uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoord

CIRCULAIR ONTWERPENuitvoeringsteam circulair ontwerpen – betonakkoord

JACK VAN DER PALENarchitect – regisseur betonakkoord



Pim Peters IMd Constructeur

Thomas Heye Boele en van Eesteren Bouwbedrijf

Cor Luijten Gemeente Rotterdam Opdrachtgever

Thies van der Wal VBI Toeleverancier

Jean Frantzen DGMR Adviesbureau

Cindy Vissering Betonhuis Branche

Jack van der Palen archiview Architect

Evert Schut Rijkswaterstaat Opdrachtgever

Arend van de Beek Lagemaat Sloper

Marcel Niemeijer Onlanders Best value consulent

DEELNEMERS UITVOERINGSTEAM CIRCULAIR ONTWERPEN

CIRCULAIR ONTWERPENRemaking the Way We Make Things



SAMEN MAKEN WE DE BETONSECTOR DUURZAMER

De betonsector kan en wil duurzamer worden door meer samen te werken in de keten en met opdrachtgevers. Daarom is het Betonakkoord in het leven geroepen. Het eerste, nationale ketenakkoord voor duurzame groei van de sector. Het geeft concreet invulling aan de doelen en ambities van de betonketen. In het akkoord zijn afspraken gemaakt over welke ketenpartner welke doelen en ambities gaat realiseren.

Door het verminderen van de CO₂-uitstoot, vrijkomend beton hoogwaardig te hergebruiken, innovatie te stimuleren en een aantrekkelijke werkgever zijn, verwachten we de concurrentiekracht van de sector te verbeteren, de werkgelegenheid te laten groeien en de export te vergroten. Uiteraard zonder concessies te doen aan de kwaliteit, veiligheid en levensduur van beton.


DEFINITIE CIRCULAIR BOUWEN

‘Circulair bouwen betekent het ontwikkelen, gebruiken en hergebruiken van gebouwen, gebieden en infrastructuur, zonder natuurlijke hulpbronnen onnodig uit te putten, de leefomgeving te vervuilen en ecosystemen aan te tasten.

Bouwen op een wijze die economisch en ecologisch verantwoord is en bijdraagt aan het welzijn van mens en dier. Hier en daar, nu en later.’

Naar: Transitie agenda - Circulaire Bouweconomie, 2018, Transitieteam, pagina 10

EEN CIRCULAIR BOUWWERK IS EEN BOUWWERK DAT:

- Is ontworpen en uitgevoerd conform circulaire ontwerpprincipes;

- Is gerealiseerd met circulaire producten, elementen en materialen.”


VRAGEN DIE ONS BEZIG HOUDEN:

1. Wat maakt het initiatief / project circulair?

2. Wat maakt de bijdrage van mij/mijn organisatie circulair?

3. Waarvoor is mijn organisatie verantwoordelijk ín dit project en ná dit project is (volgende levenscyclus)?

4. Welke innovaties kan ik nu of later in het proces toepassen en hoe kunnen ik en andere betrokkenen daar nu al rekening mee houden?

5. Met wie en hoe kan ik nu of straks samenwerken om circulaire doelstellingen te realiseren?

6. Welke veranderingen zijn binnen mijn eigen organisatie nodig voor circulair bouwen?

7. Hoe ga ik ervoor zorgen dat het project/initiatief circulair is? Hoe zorg ik/mijn organisatie ervoor dat er in de volgende levensfase circulair gebouwd kan worden?


VOORKEURSVOLGORDE (CIRCULAIRE LADDER)

1. Denk vanuit het systeem en niet vanuit de oplossing

2. Preventie: Voorkom het gebruik van Toxische stoffen of niet circulaire materialen

3. Ontwerp voor langere levensduur

4. Creëer herbruikbaarheid en (hoogwaardige) recycling

STRATEGIE:1. Ladder van Lansink2. 10 – R’en van circulaire economie3. Value Hill4. Pace Layering van Stewart Brand5. Model voor adaptief bouwen


WAT IS BELANGRIJK IN DE STAPPEN:

Definieer ambitie afhankelijk van schaalniveau: Deel het ontwerp op in stappen. Kies per stap een zo circulair mogelijke oplossing.

Ontwerp voor waarde creatie. Voer beheer uit op basis van toekomstwaarde en dienstbaarheid. Wees je bewust van jouw eigen verantwoordelijkheid in de keten.

Maak afspraken meetbaar en controleer ze gedurende het proces.

Breng toekomstig vrijkomende materialen tijdig in kaart. (handleiding en materialenpaspoort)

Gebruik alleen nieuwe / primaire materialen als deze hernieuwbaar of herbruikbaar zijn. Houd de keten schoon!

Ontwerp volgens ontwerpprincipes en maak een circulaire businesscase; waardebehoud, restwaarde product en materiaal zijn daarvoor essentieel.

Benut voorspellend onderhoud als onderhoudsstrategie.

Benut de werkmethode BIM

uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoordBron: Ellen MacArthur Foundation

uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoordPRINCIPE VALUE HILL

WAARDE CREATIE

Bron: Het Groene Brein

WAARDE BEHOUD

uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoordTECHNOLOGISCHE CIRKEL IN VALUE HILL

Technologische cirkels gedraaid en gespiegeld

uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoordHANDELINGSPERSPECTIEF GWWBron: Witteveen en Bos

uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoordHANDELINGSPERSPECTIEF GWW IN VALUE HILL

1414

waardecreatie preventie waardebehoud

uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoord10 R MODEL VAN CIRCULARITEIT EN LADDER VAN LANSINKBron: Utrecht Sustainability Institute

uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoordRAPID CIRCULAR CONTRACTING

uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoordBOUWWAARDEN MODELBron: Gemeente Rotterdam / Opdrachtgeversforum

Object

Systeem

Materialen / Grondstoffen

STRATEGIE:

Waarde

behoud

Preventie

AMBITIE:

Levensduur verlengen

Herbruikbaar

Recyclebaar

uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoordRAPPORTEN

Adaptiviteit LosmaakbaarheidAdaptieve constructie

Bron: How Buildings Learn – Stewart Brand

samen naar circulaire afspraken in de bouw

Leidraden voor circulair bouwen

uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoordRAPPORTEN KENNIS(ONTWIKKELING) EN INNOVATIE

ONDERWIJS EN KENNISDELING

AFSPRAKEN OVER DALENDE MKI

waarde toevoeging

duurzamemateriaal

keuze

Systeemfunctie

projectobjectenonderdelenproduct

materialen grondstoffen

gebruik

beheerschouw

levensduurverlengen

hergebruik

hoogwaardig

recycling

energieafvalstort

ontwerpfunctioneellevensduurverlengend

ontwerptechnisch

levensduurverlengend

NATUURLIJKKAPITAAL

HERGEBRUIKBETONRESTEN

INNOVATIE

ROADMAPCO2 REDUCTIE

waardecreatie

ontwikkelfase

waardebehoud

hergebruikfase

waardevernietiging

waardevermindering

preventiegebruikersfase

R1: rethink

R2: reduce

R3: re-useR4: repairR5: refurbishR6: remanufactureR7: repurpose

R8: recycle

R9: recover

Het succes van circulair ontwerpen gaat verder over voorwaarden scheppen, richtlijnen, organiseren, waarde creatie, samenwerken buiten de disciplines of bedrijfsbelang, open source, etc. en gaat zeker niet over in hokjes denken.

CIRCULAIR ONTWERPEN

FOCUS OP ONTWERP

FOCUS OP MATERIAAL

Uitgangspunt: Circulair Ontwerpen wordt toegepast om waarde te creëren en waardebehoud te maken met een zo laag mogelijke milieu-impact.

Waarbij de gehele levenscyclus of cycli worden meegenomen.

Circulair Ontwerpen gaat over het afstemmen en keuze van de levensduur van producten op de levensduur van de gebruiksfunctie. *

R0: refuse

R2: reduce

SAMENSTELLING


CIRCULAIRE STRATEGIE

1. Preventie2. Waardecreatie3. Waardebehoud

CIRCULAIRE WAARDE

1. Levensduur verlengen2. Herbruikbaar3. Recycling

ACTEER IN LEVENSDUREN

Verschillende materialen objecten hebben een andere levensduur en daarmede samenhangende doorlooptijd van vervangen.

Levensduur materiaal / product / gebouw t.o.v.gebruikslevensduur

Ontwerpen voor hergebruik in onderdelen of recycling

- Remontabel (en terugname door producent of hergebruik elders)

- Flexibel/ aanpasbaar (aan veranderende gebruikseisen)- Toekomstperspectief (is er zicht op een volgende

gebruikscyclus)

- Demontabel/ vervangbaar/ inwisselbaar- Levensduur verlengend (beheer en onderhoud)- Ontwerpen voor recycling of hergebruik in onderdelen

Modulair en/of gestandaardiseerd ontwerp is ondersteunend aan remontabel/flexibel bouwen

AFWEGING:

ONTWERP UITGANGSPUNTEN:

Circulair Ontwerpen gaat over het afstemmen en keuze van de levensduur van producten op de levensduur van de gebruiksfunctie. Daarbij is de afweging om deze te matchen of juist voor meerdere cycli te ontwerpen. De duur van de gebruiksfunctie kan voor verschillende onderdelen anders zijn, zoals hiernaast in de schillen van Stewart Brand is aangegeven.Bij de afweging horen verschillende ontwerp uitgangspunten.

Bron: How Buildings Learn – Stewart Brand

uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoordTECHNOLOGISCHE CIRKEL IN VALUE HILL

DETAIL DEMONTABEL CASCO

GESTRIPT BETONCASCO

SLOOP BETONVLOER

PREFAB WANDELEMENT DEMONTABEL KNOOPPUNTDONOR SKELET

RECIRCULEREN GRONDSTOFFEN

SCHEIDING VAN FUNCTIESHERGEBRUIK MATERIALEN

uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoord · uitvoeringsteam circulair ontwerpen /...

Documents

Transcript of uitvoeringsteam circulair ontwerpen / betonakkoord · uitvoeringsteam circulair ontwerpen /...