Tweede editie Mozaïek Brabant krant

1Pagina

MOZAÏEKBRABANT

Tilburg

MOZAÏEKBRABANT

Het wandtapijt:the making of Pagina 3

#2

Herenboerderij Boxtel Pagina 4

Ruimte voor de stedeling met groene vingers Pagina 5

www.mozaiekbrabant.com

november 2014

Deze krant geeft een impressie van de ideeën die we tijdens de expositie MozaïekBrabant ophalen. Het geeft een beeld van de activiteiten uit de expositie, interes-sante projecten die nu in Brabant plaatsvinden en korte blogs door onze coolhunters, een groep enthousiaste Brabanders die schrijven over vernieuwende ontwikke-lingen binnen en buiten Brabant. De blogs zijn gerela-teerd aan de vier thema’s van MozaiekBrabant: water, wonen, energie en voedsel.

Van 9 oktober 2014 tot en met 28 februari 2015 reist een imposant wandtapijt van 12 bij 3 meter door Bra-bant met daarop een (toekomst)beeld van de provin-cie. De expositie, met werkateliers, debatten en diverse andere activiteiten over de vernieuwing van de ruimte-lijke inrichting van Brabant, trekt rond onder de naam #mozaiekbrabant.

Samenwerkende partijen

Province Noord-Brabant, bkkc, gemeenten ‘s-Hertogenbosch, Breda, Eindhoven, Helmond en Tilburg, IABR, Architectuurcentrum Eindhoven, BAI,

CAST, Groen4life, Designhuis, Cacaofabriek, Willem II Fabriek, Stadskantoor Breda, de Brabantse waterschappen, LOLA Landscape Architects,

Floris Alkemade Architects en Architecture Workroom Brussels

2Pagina MozaïekBrabant

Brabant is een mozaïek van vele steden en dorpen, intensieve land-bouw en veel kleine industrie, en met veel natuur en water. Een divers landschap met uitdagingen voor de toekomst. Nieuwe, cre-atieve ideeën zijn nodig om wonen, waterhuishouding, energie en voedselvoorzieningen met elkaar te verbinden in een nieuw ruim-telijk beleid. Bijna 20.000 bezoekers hebben inmiddels het Brabant tapijt van twaalf bij drie meter bezocht en ideeën en tips gegeven voor Brabant over de thema’s water, wonen, energie en voedsel! Denk je met ons mee? Kom dan langs tijdens één van de activitei-ten en bezoek de expositie. Kijk op www.mozaiekbrabant.com voor actuele informatie. Wij zijn ook te vinden op Facebook(MozaïekBrabant) en Twitter (@mozaiekbrabant).

RONdlEidiNg ExpOSiTiE TWiCE

vAN JOhAN ClAASSEN EN dORiEN MEliS

Datum 4 december 2014, 15:30 – 16:30 uur

5-7 december 13:00-14:00 uur

Locatie de Cacaofabriek, Cacaokade 1, helmond

Info www.kunstinitiatiefdecacaofabriek.nl

Voorafgaand aan de opening van MozaïekBrabant

op 4 december en daarna op 5 en 7 december geeft

Ageeth Boermans een rondleiding door de expositie

TWICE.

3R MARKT (REduCE, RE-uSE, RECyClE)

Datum 7 december, 12:00-16:30 uur

Locatie SMO Zorgtuinderij de Bundertjes,

Bosselaan 2, helmond

Info facebook.com/3Rmarkt

Helmond kent een lange traditie op het gebied van

markten. Vanaf december organiseert duurzaam-

heidscentrum Groen4Life elke eerste zondag van

de maand een nieuwe duurzaamheidsmarkt, met de

naam 3R Markt: Reduce, Re-use, Recycle. Het doel

van de markt is om een breed publiek op een laag-

drempelige manier kennis te laten maken met duur-

zame producten, activiteiten en ideeën.

SAMEN ETEN = SAMEN dElEN

Datum op werkdagen, 5 december–9 januari,

17:00-18:30 uur

Locatie Ando’s Slow Food Corner, groen4life,

Stationsplein 15-21, helmond

Info facebook.com/andoslowfoodcorner

De decembermaand is de maand bij uitstek voor

gezellig samen zijn en het leren kennen van nieuwe

mensen met het initiatief: Samen Eten = Samen

Delen. Ando´s Slow Food Corner koppelt kok en

gast(en). Koks geven aan wat zij gaan maken en eters

kunnen daar vooraf op inschrijven. Tijdens de maaltij-

den worden sprekers uitgenodigd rondom verschil-

lende duurzame onderwerpen uit de regio.

gO NuTS! iNduSTRiëlE lANdBOuW MAAKT

lANdSChAp vOOR NuT EN gENOEgEN



Info bkkc.nl

Hoe gaan we om met ruimtelijke én maatschappelijke

vraagstukken op het gebied van industriële land-

bouw? Een transformatie van mono en uitputten naar

multi en benutten. We gaan de grootschaligheid en

impact van deze industrie niet ontkennen of wegstop-

pen. Maar zoeken naar de mogelijkheden van een

nieuw multifunctioneel landschap.

METROpOOl OF MEER pEEl?


Locatie groen4life, Stationsplein 15-21,

helmond

Debatavond over de ruimtelijke toekomst van Hel-

mond. Zoekt Helmond aansluiting bij Brainport Eind-

hoven en BrabantStad, of richten we ons op de Peel?

Op interactieve wijze worden reacties op de Mozaiek-

Brabant tentoonstelling opgehaald en worden ideeën

en meningen over het nieuwste Brabant besproken.

FilMAvONd: KOyAANiSqATSi

Datum 27 december 2014, 20:30 uur


Info www.cacaofabriek.nl/film

Koyaanisqatsi is een film over het natuurgebied van de

Hopi-indianen, afgezet tegen de leefstijl in de huidige

metropool. Een prachtige film met kritische onder-

toon die je eens in je leven gezien moet hebben.

Activiteitenkalender MozaïekBrabantDecember

Strategieën voor het stadslandschap

Architect Joachim Declerck van Architecture Workroom Brussels vindt dat het gebied rondom Tilburg massaal aan de sierboomteelt dient te gaan. Op die manier komt het watersysteem weer op peil. Op 20 november organiseerde het Centrum voor Architectuur en Stedebouw Tilburg (CAST) een bijeenkomst. Declerck sprak daar over nieuwe ruimtelijke strategieën voor het stadslandschap.

gedeelde oplossingen

Omdat stad en land zo sterk met elkaar vervlochten

zijn geraakt, is het in de provincie Noord-Brabant

niet langer mogelijk om afzonderlijk beleid te maken

voor enerzijds het stedelijk en anderzijds het lande-

lijk gebied. Waar in de Randstad stedelijkheid over-

heerst en in het oosten van het land het groen, is dit in

Brabant redelijk in balans. Dit vraagt om ander beleid

en nieuwe ontwikkelingsstrategieën. Er zijn gedeelde

oplossingen nodig die de verschillende elementen

zoals voedsel, stad, natuur en water in zich verenigen.

grond consumeren

Lange tijd gold slechts één ontwikkelingsprincipe:

wanneer de stad ruimte nodig heeft, gaat dit ten koste

van de landbouw en wanneer de landbouw ruimte

nodig heeft, gaat dit ten koste van de natuur. “Dit

proces van ‘grond consumeren’ bestaat nog steeds,

maar het onderliggende systeem slaat terug,” aldus

Declerck. Zo dreigen bepaalde gebieden te verdro-

gen terwijl andere gebieden juist overstromen. De

opgave is om daarin een nieuw evenwicht te vinden.

Sierboomteelt

De drie architectenbureaus hebben naar een alterna-

tieve manier gezocht. Door voor gebieden met ver-

gelijkbare problemen één ontwikkelingsprincipe te

formuleren, kan met een beperkt aantal strategieën

een groot gebied worden aanpakt. Eén van de ont-

wikkelingsprincipes is uitgedacht voor een gebied

rondom Tilburg en stelt de sierboomteelt centraal.

De natuur is hier verdroogd, omdat het regenwater

voor de huidige landbouw snel moet worden afge-

voerd. De oplossing hiervoor is het transformeren

van de landbouwactiviteit naar sierboomteelt en dit

te combineren met waterinfiltratie. Sierboomteelt is

een opkomende landbouwactiviteit waarbij regenwa-

ter rustig in de bodem kan zakken zonder dat kweke-

rij daar last van heeft. Door het laten infiltreren van

regenwater worden ondergrondse waterstromen

weer op gang gebracht. Deze strategie kan op meer-

dere plaatsen in Brabant worden toegepast.

#INNOVATIE

Door Frank vloet

De laatste jaren worden er meer vraagtekens gezet bij

ruimtelijke ordeningstaken van de provincie. Daarom

heeft BrabantStad, het verbond van de steden Eind-

hoven, ‘s-Hertogenbosch, Breda, Tilburg en Helmond

samen met de Brabantse waterschappen drie archi-

tectenbureaus de opdracht gegeven om ‘ontwikkel-

modellen’ op te stellen. Die moeten dienen als alter-

natief voor de plannen zoals die tot voor kort werden

gemaakt. Het gaat om de bureaus Architecture Wor-

kroom Brussels, Floris Alkemade Architect en LOLA

Landscape Architects. De visie van de stedenbou-

wers draait om samenhang tussen steden, dorpen,

beken, rivieren, kanalen, landbouw en natuurgebie-

den. Deze werd via de ontwikkelmodellen op 18 juni

2014 tijdens de Brabantdag gepresenteerd aan zo’n

200 genodigden en waren als eerste zichtbaar tijdens

de Internationale Architectuur Biennale Rotterdam

2014.

Het enorme wandtapijt van twaalf bij drie meter is het stralend middelpunt van de expositie MozaïekBrabant. Maar hoe is dit tapijt van 36 vierkante meter gemaakt? Hebe Verstappen, Hoofd TextielLab, en Judith Peskens, Product-ontwikkelaar weven bij TextielLab, gaven ant-woord op deze vraag tijdens de expositie in Til-burg.

Door Frank vloet

Naar goed Tilburgs gebruik houdt het TextielLab zich bezig

met het maken van unieke textielproducties. Daarbij staat

onderzoek naar materialen en nieuwe prototypes cen-

traal. Zij vertalen het traditionele ambacht, de beproefde

technieken en originele verfrecepturen in Tilburg naar

het heden. Met de ambitie om een internationaal kennis-

en expertisecentrum rondom textiel te worden, werkt het

TextielLab vol overgave aan opdrachten met ruimte voor

onderzoek en experiment. Daarom vroeg de provincie het

TextielLab om het piece de resistance van het MozaïekBra-

bant-festival te fabriceren.

een wandkleed komen van drie bij twaalf meter. Daarom

zijn er acht banen gemaakt die twee aan twee aan elkaar

zijn gezet. Zo heeft het tapijt uiteindelijk vier panelen van

drie bij drie meter. Het aan elkaar stikken van de banen is

met de hand gedaan, omdat de figuren naadloos op elkaar

moeten aansluiten. Hier is een specialist twee weken mee

bezig geweest.

#MOZAÏEKBRABANT

Het wandtapijt:the making of

Experimenten

BrabantStad, het verbond van de steden Eindhoven,

‘s-Hertogenbosch, Breda, Tilburg en Helmond, hebben

samen met de Brabantse waterschappen drie architecten-

bureaus opdracht gegeven om nieuwe ontwikkelmodellen

te ontwerpen. De wens was om deze te vertalen in een

tapijt. Bij het TextielLab werd meteen duidelijk dat het een

kleurrijk tapijt moest worden, met aandacht voor structuur

en details. Experimenten met verschillende kleuren, struc-

turen en ontwerpen volgden. Per stap kwamen meerdere

teststalen aan bod. Uiteindelijk koos men voor een tapijt

van katoen. Het gladde garen laat de structuur duidelijk

naar voren komen en het materiaal leent zich goed voor

felle kleuren. Details, bijvoorbeeld de cijfers, zijn uitge-

werkt in zwarte wol, omdat hiermee extra accent kan wor-

den gelegd.

Met de hand

Het tapijt is geweven met een digitaal gestuurde jaquard-

machine. Dit weefgetouw kan de negen inslagdraden

apart aansturen en alle mogelijke verbindingen maken. De

weefbreedte van de machine is 1,70 meter, maar er moest

Wist je dat:

• hetkleed3x12meteris.

• er9inslageninzittenwaarvan8katoenen1wol.

• hettapijt28,7kiloweegt:3kilowolvande

inslagen, 21 kilo katoen van de inslag en 4,7 kilo

katoen van de ketting.

• Er222336inslageninhetkleedzitten.

• deontwikkelingvanhetkleed8dagenduurde.

• deproductievanhetkleed18,5uurduurde.

Tilburg 3Pagina

4 MozaïekBrabant Pagina

De Winkelwagen brengt het ouderwetse SRV- gevoel binnenkort weer terug in de straten van Waalwijk en omstreken.

Door dirk hens

Ken je de SRV-wagen nog? Wat was het eigenlijk een leuk

ding, zo’n rijdende supermarkt door de straat. Als je zestig-

plussers erover spreekt, zullen ze zelfs nog een stapje ver-

der gaan en vertellen over de melkboer die met paard en

wagen langskwam. Maar de tijden zijn veranderd. Efficiën-

tie, wetgeving en prijsstelling hebben de ambachten ver-

drongen uit het straatbeeld. We hebben er supermarkten

voor terug gekregen. Maar steeds vaker leggen we onze

bomvolle winkelwagens onder de loep. Vind ik het wel oké

dat mijn tilapiafiletje helemaal uit Vietnam komt? Hoe kan

het eigenlijk dat die kipkluifjes zo goedkoop zijn? Zijn de

broden die ik koop wel écht voedzaam? Een nieuw initia-

tief genaamd De Winkelwagen brengt het SRV-gevoel bin-

nenkort weer terug in de straten. In Waalwijk en omstreken

gaat De Winkelwagen het gevecht aan met de supermarkt

onder het motto “de boer in jouw straat”.

SRv uit 21e eeuw

Initiatiefnemers Ron, Ilse en Joris zijn echte Bourgondiërs.

Na puzzelen op het ondernemingsplan zetten de drie afge-

lopen zomer de voeten in de klei en zijn ze gaan polsen

bij boeren en andere ambachtslui of hun idee voor een 21

eeuwse SRV haalbaar was. Dat bleek zo te zijn: de allereer-

ste Winkelwagen gaat binnenkort door de straten rijden in

Waalwijk. De wagen biedt een veelzijdig assortiment van

producten van achttien boeren uit de streek, met zuivere

smaken en zonder kunstmatige middelen. Makkelijk, toe-

gankelijk, milieuvriendelijk. En direct afkomstig van de pro-

ducent.

Nederland veroveren

Voor de ontwikkeling van het concept hebben de oprich-

ters de hulp ingeroepen van crowdfunding-platform one-

planetcrowd.nl. Inmiddels staat de teller op een kleine €

8.000,-. De eerste Winkelwagen is aangeschaft en inge-

richt, en er worden momenteel een app en een website

ontwikkeld. De plannen worden zo goed ontvangen dat de

initiatiefnemers ook al zijn gestart met het gereedmaken

van nieuwe rijdende supermarkten. Hun doel: heel Neder-

land veroveren met De Winkelwagen!

Meer info dewinkelwagen.com #VOEDSEL

Burgers nemen steeds vaker het heft in eigen handen door hun voedsel en energie op lokaal niveau zelf te produceren. Zij experimenteren met nieuwe samenwerkingen in de voedselke-ten.

Door Fabiënne van grunsven

Lokale voedselinitiatieven komen vaak tot stand in de vorm

van burgercoöperaties, die ook wel bekend als voko’s

(voedselkollektieven). Coöperatieve samenwerkingen van

deze soort zijn al in veel Nederlandse steden te vinden en

hun aantal blijft groeien. Ze bieden consumenten groen-

ten en fruit van lokale boeren, waardoor er sprake is van

ketenverkorting en we met z’n allen kunnen genieten van

topproducten voor een lage prijs.

veel nieuwe initiatieven

Ook in de provincie Noord-Brabant neemt het aantal nieu-

werwetse coöperaties toe. Zo is in de zomer van 2014 een

voedselcollectief in Eindhoven gestart, wordt in Boekel

een Voko opgezet en maakt Boxtel binnenkort kennis met

een zelfvoorzienend collectief genaamd Herenboeren.

vraag en aanbod

Op de (toekomstige) herenboerderij in Boxtel kunnen

leden van de coöperatie terecht voor groenten, aardappe-

len, fruit, eieren, rund-, varkens- en kippenvlees. Een erva-

ren boer(in) die in loondienst is van de coöperatie, verricht

het werk. Productie is op basis van vraag en aanbod. Ieder-

een is van harte welkom om lid te worden van de voedsel-

coöperatie. De leden kiezen een bestuur dat de dagelijkse

gang van zaken beheert. Daarnaast mogen leden er zelf

voor kiezen om mee te werken op de boerderij, maar zijn zij

tot niets verplicht.

hoe werkt het?

Huishoudens die lid willen worden van de coöperatie beta-

len eenmalig tweeduizend euro, waarmee ze voor 1/200ste

deel eigenaar worden van de boerderij voor onbepaalde

tijd. Dat geeft je het recht om het hele jaar door voor onge-

veer 25 euro per week producten af te nemen. Er bestaan

nog veel onopgeloste problemen rondom voedsel waar we

als maatschappij mee te kampen krijgen. Lokale initiatie-

ven zoals Herenboeren bieden perspectief op een samen-

leving waarin we bewuster om gaan met wat de natuur ons

biedt.

Kunststof vloer en borstelrobot:blije koeien en meer biogasBrabant kent een aantal plekken waar de omge-ving problemen heeft met intensieve veehou-derij, bijvoorbeeld rondom mestverwerking. De Koeientuin in Groenlo draagt oplossingen aan door ‘binnen’ en ‘buiten’ met minimalistisch design en een knap staaltje techniek te verbin-den.

Door Anne Reijnders

De Koeientuin is een nieuw stalconcept dat voor koeien zo

natuurlijk mogelijk aandoet, met bomen en buitenlucht, en

zonder ligboxen of betonnen ondergrond. Het hoogtepunt

van de stal is echter de weidevloer die als mestscheider fun-

geert. Deze kunststof vloer bestaat uit verschillende lagen

die doorlaatbaar zijn voor urine, maar niet voor mest. De

urine wordt afgevoerd naar een tank en verwerkt tot stik-

stofmeststof die in het voorjaar goed van pas komt op het

land. Een robot borstelt de dikke mest driemaal daags van

de vloer en stort het in een opslag voor bewerking. Dankzij

het nieuwe systeem kan mestscheiding op bedrijfsniveau

plaatsvinden, zijn voedingsstoffen beter te benutten en

vermindert de uitstoot van stoffen die (mogelijk) schadelijk

zijn voor het milieu met dertig procent.

Comfortabel

Het ontwerp van de weidevloer is door de veerkrachtig-

heid enorm comfortabel voor koeien en vergelijkbaar met

een grasweide. Bovenop dit alles blijven de koeien naar

verwachting gezonder, omdat ze niet in hun eigen uitwerp-

selen hoeven te staan.

uniek in Europa

De vloer is uniek in Europa en pas sinds een maand in

gebruik. Zicht op slijtvastheid, werkbaarheid en kosten is

er nog niet volledig, maar dat de ontwikkeling van de Koei-

entuin en weidevloer interesse opwekt, is zeker. Nieuws-

gierig geworden? Meer info koeientuin.nl #VOEDSEL

De Winkelwagenbrengt de boerterug in de straat

Foto

’s: Ko

eientuin

Foto

’s: H

ans S

chui

ling

Herenboerderij Boxtel: een initiatief voor én door burgers

Meer info herenboeren.nl #VOEDSEL

Tilburg

De vergeten geit

Door Edwin en louis van Onna

Met duurzaamheid hoog in het vaandel,

ging de gemeente Bergeijk over tot actie.

Wethouder Frank van der Meijden: “Bewo-

ners kwamen naar me toe met foto’s van

ondergelopen straten en ik vond dat we

dit echt moesten oplossen. Ik heb des-

kundigen gevraagd hoe we dit buiten de

reguliere paden konden oplossen met de

boodschap: ‘denk breed en duurzaam’.

Dus niet de klassieke investering van meer

en grotere rioolpijpen. De oplossing bleek

het aanleggen van poreuze straatgoten.”

in de bodem zakken

Weebosch bleek met haar zanderige grond

en hoge ligging uitermate geschikt om

regenwater te laten infiltreren. De doorla-

tendheid van de grond is hoog en de water-

stand laag. De duizenden liters regenwater

stromen nu niet meer rechtstreeks weg in

het riool, maar worden opgevangen in een

infiltratiesleuf met steenslag, waarna het in

de bodem kan zakken.

Afkoppelen

“Daarnaast hebben we de mensen gesti-

muleerd om zelf iets te doen,” vervolgt

Van der Meijden. “Ik heb het Waterschap

gevraagd om mee te denken en die heb-

ben gezorgd voor een kleine tegemoet-

koming. Particulieren kregen een premie

om hun daken van het riool af te koppe-

len. Voortaan zakt een groot deel van het

regenwater weg in de tuin, vijver of regen-

ton. Er werden de meest creatieve oplos-

singen bedacht!”

Minder water pompen

In totaal werd tweehonderd hectare ver-

hard oppervlak (wegen, daken en erf)

losgekoppeld van het vuilwaterriool. Bij-

komend voordeel is dat het regenwater

langer in het gebied blijft waar het valt,

waardoor verdroging wordt tegengegaan.

Agrariërs in de omgeving hoeven nu min-

der water op te pompen.

Nominatie

Dat je met lokale ambities hoge ogen

kunt gooien, bewijst de nominatie van het

project voor De Peilstok 2014; een onder-

scheiding van het ministerie van Infrastruc-

tuur en Milieu voor projecten die anderen

inspireren om klimaatbestendig en water-

robuust te denken en handelen. Op 28

november vond de prijsuitreiking plaats

tijdens de manifestatie Hitte in de Delta in

Amsterdam.

Pagina 5

Meer info ruimtelijkeadaptatie.nl #WATER

Weebosch hoog en droog bij klimaat-veranderingDe kwaliteit van onze leefomgeving staat onder druk door heviger regen, langduriger droogte en meer warme dagen. In het dorp Weebosch ken-nen ze de gevolgen: laaggelegen delen lopen regelmatig onder water. Gemeente en dorpsbewoners sloegen de handen ineen om de overlast te beperken en het milieu te ontzien. Met het waterbeheerproject Natte Voe-ten wordt voortaan schoon regenwater gescheiden van vuil afvalwater.

Velen smullen van geitenkaas, geitenyoghurt en geitenmelk. Maar wat we niet weten, is dat hiervoor vele geitenbokjes sneuvelen. Zes euro betalen boeren om hun geitenbokjes te laten opfokken voor consumptie in Zuid-Europa, waar geitenlam een delicatesse is. Onlangs bedachten drie enthousiastelingen een plan om het vlees ook hier te promoten.

Door Joam de Stoppelaar en Bärbel van Zanten

Jeanette van de Ven, lid van ZLTO (organisatie voor boe-

ren en tuinders in Zeeland, Noord-Brabant en Zuid-Gelder-

land), werkt samen met Design Thinkers Marieke van Dijk

en Tim Schuurman om een ander levensdoel voor de gei-

tenbokjes te onderzoeken. Onder de noemer “onbekend

maakt onbemind” werken zij samen aan een concept om

het jonge geitenbokjesvlees nieuw aanzien te geven.

No goats, no glory

Tijdens de Dutch Design Week kon men een Farm:Lab-ses-

sie volgen onder de ietwat ludieke slogan “no goats, no

glory”. Verschillende creatievelingen brainstormden over

het op een duurzame manier vermarkten van geitenlams-

vlees. Ze bedachten hiervoor een aantal concrete concep-

ten die nog dit jaar worden getest.

Zoeken naar samenwerking

Eén van de genoemde oplossingen is om het jonge geiten-

bokjesvlees aan te bieden als luxe product in de zorg. Gei-

tenbokjesvlees is hiervoor zeer geschikt, omdat het vetarm

is en rijk is aan eiwitten, waardoor het in kleine hoeveelhe-

den toch voldoende voedingsstoffen levert. De komende

maanden zoeken de drie onderzoekers naar samenwer-

kingsverbanden om het koken met zelfstandig wonende

senioren vorm te geven.

Opbrengst naar goed doel

Een ander plan zit er inmiddels al op. Op 22 november

werd er aan honderdvijftig personen ‘Curry in a Hurry’

geserveerd, waarbij de opbrengst naar 3FM Serious

Request ging. Op deze manier komt de geit op een posi-

tieve manier in de media.

Meer info agrimeetsdesign.nl #AGRIMEETSDESIGN

#VOEDSEL

Foto: L. van Onna

MozaïekBrabant 6Pagina

COOLHuNTING IN BRABANTIn MozaïekBrabant kijken we verder dan de traditionele ruimtelijke discussie. Op zoek naar inspiratie en verfris-sende invalshoeken. Terwijl het tapijt van oktober 2014 tot en met februari 2015 door de vijf grote steden in Brabant trekt, zoekt een groep enthousiaste Braban-ders — ofwel coolhunters — naar nieuwe ideeën, trends en ontwikkelingen voor hoe we Brabant in de toekomst kunnen inrichten.

Al mijn pogingen om een kruiden-tuin op mijn keukentafel aan te leggen, zijn op miserabele wijze geflopt. Gelukkig zijn er steeds meer stedelingen die wél groene vingers hebben. De organisa-tie urbanTastin lanceert daarom supertijdelijke boerderijen die ineens in de stad kunnen opduiken.

Door Anne lennartz

De aandacht voor het produceren van voed-

sel binnen de muren van stad groeit. En dus

zijn er ook in Noord-Brabant steeds meer

stadsboeren die het stenige stadsland-

schap transformeren tot vruchtbare onder-

grond voor hyper-lokaal geproduceerde

groenten en fruit.

Als de hectiek van de stad even te veel wordt, kan niets zo verfrissend zijn als de natuur ingaan. Dat dit goed voor ons is, is al volop bewezen. Maar dat natuur ook een rol kan hebben bij het reduceren van gezondheidsklachten, is een nieuwe invalshoek. Het landschap als medicatie? Brabant experimenteert ermee. Door Niels hansen

Zo worden in het Vitura Vitaliteitscentrum in Biezenmortel te midden van

een prachtig landschap mensen met stressklachten geholpen. In Tilburg

en Oisterwijk zijn voor dementerende patiënten zogenoemde ‘belevings-

tuinen’ aangelegd als hulpmiddel bij de verzorging. De tuinen zijn een idee

van Nature Assisted Health Foundation (NAHF), een stichting die nieuwe

concepten ontwikkelt waarin zorg, vrije tijd en natuur elkaar versterken.

Kosten omlaag, kwaliteit omhoog

Volgens NAHF kunnen we de kosten voor de zorg verlagen door natuur in

te zetten bij verschillende soorten aandoeningen. Daarnaast gaat de kwali-

teit van de zorg omhoog. Het zijn nieuwe kansen en een nieuwe rol voor

landschap en natuur in de provincie. NAHF ontwikkelt niet alleen nieuwe

concepten, maar combineert dat met wetenschappelijk onderzoek naar de

rol van natuur als zorginstrument. Daarbij werkt de organisatie samen met

onder meer de Universiteit van Tilburg, de Universiteit van Amsterdam en

het programma MijnMooiBrabant.

Meer info nahf.nl #LANDSCHAP

Belevings-tuinen tegen stress enburn-out

Door Nelien van der Ben

Dat die Bibliotheek van de Toekomst er

anders uit zal zien dan de huidige biblio-

theek, mag duidelijk zijn met de continue

verandering om ons heen. In plaats van

boeken (daarvoor moet je voorlopig echt

nog naar de bibliotheek op het Konings-

plein) vind je in de Kennismakerij ruimte

om kennis te delen, overleggen, studeren,

experimenteren, debatteren en presen-

teren. Er worden regelmatig activiteiten

georganiseerd om kennis te maken met

de nieuwe bibliotheek en je uit te nodigen

hierover mee te denken.

Knipoog naar boekencollectie

En dat niet alleen ‘kennis geschikt is voor

hergebruik’ blijkt uit het interieurontwerp

van Suzy Chong. De ontworpen construc-

tie van soms metershoge balen gerecy-

cled papier (beschikbaar gesteld door het

Tilburgse bedrijf CVB Ecologistics) vor-

men de basis van de inrichting en zijn een

knipoog naar de boekencollectie van een

bibliotheek. Een bewuste keuze voor duur-

zaamheid, want wanneer de Kennismakerij

ophoudt te bestaan of als er gekozen wordt

voor een andere inrichting gaan de papier-

balen terug en worden ze hergebruikt.

Half september 2014 opende de Bibliotheek Midden-Brabant een tijde-lijke ‘Proeftuinbibliotheek’ in de Tilburgse Spoorzone. Op deze plek, de Kennismakerij genaamd, zoeken en ontdekken inwoners en samenwer-kingspartners van de stad samen naar hoe ‘de Bibliotheek van de Toe-komst’ er voor Tilburg uit zal moeten komen te zien.

De bibliotheek van de toekomst is er een zonder boeken

urban Farm Area

De zogeheten ’Urban Farm Area’ laat grote

groepen Tilburgers op een aantrekkelijke

wijze kennismaken met het zelf verbou-

wen van voedsel. Volgens initiatiefnemer

Bram Reiniers van UrbanTastin beoogt zijn

pop-up-boerderij de band tussen de ste-

deling en de natuur te versterken. Hierdoor

vervagen langzaam de grenzen tussen stad

en platteland en ook die tussen producent

en consument. De stad is niet langer een

plaats waar je je voedsel al verwerkt en

verpakt aantreft: je loopt er tegenwoordig

zomaar tegen een onvervalste pompoen of

courgette aan.

Meer info Urbantastin.nl #VOEDSEL

Ruimte voor de stedeling met groene vingers

Meer info bibliotheekmb.nl/dekennismakerij-spz.html #INNOVATIE

Ook buiten Brabant zijn lokale overheden, ondernemers en burgers op zoek naar nieuwe manieren om het land-schap intact te houden en op een goede wijze te gebrui-ken. We kijken in deze rubriek over de grenzen van de provincie heen.

Van waterzuivering naar overdekt parkIstvan Kenyeres is creatief ecoloog bij Biopolus, een waterzuiverings-

bedrijf in Boedapest. Van de buitenkant zou je niet zeggen dat het

een waterzuiveringsbedrijf is, want je waant je in een prachtige bota-

nische tuin.

Door Nick van den Broek

Het speciaal ontwikkelde ecologische zuiveringssysteem is gehuis-

vest in een vierhonderd vierkante meter grote kas en levert schoon

water aan meer dan tienduizend huishoudens. Het bedrijf verspreidt,

in tegenstelling tot zijn ‘concurrenten’, geen smerige lucht en kon dus

veel dichter bij de stad gebouwd worden. Kosten in energie en trans-

port van vuil water dalen hierdoor. Ideaal voor sterk verstedelijkte

regio’s. De wortels van de planten in de kas vormen het onderkomen

van duizenden micro-organismen die het vuil in het water afbreken.

Wat overblijft zijn het zuivere water en planten die volop groeien op

de weggespoelde resten van de stad. Het laboratorium dat bij de

waterzuiveringsinstallatie hoort, experimenteert voortdurend met

verschillende soorten planten en verschillende gradaties van ver-

vuild water.

Naast een ecologische manier van waterzuivering kent het indoor-

park ook andere gebruikersmogelijkheden. Je kunt er terecht voor

recreatie zoals lunchbijeenkomsten en evenementen, en er zijn plan-

nen om sportmogelijkheden neer te zetten. Een mooi voorbeeld

sterk verstedelijkte regio’s welke kansen er allemaal liggen.

Meer info biopolus.org #WATER

Buiten Brabant

Onzichtbareenergie zichtbaartijdens Glow


Een half jaar werkten studenten Industrial Design en Bouwkunde aan het

project voordat ze op Strijp-S in Eindhoven de juiste locatie vonden om

hun installatie te tonen: de Black Box bij ontwerpstudio Yksi. Bij binnen-

komst van deze geheel zwarte ruimte ervaren we een werveling van witte

stipjes tegen het plafond; aangelicht door verborgen lichtspots. Maar dan

— zodra het ritme van de elektronische muziek het begeeft — wisselt het

lichteffect en veranderen de losse witte stipjes in kleurrijke cirkelpatronen

van licht. Je waant je in een oneindigheid van zwevende energiebanen, dat

een sterk kosmisch gevoel oproept.

Ogen en hersenen werken niet altijd goed samen als we snel bewegende objecten waarnemen. Feitelijk kijken we met ons brein, dat soms verwarring schept. Om ons van dit idee bewust te maken, ontwikkelden vijf studenten van de Tu/e voor Glow Next de lichtinstallatie ‘RIGID MOTION’ waarmee onzichtbare energiestromen zichtbaar werden.

Tilburg 7Pagina

Goei Eete is een initiatief dat lokaal geprodu-ceerd voedsel bij de Tilburgers thuis wil bren-gen.

Door Michelle vleugels

#healthyfood, #superfood, #instafood: je ziet het regelma-

tig voorbij komen op sociale netwerken als Facebook en

Instagram. Het is hip om bewuster met je eten om te gaan.

Het burgerinitiatief Goei Eete in Tilburg kijkt op een andere

manier naar gezond en bewust eten. Het platform levert

lokaal geproduceerde producten rechtstreeks van boeren

rondom Tilburg tegen vergelijkbare prijzen van de super-

markt.

De initiatiefnemers van Goei Eete vinden het belangrijk dat

voedsel minder kilometers aflegt voordat het op ons bord

komt. Hierdoor wordt de route van boerderij naar keuken-

tafel milieuvriendelijker en bovenal efficiënter. Klanten van

Goei Eete bestellen de producten online en kunnen ze ver-

volgens komen ophalen op een van de locaties in de stad.

Dat is pas #superfood!

Meer info goeieete.nl #VOEDSEL

Da’spasgoeieete

Flikkerende stipjes

Willem Zwagers, deelnemende student: “De cirkelbanen zijn bewegingen

die je met het blote oog kunt zien. Zodra je het gewone licht uitzet en er

stroboscopisch licht opzet, ervaar je slechts fragmenten daarvan. We kij-

ken dus eigenlijk naar een constante beweging van ronddraaiende objec-

ten, die door verandering van lichtfrequenties en pulslengtes tijdelijk tot

flikkerende stipjes wordt verkleind.”

Meer dan beleving

Het doel van het project is meer dan alleen een mooie beleving neerzet-

ten. “Het gaat dieper,” vertelt Zwagers. “In drie minuten tijd maken we het

publiek ervan bewust dat onze ogen niet in staat zijn alles waar te nemen.

De mens kan dertig beelden per seconde zien, waarvan onze hersenen

een vloeiende beweging maken. In hoeverre is dat wat we zien wel de wer-

kelijkheid?”

Meer info openlight.nl #ENERGIE

8Pagina MozaïekBrabant Colofon

Redactie

Jeroen Beekmans

Joop de Boer

Coolhunters

Nelien van der Ben

Nick van den Broek

Lieke Dols

Fabiënne van Grunsven

Niels Hansen

Dirk Hens

Anne Lennartz

Edwin van Onna

Louisiana van Onna

Anne de Rooij

Joam de Stoppelaar

Michelle Vleugels

Frank Vloet

Barbel van Zanten

Ontwerp

HOAX

druk

Kampert-Nauta

MOZAÏEKBRABANT

www.mozaiekbrabant.com

Spelenderwijs werken, winkelen en wonen? Steeds vaker willen we in ons volwassen bestaan teruggrijpen op de onbe-vangenheid uit onze jeugd. Terwijl een bedrijf als Google glijbanen introduceert voor haar werknemers, verschijnen op Strijp-S in Eindhoven steeds meer schommels.


In de ‘voortuin’ van de Ontdekfabriek hangen diverse mandschommels

gedragen door gevleugelde fantasiewezens in bonte kleuren. Even ver-

derop bij de entree van ‘gebouw Anton’ kon je lange tijd een schommel

‘adopteren’ met je eigen advertentie erop, een interactieve vorm van

reclame.

Ook bedrijven stimuleren hun werknemers om in beweging te blijven. Dan

doelen we niet op een partijtje snooker of tafeltennis tijdens de pauze of

na het werk, maar over een ‘speelkantoor’. Bij Strijp-CS, de ontmoetings-

Strijp-Sschommelt

plek voor flexwerkers, kun je bijvoorbeeld je lunch of vergadering gewoon

zwierend doorbrengen. Een geweldig initiatief, want zittend werken blijkt

volgens bewegingswetenschappers bijzonder slecht voor je lichaam. Een

half uur sporten na het werk is geen oplossing, variabel werken wel.

Strijp-S zorgt letterlijk voor beweging en meer plezier in het werk.

Meer info op strijp-s.nl #WERKEN

Tilburgse woningen worden artiesten-hotel voor één week “Rauw en Do It Yourself (DIY), dat is waar Til-burg voor staat,” zegt wethouder Mario Jacobs tijdens de opening van MozaïekBrabant in Til-burg begin november. Even daarvoor hield Incubate-oprichter Vincent Koreman een plei-dooi over de kracht van gewoon dingen doen. Een instelling die ook in de ruimtelijke ontwik-keling steeds meer weerklank krijgt. Door Joop de Boer

Koreman gelooft daarbij in de kracht van het DIY-principe,

maar nóg meer in Do It Together (DIT). Dit illustreert hij met

de manier waarop hij tijdens het Incubate-festival de uit-

genodigde bands een onderkomen biedt. “Niet in hotels,

want die zijn er onvoldoende in Tilburg, maar gewoon bij

de Tilburgers thuis”,aldus Koreman.

#WONEN

Woordzoeker

(?) bibliotheek

(?) diy

(?) geitenvlees

(?) glow

(?) herenboeren

(?) koeientuin

(?) kruikestad

(?) selfiestick

(?) spoorzone

(?) stadslandbouw

(?) textiellab

(?) weebosch

(?) winkelwagen

Tweede editie Mozaïek Brabant krant

Documents

Transcript of Tweede editie Mozaïek Brabant krant