V L I Z Zeelessen Op geologische ontdekkingstocht in Europa.
-
Upload
marleen-meyer -
Category
Documents
-
view
226 -
download
3
Transcript of V L I Z Zeelessen Op geologische ontdekkingstocht in Europa.
V L I Z
www.vliz.be/educatie
Zeelessen
Op geologische ontdekkingstocht in
Europa
V L I Z
www.vliz.be/educatie
Zeelessen door Mieke Eggermont
V L I Z
www.vliz.be/educatie
Zeelessen
Deze les nemen we jullie mee op reis doorheen Europa.
Langs een plek waar diep onder de zeespiegel nieuwe oceaanbodem wordt gevormd
Maar ook naar een eiland dat ontstaan is, doordat oudere zeebodem weer in het binnenste van de aarde verdwijnt.
We eindigen onze ontdekkingstocht tenslotte in een streek waar grote aardbevingen plaatsvonden en er zeker nog op komst zijn.
V L I Z
www.vliz.be/educatie
Zeelessen
InhoudReisplan
1. Divergerende randen in IJsland
2. Convergerende randen in Santorini Griekenland
3. Transforme randen in Turkije
V L I Z
www.vliz.be/educatie
Zeelessen
Reisplan
1e stopIJsland
2e stopSantorini
3e stopTurkije
België
V L I Z
www.vliz.be/educatie
Zeelessen
IJsland
V L I Z
www.vliz.be/educatie
Zeelessen
IJsland ligt bovenop de Midden Atlantische rug en op een hot-spot (mantelpluim).
IJsland
V L I Z
www.vliz.be/educatie
Zeelessen
Midden Atlantisc
he Rug
Noord Amerikaanse plaat Euraziatische plaat
De Noord-Amerikaanse en de Euraziatische plaat divergeren en trekken zo IJsland in twee.
V L I Z
www.vliz.be/educatie
Zeelessen
1-10-96
Een uitbarsting van deze sub-glaciale vulkaan deed in 1996 het bovenliggende gletsjerijs inzakken en smelten.
Zelfde plek 36u later, de vulkaanuitbarsting is door het ijs gebroken.De uitbarsting zelf duurde 10 dagen.
3-10-96 12-10-96
Een van IJslands meest actieve vulkanen zit opgesloten onder de 8300 km2 grote Vatnajvkull gletsjer.
V L I Z
www.vliz.be/educatie
Zeelessen
9-10-96
Het smeltwater deed het waterniveau van het subglaciale meer, ontstaan doorde geotherme activiteit van de vulkaan, in 14 dagen 94 m stijgen.
Dit veroorzaakte enkele weken later een verwoestende glaciale uitbarstingsoverstroming. Op 5 november 1996 stroomde 15 000 m3 water/seconde over de vlakte.
5-11-96 5-11-96
brug
15-10-96
V L I Z
www.vliz.be/educatie
Zeelessen
Noord Amerikaanse plaat
Euraziatische plaat
RIFT VALLEI
Dit lijkt een normale vallei maar is eigenlijk de RIFT VALLEI van de Midden Atlantische Rug die ter hoogte van IJsland boven water loopt.Ze vormt de grens tussen de Euraziatische en de Noord-Amerikaanse plaat.
V L I Z
www.vliz.be/educatie
Zeelessen
Van IJsland reizen we door naar Santorini, een Grieks eiland in de Middellandse Zee ten noorden van Kreta.
IJsland
2e stopSantorini
V L I Z
www.vliz.be/educatie
Zeelessen
Santorini
V L I Z
www.vliz.be/educatie
Zeelessen
SantoriniDe eilanden van Santorini zijnhet resultaat van twee miljoen jaar vulkanischeactiviteit.
Ten zuiden van Santorini duikt de Afrikaanse plaat onder de Euraziatische plaat (subductie).
De Euraziatische plaat wordt hierdoor ingedrukt met verhoogde seismische activiteit (zeebevingen) en vulkanisme tot gevolg. Afrikaanse plaat
Euraziatische plaat
V L I Z
www.vliz.be/educatie
Zeelessen
Uit archeologische vondsten blijkt dat de uitbarsting van ± 1600 vC een rijke, goed ontwikkelde beschaving verwoest heeft. Sommige geologen denken dat de legende van de verzonken stad Atlantis zo ontstaan is.
De laatste grote vulkaanuitbarsting dateert van ± 1600 vC. Toen stortte de caldera in en kreeg Santorini zijn huidige vorm waarbij enkel de randen van de krater nog boven water uitsteken.
Zuidelijke calderawand
De vulkaan is nog steeds actief, in het midden van de caldera is ondertussen een nieuw eiland ontstaan. De laatste vulkanische activiteit dateert van 1950
‘Nieuw’ eiland (20e eeuw)
V L I Z
www.vliz.be/educatie
Zeelessen
IJsland
Santorini
3e stopTurkije
Van Santorini reizen we naar onze derde en laatste bestemming, Izmit, Turkije.
V L I Z
www.vliz.be/educatie
Zeelessen
Izmit Turkije
V L I Z
www.vliz.be/educatie
Zeelessen
Izmit ligt op de Noord-Anatolische breuk. Dit is een transforme rand zoals de San Andreas breuk.
IzmitAnatolische plaat
Euraziatische plaat
Op 17 augustus 1999 werd Izmit getroffen door een aardbeving (7,4 op schaal van Richter) met 10000 doden.
Het aardoppervlak scheurde over een afstand van 60 km open. De Euraziatische plaat verschoof 2,7 m ten opzichte van de Anatolische plaat
V L I Z
www.vliz.be/educatie
Zeelessen
Sinds 1939 hebben zich langs deze breuk nog 11 andere grote bevingen voorgedaan (> 6.7 schaal van Richter). Toen in augustus 1999 de stad Izmit werd getroffen, was deze aardbeving voorspeld.
Izmit
Er bestaat 12% kans dat een volgende grote aardbeving ten westen van Izmit zal plaatsvinden, in de omgeving van Istanbul.
In bovenstaande figuur opgesteld in 1997 worden in het rood de gebieden weergegeven met verhoogd risico voor aardbevingen.
V L I Z
www.vliz.be/educatie
Zeelessen
V L I Z
www.vliz.be/educatie
Zeelessen