TWEEDE WERELDOORLOG

Mei 1940 t/m September 1945

L. Nelissen

Venrayseweg D 130 b

Horst L.

Het begin.

1940.Vrijdag 10 Mei

Om pl.m 1 uur ('s nachts) wakker geworden door hevige ontploffingen afkomstig van richting

Lottum en Venlo.

Daar het voorgaande dagen wel meer voorkwam was nog niet bekend of er werkelijk iets

gaande was.

Geleidelijk werden deze ontploffingen menigvuldiger en soms zeer sterk.

Om pl.m 4 uur kwamen zeer vele vliegtuigen die meest richting Noord Oost – Zuid West

vlogen.

De Nationaliteit kon niet worden vastgesteld.

Groepen van tien en meer werden waargenomen.

Aangezien het vermoeden opkwam dat er toch wel iets gaande moest zijn werd van de radio

vernomen dat een aanval op Nederland gaande was.

De Nederl. luchtwachtdienst melde een groot aantal Duitsche toestellen boven ons land.

Volgens deze berichten werden op vele plaatsen parachutisten uitgegooid, vooral bij

vliegvelden.

Verscheidene vliegvelden werden gebombardeerd of er werd geprobeerd er te landen.

Op de Maas werden vliegtuigen neergelaten waaruit personen in bootjes gelaten

(rubberbootjes) die naar den kant moesten roeien.

De menschen stonden in groepjes te kijken naar de passeerende vliegtuigen.

Klokken of sirenes werden niet gehoord.

Militairen werden niet gezien behoudens dan een enkele ordonnans.

Van paniek onder de menschen was niets te bespeuren.

De stemming was wel ernstig.

Naar gelang het morgen werd, werden de ontploffingen minder.

Om pl.m 9 uur kwamen enkele bussen Hollandsche soldaten o.a. de luchtwacht van Horst die

richting Venray vertrokken.

Na de middag om ong. 9 uren kwamen Duitsche soldaten Horst binnen.

Later na de middag kwamen een paar groepjes van deze soldaten over de Venrayscheweg per

fiets.

Ze keerden terug met twee Hollandsche soldaten tusschen zich in.

Allerhande geruchten over de gevoerde gevechten enz. werden gedaan.

En vanzelfsprekend veel werd er gelogen.

Zoo werd o.m. gezegd dat Lottum zeer veel geleden zou hebben.

Ook zou de bierbrouwerij van Arcen in puin geschoten zou zijn, dit zou door een gewonde

soldaat gedaan zijn die in Sint Anthoniusgesticht gewond lag en werd door

hemzelf verteld aan een zeer vertrouwd persoon, die dit verder vertelde. (

Den geheelen dag door vlogen vliegtuigen af en aan meest komende uit Noord Oostel.

richting.

De Duitschers moeten over Sevenum en misschien ook van andere plaatsen uit naar Helden

opgerukt zijn.

's Avonds werden meerdere malen ontploffingen gehoord uit die richting en werden

zoeklichten waargenomen in de lucht.

Voor den avond lande in America een Duitsch vliegtuig dat was aangeschoten. De inzittenden

waren gewond.

Zaterdag 11 Mei.

Nacht zeer rustig, geen verkeer op straat.

Bij aanbreken van de dag begonnen de vliegmachines weer te vliegen. De Duitschers kwamen

vanaf de Maas uit rich- ting Lottum en Broekhuizen.

Volgens zeggen zouden de geallieerden de brug die hersteld was over de Maas weer vernield

hebben.

Van vluchtelingen was weinig te zien.

Den dag van gisteren kwamen enkelen met pakken (bedderij enz.)op de fiets neven.1

Alles wat Duitsch was ging op Helden aan.

'S nachts werden lichtkogels boven Blerick gezien.

Daar zou een bom gevallen zijn.

In Sevenum zouden de Duitschers verschillende fietsen in beslag genomen hebben en ook

radioapparaten enz.

Auto's werden opgevorderd met chauffeur die mee naar Helden gingen.

Ook een pony met wagen moest mee.

Zondag 12 Mei.(Pinksteren)

Bedrijvigheid in de lucht als vorige dagen.

De soldaten gaan nu richting America. In Griendtsveen moet geen weerstand geboden zijn.

De colonne moet dan ook via America en Griendtsveen verder getrokken zijn.

Vanaf den eersten dag af is electr. stroom verbroken, zoodat berichten schaars zijn wegens

radio te moeten missen.

Maandag 13 Mei.

In de lucht hetzelfde.

Tegen den avond uit richting Noord Noord West geweldige ontploffingen gedurende

ongeveer één uur.

We krijgen Duitsche tijd. d.i. 1 uur en 40 minuten later.

Dinsdag. Bedrijvigheid in de lucht neemt af.

Om 19 uur wordt via de radio medegedeeld dat de Nederlandse weermacht het bijltje erbij

neergelegd heeft.

Om ±24 uur (nu Duitsche tijd) sprak de Opperbevelhebber van Land en Zeemacht voor de

radio en verklaarde dat de strijd te ongelijk was en dat hun technische middelen niet tegen den

vijand opgewassen waren, dat duizenden Hollanders reeds gesneuveld waren en dat

Rotterdam gebombardeerd was en als de strijd niet gestaakt was, meerdere steden zouden

volgen.

Op Dinsdag kregen we weer electriciteit.

Woensdag. Niets bijzonders. Er heerscht spanning wat nu met de Nederlandse militairen gaat gebeuren.

Donderdag. Niets bijzonders.

Vrijdag. Idem.

Zaterdag. Idem.

Zondag. Idem.

Maandag 20 Mei.

Over Venray - Overloon - Oplo - Elzendorp door de defensielinie, die geheel intact is

gebleven, en verder over Handel, Boekel, Volkel naar Uden daar koffie gedronken in

Missiehuis en toen verder over Veghel, Sint Oedenrode, Best, Oirschot, Moergestel, Tilburg

naar Ginneken.

Vanaf Venray ging P.v.Enckevort met ons (Henri en ik) mee tot Uden.

We moesten Piet van Henri gaan halen, die van Uden naar Ginneken gegaan was en misschien

weer terug naar Uden was gegaan.

Daarom ging het over Uden om te zien of hij daar was.

Vanaf Veghel was het geweldig druk op den weg tot Breda toe.

Zoowat alle Duitsche wagens.

Hier en daar lagen auto's langs den weg die verongelukt waren of zooiets.

In Moergestel zagen we de eerste uitwerkselen van den oorlog. Meerdere wagens, auto's,

zijspannen van motorfietsen lagen langs den weg.

Verder zagen we een graf langs den weg, waaronder drie Hollandse militairen, die daar

gesneuveld waren. De namen stonden er op.

We moesten natuurlijk kijken of er geen bekenden bij waren. Dat was echter niet het geval.

Juist voor Tilburg lagen Duitschers begraven. Een Christen volgens zeggen van een heer die

daar ook aan het kijken was. Zou dat wel een Oostenrijker zijn, die zouden daar veel

doorgekomen zijn.

In Tilburg zagen we de uitwerkselen van bommen. Op het gebouw van Van Gend en Loos

was er eentje terecht gekomen. Het was tamelijk verwoest.

In Tilburg gingen we aan bij een zwager van Driessen Nol (neven2 Duif Piet).

In Tilburg zouden een dertigtal dooden zijn (burgers).

Bij spoorwegovergang waren aan beide zijden groote gaten van de spoorlijn.

Vele huizen hadden daar veel schade van, en enkele totaal verwoest.

Zoo ging het trouwens langs den geheelen weg van Tilburg naar Breda.

Vele auto's, wagens enz. lagen daar langs den weg, sommigen doorzeefd met kogels, andere

totaal uitgebrand, weer andere geheel in elkaar gedrukt.

Men schijnt nog gauw de paperassen in veiligheid te hebben willen brengen, wat niet gelukt

is, want op sommige plaatsen lagen hoopen papier verspreid.

Dikke bomen waren veel geheel afgeknapt en takken afgeschoten of zoiets.

Menschen lagen er gelukkig niet meer.

We konden ons echter al een goed idee van den oorlog voorstellen.

Op de weg was het druk van de militairen. Duitschers met vracht en luxe wagens.

Ze hadden veel Hollandsche militaire wagens in gebruik.

Hollandsche militairen waren er ook veel op den weg. Deze moesten zich volgens zeggen

gaan melden in Breda, Den Bosch enz.

Ik denk dat meesten hiervan nog in Zeeland gevochten hebben.

In Ginneken waren ook verschillende huizen verwoest.

Piet had bij zijn reis van Uden naar Ginneken de vliegmachines de bommen zien uitgooien,

dat was toen de slag op den Bredaschenweg in gang was.

Toen ze goed en wel in Ginneken aangekomen waren moesten ze de bosschen invluchten.

Hoeveel burgers er in Ginneken gedood werden weet ik niet meer maar veel toch wel niet.

In Etten waren volgens zeggen in Ginneken 70 burgers gedood zijn.

Dinsdag Weer terug naar Horst.

Nog meer Hollandsche militairen waren op den weg.

Soms met troepjes te voet, soms enkele met de vrouw of verloofde bij zich. Ze waren toch

zoowat vrij in hun beweging.

Dinsdag op Woensdag.

'sNachts bedrijvigheid in de lucht hier ter plaatse.

Bij wachtpost 13 valt een bom en vernielt wat pannen van het naasbijzijnde huis.

Ook in America valt een bom dicht bij een huis wat tamelijk vernield moet zijn.

Donderdag Niets bijzonders.

Vrijdag Idem.

Zaterdagavond Niets bijzonders.

Van Zaterdag op Zondag

'sNachts weer bedrijvigheid dicht bij ons ook want bommen en brandbommen vallen aan de

Venrayscheweg en aan den Oostenrijk dicht bij Piet Jansen (neef).

Piet van Tinus die nu bij Piet woont heeft nog verschillende brandbommen uit de grond

gehaald en gedemonteerd.

De vliegmachine die de diverse bommen heeft afgegooid liet zijn mitrailleur eveneens flink

rammelen.

Dit alles bracht verschillende mensschen het op hun zenuwen.

In Castenray zou nog een meisje er zenuwziek van zijn (schrik in de beenen geslagen)

Zondag niets belangrijks

Maandag idem

Dinsdag "

Woensdag idem

Donderdag "

Vrijdag "

Zaterdag "

Zondags snachts

(d.i na 12 uur dus eigenlijk Maandag) weer

bedrijvigheid in de lucht. Meerdere ontploffingen worden waarvan een geduchte.

Maandag overdag weinig niets bijzonders.

Dinsdag geen " "

Woensdag idem. " "

Donderdag idem.

Er wordt in Castenray enz. afweergeschut opgesteld door de Duitschers, ook op andere

plaatsen. Tienray enz. wat ons niet erg blij maakt.

Volgens zeggen zouden er veel wagens met munitie op de spoorlijn Venlo-Eindhoven staan

en het afweergeschut zou daar voor opgesteld zijn en tevens de vliegmachines die bij gunstig

weer wel elken nacht naar Duitschland gaan bombarderen terug te drijven.

'Snachts werd ik om half twee wakker door motorgeronk.

Vliegmachines vlogen richting Duitschland.

Enkele lichtbundels in de lucht welke den hemel afzochten. Een van deze lichtstraal kwam

van achter ons huis. Ik denk van achter Castenray uit en was nogal lichtgevend. Verder

gebeurde niets.

Vrijdag. Niets, des nachts evenzoo.

Zaterdag. Idem.

9 Juni Zondag. De krijgsgevangen komen over de grens.

Maandag. De eerste krijgsgevangen komen uit Duitschland.

Mussolini hield een rede welke door ons over de radio gehoord.

Even na deze rede werd gezegd dat Mussolini gezegd had dat hij een oorlogsverklaring aan de

ambassadeurs van Engeland en Frankrijk overhandigd had.

Van 11 t/m 21 Juni.

Weinig bijzonders behalve dan dat 17 Juni we op broodrantsoen gezet zijn.

2 Kg per week en per man. Wij krijgen dus in het geheel 18 Kg per week.

22 Juni landt een groot vliegmachien achter wachtpost 14 dicht bij het andere wat op den eersten dag

van den oorlog achter wachtpost 15 is geland.

Dit laatste is van binnen geheel door kwajongens vernield.

Bij het laatst gelande is wacht en de nieuwsgierigen worden op een afstand gehouden.

23 Juni. Naar genoemde vliegtuigen geweest kijken. Wat zijn ze groot.

Er gaat zoowat geen nacht voorbij of we hooren 'snachts Engelsche vliegtuigen overkomen.

Dan komt de lucht vol zoeklichten.

Oranje bollen (lichtkogels) verschijnen.

Bommen hoort men vallen, lichtflikkeringen waarschijnliijk van het afweergeschut. Soms een

vliegtuig wat laag vliegt en licht aan heeft, wat wel een Duitscher zal zijn.

24 Juni. Geen nieuws als wapenstilstand tusschen Frankrijk en Duitschland en Italie.

25 Juni. Geen nieuws.

26 Juni. Geen nieuws.

27 Juni. Geen nieuws als dat Rusland een ultimatum aan Roemenië heeft gezonden, waarin onder meer

Bessarabië geëischt wordt.

28 Juni. Niets bijzonders.

29 Juni. Idem.

30 Juni. Idem.

1 Juli t/m 11 Juli Niets bijzonders.

12 Juli.

Van 1 tot ruim 2 uur geweldig bombardement boven Duitsland.

De bommen bleven als het ware aan het vallen.

Een vliegmachine valt brandend in de Sevenumsche Peel neer.

Toen dit in de lucht aanvloog werd het bij ons nog geheel

licht, zoodat we dachten dat een lichtkogel uitgeworpen was,maar toen ik wou zien wat er

gaande was (Het was richting Zuid-West) was die verlichting weg.

Vanf 13 Juli tot 1 Aug.

Niets bijzonders.

Na een tijdje rust 's nachts, zeker wegens het donker weer, komt er weer bedrijvigheid. De

eene nacht meer de andere minder.

Er is achter ons in het veld neven de weg naar Oostenrijk veldkabel (telefoon) gespannen door

de Duitschers en er is tegen gewaarschuwd door de burgemeester voor vernielingen onder

bedreiging doodgeschoten te worden bij betrappen of kunnen bewijzen.

Van 1 t/m 3 Aug.

Weinig nieuws alleen is er overdag meer

bedrijviheid in de lucht.

Vooral veel van die groote vliegmachines krijgen we te zien.

Ook hooren we wel eens hooge vliegers en hooren ook ontploffingen vanuit Duitschland.

Bij de nieuwe uitrijking van broodkaarten kregen we twee stuks minder (2 kinderen onder 3

jaren).

We moeten het nu dus met 14000 gram per week doen.

Voordien kwamen we met 9 kaarten nog niet toe. Zoowat alles is gerantsoeneerd.

? Aug.

Vallen 'snachts 2 bommen bij het huis van Rambachs Castenray aan de Venrayscheweg en 2

in de "Pest". Dat kraakte hier flink.

Volgens Piet vd Munckhof van Dina had de eene een gat gemaakt van 3 meter diepte en een

doorsnee van 6 meter.

In die modder broekgrond zullen ze wel diep vallen.

25 Augustus komen vele Duitsche soldaten neven in vrachtwagens en

wagens waarbij zoeklichten en bijapparaten(luister-apparaten en accuwagens zegt men).Ze

zijn zoowat altijd overdekt met een zeil zoodat niet alles te zien is.

Ook wordt in de Markthal een hoop soldaten enz. ondergebracht.

Rondom ons d.i. worden zoeklichten geplaatst. Zoo b.v. aan den Oostenrijk bij vd Winkel en

verder in de Hei bij vd Heuvel enz.

Als er nu vliegmachines komen is het een lichtspul hoor.

Zondagavond 1 September hadden ze schijnbaar oefening.

Een paar maal zetten ze hun stralen recht.

Ik telde er een 60 tal.

Het was werkelijk mooi om te zien.

Dus rondom stonden een 60 zoeklichten opgesteld. Als die welke dichtstbij waren hun sterke

stralen gebruikten werd het heel licht (juist maanlicht)

Dinsdag 3 September. 's namiddags geweldig gebrom in de lucht.

Ik keek mijn oogen uit maar ontdekte niets.

Ik dacht dat moeten dan toch wel Engelschen zijn.

Het gebrom ging dan eens verder af en kwam dan weer dichterbij.

Eindelijk lukt het ze te pakken te krijgen.

Het was een troep van 9 stuks. Men kon zien al waren ze hoog dat het groote beesten waren.

Wat later zag ik weer een escadrille van 8 stuks. Nog later kreeg ik deze twee troepjes tegelijk

te zien. Dus 17 stuks waren er altijd. Toen een troep weer

Ze bleven hier in den omtrek rondcirkelen.

Toen een troep weer in de richting Venlo vlogen en ik even niet er naar omgekeken had zag ik

toen ik weer eens keek waar ze gebleven waren zag ik dat een toestel rookte en geweldig snel

naar omlaag storte. Ook een ander storte zonder te rooken omlaag.

Omdat dat groepje Engelschen daar in de buurt moesten zijn dacht ik dat die vallende

vliegmachines Engelschen waren als het Engelschen waren.

Later 'sAvonds hoorde ik van iemand die naar de onheilsplaats geweest was dat 3 Duitsche

toestellen neer geschotenvallen waren.

Twee parachutisten waren in Tegelen neergekomen. Alle andere inzittenden waren

verongelukt.

Een lag onder een parachute(waarschijnlijk niet open gegaan) en was geheel in elkaar gedrukt.

Een ander vond men met een arm en een been af.

Volgens deze zegsman was hij al gauw erbij voordat autoriteiten aangekomen waren.

Toen echter de Duitschers aangekomen waren moesten de menschen gauw er vandoor.

Woensdag 4 September.

Niets nieuws. Er wordt verteld dat de verongelukte vliegers leerling piloten waren. Ze zouden

boven in de lucht tegen elkaar gekomen zijn.

De toen rondvligenende machines zouden aleen Duitschers zijn geweest, Of 't waar is?

Kermis Zondag 22 September

maakt een groot Duitsch 3 motorig

vliegtuig een noodlanding aan Melderslo vlak bij (5 min loopen) spoorlijn Venlo Nijmegen.

Bij de landing raakte een vleugel een stroomijt die half omvergegooid werd.

Zoo te zien was het linkerwiel geheel vervrongen en was de romp op een plaats gescheurd.

Van de inzittenden schijnt er een wat meegekregen te hebben en nog niet erg, volgens zeggen

van de dichtbij wonende menschen.

In de nacht van 1 Oct - 2 Oct worden we wakker door een paar flinke ontploffingen.

Daags daarna zegt men dat ze bij wachtpost 7, dit is dan ongeveer in Blerick Boekend,

gevallen zijn (bommen).

Een paar dagen later vertelt men dat ze in Baarlo gevallen zijn.

Nadien gaat de tijd verder zonder opmerkelijke dingen.

Op 14 November krijgen we storm, die zoo hevig is dat we er bang van

werden.

Vóór deze datum waren reeds verschillende dagen voorafgegaan met veel wind.

Op 14 dezer was het echter wel het toppunt.

Er was bijna geen dak waar geen pannen vanaf waren gewaaid.

Wij behoorden tot de gelukkigen die geen pannen kwijt waren.

Wel waaiden in het kippenhok twee ruiten in. De eene was echter reeds gebroken. Dat was

onze schade.

In de Kasteelsche bossen waren honderden boomen ontworteld, waarschijnlijk wel meer als

duizend stuks in het geheel.

In het bosch neven ons land waar hoofdzakelijk eiken in staan waaren er een 20 tal

omvergeworpen. Allemaal groote eikenboomen.

In een dennenbosch zag op een plaats er wel een dertig bij elkaar liggen.

Nooit heb ik zoiets meegemaakt.

Er waren zoo momenten dat men dacht als je(de wind) niet gauw ophoudt waaien de ruiten

eruit.

Het Boerenbondslager aan de Hegelsom kwam er niet zuinig af.

Zooals men zegt waren pannen en zelfs kepers eraf gewaaid.

Ook Stels(de gewezen doodengraver)zijn woning is zooals gezegd wordt flink aangepakt.

Het gehele dak zou afgerukt zijn. Dat was voor hier nog erger als oorlog.

Intusschen gaat de oorlog voort.

Bij maanlicht hooren we het meest vliegmachines en kunnen we zien en hooren dat er

bedrijvigheid in Duitschland gaande is soms over een breed front.

De lichtfakkels die dan uitgeworpen zijn schijnt men verbazend ver te kunnen zien.

Me dunkt zoo wel ongeveer 60 à 80 Km ver.

Ook als er in Eindhoven (vliegveld) actie gevoerd wordt zien we lichtfakkels, flikkeringen en

ook soms veel lichtgevende bollen alsof ze aan een ketting zitten.

We praten dan ook wel van rozenkrans.

Ze komen van onderen en gaan zoo te zien niet erg vlug naar boven om dan op een zekere

hoogte uit te dooven.

Soms komen ze van twee kanten en snijden mekaar op zekere hoogte zoodat een X gevormd

wordt.

Op 28 November vallen weer twee bommen achter elkaar niet veraf.

Daags daarna hooren we dat ze in Venray aan de Overloonscheweg zijn gevallen, men praat

van gewonden.

Op Zondag 17 November werd verteld dat de N.S.B. zou rondtrekken.

Dat is echter niet gebeurd, wel op Zondag 24 Nov.

zoals men zegt hebben verschillende personen uit het publiek klappen gekregen hebben.

Men zegt dat verschillende gewapend waren met gummiknuppels.

'sAvonds toen ze juist wilden vertrekken moet er geschoten zijn door de bus heen waarin ze

gezeten waren.

Bij verschillende personen is huiszoeking gedaan. Men zegt bij Peters Hein, Stappers Lei.

Bij Peters Hein zou men het jachtgeweer meegenomen hebben.

Hij mocht een geweer hebben omdat hij een jachtacte bezat.

Volgens zeggen van de menschen zou met een revolver geschoten zijn.

Bij die N.S.B. optocht zouden een drietal Horstenaren geweest zijn.

Ik hoorde hen wel zingen en dacht dat ze neven zouden komen, maar neen ze trokken over de

Middelijk weg.

1941.

Begin Aug. '41 krijgen R.K. vereeniging een N.S.B. commissaris

toegewezen.

De kerk verbiedt in het lidmaatschap van de bonden

14 Aug. Bijna relletjes.

Er was om 9 uur in de kerk lof met voorbereiding tot 't feest van O.L.V.

Na deze kerkel.oefening zag ik een meisje staan met pamfletten.

Eerst dacht ik dat dit misschien tegen N.S.B. waren omdat die de laatse dagen met hun papier

in actie waren en hierop aanspoorden om niet te luisteren naar bisschoppen enz.

Spoedig echter gingen overal vlammen op, waar men die pamfletten verbranden.

Ik zag een N.S.B.er bij zoon brandend pamflet staan die de persoon die er het dichtstbij stond

sommeerde "Mak 't oet"

Mak 't oet zeg ik douw. Meteen wist ik de herkomst.

Het volk begon te lachen.

Even later stond dezelfde op de weg en schreeuwde "Doorloopen".

Weer begon het volk te joelen en te lachen.

Toen opeens kwamen een stuk of wat geuniformeerde N.S.B.ers naar men zei W.A.mannen.

Deze begonnen te schreeuwen van je welste als "Na hoês" en Loêpen.

Er kwam beweging in de massa, sommigen liepen hard, de massa echter ging traag

voorwaarts en scheen weinig neiging om te "loêpen".

Ik had de fiets bij me, echter zonder goed licht, zoodat ik om geen proces te krijgen, de fiets

aan de hand moest nemen.

Ik ging dan ook met de massa mee.

Toen ik bij 't Centrum was hoorde ik opeens een verschrikkelijk gehuil. Eerst meende ik een

hond te hooren maar daarna hoorde ik toch dat het een mensch was.

Later bleek dat dit W.Marcellis was die maar een been heeft.

Men had hem zoo maar zonder de minste reden omver geslagen.

Daags daarna hoorde ik dat nog een paar menschen geslagen waren.

Een wonder is het dat die volksmassa (allen jongens en mannen)zich heeft weten te

bedwingen. Een oogenblik scheen het of 't erop zou gaan, maar toch niet.

In den nacht van Zaterd 16/8 op Zondag 17/8 vallen een stuk of zes

bommen bij w.p.13. dat dreunde.

In Tegelen vielen bommen op pannenfabriek (brandbommen). Deze brande af.

Later kwamen vliegmachines die bommen gooiden dichtbij die fabriek.

Een straat werd geraakt en verschillende huizen vernield.

Enkele personen zijn gewond, geen dooden.

Van Maandag op Dinsdag(Van 18 op 19 Aug.) werd ik wakker door motorgeronk.

Ik stond op en zag dat er vanaf de grond geschoten werd op een vliegm. Die ze in hun

lichtbundels hadden.

't Vloog echter hard door richting Duitschl.

Zoo raken we aan de oorlog gewend.

Er vallen wel eens bommen dooch hier zonder ongelukken.

In de nacht van Zaterdag op Zondag 25 op 26 Aug.1942.

Op de morgen aan viel een brandende vliegmachine omlaag.

Juist boven ons huis zag ik haar voor het eerst (een brande bol in de lucht) ze koerste nog op

Lottum aan.

Direct nadat ik haar zag nam ze een wending en kwam met een bocht en reuzen vaart richting

Tienray.

Ze kwam terecht bij v.d. Winkel Oostenrijk.

Onder het vallen kwam een massa brandbommen omlaag.

Een paar honderd meter hiervandaan begonnen ze op de rond te ontbranden. Op een drietal

huizen vielen ze door het dak naar binnen.Bij de Lind (Oude en Nieuwe) en Jos Ambrosius.

Men wist ze nog juist op tijd te dooven.

Op de wegen en velden werden er honderden gevonden(een stuk in de grond). Ook waren er

nog onontplofte bij.

1942.

In het voorjaar 1942 viel een vliegmachine bij het "Hagelkruis".

Er viel wat op (misschien brandbommen of iets brandends) het huis van Stoers Noor

(M.Tacken - Wilms) die woont direct achter Stoers Wullem op het Hagelkruis aan.

Dit vliegmachine was aardig uit mekaar geslingerd.

Een motor lag in den tuin van ons gewezen huis in de Kranestraat, twee vleugels bij de

houtzagerij.

Dooden vliegers hier en daar.

In de nacht van 31 Juli op 1 Augustus maakte Horst wat ergers mee.

Er vielen verschillende bommen aan in de Hei in de Boschstraat, daarbij kwamen zeven zes

menschen om. Vijf buiten en een binnen.

Het waren Saris Sjang met de vrouw.

M.Arts (een jongen van Petjes Sis) met de vrouw (van Wijnands) Roelofs Mien(oude vrouw)

en een jongen van haar.

Op den avond van 2 October '42, radio aangezet op een Duitsch

station wat echter ineens de uitzendingen staakte.

Dacht toen misschien zijn er Engelschen en jawel ik hoorde druk gevlieg buiten.

Buiten gekomen hoorde ik wel dat het Engelschen wat werd bevestigd door het flikkeren

boven Duitschland.

Ik ging naar binnen waarschuwen met als resultaat dat spoedig de heele familie L.Nelissen

"Im Tiefen Keller" zat.

Piet en ik gingen echter spoedig naar buiten in het gat.

We hoorden van veraf gedonder, een enkele keer wat dichterbij.

Een vuurbol richting Eindhoven even in de lucht dan daarna vuur op den grond.

Richting Sevenum brand met soms felle oplaaing.

Richting Lottum brand, richting Swolgen brand.

Daags daarna hoorden we zeggen. Aan Melderslo schansenhoop door brandbommen in brand

geraakt.

In Swolgen een huis door brandbommen getroffen en afgebrand.

Vlak bij brandend huis groote bom gevallen waardoor een paar huizen zoo goed als geheel en

een stuk of wat andere flink beschadigd.

In Sevenum een vliegmachine gevallen tusschen Steeg en Kronenberg.

Naar Swolgen zijn we Zondags daarna (Piet, Mart en ik) eens gaan kijken en zagen zooals

boven beschreven.

Pastoor had ook nog ruiten kapot. Ook de kerk.

Horst was er dus behalve de schansenhoop goed afgekomen.

Wanneer zal ik weer schrijven?

Klokkenroof.

Dinsdag 27 Oct.'42.

In Venlo worden de klokken weggenomen.

In de Mariakerk zag ik toen ik tusschen 12 en half 2 door Venlo wandelde dat in het torentje

menschen stonden.

's Avonds toen ik naar de autobus wandelde was er niets meer in het torentje.

Daags daarna zag ik hetzelfde in de Sint Nikolaaskerk een honderd meter van ons kantoor af.

Donderdag om pl.m half vijf werden stond een vrachtauto bij die kerk stil later reed hij weg

met twee klokken erop een grootere en een kleinere.

Wanneer zal Horst er van beroofd worden?

Wat zal er weer volgen?

Op Dinsdag 10 November zitten er kerels in den Horster toren.

Dat gaat echter niet goed. Om de klokken er uit te krijgen moet er een groot gat in die dikke

muren gemaakt worden.

Op Woensdag 11 November St.Martinus zijn de kerels weer in den toren

aan het werk

Na de laatste mis d.i. na de mis van 10 uur (Uitvaart van dhr Coumans bestuurlid

Harmonie)begonnen de menschen de klokken te luiden. Dat was lang geleden dat ze die

gehoord hadden want al lang was dat verboden.

Ze luidden een vijf kwartier aan een stuk.

De genoemde kerels sneden soms de touwen door maar de menschen knoopten ze weer aan

mekaar.

De burgemeester had reeds een paar maal gewaarschuwd zonder succes.

Pas nadat den deken kwam en verzocht om toch op te houden om erger te voorkomen.

Op Vrijdagmiddag 13 November tuschen half vier en vier uur halen ze

Door middel van kabels de eerste klok uit den toren om ze dan direct op een auto te

vervoeren.

Nadat bij ons de klokken zoo geluid hadden wat blijkbaar een voorbeeld voor anderen was

geweest hoorde men meer klokken in den omtrek, dus een teeken dat die ook moesten

vertrekken.

Op 6 December Philips gebombardeerd.

1943.

30-1-'43 Den laatsten tijd hier en in de buurt weinig gebeurd.

Herman van Anna moest naar Duitschland zoogenaamd voor werk.

Hij is niet gegaan. Reeds daags na de vertrekdatum van die gedwongenen kregen ze bezoek

van de politie. Een paar maand nadien nogeens.

Verder echter gebeurde er niets.

Jacques van Dina moest Donderdag 28 Januari eveneens weg.

Den laatsten tijd is er in Maasbree of Blerick Boekend een vliegmachine gevallen

(Engelsche).

De piloot was met een parachute in Sevenum geland.

En werd daar met twee groote bussen waarin een twintig Duitsche soldaten (zooals men zegt)

daar gevangen genomen.

Door Sevenummers is daar nog een projectiel gevonden.

Deze is daar eens even geprobeerd met het gevolg dat vier menschen op slag gedood en drie

zoo gewond waren dat ze spoedig overleden.

Engelschen komen 's avonds dikwijls over.

Gelukkig vallen hier de laatsten tijd geen bommen.

Op 24 Januari is het vleeschrantsoen verminderd van 250 Gram op 200

Gram per week.

Dit is ± 140 Gram vleesch zonder been ofwel 2 lood per dag.

Wij mogen twee varkens slachten.

Op Bij slachting krijgt men 39 Kg per man en per jaar(November - November volgend jaar).

We zouden als we meerdere varkens mochten slachten 332 Kg kunnen slachten (vleesch met

been).

Er worden voor diverse dingen geweldig geld betaald. Men zegt voor een varken van ± 100

Kg 1000 gulden.

Voor een flinke ham ± 500 Gld.

Voor een doosje sigaretten betaalt men ƒ 3,50.

De sigaren die er zijn, zijn eigenlijk niets waard.

Sigaretten kan nog wel.

Er zijn ook bonlooze sigaren (klaar papier).

Mart moest nieuwe klompen hebben en moest daarvoor van half negen 's morgens staan

schilderen bij de klompenmaker. Vele werden nog teleurgesteld.

Veele dingen zijn helemaal niet te krijgen.

Wat te krijgen is moet ofwel geruild worden of geweldig duur betaald worden.

Voor boter betaald men ± ƒ 30- per Kg.

In de steden moet toch wel honger geleden worden.

Op den avond van 12 Maart 1943

zit ik zoowat te dutten bij het warme fornuis toen ik Piet opeens hoorde zeggen "Ze schieten

geducht en vader hoort het nog niet eens".

Ik zal waarschijnlijk wel van genoemd schieten wakker zijn geworden.

Toen ik dan wakker was hoorden we buiten flink lawaai, we liepen om buiten eens te gaan

kijken wat er gaande was naar de buitendeur(zijgevel).

We keken in een heele lichtpoel richting Slooi. Ik zei toen "daar is zeker een vlieger

gevallen".

Opeens zag ik boven ons een lichtend iets snel omlaag komen en riep toen daar komt er weer

eentje aan.

En jawel dat zaakje viel een 250 M. van ons af in het veld.

Een geweldige rook en vuurkolom steeg hoog in de lucht op.

Direct daarna hoorde ik wat aan komen fladderen (Juist een groote vogel die natte veeren

heeft).

Een geweldige slag op de harde weg verraadde een hard voorwerp.

Daarna weer zulk gefladder en weer een slag echter meer een doffe slag.

We hoorden later dat het eerste een ijzeren plaat en het tweede een benzintank geweest was

deze laatste lag bij Smits achter de "schop".

Intussen was de gevallen vliegmachine een vlam.

Het bleef aan het ontploffen in die vuurzee dan schoten zoon zilveren flitsen de lucht in.

Aangezien ik die dingen niet erg vertrouwde trok ik mijn hoofd telkens achter de muur terug.

Dat was ongeveer 9 uur.

Een tijdje na dit gebeuren om ongeveer elf uur kwamen Smits An bij ons vertellen dat bij

Weijs op den Gastendonk twee menschen door een daar gevallen bom het leven verloren

hadden.

De oudste jongen en het jongste meisje.

Een brandbom was ook nog binnen gevallen en had daar ook nog verwoesting aangebracht.

De diverse onderdeelen van die vliegmachine lagen ver in den omtrek verspreid.

Daags daarna 's morgens ben ik bij de machine geweest.

Ik heb nog drie soldaten in de machine zien zitten.

Zooals men zegt zouden er 6 ingezeten hebben drie verbranden.

Ik heb er echter maar 3 gezien, deze waren nog gekleed in een gele overal.

Het zal echter wel waar zijn want meer naar de kop van de machiene was alles verbrand.

"Smiddags kregen vanaf de Oude Lind tot G.Mooren de menschen bevel om hun woningen te

verlaten wegens explosiegevaar van nog onontplofte bommen.

Een post hield vanaf Zaterdag Vrijdagavond de wacht eerst dicht erbij doch later (Zaterdag)

veel verder af.

Als het publiek een of ander stuk probeerde te naderen schoot deze post zijn geweer af, of dit

met los of met scherp was weet ik niet.

Men vertelde dat een bij de vliegmachine staande post de "Met" dit is Jacques Haegens tussen

de beenen door geschoten had en een ander door de fietskast geschoten was.

Ruim een week later heeft men (Zaterdagsmorgens) de lijken opgeruimd en "smiddags de

bom laten springen.

We moesten voor die gebeurtenis het huis verlaten.

Om kwart voor drie zouden we achter de versperring moetn zijn.

Juist was er een onweer gaande. Tegen dien tijd regende het flink.

We waren naar onze zwager Herman.

Om toch iets te kunnen zien stond ik dikwijls buiten en werd flink nat.

Tegen genoemde tijd werd eerst een roode kogel de lucht ingeschoten.

Even daarna een knal. Rook hoog in de lucht.

We vroegen ons af of dat de bom geweest zou zijn. Even daarna weer een knal nu heel wat

harder. Toen een paar groene lichtkogels en de ceremonie was afgeloopen.

Ik direct nieuwsgierig naar huis om de stukken te zien.

We hadden de ramen allemaal opengezet, de winkelruit en het de bovenlichten, waar glas in

lood in bevestigd was eruit genomen om stukgaan te voorkomen. Gelukkig was ons heele huis

er goed afgekomen. Niets was er kapot.

Een paar dagen later werden de resten van den vliegmachine opgeruimd.

Op 7 April '43 toen ik 'smiddags tegen vijf uur van Venlo naar Horst

fietste een geweldige wind. Het was me onmogelijk in het open veld te fietsen.

Het werd een reis van 2 uur en 15 minuten en doodmoe natuurlijk.

Zooiets heb ik nog nooit beleefd.

Op 8 April toen we even in bed lagen begonnen de vliegmachines weer.

De lucht was geheel donker en het regende waarschijnlijk een bui zooals er de laatsten tijd

meer waren.

Eerst dacht ik dat zal wel zoo'n vaart niet gaan loopen vooral omdat het zulk slecht weer was.

Al gauw ging ik anders denken want het begon zoo te rommelen. Vlug op en de kinderen in

de kelder.

Het werd hoe langer hoe rumoeriger.

Het flitste in de lucht, het brande rondom, brommen soms tot brullen (als van zoo'n

voorhistorisch monster) toe, toen opeens een geweldig gekraak.

Ik stond in de voordeur en keek in de richting Melderslo waarvandaan dat geluid kwam.

Het begon daar toen opeens te branden over een breede oppervlakte.

Ik dacht dat daar een machine neergeploft was.

Gelukkig gebeurde er hier toen niets meer, als dat een vliegmachine nog een keer geweldig te

keer ging.

Daags daarna hoorden we wat er gaande geweest was.

In Horst Melderslo twee huizen door brandbommen geraakt en afgebrand.

4 koeien en een paard verbrand, geen persoonlijke ongevallen.

In Castenray (Bewoners van die huizen: Booms Jaen ziene Sjeng en Theunis Piet zegt men)

In Castenray drie huizen verbrand door brandbommen oorzaak.

In Horst Melderslo in de buurt van Huis Piet (Konijnsvaranda) een bom ontploft, en daags

daarna nog een ontploft. Geen persoonlijke ongelukken.

In Venlo is het erger.

Achter de Mariakerk uit drie bommen gevallen in dicht bewoonde straten met het gevolg dat

11 personen gedood werden en vele huizen vernield werden.

Ook zijn er drie bommen gevallen neven het postkantoor. Hier geen dooden, maar geweldig

vernield.

De geheele parade en Klaasstraat, Hamburgsingel Oostsingel.

Spoorstraat een kapotte ruit.

Op ons kantoor aan de achterkant twee ruiten met raamen eruit.

De binnendeur van het balcon ook kapot (dik spiegelglas) doch de ruiten aan den voorkant

bleven intact.

In Venlo is er geweldig veel vernield hoor!

Ik zie een oude Jood door de Nieuwstraat loopen (groote ster op de borst) met een paar

koffertjes, hij kan bijna niet loopen.

Ik bedenk dat die allemaal in kampen of zooiets ondergebracht worden.(Wat gebeurt ermee?)

Op 8 April zijn in Castenray drie huizen door brandbommen geraakt en

afgebrand.

Vermazeren(vroeger neven van tante Han) Dings Toên timmerman en P.Philipsen, allen dus

dicht bij elkaar.

Het vee was eveneens verbrand.

Op 25 Mei ('snachts ± 2 uur) geweldig vliegtuiggeronk.

Er vielen Engelse vliegtuigen in Horst Melderslo bij Te Baerts(café) en bij Californië.

Op 30 Mei ('snachts ± 1 uuren later) weer druk vliegen.

Een Engelsch vliegtuig gevallen in Castenray op een Zandberg.

Een Engelsch vliegtuig viel in America.

Op 31 Mei begint men in Horst de radio's in te nemen. (Deze werden

door mij getaxeerd).

Er werden er 60 ingeleverd(geweldig veel oude).

Op 1 Juni 44 ingenomen(nog meer oude).

In Sevenum waren op 1 Juni (eerste leveringsdag) twee stuks geleverd, waarvan er een ook

nog kapot gevallen was (waarschijnlijk expres).

In Horst zijn er in totaal na acht negen dagen een zeshonderd geleverd.

In Sevenum waren er de laatste dag veel geleverd hoeveel weet ik niet meer.

Op 12 Augustus gaat om ± half negen in Venlo het luchtalarm.

Dat was de eerste keer dat ik zulks in Venlo hoorde.

We keken en keken de lucht in doch hoorden noch zagen iets.

Om vijf voor negen hoorden we veraf (hoog) brommen.

Opeens zag ik in lucht loopende strepen waaraan vooraan een zwarte punt, de vliegmachine.

Ik telde er veertien, toen kwam nog een tweede groep een stuk of twaalf.

Daar tusschen de huizen in konden we niet veraf zien.

Ik hoorde later dat er verschillende groepen gezien waren.

Iemand uit Nijmegen vertelde er daar veel gezien te hebben en iemand van ons kantoor die in

Vaals was vertelde hetzelfde.

Er is toen in Sevenum een Americaan (Dat waren Americanen) geland (noodlanding) waarvan

de bemanning op één na er tusschenuit gepiept waren.

Dat schijnt waar te zijn, want twee dagen na de landing waren en nog een heel wat soldaten

aan het zoeken in de omgeving.

Donderdag 18 Augustus werden hier in en bij de bosschen onderduikers

gezocht.

Men meent te weten dat een achtttal van de Meterik meegenomen werden, waaronder pater

Schreurs een vervanger voor een kapelaan daar, twee meisjes en de veldwachter Starren.

De twee meisjes en een jongen (geen onderduiker) zijn nu

(24 Aug) losgelaten, men beweert dat Starren in de gevangenis in Maastricht is ingesloten.

Dokter Strijbosch is een week tevoren weggevoerd.

27 Aug. Diverse menschen meegenomen {Vissers Meerlo, Spreeuwenberg Wanssum

(Horstenaar)}.

G.Lucassen (onderwijzer) wilde men eveneens meenemen maar was niet te vinden.

1944.

Begin Maart waren in Venlo de straten tusschen Vleesstraat en

Havenkade allemaal afgezet door Duitsche soldaten.

Een stuk of wat menschen zijn meegenomen.(pastoor kerk Veldenseweg, zoon van Koehorst,

zoon van oud burgemeester Berger enz.

12.3.'44 Na een heele tijd gepauzeerd te hebben wil ik nog eens iets over de oorlog en

daarmede in verband staande dingen schrijven.

We zijn geheel gewend aan het overvliegen van vliegmachines overdag en 'snachts.

'sNachts schijnen ze andere routes te hebben want als er ook overkomen het is toch niet meer

zooals vroeger dat 't b.v.een uur aan het overtrekken blijf.

Overdag komen er des te meer.

Ze vliegen zoo hoog dat men ze gewoonlijk niet kan vinden maar ze hebben dikwijls een

staart.

De lucht is dan ook soms vol witte strepen, en aan elk eind vd streep zit een machine.

Er vallen tegenwoordig nog wel eens benzinetanks, bommen zijn hier allang niet meer

gevallen, de laatste (voor ongeveer een week terug) is in Grubbenvorst dicht bij de spoorlijn

gevallen.

Op Californië waren de ruiten nog stuk en waren de pannen niet op hun plaats blijven liggen.

Bijna elken avond of nacht eentje (of enkele) en gooit zijn bommen op het vliegveld te Venlo.

Men noemt deze "de Vrolijke Frans".

In Nijmegen zijn een hoop bommen terecht gekomen, naar men zegt ± 1000 dooden (22.4.'44)

Daags daarna was in Venlo het gerucht in omloop dat het station Venlo gebombardeerd zou

worden om 12 uur 'smiddags.

Hoewel ik daaraan niet geloofde trok ik er echter ook maar tusschenuit de weg naar Maasbree

op.

De scholen hadden allen de kinderen naar huis gestuurd en veel volk in de buurt van het

station trok er tusschenuit.

Er gebeurde niets toen.

In Venlo geeft bij luchtgevaar de luchtbeschermingsdienst drie stooten op een hoorn.

Op sommige dagen was het luchtgevaar niet van de lucht.

Op 25 Febr. (We waren juist 14 jaren getrouwd,hebben er echter niet aan

gedacht) kreeg Venlo een beurt d.w.z. het vliegveld

van Venlo.

Er was weer vooralarm gegeven op de hoorn.

Spoedig daarna hoorden we het bekende zware geronk.

Heel hoog vlogen ze richting Duitschland,'t waren er veel. Toen zagen we er ook een massa

van het Oosten afkomen.

Er kwamen er ook vh Westen die lager vlogen.

We stonden op 't balcon dat her en derwaarts gevlieg gade te slaan toen 't opeens geweldig

begon te kraken. Dit duurde heel wat seconden.

Op 't eerste moment veschrok ik en sprong binnen maar toen 't aanhield moest ik toch eens

rondgluren.

Ik dacht dat er een of meer vliegtuigen omlaag gekomen waren.

Ik zag echter niets als een juist over Venlo wegvliegend eskadrille groote bommenwerpers,

waarvan de hoogte veel minder was als de eerstaangekomene vliegtuigen, maar toch nog zoo

hoog dat de Nationaliteit niet te zien was.

Deze eskadrille zal wel zijn bommen op het vliegveld gedeponeerd hebben.

Toen begon het weer opnieuw te kraken.

Een groote groep bommenwerpers van ongeveer gelijke hoogte als de eerstgenoemde groep

trok naar het Westen.

Daarna hield het vliegen op.

Eentje was intusschen bezig geweest heel hoog een streep te trekken in de lucht.

Dat zal wel een aanwijzing zijn geweest denk ik.

We klommen op de zolder waar we over het vliegveld konden kijken.

Er woedden drie flinke branden op het vliegveld.

Er scheen in een van die branden munutie te zitten want het knalde soms flink.

"12-3-'44"

Op het vliegveld zijn natuurlijk een aantal dooden gevallen maar naar het juiste aantal kan

men natuurlijk raden.

Een vijftiental paarden die teveel gekregen hadden kwamen in het slachthuis terecht.

Na dien tijd heeft Venlo (tot nu toe 12-3-'44) heeft Venlo overdag geen bombardement gehad.

Nu eens iets over prijzen van diverse artikelen.

Men geeft f 10,- voor een doosje slechte cigaretten (eenheidscigaretten merk Consi).

Op de bon krijgen we elke week een doosje cigaretten of 25 gram shag of vijf sigaren (meest

papier en dikwijls niet te rooken. Om ze aan te houden bijna een doosje lucifers noodig).

Er is het laatste jaar nogal tabak geteeld.

Diegenen die hem goed verzorgd heeft en heeft laten behandelen bij een vakman kunnen dat

product wel rookenal is het nog geen vooroorlogse shag.

Voor sigaren schijnt deze tabak niet goed te zijn.

Ik heb wel eens sigaren gerookt van tabak die niet vakkundig behandeld was (b.v.

gefermenteerd) maar ik moet bekennen dat het iets is om ziek te worden.

Voor een snoepbon waar je 1 ons snoep op krijgt (chocolade is er niet) betaalt men wel f 1,-.

De sinaasappelen kosten gewoon op de bon ± 24 cent per stuk. Een enkele keer komen er wel

eens.

Men zegt dat men voor een pond spek f 40,- betaald.

Voor een ham f 500 - f 1000

De schoenen kunnen we bijna niet meer gerepareerd krijgen.

Klompen zijn er bijna niet te krijgen. En als er te krijgen zijn moet er iemand een halve dag

voor staan wachten.

Alles en nog eens alles is op de bon en als je ook een bon hebt heb je nog niets.

Er wordt ontzettend geruild.

Als een boer iets noodig heeft trekt hij er b.v. met boter of iets dergelijks op af. Eieren zijn

ook erg gewild.

Ik hoorde dezer dagen vertellen dat er f 1,50 per stuk betaald word.(Vroeger kreeg men daar

100 stuks voor).

Goede boeken zijn schaars en duur. Zoo is het trouwens met alles.

In radio's is natuurlijk geen handel daar die ingeleverd moeten zijn.

Voor ± 1 maand heb ik de radio's van de N.S.B.ers gesteriliseerd.

Nu heb ik eentje van een Duitscher staan die hetzelfde lot moet ondergaan.

Dit steriliseeren bestaat uit het op non activiteit stellen van de lange en ultra korte golf. De

middengolf blijft dus.

27 Juli 1944. Na een viertal maanden nog maar eens wat schrijven. De oorlog

gaat nog altijd zijn gangetje.

Er is wel een aanslag op Hitler geweest volgens radio en courant, doch tot heden schijnt dat

weinig invloed op den oorlog te hebben .

Op 15 dezer is hier een Horstenaar door de Duitschers doodgeschoten.

Het was een zekere Derks een jongen van Vijfurensen Ties zooals men zegt.

Naar men zegt zou die op haltgeroep niet zijn blijven staan waarop geschoten werd.

Op Zondag 16 dezer is een aanslag op den N.S.B. politieman Berendsen

van Blerick.

In Grubbenvorst gebeurde dat.

Hij was geraakt door een schot doch blijkbaar niet erg want een paar daarna reed hij weer

motorfiets.

Deze genoemde Berendsen was fel op onderduikers.

Daags voor den aanslag had hij er in Sevenum nog vijf gepakt.

's Nacht komen er nog dikwijls vliegmachines, gewoonlijk wel niet recht over.

We worden dikwijls er niet meer wakker van.

Dezer Voor een paar nachten terug is er nog eentje gevallen (wat voor een weet ik niet) in den

Boekend Blerick.

Ik had wel gezien dat het die richting uit brandde.

Er is na dien dag in Maart overdag geen aanval op het vliegveld in Venlo gedaan.

Op het oogenblik worden weer veel menschen bevolen om elders te gaan werken naar men

zegt Valkenburg en Maastricht.

Ik vermoed echter dat er veel zullen onderduiken.

In de courant staan wel eens namen van geinterneerden

Nederlanders in Indië.

Er staan ook wel eens missionarissen bij. Tevens las ik een keer van de missionarissen op de

Phillipijnen dat die ook geïnterneerd waren wegens vijandige activiteit zooals de courant dat

noemde.

Duitsche soldaten zijn hier eigenlijk geen, alleen op het station daar worden de seinposten

bewaakt.

Er komen er wel eens een paar in het dorp.

's Nachts b.v. schieten ze eens ergens door het dak (misschien zien ze daar licht branden) en

roepen er eentje na die na 11 uur op straat is.

Vanaf 25 Juli is dat vervroegd tot 10 uur.

Dus tussen 10 uur en 4 uur 's morgens mogen we niet buiten komen.

De markthal staat wel vol landbouwmachines en gereedschappen (Voor de Oekraïne bedoeld

geweest?)

Piet is Maandag 17 Juli voor het examen Mulo geweest en geslaagd. Mart is ook mee geweest

doch gezakt.

Nu zullen we met zijn tweeen naar Venlo moeten.

Ik denk er al aan een tandem te koopen.

Ik heb ± 675 flinke tabaksplanten welke nu begint te bloeien. Er komen al enkele gele

bladeren aan die geplukt dienen te worden.

10 Mei hebben we een accordeon gekocht. 't Is geen erge groote (12 bassen en

pianoaccordeon).

De prijs was f 335= gedeeltelijk hebben we ham geruild. Voor een pond boter rekent men f

30- eveneens voor

een Liter raapolie.

Deze accordeons kosten voor den oorlog ± f 35=.

29 Juli 1944 Zaterdag.

Om een uur of elf zijn er in burger gekleede personen in het dorp en houden jongens aan o.m.

Harij Driessen uit de Loevenstraat.Deze trok er vandoor, bij Houwen binnen en achter uit in

den tuin. Daar hebben ze hem aangeschoten en moest zich over geven anders zouden ze hem

niet gekregen hebben, want hij had een voorsprong en geloof maar dat die zijn krachten

ingespannen heeft.

Of het nu ernstig geweest is met de verwonding is mij niet bekend.

Na de aanschieting heeft hij nog doorgeloopen.

Men heeft hem naar het Ziekenhuis (St Antonius gesticht) gebracht en 'smiddags is hij op

transport gesteld. Waarheen weet ik niet, de eene zegt naar Venray en de andere zegt naar

Vught.

De auto waar hij in zat met politie en een zuster zijn hier langs gekomen en op de Oude Lind

aangereden.

Zondag 30 Juli 1944 zijn weer eenige persoonen gehaald o.m. van

Poels 2 jongens.

Men moest de oudste hebben doch deze trok er tusschen uit, men loste nog verschillende

schoten zonder succes.

Nu namen ze twee jongens van Poels die aanwezig waren mee.

3 Augustus '44 waren de kerels weer in America bij Smulders, daar

werd er een aangeschoten een broer ervan werd eveneens meegenomen, de aangeschotene

werd in het ziekenuis alhier (St Antoniusgesticht) achtergelaten.

Daar heeft men hem en tegelijkertijd de wachtdoende politie "gestolen". Wie?

In 't Heb nog vergeten te vermelden dat den laatsten tijd in Tienray een stuk of zestien

menschen meegenomen zijn een achtal burgers uit Tienray die de overige acht onderdak

verschaft hadden zijn later losgelaten (daags daarna).

Die acht zouden joden kinderen zijn. Arme kinderen.

Woensdag 9 Augustus. 'smorgens om een uur of vier worden we wakker

door het slaan of trappen tegen buurmans deur (Gradus) en tegelijkertijd schreeuwen als "die

Tür auf" of zooiets.

Ook op andere deuren werd geklopt.

We kregen in de gaten dat er iets gaande was.

Kort daarna op onze deur. De vrouw melde zich waarop geantwoord werd dat de deur open

gemaakt moest worden.

Natuurlijk kleedde ze zich eerst. Dat scheen hun wel erg lang te duren want ze begonnen

alweer te roffelen op de deur.

Toen de vrouw de deur open had werd gevraagd of er mannen in huis waren, waarop ze

antwoorde neen. Wat zei de Duitsche soldaat en jou man dan?

"Die is in Venlo.

Wat moet die daar dan?

"Is bij de P.T.C."

Toen stapten ze met drie in huis en gingen overal snuffelen. Geen een vertrek uitgezonderd.

Op de slaapkamers werd nauwelijks gekeken.

Op de radiokamer keken ze in de doozen met radiorommel en tijdschriften en maakten de kast

open.

Op de schuurzolder werd het stroo omgewoeld waarop ze gingen naar buurman Brouwers.

Alle mannen die ze zagen werden meegenomen naar de markt waar B o.m.Berendsen de

papieren nakeek.

Zoo is geheel Horst bewerkt.

Een en twintig personen werden vastgehouden. Deze moesten te voet naar Venlo.

'Savonds zijn ze weer allen vrijgelaten.

In Helden is daags daarna zoon razzia gehouden twee personen dood geschoten.

In Grubbenvorst een jodin opgehaald (van 80 jaar oud) een onderduiker die door de Maas

wilde ontvluchten werd door het wang geschoten.

Een voorbij gaande sloep kon hem redden tenminste uit het water. Men nam hem mee.

12 Augustus In Horst America joden opgehaald, bij Schoeber bakker en

bij Jansen Willem (Beenderen Wim).

Of de personen welke de joden huisvesten meegenomen werden is niet bekend.

11 Augustus is zooals men zegt in Venlo twee V1 afgeschoten.

Een heb ik gezien. Deze draaide weer naar vliegveld terug.

15 Augustus 1944. Om half twaalf 'smorgens komen de Amerikanen het

vliegveld Venlo bombardeeren 'n zestal groepen van elf toestellen.

Het ratelt en rommelt en dondert hier geweldig.

1 September '44. Piet gaat voor het eerst naar de Mulo in Venlo.

De laatste dagen wordt het op de spoorlijnen gevaarlijker.

Piet gaat met de trein naar Venlo.

Op het station hangt een gele vlag met een blauwe streep in de midden als teeken dat er alarm

is. De trein vertrekt stopt als hij bijna in Blerick is.

Alle menschen eruit omdat men wel weet wat er gaande is.

Ze vluchten van den trein weg, het veld in.

Er komen 4 jagers aan en beschieten den trein hoofdzakelijk het laatste gedeelte.

Er hangen twee wagens achteraan met munutie en afweergeschut.

Deze worden in brand geschoten.

Omdat er tusschen het stoppen van den trein en het beschieten pl.m tien minuten verliepen,

waren de reizigers reeds weer op den terugweg naar den trein.

Piet was ook al weer onderweg naar den trein terug.

Hij zocht dekking op den grond (plat liggen) en in een sloot.

Men zegt dat er een gewonde was. Het liep dus goed af.

Aangezien er den laatsten tijd afweergeschut opgesteld stond op de spoorlijnen (rangeerlijnen)

tegenover de ijzerfabriek en deze op de jagers begonnen te schieten was het een heel

spectakel.

Vanaf de Nieuwstraat Venlo bekeek ik het spel zoover als mogelijk was.

We konden de jagers alleen maar zien als ze boven de huizen uit kwamen.

Van het duiken enz. zagen we niets.

In Sevenum zijn weer enkele onderduikers gepakt.

Zaterdag 2 Sept '44. De Duitschers schijnen op den terugtocht te

zijn, want er komen veel auto's vrachtauto's volgeladen met goederen en soldaten over den

weg.

Zondag 3 Sept '44. Weer veel Duitschers over den weg.

Er komen een achtal jagers (ik geloof Amerikanen) waarvan een drietal een stilstaande trein

(te onder vuur nemen. Er ontstaat brand in de goederenloods.

De locomotief is doorboord.

Bij Magethoo die een twintig à dertig meter van de spoorlijn af woonde vlogen de kogels door

het dak binnen enz.

Er was echter niemand geraakt.

Later in de namiddag toen het weer opgeklaard was komen de bommenwerpers.

Naar schatting ruim 100 stuks.

Ze vliegen tot boven vliegveld Venlo en komen met een groote bocht weer terug.

De hond (zoo noemen we het afweergeschut dat in Blerick tegenover de draadfabriek staat)

blaft geweldig.

Een van al deze vliegmachines is gevallen of dat door het geschut is bewerkt is niet vast te

stellen.

Aangezien het geschut de vliegmachines tegemoet schoot kregen we in Horst ook scherven.

Maandag 4 Sept.'44. We weten dat de geall. In België zitten en

richting Nederl. grens trekken. Ik ga naar Venlo om werk te halen (op verzoek van mijn baas,

anders was ik helemaal thuis gebleven).

Toen in nu terug naar Horst wilde hoor ik dat er fietsen en ook mannen van de straat gegrepen

worden.

We sturen een paar dames die bij ons werken op verkenning uit om te zien waar we er nog

tusschen uit kunnen piepen.

Toen we dan weg waren en de Vleesstr. willen passeeren worden er daar loopende dames

seinen gegeven die zooveel zeggen als maak dat je weg komt. Wij weer terug.

We meenden al dat we niet meer weg zouden komen.

Er was er al eentje (Spee) die meende dat het 't beste was om maar te wachten tot de

geallieerden ons zouden bevrijden.

Daar had ik echter weing zin in.

Er zou dan nog eens een poging gewaagd worden.

De meisjes moesten nog eens gaan verkennen.

Ons geduld werd klein en de meisjes bleven ons te lang.

Wij weer de Nieuwstraat af en voorzichtig de Vleesstraat op richting viaduct.

Er liepen toen veel mannen, want de fabrieken waren uit.

't Was half één toen. We kwamen zonder ongelukken door het viaduct aan de Maas (we

durfden niet over de brug) waar juist een roeiboot over de Maas geroeid was en aan de

andezijde aandeed.

We floten zoolang tot die terugkwam en ons overzette.

We gaven hem (3 man) ieder f 1- en waren blij zoo ver te zijn.

We zijn toen via Blerick Boekend over Sevenum naar Horst gefietst zonder oponthoud,

behalve in Blerick Boekend toen zich een achtal jagers vertoonden waar men op begon te

schieten.

Piet Winkels die alleen bij me was meende dat we een boerderij binnen moesten waar ik

echter nog geen zin in had.

Ik bleef op den weg, en de jagers draaiden richting Eindhoven af.

Ik zit hier nu te schrijven en tegelijkertijd de colonnes te bekijken die neven trekken.

't Is van alles.

Vrachtwagens, luxe wagentjes, Tractors met dikwijls wel 4 groote wagens achter zich.

Op de vrachtwagens (allemaal militaire) zitten soms meisjes vrouwen en kinderen en mannen

waarschijnlijk N.S.B.ers en Rijks Duitschers.

Daar tusschendoor rammelen de deuren dikwijls heftig genoeg van bommen en of geschut

naar ik meen afkomstig van richting Eindhoven.

Ik vertoon me maar niet te veel op straat dat is nooit hard te vertrouwen.

Dinsdag 5 Sept '44

'sNachts van Maandag op Dinsdag is geweldig druk op den weg.

Overdag weer geweldig druk. Ze schenen alles meegenomen te hebben en alles wat maar

vooruit wilde meegenomen te hebben.

Boerenpaarden en wagens, karren, verschillende meerdere muilezels, ze hadden zelfs een

stoomwals als trekdier meegenomen.

Men kon het de paarden, alsook de soldaten die per fiets of te voet gingen dat ze van veraf

kwamen.

Boeren die met een paard en een wagen op de groote weg of dicht bij de groote weg kwamen

riskeerden veel want menig paard en (of) wagen werd meegenomen.

Sommige eigenaars gingen mee, zeker in de hoop op terugkrijgen.

Dat zal echter wel gevaarlijk worden want als ze eenmaal over de grens zijn wat dan.

Er waren er ook die onderweg van plan veranderden en paard en wagen achter lieten aan de

Duitsers.

Menigeen heeft zijn fiets eveneens af moeten staan.

De Duitsers hadden alle mogelijke fietsen bij zich heeren en damesfietsen zoo goed als

allemaal van particulieren afkomstig.

Als ze een fiets kapot hadden probeerden ze een nieuwe te krijgen soms onder bedreigingen.

Buurman ging het ook zoo.

Onder bedreiging van "erschossen" te worden vorderden ze z'n fiets. Op z'n antwoord dat die

alreeds gevorderd was ging men zoeken en vond z'n karretje op stal. Hij was het kwijt.

Intusschen was buurman 't veld ingeloopen zoodat "erschossen" niet meer te volvoeren was.

Hier in de buurt zijn verschillende meerdere fietsen meegenomen.

De nacht van Dinsdag op Woensdag is lang zoo druk niet als de vorige.

Om een uur of twaalf rammelt 't soms geducht. We hooren ook vliegmachines.

Woensdag, 7 Sept '44 De drukte is afgenomen. Nog enkele auto's,

wagens met paarden en fietsen.

Wie met een eenigzins goede fiets over de weg komt riskeert veel. Nog werden hier aan den

weg meerdere fietsen afgenomen.

Soms kregen ze een betere fiets terug.

De band was gewoonlijk kapot.

Ik gelooof dat er wel enkele voor over de weg gingen fietsen met een oud karretje, denkende

een betere te krijgen.

Gewerkt wordt er weinig.

De menschen staan ofwel te kijken en praten, ofwel ze houden zich terug bang opgepakt te

worden voor het een of ander karweitje.

Van activiteit in de lucht valt weinig te bespeuren.

Hoorde men Maandag al beweren dat Breda genomen of bereikt was, nu hoort men weer niets

meer ervan.

Ook van Zuid-Limburg hoort men niets meer.

Donderdag 7 September '44.

Weinig nieuws en weinig verkeer van Duitsers (ander verkeer heelemaal niet).

Men zegt dat de SS, mannen en paarden met mannen aan het vorderen is zijn.

Men ziet daarom op de straat niets geen mannen meer.

't Is precies of er geen meer zijn.

Men zegt verder dat in Venray 30 personen en in Tienray

15 personen opgehaald zijn wegens kabeldoorsnijdingen.

De burgemeester van Venray zou ondergedoken zijn.

De vrouw van deze zou meegenomen zijn.

Men beweert tevens dat hier in Horst de burgemeester en politie ondergedoken is.

Ik heb echter nog geen zekerheid omtrent deze beweringen.

't Leven wordt onderhand echter lollig hoor. 't Is niets als terughouden, verbergen,

onderduiken, en hoe lang nog.

Hier zal het nogal losloopen maar in de steden zal gauw gebrek aan diverse

voedingsmiddelen, ik bedoel erg gebrek, want gebrek is er al lang.

Gisteren zou er geschoten zijn op N.S.B.ers zoo men zegt uit Griendtsveen.

Deze waren met een wagen ook op weg naar die groote "Heimat",(eigenlijk 2e Heimat) toen

een auto passeerde stopte en vanwaar geschoten werd.

Een N.S.B.er zou gewond zijn.

De N.S.B.ers hier moeten schijnen zoowat allemaal vertrokken zijn gisteren.

Ik heb nu tijd op te schrijven.

Werken doe ik niet, het kan trouwens niet, want mijn fiets ga ik er niet mee wagen en te voet

naar Venlo is wel wat erg.

Ik weet trouwens niet hoe het in Venlo toegaat.

Mijn fiets heeft een paar nachten buiten tusschen den tabak geslapen. Nu heb ik hem binnen

gehaald, er een rad uitgehaald en hem verborgen.

De rest heb ik op zolder achter de schoorsteen gehangen.

Ik haal het tweede rad er niet graag uit want als ik hem eens noodig heb (b.v. vluchten) duurt

het te lang om hem bruikbaar te maken.

Zondag 24 September 1944.

Onder gebulder van oorlogsgeschut schrijf ik dit. Tusschen 7 September en nu is er weinig

nieuws.

De laatste dagen is er weer meer bedrijvigheid.

We hooren het gebulder sinds enkele dagen harder.

Ook zijn er weer meer Duitse kolonnes op den weg tanks, gevechtswagens. Ze trokken

richting Venray en America.

Gisteren om zeven uur is hier een vliegmachine gevallen. Een parachutist eveneens. De

andere parachutisten zijn richting Broekhuizen gevallen.

Men zegt dat nog een parachutist is gevallen deze zou volgens dit zeggen dood gevallen zijn.

De parachute zou niet open gegaan zijn.

Aangezien de eene parachutist hier in de buurt is gevallen had ik huiszoeking verwacht maar

tot nu toe (12 uur) is er nog niets van gekomen.

Er waren wel heel gauw Duitsers bij doch deze schijnen het zich er niet druk om gemaakt te

hebben.

Volgens zeggen van Duitse soldaten moeten de Duitsers de Engelsen twee maal over het

kanaal in Helmond teruggeworpen hebben, maar nu hadden de Engelsen de Duitsers

teruggeworpen.

Er is dan nog kans dat hier in de buurt nog gevochten wordt.

Het is op het oogenblik erg donker weer en regenachtig, anders dunkt me zouden we tocht wel

eens rook kunnen zien opstijgen van het front.

Gisterenavond was er wel wat brandende in die richting.

Van Er was gisterenavond weer erge drukte in de lucht, er werd soms geschoten. We zijn dan

ook weer eens de kelder in geweest.

Op Zondag 17 September was 't geweldig druk in de lucht, bommenwer-

pers en jagers.

We konden de uitwerking van de bommen hooren richting Noord.

We hoorden later dat ook parachutisten enz. geland waren in en om Nijmegen.

De volgende dagen was er weer veel bedrijvigheid in de lucht.

Zondag 1 October 1944.

De laatste dagen is er soms meer soms minder activiteit te bespeuren.

't Is net of 't front wat dichterbij gekomen is want de "dreun" van het geschut is soms zoo dat

het geheele huis dreunt, er is de laatste tijd (vooral in het begin van deze week) veel geschut

en tanks richting Venray vertrokken.

Er is hier bijna overal inkwartiering.

De auto's die ze bij zich hebben worden wat ingegraven.

We zijn met enkele buren vrij gebleven van inkwartiering.

Rondom is overal afweergeschut geplaatst.

Als er vliegers komen(En dat gebeurt nogal eens) is het een herrie.

Vlak bij(neven Petran Hoeijmakers) staat een mitrailleur opgesteld die zijn stem telkens als er

een vlieger in de buurt is z'n stem verheft.

Vrijdag kwamen er een paar jagers zoo laag over dat men ze met een steen zou hebben

kunnen raken.

Duitse vliegers zijn in geen weeken meer te zien geweest.

(Overdag geloof ik dat ik het laatst er nog twee op

3 September gezien heb).

Twee avonden op een rij in 't begin van den avond waren er Duitsers in de lucht.

Eindhoven moet een van die avonden zijn portie gekregen hebben.

Donderdag 28/9 is er een zender in de lucht die zich vrije

Nederlandse zender op bevrijd Nederlands gebied noemde

420 M.

De laatste dagen is er door de Duitsers veel vee meegenomen.

't Schijnt zoo dat van alles wat naar hun gading is weegenomen wordt

Er zijn boeren die alle vee(koeien en paarden) kwijt zijn.

Vette varkens, konijnen, kippen, ganzen, eieren is juist iets voor hen.

Vrijdag 29/9 is er door tientallen soldaten een begin gemaakt met

graafwerkzaamheden in het molenveld.

Vandaag Zondag zijn ze weer bezig.

Er zijn echter nog geen mannen opgevorderd, zooals dat in Venlo en Blerick is. Daar zijn

tankgrachten rondom Blerick en Venlo gegraven.

We hoorden dat de Engelsen vanaf Boxmeer langs de Maas tot Cuijck zitten verder

zuidelijker tot Overloon en van hieruit tot Deurne. Dus achter de Peel.

Met tanks zou niet de Peel door te komen zijn.

Vandaag is de dag begonnen met regen en nu pl.m 2 uur is het nog zoo.

De menschen vragen zich af hoe zullen de komende dagen veloopen.

Zondag 13 October 1944.

Dezen morgen is officieel bekend gemaakt dat Venray door de

Englsen (geallieerden) is bezet.

Hier op de weg is gisteren en vandaag minder bedrijvigheid door de Duitsers aan den dag

gelegd.

Sinds Vrijdag is er aan het front echter veel bedrijvigheid.

't Is soms een gebulder, geweldig.

Volgens de radio is er van geallieerde zijde een offensief geopend bij Overloon, welk dorp

veroverd werd en waarna door mijnenvelden in de richting Venray getrokken werd.

De eerste dagen zullen dus misschien nog zware dagen worden.

Bombardement.

Donderdag 12 October heeft Horst een bombardement meegemaakt.

Het heeft aan pl.m 30 burgers en nog Duitsers het leven gekost.

Ik was boven op de slaapkamer (radiokamer) en hoorde dat een vliegmachine of bom omlaag

kwam, direct daarop de slagen.

Ik keek door de raam om te zien waar dat geluid vandaan kwam, op dat moment kwam d

luchtdruk en dreun aan van de ontploffingen, eerst twee, toen weer twee, waarna ik maar vlug

naar de kelder verdween.

Onderweg naar de trap volgden nog meerdere, ik hoorde gerammel van glas.

Toen ik in de kelder aankwam zat moeder de vrouw en Dien (van zus Anna) en kleine

Herman al erin.

Met mij was overigens Jacques Spee die paar weken hier was en ook boven op de slaapkamer

zat.

Onze gedachten gingen natuurlijk naar de kinderen.

Er volgden nog verschillende ontploffingen, waarna het stil werd.

Ik de kelder uit en hoorde al spoedig dat Tonny, Nelly en Lies bij buurman in de kelder zaten.

Aangezien de bommen richting dorp gevallen waren wat te zien was aan de aankomende stof

welke vanaf het dorp kwam

en de onze jongens meestentijd dicht bij de Lind(Oude) spelen, maakte ik mij daar niet veel

zorg over.

We namen bij ons de schade eens op. Deze was de groote winkelruit in stukken en de ruit van

de winkeldeur, anders niets.

We hoorden al spoedig dat het dorp een beurt had gehad en er verscillende dooden zouden

zijn.

Na eerst de kapotte winkelruit vervangen te hebben door wat electr. buizen en planken, gingen

we naar het dorp.

Wat een ravage.

Het eerste kwamen we aan bij Peeters de slager, hier waren drie huizen totaal en een half

vernield en rondom natuurlijk veel beschadigd.

Bij Peeters waren veel dooden.

Er waren menschen die bij den Ortskommandant waren en die een schuilplaats in de kelder

zochten.

Twee dochters van Peeters waren dood en nog meerdere personen.

Er waren er ook die het leven behielden.

Op het ogenblik zijn mij de namen nog niet allen bekend die gedood zijn.

Neven Peeters (oud huis van Schellen) was niemand thuis, dus geen dooden.

Daarneven bij v.d.Munckhof waren allen onder het puin bedolven.

De huizen van Wed W.Geurts, Coenders G. en de secretaris van de gemeente zijn eveneens

totaal verwoest.

Bij Wed W.Geurts waren de menschen vermoedelijk in de kelder en deze was ingestort,

zoodat aangenomen mocht worden dat allen dood waren.

Bij G.Coenders hoorde men vrouw Coenders vanuit de kelder roepen, deze heeft men nog

levend er uit gehaald.

Bij de secretaris was naar ik meen niemand thuis.

In de Loevenstraat zag 't al even treurig uit.

Het huis van mijn broer Henri lag plat voor de grond, van Op de Laack eveneens. Van Soberjé

(winkel) ook en daarneven waar W.Manders woonde ook en eveneens de remise van Soberjé

(Piet en Truuj Soberjé).

Er was daar in de Loevestraat een doode. De kleinste van Op de Laack, die geen kwetsuren

had, doch naar men vermoedt gestikt zou zijn.

In de Herstraat was bij F.Schattorjé een of misschien meerdere bommen voor op het huis

terecht gekomen. Het huistotaal vernield, geen dooden en zwaar gewonden.

Bij Slots waren ook bommen (of bom) gevallen. De huizen rondom vernield Verhaegh, geen

dooden .

Dit alles gebeurde ± 4 uur n.m.

De schrik is nu in de menschen gekomen.

Toen de volgende dag weer vliegmachines verschenen vluchten velen uit het dorp weg, en

telkens als ze veschenen, verdwenen de menschen in hun schuilplaats.

(Als men acht kinderen heeft is dat een verschrikkelijk iets om deze op tijd in de kelder te

hebben).

Er gebeurde tot weer vier uur niets doch toen begon 't weer.

Ik was op de zolder en keek door het raampje naar de voobij vliegende machines. Ze waren

boven me gepasseerd toen ik opeens vanuit de voorste machines witte rookstrepen zag komen,

onderaan de stepen hingen twee balletjes welke snel in de richting dorp omlaag vlogen.

Ik omlaag, voordat ik in de kelder was hoorden we de slagen.

Toen het afgelopen was gingen we naar buiten om te zien waar de bommen of raketbommen

of hoe ze dan ook heetten terecht gekomen waren.

Er kwamen stofwolken opzetten, wel niet zo groot als den dag tevoren vanaf het dorp

meenden we.

We hoorden dat de bommen hoofdzakelijk hier neven de Venrayseweg gevallen waren en wel

bij M.Vervuurt (Oome Ties) en Brouwers Sjang en bij Philipsen waar er daags tevoren ook al

gevallen waren.

Bij Oome Ties de drie welke naar men meende te kunnen zien juist naar den kelder wilde

gaan direct of bijna direct dood.

Tante had een been af, de dochter Dien een gat in de rug, en Oome Ties een been gebroken.

Bij Brouwers geen dooden of gewonden.

De bom Philipsen viel in de wei zonder dooden te maken.

Een uur later kwamen weer vliegers en weer zag ik toen ze juist voorbij waren de strepen en

de bolletjes onderaan.

Ik had weinig tijd en zin verder te kijken.

Later hoorde we dat verschillende in en om het dorp terecht gekomen waren.

Van Kessel Theo drie personen gewond en verder zouden er personen gewond zijn door het

geschutvuur van de machines.

De kerk zou ook geraakt zijn.

Den volgenden dag Zaterdag gaan we 'sc

'sAvonds voor het eten zag ik weerlicht in het dorp en aangezien bij Henri in de puinhoop ook

nog brand was ontstaan dacht ik ook aan zooiets, maar dacht zal na het eten weleens beter

kijken.

Na het eten ging ik eens kijken.

Op het eerste gezicht meende ik dacht er een paar lichtkogels hingen, doch bij beter kijken

zag ik wel dat er brand was en de lichtkogels die ik meende te zien, het

vuur gezien door ramen of zooiets.

Ik ging naar binnen en riep de vrouw anderen.

Moeder de vrouw zag al gauw dat de kerk brande en de vermeende ramen, de galmgaten.

De toren was alreeds verdwenen.

Wat de schepen nu geleden hebben weet ik niet.

De een zegt niet veel en de andere zegt alles vernield.

Op dit ogenblik heb ik het zelf nog niet gezien.

Den volgenden dag (Zaterdag) is hier niets gebeurd.

We waren 'smiddags naar de "Slooi" geweest.

Nu Zondag half vier 'smiddags is er nog niets gebeurd.

We hoopen maar dat er vandaag niets gebeurd.

Maandag 18 October 1944.

Maandag en gisteren is er weinig nieuws geweest.

Het front komt dichterbij dat merken we goed want het huis dreunt soms geweldig.

Maandagavond stonden er richting Venray 'n stuk of zes schijnwerpers die V vormig hun

waren gericht. Het was er geheel licht door bij ons.

Dinsdag is de dag van deportatie.

'sMorgens vroeg begint 't al.

Om bijna 12 uur een auto tegenover, waaruit 'n stuk of 12-15 D. naar verschillende huizen

gaan om de mannen te

mee te nemen. Er worden er hier een achtal van de straat meegenomen o.m. G.Lucassen die

zich ruim een jaar schuil gehouden heeft.

In het geheel zegt men dat er een vijftig negentig mee genomen zijn, misschien ook van

andere dorpen erbij.

Onderwijl dat ik dit schrijf is weer een stuk zwaar geschut aan het vuren.

We kunnen de granaten hooren suizen en dan ontploffen.

Vrijdag 20 Oct 1944.

Hier op de weg is veel minder bedrijvigheid.

Ook aan het front is het gisteren en vandaag veel rustiger.

Gisteren en vandaag heb ik soms gezien dat er gevuurd werd buiten en vanaf de Schadijkse

bossen het veld in,

of dit misschien Engelse tanks zijn geweest?

Vandaag zijn er weer een stuk of wat van de Woensdag opgepikte vrijgelaten.

G.Lucassen, G.Thielen, M.vd Heuvel, W.Lucassen zijn zoover ik weet vrijgelaten.

Het is voor ons nergens goed In wegens luchtgevaar en oppikgevaar.

Er wordt op het oogenblik met granaten en deze onploffen op schijnbaar niet veel afstand van

ons.

Zondag 22 October 1944.

Gisteren is er niets bijzonders gebeurd.

't Is over het algemeen stil.

Er wordt soms geschoten vanaf de Schadijk. Er ontploffen granaten.

We hooren soms afvuren van granaten en daarna het ontploffen.

We hooren dat Vrijdagmiddag granaten in en om de Lind terecht gekomen zijn. Er werd een

paard en ander vee gedood.

Vrijdagavond zijn er nog meerdere afgevuurd. Wie doet het?

De Engelsen zouden de Tienrayseweg onder vuur genomen kunnen hebben.

Het kan echter ook dat de Duitsers hun geschut aan het africhten zijn op die weg.

Als de Engelsen dan aankomen om ze dan te tracteeren.

Vannacht is het heel rustig geweest.

Kelderperiode.

We slapen nu al 6 nachten in de kelder.

Jacques en ik 4 dagen. Den eersten nacht hebben Jaques en ik in de voorkamer gelegen, den

2e nacht op mijn slaapkamer en de overige nachten zooals ik schreef ook in de kelder.

Zoojuist hoorden we een flinke ontploffing. In de richting van de Lind hangt een stofwolk.

Ik vermoed dat een brug over de beek opgeblazen is.

Op de Venr.weg achter de Nieuwe Lind zijn veel boomen over den weg gelegd.

Het ziet er dus naar uit of de Engelsen niet ver meer af zijn.

Het Duitse verkeer op den weg hier is dezen morgen tot nu toe (20 minuten over 10) minder.

Me dunkt wat nog over komt is belast met het vernielen van een en ander.

Een paar tanks zijn vanmorgen in de richting van het dorp weggetrokken.

In het veld staan nog een stuk of zes stuks afweergeschut. Als er vliegmachines komen

beginnen die te blaffen.

Men kan de granaten in richting van de vliegers zien afvliegen (gloeiende).

Ze hebben al ontzettend veel gevuurd maar ik heb nog nooit gezien dat ze er eentje raakten.

Donderdag 26/10 '44.

De laatste dagen op den weg weinig verkeer.

Aan het front is het al even rustig.

Nog altijd 'snachts in de kelder en overdag dikwijls.

Vannacht zijn er veel granaten afgevuurd.

In de verte hoorden we het afvuren, een geluid precies als paukenslagen gevolgd door het

gehuil en dan den inslag.

Vanmorgen hoorden we dat er veel in de buurt van de Oude Lind terecht waren gekomen,

tevens hoorden we dat het oudste meisje van Piet Roefs gisterenmiddag door granaatscherven

ernstig gewond was en men zegt nu dat ze dood is.

Eergisteren is een jongen van Frans Hoebers (Hoofdstraat) door een granaatscherf is geraakt

en gedood.

Bij ons vonden we een kapotte dakpan en op zolder een scherf.

Gisteren kregen we bezoek van een paar soldaten, die om eieren vroegen.

De vrouw antwoorde dat ze er geen had. Daarmee waren ze niet tevreden, zij gingen zoeken

en vonden een kom met een twintigtal eieren, die namen ze mee inclusief de glazen kom.

Toen vroegen ze naar boter. De vrouw antwoorde dat ze er niet meer had dan ze daar bij haar

had staan op de aanrek.

De eene deed of hij dat niet geloofde en ging nog in diverse kasten zoeken, dezelfde wilde

ook nog een ham die hij in den aanrek vond eveneens meenemen. Op aanraden van den ander

lieten ze deze toch hier.

Vandaag is er weer razzia gehouden en o.m. Kapl. Naus en Kapl. Geurts opgepikt.

Op het oogenblik weet ik er nog weinig van.

Dit is in den duistere kelder geschreven wegens de granaten.

Later vertelde men dat Kapl. Naus er vandoor is kunnen gaan.

Tijdens een schieten met granaten zouden er nog een tiental weg gekomen zijn.

Zaterdag 28 October 1944.

Ik begin weer te schrijven in de kelder, ik heb het licht er in verbeterd door een paar spiegels

in het keldergat te leggen.

Gisteren is het aan het front stil geweest, het weer was donker mistig en er heeft zich geen

vliegmachine laten zien.

Hier in de buurt staan stukken geschut die granaten in de richting Venray afzenden, we hooren

de granaten wegsuizen.

Daar deze veel verder van ons neerkomen zijn die niet gevaarlijk, maar die van Venray (of

anderezijden) afkomen zijn gevaarlijk.

Gisteravond om pl.m 20 uur begon het leventje. Granaat op granaat en we hoorden wel dat ze

dichtbij waren.

We zaten met z'n allen in een angstige stemming in de kelder.

De kinderen lagen reeds onder de dekens en Herman en Tonny die bijeen lagen sliepen reeds.

Hoeveel granaten er wel in de buurt gevallen zijn weet ik niet (ik denk een 30tal).

Bij een van die ontploffingen hoorden we glas rinkelen.

De kinderen waren niets bang, behalve Nelly die heftig schreide. Tonny en Herman sliepen

rustig door.

Toen het wat rustig was ging ik eens naar boven. Ik stelde vast dat in de achterkeuken twee

van de drie ruiten eruit waren.

Ook het bovenlicht van de gang was verdwenen.

Aangezien ik niets ging riskeeren ging ik maar weer naar den kelder.

Van morgen zag ik dat een stuk of vier pannen boven den groote zolder weg waren, verder

waren buiten boven de ramen de achterkeuken stukken van de steenen van de muur

afgeslagen waren.

Op de grond van Brouwers een viertal meters van ons kippenhok af was een granaattrechter.

Van ons kippenhok was de voorzijde ingedrukt. De andere zijden en het dak was nog intact

(behalve de gaatjes van de scherven).

De kippen stonden buiten te kijken. Het waren er zeven dus geen een dood.

Gisteren en vandaag hebben we den geheelen tijd in de kelder gezeten wegens ook gevaar van

alle zijden.

Vandaag is er nogal activiteit en er zijn ook vliegers in de lucht. Het weer is weer helderder.

Vannacht heeft het geregend want de zolder was nat.

Dinsdag 31 Oct.'44.

Het is zoowat avond en zit weer in de kelder dit te pennen.

Er zijn vanmiddag weer verschillende granaten gevallen daarom hebben we weer kelderarrest.

Zaterdag, Zondag en gisteren heeft het goed gegaan met de hier neerkomende granaten.

Gisteren hebben de Duitsers van hieruit veel granaten weggezonden.

Die "frontschieters" staan dichtbij (Bij Slooi, achter Wijs en bij "Meeldershof") zoover als ik

weet dus rondom ons.

Zondagavond kregen we weer eens bezoek.

Om tien uur 'savonds hoorde ik "Hallo" aan de zijdeur roepen.

Aangzien we nog altijd in de kelder slapen en het raampje los hebben staan(open) hoorden we

ze goed loopen.

We zeiden maar niets denkende dan gaan ze wel.

En jawel ze gingen. Maar even later waren ze er weer en klopten op de deur.

Ik denk dat toen ze geen antwoord ontvingen ze wel vermoedden dat het huis onbewoond

was.

Ze begonnen nu aan het keldergetralie te rukken doch omdat ik dat met draad vastgebonden

had konden ze het niet direct optillen.

Nu werd het me te machtig en daar de mannen zich stil moesten houden zei ik tegen moeder

de vrouw om maar eens te roepen.

Ze riep "ja". Direct werd er geantwoord in 't Duits en toen dropen ze af.

Ik verstond het niet maar begreeep er uit dat toen ze hoorden dat er toch iemand in huis was

ze niets uit konden voeren.

Zondag hebben we niet overdag in de kelder gezeten.

Er komt zoo goed als niets meer over den weg.

Enkele Duitsers met paard en kar waarop ze schrot hebben geladen.

Op dagen dat er granaten vallen is er niets op de weg en anders enkele vrouwspersonen die

b.v. melk en andere artikelen naar den boer halen.

Meestentijds is het echter doodstil op den weg.

Dezer dagen kwamen soms menschen die evacueerden over den weg. Een troostelooze blik.

De man met een kruiwagen vol met het hoogst noodige natuurlijk zoo zwaar mogelijk

volgeladen, de vrouw erneven met de kinderwagen.

De kinderen soms slapende op de kruiwagen.

Anderen die hun vee nog hadden kwamen met paard en wagen, het vee erachter gebonden.

Er stonden er juist hier voor de deur stil.

Af en toe schrokken ze op door het dichtbijzijnde geschutsgebulder of van granaten.

Hun sombere blik zei genoeg.

Sommigen b.v. van Griendtsveen evacueerden reeds voor de derde of vierden maal.

Oirlo en Castenray America en Meterik zijn volgens zeggen geevacueerd.

't Is onderhand duister in de kelder ondanks de aangebrachte spiegels.

Het voornaamste nieuws is trouwens op.

Nog wat over andere dingen.

Electrisch licht is er nog niet(vanaf 17 September).

We behelpen ons met een 2 volts accu, een dynamolamp en met licht van raapolie.

Een glas bijna vol water waarop een laag olie drijvende een kurkje waaraan een draadje vast is

gemaakt, dan hebben we in gebruik een lampje brandende op een langdurende batterij, dit is

een lamp die hier gebracht is om te repareren.

Na de reparatie is ze nog niet terug gehaald en nu gebruiken we ze maar.

Er is in de winkel zoo goed als niets meer te krijgen.

Alleen brood en zoogenaamde mik.

Het brood is nogwel goed doch de mik moet zonder gist gemaakt worden hij blijft zoowat aan

de tanden hangen.

Wat zal het in steden erg zijn dunkt me.

Wij hier op de dorpen hebben aardappelen genoeg en er is zeer goed geslacht du s vlees is er

eveens nog wel. Ik bedoel natuurlijk de varkenshouders zelf.

2 November 1944(Allerzielen)

De op 31 October op Horst geregende granaten zijn wel in de Herstraat en de Schoolstraat

neergekomen.

Volgens zeggen van Smits Toon die voor vrouw Mooren naar den dokter was geweest en de

schade gezien heeft is er veel vernield.

Er zouden een zestal dooden zijn.

Gisteren (Allerheiligen) zijn er ook genoeg naar Horst toegezonden maar verderaf.

Ik heb wat boven op zolder staan te kijken en kon vaststellen dat de granaten vanachter de

Schadijkse bossen in twee richtingen gestuurd worden.

De ene achter Meterik weg op Sevenum aan en de andere richting Castenray, Tienray.

Gisterenmorgen waren gewone soldaten bezig mannen te vorderen voor opruimwerk.

Ook werden meisjes opgevorderd, deze moesten stroo vlechten voor over auto's.

Het is me een mooie Allerheiligen geweest.

In de kelder met klompen aan en een oude overjas. Een baard van anderhalve week.

Ik begin er onderhand wild uit te zien.

Ik ben gewend me electrisch te scheren, maar nu er geen stroom is en mijn scheermes van

slechte kwaliteit is heb ik schrik voor om me te scheren en omdat ik toch nergens kan komen

laat ik hem maar groeien.

In de kelder zitten overdag en dan ook nog slapen begint onderhand danig te vervelen.

Als we daar ons leven mee kunnen redden dan gaat het nogal.

Volgens zeggen van een Duitse soldaat zitten de Engelsen tussen Leunen en Castenray in, of

het waar is?

Ik vermoed echter dat we nog een heele tijd van granaten last zullen hebben.

4 November 1944.

± 1 uur in de kelder. Vliegers in de lucht. Afweergeschut in actie.

Op 2 November zijn er weer granaten geweest die nogal schade hebben berokkend.

O.m. bij Teng Verheijen waarvan het huis veel geleden heeft .

Ze kwamen boven de keuken het dak door.

Behalve Teng zaten ze in de kelder die ook lang niet geheel onder de grond ligt.

Teng was in de schuur.

Niemand heeft enig letsel gekregen.

Er zijn er hier in de buurt meerdere gevallen.

'sMorgens zag ik dat weer meerdere pannen bij ons kapot waren.

Er is een scherf die door de open raam gevlogen daarna door een deur om dan in de deurstijl

te blijven zitten.

Daar ik geen gat in de wanden kon vinden moet die wel door de open raam binnen zijn

gekomen.

De laatste dagen zijn weer dagen met kelderarrest.

Duitse soldaten zijn hier niet meer als voor het geschut noodig is geloof ik.

Over de weg hier komt zoo goed als niets meer over.

Van oprukken hooren we ook niets meer, gelukkig maar.

Vannacht zijn ze op het front wel aanhoudend bezig geweest, tenminste als ik wakker was (en

dat is dikwijls genoeg) kon ik dat hooren.

Hier aan den Oostenrijk moesten evacueeren wegens geplaatst zwaar geschut:

Lemmen(Kloets), Smits(Bom), Claessen en Verstappen.

7 November '44.

± 14 uur. Hebben juist het middagmaal op. Hebben soep en vlees gehad van een door een

granaat gedoode koe(op de Nieuwe Lind).

De laatste dag veel in de kelder doorgebracht omdat er nog altijd granaten vliegen.

Ik geloof echter dat de meeste op en langs de Tienrayseweg terechtkomen.

Veel drukte schijnt er aan het front niet te zijn.

Eergisteren wel richting Helenaveen-Meijel veel kanongebulder.

Gisterenavond rammelden de deuren geweldig.

Ik denk dat ergens veel of dikke bommen vielen.

Vanmorgen gingen een paar Duitse soldaten bij in het huis van Teng Verheijen een ladder

halen, gingen daarmee naar Grad Mooren zijn huis, wat ook niet bewoond wordt en klommen

daar binnen, haalden daar een wagentje weg en een fiets.

De familie Mooren die bij Smits zijn werd gewaarschuwd en Dien Mooren en An Smits

gingen naar een officier die in het huis Kok(Jaat Soberjé) ingekwartierd was hun beklag doen

met als gevolg dat alles teruggegeven moest worden.

20 November 1944.

Daar er de laatste dagen weinig bijzonder dingen gebeurd zijn heb ik niets opgeschreven.

Aan het front over het algemeen stil.

Het schijnt dat het bij Meijel nu beter gaat.

Beringen zou gisteren bevrijd zijn en Helden bereikt.

Het duurt nogal en onderhand wordt alles meegenomen.

Vrijdagmorgen hebben ze(zoo te zien gewone soldaten) weer razzia op mannen gehouden.

Hier aan de deur zijn er vier geweest, drie ervan zijn binnen geweest, ze vroegen van alles, of

er geen broers of zusters of opa of omoe bij ons waren, of vreemde personen, ze zochten

echter niet.

Vlakbij bij Wismans die op het oogenblik in het huis van Jeu Coppus wonen bij Bertha. (Jeu

is een vorige keer opgepikt) hadden ze wel drie keer het huis afgezocht.

De velden werden ook afgestroopt.

Naar men zegt zijn er een hondert meegenomgen. (Er wordt ook verteld van 160).

Granaten zijn er de laatste dagen niet meer vlakbij gevallen.

Op de Nieuwe Lind zou er nog een terecht gekomen zijn.

We hebben dan ook weinig in de kelder gezeten.

Gisteren was ik buiten toen een vliegmachine vanaf Venray kwam gevlogen, toen ik er naar

keek als het vlakbij was zag ik dat onder de vliegmachine een bolletje omlaag komen, dat

werkte want in een minimum van tijd zat ik den kelder.

Ik heb het de laatste dagen druk gehad. Mijn accus zijn leeg en daar er bij dat andere licht niet

te lezen is heb ik weer eens weer gaan proberen om de wind te laten laden.

Een propellor heb ik gemaakt, een fietsenrad met 2 dynamos. Het rad maakte zooveel toeren

dat men er bang van werd zoolang er geen dynamo op het rad stond maar zoodra we een

dynamo inschakelden verdomde hij het.

Nu zit er een rad van een autoped aan met de genoemde kwalen als voornoemd.

Sinds enkele dagen is de kerk van Castenray niet meer te bespeuren.

Boven we konden we deze anders zien.

Gisteren waren de Duitser die bij Ger Hoeijmakers ingekwartierd (Sniëre Graadje) twee

varkens aan het slachten.

23 November 1944.(±20uur)

De dag waarop zoolang gewacht is.

De Engelsen zijn gearriveerd. Deze morgen om ± 9 uur heb ik de eerste gezien bij de

Smalbrug.

Ze wilden over de beek, doch de brug was vernield.

Een paar kleine wagens stonden ervoor.(Een soort kleine tanks)

Het luchtafweergeschut dat hier vlak bij in het veld stond, was gisterenmorgen verdwenen.

De nacht ervoor zijn nog heel wat granaten op Horst terecht gekomen en gisteren morgen zijn

we ook nog de kelder ingevlucht vanwege de granaten.

Vlakbij zijn er echter geen gevallen.

Gisteren overdag kregen we meerdere flinke knallen te hooren.

De Duitsers waren bruggen op aan het blazen enz.

Ook de bruggen welke over de Molenbeek en de Kabroeksebeek liggen werden opgeblazen.

De Smalbrug hebben ze meerdere malen moeten laten springen om ze voldoende te laten

vernielen naar hun.

De kerk welke zoo al geheel vernield was heeft men nog opgeblazen.

De kerk van de Meterik zegt men zou de ook opgeblazen zijn.

Nu de Duitsers weg zijn ben ik eens naar het dorp gewandeld. Het zit er troosteloos uit daar.

Vandaag heb ik dus weer vrij rondgeloopen zonder gevaar van oppikken.

Vanaf Piet Philipsen tot aan de Venloseweg zover als ik zag had men zoo goed als overal

inkwartiering.

Overal stonden tanks en gevechtswagens.

Op de twee marktpleinen stonden geheel vol met bijna niets als groote tanks.

Gisteren en vandaag heeft het bijna geheel den dag door geregend.

Deze morgen kwam Peeters Wies met het bericht dat de Engelsen gisteren in Horst geweest

waren bij het Sint Antonius gesticht met een 5 tal wagens.

Ik heb vanmorgen mijn baard van bijna 5 weken afgeschoren, eerst was ik nog naar de

Smalbrug geweest.

De mensen lachten als ze me zagen.

Ik zag Jan Buijssen ook met een baard. 't Viel wel op dat die een zwarte baard had bij z'n witte

haaren.

Op het oogenblik dat ik zit te schrijven wordt er nog geschoten en er loopt volk over de straat

dat moeten wel Engelsen zijn, want we moesten vandaag om zes uur binnen zijn en mogen

niet eerder als 7 uur buiten.

De O.D.(Orde Dienst) was vandaag in actie. Ze liepen rond met ban een band om den arm en

later een geweer of revolver.

Ik hoorde dat ze de nog resterende N.S.B.ers, en met de Duitsers samengewerkte personen

door den O.D. dienst gearresteerd waren, o.m. de familie Houwen Teike, ze waren in de

kazerne opgebracht.

De radio melde vanmiddag om 1 uur dat America bevrijd is, vanavond werd dat weer gemeld

van Horst werd nog niets gezegd.

Volgens de radio zouden de Britten nog ten Zuiden en ten Westen resp. nog 1 en 2 KM (of

omgekeerd) van de Maasbrug zijn.

Ik heb weini wel eens willen zien hoe de ontvangst van de Horstenaren was bij 't zien van de

eerste Engelsen.

Naar men zegt zou 't een aandoenlijk schouwspel geweest zijn.

Die hier neven gereden zijn en werden toegewuifd, wuifden bijna allemaal terug.

Er waren er echter die het wuiven moe waren, zoo te zien.

Nou voor vandaag genoeg.

Nog even dat ik met twee Engelsen wat gepraat heb.

De eene beweerde zes jaar Duits geleerd te hebben. Dat sprak hij dan ook vooral voor

verduidelijken. The Dutch had hij niet geleerd zei hij.

Ik zei toen tegen hem dat hij dan maar met Hollandse meisjes moest gaan die zouden hem wel

Hollands leeren.

Hij zei toen dat daar geen tijd voor was, zij moesten aan het front zijn en daar hadden ze te

maken met water en granaten. Dat water zal hij wel de peel bedoeld hebben.

Nu weer naar de kelder want 't is nog niet te vertrouwen.

Maandag 27 November 1944(16uur).

We hebben een paar dagen Engelse soldaten ingekwartierd gehad. Het waren hoofdzakelijk

Schotlanders. Hoeveel wer

er hadden weet ik niet.

In de bestekamer sliepen er 5 en boven weet ik niet. Ze hadden daar 3 kamers in gebruik.

Ik vermoed zoo 'n zevental: dus ± 12 stuks.

Ik heb in dien tijd nogal sigaretten kunnen roken, en de kinderen kregen nogal caramels en

chocolade.

Ik heb ook eens weer echte chocolade geproefd.

De sigaretten waren ook verre te preferen boven eigen teelt.

Op dit oogenblik hoor ik schreeuwen op de straat, ik steek mijn hoofd buiten het raam als juist

het geschut hier in de buurt afvuurt. Dat dreunt. Je voelt de luchtdruk tegen je lijf.

Er staat hier in het veld heel wat geschut.

Ik vrees voor onze ruiten.

We hebben nu een paar dagen kunnen converseeren.

Gisterenavond hebben eens echt geconverseerd tot 10 uur, toen hoorden we opeens bommen

vallen, het afweergeschut kwam in actie.

Wij de soldaten incluis waren ineens verdwenen. Wij waren met 5 aan het praten toen dat

gebeurde, 1 sergeant 1 korporaal en 1 gewone soldaat, Jaques Spee en ik.

In de kelder kwamen 3 soldaten, de eene soldaat welke bij ons binnen zat en twee andere die

van buiten of van boven kwamen. Twee ervan Deze laatste bibberden geweldig, of het van

angst ofwel van de kou of van beiden was, weet ik niet.

Er vielen bommen veraf en we hoorden gebrom van vliegtuigmotoren.

Het vlak(afweer) ging geweldig te keer.

Spoedig was niets meer te hooren.

Dezen morgen toen ik net boven kwam (vanuit de kelder uit bed) hoorde ik juist granaten

vallen.

Er stond een soldaat in de gang die zich teruggetrokken had van buiten.

Hij wilde juist zijn "breakfast" halen.

Op mijn vraag of er "shells" waren kreeg ik ten antwoord Yes Mof.

Dezen morgen zijn onze gasten vertrokken.

Wat is het nu een paar dagen geweldig druk geweest op de radio weg.

Een materiaal waar het Duitse legermateriaal lang niet tegen kan, en veel meer.

Een soldaat vertelde me dat het "a little" was.

Hij zei "We have ten tausend tanks".

Overal neven de weg staan wagens en wagentjes.

Bijna allen hebben een antenne op de wagen, sommigen drie. Ze staan op de weg te spreken

in hun microfoon en we kunnen de andere door de groote koptelefoon hooren spreken.

Het is hetzelfde als ik zoo dikwijls op mijn radio gehoord had op golflengtes tusschen 50 en

200 meter in.

Ik vroeg me eens de soldaten of misschien hun kon hooren en bij wijze van proef zette ik de

radio aan.

Ze begonnen te lachen. Ik kon hunzelf hooren. Hun eigen wagen.

Nu ik over de radio schrijf wil ik eens vertellen hoe we luisterden.

De radio had ik verborgen eerst tusschen vloer en plafond boven onder een kleerkast.

Zulk een hol hadden we ook voor onszelf gemaakt waar we dan ook meerdere malen in

gevlucht zijn.

Later toen we in de kelder ons verblijf hadden, hadden we hem onder de keldertrap, daar

hadden we een ruimte waar we een bed over een kist en een paar stoelen gespreid hadden.

Daar sliep Jacques Spee.

We konden daar ook in vluchten.

Ik geloof dat we daar maar een keer in gevlucht zijn op een loos alarm.

Maandag 26 December 1944 (2e Kerstdag).

't Is een maand geleden dat ik geschreven heb over de gebeurtenissen.

Er is trouwens niet veel gebeurd.

Er zijn hier geen gevechten geleverd.

We hebben de familie in 't Zandt - Nelissen uit Blerick nu veertien dagen hier.

Zij moesten evacueeren en zijn nu met zooveel goed als ze konden meenemen overgekomen.

Ze hebben de voorkamer en een slaapkamer in gebruik.

De winkel hebben we weer voorzien van een ruit en verder met hout toegemaakt.

Op dit oogenblik hebben de Engelsen het in gebruik. Tevens hebben ze boven een slaapkamer

in gebruik genomen er slaapt een officier, soms twee.

De officier die 'savonds gewoonlijk komt praten heeft al heel wat meegemaakt.

Hij heeft gevochten in Afrika, in Frankrijk hoorde hij bij de landingstroepen.

Van een landingsgroep waarbij hij behoorde bleven er 35 over van de 850.

Van een andere kleine groep van 37 bleven er 11 over.

Zijn broer was gesneuveld in Tunis.

Hij had slechts een broer en geen zusters.

Zijn moeder was last Christmas gestorven, zijn broer in April. Zijn vader was gestorven toen

hij twee maanden oud was.

Hijzelf was getrouwd en was vier en twintig jaren oud.

Een soldaat vertelde dat die officier waarvan ik juist vertelde 15 jaar in dienst was.

Ik merkte op hoe dat nou kon, omdat hij pas 24 jaren was. Hij zei dat hij bij het boys armee

was geweest.

He Ik geloof dat van de soldaten die nu in Horst zijn velen lang gediend hebben.

Ik sprak twee anderen die ook ± 15 jaren dienst hadden.

Tegenwoordig kunnen we Engels spreken, we leeren dan ook goed bij en we "I understand

very well" onderhand.

Doordat de mensen die geen Engels geleerd hebben dikwijls de soldaten niet begrijpen is

vanzelfsprekend.

Er kunnen soms grappige momenten uit voortvloeien.

Zoo kwam zwager Teun dezer me vragen of ik eens wou komen, er zaten een stuk of wat

soldaten op de zolder te wijzen naar het dak.

Hij meende te moeten begrijpen dat ze een kachel op zolder (bij het stroo) wilden plaatsen en

de pijp uit het dak wilden steken.

Toen ik naar hun toeging vertelden ze dat op het dak enkele glazen pannen lagen en dat ze

daar papier voor gedaan hadden om lichtuitstraling te voorkomen, en dat ze als ze gingen het

weer zouden verwijderen. Dat was alles.

Ook dat de lady had taken away their handkerchif towels.

Er zijn den laatsten tijd weer enkele slachtoffers gevallen door mijnen. J.Geurts (Lukezen

boer) liep op een mijn en werd danig gewond zoodat hij na een of twee dagen overleed.

J.Soberjé (wonende op Molenhuis) liep eveneens op een mijn welke onder de top van een op

den grond liggende boom lag. Hij was bezig met zagen aan dezen boom.

Zoals men zegt vloog hij in stukken. W.Geurts vd Munckhof (Nieuwe Lind) werd nog

gewond aan zijn hoofd.

Naar men zegt gaat het goed met hem. Hij is naar het ziekenhuis gebracht.

Bij de eerstgenoemde J.Geurts verleende een Engelse soldaat eerste hulp. Hij kwam eveneens

op een mijn terecht, waardoor hij een voet verloor. 't Is vies werk zulk mijnen leggen.

Wat het front betreft. In Blerick vallen nog geregeld Duitse granaten volgens zeggen van Jim

een Engelse soldaat die in Blerick ligt en veel bij familie in't Zandt kwam.

Hij komt zoo nu en dan haar hier opzoeken.

In Sevenum, Horst enz. vallen af en toe eveneens granaten.

Gisteren morgen hoorden we nog een Duitse nevelwerper (zoogenaamd) waar de granaten

terecht kwamen weet ik niet.

Het schijnt zoo dat de Engelsen niet veel haast hebben om over de Maas te komen.

Gisteren Kerstmis hadden de soldaten bier en lekkernijen sigaren, sigaretten.

Hier waar een kantoor gevestigd is werd, ik geloof: whisky, genever gedronken (en wijn).

Degenen die daarvan genoten waren flink zat.

Ze waren "tipsy" op z'n Engels.

De Engelsen zeggen tegen de Hollanders als ze zeggen dat hij dronken is "he is zigzag". Te

begrijpen.

Er waren er hier twee die zelfs nog niet meer zigzag konden loopen. Ze vielen als een zak

neer.

We konden daags daarna den inhoud der flesschen terugvinden.

Een kapitein (sliep bij G.Mooren) was eveneens flink tipsy.

Hij kon vervaarlijk doen zoodat de kinderen die nog op waren er bang van werden.

We hadden de schuifdeuren open gezet zoodat het een vertrek was.

De kapitein wenschte ons in het Engels "a merry Christmas and a happy New Year".

Hij liet ons het Wilhelmus zingen enz. enz. intusschen schudde hij maar in, we moesten

drinken.

Later was hij met een paar soldaten die stomdronken waren van dat gezuip aan het

commandeeren, toen ze een keer allen buien waren maakten wij van de gelegenheid gebruik

en sloten de schuifdeuren dicht zoodat toen ze terugkwamen het scheen of we naar bed waren.

Die kapitein was Kapt. Smith de soldaten roemden hem nog lang niet.

Gisteren overdag gingen de soldaten de huizen af en gaven de kinderen lekkernijen.

Deze kinderen vinden vanzelfsprekend de Engelsen reuze goede kerels, ze staan den heelen

dag bij de soldaten (bij de kokerij of zoo).

De soldaten zijn gul met sigaretten, af en toe komen de kinderen geloopen met een sigaret

voor vader.

Eergisteren boodt Piet uit naam van de jongens me een pakje van twintig sigaretten aan, die

hadden ze bijmekaar gespaard.(Kerstgeschenk)

Hier en elders worden nog dikwijls Duitsers aangetroffen die over de Maas komen en

spionnagediensten verrichten.

De kerk is op het oogenblik in de Patronaatszaal onder en boven is tegelijk een mis.

Het is er verbazend druk, vanwege de naar men zegt 8000 geevacueerden.

Het is een Kerstmis die ons in geheugen zal blijven.

Mijn broer Henri zit in z'n oud huis.

Ze hebben een paar vertrekken zoo in orde gemaakt dat ze te bewonen waren zijn.

Onze gast Jaques Spee is Vrijdag naar J.Soberjé verhuist.

We hebben met Kerstmis weer echte koffie kunnen drinken (van de winkel).

We hebben 'savonds licht van benzine.

De laatste dagen echter hebben we veel last gehad van aanvliegen wat niet erg plezierig is

door die uitblazerij onstaat veel damp en stank in het vertrek.

De Tommys die dezer dagen vertrokken na een paar dagen inkwartieren gaven ons een

complete radio, een oud Telefunken toestel.

Van deze die we nu hebben kreeg moeder de vrouw een stuk spek omdat ze zijn ondergoed

had gewassen.

1945

Zondag 11 Februari 1945.

Er is vanaf 26 Dec '44 weinig gebeurd d.w.z. geen geweldige gebeurtenissen.

De familie in't Zandt-Nelissen is alweer vertrokken, niet naar Blerick.

Ze zijn 7 Febr vertrokken, zoo men zegt richting Eindhoven.

In Eindhoven zouden ze een of meer nachten te moeten vertoeven (onderzoek en misschien

ontsmetting) om dan verder naar België of Frankrijk getransporteerd te worden.

Zij moesten bij zaal Moorrees bij mekaar komen om vandaar uit per militaire wagen te

vertrekken.

Ze hebben zoowat al hun hebben en houden meegenomen.

We zullen later wel hooren waar ze zijn geweest.

Toen ze hier waren was het geweldig druk in huis. We hadden er nog 6 soldaten bij ook, 4 in

de winkel en twee boven op de z.g."radiokamer".

Op dit Deze zijn Vrijdag 9 dezer vertrokken direct daarna op den zelfden dag zijn er weer

nieuwe gekomen, nu zijn er vijf.

We hebben nu no.94 en no.81 in huis.

De eerste soldaten die we ingekwartierd hadden behoorden bij 94, (David) daarna hebben we

gehad 56, (hiervan zijn me geen namen bekend), 60 (Ltnt Orwin en bediende Jack.).

69 (Majoor met stijve vingers, Tom en Dennis).

94(in de winkel Fred, Bil, Micky(bijnaam) en Lou, boven onbekend).

"Have you a pencil" was gewoonlijk het eerste wat Micky vroeg als hij bij ons kwam. Hij

hield nogal van puzzels.

Nu 94 en 81 waarvan nog geen namen bekend zijn.

Een ervan is nu twee dagen(avonden) komen praten.

Hij was vanaf 14 jaar in dienst, was 61/2 jaar in China geweest, was 12 jaar getrouwd, had 18

maanden bij zijn vrouw doorgebracht, heft een babij van 4 maanden.

Dan is er een kerel bij die zoowat de lengte van de deuropening noodig heeft hij is 1,95 meter.

Donderdag 8 Febr. Hoorde ik over de radio zeggen, dat in een of meer

Kampen o.m. 22 missionarissen van Nederland bevrijd werden waren. Mogelijk is onze

"Sjeng" erbij.

Nu de familie in't Zandt weg is hebben we weer wat meer plaats in huis.

De voorkamer waar zij huisden kunnen we nu zelf gebruiken, verder de slaapkamer boven die

ze gebruikten.

Daar slapen de meisjes en Dien Beurskens die 14 dagen geleden hier gekomen is.

Ze is hier in Horst werkzaam aan de P.T.C. Hun familie is geevacueerd in Helden.

Ze gaat nu elken Zaterdag naar Helden.

De laatste nachten is er meer activiteit in de lucht.

Veel bommenwerpers gaan bombardeeren.

Ik geloof echter dat er nog Duitse machines over komen want er vallen nog bommen en af en

toe meen ik boordgeschut te hooren vanuit een vliegmachine.

Er is meer activiteit in het Noorden bij Gennep geloof ik. We hooren het in de verte.

Henri mijn broer is onderhand geopereerd in het ziekenhuis in Deurne. Hij heeft een blinde

darm operatie ondergaan. Het gaat goed met hem hij loopt alweer buiten.

Het vries en sneeuwweer hebben we alweer ruim een week achter ons. Het is nu zacht weer.

De wegen zijn geweldig slecht.

Hier de Venrayseweg is nogwel in orde maar de Herstraat en Loevenstraat, en zoo men zegt

de Sevenumse weg, zijn geweldig slecht, gaten en kuilen met modder.

We hebben ons dezen winter moeten behelpen met nat hout stoken en een zak cokes.

Kolen hebben we niet gehad tot nu toe. We hadden ook nog wat slam.

Op het oogenblijk krijgen we reeds meer vlees, op de bon, meest blikvlees(z.g.bacon,

blikvlees, mixed meat, corned

pork, knakworst, assaissonné etc) verder krijgen we nog wel eens van de Engelsen, meest in

blik kaas, melkpoeder, aardappelmeel, en ook zeep scheerzeep, scheermesjes, tandpasta enz.

We krijgen meer over den tand als voorheen.

Alleen melk krijgen we minder.

Voor het inkwartieren krijgen we betaald.

De laatste keer dat we geld kregen ontvingen we 18 gulden voor twee kamers van een week.

25 Febr.1945.

Zondag. We zijn vandaag 15 jaar getrouwd.

We hebben geen Engelsen noch Amerikanen, heelemaal alleen (zonder vreemden) in huis.

Het is onderhand vreemd om geen vreemden in huis te hebben.

Onze laatste gast Dien Beurskens is Vrijdagmorgen 16 Februari vertrokken.

Van de familie in't Zandt hebben we nog niets gehoord.

De laatste weken rommelde het geducht in het Noorden (Goch, Cleef enz.).

Er trekken dikwijls bommenwerpers en lossen hun bommen soms ten Oosten en ten N.Oosten

van ons.

We zien de bommenwerpers draaien en terugkeeren waarna we het ontploffen hooren.

We hooren op de radio dat op Luzon een interneeringskamp bevrijd is waaronder 89

Nederlanders.

We hebben nog geen electrisch licht, d.w.z. geen 220 volt, we hebben wel electrisch licht

doch van een accu. Vandaag waait het nogal en de dynamo laadt soms.

Het valt niet mee om een geschikte dynamo te krijgen die op de wind werkt.

We hebben vijf Amerikanen ingekwartierd gehad en wel van Donderdag 15 dezer tot 20

Februari.

Er klaagde er eentje over dat de Nederlanders zich niet erg ingenomen toonden.

Ze kwamen mensschen tegen die op hun "hallo", goed antwoorden sommigen zoo eventjes

antwoorden en sommigen heelemaal niet antwoorden.

Ik vertelde hun dat de mensschen juist zoo over hun dachten, dat mij iemand vertelde dat hij

een bij hem ingekwartierde Am. soldaat aansprak doch geen antwoord kreeg, hij riskeerde den

tweede maar niets meer.

Wij hadden overigens geen klagen van hun.

Gelukkig zijn hier den laatsten tijd geen mijnongelukken gebeurd.

Gisteren nacht hoorde ik een motor alsof het van een V1

was. Het geluid hield ineens op en ik spitste mijn ooren wat er ging gebeuren.

Gelukkig niets.

2e Paaschdag.(2 April)

Ben Zondag 11 Maart naar Blerick gefietst.

Jonge, Jonge daar ziet het uit. Daar was niets goeds te bespeuren.

Geweldig zooveel stukken als Blerick heeft opgeloopen. Veel huizen waren totaal verwoest

en velen voor een groot gedeelte.

Het huis van zus viel nogal mee.

Er waren nog niet veel mensen in Blerick ook nog niet veel kijkers.

Over de Maas lagen 2 bruggen en ze waren er nog 3 aan het maken.

Voor de kazerne waren ze druk bezig de grond gelijk te maken met groote machines.

Op de fietspad vanaf P.J.Cuppen tot Californië lagen overal op hoopen van ± 5000 L en om

de 40 Meter benzine of olie.

Zondag 18 Maart

Naar Venray en de maasdorpen: Wanssum, Blitterswijk, Broekhuizen, Lottum, Grubbenvorst

gefietst.

Venray was flink beschadigd, veel erger als Horst.

Wanssum, Bl.wk, en Broekhuizen waren zoo goed als verwoest.

Lottum en Grubbenvorst waren er goed afgekomen.

Als het waar is wat men zegt zou Vierlingsbeek en Maashees vrijwel geheel verwoest zijn.

Op Zaterdag 24 Maart was het geweldig druk in de lucht.

Honderden vliegmachines laag vliegende in de richting van

Wezel (Noord 0ost).

Het waren in een lange rij die waarvan het begin en het einde niet te zien was laag

vliegende transportvliegers. Soms waren er twee zulke rijen.

Later kwamen er honderden met ieder 2 zweefvliegtuigen achter zich.

We konden de blinkende touwen goed zien.

Zoowat de heele Zaterdagmorgen bleef het zoo.

Het was een geweldig gezicht.

Vorige week in de nacht kwam er nog eens een groot Duitse vliegmachine profiteerende van

het maanlicht en de bewolkte lucht om zoo nu en dan te schieten(op de Venloseweg o.m.).

Ik zag hem twee maal draaien eenmaal voor ons huis en de tweede maal achter het huis.

Misschien was het wel de eerste laatste keer dat ik een Duitser zag, want den oorlog schijnt

niet lang meer te duren.

We zagen den laatsten tijd veel Duitsers in Roode Kruis wagens zitten (krijgsgevangenen)

soms gewond.

Vanmorgen zijn onze ingekwartierden soldaten weer vertrokken.

Ze vertrokken naar Bocholtz zei er eentje.

Deze Engelsen hebben we ruim veertien dagen gehad.

Zondag 16 Septenber '45.

Den eersten brief klaargemaakt voor Indië, wij hebben echter nog niets over Heeroom

gehoord, doch wagen het, we zenden hem maar aan het oude adres. 2 November nog niet

verzonden.

Deze week van 14 Sept t/m 21 Sept hebben we voor het eerst 2 rant-

soenen sigaren en sigaretten (5 sigaren en 20 sigaretten) gehad.

Voordien was het 5 sigaren in twee weken.

Het vleesrantsoen is den laatsten tijd weer tot de helft verlaagt (1 ons per persoon in de week).

En de laatste tijd is er weinig vlees (ook blikvlees) geweest zoodat we blikvis op de

vleesbonnen kregen.

We krijgen van sommige dingen nu meer als eerst, ook krijgen we eierpoeder enz. ter

vervanging van het vlees.

Deze week hebben we witte mik gehad.

Nieuw geld.

De komende week is de geldweek.

We moeten al het geld inleveren.

Via de distributiedienst krijgen we een geldkaart.

Moeten we nu elke week op een bonnetje geld halen??

We zullen zien.

We hopen maar dat de geldmaniakken eens een toontje lager zullen gaan zingen.

Engelsen namen van en adressen.

24 Nov - 27 Nov.

1. David Honliston 2. A.J.Hanlock

Athelstaneford 6 Acacia A've

Drem Gainsborough

East - Lothian Lincolshire

Scotland England.

X 20/6'45 bij v.Bergen ingekw.

634057 L/Cpl A.J.Hanlock

R.E.M.E

Att.119 L.A.A.Reg R.A.

B.L.A.

X 24/6'45

19 Jan. 9 Feb'45 19 Jan. 9 Feb'45

3. Frederick Hawes 4. James W Watthey

4 Camlan Road 40 Duke Street

Downham Hucknall

Bromlaf Nottingham

Kent England

England.

X Dec'46 brief X 1 Juli'45

Kerstmis 1944

5. Lnt J.Orwin 6. 14662861 Spr Ihongsdon J.

B Coy In Increment

2nd Bn The Lincolshire HQ Second Army(Rear)

B.L.A. B.L.A.

Burgeradres: Burgeradres:

Ltn J.Orwin J.Ihongsdon

"Oak Desa" Blaydon on Tyne

Ashoven Rd Co Durham

Old Jaftan England

Nw Sheffield

X geschreven doch teruggekomen

Met Kerstmis '46 allemaal een kaart gezonden.

Helden aanHHH