4 2 De Morgen MAGAZINE 1 3 M A A R T 2 0 1 0

Dior brengt vijf klassieke geuren opnieuwuit onder de naam Les Parfums de Mon-sieur Dior. Het was Christian Dior zelf diedeze geuren bedacht, geïnspireerd door detuin van zijn moeder. In die tuin bloeiende rozen nog altijd. Diors geboortehuisaan de woeste kust van Normandië is van-daag een Diormuseum geworden. Snuif degeuren van zoete rozen en de zilte zee op,en bezoek de tuinen van Dior.

DOOR KATRIJN SERNEELS

De flower powervan Dior

outdoorDMM

De vergeten geuren en kleurenin de tuinen van Christian Dior

DMM10_042_V1_20100313_Tuinen DIOR.qxp:DMM_nieuw 3/9/10 12:40 PM Page 42

k ben geboren in Granville, op21 januari 1905”, schrijftChristian Dior. “Mijn vader isAlexandre Louis Maurice Dior,een industrieel, mijn moederheet Madeleine Martin, ze is devrouw des huizes. Ik ben half

Parijzenaar en half Normandiër, en heelgehecht aan de plek waar ik ter wereldben gekomen.”Toen de vader van Christian Dior fortuinhad gemaakt met zijn mesthandel — hijimporteerde guano, vogelstront uit Peru,om de Normandische grond vruchtbaar temaken — kocht hij van een oude zeekapi-tein de villa Les Rhumbs in 1905, het jaarwaarin de kleine Christian geboren zouworden. Dior was in die tijd een bekendenaam in Normandië: ‘L’engrais Dior, c’est del’or’, zei men. ‘De mest van Dior, da’s goudwaard.’

AAN MOEDERS ROKKENDe villa Les Rhumbs lag in Granville, eenmondain kuststadje dat bekend stond alshet Monaco van Normandië. De villa methaar roze en grijze tinten was genoemdnaar de ‘rhumbs’, zeemansjargon voor de32 verdelingen van een windroos. Diewindroos kan je vandaag nog altijd zienop de vloermozaïek bij één van de deurenvan de villa die op de tuin uitgeven. Vaneen tuin was er in 1905 nauwelijkssprake: de zeekapitein had daar nooitwerk van gemaakt. Het waren de groenevingers van Christians moeder, Made-leine, die de licht verwilderde vlakte rondhet huis omtoverden tot een bloeiendetuin in Engelse stijl. Een muur beschuttede meiklokjes en rozen voor de koude zee-winden, een stenen trapje uitgehouwenin het klif leidde naar de baai beneden,waar een zandstrand lag.In de tuin speelde de kleine Christian ver-stoppertje met zijn grote broers Bernarden Raymond en zussen Jacqueline enCatherine. Of hij nodigde zijn vriendjeSerge uit om te komen spelen op hetstrand. Hij hielp zijn moeder als kleinejongen met het planten van coniferen enzeedennen. “Ze waren 50 centimeterhoog, maar leken wel een oerbos in mijnogen”, herinnert Dior zich later.

1 3 M A A R T 2 0 1 0 De Morgen MAGAZINE 4 3

I

GROEN & GOUDMet een vader die mestverkocht onder de slogan‘L’engrais Dior, c’estde l’or’ en een moedermet groene vingers,was Christian Diorvoorbestemd tot liefdevoor tuinieren.

DMM10_042_V1_20100313_Tuinen DIOR.qxp:DMM_nieuw 3/9/10 12:40 PM Page 43

4 4 De Morgen MAGAZINE 1 3 M A A R T 2 0 1 0

De kleine Christian heeft de groene vin-gers van zijn moeder geërfd. Hij wachttede postbode ’s morgens op om te zien ofdie geen catalogus met planten- of bloe-menzaden mee had. Hij kon uren zittenkijken in de catalogi van Vilmorin-An-drieu, hij staarde naar de plaatjes enleerde de namen van de eenjarigen enmeerjarigen van buiten. Zo koos hijsamen met zijn moeder wat ze zoudenplanten. Toen hij vijftien was tekende dejonge Christian het ontwerp voor denieuwe vijver en pergola van Les Rhumbs.

MEIKLOKJESHij hield van bloemen, van de geur vanmeiklokjes. Dior naaide in zijn eerste jurkeen meiklokje in, om hem geluk te bren-gen. En de geur van meiklokjes keert ookterug in het eerste parfum, dat hij op-draagt aan zijn zus Catherine. Hij be-denkt het samen met SergeHeftler-Louiche, zijn vroegere speelkame-raadje op het strand van Granville, die

later directeur parfum van Dior zou wor-den. Miss Dior is een vernieuwende geur,die met zijn houttonen, eikenmos en ci-trusvruchten voor het eerst mannelijkegeuren in een vrouwenparfum introdu-ceert, wat voor een fris, diepgroen boeketzorgt. Meiklokjes, rozen en jasmijn — niettoevallig bloemen die allemaal in zijnmoeders tuin stonden — geven een ele-gante vrouwelijke toets. Het is de ge-knipte geur voor jonge dames als zijn zus,die een modern leven buiten de viermuren van huis en haard ambiëren. MissDior, nu heruitgebracht als Miss DiorChérie, is wat lichter dan het origineleparfum maar blijft groen ruiken met degeur van aardbeibladeren. Sofia Coppolamaakte de reclamespot die een nieuwe ge-neratie uithuizige vrouwen met het eer-ste parfum van Dior moet latenkennismaken.Nog meer jeugdnostalgie vinden we terugin Diorissimo, in 1956 voorgesteld aanhet grote publiek. Hier trekt Dior hele-

maal de kaart van het meiklokje. Omdatuit meiklokjes geen natuurlijk parfumonttrokken kan worden, wordt de frisselentegeur van de witte klokjes benaderdmet behulp van witte Franse lelies en jas-mijn. Het is het eerste parfum dat zijnvriend Edmond Roudnitska maakt voorDior. Wie het flesje opent, ruikt eerst defijne geur van een meiklokje dat net ont-luikt, daarna de volle geur van meiklok-jes in bloei en daarna deemstert de geurweg tot een stervend klokje. Wil je het op-nieuw tot leven brengen, dan volstaat hetopnieuw wat parfum aan te brengen.Dior was tot tranen toe bewogen toen hijvoor het eerst Diorissimo rook: de geurbracht hem in één ruk terug naar hettuinpad van zijn moeder.Diorissimo werd deze winter heruitge-bracht in een doos met roze en parel-grijze tinten, de kleuren van Diorsgeboortehuis Les Rhumbs.Die nostalgie is geen toeval. “Het huis vanmijn kinderjaren… Ik heb er zo’n tedereen prachtige herinneringen aan. Wat zegik? Heel mijn leven, mijn stijl is schat-plichtig aan zijn ligging en architectuur”,schrijft Dior. Als de familie in de jaren1910 en ’20 steeds meer tijd doorbrengtin Parijs, wordt Les Rhumbs een favorietweekendverblijf. “Wat Christian Dior hetliefst doet, na kleding ontwerpen, iswekelijks terug naar zijn geboortestreekgaan”, tekent Alice Chavane in 1951 op ineen gesprek met Dior. In 1932 moet hethuis in Granville, waar hij zoveel mooieherinneringen aan heeft, verkocht wor-den. Zijn vader zit door de beurscrisis in

outdoorDMM

‘Ik teken bloem-vrouwen’, schrijftChristian Dior, ‘metzachte schouders, fijnetailles als lianen enuitwaaierende rokkenals bloemkelken’

MISS DIORZijn eerste parfum, geïnspireerd door

rozen, jasmijn en meiklokjes uit hun tuin,ontwierp Dior voor zijn zus Catherine.

DMM10_042_V1_20100313_Tuinen DIOR.qxp:DMM_nieuw 3/9/10 12:41 PM Page 44

1 3 M A A R T 2 0 1 0 De Morgen MAGAZINE 4 5

grote financiële problemen: de crash van1929 doet de wereldeconomie in eennegatieve spiraal belanden, vergelijkbaarmet die van 2009. Maurice Dior ziet zichgedwongen zijn eigendommen te verko-pen. Het verlies van het ouderlijk huisdoet Christian Dior veel verdriet. Hij pro-beert de sfeer van zijn kinderjaren laterterug tot leven te brengen in zijn eigenhuizen, telkens met tuin, in de Provenceen Parijs. En hij houdt altijd, waar hij ookis, een mapje met twaalf foto’s van hetoude huis en de tuin bij zich.

BLOEMVROUWENDe kleuren en geuren van Granville heb-ben een onuitwisbare indruk op Dior na-gelaten. In 1947, wanneer Dior met deNew Look de modewereld verovert, wordt‘gris Dior’ een begrip. Het is de favorietekleur van de couturier, die zich de parel-grijze tint van de ouderlijke villa, hetkrijtgrijs van de rotsen en de zilveren gol-ven van de Opaalkust nog herinnert alsofhet gisteren was. Dior laat zelfs zijn sa-lons in de rue Montaigne in parelgrijsschilderen. Ook de vormtaal van zijn NewLook wordt sterk beïnvloed door zijnjeugd: “Ik teken bloem-vrouwen, metzachte schouders en fijne tailles als lia-nen en uitwaaierende rokken als bloem-kelken.” Het lijkt wel alsof Dior desilhouetten van de vrouwen uit zijn kin-derjaren wil laten heropstaan. Echo’s vande wespentailles en klokkende rokken diezijn moeder en haar vriendinnen droe-gen, keren terug in de New Look. “Chris-tian Dior, dat ben ik! Want alles in mijn

leven komt, of ik het nu wil of niet, uit-eindelijk in mijn mode terecht”, zegt Diordaarover.Maar de wereld uit Diors jeugd is voor-goed verdwenen. De gemeente Granville,die in 1938 het ouderlijk huis van Diorkoopt, wil er een openbaar park vanmaken. De villa Les Rhumbs? Die moet ge-sloopt worden en plaats maken voor eenwaterpartij. Daar steekt het uitbreken vande Tweede Wereldoorlog gelukkig eenstokje voor.

Na de oorlog blijft er nog weinig over vande charme en grandeur uit de goudenjaren: de rozentuinen zijn verwilderd, deverf van het huis schilfert af. Pas veertigjaar later, in 1976, wanneer Dior naam enfaam heeft gemaakt, ontfermt de SociétéChristian Dior zich over het verwaar-loosde huis en de tuin: het wordt eenDiormuseum. De rozen in de tuin wordengesnoeid en bloeien weer, het huis krijgteen nieuwe grijs-met-roze verflaag. Wie

vandaag het nog steeds mondaineGranville binnenrijdt en de kleine wegneemt die leidt naar het Diormuseum,vangt door de waaiende bamboebossen alglimpen op van de villa op het klif. Allesademt hier het roemrijke verleden: je par-keert de wagen naast de tennisclub waarDiors zussen vroeger in witte rokkenspeelden.

GEURDOOSWie door de witte poort binnenstapt,hoort de zilveren golven van de zee. “Wiewil, kan ook een cursus volgen om par-fum van bloemen te maken”, zegt hetmeisje aan de balie van het Diormuseum.“Maar je moet wel vooraf inschrijven.”We troosten ons met de prachtige baljur-ken van Dior, die in de hele villa te vin-den zijn. En volgen dan de geur vanrozen naar buiten, naar de tuinen vanDior.In het midden van de rozentuin kijktDior zelf ons onbewogen aan vanaf zijnstenen sokkel. Hij is dood, maar zijnparfums zijn springlevend: druk gewoonje neus tegen de geurdozen en de mei-klokjes van Diorissimo en de jasmijn vanMiss Dior springen eruit. Wie bloemenwil proeven, kan in de lentezon een kopjethee ‘Madeleine Dior’ drinken met jas-mijn, een van zijn moeders lievelings-bloemen. Maar wat beweegt daar, als eenwitte golf onder bomen bij de vijver? Hetis een zee van meiklokjes, hun wittehoofdjes dapper klingelend in de wind. ■

INFO www.musee-dior-granville.com

Toen hij de meiklokjesin Diorissimo rook,ontsnapte hem eentraan: de geur brachthem terug naarhet tuinpad vanzijn moeder

GRIS Langs een rotsig tuinpad loopt de jonge Christian naar het strand. Het krijtgrijs van de rotsen wordt modekleur ‘gris Dior’, en zou zijn jurken kleuren.

DMM10_042_V1_20100313_Tuinen DIOR.qxp:DMM_nieuw 3/9/10 12:41 PM Page 45