Voortgezet onderwi sw

ww

.ann

efra

nk.o

rg/n

l/ed

ucat

ie

Discriminatie

Burgerschap

Diversiteit

Jongeren leren op school heel veel en niet

in de laatste plaats wie ze zijn, wat ze

willen en hoe ze met anderen om

moeten gaan!

2

Docent of docent in opleiding? De Anne Frank Stichting helpt je graag bij de invulling van je lessen geschiedenis, maat­schappijleer en burgerschap. Wij bieden activerend les­materiaal en trainingen: hoe ga je een open gesprek aan met je leerlingen over Anne Frank,de Tweede Wereldoorlog, de Holocaust, discriminatie en vooroordelen? Bekijk ons aanbod!

INH

OU

D

3

VOORWOORDLESMATERIAALDigitale les Tijdbalk Anne FrankStories that Move. Toolbox tegen discriminatieAnne Frank videodagboekSituatiekaartenOp het eerste gezicht

TRAININGEN VOOR DOCENTENReageren op vooroordelen en discriminatieLesgeven over de HolocaustVooroordelen bespreekbaar makenBegin bij jezelf! Online cursus

EXTRADocententeamStudiereis BerlijnJongerenteam

MUSEUMBEZOEKCONTACT

4

6

14

20

22

24

Beste docent,

De Tweede Wereldoorlog eindigde in 1945. Nederland was weer vrij. Maar hoe geef je daar, driekwart eeuw later, les over? Wat kun je écht leren van de Tweede Wereld oorlog? Welke lessen moet je trekken uit de Jodenvervolging?

De Anne Frank Stichting wil jongeren lering laten trekken uit de geschiedenis en vaardigheden aanleren om een positieve bijdrage te leveren aan een diverse maatschappij. Een samenleving waarin mensen zich in vrijheid kunnen ontplooien en zichzelf kunnen zijn. Met het levensverhaal van Anne Frank als vertrekpunt maken wij de vertaalslag naar het heden. Elementen uit het verhaal van Anne Frank zijn vandaag de dag nog altijd relevant. Stereotiepe denkbeelden, vooroor­delen en discriminatie vinden ook nu

4

VOO

RWO

ORD

nog hun weg vanuit de maatschappij naar de klas. Op welke manier kun je deze onderwerpen bespreekbaar maken? Hoe geef je goed vorm aan burgerschapsonderwijs?

In deze brochure vind je een greep uit het educatieve aanbod van de Anne Frank Stichting. We willen je lesmateriaal aanreiken waarmee je zelf in de klas aan de slag kunt. Het educatief materiaal sluit aan op het curriculum én bij de belevingswereld van jouw leerlingen. Daarnaast verwelkomen we jou en je leerlingen graag in het Anne Frank Huis.

Wij wensen je veel succes bij de lesvoorbereiding!

Anne Frank Stichting

5

LESM

ATER

IAA

L

8

DIGITALE LES TIJDBALK ANNE FRANKIn deze digiles onderzoeken leerlingen het verhaal van Anne Frank in de context van de Tweede Wereldoorlog. Zo zien leerlingen de relatie tussen de kleine en grote geschiedenis. Aan de hand van historisch fotomateriaal wordt er aandacht besteed aan de periode voorafgaand, gedurende en na de Tweede Wereldoorlog. Thema’s als identiteit en identiteitsvorming, maar ook propaganda en uitsluiting komen aan bod. De digitale les laat leerlingen reflecteren op de geschiedenis met een vertaalslag naar het heden.

annefrank.org/tijdbalk­annefrank

DOELGROEP onderbouw havo & vwo

KOSTEN gratis

TIJDSDUUR 45 minuten

KERNDOELEN 37, 40

STORIES THAT MOVEIn de online toolbox Stories that Move vertellen jongeren in video’s over hun ervaringen met discriminatie. Racisme, antisemitisme en discriminatie van moslims, Roma en LHBT’erskomen aan bod. Hun herkenbare en soms schrijnende persoonlijke verhalen zijn het startpunt om discriminatie en aanverwante thema’s nader te onderzoeken. Leerlingen worden met behulp van blended learning gestimuleerd kritisch na te denken over diversiteit en discriminatie en uitgedaagd te reflecteren op hun eigen standpunten en keuzes.

annefrank.org/stories­that­move

DOELGROEP onder- en bovenbouw, alle onderwijsniveaus

KOSTEN gratis

TIJDSDUUR 50 minuten per onderdeel

KERNDOELEN 8, 36, 39, 43

TIP Met het hele team aan de slag met Stories that Move? Volg de docentenworkshop!

9

10

Stel je voor dat Anne

een camera had gehad!

11

ANNE FRANK VIDEODAGBOEKWe weten allemaal dat Anne een dagboek schreef. Maar stel je eens voor dat Anne in het Achterhuis een videocamera had gehad. In plaats van schrijven had zij alles gefilmd om haar gedachten, gevoelens en dromen vast te leggen. Luna speelt Anne in de vijftiendelige serie Het Anne Frank videodagboek. Die videodagboeken gaan over de oorlog, hoe het is om onder te duiken in het Achterhuis maar ook over Annes verliefdheid. Bij de serie zijn zeven educatieve afleveringen inclusief verwerkings­opdrachten gemaakt. Bij elke educatieve aflevering gaat de presentator op zoek naar kernvragen van het videodagboek, zoals: ‘Waarom haatte Hitler de Joden?’ en ‘Hoe was het om onder te moeten duiken?’.

annefrank.org/videodagboek

DOELGROEP onderbouw, alle onderwijsniveaus

KOSTEN gratis

TIJDSDUUR 15 x 5 minuten (videodagboek) en 7 x 5 minuten (educatieve afleveringen)

KERNDOELEN 37, 40, 43

12

SITUATIEKAARTEN Hoe breng je op een veilige manier het gesprek overonderwerpen als vooroordelen en discriminatie op gang? Hoe zorg je ervoor dat álle leerlingen zich gehoord voelen? Gebruik de situatiekaarten om de dialoog te starten en leerlingen te laten reflecteren op hun eigen positie. Wat voor de één grappig is kan voor de ander beledigend zijn. Leerlingen leren beargumenteren waarom zij bepaalde uitspraken niet zo erg of juist wel erg vinden en bespreken deze verschillen met elkaar.

annefrank.org/situatiekaarten

DOELGROEP alle onderwijsniveaus

KOSTEN gratis

TIJDSDUUR 45 minuten

KERNDOELEN 36, 43

13

OP HET EERSTE GEZICHTHet is normaal om van mensen die je tegenkomt een beeld te vormen. Dit gaat vanzelf. Iedereen gebruikt daarbij stereotypen die onder meer worden gevormd door de media of de mening van anderen in je omgeving. Maar stereotypen leiden niet zelden tot vooroordelen. Kloppen die vooroordelen wel, en hoe ga je daar mee om? Het spel Op het eerste gezicht maakt het mogelijk om stereotypen en vooroordelen op een laagdrempelige manier bespreekbaar te maken met je leerlingen.

annefrank.org/op­het­eerste­gezicht

DOELGROEP alle onderwijsniveaus

KOSTEN €12,50 excl. verzendkosten

TIJDSDUUR 45 minuten

KERNDOELEN 36, 43

TRA

ININ

GEN

VO

OR

DO

CEN

TEN

16

REAGEREN OP VOOROORDELEN EN DISCRIMINATIE In deze communicatietraining leer je hoe je een veilige sfeer creëert waarin je gevoelige onderwerpen kunt bespreken. Hoe reageer je als een leerling of collega een opmerking maakt die ‘over de grens’ gaat? En hoe voorkom je dat in een één op één discussie terecht komt? Samen met andere docenten ga je intensief aan de slag met jullie eigen ervaringen. Je leert hoe je nuance aanbrengt in gesprek­ken over gevoeligeen gepolariseerdethema’s.

annefrank.org/reageren­op­training

DOELGROEP docenten (in opleiding) alle onderwijsniveaus

KOSTEN €70 per persoon

AANTAL DEELNEMERS maximaal 12 personen

TIJDSDUUR 6 – 8 uur

17

LESGEVEN OVER DE HOLOCAUST Lesgeven over een beladen onderwerp als de Holocaust kan moeilijk zijn. Hoe ga je om met ingewikkelde vragen van leerlingen, hoe breng je voldoende variatie aan en wat moet je vooral wel en niet doen in de les? Samen met andere docenten onderzoek je onderdelen in het lesgeven over de Holocaust zoals beeldgebruik, daderschap, het belang van ooggetuigen en verschillende perspectieven. Je maakt kennis met verschillende werk ­vormen die je direct in je eigen lessen kunt gebruiken.

annefrank.org/lesgeven­holocaust

DOELGROEP docenten (in opleiding) alle onderwijsniveaus

KOSTEN gratis

AANTAL DEELNEMERS maximaal 20 personen

TIJDSDUUR 120 minuten

18

VOOROORDELEN BESPREEKBAAR MAKENIn deze training maak je samen met andere docenten kennis met werkvormen die vooroordelen bespreekbaar maken en die je direct in kunt zetten. Wat zijn vooroordelen, hoe komen we eraan en waarom zou je er iets mee doen in de les? En hoe bespreek je vooroordelen en stereotiepe denkbeelden op een laagdrempelige manier met leerlingen? Jouw eigen ervaringen zijn het startpunt van deze training.

annefrank.org/vooroordelen­bespreken

DOELGROEP docenten (in opleiding) alle onderwijsniveaus

KOSTEN gratis

AANTAL DEELNEMERS maximaal 20 personen

TIJDSDUUR 120 minuten

19

BEGIN BIJ JEZELF! ONLINE CURSUSAan de hand van video’s van ervaringen van andere docenten oefen je in deze online cursus hoe je kunt reageren op heftige vooroordelen en discriminerende opmerkingen van leerlingen. De online cursus biedt je handvatten om in de praktijk beter met kwetsende vooroordelen of discriminerende opmerkingen van een leerling of collega om te gaan.

annefrank.org/begin­bij­jezelf

DOELGROEP docenten (in opleiding) alle onderwijsniveaus

KOSTEN gratis

AANTAL DEELNEMERS individueel

TIJDSDUUR 60 – 120 minuten

EXTR

ADOCENTENTEAMWil jij je samen met de Anne Frank Stichting en andere docenten inzetten tegen vooroordelen en discriminatie en voor gelijke rechten en democratie? Meld je dan aan voor het Anne Frank Huis Docenten­team. Gedurende vijf bijeenkomsten verspreid over een jaar wissel je ervaringen uit met collega’s uit het hele land. Welke uitdagingen kun je tegenkomen als je lesgeeft over deze thema’s en hoe los je deze op?

annefrank.org/docententeam

20

Verschillen bespreekbaar

maken, hoe doe je dat op een veilige

manier?

21

STUDIEREIS NAAR BERLIJNJaarlijks organiseert de Anne Frank Stichting insamenwerking met het museum ‘Haus der WannseeKonferenz’ in Berlijn een vijf­daagse studiereis.Samen met collega’s van verschillende onderwijs­instellingen bespreek je thema’s als daderschap, de invloed van het nationaalsocialisme en de kracht van authentieke plekken in het onderwijs. Het afwisselende programma biedt je handvatten en tips waarmee je in de klas aan de slag kunt.

annefrank.org/studiereis­berlijn

JONGERENTEAMKen jij nieuwsgierige jongeren (16 – 20 jaar) die een bijdrage willen leveren aan een democratische samenleving? Geef het door aan de Anne Frank Stichting! We zijn op zoek naar leiders, denkers en creatieve jongeren die onze wereld willen veranderen. Ons team bestaat uit vijftien jongeren die een jaar lang actief deel nemen aan een opleidings­programma van zeven bijeenkomsten. Met het verhaal van Anne Frank als startpunt leren ze over de Tweede Wereldoorlog, identiteit, vooroordelen en discriminatie vandaag de dag. Afsluitend bedenken ze hun eigen project en voeren dit uit.

annefrank.org/jongerenteam

MU

SEU

MBE

ZOEK

22

Je kunt je niet voorstellen

hoe het moet zijn geweest om onder te

duiken...

BEZOEK HET ANNE FRANK HUISIn dit interactieve museumprogramma gaan de leerlingen samen met de museumdocent aan de slag met historische bronnen. Op deze manier ontdekken leerlingen de persoonlijke verhalen van Anne en de personen in en om het Achterhuis. Aan de hand van een tijdlijn bespreken we de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog en het leven van de familie Frank. Na het programma zijn de leerlingen voorbereid op hun bezoek aan het museum.

annefrank.org/programma­vo

DOELGROEP alle onderwijsniveaus

KOSTEN €40 voor het programma + €5 entree per leerling en €10 voor de 1e begeleider

AANTAL DEELNEMERS maximaal 35 personen inclusief 6 begeleiders

TIJDSDUUR 120 minuten inclusief museumbezoek

KERNDOELEN 37, 40

TIP Ook te reserveren met CJP.

23

Wil je meer weten over heteducatieve aanbod van de AnneFrank Stichting of heb je eenspecifieke vraag? De educatiefmedewerkers van de Anne FrankStichting staan voor je klaar.

Neem contact met ons op via: docent@annefrank.nl of 020 556 71 00

Het complete educatieve aanbod van de Anne Frank Stichting vind je op annefrank.org/educatie

‘Om een toekomst op te bouwen, moet je het verleden kennen.’Otto Frank, 1967

24

CO

NTA

CT

© G

rafi

sch

ontw

erp:

jose

ph p

late

au. F

otog

rafi

e: R

ay v

an d

er B

as, H

arry

Coc

k, R

oel

Det

erm

eije

r, Ju

stin

a N

ekra

sait

e, B

ram

Spa

an, R

ober

t Tja

lan

do e

n C

hris

Toa

la O

liva

res.

Ott

o Fr

ank

op d

e zo

lder

van

het

Ach

terh

uis,

3 m

ei 19

60.

Fot

o: A

rnol

d N

ewm

an.

© G

rafi

sch

ontw

erp:

jose

ph p

late

au. F

otog

rafi

e: R

ay v

an d

er B

as, H

arry

Coc

k, R

oel

Det

erm

eije

r, Ju

stin

a N

ekra

sait

e, B

ram

Spa

an, R

ober

t Tja

lan

do e

n C

hris

Toa

la O

liva

res.

Ott

o Fr

ank

op d

e zo

lder

van

het

Ach

terh

uis,

3 m

ei 19

60.

Fot

o: A

rnol

d N

ewm

an.

De Anne Frank Stichting wil jongeren vaardigheden aanleren. Waarmee zij een positieve bijdrage leveren aan de samenleving. Een samenleving waarin mensen zich in vrijheid kunnen ontplooien en zichzelf kunnen zijn. Met aandacht voor de verantwoordelijkheid voor de vrijheid van de ander en de gemeenschap als geheel.