uitgave 11 Samen ontwerpen · 2019-11-27 · Dieter Rams Veel ontwerpers vinden dat de regels van...

19
. 1 . Samen ontwerpen Over samenwerken met kinderen. uitgave 11

Transcript of uitgave 11 Samen ontwerpen · 2019-11-27 · Dieter Rams Veel ontwerpers vinden dat de regels van...

Page 1: uitgave 11 Samen ontwerpen · 2019-11-27 · Dieter Rams Veel ontwerpers vinden dat de regels van Dieter Rams leidend zijn voor een goed product. Dieter Rams is een bekende Duitse

. 1 .

SamenontwerpenOver samenwerken met kinderen.

uitgave 11

Page 2: uitgave 11 Samen ontwerpen · 2019-11-27 · Dieter Rams Veel ontwerpers vinden dat de regels van Dieter Rams leidend zijn voor een goed product. Dieter Rams is een bekende Duitse

. 2 . . 3 .

Amsterdam, december 2018

Lieve lezer,

We doen regelmatig ontwerptrajecten met kinderen. En dat is logisch: Wij geloven dat de echte experts altijd de mensen zijn voor wie het product is: en dat zijn vaak kinderen in ons geval.

Een goed ontwerptraject met kinderen is niet makkelijk te realiseren. En soms lukt het beter dan anders. Iedereen die zegt dat het makkelijk is en dat er één aanpak is die altijd werkt geloven wij niet.

Want een goede sessie ontwerpen is steeds weer nieuw. En zo moet het ook. Als je een standaard programma afdraait, krijg je standaard antwoorden. Wij hebben liever de echte antwoorden :)

In dit boekje vertellen we over onze zoektocht en wat we nu al weten. Groeten van de hele familie!www.familievanfonk.nl - [email protected]

Page 3: uitgave 11 Samen ontwerpen · 2019-11-27 · Dieter Rams Veel ontwerpers vinden dat de regels van Dieter Rams leidend zijn voor een goed product. Dieter Rams is een bekende Duitse

. 4 . . 5 .

Hoofdstuk 1: Wat is ontwerpen?

Ontwerpers maken het beter, mooier of makkelijker. Ze lossen dingen op die dat nodig hebben, ze geven antwoorden.

Kinderen zien vaak drie soorten ontwerpen:• Het ontwerpen van dingen die handig zijn,

zoals de knop bij het stoplicht.• Het ontwerpen van dingen die mooi zijn, zoals

de nieuwste iPhone.• Het ontwerpen van dingen die leuk zijn, zoals

speelgoed of grappige dingen als het werk van Maarten Baas.

Wat is goed ontwerpen?De meeste dingen zijn al bedacht; we hebben al heel lang messen, stoelen, zebrapaden en fietsen.

Ontwerpen gaat dan ook vaak over dingen beter doen. Goede ontwerpers durven dingen ter dis-cussie te stellen. Hun antwoord is niet altijd meer doen, maar vaak anders doen.

Page 4: uitgave 11 Samen ontwerpen · 2019-11-27 · Dieter Rams Veel ontwerpers vinden dat de regels van Dieter Rams leidend zijn voor een goed product. Dieter Rams is een bekende Duitse

. 6 . . 7 .

Dieter RamsVeel ontwerpers vinden dat de regels van Dieter Rams leidend zijn voor een goed product. Dieter Rams is een bekende Duitse industriëel ontwerper, die zich sterk maakt voor gebruiksvriendelijkheid en duurzaamheid (en tegen verspilling).

In 1970 schreef hij zijn 10 prachtige regels voor goed ontwerp:

Goed ontwerp is innovatief, bruikbaar, mooi, snap je meteen, dringt zich niet op, is eerlijk, is blijvend, is helemaal goed, is duurzaam, is zo min mogelijk.

Zijn regels zijn voor veel ontwerpers nog altijd van grote waarde.

Maar voor kinderen zijn ze minder helder. Want waar passen squishies in deze regels? Of glittergel pennen of Super Mario Odyssey?

Dingen die bescheiden en extreem bruikbaar zijn vinden kinderen in eerste instantie vaak wat saai.

Er zijn eigenlijk twee soorten ontwerp:1. Ontwerp dat leidt tot het bereiken van een doel:

2. Ontwerp dat leidt tot het hebben van een ervaring:

Het ontwerpen van een ervaring ligt dichter bij hoe kinderen denken en wat ze zelf ervaren.

ervaring

gevoel

symbolisch

zintuigenprikkelen

om emotiesop te wekken

voor zelf-expressie

doel

functioneel

ergonomich

techniekdie iets kan

functies die werken

makkelijkte gebruiken

Page 5: uitgave 11 Samen ontwerpen · 2019-11-27 · Dieter Rams Veel ontwerpers vinden dat de regels van Dieter Rams leidend zijn voor een goed product. Dieter Rams is een bekende Duitse

. 8 . . 9 .

Hoofdstuk 2: de mythes rondom ontwerpprocessen

Veel ontwerpprocessen met kinderen leiden tot een product, maar het product is eigenlijk maar een klein onderdeel van het hele proces.

Ontwerpen is meer dan productontwerpWij vertellen dat graag zo: de oplossing die de ontwerper maakt bestaat uit een aantal dingen, het product, het proces en de dienst.

• Er is een product: het product is het gereed-schap dat je nodig hebt. Bij reizen met het OV is het product de OV-chipkaart.

• Er is een proces: het proces beschrijft hoe het product gebruikt wordt om het doel te

• bereiken. Bij reizen met het OV: het hele • proces van opwaarderen, in- en uitchecken.• Er is een dienst: de dienst is datgene waar het

echt om gaat. Het doel dat je als gebruiker van de dienst hebt. Bij reizen met het OV: het reizen!

Page 6: uitgave 11 Samen ontwerpen · 2019-11-27 · Dieter Rams Veel ontwerpers vinden dat de regels van Dieter Rams leidend zijn voor een goed product. Dieter Rams is een bekende Duitse

. 10 . . 11 .

Het is goed dat te laten zien aan kinderen; het denken wordt er groter door en het product beter en betekenisvoller. Als je jouw vraag plaatst in het product - proces - dienst model, wordt datgene dat de kinderen bedenken veel beter omdat het meer context heeft.

Design thinking is heel moeilijkEen klassiek ontwerpproces lijkt altijd een beetje op design thinking. Een serie logische stappen die ervoor zorgen dat het werk zorgvuldig gaat en de kinderen de juiste informatie hebben op het juiste moment.

begrijpen concept ontwikkelen

definiëren prototypemaken

testen

Ik heb al een

idee!

Ik heb al een

idee!!

Ik vind dit idee stom :(

Ik wil nu al testen! Ik

heb nieuw onderzoek!

Ik heb een nieuw

idee!

IK HEB AL EEN IDEE!!!

Design thinking is prachtig. Maar niet altijd hoe het echt gaat. Sterker nog: ik geloof dat het meestal niet zo gaat. En dat is fijn om te erkennen.

Al meteen na de start van het ontwerpproces zullen de regels worden gebroken. Want een idee wacht niet tot de concept-fase officiëel begint. En sommige kinderen bouwen al testend hun proto-type. Oftewel: ontwerpen is geen lineair proces.

Het is mij nog nooit gelukt volgens een vaststaand proces een creatief project te realiseren. En dat is maar goed ook.

Gebruik het design thinking als gids, maar niet als wet. Je wilt de mooie ideeën niet neerslaan omdat je volgens het schema nog niet in de ideeën fase zit.

Page 7: uitgave 11 Samen ontwerpen · 2019-11-27 · Dieter Rams Veel ontwerpers vinden dat de regels van Dieter Rams leidend zijn voor een goed product. Dieter Rams is een bekende Duitse

. 12 . . 13 .

Het is niet altijd leukOntwerpen met kinderen is niet altijd leuk. Dat komt omdat een ontwerp proces niet altijd leuk is. Een ontwerpproces kent ups en downs.

En dat geldt dat ook voor korte co-creatie pro-jecten. Van een jubelstart kom je onherroepelijk vast te zitten of belandt je in een fase van diepe teleurstelling. Iemand krijgt zijn zin niet, de tijd is te kort, er kan van alles mis zijn.

Laat het gebeuren! Als de energie verslapt, is dat gewoon zo. Benoem het, lach er samen om. Niks ergs aan.

voortgang

hum

eur

Moeilijkerdan ik

dacht...

Gaaf! Beginnen!Alles kan!

Te weinig

tijd, aaah!

Bijna klaar, laatste

loodjes...

Het is af!En zo goed!

Ja!

Hoofdstuk 3: de juiste voorwaarden

Een goed ontwerpproces voldoet aan een aantal voorwaarden. Jouw kennis en ervaring, het team dat je samenstelt, de relevantie van je vraag en de haalbaarheid. We zetten ze hier uiteen.

Voorwaarde 1: jijZorg dat je voldoende weet van kinderen voor je met ze gaat werken. (Kinderen leuk vinden is niet genoeg.)• Zorg dat je weet wat ze weten en kunnen,

verdiep je bijvoorbeeld in de kerndoelen en leerlijnen in het PO. (zie: http://tule.slo.nl/)

• Zorg ook dat je hun leefwereld enigszins kent. Het kost veel tijd je in te leven als je echt geen idee hebt. Bovendien getuigt het van respect en interesse als je je goed voorbereidt.

• Maar: wees wel jezelf! Probeer niet in een kinderexpert te veranderen en als zodanig te spreken. Dat vergroot de afstand tot je deel-nemers.

Je moet echt bereid zijn met ze samen te werken, als gelijkwaardige partners. Jij doet mee!

Page 8: uitgave 11 Samen ontwerpen · 2019-11-27 · Dieter Rams Veel ontwerpers vinden dat de regels van Dieter Rams leidend zijn voor een goed product. Dieter Rams is een bekende Duitse

. 14 . . 15 .

Voorwaarde 2: teamMaak een goed team. Selecteer een mooie groep deelnemers met ieder een iets ander profiel: qua interesse, dynamiek, kennis en ervaring. Probeer je tijdens de selectie voor te stellen wat er gebeurt als ze als groep bij elkaar zijn. Als je veel zelfverzekerde roepers hebt, wordt je sessie chaotisch geroep. Zoek ook naar de rustige, reflectieve personen. Zoek kennis in verschillende hoeken, kies bewust voor verschillende opvattingen.

Zoek dus niet perse naar de beste individuen, maar maak het beste team.

Voorwaarde 3: relevantieAbsolute kern van een goed ontwerpproces is dat de ontwerpers vinden dat het belangrijk is. Het onderwerp doet ertoe, ze voelen zich ermee verbonden. Als er geen gevoelde relevantie is, wordt de uitkomst hooguit beleefd middelmatig.

Wij hebben een sterke voorkeur voor een aanpak vanuit verontwaardiging.

Heel persoonlijk en dus relevant:• Wat maakt je boos?• Hoe wil je dat het verandert?• Wat kun jij er zelf aan doen?• Wat wordt er anders omdat jij wat deed?

Die energie past goed bij kinderen! Ze willen een mooie wereld en voelen zich vaak geraakt door onrecht of domheid.

Als je kinderen gaat werven om mee te werken, moet je zoeken naar kinderen die het onderwerp van jouw sessie echt als relevant voelen. Niet alle onderwerpen zijn dus geschikt.

Page 9: uitgave 11 Samen ontwerpen · 2019-11-27 · Dieter Rams Veel ontwerpers vinden dat de regels van Dieter Rams leidend zijn voor een goed product. Dieter Rams is een bekende Duitse

. 16 . . 17 .

Voorwaarde 4: haalbaarheidAls het niet kan, is er niets aan. Als je kinderen uitnodigt mee te werken, is het belangrijk dat ze zullen slagen; je hebt zo’n korte relatie met ze dat er vaak geen ruimte is om falen goed op te vangen.

Slagen kan op veel manieren: slagen door een mooi product, door een mooi inzicht, of door iets dat ze zelf hebben geleerd waar ze trots op zijn. Zelfs als het plan niet helemaal is gelukt, kun je wel expliciet wijzen op de dingen die goed en bijzonder zijn.

Slagen heeft sterk te maken met de juiste omstandigheden:• Is er voldoende tijd voor niet-kern processen?

(Kinderen die aan elkaar wennen, tijd voor grappen en gedoe.)

• Heb je de juiste mooie spullen om mee te werken?

• En heb je een fijne werkruimte?• Is er goede aandachtige begeleiding? (Die

steunt, maar het niet overpakt, en die niet de hele tijd foto’s maakt!)

• Is er lekker eten en drinken?

En inhoudelijke aspecten:• Is je vraag (klein en) helder genoeg? • Kun je er deelvragen en kleineren opdrachten

van maken?• Is het voor de kinderen duidelijk wanneer het

gelukt is?

Als jouw vraag en voorbereiding aan de voorwaarden voldoet kun je een sessie gaan bedenken.

Page 10: uitgave 11 Samen ontwerpen · 2019-11-27 · Dieter Rams Veel ontwerpers vinden dat de regels van Dieter Rams leidend zijn voor een goed product. Dieter Rams is een bekende Duitse

. 18 . . 19 .

Hoofdstuk 4: een goede sessie maken

We ontwerpen iedere sessie afzonderlijk; we werken nooit met een vaste opzet. Dat komt voort uit onze overtuiging dat samen ontwerpen een subjectief proces is. Er is geen neutrale aanpak nodig, onze opvattingen mogen prima door-klinken. We zijn immers erg goede en ervaren ontwerpers en geen neutrale begeleiders.

Wel beginnen we met een aantal vaste uitgangspunten.

FlowWe gebruiken de flow theorie van Mihaly Csikszentmihalyi losjes als checklist voor het ontwerpen van onze sessie. Tijdens het bedenken van de sessie toetsen we onze ideeën met deze checklist:

Mensen zijn lekker bezig als:• Ze weten wat ze moeten doen.• Ze weten hoe ze het moeten doen.• Ze weten of ze het goed doen.• Ze weten waar ze naar toe werken.

Page 11: uitgave 11 Samen ontwerpen · 2019-11-27 · Dieter Rams Veel ontwerpers vinden dat de regels van Dieter Rams leidend zijn voor een goed product. Dieter Rams is een bekende Duitse

. 20 . . 21 .

• De uitdagingen interessant zijn.• Ze complexe vaardigheden moeten gebruiken.• Er geen afleiding is.

Kunnen we het kiezen van opdrachten en werkvormen alle vakjes afvinken, dan zijn we goed bezig.

Het planPer fase in de sessie voert een andere emotie de boventoon. We onderscheiden 3 fases: start, werken, reflectie/afsluiting.

start afsluitingveilig, passief spannend, actief

start-vraag

samen

praten

vragen

denken

maken

groepjes

presen-teren

start-vraag

Helder vraagstuk, haalbaar.

Werken in verschillende werkvormen. Reflectie op vraagstuk:Is het gelukt?

• Bij de start moet alles meteen helder zijn: wat is het vraagstuk, waarom zit juist dit team hier (zowel kinderen als volwassenen) en wanneer is het gelukt? En heel belangrijk: wat is de agenda? (Hang die ook even op.) Gevoel: op je plek, het gaat lukken.

• Het werkdeel bestaat uit een groot aantal activiteiten. De opbouw is van veilig naar spannend. Meestal betekent dat, dat we met de hele groep starten en al luister-end kennis en vertrouwen opbouwen: passief en veilig. Daarna gaan we de kin-deren uitdagen zelf met dingen te komen in groepjes of individueel werk: actief en spannend. Dat wordt gepresenteerd en becommentarieerd door de hele groep. Gevoel: van passief naar actief, van veilig naar spannend.

• In de reflectie en afsluiting beslissen we samen of we aan onze opdracht hebben voldaan en wat we van het resultaat vinden. Gevoel: kritisch, verantwoordelijk, trots.

Op pagina 30 en verder vind je een template om zelf een sessie te ontwerpen.

Page 12: uitgave 11 Samen ontwerpen · 2019-11-27 · Dieter Rams Veel ontwerpers vinden dat de regels van Dieter Rams leidend zijn voor een goed product. Dieter Rams is een bekende Duitse

. 22 . . 23 .

DOK DelftWe hebben vorig jaar in DOK Delft met een groep kinderen naar de jeugdafdeling gekeken. De vraag: Hoe zorgen we dat de kinderen (nog) beter en leuker boeken (en andere dingen) kunnen vinden in de collectie van DOK?

De eerste sessie ging zo: Start• Luisterden naar de opdracht van DOK en de

deelvraag voor sessie 1.• Iedereen stelt zich één voor één voor aan de

hand van zijn biblitoheek-gedrag (graag lezen of juist niet, favoriete boek, grootste gemis in DOK, suggestie voor uitbreiding collectie, etc.)

Werksessie• Een rondleiding over de jeugdafdeling• In groepjes denken en werken: hoe deel je

objecten in, hoe toon je ze in een ruimte en hoe zorg je dat mensen anders kiezen dat ze misschien vanzelf doen? (Als prikkel gebruik-ten we de theorieën rondom het indelen van supermarkten en all-you-can-eat restaurants).

In ieder groepje werkte een senior ontwerper mee als teamlid.

• Eetpauze• In groepjes: de bedachte ideeën testen met

een deel van de collectie, en de zelf meege-brachte objecten. Indelingen maken op de vloer, lekker groot!

Reflectie en afsluiten• Ieder groepje presenteert hun inzichten,

anderen stellen vragen.• Centraal terugkijken op de opdracht en

deelvraag: zijn we waar we wilden komen?

Bij ieder nieuw onderdeel deden we een verplaatsing. We werkten veel op de grond, om overzicht te krijgen, en om lekker te kunnen bewegen.

Page 13: uitgave 11 Samen ontwerpen · 2019-11-27 · Dieter Rams Veel ontwerpers vinden dat de regels van Dieter Rams leidend zijn voor een goed product. Dieter Rams is een bekende Duitse

. 24 . . 25 .

MaatwerkEen sessie is altijd maatwerk.

In DOK was een belangrijke vraag hoe kinderen van het ene boek naar het andere komen. Toen we merkten dat kinderen een netwerk concept wilden voor het aan elkaar verbinden van boeken, hebben we voor de volgende sessie een grote netwerk-oefening bedacht, waarin we de collectie fysiek op de vloer gingen neerleggen en verbind-en.

Dat hadden we niet van te voren kunnen weten, en heeft het meest opgeleverd!

Alles van te voren bedenken kan dus niet. Daarmee verklein je de creatieve ruimte.

Wel hebben we een selectie van favoriete werkvormen die we regelmatig inzetten.

Voor ideeën:• Inspiratie materiaal, crazy eights, context

mapping, storytelling, andersom denken, product/ proces/ doel, de magische metafoor, moodboard, dagboek.

Voor ontwerpen• Inspiratie materiaal, context mapping, wat

nu-tool (instrument om te zien waarom iemand niet verder komt in zijn creatieve proces), product/ proces/ doel, moodboard.

Voor reflectie • Context mapping, six thinking hats, rollenspel,

waarnemen.

Page 14: uitgave 11 Samen ontwerpen · 2019-11-27 · Dieter Rams Veel ontwerpers vinden dat de regels van Dieter Rams leidend zijn voor een goed product. Dieter Rams is een bekende Duitse

. 26 . . 27 .

De magische metafoor!Een vaste tool die we altijd inzetten om het denken te vergroten is de metafoor.

Met een metafoor activeer je bestaande kennis. Een metafoor zorgt dat je het snapt zonder dat er uitleg nodig is.

Bij het indelen van een bibliotheek hebben we bijvoorbeeld goed gekeken naar hoe een super-markt tot keuzes verleidt (of dwingt). Zo leidde het snackrek bij de kassa tot het idee leuke maar onbekende boeken onder de aandacht brengen bij de uitleenbalie ;)

Je kunt bij ieder onderwerp zoeken naar een metafoor die past.

orientatie

Wat doe ik hier?

vertrouwen

Wat doe jij hier?

doel

Wat doen we?

aanpak

Hoe pakken we

het aan?

Gevoel als het goed gaat:We zijn samen een team. Ik hoor erbij.

Gevoel als het niet goed gaat: Onzekerheid, angst.

Goed:Ik kan op jou vertrouwen. Waardering.

Niet goed: Voorzichtig. Geen vertrouwen.

Goed:Helder, gedeeld idee over het doel.

Niet goed: Afhankelijkheid, weerstand.

Goed:Heldere taken en stappen. Je snapt of het goed gaat.

Niet goed: Ruzie, verwarring.

Hoe gaat het?Tijdens het werk gaat het altijd anders dan gepland. Sommige werkvormen slaan totaal niet aan, sommige leveren onverwacht extreem veel op. De kinderen hebben geen zin, of zijn juist niet te stoppen. Wat er ook gebeurt, het is doorgaans goed. We zorgen altijd voor 120% programma, zodat we meteen dingen kunnen veranderen als dat beter is.

En als we willen snappen waarom het niet lekker loopt vinden we het Drexler/Sibbit team-performance model fijn: daarmee kun je zien waar een emotie in team of deelnemer vandaan komt.

Page 15: uitgave 11 Samen ontwerpen · 2019-11-27 · Dieter Rams Veel ontwerpers vinden dat de regels van Dieter Rams leidend zijn voor een goed product. Dieter Rams is een bekende Duitse

. 28 . . 29 .

TenslotteNog wat aandachtspunten:• Een idee is soms heel kwetsbaar: als iets

wordt gedeeld, is het vaak nog niet helemaal uitgedacht. Weer eerlijk, maar ook voorzichtig.

• Een idee is als een ijsberg: veel aspecten van een idee komen niet meteen naar voren als iemand het vertelt; het is moeilijk alles heel duidelijk uit te leggen als het nog in je hoofd groeit, of als je verlegen bent. Help door vragen te stellen, of zorg dat je de kinderen persoonlijk even spreekt voor er aan de groep gepresenteerd wordt.

• Vaak komen er ideeën naar voren die al bestaan. Maakt niet uit, het is altijd anders dan dat andere. Bouw erop door!

En de allerbeste tip: doe mee, wordt onderdeel van het team, proces en idee! Maak jezelf kwets-baar en zet je expertise in. Kinderen kunnen veel, maar samen met volwassenen kunnen ze meer!

Jouw expertise is heel waardevol.

Samen ontwerpen is geweldig. Wij maken vrijwel al onze projecten met ervaringsdeskundigen als de kinderen in dit verhaal. Allemaal geen ontwerpers, maar allemaal experts. Wij zijn er van overtuigd dat je alleen zo de beste ideeën bedenkt.

Page 16: uitgave 11 Samen ontwerpen · 2019-11-27 · Dieter Rams Veel ontwerpers vinden dat de regels van Dieter Rams leidend zijn voor een goed product. Dieter Rams is een bekende Duitse

. 30 . . 31 .

Jouw eigen sessie

Wij plannen onze sessies door samen met kaartjes op een ontwerpvel te werken. Het ontwerpvel is een lege template, met een aantal vaste stappen.

Een aantal activiteiten staan vast: er is altijd huiswerk om de kennis en ervaringen van de deel-nemer te activeren. Er is ook altijd een startvraag, een welkom en reflectie aan het eind.

De werkvormen voegen we toe. We kiezen de juiste en beslissen wat de uitkomt van die speci-fieke werkvorm moet zijn. We stellen ons voor of het goed is, schuiven, passen aan voegen toe en halen weer weg. We doen dat op papier aan een tafel omdat je er dan goed samen naar kunt kijken en over kunt praten.

WerkvormenHiernaast zie je de werkvormen die we graag gebruiken. Het zijn bekende werkvormen, je kunt ze allemaal online opzoeken. (De werkvormen die we speciaal ontwerpen staan hier niet bij, omdat die niet algemeen in te zetten zijn.)

Kies de werkvorm die je wilt gebruiken en schrijf hem op een los briefje (post-it!). • Bedenk per werkvorm wat de gewenste uit-

komst is. • Bedenk ook hoeveel tijd een werkvorm kost,• wat je er voor nodig hebt • en hoe de kinderen samenwerken. • Plaats de werkvorm dan in het ontwerpvel.

context mapping

storytelling

andersomdenken

product/proces/doel

magischemetafoor

moodboard

dagboek

wat nu tool

crazy eights

inspiratiemateriaal

moodboard

context mapping

product/proces/doel

wat nu tool

inspiratiemateriaal

Voor ideeën: Voor ontwerpen:

context mapping

six thinking hats rollenspel waarnemen

Voor reflectie:

Page 17: uitgave 11 Samen ontwerpen · 2019-11-27 · Dieter Rams Veel ontwerpers vinden dat de regels van Dieter Rams leidend zijn voor een goed product. Dieter Rams is een bekende Duitse

. 32 . . 33 .

OntwerpvelGebruik deze template om je werkvormen in te plaatsen.

Fase:voorbereiding

Fase:Kennismaken/starten

Fase:Werken, productief zijn

Fase:Afronding wilde fase

Fase:Reflecteren,concluderen

Fase:Afronden

Gevoel:Leuk! Zin in!

Gevoel:Leuk, maar ook spannend.Gaat het (me) lukken?

Gevoel:We hebben al van alles, het wordt steeds beter.

Gevoel:Moe, klaar, weet even niets.

Gevoel:Het is gelukt,het is goed.

Gevoel:Gelukt! Trots! (Zin in volgende keer want ...)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

jij en het onderwerp

jij en het onderwerp

welkom

startvraag

startvraagpizza!

reflecteren op

Page 18: uitgave 11 Samen ontwerpen · 2019-11-27 · Dieter Rams Veel ontwerpers vinden dat de regels van Dieter Rams leidend zijn voor een goed product. Dieter Rams is een bekende Duitse

. 34 . . 35 .

Nawoord

We hopen dat je dit een leuk en inspirerend boekje vond. En dat je handvaten ziet hoe jouw kinderproduct samen met kinderen te ontwerpen.

Misschien ben je teleurgesteld dat dé oplossing of aanpak er niet in stond. Dat is vervelend. Maar ook goed! Want dat betekent dat het belangrijk voor je is. Er is geen geheim recept dat altijd werkt, iedere sessie is anders.

Daarom helpen we graag. Met feedback, met een gesprek, of met een sessie. Dus aarzel niet contact op te nemen!

Liefs, Familie van Fonk

[email protected]

Concept en tekst: Astrid Pootllustraties: Myhra Sandifort

Page 19: uitgave 11 Samen ontwerpen · 2019-11-27 · Dieter Rams Veel ontwerpers vinden dat de regels van Dieter Rams leidend zijn voor een goed product. Dieter Rams is een bekende Duitse

. 36 .