlei tips en opdrachten waar
je gebruik van kunt maken. Kijk op www.szh.nl/onderwijs/ voor meer
informatie en de gratis te downloaden hand- en doeboeken.
Norbert Swaneveld, Ingrid Elderson en Ruud Oosterhof zijn blij met SZH doek en bordje voor De Kooi<foto: W.J. de Lange>
De SZH roept kinderboerderijen op diemeerdere zeldzame Oudhollandserassen in de collectie hebben, om ookhet predicaat Educatief Centrum aante vragen. Voor kinderboerderijen kandit het voordeel hebben dat menaantoonbaar kan laten zien dat deboerderij aan educatie doet, aandachtgeeft aan biodiversiteit en aan hetbehoud van cultuurhistorie. Voor deSZH en de zeldzame rassen is hetbelangrijk dat de kennis over en deliefde voor ons levend cultureelerfgoed ook onder kinderen verspreidwordt. Kijk voor meer informatie opwww.szh.nl/erkende-educatieve-centra/
Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland
>> vervolg van vorige pagina
23
De stoere buitendag die op woensdag14 oktober door de Höfte en Natuur enMilieu Overijssel is georganiseerd bij deHöfte en op het Hulsbeek was eengroot succes. Dit mede dankzij de hulpvan een 15-tal vrijwilligers. Er hebbenruim 300 basisschoolkinderen uitOldenzaal mee kunnen doen met destoere buitendag. Het aantal aanmel-dingen voor de stoere buitendag wasveel groter. De organisatie heeft danook een aantal groepen moetenteleurstellen.Het twee uur durende programmabegon om 9.00 uur zowel op hetHulsbeek als bij de Höfte. Om 11.30 uurvolgde een tweede sessie. Een aantalleerkrachten twijfelde of de stoerebuitendag wel door zou gaan inverband met het weer. De aanhou-dende regen zorgde er echter voor dathet een echte stoere buitendag werd.De kinderen hebben genoten van hetbosavontuur, de dierenroute, hetknutselen met eikels en kastanjes enheerlijk gesmuld van de brandnetel-soep en broodjes gebakken boven hetvuur. De kinderen vonden het zo leukdat er een groep spontaan
Stoere buitendag : groot succes
NIEUWS UIT HET VELD
luidkeels begon te zingen “Höftebedankt”. De leerkrachten gingen terugnaar school met een stok vol kunstigenatuur-knutsels gemaakt door dekinderen.De Höfte en Natuur en MilieuOverijssel hebben deze dag georga-niseerd om de kinderen en leerkrachtente laten beleven dat buiten spelen engenieten van de natuur heel leerzaam enleuk is. Daarnaast blijkt uit onderzoekdat Natuur en Milieu Educatie op schooleen positief effect heeft op de laterehouding en gedrag ten aanzien vannatuur en milieu.De stoere buitendag is dan ook zekervoor herhaling vatbaar.
Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland 24
Word lid van de vSKBNE n p r o f i t e e r v a n a l l e v o o r d e l e n !
Elke kinderboerderij, dierenweide of publieksboerderij kan zich
aansluiten bij de vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen
Nederland (vSKBN): de landelijke, overkoepelende belangenbehartiger
voor de sector. Beheert u een kinderboerderij? Word dan lid van de
vSKBN en ontdek hieronder alle voordelen van het lidmaatschap.
De vSKBN biedt u advies en ondersteuning
U kunt advisering, begeleiding en ondersteuning van de vSKBN
verwachten. Waar moet u aan denken bij het opstarten en beheren van
een kinderboerderij? Hoe zit het met zoönosen en hoe kan ik mijn personeel
scholen? De vSKBN biedt desgewenst maatwerk op locatie.
De vSKBN is gesprekspartner voor kinderboerderijen
De vSKBN is de gesprekspartner naar diverse overheden, waaronder het
ministerie van EZ en de NVWA. Zij hebben reeds meerdere keren aangegeven
de vSKBN als serieuze gesprekspartner te zien die de belangen voor de
sector kinderboerderijen behartigt.
De vSKBN beheert het Keurmerk Kinderboerderijen en de branchecode
De vSKBN heeft het Keurmerk Kinderboerderijen ontwikkeld en in beheer.
U kunt advisering en ondersteuning van ons verwachten rondom het
Keurmerk Kinderboerderijen. De vSKBN verzorgt daarnaast de toetsing
en toekenning van het keurmerk. Sinds 2015 is de vSKBN gestart met de
branchecode voor publieksboerderijen. Leden van de vSKBN moeten
voldoen aan de branchecode om lid te blijven van de organisatie.
De vSKBN houdt u op de hoogte
Van de vSKBN krijgt u ondersteuning bij ontwikkelingen, zoals bij dierziekten.
Wij versturen regelmatig digitale nieuwsbrieven met informatie en actuele
ontwikkelingen. Ook ontvangt u zes keer per jaar het digitale Vakblad
Kinderboerderijen.
De vSKBN biedt u waardevolle informatie
Op het besloten deel van onze website is veel informatie te vinden
over het beheer van de kinderboerderij. Daar heeft u ook toegang
tot de projectendatabank met bijna 100 kant-en-klare projecten van
kinderboerderijen. U kunt ook kinderboerderijenpaspoorten aanvragen en
verkopen op uw kinderboerderij.
De vSKBN organiseert bijeenkomsten en biedt voordeel
Als lid profiteert u natuurlijk ook van de voordelen. Zo organiseert de vSKBN
interessante workshops en landelijke en regionale bijeenkomsten voor haar
leden. Ook krijgen leden korting, bijvoorbeeld op GroenGelinkt.
De jaarlijkse bijdrage is € 395,- per kinderboerderij (2015).
Aanmelden kan via onze website: www.kinderboerderijen.nl
Colofon
Redactie
Ingrid Elderson
Arna Kievit
vSKBN
Postbus 77
4190 CB Geldermalsen
Tel. nr: 0345 47 30 70
www.kinderboerderijen.nl
Rabobank: NL07 RABO 0147 6554 63
Het Vakblad Kinderboerderijen verschijnt
zes keer per jaar digitaal. Een abonnement
is inbegrepen bij het lidmaatschap. Meer
informatie via de website van de vSKBN.
Het geheel of gedeeltelijk overnemen van artikelen,
met bronvermelding en voor niet-commerciële
doeleinden is toegestaan. De redactie behoudt
zich het recht voor reacties in te korten of niet te
plaatsen. De inhoud van de artikelen hoeft niet
altijd het standpunt van de vSKBN weer te geven.
Vereniging Samenwerkende Kinderboerderijen Nederland 25