Geleenbeek GazetUitgave

Raf Dittrich (ViForis): HighlightsRaf Dittrich (ViForis): Highlights14 en 15 zijn begin 2016 gereed14 en 15 zijn begin 2016 gereed

Wethouder Peter van Zutphen over Wethouder Peter van Zutphen over Stadsmoeras/Kasteel HoensbroekStadsmoeras/Kasteel Hoensbroek

Drukbezochte inloopavond in Drukbezochte inloopavond in Munstergeleen over beektracé Munstergeleen over beektracé

Ecoloog Michel Smits over Ecoloog Michel Smits overaanleg vleermuizenverblijfaanleg vleermuizenverblijf

www.geleenbeekdal.nl

Installatie brug over GeleenbeekInstallatie brug over Geleenbeekbij Oude Kerk in Spaubeekbij Oude Kerk in Spaubeek

COLOFON

Dit project wordt mede gesubsidieerd door:

Europees Landbouwfonds voorPlattelandsontwikkeling: Europa

investeert in zijn platteland

Geleenbeek Gazet wordt mede mogelijk gemaakt door Waterschap Roer en Overmaas, Provincie Limburg en de gemeenten die betrokken zijn bij het project Corio Glana/Geleenbeek.

TekstenJos van Wersch M 06 – 215 18 543E jvanwersch@outlook.comI www.josvanwersch.nl

Eindredactieing. Elise Eskesdr. Léon Frederix drs. Ruud van Heel

Opmaak/Drukvan Breugel OffsetOirsbeek

CorrespondentieadresGeleenbeek Gazet Postbus 1856130 AD Sittard

ISSN NummerIedere uitgave van de GeleenbeekGazet is geregistreerd door het ISSNCentrum Nederland. Elke uitgave wordt naar de Koninklijke Bibliotheekgezonden en daar gearchiveerd. HetISSN (International Standard SerialNumber) nummer is: 2213-9052.

Léon Frederix Léon Frederix over over gerealiseerde ‘Highlights’ gerealiseerde ‘Highlights’ en vervolgstappenen vervolgstappen

‘We zitten op twee-‘We zitten op twee-derde van het tracé’derde van het tracé’

Léon Frederix is al vele jaren en in meerdere opzichten be-

trokken bij de realisatie van Corio Glana. Nu 2016 voor de

deur staat vroeg de Geleenbeek Gazet hem naar de stand

van zaken. “Enerzijds is er nog een massa te doen, ander-

zijds zijn we inmiddels gevorderd tot op bijna tweederde

deel van het gehele tracé.”

Het werken aan een nieuwe omgeving kost tijd en vraagt

geduld, zegt Frederix. “Toen ik er twintig jaar geleden aan

begon, komende uit een totaal andere tak van sport, leek

het mij allemaal tamelijk eenvoudig: je legt de beek 20

meter naar links en verwijdert het beton, daarna zet je er

bomen neer en de zaak lost zich vanzelf op.” Zo eenvoudig

is het echter niet, weet hij inmiddels. “Een rij van experts

heeft er veel werk aan om te beoordelen of het allemaal

wel kan en mag, nog afgezien van de esthetische kant:

wordt het er mooier op of niet? Ik heb het dan nog niet

eens over de vraag wat onze voorouders allemaal aan de

beekoevers achterlieten; beken waren aantrekkelijke plek-

ken om te wonen, dat zijn ze nu nog overigens. Of neem

de archeologie, of de sporen van geweld uit WO II met

verdwenen bommen en andere explosieven, allemaal za-

ken die nader onderzoek vereisen. Van al die aspecten - ik

vergeet gemakshalve nog even het vergunningentraject - is

het verwerven van grond om ruimte te maken voor nieuwe

natuur het lastigste onderwerp. Vaak kan het alleen via een

gecompliceerde ruil en aanpassingsprocessen die – inder-

daad – ook weer tijd vergen.”

Denkt u nooit: wat een gedoe? “Ach ja, soms, heel even,

nooit lang. Want je weet: het loont! Stilaan en ‘werkende

weg’ is er een verbinding [van Sittard tot Heerlen] aan het

groeien die er zijn mag. Indertijd, we schrijven 2002, op

de kamer van de toenmalige burgemeester Frans Beckers

in Schinnen, hield het IVN Hoensbroek een warm pleidooi

om de zaak aan te pakken en de barrières op te ruimen

met het oog op passanten. Het Waterschap vonden we on-

middellijk aan onze zijde bij het uitwerken van de plannen.

De Gemeente Schinnen gaf het goede voorbeeld door – sa-

men met het waterschap – voortvarend aan de slag te gaan

met de aanpak van de strook Muldersplas-Stationsstraat

en, even later, het gebied Sint Jansgeleen – Biesenhof. Deze

goede voorbeelden deden goed volgen. Het aanpakken van

het geheel in de vorm van een Masterplan tussen

Corio(vallum) en Glana sprak velen aan.”

Schuureiken en BiesenhofSchuureiken en Biesenhof

Mensen staan vaak sceptisch tegenover het aanpakken van

de beek en hebben er weinig vertrouwen in, heeft hij door

de jaren heen gemerkt. “Des te fijner is het vast te kunnen

stellen dat het na enige tijd loont en zeer wordt gewaar-

deerd. Mooie voorbeelden zien we bij Schuureiken, dat

gebied heeft een ware metamorfose ondergaan. Of denk

aan de schitterende vallei die is ontstaan bij de Biesenhof,

daar is de beek opnieuw een natuurlijke relatie aangegaan

met het hellinglandschap en het hellinggebied van Sweik-

huizen.“

Hoever zijn ‘we’ met het project gevorderd in december

2015. ”Enerzijds is er nog een massa te doen, anderzijds

zijn we inmiddels gevorderd tot op bijna tweederde deel

van het gehele tracé. De Geleenbeek bij Daniken heeft een

fenomenaal ecologisch potentieel en ook in Voerendaal en

Heerlen hebben we nog magnifieke Highlights te ontwik-

kelen. Een kwestie van tijd, zou ik willen zeggen. Maar ook

een kwestie van geld. Het werken aan water kost geld en

vereist veel vakmanschap, er worden bruggen gebouwd en

de flankerende routes voor wandelaars en fietsers worden

meteen meegenomen in het geheel. Ook dat kost geld,

maar de waardering van de gebruikers mag er wezen. We

dragen bij aan het welzijn van een in aantal toenemend

oudere bevolking die ontspanning en rust zoekt én vindt,

primair in de eigen omgeving. Onze oosterburen hebben

daar een fraaie maar helaas niet makkelijk vertaalbare term

voor bedacht: Nah-Erhohlung. En gelijk hebben ze. Mede

om dat belang te onderstrepen, organiseren we bewoners-

bijeenkomsten waarbij de direct belanghebbenden in een

vroeg stadium met deskundigen in gesprek kunnen gaan

over voorgestelde veranderingen. Deze bijeenkomsten

worden zeer goed bezocht.”

Ontspannend én leerzaam Ontspannend én leerzaam

Het beleven van de natuur nabij de Geleenbeek is ont-

spannend en leerzaam, op één en hetzelfde moment, stelt

Frederix. Het landschap, vaak zonder aarzeling in het ver-

leden voor industriële doelen gebruikt en geconsumeerd,

biedt boeiende tegenstellingen. Bijna prozaïsch: “Idylle en

ruige industriële relicten, kastelen en hoven, groene oases,

vergezichten en …een bloeiend dal van een, in oude glorie,

herstelde beek .” Maar heus nog niet overal… “Dat klopt,

er is nog veel te doen. Vooral in Voerendaal rond Kasteel

Rivieren en rondom de plek waar - nabij Ten Esschen – de

Geleenbeek de A76 kruist. De plannen liggen in ontwerp

gereed, al lang. Zodra daar de perikelen rond grond et

cetera zijn opgelost, kan ook daar de schop de grond in.” O

ja, hij zou het bijna vergeten te melden: “De plaatsing van

dertien informatieve borden voor de recreant tussen Heer-

len en Sittard is in de afrondende fase.”

3

Eén van de resultaten van

het project Beekdalen Schin-

nen deel I, nabij Terborgh:

beekmeander, weide,

landschap, bruggetje,

herstelde eikenlaan alsmede

een breder pad.

“Allemaal ingrediënten van

het plan”,

aldus Léon Frederix.

4

Heerlense wethouder Peter van Zutphen over Heerlense wethouder Peter van Zutphen over Stadsmoeras en omgeving Kasteel HoensbroekStadsmoeras en omgeving Kasteel Hoensbroek

‘Dit gebied is er geweldig ‘Dit gebied is er geweldig op vooruit gegaan’op vooruit gegaan’

Wandelen, hij zou het inderdaad vaker moeten doen. Het

is vooral onder druk van zijn vrouw dat hij, heel af en toe,

een stevig ommetje maakt. “Niettemin kan ik iedereen een

wandeling aanraden bij het Stadsmoeras en in de om-

geving van Kasteel Hoensbroek. Het is een aantrekkelijk

en afwisselend uitloopgebied voor de stad Heerlen. Kom

vooral kijken hoe mooi het hier is geworden”, zegt hij met

zichtbare trots in z’n ogen. “Hoensbroek is zeer de moeite

waard. Heel Heerlen trouwens.”

‘Gebrookerbos’‘Gebrookerbos’

De politicus Peter van Zutphen is ‘levenslang verbonden’

aan het sociale domein: als raadslid, Statenlid, stadsbe-

stuurder. Over zijn vierde wethouderstermijn zegt hij: “In

deze raadsperiode koppel ik het ‘stenen stapelen’ aan het

sociale gebeuren.” Hij mag zich nu dus ook, gekscherend

gezegd, ‘bemoeien met het Gebrookerbos’. Zo heet het

gezamenlijk project van de gemeente Heerlen, Neimed

(kenniscentrum over demografische transitie) en Open

Universiteit. Gebrookerbos (Hoensbroek heet in het dialect

‘Gebrook’) is een methodiek, zeg maar gerust ontwikkel-

strategie voor Heerlen-Noord, ruwweg het gebied tussen

Kasteel Hoensbroek en de Brunssummerheide. “Een gebied

dat van oudsher het decor was van de mijnbouw”, aldus

Van Zutphen. Door het wegvallen van mijnindustrie en de

demografische ontwikkelingen zijn er open ruimtes ge-

vallen in het landschap: groengebieden langs beken, oude

mijngebieden, groeves, bedrijventerreinen die liggen te

wachten op bedrijven, een lege strook waar ooit een mijn-

spoor liep, voetbalvelden van clubs die vanwege de be-

volkingsdaling fuseerden, plekken waar een school of kerk

gesloopt werd… begin er maar aan! Dat hebben we dan ook

gedáán, zegt hij met stemverheffing, doelend op een aantal

plekken die er – anders dan voorheen – niet langer ‘verlo-

ren’ bijliggen. Uitgangspunt bij de methodiek Gebrooker-

bos: niet het vormen (of bouwen) van iets nieuws op een

lege plek, zegt Van Zutphen, maar het omvormen van een

bestaande plek tot iets nieuws. Een belangrijke succesfac-

tor hierbij is een ‘bottom-up’ aanpak: het betrekken en acti-

veren van bewoners en ondernemers die zich betrokken

voelen bij deze plekken en er zelf mee aan de slag gaan.

Collega-wethouder Nico AartsCollega-wethouder Nico Aarts

Waarmee we, na een lange inleiding, belanden bij Corio

Glana, strikt genomen het domein van collega-wethouder

Nico Aarts. Maar in de grote context, als we het hebben

over Gebiedsontwikkeling, inclusief Hoensbroek, Kasteel

Hoensbroek en Gebrookerbos, dan raakt dat direct de

portefeuille van Peter van Zutphen. Niet dat hij zich kan

voorstellen dat er ook maar één Heerlenaar wakker ligt

van twee wethoudersportefeuilles die elkaar in zekere zin

overlappen. Veel belangrijker, zegt hij, is dat de Highlights

Peter van Zutphen, bezig aan zijn vierde termijn als wethouder in de gemeente Heerlen, is geen politicus die je wekelijks, laat Peter van Zutphen, bezig aan zijn vierde termijn als wethouder in de gemeente Heerlen, is geen politicus die je wekelijks, laat

staan dagelijks, in wandelpas aantreft bij het Stadsmoeras in Hoensbroek, op een steenworp afstand van Kasteel Hoensbroek. staan dagelijks, in wandelpas aantreft bij het Stadsmoeras in Hoensbroek, op een steenworp afstand van Kasteel Hoensbroek.

“Ik ben allesbehalve een wandelkampioen, ik kom er sowieso amper aan toe door tijdgebrek. In mijn jonge jaren was dat wel “Ik ben allesbehalve een wandelkampioen, ik kom er sowieso amper aan toe door tijdgebrek. In mijn jonge jaren was dat wel

anders, toen wandelde ik menig uurtje in het Kelmonderbos in mijn geboortedorp Beek.”anders, toen wandelde ik menig uurtje in het Kelmonderbos in mijn geboortedorp Beek.”

5

9 + 10 (Stadsmoeras en omgeving Hoensbroek) gereed zijn.

“Laten we zeggen: nagenoeg gereed, want er is nog enige

discussie over een grondperceel.” Maar wie weet is ook die

hobbel genomen tegen de tijd dat deze Geleenbeek Gazet

bij de lezers in de bus valt.

Van Zutphen constateert dat er veel werk is verzet, met

grote dank aan ondermeer het waterschap en Natuurmo-

numenten. “Doordat het natuurgebied is opgeknapt, is er

nu weer prachtig zicht op dat indrukwekkende Kasteel

Hoensbroek. Ik merk dat de bewoners in de buurt van het

kasteel trots zijn op hetgeen er op deze locatie is gereali-

seerd. In de directe nabijheid lopen straks dieren, omwo-

nenden kunnen er hun groenten kweken, prachtig toch?“

De Geleenbeek en heel wat zijbeken zoals de Caumerbeek

in Heerlen, zijn al of worden op termijn landschappelijke

juweeltjes. ‘Ontkluizen en meanderen’, zo vaak en zoveel als

mogelijk, stelt Van Zutphen. “Wat een verschil met de jaren

zeventig van de vorige eeuw. Ik herinner me het dringende

verzoek van omwonenden destijds om de Caumerbeek bij

de Willem Barentszweg toch vooral te overkluizen. Nu was

daar ook alle reden toe, want het wemelde er in die tijd van

het ongedierte, vooral ratten. ‘Diezelfde’ beek is nu weer

zichtbaar en meandert in volle glorie op plaatsen waar dat

mogelijk is.”

Alles in één keer of stapsgewijsAlles in één keer of stapsgewijs

In het kader van Corio Glana is veel gerealiseerd, consta-

teert hij. “Maar we zijn er nog niet.” De (in de vorige Geleen-

beek Gazet geuite) wens van ‘Corio Glana-gedeputeerde’

Patrick van der Broeck om nog ‘wat méér tempo’ te maken

bij de realisatie van de Highlights, snapt Van Zutphen ‘ener-

zijds’ wel. Maar als wethouder in Heerlen heeft hij ook met

‘anderzijds’ te maken. “Het tempo wordt o.a. bepaald door

de financiële mogelijkheden. Of je gaat aan de slag met de

complete realisatie vanaf het moment dat je als gemeente

alle daarvoor benodigde gelden beschikbaar hebt, of je be-

steedt het geld gefaseerd, afhankelijk van het moment dat

je weer een portie geld hebt om uit te geven. Heerlen kiest

voor het laatste en volgens mij is daar niks mis mee.”

Stadsdeel Hoensbroek heeft inmiddels een gedeeltelijke

facelift ondergaan. “Was hard nodig ook, sommige plek-

ken zagen er echt shabby uit.” Omstandig legt hij uit wat in

Hoensbroek al gerealiseerd is en wat nog te gebeuren staat.

“Vergeet niet, de gemeente Heerlen investeert meer geld

in de upgrading van Hoensbroek dan in het Maankwar-

tier. O ja, waar ook een interessant verhaal in zit: het oude

mijnspoor dat een recreatieve functie krijgt.” Het doet hem

zichtbaar deugd dat een verhaal daarover gepland is voor

de eerste Geleenbeek Gazet in 2016.

Wethouder Peter van Zutphen (midden) tijdens de symbolische openingshandeling op 21 oktober bij ‘highlight’ 9 (tussen Laar Wethouder Peter van Zutphen (midden) tijdens de symbolische openingshandeling op 21 oktober bij ‘highlight’ 9 (tussen Laar

en Schuureiken). Het betreft de ingebruikname van banken en meubilair bij het uitzichtpunt waar het voormalig mijnspoor de en Schuureiken). Het betreft de ingebruikname van banken en meubilair bij het uitzichtpunt waar het voormalig mijnspoor de

Geleenbeek kruist. Rechts op de foto wethouder John Essers namens de Gemeente Nuth.Geleenbeek kruist. Rechts op de foto wethouder John Essers namens de Gemeente Nuth.

6

Vleermuizen-Vleermuizen-verblijf verblijf in oude in oude duiker onder duiker onder mijnspoormijnspoor

Waterschap Roer en Overmaas gaat investeren in een Waterschap Roer en Overmaas gaat investeren in een

vleermuizenverblijf dat wordt ingericht in een oude duiker vleermuizenverblijf dat wordt ingericht in een oude duiker

onder het mijnspoor, gesitueerd in het buitengebied bij onder het mijnspoor, gesitueerd in het buitengebied bij

Nuth. Voor de insiders: bij Highlight 14, vlakbij radiatoren-Nuth. Voor de insiders: bij Highlight 14, vlakbij radiatoren-

fabriek Stelrad. Michel Smits (39), een van de ecologen fabriek Stelrad. Michel Smits (39), een van de ecologen

van het waterschap: “In de duiker is plaats voor veertig à van het waterschap: “In de duiker is plaats voor veertig à

vijfenveertig vleermuizen.”vijfenveertig vleermuizen.”

Volgens Wikipedia bestaan er wereldwijd ongeveer 925 (!)

soorten vleermuizen. Daarvan komen 21 soorten voor in

Nederland, waaronder de baardvleermuis en de fran-

jestaart vleermuis. “Van de grootoorvleermuis weten we

zeker dat het beestje zijn habitat heeft bij Highlight 14”, zegt

Michel Smits. Daar ligt een oude duiker die twee kokers

telt. “We gaan één zijde van deze duiker ombouwen tot

vleesmuiswinterverblijf. Aangezien de inrichting erg nauw

luistert, hebben we de Zoogdiervereniging ingeschakeld

om mee te denken, deze vereniging heeft veel ervaring met

het bouwen van verblijfsplaatsen voor vleermuizen.”

‘Opgeruimd staat netjes…’‘Opgeruimd staat netjes…’

Ecologen, biologen en andere wetenschappers zijn vooral

gefascineerd door het complexe mechanisme van de ‘win-

terslaap’. Vleermuizen konden in grote aantallen worden

aangetroffen in ondergrondse plaatsen zoals grotten en

mergelgroeven, waar ze de winter al slapend doorbrach-

ten, terend op hun vetvoorraad. Maar dat is niet langer een

vanzelfsprekendheid, stelt Smits, want in ons land is er een

toenemende sympathie voor het adagium ‘opgeruimd staat

netjes’, helaas ook in de natuur. In de zomermaanden zitten

vleermuizen ondermeer in boomholtes, maar waar kunnen

ze de winter doorbrengen? Smits: “Ondermeer bij deze

duiker onder het mijnspoor.” Het is overigens niet zo dat

de vleermuizen op dit moment geen winterverblijfplaatsen

zouden hebben, maar het loopt qua ‘aanbod’ ook weer niet

over. Volgens het Bureau van de Zoogdiervereniging heeft

de duiker een ideale ligging, zegt Smits. Deze duiker, NO-

ZW georiënteerd, ligt aan een open plek, maar is omsloten

met hogere bomen en struiken. Smits: “De halfbesloten

ligging is ideaal. Op basis daarvan durven we te stellen dat

de kans groot is dat een aantal vleermuizen in de winter-

periode kiest voor ‘onze’ bunker. Er is plek voor maximaal

veertig à vijfenveertig vleermuizen.” Inmiddels is begonnen

met de aanleg.

“Van de grootoorvleermuis weten we zeker dat het “Van de grootoorvleermuis weten we zeker dat het beestje zijn habitat heeft bij Highlight 14” beestje zijn habitat heeft bij Highlight 14” (Foto: Paul van Hoof/ Zoogdiervereniging).(Foto: Paul van Hoof/ Zoogdiervereniging).

Michel Smits, Michel Smits, een van de een van de

ecologen van het ecologen van het waterschap.waterschap.

7

“Patrick van der Broeck heeft ons zeer goed geholpen”, zegt

Schrijen over de gedeputeerde die vanwege verplichtingen

elders de bestuursconferentie niet kan bijwonen.

De realisatie van Corio Glana kost handen vol geld en dan

kijken gemeenten al snel naar het waterschap, zo van: kun-

nen júllie svp de beurs trekken? Schrijen: ”Maar ook WRO

heeft het benodigde geld niet in kas.” Dat werd uiteindelijk

toch gevonden. “Bij, en u raadt het al… de Provincie Lim-

burg”, zegt Schrijen met een knipoog. “Op enig moment zei

Patrick van der Broeck: ‘Ik ga me er vol voor inzetten!’ Vanaf

dat moment kwam er schot in de zaak.”

.

Wandelen, fietsen, recreërenWandelen, fietsen, recreëren

Waar de gebiedsontwikkeling inmiddels heeft plaats ge-

vonden, zie je de mensen wandelen, fietsen en recreëren,

zegt Schrijen. “Aan de ene kant wordt belastinggeld geïnd,

aan de andere kant krijgt de belastingbetaler er ook iets

voor terug. In dit geval: natuur, water en landschap om

zeer trots op te zijn.”

Van gedeputeerde Patrick van der Broeck weten ‘we’ in-

middels dat hem de voortgang van Corio Glana nooit snel

genoeg kan gaan. De afgevaardigde provincieambtenaar

zegt namens Van der Broeck: “Ik hou van hoog tempo maar

ik snap ook dat draagvlak verwerven vaak veel tijd kost.”

De aanwezige wethouders Peter van Zutphen (Heerlen) en

John Essers (Nuth) alsook Eduard Habets (Natuurmonu-

menten) sluiten zich aan bij wat Schrijen eerder die middag

zei: ‘we’ hoeven ons allesbehalve te schamen voor hetgeen

er sedert 2009 is gerealiseerd in het kader van Corio Glana.

Bijna elf Highlights gereed. Nog acht te gaanBijna elf Highlights gereed. Nog acht te gaan

‘Negentien prachtige‘Negentien prachtigekralen aan een ketting’kralen aan een ketting’“We zitten op bijna elf gerealiseerde zogeheten Highlights, daarmee zijn we over de helft heen. Dat is wat hoor!” Aldus wa-“We zitten op bijna elf gerealiseerde zogeheten Highlights, daarmee zijn we over de helft heen. Dat is wat hoor!” Aldus wa-

terschapvoorzitter Jan Schrijen in zijn welkomstwoord tijdens de korte bestuursconferentie op 21 oktober in Kasteel Hoens-terschapvoorzitter Jan Schrijen in zijn welkomstwoord tijdens de korte bestuursconferentie op 21 oktober in Kasteel Hoens-

broek. Op de agenda: de vorderingen in het kader van Corio Glana, waaronder ‘de negentien prachtige kralen aan een ketting’, broek. Op de agenda: de vorderingen in het kader van Corio Glana, waaronder ‘de negentien prachtige kralen aan een ketting’,

zoals Schrijen de Highlights omschrijft.zoals Schrijen de Highlights omschrijft.

21 Oktober: te voet naar de officiële opening van de 21 Oktober: te voet naar de officiële opening van de Highlights 9/10 en 13, voorafgegaan door uitleg bij Highlights 9/10 en 13, voorafgegaan door uitleg bij de meanderende beek aldaar.de meanderende beek aldaar.

8

Jan Krekels, één van de circa negentig bezoekers die avond,

is als omwonende best blij met deze info-avond. Bijna ver-

ontschuldigend: “Ik woon al 45 jaar vlakbij de Geleenbeek,

maar eerlijk gezegd heb ik geen idee wat ‘ze’ met de beek

gaan doen. Dat hoop ik vanavond aan de weet te komen.”

Krekels en een naast hem zittende medebuurtbewoner

(‘Ik woon aan de natte kant van de beek’) hebben weliswaar

‘via via’ gehoord dat er allerlei werkzaamheden op stapel

staan, maar wát precies, en waaróm? – geen idee, zegt

Krekels. Iets verderop geeft Wim Droesen (Adviesbureau

ViForis) vol overgave tekst en uitleg aan bezoekers, net

als André Hassink van Natuurmonumenten. Droesen en

Hassink vertellen de aanwezigen dat de Geleenbeek over

een afstand van 1,25 km natuurlijker wordt ingericht, dat

er natuurvriendelijker oevers aangelegd worden en dat de

waterkwaliteit er op vooruit zal gaan door de sanering van

een riooloverstort.

Nieuwe wandel- en fietspadenNieuwe wandel- en fietspaden

Een aantal omwonenden wil weten ‘wáár precies’ de nieu-

we wandel- en fietspaden komen. Droesen, gewapend met

de plattegrond waarop de tracé-ontwikkeling van de Ge-

leenbeek staat, heeft het er maar druk mee. Eén van de vele

vragen die aan Hassink van Natuurmonumenten gesteld

worden: ‘Waarom de Geleenbeek nu alwéér wordt omge-

legd, dat is toch ook al 1984 gebeurd?’, zegt een bezoeker,

‘en dat kostte toen maar liefst één miljoen gulden per aan-

gelegde kilometer, als ik me goed herinner’. Hassink legt uit

hoe het zit, dat er in ruim dertig jaar tijd veel is veranderd;

dat er eind 2015 andere normen en eisen worden gesteld

dan destijds, ook in Europees verband. Waarop de vragen-

steller z’n duim omhoog steekt en zegt: “Bedankt meneer,

Inloopavond in Munstergeleen over beektracé Beekstraat-LintjenswegInloopavond in Munstergeleen over beektracé Beekstraat-Lintjensweg

Hoge opkomst, veel vragenHoge opkomst, veel vragenDe Geleenbeek en het omliggend landschap (Absbroekbos) op het beektracé tussen de bruggen Beekstraat en de Lintjensweg De Geleenbeek en het omliggend landschap (Absbroekbos) op het beektracé tussen de bruggen Beekstraat en de Lintjensweg

(Munstergeleen) worden opnieuw ingericht. Daardoor ontstaat er een meer natuurlijk landschap waarin meer ruimte is voor (Munstergeleen) worden opnieuw ingericht. Daardoor ontstaat er een meer natuurlijk landschap waarin meer ruimte is voor

de beek (o.a. waterveiligheid), natuurontwikkeling, landschapsherstel en recreatie. Op 22 oktober jl. werden omwonenden en de beek (o.a. waterveiligheid), natuurontwikkeling, landschapsherstel en recreatie. Op 22 oktober jl. werden omwonenden en

andere geïnteresseerden bijgepraat tijdens een drukbezochte inloopavond in Brasserie Abshoven in Munstergeleen andere geïnteresseerden bijgepraat tijdens een drukbezochte inloopavond in Brasserie Abshoven in Munstergeleen

(zie bijgaande foto’s).(zie bijgaande foto’s).

nu snap ik tenminste hoe het zit.” Een paar meter verderop

kijkt een bezoekster naar een doorlopende diapresen-

tatie over het Geleenbeekdal. Tegen de redacteur van de

Geleenbeek Gazet zegt ze: “Ik wandel twee keer per week

langs de beek, en het is elke keer weer genieten.”

‘Informatief en ook nog gezellig’‘Informatief en ook nog gezellig’

Vragen die op deze inloopavond niet meteen met ‘ja’

of ‘nee’ te beantwoorden zijn, worden genoteerd. Alle

vragenstellers krijgen zo snel mogelijk antwoord, zo is de

afspraak. Of deze inloopavond een succes is? Nou en of,

zeggen de bezoekers. Want niet alleen informatief maar

‘ook nog gezellig’, vindt Jan Krekels, onze gesprekspartner

van daarstraks. Hij heeft op deze avond (een coproductie

van de projectpartners Roer en Overmaas, gemeente Sit-

tard-Geleen en Natuurmomenten) immers veel buurtbe-

woners ontmoet die ‘allemaal iets met onze beek hebben’.

9

10

Geleenbeek(dal) eind 2015 Geleenbeek(dal) eind 2015

Een fotografisch inkijkje bij twee bijzondere locaties van de Geleenbeek eind 2015. De beek ontspringt in een put op een Een fotografisch inkijkje bij twee bijzondere locaties van de Geleenbeek eind 2015. De beek ontspringt in een put op een

boerenerf in Benzenrade (Heerlen). De bron ligt op een hoogte van 120 meter boven N.A.P. De Geleenbeek heeft een tota-boerenerf in Benzenrade (Heerlen). De bron ligt op een hoogte van 120 meter boven N.A.P. De Geleenbeek heeft een tota-

le lengte van 37 kilometer. Het stroomgebied van de Geleenbeek ligt geheel in Nederland en heeft een grootte van in totaal le lengte van 37 kilometer. Het stroomgebied van de Geleenbeek ligt geheel in Nederland en heeft een grootte van in totaal

20.307 hectare. De Geleenbeek heeft 28 zijbeken. Het stroomgebied van de Geleenbeek omvat ongeveer 170 km watergang 20.307 hectare. De Geleenbeek heeft 28 zijbeken. Het stroomgebied van de Geleenbeek omvat ongeveer 170 km watergang

en is daarmee het grootste stroomgebied binnen Waterschap Roer en Overmaas. Het fotowerk op deze pagina’s is van Léon en is daarmee het grootste stroomgebied binnen Waterschap Roer en Overmaas. Het fotowerk op deze pagina’s is van Léon

Frederix, evenals de foto op de voorpagina van deze uitgave.Frederix, evenals de foto op de voorpagina van deze uitgave.

Beeld van werkzaamheden Beeld van werkzaamheden

aan de nieuwe beek bij aan de nieuwe beek bij

Oude Kerk. Oude Kerk.

Er is kapwerk uitgevoerd en Er is kapwerk uitgevoerd en

de taluds zijn flauwer de taluds zijn flauwer

gemaakt. De beek krijgt aldus gemaakt. De beek krijgt aldus

een veel ‘natuurlijker’ aanzien.een veel ‘natuurlijker’ aanzien.

Beeld van de nieuwe brug op Beeld van de nieuwe brug op

het Mijnspoorpad bij het Mijnspoorpad bij

Hoensbroek. Deze stalen Hoensbroek. Deze stalen

brug vormt een nieuwe brug vormt een nieuwe

verbinding over de beek. verbinding over de beek.

Vroeger lag hier een Vroeger lag hier een

betonnen spoorbrug voor betonnen spoorbrug voor

het ‘Mijnspoor’. het ‘Mijnspoor’.

De brug legt het nieuwe De brug legt het nieuwe

natuurgebied voor natuurgebied voor

recreanten open aan de recreanten open aan de

oevers van de Geleenbeek, oevers van de Geleenbeek,

richting Schuureiken en Laar.richting Schuureiken en Laar.

11

Woonachtig in Geijsteren, geboren in Maastricht, gaat

doortastend en resultaatgericht te werk. Aldus de website

van ViForis. De redacteur van de Geleenbeek Gazet zou

daar graag aan willen toevoegen: Dittrich is in staat om

zelfs aan een leek uit te leggen waarom, bij de Highlights

14 en 15, een aantal bruggen, duikers, oeververdedigingen,

lozingen en lozingswerken worden verwijderd, vernieuwd,

hersteld of aangelegd. “Nog een kopje koffie?” Hij houdt al

geruime tijd - gemiddeld anderhalve dag per week - kan-

toor in een houten bouwkeet, in the middle of nowhere

tussen Spaubeek en Schinnen. O nee, daar hoeven we heus

niet over in te zitten. “Ik wil de vorderingen van de High-

lights zien, checken of alles wel volgens plan verloopt. Dat

hoort bij de directievoering van een project.” Hij zit al sinds

1979 in het vak. Mensen die hem vanuit zijn werk kennen,

betitelen hem als ‘vakinhoudelijk ijzersterk’, ’een communi-

cator par excellence’ – en nog joviaal ook.

‘Het voortraject kost de meeste tijd’‘Het voortraject kost de meeste tijd’

Dittrich is een van de vier partners van ViForis, samen

met Wim Droesen, John Jansen en Tom Sijstermans. “Voor

ViForis is Corio Glana een groot project”, zegt Dittrich. “We

zijn er al geruime tijd bij betrokken.” Zo’n opdracht krijg je

Highlights 14 (Schinnen) en 15 (Spaubeek) zijn begin 2016 gereedHighlights 14 (Schinnen) en 15 (Spaubeek) zijn begin 2016 gereed

Cultuurtechnicus Raf DittrichCultuurtechnicus Raf Dittrichcheckt voortgang op locatiecheckt voortgang op locatieBij diverse Highlights in het dal van de Geleenbeek wordt Bij diverse Highlights in het dal van de Geleenbeek wordt

op dit moment volop gewerkt. Daartoe behoort de herin-op dit moment volop gewerkt. Daartoe behoort de herin-

richting van de Geleenbeek tussen de weg Vaesrade richting van de Geleenbeek tussen de weg Vaesrade

(Kathagen) en de Stationsstraat in Schinnen (Highlight 14), (Kathagen) en de Stationsstraat in Schinnen (Highlight 14),

alsmede de herinrichting van het dal van de Geleenbeek alsmede de herinrichting van het dal van de Geleenbeek

rondom Oude Kerk (Spaubeek) tot aan de watermolen St. rondom Oude Kerk (Spaubeek) tot aan de watermolen St.

Jansgeleen (Highlight 15). In dit stiltegebied ontmoeten we, Jansgeleen (Highlight 15). In dit stiltegebied ontmoeten we,

op een kille najaarsochtend en op zompige grond, cultuur-op een kille najaarsochtend en op zompige grond, cultuur-

technisch adviseur Raf Dittrich van Adviesbureau ViForis. technisch adviseur Raf Dittrich van Adviesbureau ViForis.

“Onvoorziene omstandigheden daargelaten zijn de High-“Onvoorziene omstandigheden daargelaten zijn de High-

lights 14 en 15 begin 2016 gereed.”lights 14 en 15 begin 2016 gereed.”

allesbehalve vanzelf, benadrukt hij, want in een markteco-

nomie heeft niemand het alleenvertoningsrecht. “Je moet

flexibel zijn, snel reageren dankzij korte lijnen en, uiteraard,

maatwerk leveren tegen een scherpe prijs.” Alle Highlights,

ook 14 en 15 waar we die ochtend zijn, vereisen intensief

overleg. “Je moet met veel partijen communiceren, met als

uitgangspunt om het op een faire manier met elkaar eens

te worden. Het voortraject kost de meeste tijd. Is een Hig-

hlight eenmaal gereed voor uitvoering, dan gaat het relatief

snel.” Even later: “Tja, dat is best een lastige”, antwoordt

Dittrich als de interviewer hem vraagt welke Highlight(s) hij

‘de mooiste’ vindt. Na enig wikken en wegen: “De Highlights

9 en 10 (Stadsmoeras en omgeving Kasteel Hoensbroek,

red.) zijn in mijn ogen dé toppers.” Gevolgd door een knip-

oog: “Dat wil zeggen: tot nu toe, want 14 en 15 mogen er óók

wezen. Als ik alleen al denk aan die mooie bruggetjes en de

recreatieve voorzieningen waaronder wandel- en fietspa-

den…”

Raf Dittrich (ViForis): “Is een Highlight eenmaal gereed Raf Dittrich (ViForis): “Is een Highlight eenmaal gereed

voor uitvoering, dan gaat het relatief snel.”voor uitvoering, dan gaat het relatief snel.”

12

Stand van zaken HIGHLIGHTS, December 2015 Stand van zaken HIGHLIGHTS,

13

Stand van zaken HIGHLIGHTS, December 2015 December 2015Onderdeel van Corio-Glana 2.0

Nr. Naam + Status Beschrijving

3 + 6 Cortenbacherveld omgeving Oliemolen

Verbindingen in het landschap: beekherstel en recreatieve routes van Heerlen naar Terlinden.

8 Omgeving landgoed Terlinden: in ontwikkeling

De landgoedontwikkeling en het beekherstel zullen samen voor een aantrekkelijk en afwisselend landschap zorgen. Door een goede grondpositie

de beek en de natuur hier de ruimte.

9 + 10 Stadsmoeras en omgeving kasteel Hoensbroek: gereed

Beekherstel en natuurontwikkeling in een zeer aantrekkelijk en afwisselend uitloopgebied voor de stad. Het oude mijnspoor krijgt een recreatieve functie en verbindt eilanden in de Geleenbeek

14 Naanhof, Kathagerbroek, Muldersplas: uitvoering gestart, gereed winter 2015

De oude beekloop krijgt zijn watervoerende functie in de broekbossen terug. De woeste natuur is vanaf het mijnspoor optimaal te beleven

13 Beekdal Platsbeek: gereed

15 Hellingen Schinnen-Spaubeek: uitvoering gestart, gereed winter 2015

Het complete beekdal van hellingbos, meander naar nat broekbos is op korte afstand van elkaar te zien. Op deze locatie wordt een knelpunt in het recreatief netwerk opgelost en beleving en gebruik versterkt.

18

Beekstraat – Lintjensweg: planvorming in ontwikkeling, start 2015

Beek- en landschapsherstel als onderdeel van het Absbroekbos. Een goede overgang tussen de bebouwde kom en het natuurlijke beeklandschap krijgt extra aandacht. Een deel van het project zal gerealiseerd worden door inzet van natuurcompensatie door een projectontwikkelaar.

19 Lintjensweg – Middenweg: gereed

Beek- en landschapsherstel als onderdeel van het Absbroekbos. Recreatieve verbindingen en bereikbaarheid vanuit de bebouwde kom is een belangrijk onderdeel van het plan. De aanwezigheid van leidingen is een beperkende factor.

14

Tijdens drukbezochte ‘Kasteel Hoensbroekdag’ Tijdens drukbezochte ‘Kasteel Hoensbroekdag’

De grote parkeerplaats bij Kasteel Hoensbroek is om half De grote parkeerplaats bij Kasteel Hoensbroek is om half

twaalf al zo goed als vol, en dat op een zaterdagochtend. twaalf al zo goed als vol, en dat op een zaterdagochtend.

“Dat het zó vroeg zó druk zou worden had ik ook niet ver-“Dat het zó vroeg zó druk zou worden had ik ook niet ver-

wacht”, zegt Jeffrey Grooten van Landbouwbedrijf & Boer-wacht”, zegt Jeffrey Grooten van Landbouwbedrijf & Boer-

derijwinkel Grooten uit Heerlen. Ook hij heeft een infor-derijwinkel Grooten uit Heerlen. Ook hij heeft een infor-

matiestand tijdens de zogeheten Kasteel Hoensbroekdag.matiestand tijdens de zogeheten Kasteel Hoensbroekdag.

Bewoners maken kennis metBewoners maken kennis met‘de Geleenbeek zoals vroeger’‘de Geleenbeek zoals vroeger’

Op deze 24-ste oktober hebben bezoekers gratis toegang

tot het kasteel en de binnenplaats waar diverse organisa-

ties, waaronder Natuurmonumenten en Waterschap Roer

en Overmaas, informatie geven over het beheer van het

landschap, water en natuur.

Het is een heuse familiedag, compleet met kinderanimatie

in de stijl van musketiers en jonkvrouwen. Waar de meeste

interesse naar uitgaat? Naar de paardenkoetsen, waarmee

de bezoekers (gratis) de ommelanden van het kasteel kun-

nen ontdekken. Velen tientallen bezoekers zien vanuit een

van de koetsen dat de Geleenbeek weer volgens de histo-

rische loop stroomt, dat de oevers opnieuw zijn aangelegd

en de wandel- en fietspaden zijn uitgebreid.

Een vader en z’n twee tienerzoons keren net terug van een

15

wandeling naar het nabij gelegen Stadsmoeras Hoens-

broek. “Wij wonen sinds enige tijd in Nuth. Wij weten pas

sinds vandaag dat je ‘binnendoor’ richting de Naanhof kunt

lopen.”

Begrazing met brandrode runderenBegrazing met brandrode runderen

Intussen maakt Jeffrey Grooten reclame voor allerlei

streekproducten die hij in z’n stand heeft uitgestald.

Diezelfde familie Grooten, en Jeffrey in het bijzonder,

werkt in de regio Hoensbroek in opdracht van de gemeen-

te Heerlen, waterschap en Natuurmonumenten. “In dit ge-

bied verzorgen wij de begrazing met brandrode runderen”,

vertelt de jonge boer Jeffrey. “Ik heb er op dit moment vier,

maar daar blijft het niet bij.” Het brandrode rund, voegt hij

er aan toe, is een oud huisdierras. “Een rustige koe die niet

alleen terreinen begraast, maar ook melk en vlees levert.”

Wat hij van de ‘Kasteel Hoensbroekdag’ vindt?

“Een prima initiatief. Wat geweldig dat zoveel mensen van-

daag een kijkje komen nemen.”