Tribune - November 2008

2 TRIBUNE JANUARI 2008

Jaargang 44 • nr. 10 • november 2008 • Nieuwsblad van de SP • € 1.75

GGZ: gek van de marktwerking

Indonesië: ons onverwerkt verleden

Kredietcrisis

2 TRIBUNE NOVEMBER 2008

ColofoNUITgavE vaN dE SoCIalISTISChE PaRTIj (SP)verschijnt 11 maal per jaar

aBoNNEmENT€ 5,00 per kwartaal (machtiging) of € 24,00 per jaar (acceptgiro). Losse nummers € 1,75. SP-leden ontvangen de Tribune gratis.

REdaCTIERob Janssen, Daniël de Jongh

aaN dIT NUmmER WERKTEN mEE:Willem Bos, Jola van Dijk, Maja Haanskorf, Ronald Kennedy, Suzanne van de Kerk, Tiny Kox, Karen Veldkamp, Rob Voss

voRmgEvINgAntoni GraciaRobert de Klerk Gonnie Sluijs

IllUSTRaTIESGideon Borman, Arend van Dam, Wim Stevenhagen

SP algEmEENT (010) 243 55 55 F (010) 243 55 66E [email protected] www.sp.nl

lEdEN- EN aBoNNEmENTENadmINISTRaTIE Vijverhofstraat 65 3032 SC Rotterdam T (010) 243 55 40F (010) 243 55 67E [email protected]

REdaCTIE TRIBUNEVijverhofstraat 65 3032 SC Rotterdam T (010) 243 55 42F (010) 243 55 66E [email protected]

dE TRIBUNE IN gESPRoKEN voRm Belangstellenden voor de Tribune op cd kunnen contact opnemen met de SP-administratie.

dE TRIBUNE oP INTERNETwww.sp.nl/nieuws/tribune

CovERPeter Hilz / Hollandse Hoogte

vaCaTURES SPWegens personeelswisseling en uitbreiding van taken heeft de SP twee vacatu-res op haar partijbureau: • Boekhouder(M/V)• Hoofdinkoop/logistiekenpandbeheer(M/V)

Voormeerinformatie:www.sp.nl/vacatures.stm

InSpanning,hetmaandbladvanhetwetenschappelijk bureau van de SP, is de afgelopen jaren een reeks portretten verschenenvanmarkantesocialisten.Wetenschappersenpoliticimeteenverschillende politieke achtergrond werdenuitgenodigdomtevertellenovereensocialistdiehenheeftgeïnspireerd.Dat heeft een divers gezelschap opgele-verd:vanPieterJellesTroelstra,HenriPolakenJoopdenUyltotHermanGorter, Anton Constandse en Karel GlastravanLoon.Dezediversiteitweerspiegelt de veelkleurigheid van het socialismeinNederland.DeartikelenzijndoorSP-TweedeKamerlidRonaldvanRaakenwetenschappelijkmedewer-kerSjaakvanderVeldengebundeldin‘Socialisten.Mensenachterdeidealen.’

Hetboekkost14,95euroenistebestel-lenviadeonlineSP-winkel(www.sp.nl/service/goederen/shop.php).Hetisookverkrijgbaarviadeboekhandel.


GeertReuten

Kredietcrisis: Roeptumaar!

Kaukasus

“De crisis zal worden aangegrepen om de inkomensverschillen

opnieuw groter te maken”

“Tegenwoordig minder angst voor de Linkspartei

dan voor de Lehman Brothers”

“Als de oorlog begint, heeft de politiek gefaald”

EN vERdER... 4Betuwelijn:doodspoor

6 GGZ:Concurrerenmetlantaarnpalen

20 Suppack:voormaligUnilever-werknemersdoenhetnuzelf

22 Afdrachtregeling:“TerHorstdwarsboomtpartijdemocratie”

25Nieuw:deSPECIAAL-reeks

26LinksVoor:JurgenElfrink

IN dIT NUmmER:

16

17

12

8Nieuws27Gespot28Prikbord30Theo31CryptogramNamens de redactie: Daniël de Jongh

Koude douche

Vorig jaar, tijdens de kerstdagen om precies

te zijn, stroomde plots het water van mijn

douche rechtstreeks de woonkamer in.

Terwijl mijn geliefde nietsvermoedend

genoot van een verkwikkende wasbeurt,

schreeuwde ik de boel bij elkaar dat die

kraan NU ONMIDDELLIJK dicht moest. Ik

zag mijn net geverfde behangetje loslaten,

de vloerbedekking zompig worden en de

kerstverlichting gevaarlijk knipperen. Na

twee weken kattenwasjes bij de

keukengootsteen, werd ik verblijd met de

komst van een kloeke loodgieter die het lek

snel gedicht had. Oké, het kost een paar

telefoontjes met de woningbouwvereniging,

maar dan heb je ook wat. Ik heb het lek niet

zelf hoeven zoeken, laat staan dat ik het zelf

moest repareren. Nee, mij zul je niet zien in

programma’s als ‘Help, mijn partner is een

klusser’.

Bij Pauw & Witteman werden onlangs

archiefbeelden vertoond van een speech

van George W. Bush uit 2002. Hij maakte

zich kennelijk zorgen over de belabberde

huisvesting van veel Amerikanen en

meende de oorzaak gevonden te hebben.

Arme mensen hebben geen geld om een

mooi huis te kopen! Zijn oplossing: als

mensen geen geld hebben, dan moeten ze

het kunnen lenen. Samen met

hypotheekverstrekkers Fannie May en

Freddie Mac ging hij zorgen dat een forse

hypotheek voortaan ook binnen het bereik

zou komen van starters op de woningmarkt

en mensen met een verleden van niet

afgeloste schulden.

De gevolgen zijn bekend. Onbegrijpelijk, dat

een president niet wil inzien dat minder

vermogende mensen meer gebaat zijn bij

een goed stelsel van sociale woningbouw

dan bij een veel te hoge hypotheek. Twee

weken niet kunnen badderen was

vervelend. Maar een onaflosbare hypotheek

lijkt me pas echt een koude douche.


Tekst Rob Janssen Foto Rob Voss


Hij moest en zou er komen: de Betuwelijn. 160 kilome-ter lang, 130 viaducten en bruggen, tunnels van in totaal 18 kilometer lengte. Kosten: bijna vijf miljard euro. Maar er rijden nog nauwelijks treinen over, en aan de Duitse kant gebeurt zo goed als niets.“Het blijft maar doormodderen met die Betuwelijn”, zegt SP-Kamerlid Emile Roemer. “Op dit moment gaat het om 150 treinen in de week. De capaciteit is 320 per dág. Vanaf december gaat een nieuwe dienstrege-ling in en gaan er zo’n 240 treinen per week rijden. Maar dat is nog steeds maar 5 procent van de capaci-teit van de lijn. Voor die 5 miljard had je alle proble-men in het openbaar vervoer kunnen oplossen, inclusief extra spoor voor goederenvervoer.” Verwijzend naar het alternatief van vervoer over water publiceerde de SP onder de titel ‘Laat de Betuwe-lijn varen’ al in 1993 een stevig onderbouwd pleidooi tegen het project. Daarnaast trok de partij alles uit de (actie)kast om politiek Den Haag ervan te overtuigen dat het om een gigantische misinvestering ging. In 1995 gaf de Tweede Kamer echter in grote meerderheid groen licht voor de aanleg.

Dood spoor

Tekst Rob Janssen Foto Rob Voss


aCTUEEl

Ondanks een stralende zon en blauwe lucht, luiden zaterdag 25 oktober in congreshal

Houtrust te Amersfoort honderden mensen de noodklok over de geestelijke

gezondheidszorg. Een psycholoog: “In plaats van een specialiteitenrestaurant is de GGZ

een McGGZ geworden, met een Happy Meal van vijf gesprekken.”

lantaarnpalenGeestelijke gezondheidszorg ontwrichtdoormarktwerking

De invoering van het marktmechanisme holt de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) uit en reduceert behandelaars tot boek-houders en patiënten tot registratienummers. Dat beeld komt op niet mis te verstane wijze naar voren uit het onderzoeksrapport ‘De GGZ ontwricht’ dat de SP en de actiegroep Zorg Geen Markt in Amersfoort presenteren. Aan het onderzoek hebben 5400 mensen uit de GGZ meegedaan, 10 procent van het totale aantal zorgverle-ners. “Dat is een enorme opkomst”, zegt Ineke Palm, een van de samenstellers van het rapport. “Het maakt duidelijk dat er iets grondig mis is. Marktwerking is niet het medicijn tegen ondoelma-tigheid en stijgende kosten, integendeel.” Dat weten de circa vijfhonderd aanwezigen ook, volgens Agnes Kant. “U snapt dat zorg geen markt is en behandeling geen product”, stelt ze in haar openingswoord. De GGZ is een breed werkveld. Het gaat over instellingen, maar ook over vrijgevestigde therapeuten en psycho-logen; om langdurige zorg, maar ook om een breed scala aan kortlopende behandelingen. Soms zijn problemen uiterst complex, soms eenvoudig. Het gaat ook over preventie, die in het huidige bestel het kind van de rekening dreigt te worden. “Ons preventie-project onder kinderen heeft uitstekende resultaten”, zegt een

Rotterdamse preventiewerker. “Inmiddels is het team gehalveerd, want de financiering moet in het nieuwe stelsel uit de gemeentelijke pot komen. Daar concurreren we met lantaarnpalen.”Duidelijk is dat alle zorgverleners last hebben van oprukkende bureaucratie, toegenomen werklast en een gekmakend systeem van controle en registratie. “Er is sprake van wantrouwen tegenover de hele beroepsgroep”, stelt een behandelaar getergd. “Ik wil best transparant zijn en vertellen wat ik doe, maar nu zit ik 40 procent van mijn tijd onzinnige formulieren in te vullen.”

Schijnvertoning Luid applaus uit de zaal, waar een spandoek met de tekst DBC’s KLINKklare nonsens deze gehate registratievorm naar de prullenbak verwijst. De letters staan voor Diagnose Behandel Combinatie; hierin moeten volgens vaste richtlijnen de diagnose en behandeling van een patiënt worden vastgelegd. Plus de kosten ervan. Zonder een DBC vergoedt een zorgverzekeraar niet. Behalve dat het de behandelaar veel tijd kost om de gegevens digitaal aan te leveren, komt hiermee ook gevoelige informatie in handen van derden. “Ik word dagelijks gedwongen mijn beroepsgeheim te schenden”, stelt een therapeut. “Bovendien is het een schijnvertoning. Want wat ik volgens vaste protocollen invul, heeft niets te maken met de werkelijke problemen en behandeling van de patiënt. Die kun je nu eenmaal niet in een pasklaar vakje stoppen.” Waarom dan zo’n DBC? Omdat het dient als instrument om te onderhandelen over

Concurrerenmet

Agnes Kant: “Dan pak ik de minister wel aan”


aCTUEEl ColUmN

“Ikwisthetniet. Ikbengeschokt”

prijzen. Zowel zorgaanbieders als zorgverzekeraars moeten immers met elkaar concurreren. Minister Klink is persoonlijk aanwezig en stelt in zijn reactie op het rapport dat DBC’s “de transparantie van kwaliteit, prijs en doelmatigheid van de zorg verhogen”. Behandelaars moeten maar wennen aan dit “verdiend vertrouwen”. De klant moet de beste keuze kunnen maken.

Prijsafspraken Uit het onderzoek blijkt echter dat patiënten niet zitten te wachten op keuzes, maar op goede zorg. Juist díé verdwijnt doordat er steeds minder tijd overblijft voor contact met patiënten. Dus plegen veel behandelaars fraude, door een langere behande-ling te claimen dan nodig is. “Dan zie ik mijn patiënt tenminste nog”, verklaart een behandelaar. En een vrijgevestigd therapeut zegt: “Ik verdom het aan de DBC’s mee te doen.” Een ander stelt dat er van de beoogde eerlijke concurrentie helemaal geen sprake is. “Ik moet in mijn eentje onderhandelen met een moloch van een verzekeraar. Prijsafspraken maken met andere therapeuten is verboden, terwijl de verzekeraars dat onderling wel doen. Zij zijn de baas van de GGZ.” Ook instellin-gen kampen met financiële problemen. “Er wordt veel geleend”, verklaart een woordvoerder van GG-net uit Gelderland. “Declaraties worden pas aan het eind van de behandeling betaald. Sommige instellingen ontslaan personeel of nemen geen nieuw personeel aan.”

Gapend gat “Er zijn twee werelden ontstaan”, concludeert een psycholoog. “Aan de ene kant de werkelijke wereld van de behandelaars op de werkvloer en aan de andere kant een virtuele wereld van een managerselite, die handenvol geld verdient.” De zaal beaamt dit hartgrondig. “Onze eigen branchekoepels vertegenwoordigen ons niet meer”, meent een verpleegkundige: “We spreken twee talen.” Naast de kloof tussen uitvoerenden en managers, is er een gapend gat tussen de meeste politici en de werkvloer, in de woorden van Agnes Kant. Ze roept de aanwezigen op hun eigen koepels aan te pakken: “Dan pak ik de minister wel aan.” Het keiharde geluid van de Electric Space Cowboys onderstreept de SP-eis voor een parlementair onderzoek en de oproep tot verdere actie.

Tekst Maja Haanskorf

De manifestatie ‘De GGZ spreekt’ is een initiatief van actiegroep Zorg Geen Markt, AbvaKabo FNV, CNV Publieke Zaak, NU’91 en de Unie Zorg en Welzijn. Meer info: www.zorggeenmarkt.nl. Aanmelden voor mailgroep: www.deggzlaatzichhoren.nl

De heer Marijnissen (SP): Mevrouw de voorzitter! De laatste weken wordt weer eens pijnlijk duidelijk wat de gevolgen zijn van het neoliberale denken en het marktfundamentalisme dat ermee gepaard gaat. Er is alom onzekerheid over de economische ontwikkeling. Beursindexen gaan dan eens omhoog en dan eens omlaag. Dat leidt tot grote zenuwachtigheid op die beurzen. Het vrije en ongecontroleerde kapitaalverkeer doet nog eens een extra duit in het ongewisse zakje. De euforie over het financiële markt-mechanisme dat rozengeur en maneschijn beloofde, verstomt.Inmiddels heeft Maleisië een eind gemaakt aan het vrije kapitaal-verkeer. Er gaan steeds meer stemmen op om regulerend op te treden tegenover de financiële speculanten, nu ook in Hongkong. In Frankrijk hebben Jospin en Chirac opgeroepen tot restricties voor het hijgerige kapitaalverkeer. “De ernst van de crisis in Azië biedt ons de kans om de liberale clichés te slopen die al zo lang doctrine zijn”, zegt de sociaal-democratische minister van financiën in Frankrijk, Dominique Strauss-Kahn. De bekende Duitse sociaal-democraat en ex-bondskanselier Helmut Schmidt hield in de Volkskrant van afgelopen zaterdag een pleidooi om het roofdierkapitalisme te temmen. Zelfs in de boezem van het IMF en de Wereldbank zijn tegenwoordig geluiden te horen die pleiten voor het beperken van de vrijheid van de wereldwijde geldstromen. Ik heb niet voor niets sociaal-democraten uit Frankrijk en Duitsland aangehaald. Graag verneem ik van de minister-president wat zijn standpunt is in dezen en of hij van plan is het Franse standpunt te steunen.Geïnspireerd door het idee van oud-Nobelprijswinnaar Tobin heb ik al eens een pleidooi gehouden voor een belasting op kapitaal-transacties, als rem op de speculaties met wat tegenwoordig flitskapitaal heet. Zelfs een minimale taks van om en nabij 0,5 procent zou op wereldschaal jaarlijks een bedrag van 1000 miljard dollar kunnen opbrengen, waarmee de strijd tegen de noden op de wereld een echte impuls gegeven zou kunnen worden. Dat pleidooi wil ik vandaag graag herhalen. Om met Helmut Schmidt te spreken: 6 miljard mensen zijn belangrijker dan de buitensporige vrijheid van enkele tienduizenden handelaren en managers die zich uitleven op de geldmarkt.’(Opening van mijn bijdrage aan de Algemene Beschouwingen op 1 oktober 1998)

“Ik ben geschokt. En ik kan het nog steeds niet geloven”, zei Alan Greenspan, achttien jaar lang de baas van de Federal Reserve, de Amerikaanse centrale bank, op 23 oktober 2008. Hij werd door het Congres ter verantwoording geroepen voor zijn desastreuze beleid. Greenspan: “We zijn als mensen gewoon niet slim genoeg. We zijn niet onfeilbaar. Ik dacht dat zelfregulering van de markt beter was dan overheidstoezicht.”

Hij werd na afloop niet gearresteerd.

Jan Marijnissen


Marktwerkinggeestelijke gezondheidszorg

Negen van de tien medewer-

kers in de geestelijke gezond-

heidszorg (GGZ) vinden de

werkdruk te hoog en de

kwaliteit van de zorg te laag.

Twee van de drie zorgverleners

zijn meer dan twintig procent

van hun tijd kwijt aan bureau-

cratische rompslomp. Slechts 2

procent wil op dezelfde voet

verder met marktwerking. Dat

zijn enkele in het oog sprin-

gende conclusies van een

enquête onder ruim vijfduizend

zorgverleners in de GGZ,

uitgevoerd door de SP en

actiegroep Zorg Geen Markt.

SP-fractievoorzitter Agnes

Kant: “Voor de korte termijn zijn

de conclusies die uit deze

enquête getrokken kunnen

worden helder. We moeten nu

stoppen met de marktwerking

in de psychiatrie en er moet

dringend meer personeel bij om

de werkdruk te verlagen.” De

meeste ondervraagden ervaren

de marktwerking als een

domper op hun professionaliteit

en bezieling. Ook krijgt de

patiënt niet de aandacht die hij

of zij verdient, blijkt uit de

respons. Meer reacties op

pagina 6/7 van deze Tribune.

Hoezo crisis?

Crisis in België en crisis bij

Fortis. Het weerhield de top van

de verzekeringstak van Fortis

België niet van een peperduur

stelt de commissie van

oud-minister Bert de Vries

(CDA) in een advies over de

sociale werkvoorziening (WSW).

Belachelijk, vindt SP-Tweede

Kamerlid Paul Lempens.

“Daarmee worden werknemers

gestraft voor hun handicap.

Iemand die werkt naar

vermogen hoort gewoon een

volwaardig loon te ontvangen,

ook in de sociale werkplaats.”

Al in juli heeft de SP twintig

voorstellen ingediend voor een

betere en menselijkere WSW.

Zo wil de SP de wachtlijst

bestrijden door meer geld voor

werkplekken uit te trekken en

grote werkgevers, om te

beginnen de overheid, te

verplichten arbeidsgehandicap-

ten in dienst te nemen.

Geen nieuws uit Birma?

De jaarlijkse Aziatisch-

Europese top ASEM, die dit jaar

op 24 oktober plaatsvond,

stond overwegend in het teken

van de financiële crisis.

“Treurig”, schrijft SP-Tweede

Kamerlid Krista van Velzen op

haar weblog. Er is immers

weinig veranderd in Birma.

Twee keer was het land dit jaar

in het nieuws: eerst toen de

opstand van Birmese monniken

werd neergeslagen en later toen

de vernietigende cycloon

Nargis over het land trok.

Daarna werd het stil, maar nog

steeds zitten er rond de 2100

politieke gevangenen vast.

Onder hen ook Nobelprijs-

winnaar Aung San Suu Kyi, die

op 24 oktober exact 13 jaar

huisarrest had. Volgens Van

‘bedrijfsuitje’. Voor vijftig

zakenrelaties en directieleden

werd op 10 oktober 150 duizend

euro uitgegeven. Waarom zou je

de gasten minder aanbieden

dan een nachtje in het Hôtel de

Paris, het duurste hotel van

Monaco? Goed voorbeeld doet

goed volgen – dus gaat de top

van die andere geplaagde

Belgische bank, Dexia, naar

hetzelfde hotel om de opening

van een nieuw filiaal te vieren.

Want: “Als je een bank opent,

NIEUWS

kun je je moeilijk beperken tot

het rondsturen van een folder.”

Bertold Brecht zei het ooit zo

mooi: “Wat is een bank beroven

in vergelijking met het oprichten

van een bank?”

Financieel gehandicapt

Arbeidsgehandicapten mogen

verplicht worden onder het

minimumloon te werken. Dat

Hettoezichtophandelvanbankenmoetplaatsvindeninde

landen waar die handel plaatsvindt, niet in het land waar het

hoofdkantoorzit.Zoalsnieuwegeneesmiddelennietzomaarop

demarktgebrachtmogenworden,zomoetenooknieuwe

financiëleproductenvoorafwordengecontroleerd.Ermoetweer

duurzaamwordengeïnvesteerd,inplaatsvanalleennaarde

kortetermijntekijken.Daarommoetdemachtvanaandeelhou-

derswordeningeperkt.Schafdeprestatiebeloningenvoor

topbestuurdersafenvoereenzogehetenTobintaksinom

onverantwoordespeculatietegentegaan.Datzijnenkele

voorstellenuithetop27oktoberdoorfractievoorzitterAgnes

KantenfinancieelwoordvoerderEwoutIrrgangvandeSP

gelanceerdeplanomhetfinancieel-economischstelselte

hervormen.Bovendienpleitenzijvooreenparlementaireenquête

naaraanleidingvandekredietcrisis.Hetvolledigeplaniste

downloadenviawww.sp.nl/dossier/kredietcrisis.html

Crisis(be)raad

Foto Bas Stoffelsen / SP

Lessen uit de kredietcrisis


Burenhulp hondenbaan

De zestigjarige mevrouw R. uit

Uden is volledig arbeidsonge-

schikt, maar een dagelijkse

wandeling laat haar gezondheid

gelukkig nog toe. Om haar

buurman te helpen, die onlangs

zijn vrouw verloor, neemt ze

tegenwoordig zijn hond mee.

Naastenliefde pur sang, maar

niet volgens haar reïntegratie-

medewerker aan wie ze

terloops iets over de burenhulp

vertelt. “Ik zie mij genoodzaakt

dit te melden”, is zijn reactie.

“Want u kunt werken, als u elke

dag een hond uitlaat. Er zijn

hondenuitlaatbedrijven waarbij

u wel 6 euro per uur kunt

verdienen en dan kan uw

uitkering flink omlaag.” Niet

alleen mevrouw R., ook de

Udense SP-fractievoorzitter

Spencer Zeegers staat perplex.

“Hoe moeten we voortaan

denken over mensen met een

uitkering die de was doen voor

zieke buren? Zijn die een

wasserij? Of arbeidsongeschik-

ten die eten koken voor

familieleden, zijn die een

cateringbedrijf?” Hij heeft naar

aanleiding van het relaas van

mevrouw R. collegevragen

gesteld.

Foto FaceMePLS / Flickr.com

Britten kampioen DNA verzamelen

Niet Amerika, maar Groot-

Brittannië heeft met 4,4 miljoen

profielen de relatief grootste

DNA-database ter wereld. Elke

Velzen had men tijdens de

ASEM “concrete druk op het

Burmese regime moeten

uitoefenen om een tastbare

concessie te doen, in de vorm

van de vrijlating van alle

politieke gevangenen”.

Foto Foto yeimaya / Flickr.com

Witte rook uit stadhuis

Commissaris van de Koningin

Jan Franssen (VVD) zat al met

de handen in het haar. Voor

‘slechts’ 180 duizend euro kon

hij echt niemand vinden die

burgemeester van Rotterdam

wilde worden. Totdat plots

staatssecretaris Sociale Zaken

Ahmed Aboutaleb solliciteerde.

“Witte rook uit het stadhuis”,

meldt de plaatselijke SP-fractie.

Die is benieuwd naar de koers

die Aboutaleb gaat varen. “Zet

hij bijvoorbeeld het rechtse

veiligheidsbeleid van Opstelten

voort of gaat er echt iets

veranderen? De SP gaat hem

beoordelen op zijn daden.” De

fractie wil overigens dat vóór de

gemeenteraadsverkiezingen

van 2010 de benoemingsproce-

dure transparanter wordt. “De

manier waarop de burgemees-

terskeuze tot stand is gekomen

– met een geheime vertrou-

wenscommissie en een

gonzende geruchtenmachine –

moet veranderen.”

Ondubbelzinnig over loyaliteit

PVV-leider Geert Wilders over

de benoeming van Aboutaleb:

“Een Marokkaan als burge-

meester van de tweede stad

van Nederland is net zo gek als

een Nederlander als burge-

meester van Mekka.” Onzin,

vindt Teun van Os van den

NIEUWS

Abeelen, behalve drager van

een dubbele achternaam ook

de belangrijkste kabinets-

adviseur op het gebied van

immigratie. “Nederland is een

uitzondering in de wereld, met

de neiging om hier steeds

strenger in te zijn.” Zijn

adviescommissie voor

Vreemdelingenzaken werkt

momenteel aan een rapport

over de invloed van een dubbel

paspoort op de integratie. Hij

onthult in dagblad De Pers

alvast de conclusie:

“Aanwijzingen dat een dubbele

nationaliteit iemands loyaliteit

beïnvloedt, ontbreken.”

BUURTENIN DE BUURT“Wanneer is een woning nietmeervandezetijd?”ArnhemteltliefstvierzogenaamdeVogelaarwijken,maarde

wijkSintMartenhoortdaarnietbij.TerwijlMalburgen,

Presikhaaf,ArnhemseBroekenKlarendalzodoendevoort-

durendindegemeentelijkeschijnwerpersstaan,lijkenandere

wijkenvergetenteworden.Eenbronvanonbegripenergernis

voorheelwatbewoners,zobleektijdenshet‘Buurteninde

Buurt’inArnhem.Wantondermeergebrekkigonderhoudaan

woningenendeontruimingvanverwaarloosdegemeentepan-

denwerdenalsknelpuntengenoemd.Omdieinkaartte

brengen,toogdeSPopnieuwnaarSintMartenomeenenquête

tehouden.Daaruitbleekdatmetnameslechtonderhoudvan

huurwoningendemensenhoogzit.Tegelijkertijdvindende

bewonersSintMarteneenfijneplekomtewonen,vanwege

ondermeerdegemêleerdesamenstellingvandewijk.Tijdens

eendrukbezochteavondmetSP-KamerlidRemiPoppewerden

deresultatenvandeenquêtegepresenteerd.“Wanneeriseen

woningnietmeervandezetijd?”,vroegPoppezichaf,omnuten

noodzaakvangoedonderhoudteonderstrepen.Zijnconstate-

ringdathet“uitrokenvanbewoners”uitnogalleszinsprettige

wijkengeenuitzonderingis,spoordedeaanwezigenaanom

samenverderinactietekomen.

Afbeelding Archief SP

Bewonersuitgerookt


sprake is van krimp. “Daarom

zou het wenselijk zijn als dit

advies nu ingetrokken wordt en

de tijd benut wordt om met

goede plannen te komen die

wél op steun van de omwonen-

den kunnen rekenen.”

Foto Bryce Krispiez / Flcikr.com

ROOD boot-aan-boot

De jaarlijkse, landelijke

verkiezing ‘Huisjesmelker van

het Jaar’ is weer in volle gang.

In Groningen wordt dit jaar

extra aandacht geschonken aan

woonschepen, omdat daar veel

klachten over binnenkomen.

Samen met de Groninger

Studentenbond gaat ROOD

Groningen van boot tot boot.

Sommige klachten zijn ronduit

schokkend: van douches die al

een maand niet werken tot

gevaarlijke kortsluitingen en

zelfs langzaam zinkende

woonschepen. De Groningse

SP-jongeren hebben in enkele

weken al zestig genomineerden

voor de ‘prijs’ opgegeven. Op

24 november maken ROOD en

de LSVb de landelijke uitslag

bekend.

Foto Johnny Shaw/ Flickr.com

Taliban niet te verslaan

Opmerkelijke uitspraak in The

Sunday Times van Mark

Carleton-Smith, de hoogste

Britse commandant in

Afghanistan: “We gaan deze

oorlog niet winnen.” Hij hoopt

op een politieke overeenkomst

tussen de Afghaanse regering

BUURTENIN DE BUURT

NIEUWS

IngeslotenToendeSPinhetLimburgseHorstaandeMaasnaarkerkdorp

Grubbenvorst toog, werd al snel duidelijk waarover de bewoners

zichdemeestezorgenmaken.Rondomhetdorpzijneenaantal

enormeagro-industriëleprojectengepland;waarondermega-

stallen,hetenormeFloriade-complexenuiteenlopendeontwik-

kelingenrondomGreenportVenlo,dataangewezenisalshet

tweedetuinbouwgebiedvanNederland.Eenblikopdeplankaar-

tenvanderegioleertdathetdorp–ampervijfduizendinwoners

–zowatingeslotengaatwordendoorgigantischeagro-industrie.

“Watblijfterovervanderustendeleefbaarheidinonsdorp?”,

vroegenbewonerszichaf.“Wordthetstrakseenconstantaf-en

aanrijdenvanvrachtverkeer?”MichaelvanRengs,

SP-fractievoorzitterinHorstaandeMaas:“Designalenuit

Grubbenvorstzijnvooronsredentemeeromons–nogmeerdan

voorheen–samenmetdemensenintezettenvoorbehoudvan

leefbaarheid,natuurenmilieuinenrondomGrubbenvorst.

Bovendienvoelenweonsgesterktinonsstandpuntdatnietde

mega-bedrijven,maarjuistdekleinschaligeboerengezins-

bedrijvenpolitiekesteunverdienen.”

Afbeelding Archief SP

Grubbenvorstomsingelddag worden zo’n 1800 DNA-

monsters afgenomen, veelal

van onschuldige burgers. Bijna

iedereen die wordt aangehou-

den, ook bij kleine vergrijpen,

moet DNA afstaan. In de ijver

naar het verzamelen van

genetische blauwdrukken wordt

weleens te ver gegaan, vindt de

National Policing Improvement

Agency (NPIA). Bij onschuld

worden de profielen niet

vernietigd en er zijn al 350

duizend monsters opgeslagen

van minderjarigen tot 14 jaar.

“Zelden is er zoveel energie

gestoken in het verzamelen van

gevoelige en irrelevante

gegevens”, aldus Liberaal-

Democraat Chris Huhne.

Donors gezocht

Daar is-ie weer: het donorcodi-

cil. Na de tv-show van BNN en

het activerend toestemming-

systeem van Klink, komen PvdA

en CDA met ‘een briefje in de

portemonnee’ als oplossing

voor het tekort aan donororga-

nen. SP-Kamerlid Henk van

Gerven is niet overtuigd. “Dan

zijn we terug bij af. Het grootste

probleem blijft dat het allemaal

te vrijblijvend is, terwijl we te

maken hebben met een heel

ernstige kwestie: er gaan

onnodig mensen dood. Daar

moet absoluut iets in verande-

ren.” Dat kan volgens de SP

alleen met het actief registratie-

systeem, waarbij elke

Nederlander gevraagd wordt of

hij of zij organen wil doneren.

Mensen die niet reageren op

een herhaalde oproep worden

als donor geregistreerd en

krijgen daarvan bericht.

Volgens onderzoek van TNS

NIPO is driekwart van de

Nederlanders voor zo’n actief

registratiesysteem.

Regeringsadvies: meer geluidsoverlast

Schiphol moet verder uitgebreid

worden en Lelystad en

Eindhoven moeten uitgroeien

tot luchthavens ‘van formaat’.

Dat is het advies van de

commissie-Alders aan

verkeersminister Eurlings.

“Onverantwoord”, volgens

SP-Tweede Kamerlid Emile

Roemer. “Het advies biedt

enkel maar meer overlast.

Sterker nog: we krijgen er twee

lawaaigebieden bij.”

Omwonendenplatforms hebben

om diezelfde reden ook al

geprotesteerd tegen het

voorstel. Roemer wijst erop dat

er momenteel geen haast is om

groeiplannen voor de luchtvaart

op te stellen, aangezien er


en de Taliban, want: “de

westerse troepen in

Afghanistan zullen de Taliban

nooit verslaan.” Carleton-Smith

deed zijn uitspraak kort nadat

president Karzai een verzoek

deed aan de koning van

Saoedi-Arabië om te bemidde-

len bij een vredesoverleg met

de Taliban. Dat initiatief zal ook

de Britse ambassadeur in Kabul

waarschijnlijk toejuichen. Hij

kwam eind september in

opspraak vanwege een

uitgelekt diplomatiek telegram.

Daarin stond dat hij de westerse

troepen niet ziet als deel van de

oplossing, maar van het

probleem.

Krista gelauwerd tijdens Dierenbal

Afgelopen dierendag vond het

tweede Dierenbal plaats. Een

groot feest, georganiseerd door

dertien organisaties die zich

inzetten voor dierenwelzijn.

Krista van Velzen nam er deel

aan een debat en werd tot haar

eigen verrassing uitgeroepen

tot DierenbalSter 2008.

De organisaties zijn van mening

dat zij dit jaar het meest voor

het welzijn van dieren heeft

betekend. Het is niet de eerste

‘dierenwelzijns-titel’ die het

SP-Tweede Kamerlid in de

wacht sleept. Vorig jaar

benoemde de Dieren-

bescherming haar tot

Dierenbeschermer van het

Jaar 2007.

Foto Menno Herstel

NIEUWS

dat Krista van Velzen niet op

haar lauweren gaat rusten.

Samen met PvdA-collega Evert

Waalkens kreeg ze een

Kamermeerderheid voor een

verbod op de nertsenfokkerij. In

tien jaar tijd moet de sector

volledig worden ontmanteld.

Wel zal er nog gezocht worden

naar manieren om de nertsen-

houders te compenseren. Dit

was een voorwaarde die PVV

en ChristenUnie stelden aan

hun steun voor het verbod.

Meldpunt Inburgering

Sinds de invoering van de

nieuwe Wet Inburgering zijn er

veel klachten over inburgerings-

cursussen. De uitbesteding van

de cursussen aan bedrijven op

de vrije markt heeft geleid tot

veel bureaucratische romp-

slomp, minder inburgeraars,

miljoenen euro’s verlies bij de

cursusinstellingen en massa-

ontslagen van inburgerings-

docenten. Onder de noemer

Meldpunt Inburgering heeft de

SP een enquête opgesteld voor

inburgeringsdocenten. Wat is

uw mening over de nieuwe Wet

Inburgering? Wat wilt u

verbeteren en op welke wijze?

Vertel het ons. U kunt de

enquête vinden op www.sp.nl

Wanneer u deze Tribune leest, weet u vast al wie de nieuwe

presidentvandeVSisgeworden.VolgensRepublikeinJohn

McCainisdekansgrootdathetnietalleendeeersteniet-

blanke,maarookdeeerste“socialistische”presidentvandeVS

betreft.DieconclusietrektMcCainuitdebelastingplannenvan

zijnopponentBarackObama.“InEuropazijndesocialistische

leidersdiemijntegenstanderzoaanbiddentenminsteeerlijk

overhundoelstellingen”,aldusMcCainineenradiotoespraak,

“MisschienmoetenwedatookvansenatorObamavragen.

Belastingenverhogenomanderenchequesuittereikenisgeen

tax cutmaarnietmeerdaneenweggevertjevanderegering.”

Hoe‘Joedeloodgieter’daaroverdenkt?

Socialist in het WitteHuis?

Foto jetheriot / Flickr.com

November-revolutie…

Publiek genoeg?

Is de publieke omroep wel

publiek genoeg? De actualitei-

tenprogramma’s van de

publieke omroep bereiken “de

Telegraaflezer” en “Wilders-

stemmer” niet, stelt omroepbe-

stuurder Henk Hagoort in

Trouw. Hij stelt dat bijna 30

procent van de “buitenstaan-

ders” wegzapt bij Nova,

EenVandaag en Netwerk. Dat

ligt volgens hem deels aan de

redacties: “De Telegraaf is er

niet de meest gelezen krant.”

Hogaart wil zich niet met de

inhoud bemoeien, maar slechts

een discussie aanzwengelen.

Dat lijkt niet erg te lukken, want

de hoofdredacteurs reageren

lauw op de kritiek. Nova “kan

niet iedereen bereiken”,

Netwerk is geen “doorgeefluik

van de burger” en EenVandaag

gaat niet “voor de kijker op

de knieën”.

Ontmanteling nertsenfokkerij nabij

Vijf dagen na haar benoeming

tot DierenbalSter bleek alweer


INTERvIEW

Geert Reuten

Banken die genationaliseerd worden en bankdirecteuren die door politici voor zakkenvullers worden uitgemaakt. Als het over de financiële crisis gaat, lijkt iedereen het eens:

dit nóóit meer. Maar is het cruciale kwartje nu ook echt gevallen? SP-senator en econoom Geert Reuten analyseert, beredeneert en concludeert.

“Banken, dat zijn de instanties van het grote vertrouwen. Daar kunnen we op bouwen. Dachten we. Maar wat is er gebeurd? Twintig jaar lang hebben ze onverantwoorde risico’s genomen. Om winsten te maken. Om de persoonlijke portemonnee te spekken van de bank-directeuren, want die kregen daar dikke bonussen voor. En nu zitten we met de ellende en mag de burger betalen voor de winsten die zíj de afgelopen twintig jaar gemaakt hebben. Om je een idee te geven: in 1982 werd 8 procent van de totale winst in de Amerikaanse economie gemaakt door de financiële sector. In 2006 was dat 44 procent! Die enorme winsten waren ten dele gebaseerd op de hefboomwerking van lenen op lenen.”

En niemand vroeg zich al die jaren af waar al die winsten vandaan kwamen?“Een paar mensen deden dat. Maar inderdaad: niet de mainstream. In de eerste plaats ligt de verantwoordelijkheid daarvoor bij de bankdirecties. En in de tweede plaats zeker ook bij de toezicht-houders; de Wellinks van de financiële wereld. Om de een of andere rare reden weten die zich steeds buiten schot te houden. Eigenlijk zouden die mensen de eer aan zichzelf moeten houden en opstappen en een belangrijk deel van hun

dikke salaris van de afgelopen tien jaar alsnog inleveren.”

Maar welk mechanisme is er dan eigenlijk gaande? Hoe kon het zover komen?“Kijk, op dit moment heeft Amerika een tekort van twee miljard dollar per dag. Dus elke dag besteden Amerikanen voor twee miljard meer dan ze produceren. Jouw vraag is dus eigenlijk: hoe komt dat? Nou, dat komt omdat er maar geleend en geleend wordt. Je leent op de toekomstige waarde die je aan iets geeft. Kijk eens naar de zogenaamde tophypotheken in Nederland. Mensen die een hypotheek krijgen van niet 90 of 100 procent maar van 110 procent van de woningwaarde, want de banken zeggen: ‘Och, wat geeft het? Over vijf jaar zijn de prijzen weer dik gestegen dus dan groei je vanzelf uit die tophypotheek.’ Ja, en dat hebben ze in de VS dus ook massaal gedaan. Bovendien zijn ze daar veel gemakkelijker met creditcards. En daar verdienen bedrijven dan ook weer grif aan, want er worden buitensporige rendementen op gemaakt. In het kort komt het erop neer dat mensen door bedrijven zijn aangezet om boven hun stand te leven. En de banken hebben dat mogelijk gemaakt. Omdat ze er dik aan verdienen.” Ligt er dan ook niet een schuld-vraag bij de burger? Een creditcard is handig, maar ik kijk liever naar wat ik in de knip heb als ik iets wil kopen.“Ja, maar dat is meer de Europese mentaliteit. Wij denken hier in het

algemeen wat anders over zulke dingen. Neemt niet weg dat ook hier banken mensen aanzetten om kredieten te nemen, omdat daar flink op verdiend wordt. En ook hier komen mensen daardoor regelmatig in de problemen.”

Hoe kon de malaise in Amerika eigenlijk zo snel overslaan naar Europa?“Dat komt door die slechte hypotheken daar. Die zijn door banken weer doorver-kocht aan onder meer Europese banken. Het is dus doorgeleend en met dat geleende geld kunnen die Amerikaanse banken dan weer doorgaan met lenen.”

Hahaha.“Ja, het is één grote poppenkast. Maar eigenlijk moet je er niet om lachen. Want een heleboel Europese banken zitten dus ook met rottigheid in hun balans. Ook los van die Amerikaanse doorverkopen. En hoeveel rottigheid, dat weten we niet. Wat ik wel weet, is dat tot het weekend waarin de Nederlandse overheid een belang van 49 procent nam in Fortis er altijd gezegd werd: ‘Er is niets aan de hand met de Europese banken; het is een Amerikaans probleem.’ Maar op die zondagavond meldde Fortis ineens dat ze een afschrij-ving van 5,8 miljard moesten doen. Dat zette een heleboel in gang, want toen bedacht men ineens: ‘Hé, als Fortis die rottigheid in de balans heeft, waarom ING niet?’ En die maandag erop kelderde de beurskoers van ING ineens met 20 procent. Het lachen vergaat je wel, als je weet dat de 50 miljard die de Neder-landse overheid in Fortis steekt – aan

“Wat niet failliet mag, moet in publieke handen”


moet in publieke handen”

“Ik ben een aartsoptimist”


overnamesom plus lening – gelijkstaat aan 8 procent van ons nationaal inkomen. Daar leven we met z’n allen dus ongeveer een maand van! En dan moet je nog maar afwachten of het daarbij blijft, of er niet nog meer rottigheid naar boven komt.”

En als dat wel zo is?“Ja, dan is een domino-effect niet uitgesloten. Kijk, wij hadden in Nederland een deposito-garantiestelsel waarbij spaartegoeden tot 38 duizend euro zijn gegarandeerd. De afspraak daarover was dat De Nederlandsche Bank dat geld voorschiet, als het nodig zou zijn. Maar vervolgens moet dat opgebracht worden door de overige banken. Dus die betalen in feite die garantie. Dat betekent dat als Fortis gevallen was, de overige zeven banken dat hadden moeten betalen. Maar dan komen ook die in de problemen. Eerst de bank die er al het slechtst voorstaat. Dan gaat ook die failliet. De dan overblij-vende banken betalen daar weer voor. Ten slotte moeten de twee overblijvende grote banken, ING en Rabo, dan het geheel betalen – en komen ook zij in de proble-men. Dat is de domino: als een grote bank als Fortis valt, dan bedreigt dat ook de andere banken. Maar nu is die garantie van 20 duizend euro opgetrokken tot 100 duizend. Ik neem aan dat die banken dan niet zonder meer zeggen: ‘Ja, daar doen we ook aan mee.’ Ja, en dan wordt het echt rechtstreeks belastinggeld; uit jouw en mijn portemonnee. Daar komt nog bij dat

INTERvIEW

die garantieverhoging tot 100 duizend toch neerkomt op de bescherming van rijke mensen. Ik bedoel; de meeste mensen hebben nu eenmaal geen 100 duizend euro op de bank staan.”

Had u als econoom dan liever een andere maatregel gezien?“Nou kijk, we leven in een systeem waarin het legitiem is om winst te maken. Ondernemers nemen risico en meestal gaat dat goed. Ze behalen winst en ze betalen daar hopelijk ook nog een beetje belasting over. Maar ja, het kan ook fout gaan. Het is inherent aan het systeem dat je failliet kunt gaan als het fout gaat. Maar als er sectoren in de economie zijn waar je tegen zegt: ‘Je mag wel winst maken en als het fout gaat dan neemt de belastingbeta-ler de verliezen voor z’n rekening, want anders ontstaat er een chaos’, dan is er iets heel raars aan de hand. Een sector waarvan je van tevoren weet dat die niet failliet mág gaan omdat er anders chaos ontstaat... Dan moet die sector in publieke handen zijn! Want dan heeft de belasting-betaler af en toe verliezen maar doorgaans ook de winsten. Dát is redelijk. Dat geldt dus voor die bankensector: die mag en kán niet failliet gaan, want dan kunnen we onze boodschappen niet meer doen. Maar ik noem ook de energiebedrijven. Je moet je eens voorstellen als in Amsterdam of Venlo de stroom uitvalt, omdat Nuon of Essent eraan gaat… Dát is eventjes desastreus! Het is dus absurd om al die sectoren – water, energie, geld – waarvan je van tevoren weet dat ze niet failliet mógen gaan, wél de private winsten te laten maken. Betekent dat dan dat je tegen de markt bent? Nee, helemaal niet. Als het redelijk kan functioneren, zoals met bakkers, auto’s en fietsen, is er geen probleem. Maar zodra dingen meespelen die ik zojuist noem, is het irrationeel om het aan de markt over te laten.”

Als je dit soort dingen een half jaar geleden had geroepen, was je bijkans nog als communist verketterd…“Ja, heel interessant is dat. Maar let wel: het ís helemaal niet communistisch! Het feit dat je bedrijven in publiek eigendom hebt, betekent nog niet dat er aan de vraagzijde geen markt is. ABN, Rabo en ING zouden allemaal staatsbedrijven kunnen zijn, terwijl er nog steeds concur-rentie is. Die banken kunnen dan nog steeds concurreren; en mensen kunnen

kiezen tussen de ene of de andere bank. Het verschil is dat dan de winsten toevallen aan de overheid en dan betaalt de burger minder belasting.”

Vindt u het ook niet een klein beetje leuk, dat u als SP’er achteraf gelijk krijgt met het pleidooi voor minder markt? “Nee. Dit is weliswaar de tijd dat je zaken als ‘minder markt’ op de politieke agenda kunt zetten, maar we zitten nu wel met het ernstige gegeven dat wij met z’n allen opdraaien voor de private winsten van de afgelopen twintig jaar. Dat kan ik echt niet leuk vinden. En je ziet het al aankomen: bij de overheidsbegroting van volgend jaar zal het allemaal wat krapper moeten. Er zal gezegd worden: ‘Iedereen snapt natuurlijk wel dat de uitkeringen nu niet omhoog kunnen’, enzovoorts. De crisis zal worden aangegrepen om de inkomensver-schillen opnieuw groter te maken en om voorzieningen te laten krimpen. Daar ben ik bang voor.”

Er komt dus een recessie?”Ja. En wel eentje die groter is dan die van begin jaren tachtig.”

Op de SP-website noemt u zichzelf een ‘oer-optimist’. Hoe is dat te rijmen met het doem-scenario dat u zojuist schetste?“Oh, ik ben absoluut een optimist. Een áártsoptimist! Als ik het dan op deze recessie moet projecteren, dan denk ik dat veel meer mensen dan voorheen doorzien hoe raar dit systeem is. In die zin kun je zeggen: hoe klote het ook is – het kan wel meer mensen tot nadenken aanzetten. Zo van, het is toch een heel raar systeem dat mensen aan de onderkant moeten gaan betalen voor de winsten van aandeelhou-ders van die bankbedrijven. Kijk, er is vooruitgang in de wereld. Zie bijvoorbeeld de ontwikkeling van mensenrechten over de afgelopen tweeduizend jaar: er is vooruitgang. Maar het is altijd twee stappen terug en drie stappen voorwaarts.”

En wat is volgens u de belang-rijkste stap?“Dat je inziet dat het economische systeem waarin we leven niet iets is wat door natuurwetten bepaald wordt. Het is gemaakt door ménsen. Er schuilt een paradox in enerzijds zeggen dat het door mensen gemaakt is en vervolgens beweren

Dr.GeertReuten

(Heerlen,1946)zit

sinds2007namensde

SPindeEersteKamer

en is woordvoerder

EconomischeZaken

enFinanciën.

Daarnaast is hij

universitair hoofd-

docent aan de

FaculteitEconomie

enBedrijfskunde

van de Universiteit

vanAmsterdam.

Dr. Geert Reuten(Heerlen,1946)


INTERvIEW

dat het niet anders kan, omdat de markt dat nou eenmaal bepaalt. Het is als met een afgodsbeeldje dat je zelf gemaakt hebt. Daar ga je dan voor bidden en dan zeg je: dat afgodsbeeldje beheerst mij. Voor het economische systeem geldt hetzelfde. Het is door mensen gemaakt en dus kunnen mensen het ook veranderen. Niet van de ene dag op de andere, nee. Ik geloof niet in revolutie, maar ik geloof wel in wezenlijke verandering. Ik denk dat mensen heel vaak hun eigen macht onderschatten. Als protesten massaal zijn dan luisteren politici daar wel degelijk naar, van links tot rechts. Het is heel goed dat mensen zich realiseren dat we wel in een maatschappij leven die door mensen gemaakt is.”

En concreet?“Wat mij voor ogen staat is een heel fundamentele heroriëntering op het gegeven van markt en niet-markt, op

publiek eigendom en privaat eigendom en de inkomensverschillen en zeggenschaps-verschillen die met de laatste gepaard gaan. In het huidige systeem is het in sommige sectoren heel goed dat je markt hebt; bakkers en kruideniers hoeven niet in publieke handen te zijn. Het gaat in de eerste plaats om de cruciale sectoren die ons allemaal aangaan: water, energie, banken. En misschien kan dat ook een katalysator zijn om na te denken over onze gezondheidszorg en onderwijs, waar ook een tendens heerst naar meer markt en privatisering.Oké, de SP heeft dat natuurlijk altijd al gedaan. Maar ik hoop dat het ook partijen die rechts van ons staan triggert om daar opnieuw over na te denken.”

U bent politicus en tegelijkertijd wetenschapper. Moet u dan niet voortdurend een knop omzetten?“Nee. Zowel het Kamerwerk als mijn werk als universitair docent doe ik op basis van argumenten. Wat dat betreft is de om-

schakeling niet zo groot. Als ik een wetenschappelijk artikel lees, kijk ik hoe gedegen het is en wiens belangen het eventueel terecht of ten onrechte dient. En dat doe ik bij een wetsvoorstel eigenlijk ook.”

Maar het bevalt goed in de Eerste Kamer?“Ik vind het fantastisch fijn werk. Daarbij hebben we een geweldig SP-team. Hoe dat ooit bij elkaar gesprokkeld is weet ik niet, haha, maar we zijn samen enthousiast en we leren veel van elkaar. Het is interessant werk. Maar wel ontzettend veel lezen. Ik krijg elke week zo’n stapel papier (hij houdt zijn hand ongeveer dertig centime-ter boven het tafelblad –red.). Ik moet dus heel veel schiften. Maar met mijn wetenschappelijke achtergrond heb ik die kunst aangeleerd en lukt dat dus wel.”

Tekst Rob JanssenFoto’s Suzanne van de Kerk

“Op dit moment heeft Amerika een tekort van twee miljard per dag”


Kredietpraat“Ik denk dat het ergste van de krediet-

crisis achter de rug is.”

Henry Paulson, minister van Financiën VS,

op 7 mei(!) in Wall Street Journal

“Niemand hier van de ministers van

Financiën, directeuren van nationale

banken en deskundigen heeft het over

een recessie in Europa. Men verwacht

wel dat Amerika een milde recessie zal

doormaken, een recessie van korte duur.”

Wouter Bos, op 13 april tijdens IMF-

vergadering in Washington (nu.nl)

“We zullen hard moeten werken en de

broekriem moeten aanhalen om de

economie weer aan het rijden te krijgen.

Ik ben het eens met degenen die zeggen

dat het een paar jaar duurt voordat we er

bovenop komen.”

Alexander Sakkers, voorzitter Transport en

Logistiek Nederland, op 28 oktober (Nova)

“Dat hotels het steeds lastiger krijgen om

de kamers bezet te krijgen is een feit.”

Reinet Krijger, woordvoerder Koninklijke

Horeca Nederland, op 29 oktober in

De Telegraaf

SoUNdBITES

Over de oorzaken, gevolgen en gevaren van de kredietcrisis lopen de meningen nogal uiteen. Daarbij trekken sommigen wel héél markante conclusies.

“Het grootste gevaar is een langdurige

verandering van het bewustzijn. Bij een

depressie gaat maar één ding de hoogte

in: het anti-kapitalisme.”

Mathias Döpfner, directievoorzitter van Axel

Springer AG, op 5 oktober (Die Welt)

“In een opgaande conjunctuur ontstaat

door de concurrentie vanzelf overcapaci-

teit in productiesectoren. Door de

gigantische groei van het kredietwezen is

deze overcapaciteit nog verder aange-

zwengeld. De reële koopkracht blijft daar

ver bij achter. We zien daarom dat de

kredietcrisis samenvalt met een

traditionele conjunctuurdaling en

deze bovendien nog versterkt.”

Nico Schouten, medewerker

Wetenschappelijk Bureau SP,

op 22 oktober

“De mensen hebben ondertussen minder

angst voor de Linkspartei dan voor de

Lehman Brothers.”

Andrea Ypsilanti, SPD-deelstaatvoorzitter

van Hessen, op 4 oktober

(Reuters Deutschland)

“Bestuurders (van het bankbedrijf –red.)

zijn passanten geworden. Ingehuurd voor

een kunstje om een paar jaar later weer te

vertrekken. Daar is hun beloning op

gericht. Nadeel is dat die passanten nooit

kunnen worden afgerekend op wat ze

fout hebben gedaan. Doorgaans zijn ze al

vertrokken als het bankgebouw in elkaar

klapt.”

Franka Rolvink, redacteur van het

Financieele Dagblad, op 18 oktober

“U heeft in 88 bewogen jaren het

nationaal-socialisme, het communisme

en – naar we moeten vrezen – ook nog het

kapitalisme overwonnen.”

Thomas Gottschalk, tv-presentator,

op 11 oktober tijdens de uitreiking van de

Duitse Televisieprijs aan senior-literatuur-

criticus Reich-Ranicki (ZDF)

“Het fundamentalistische kapitalisme

gaat aan zichzelf ten onder. (...) Want die

lui op Wallstreet voelen zich de koningen

van het universum. Die hele hypotheek-

crisis is één grote roofpartij geweest.”

Herman Wijffels, bewindvoerder bij de

Wereldbank en informateur van het

kabinet-Balkenende IV, op 4 oktober (Trouw)

“Zo zegt de leider van de liberalen in het

Engelse parlement: ‘Als de reddingsboten

te water gaan, vraag je niet wie het schip

tegen de ijsberg stuurde.’ Zijn liberale

collega van de VVD, Weekers, en Wouter

Bos zeggen: ‘Bij een brand moet je de

brandweer zijn werk laten doen. De

oorzaak onderzoeken we later wel.’ Je

kunt ook zeggen: Er loopt een leger

pyromanen door de stad. Laten we ze in

de kraag grijpen.”

Jan Marijnissen op 16 oktober (sp.nl)

Tekst Rob JanssenFoto Peter Hilz / Hollandse Hoogte

WouterBos,op24oktober inEénVandaag

“Zolang er geen concrete aanwijzing is dat we op een recessie aanstomen, ga ik dat woord niet in de mond nemen.”


Namens de Raad van Europa bezocht SP-Eerste Kamerlid Tiny Kox eind september Moskou, Tiblisi, Tsinvali en Straatsburg. Hij onderzocht hoe er een maand eerder een korte maar felle oorlog kon uitbreken tussen Georgië en Rusland, en of er een kans is de crisis in de Kaukasus en Europa te keren.

Rusland en Georgië schonden internationaal recht

De korte maar hevige augustusoorlog tussen Georgië en Rusland kostte honderden doden en duizenden vluchtelingen en heeft de

internationale verhoudingen zwaar onder druk gezet. Een nieuwe Koude Oorlog dreigt.

Georgië, bufferzoneDemanbeginttehuilenalshijmede

restantenvanzijngebombardeerdehuis

laatzien.“Ikbenalleskwijt”,zegthij.Zijn

familieledenzijnomgekomen.Aande

anderekantvandestraatneemteen

anderemanmemee.Hijtoontmedeplek

waarhijzijnfamilieheeftbegraven,

ondertweezwareijzerenplaten.Een

fatsoenlijke begrafenis is er nog niet van

gekomen.“HetwarenRussische

bommendieoponsdorpvielen.

Waarom?Wathebbenwijhengedaan?”

Zelfs de hoogbejaarde oud-dorpslerares

Leniweethetniet.Zeheeftdekinderen

van het dorp jarenlang van alles en nog

watuitgelegd.Maarwaterinaugustus

gebeurde,snaptzijzelfsniet.Hoehet

verdermoet?Geenidee.

Het is begin oktober. In Straatsburg debatteert de 318 leden tellende parlemen-taire assemblee van de Raad van Europa. Drie dagen gaat het over de gevolgen van de zomeroorlog tussen Georgië en Rusland. Beide landen zijn lid van de

Hopen op gezond verstand

REISvERSlag

18 TRIBUNE NOVEMBER 2008 Foto Hans Valkhoff

REISvERSlag

Raad van Europa. Aan de verhitte en emotionele discussie doen 120 parlements-leden uit heel Europa mee – een record-aantal. De delegaties van Rusland en Georgië staan frontaal tegenover elkaar. Over en weer maken ze elkaar bittere verwijten over de recente oorlog. Sommige afgevaardigden kiezen wel erg eenzijdig partij voor de een of de ander. Met anderen probeer ik, als woordvoerder voor de linkse fractie in de assemblee, het conflict breder te zien: de gedeelde verantwoordelijkheid en de betrokkenheid van andere landen. Vooral die van de Verenigde Staten van Amerika.Georgië en Rusland praten alleen in Straatsburg nog met elkaar. Hoewel dat er soms grof aan toe gaat, blijft praten oneindig veel beter dan schieten en oorlog voeren. Daarvan ben ik extra overtuigd na een ‘fact finding missie’ in Rusland, Georgië en Zuid-Ossetië, een week eerder. Vooral het bezoek aan het oorlogsgebied en de gesprekken met de overgebleven bewoners overtuigden me. Zowel in Tiblisi als in Tsinvali en Moskou hebben politici vuile handen gemaakt. Samen zijn ze verantwoordelijk voor de humanitaire ramp en alle slachtoffers.

Tsinvali, Zuid-Ossetië“WedachtendatdeGeorgiërsnooit

zoudenstoppen,hetwasverschrikkelijk”,

zegtdeoudevrouw.Zelaatmede

gevolgenvanhetaugustusbombardement

ophaarwijkzien.Nergenseenheelhuis

meertezien.Alleendemurenvande

woningenengebouwenstaansomsnog

overeind.“Onzeoverbuurmanlagdrie

dagenlevendonderhetpuinvanzijnhuis.

Wekondenhemnietloskrijgen.Nanog

eengranaatishijeindelijkgestorven.

Daar waar hij dacht het veiligst te zijn: de

keldervanzijnhuis.”Tussendeingestorte

murenderestantenvanwatooiteen

gewoonlevenwas.Tafel,stoelen,een

koelkast,blikken.Opdestraateen

uitgebrandebestelwagen.“Saakashviliis

eenoorlogsmisdadiger”,zegtze.

De parlementaire assemblee neemt uiteindelijk een resolutie aan. Die veroor-deelt beide landen wegens schending van het internationaal recht en de mensenrech-ten. De aangenomen resolutie roept ook op tot grootschalig internationaal onderzoek. Daarin moeten de verantwoordelijkheden van alle betrokkenen precies worden

vastgesteld. Beide landen wordt verder opgedragen de aangerichte schade waar mogelijk te herstellen. De resolutie stelt ook vast dat het Georgische leger de augustus-oorlog begon en dat de Russische inval na de Georgische aanval ook indruist tegen het internationaal recht. Rusland had geen internationaalrechtelijke machtiging om zijn buurland binnen te vallen. En zeker niet om de grens tussen Zuid-Ossetië en Georgië te overschrijden. De erkenning van de eenzijdige onafhankelijkheidsver-klaring van Zuid-Ossetië (en de andere opstandige Georgische provincie Abchazië) door Rusland wordt eveneens afgewezen.

Moskou, Ministerie van DefensieDeRussischegeneraaltoontonsde

buitgemaakteaanvalsplannenvanhet

Georgischeleger.“Wewarenaanvanke-

lijkverrast.PremierPoetinwasbijde

OlympischeSpeleninPekingtoenhet

Georgischelegeraanviel.Voordatwijde

tegenaanvalkondeninzetten,moestde

NationaleVeiligheidsraadtoestemming

geven.Datkosttetijd.Daarnahebbenwe

gedaanwatergedaanmoestworden:het

Georgische leger verdreven en de vitale

militaireinfrastructuurinGeorgië

uitgeschakeld.Datwasniet

buitenproportioneel.”

Tiblisi, staatskanselarijDe nationaal veiligheidsadviseur van

presidentSaakashviliwileenmisver-

standdewerelduitruimen.Het

Georgischelegerheeftnietaangevallen.

Ingeenvanzijnveleoverleggenmetde

president is ooit over een aanvalsplan

gesproken.DeRussenliegendusover

zogenaamdebuitgemaakteplannen.Hij

zal het nog eens anders vertellen:

GeorgiëreageerdeopeenRussische

invaldienacht,viadesmalleRokitunnel

tussenNoord-enZuid-Ossetië.Ikvraag

hemofhijviazijnAmerikaansevrienden

wellichtoversatellietfoto’sbeschiktdie

zijngelijkkunnenbewijzen.Nee,die

heefthijniet.Isdatnietvreemd,de

Amerikanenfotograferentochallesindit

gebied?“Welveel,maarditniet”,zegtde

veiligheidsadviseur.

In de korte oorlog vielen honderden doden en gewonden. Duizenden burgers raakten huis en haard kwijt en sloegen op de vlucht. De meeste mensen die bij het begin van de oorlog naar het noorden vluchtten,

naar Rusland, zijn weer terug naar huis. Veel mensen vluchtten na de inval van het Russische leger naar het zuiden, naar Georgië. Zij zitten daar grotendeels nog steeds. Nu het Russische leger zich in oktober uit de in augustus bezette buffer-zone in Georgië heeft teruggetrokken, kunnen ook deze vluchtelingen aan terugkeer gaan denken. Het Internationale Rode Kruis en de Verenigde Naties zijn ter plekke om die terugkeer te begeleiden. Terugkeer van Georgische bewoners naar Zuid-Ossetië zal veel moeilijker zijn. In de nasleep van de oorlog werden door Zuid-Ossetische bendes een aantal door Georgiërs bewoonde dorpen geplunderd en in brand gestoken. De bewoners van deze dorpen kunnen pas terugkeren als hun huizen herbouwd zijn en de verhou-dingen met de Zuid-Ossetische bevolking verbeterd.

Bufferzone, GeorgiëDemannenlatenmedewinkelinhet

dorpscentrumzien,indenadeoorlog

doordeRussenbezettebufferzone.Eris

alleeneenpuinhoopvanover.“De

meestemensenzijngevlucht.Wijzijn

gebleven,maarwezijnergbang.We

slapen’snachtsnietthuismaarinonze

boomgaarden,datisveiliger.Wiede

plunderaarszijn,wetenweniet.Nee,ze

komenechtnietuitTsjetsjenië,datis

veelteverweg.Zekomenvandeandere

kant van waar tot voor kort de grens lag,

uitZuid-Ossetië.”Eenstillemanvraagt

mijnaandacht.Ofikietsvoorhemkan

doen, zijn zoon is opgepakt toen de

oorlogbegon.Hijheeftgeenideewaar

hijnuis,meerdaneenmaandlater.Ik

brenghemnaardecommandantvande

Russischetroepen.Diebelooftmorgen

terugtekomenmetmeerinformatie.De

meegereisdecameraploegenschieten

hunplaatjes.Wijzijnvandaaghún

nieuws, de eerste internationale delega-

tiediehieropbezoekkomt.Ikvreesdat

devermistezoonhunnieuwsniethaalt.

Hetisslechtseenvandetallozetreurige

verhalenuitditrampgebied.

De internationale dimensie van de oorlog tussen het kleine Georgië en het grote Rusland wordt breed onderkend. Tot het uiteenvallen van de Sovjet-Unie, begin jaren negentig, was Georgië deel van het Russische rijk. Rusland ziet nu met lede ogen toe hoe Georgië zich grootschalig laat steunen door de VS en aankoerst op


REISvERSlag

een lidmaatschap van de NAVO. In enkele jaren tijd steeg de Georgische defensie-begroting van 40 miljoen tot een miljard dollar. Beschuldigingen dat Rusland weer de baas wil spelen in de voormalige deelrepublieken van de Sovjet-Unie, worden in Moskou als onzin betiteld. “We hebben op eigen grondgebied echt al meer dan zat trammelant”, vertellen ministers en parlementsleden.

Ksuisi, Zuid-OssetiëHetiseenangstaanjagendgezicht.Alle

huizenzijnafgebrand.Metdehand.Bij

een huis liggen er nog takkenbossen

voordedeur.Kennelijknietnodiggehad,

hetbranddealgoedgenoeg.Wiehet

gedaanheeft?“Nee,hetwarennietde

soldaten,maarmensenvanhier,uit

Zuid-Ossetië.Onsdorpheefteigenlijk

alleenmaarGeorgischeinwoners.We

wonenhiersindsjaarendag.Hetging

altijdbestgoed.Ennudit.Allesplatge-

brandenbijnaiedereenopdevlucht.

Hoemoetenwijingodsnaamverder?”

De Russische zorgen over een westerse omsingeling zijn begrijpelijk. Niet alleen vanwege de vijandige houding van de Georgische president Saakashvili. Ook woorden en daden van president Joesjtsjenko van Oekraïne en die van de huidige regeringen van Polen en de Baltische staten Estland, Letland en

Litouwen baren Moskou grote zorgen. Vanaf de Baltische staten aan de Oostzee, via Polen en Oekraïne, zou met Georgië bijna tot aan de Kaspische Zee een gesloten geo-politiek ‘cordon’ van NAVO-gezinde landen aan de Russische westgren-zen ontstaan (zie kaart hierboven). Tegelijk wil Rusland niet dat de relaties met Europa structureel verslechteren. Europese landen zijn goed voor 80 procent van de buiten-landse investeringen in Rusland. Russische buitenlandse investeringen gaan voor eenzelfde percentage naar Europa. De Europese landen hangen aan de Russische olie- en gasleidingen. Hun betalingen zijn een van de hoofdbestanddelen van de financiering van de kolossale Russische staat. In dat licht moeten de voorstellen van president Medvedev en premier Poetin worden gezien om tot een nieuwe ‘Euro-Atlantische veiligheidsconstellatie’ te komen.

Veel minder vertrouwen heeft het Kremlin momenteel in Amerika. Begin oktober is de Russische vrees voor een verkiezings-overwinning van John McCain groot: een langdurige verkilling van de relaties tussen beide landen is dan niet uitgesloten. Sommige Russische politici zeggen dat de augustusoorlog ook van doen had met die presidentsverkiezingen. Dat wordt echter nadrukkelijk ontkend door bijvoorbeeld de Amerikaanse ambassadeur in Georgië. Die zegt dat zijn land alles geprobeerd heeft om president Saakashvili van zijn onbesuisde aanval op Zuid-Ossetië af te

houden. Mijn vraag in Tiblisi aan de Georgische nationale veiligheidsadviseur of Georgië wellicht het Amerikaanse concept van de pre-emptive strike had gevolgd, wordt ook verontwaardigd met nee beantwoord. Puur toeval dat de Georgische handelswijze er zo sterk op mocht lijken, zegt hij. Waarom Georgië drie tegengestelde argumenten voor zijn oorlogshandelen heeft gegeven, kan hij niet verklaren. Toen de oorlog begon, ver-klaarde Saakashvili dat hij de constitutio-nele orde ging herstellen. Daarna zei hij dat hij reageerde op een Russische inval. Weer later voerde hij als argument aan dat in Zuid-Ossetië sprake was van een etnische schoonmaak. De betrouwbaar-heid van de Georgische president heeft door dat alles internationaal zware averij opgelopen. En in Moskous onschuld geloven ook weinigen meer.

Binnenkort reis ik weer naar Georgië en Rusland voor overleg. Of dat iets oplevert valt niet te voorspellen. De macht van de Raad van Europa is vrijwel nihil. Haar enige kracht is het internationaal recht. Daaraan hebben ook Rusland en Georgië zich verplicht. Beide landen hebben keer op keer aangegeven hun lidmaatschap van de Raad van Europa beslist niet kwijt te willen raken. Aan de opbouw van nieuwe democratische structuren na de val van het communisme in de jaren negentig heeft de Raad van Europa op grote schaal bijgedragen. Veel Russische en Georgische parlementsleden noemen de parlementaire assemblee van de Raad van Europa hun ‘school voor democratie’. Voorlopig blijft het vooral hopen op gezond verstand. Dat ontbrak totaal in augustus. In Straatsburg was bijna iedereen het eens met mijn stelling dat waar oorlog begint, de politiek heeft gefaald. Nu maar hopen dat dat besef nu ook enige ruimte krijgt in Tiblisi en Moskou, na de tot dusver opgelopen schade en schande in beide landen.

Tekst Tiny KoxFoto Espen Rasmussen / Panos Pictures / Hollandse Hoogte

EstlandLetland

Litouwen

Oekraïne

Polen

Georgië

Wit Rusland

Rusland


SUPPaCK

Sommige werknemers van het nieuwe bedrijf SupPack hebben twintig of dertig jaar bij Knorr gewerkt. Ze zijn er nog steeds trots op, het was een mooi bedrijf waar een mooi product werd gemaakt. Er was altijd vraag naar de Knorr-producten en er werd behoorlijk winst gemaakt.Een paar jaar geleden kwam Knorr, waarvan de geschiedenis teruggaat tot 1838, in handen van Unilever. Voor deze voedselmultinational was het maken van een goed product en een mooie winst niet voldoende. Na lang rekenen kwam men in het hoofdkantoor van Unilever tot de

conclusie dat er nog meer winst te maken was door de Knorr-fabriek naar Polen te verplaatsen. “Eigenlijk,” zegt Adriaan van den Berg, die 28 jaar bij Knorr heeft gewerkt, “was het Unilever waarschijnlijk alleen om de merknaam te doen toen ze Knorr kochten. Onder die naam gaat de productie in Polen door en de klanten merken er niets van.” Ook voor andere Unileverfabrieken in Nederland lagen er sluitingsplannen waarbij de productie verplaatst zou worden naar plaatsen waar nog net iets meer winst gemaakt kon worden.

Vorig jaar voerden de werknemers van vijf Unileverbedrijven actie tegen de sluiting van hun fabriek. De actievoerders

slaagden er niet in de bedrijven open te houden, maar wisten wel een goede afvloeiingsregeling te bedingen. Veel werknemers vonden elders werk, al dan niet na een omscholing. Maar zoals altijd is er een groep die heel moeilijk elders aan de bak kan komen. Daarbij gaat het vooral om oudere werknemers en mensen met een handicap of beperking.

Enthousiasme“Op een goed moment zaten we met een aantal mensen bij elkaar”, zo vertelt Gaby van de Waal, voormalig voorzitter van de ondernemingsraad van Knorr en een van de initiatiefnemers van SupPack. “Toen zeiden we: ‘Waarom doen we het niet zelf?

Een jaar geleden stonden ze in Loosdrecht nog soep van Knorr te maken of in te pakken. Nu komt de Knorr-soep uit Polen en werken ze in hun eigen inpakbedrijf SupPack in Nijkerkerveen.

Vijfentwintig voormalig werknemers van Unilever zijn voor zichzelf begonnen.

We doen het zelf wel


SUPPaCK

Waarom richten we niet een nieuw bedrijf op en laten we zien dat het ook anders kan, menselijker?’” En zo is het gegaan. Van de Waal, nu directeur van SupPack, is een gedreven man die met veel enthou-siasme over zijn bedrijf praat. “Bij ons staan de mensen centraal, de werknemers en de klanten. Dan werkt het gewoon veel beter”, betoogt hij. “Daar geloof ik echt in, zo deed ik het toen we nog bij Unilever zaten op mijn afdeling ook. Mensen er bij betrekken, mensen enthousiast maken, daar gaat het om.” Ook Hugo Sporkslede, die op de inpakafdeling werkt, ziet het zo. “Kijk,” zegt hij bedachtzaam, “het is nu ons eigen bedrijf, dat voelt toch anders. We zijn hier werknemer en aandeelhouder tegelijk. Als er nu een bepaalde opdracht af moet, dan zeggen we: ‘We gaan er nog even tegenaan.’ Toen we voor Unilever werkten, was het toch meer van: ‘Het is nu tijd dus stoppen we ermee.’”Hij wordt bijgevallen door Nancy Pattipeilhu, die 30 jaar op de inpakafde-ling van Knorr heeft gewerkt. “We vergaderen nu iedere week met het hele bedrijf. Dan weet je wat er speelt, dan voel je je er bij betrokken.” Natuurlijk zijn zowel Sporkslede als Pattipeilhuer niet blij mee dat ze ongeveer dertig procent minder verdienen dan voorheen. Tot april wordt hun salaris nog door Unilever betaald, maar daarna moet het van SupPack komen.“Maar als het goed gaat met het bedrijf”, zegt Sporslede opgewekt, “dan kunnen we ook weer meer gaan verdienen. Bij Knorr kreeg je natuurlijk ook je ploegentoeslag, en hier werken we nog niet in ploegen.”

“Waarom zouden klanten voor óns kiezen?”Ook voor Mark de Jong zijn de verdien-sten niet het belangrijkste. Hij werkte negen jaar bij Knorr in de technische dienst en is uit enthousiasme meegegaan naar SupPack. “Ik behoor niet tot de mensen die moeilijk bemiddelbaar zijn”, legt hij uit. “Ik kan ook bij andere bedrijven aan de slag, maar als onderne-mingsraadslid van Knorr was ik van het begin af aan bij de zaak betrokken. En het

leek me gewoon leuk om mee te doen.”“Daar komt bij”, zo gaat hij verder, “dat ik nu coördinator productie ben, en dat is een bredere functie dan ik bij Knorr had. Ik ga er financieel ook niet op achteruit, zoals veel anderen, dus dat scheelt ook.”

Van de Waal barst nog van de nieuwe plannen. Voor de komende maanden zijn er opdrachten binnen en ook voor de tijd daarna is hij optimistisch. “Kijk, wij werken voor verschillende opdrachtgevers. Er zijn in Nederland een heleboel van dit soort bedrijven, dus waarom zouden opdrachtgevers voor ons kiezen?” Als ik hem vragend aan blijf kijken, geeft hij zelf het antwoord. “Omdat het bij ons om mensen draait. Om de werknemers, maar ook om de klanten. Bij een heleboel bedrijven is de klant uit het zicht geraakt”, zegt hij en begint een tirade over de problemen met het krijgen van een telefoonaansluiting en hoe je daarbij van het kastje naar de muur wordt gestuurd.“Wij willen klantvriendelijk werken. We hebben nu een vrachtwagen gekocht, daarmee leveren we de producten tegen kostprijs af. Dat is natuurlijk niet onze core business, daar hoeven we ook geen winst op te maken, maar daar nemen we de klanten wel problemen mee uit handen.”De kersverse directeur is ook in gesprek met het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) om moeilijk plaatsbare jongeren aan werk te helpen. Hij is ervan overtuigd dat in een bedrijf als dit, waar de mensen centraal staan, ook moeilijk plaatsbare jongeren aan de slag kunnen. “Ze kunnen

dan werkervaring opdoen en doorstromen naar andere bedrijven.”

Menselijke maatHet is niet de bedoeling dat SupPack al te groot wordt. “Nee, zeker niet”, zegt van de Waal. “Maximaal veertig werknemers, dat is de bedoeling. We hebben het hele plan indertijd op kosten van Unilever door laten nemen door een gespecialiseerd bedrijf. Die hebben het verder uitgewerkt en dat plan werken we nu af. Veertig mensen werd ook door hen als maximum genoemd. Als het er meer zijn, dan kennen mensen elkaar niet meer en dan krijg je allerlei andere problemen.”Het bedrijf van de voormalige Unilever-werknemers kan de grote multinationals natuurlijk niet van de kaart vegen; de reuzen die altijd streven naar steeds meer winst ook al gaat dat ten koste van mens en millieu. Maar het is inspirerend om te zien hoe een klein groepje mensen alles op alles zet om door te gaan. Om te laten zien dat het ook in een bedrijf niet altijd alleen maar om winst en nog meer winst hoeft te gaan. Dat ook de menselijke factor en de menselijke maat van belang zijn. Dat bepaalt niet alleen de kwaliteit van leven, maar ook de kwaliteit van hun werk en van de dienstverlening.

Tekst Willem BosFoto’s Rob Voss


afdRaChTREgElINg

Je bent boos op minister Ter Horst. Waarom?“Er is sprake van een bewuste, kwaad-willende campagne om de SP te bescha-digen. Door keer op keer in de media de suggestie te wekken dat er iets mis is met de SP en geld. Karaktermoord, want steeds weer blijkt dat we niets onwettigs doen. SP-volksvertegenwoordigers geven hun vergoedingen aan de partij, die daar nuttige zaken als acties, informatiemate-riaal en scholing van financiert. Een deel van hun vergoeding krijgen ze terug. Dat

“Ter Horst moet zich er niet mee bemoeien”

Via een truc probeert het kabinet de afdrachtregeling van de SP te verbieden. De regeling, bedoeld om baantjesjagers te weren en de verschillen tussen volksvertegenwoordigers

en ‘gewone’ mensen te verkleinen, ligt al geruime tijd onder vuur. “Karaktermoord”, vindt Tweede Kamerlid Ronald van Raak.

is allemaal wettelijk toegestaan, conclu-deerde de Vereniging van Nederlandse Gemeenten in 2006 na onderzoek. Ook de Kiesraad kwam tot die conclusie. Maar dat zint de minister niet, ze probeert de wet te veranderen om de huidige afdrachtregeling van de SP alsnog onmogelijk te maken. Ik noem dat machtsmisbruik.”

Waarom sta jij een groot deel van je inkomen af aan de partij?“Dat is een uiting van solidariteit. Volksvertegenwoordigers in gemeente-raden, Provinciale Staten en Eerste en

Tweede Kamer ontvangen een riante vergoeding. Tweede Kamerleden behoren met bijna 6.000 euro per maand zelfs tot de vijf procent rijkste Nederlanders! Als je zo veel verdient, heb je geen idee meer hoe het mensen vergaat die van minder moeten rondkomen. De SP is voor kleinere verschillen. We zeggen dat niet alleen met woorden, maar onderstrepen het ook met daden. Ik krijg als Tweede Kamerlid een mooi inkomen van 2.300 euro terug. Dat hebben we afgesproken met onze leden. Onze afdrachtregeling bestaat al sinds de SP in 1974 voor het eerst in gemeenteraden kwam. Waarom


afdRaChTREgElINg

zouden mensen die binnen met een kop koffie zitten te vergaderen veel geld krijgen, terwijl mensen die buiten in de kou actie voeren het gratis doen? Op het partijcongres van november vorig jaar is deze afspraak door een overgrote meerderheid van de leden opnieuw bevestigd. Als Ter Horst het daar niet mee eens is, moet ze lid worden van de SP en een voorstel doen op het partijcongres. In plaats van met een doorzichtige truc onze partijdemocratie te dwarsbomen.”

Wat bedoel je precies met ‘een doorzichtige truc’?“Ze probeert alleen de afdrachtregeling van de SP onwettig te maken, niet die van andere partijen. Ook PvdA, CDA, GroenLinks, ChristenUnie, D66 en de Partij voor de Dieren kennen een afdrachtregeling – al gaat het daar maar om enkele procenten. Ter Horst richt haar pijlen op de ‘cessie’. Om administratieve rompslomp te voorkomen, kiezen SP’ers ervoor om de vergoedingen die ze voor hun werk als volksvertegenwoordiger ontvangen rechtstreeks te laten overma-ken aan de partij. Die houdt vervolgens de afgesproken afdracht in en maakt de rest van de vergoeding over aan de volksverte-genwoordiger. Ter Horst gaat niet de afdracht verbieden, want dan zou ze ook haar eigen PvdA benadelen. Ze gaat ook de cessie niet verbieden, die het mogelijk maakt om inkomsten op een andere dan je eigen rekening te laten storten. Daar maken immers ook andere mensen gebruik van. Nee, de minister zegt alleen dat politici voortaan geen gebruik meer mogen maken van cessie. Dat is willekeur, en een inmenging in de interne democra-tie van de SP. Ook bij andere partijen is de afdrachtregeling niet vrijblijvend, maar zij zitten met de handen in het haar als iemand zich er niet aan houdt. Bij ons geldt: afspraak is afspraak. Daar moet Ter Horst zich verder niet mee bemoeien.”

Waarom doet Ter Horst dit, volgens jou?“Dat weet ik niet. Maar ik heb wel een vermoeden. Kamerleden, Statenleden en raadsleden van de PvdA klagen voortdu-rend dat ze meer geld willen. Ze lobbyen daarvoor bij de minister. Ook andere partijen zeggen dat ze hogere vergoedin-gen willen, omdat ze anders geen mensen meer zouden kunnen krijgen. Die

argumenten maken weinig indruk zolang er SP’ers zijn die het juist voor veel minder geld doen!”

Dat is een ander argument dan de minister zelf gebruikt. Zij beweert dat de onafhankelijk-heid van SP-politici in het geding is.“Dat gevaar ligt juist op de loer als je veel verdient. Je hebt dan meer te verliezen. Een hoog salaris trekt baantjesjagers aan. Die denken vooral aan hun eigen carrière en zijn daarom veel minder kritisch ten aanzien van allerlei voorstellen. De SP heeft heel andere volksvertegenwoordi-gers. Het gaat ze niet om het geld, ze zijn betrokken, werken hard en hebben het hart op de juiste plaats.De minister beroept zich op de Groningse professor Douwe Jan Elzinga, die nota bene zelf actief is binnen de PvdA! Hij schrijft al jarenlang duurbetaalde columns tegen de SP. En heeft al die jaren ongelijk. Hij zegt terecht dat Kamerleden moeten stemmen ‘zonder last’, maar dat heeft niets te maken met de afdracht-regeling. Ook Kamerleden van andere partijen worden geacht zich te houden aan hun verkiezingsprogramma, de afspraken in de fractie en andere afspraken.”

Ter Horst zegt ook dat de SP door de afdracht meer geld krijgt dan andere partijen.“Ik hoor telkens andere argumenten. Maar de SP krijgt helemaal niet meer geld. Het geld wordt alleen anders verdeeld: onze politici delen hun vergoe-dingen met de partij. Door de contributie

van onze leden en de afdracht van onze politici probeert de SP zoveel mogelijk de eigen broek op te houden. Voorzitters van andere partijen bedelen elk jaar bij de minister om meer geld, maar ik vind het helemaal niet goed als partijen te afhankelijk worden van de overheid. Wij moeten die overheid immers controleren. De laatste jaren worden trouwens ook steeds meer partijen gesponsord door bedrijven. Dat geldt echt niet alleen voor Wilders en Verdonk. Dát is pas een bedreiging voor de onafhankelijkheid. Ondernemers en miljonairs kopen zo invloed in de politiek.”

De SP wordt niet gesponsord door het bedrijfsleven?“Nee. Wij dringen er ook steeds op aan om politieke partijen nu eindelijk wettelijk te verplichten om openbaar te maken voor welke bedragen ze gesponsord worden. Want dat hoeft nu niet eens! De regering heeft zo’n wettelijke regeling ooit wel toegezegd, maar we wachten er nog steeds op. Zo gaat dat, zodra het over hun eigen inkomsten gaat hoor je politici niet.”

Hoe zit het met aantijgingen dat SP’ers misbruik zouden maken van belastingmaatregelen, door de afdracht als gift van de belasting af te trekken?“Dat is de zoveelste suggestie in de media om onze partij in het verdachtenbankje te zetten. Wij doen precies hetzelfde als alle andere Nederlanders: wij geven aan een goed doel. Of, zoals dat in fiscale termen heet: een Algemeen Nut Beogende Instelling. Daar vallen ook politieke partijen onder en zo’n gift mag je gewoon aftrekken. Ook daar is niets onwettigs aan, de overheid heeft niet het recht om te bepalen aan wie je een gift doet.”

Wat gaat de SP doen, als deze wet wordt aangenomen?“Voor het zover is, willen we advies van de Raad van State en de Kiesraad. Maar mocht de wet er toch doorkomen, dan vinden we wel andere manieren om onze afdrachtregeling in stand te houden. We moeten onze eigen principes en partijdemocratie verdedigen tegen de machtswillekeur van de PvdA!”

Tekst Daniël de JonghIllustratie Arend van DamFoto Ari Versluis

“Het is niet aan de overheid om te bepalen aan wie ik mijn geld geef”


INdoNESIë

Met een delegatie van Tweede Kamer- leden bezocht buitenlandwoordvoerder Harry van Bommel vorige maand Indonesië. Hij keek hoe de Nederlandse ontwikkelingshulp wordt besteed, informeerde zich over de mensenrechten, en werd geconfronteerd met het onver-werkte Nederlandse verleden in deze voormalige kolonie.

“Volstrekt belachelijk”Oorspronkelijk stonden ook de Molukken op het programma. Gezien de mensen-rechtensituatie was er alle reden om juist dat deel van de Indonesische archipel te bezoeken. Het ging niet door omdat de luchtvaartmaatschappij waarmee de Kamerleden hadden moeten vliegen niet aan de Europese normen voldoet. “Volstrekt belachelijk”, zegt Van Bommel. “Er zat natuurlijk iets anders achter. Dat werd wel heel duidelijk toen we in Jakarta hoorden dat zowel ambassadepersoneel als de ministers Koenders en Verburg wel met die maatschappij vliegen. Maar ons werd het afgeraden.”

“Kijk,” vervolgt hij, “niet alle Kamerleden waren even gemotiveerd om naar de Molukken te gaan, dat was duidelijk. Wij hebben in Jakarta gesproken met een advocaat van mensen die tot twintig jaar zijn veroordeeld wegens het hijsen van de Molukse vlag. Een bezoek van een Kamerdelegatie zou zeker voor ophef hebben gezorgd; dat komt de Nederlandse regering slecht uit. Dan is zo’n verhaal over die vliegtuigen wel zo makkelijk.”

‘Opzettelijke en meedogenloze actie’Ook een bezoek aan het dorp Rawagedeh ging niet door. Daar werden in december 1947 door Nederlandse soldaten 431 dorpsbewoners vermoord. Een daad die door de Verenigde Naties als een ‘opzet-telijke en meedogenloze actie’ is omschreven.De Kamercommissie (met uitzondering van SP en Christenunie) wilde de nabe-staanden van dit bloedbad niet bezoeken. Als reden werd gegeven dat deze zaak nog ‘onder de rechter’ is, omdat de nabestaan-den een claim hebben ingediend. “Dat is feitelijk niet eens waar”, zegt Van Bommel

verontwaardigd. “Ze hebben slechts een brief geschreven aan Balkenende waarin sprake is van eventuele schadevergoeding of compensatie. Het is natuurlijk te gek voor woorden dat je dan als Kamerdelegatie niet met deze mensen kan praten. En het is des te vreemder dat onze delegatieleider bij ieder bezoek aan een hoogwaardigheidsbekleder excuses maakte voor wat Nederland tijdens de koloniale oorlog heeft gedaan. De minister-president en de voorzitter van de parlementscommissie kregen excuses te horen, maar de mensen die hun dierbaren hebben verloren niet.”

“Ook veteranen zijn slachtoffer”Van Bommel liet het er niet bij zitten en organiseerde zelf in Jakarta een ontmoe-ting met mensen uit Rawagedeh. In dat gesprek bleek weer dat het hen niet zozeer om schadevergoeding te doen is. “Ook al hebben ze daar recht op en heeft de SP daar vorig jaar al voor gepleit. Verzoening, daar gaat het vooral om. Via ons hebben ze de Nederlandse veteranen uitgenodigd om bij de herden-king van het bloedbad op 9 december aanwezig te zijn. Daar proberen we in de Kamer steun voor te krijgen. Dat is belangrijk. Die Nederlandse veteranen dragen de last van verkeerde Nederlandse besluiten, van een foute oorlog. Minister Bot heeft dat indertijd toegegeven. Zij zijn ook slachtoffer. Ook al zijn ze in sommige gevallen ook dader. Nederland zou bij deze verzoening moeten helpen. Nederland moet die veteranen in staat stellen om bij die herdenking aanwezig te zijn. Dat zou een bijdrage leveren aan het verwerken van het verleden.”

Tekst Willem BosFoto Harry van Bommel

ons onverwerkte verledenDe Molukken bezoeken? Kon niet. Nabestaanden van een Nederlands bloedbad bezoeken? Kon niet.

Maar SP-Tweede Kamerlid Harry van Bommel is niet voor één gat te vangen en trok zijn eigen plan. “Het is natuurlijk te gek voor woorden dat je niet met deze mensen zou kunnen praten.”

Op bezoek bij

“Verzoening, daar gaat het om”


modERN SoCIalISmE

SPECIAAL-reeksOnlangs is door de SP het boekje Modern Socialisme gepubliceerd. Het boekje, geschreven door Jan

Marijnissen en Ronald van Raak, gaat in op verleden, heden en toekomst van de socialistische beweging in Nederland en in de rest van de wereld. Dit zogenaamde nul-nummer is bij alle SP-leden gratis

thuisbezorgd. Er volgen er nog heel veel in deze nieuwe SPECIAAL-reeks. Een must voor elke socialist.

Over theorie en praktijk

Jan Marijnissen: “Het is het eerste boekje in een heel lange reeks, die jaar na jaar veel nieuwe afleveringen zal opleveren. De eerste serie boekjes is al in productie: een over de crisis in de rechtsstaat, een over de kredietcrisis, een over ons plan met de buurten, en een over de globalisering.”De boekjes zijn mooi en handig. Ze zijn zorgvuldig geschreven en mooi opge-maakt, met veel foto’s. Ze zijn ook handig vanwege het handzame formaat. Je steekt ze zo in je binnenzak, en de harde kaft zorgt ervoor dat er niets met de inhoud gebeurt. Het is een boekje om te lezen, maar zeker ook om te bewaren in je kast.“We willen meer doen aan analyse en tevens de kennis van onze leden op het gebied van de theorie vergroten. Dat is nodig, omdat de maatschappij steeds ingewikkelder wordt en de propaganda

van de tegenpartij steeds indringender”, aldus de partijvoorzitter.

“De mensheid kan haar toekomst beter vormgeven”Marijnissen: “Kijk nou naar alle verhalen rond de kredietcrisis. Er wordt heel veel onzin verkocht en mensen slikken het. Simpelweg omdat er te weinig gefun-deerde tegenspraak is. Men praat allemaal over de brand en de brandweer, maar laat de pyromanen gewoon lopen. Het kapitalisme heeft veel vooruitgang gebracht, in de vorm van massaproductie en technologische vooruitgang. Maar na ruim honderdvijftig jaar worden de gebreken van het systeem steeds duidelij-ker: crises op bijna alle terreinen, grootscha-lige armoede in de wereld. De mensheid kan haar toekomst beter vormgeven indien we het ‘systeem van de hebzucht’ kunnen beteugelen. Maar dan moet je wel weten hoe je alternatief

eruit ziet. Dáár gaan deze boekjes over. Steeds over een speciaal facet, vandaar de naam.”

Na de publicatie van het nul-nummer Modern Socialisme is er inmiddels een nieuwe uitgave, getiteld ‘Crisis in de rechtsstaat?’. Dit is de eerste in een serie van vier die de komende maand zal verschijnen. Neem nu voor € 10,- een abonnement op die vierdelige serie. Maak het geld over op SP-bestellingen, rekening 369611 ovv SPECIAAL-reeks. Je krijgt de boekjes dan zonder extra kosten thuis bezorgd via de post.


Jurgen Elfrink (31) is linksvoor en rechtsbuiten tegelijk. Het Arnhemse raadslid is docent aan de Hogeschool Arnhem-Nijmegen en een VMBO-school. Maar nu even niet, want hij heeft

de kans gekregen om de postdoctorale leergang Buitenlandse Betrekkingen te volgen bij Instituut Clingendael.

lINKSvooR

Heb je hobby’s?“Ik voetbal met een vriendenteam. Even negentig minuten niet bezig zijn met de toekomstperspectieven van de wereld. Ik ben nu middenvelder en aanvoerder, al ben ik van huis uit rechtsbuiten.”

Je broer Gerrie is aanvoerder van de raadsfractie, geeft dat geen problemen?“We vliegen elkaar weleens in de haren, maar dat kan met broers. Na vijf minuten is het weer koek en ei.”

Hoe lang ben je al lid van de SP?“Drie jaar, dus ik ben rijkelijk laat lid geworden. Al was ik daarvoor al wel actief in de studentenpolitiek.”

Waarom werd je lid?“M’n broer was eindelijk opgehouden met zeuren, dus toen ben ik lid geworden. Ik ben graag onafhankelijk. Of eigenwijs, als je het zo wil noemen.”

Wat is je favoriete plek op de wereld?“Thuis bij mijn gezin en bij Clingendael. Daar draait m’n leven op dit moment om. Dit is een droom voor me.”

Wat brengt de kapitalist in je boven?“Vakantie. Dan regel ik alles tot in de puntjes met hotels en restaurants om m’n vriendin te verwennen.”

Foto Karen Veldkamp

“Ikbengraagonafhankelijk”


lEzEN zIEN hoREN

DeEuropeseStichtingJorisIvensbrengt

eenDVD-boxuitmethoogtepuntenuithet

oeuvrevandeNijmeegsefilmmaker.Ivens

werddoorzijnavant-gardistischefilmsen

documentaireswereldwijdberoemdals

pioniervandefilmkunst,alwashijook

omstredenvanwegezijnonderwerp-

keuze.Twintigfilmklassiekers,vanIvens’

jeugdfilmDeWigwam(1912)totzijn

filmtestamentHetVerhaalvandeWind

(1988),zijnindeDVD-boxopgenomen.

Alle aspecten uit het oeuvre van Ivens

komennaarvorenindezeverzameling,

waardoor een prachtig beeld gegeven

wordt van de ingrijpende veranderingen

indevorigeeeuw.Metsocialefilmsgaf

Joris Ivens een gezicht aan belangrijke

gebeurtenissen, zoals de Spaanse

burgeroorlog in The Spanish Earth.In

JorisIvens,hetoeuvrevaneenveelbesprokenfilmmaker Door Jola van Dijk

De kluizenaar

Op een drukke markt in Amsterdam ontploft

een bom. Zou er een terroristische organisa-

tie achter zitten of een excentrieke eenling?

Speelden religieuze of racistische motieven

een rol? De opsporingsinstanties tasten in

het duister en beschouwen iedereen als

verdachte. Vanuit de politiek en de publieke

opinie wordt grote druk uitgeoefend om de

grenzen van het recht op te rekken. “Als je

niets op je kerfstok hebt, is het toch niet erg

dat je wordt afgeluisterd?” Hoofdinspecteur

Gerard Albers ziet aanvankelijk meer in

ouderwets, doelgericht speurwerk.

Gaandeweg laat hij zich toch meeslepen,

maar dan keert het systeem van moderne

opsporingstechnieken zich plots tegen

hemzelf. Een spannende ‘whodunnit’. (DdJ)

De kluizenaarTon TheunisUitgeverij Mouria

The Strangers

Wat is het ergste wat je kan overkomen als

je in een stil en verlaten landhuis ver weg

van de bewoonde wereld zit? Dat er midden

in de nacht iemand op de deur klopt!

Helemaal griezelig wordt het, als je daarna

wat gestommel op zolder hoort en je

vriendin fluistert: “Er is hier iemand in

huis…” Om kort te gaan: wie van zulke

motiefjes houdt, die moét deze film zien. Het

idee dat The Strangers gebaseerd is op

ware gebeurtenissen en de diep verborgen

moraal van de drie gemaskerde figuren

maken het geheel zelfs verontrustend. Een

adembenemende film. Maar dat was

hoofdrolspeelster Liv Tyler toch al. (RJ)

The StrangersVanaf 26 november op dvd

KatarinaVermeulen

Katarina Vermeulen brak muzikaal door

tijdens de hommageconcerten voor haar

overleden vader Bram Vermeulen. Tijdens

die concerten zong ze alleen nog de

Nederlandstalige liedjes van haar vader,

maar nu is ze bezig om zelf flink aan de weg

te timmeren. Na haar eerste cd Walk with

me, is in september Sex & Money uitgeko-

men met Engelstalige jazz, blues en soul. In

de winkel zult u haar cd’s niet vinden, om

volledige artistieke vrijheid te houden brengt

ze haar albums in eigen beheer uit.

Katarina’s cd’s zijn te bestellen via www.

katarina.nl. De hommage-cd Tijdloos, met

nummers van Bram Vermeulen, is wel in de

winkel te vinden. (JvD)

Katarina VermeulenSex & Moneywww.katarina.nl

anderefilmsprobeerthijdeessentie

weertegevenvanalledaagsemaartoch

ongrijpbare verschijnselen, zoals

bijvoorbeeldRegen.

Joris Ivens wordt niet alleen bewonderd

maarisookomstreden,omdathijmet

zijnfilmspolitiekestandpunteninnam.

Indonesia Callingleverdein1946veel

kritiekopomdathijdeIndonesische

zIEN

onafhankelijkheidsbeweging steunde in

haarstrijdtegendeNederlanders.Met

defilmsKomsomol(1932)enYukong

deplaça les montagnes(1976)steunde

hijdeautoritaireregimesvanStalinen

Mao.HansSchootsisinzijnbiografie

vanJorisIvens,‘Gevaarlijkleven’,

uitgebreid op dit aspect van zijn leven

ingegaan.Hetbonusmateriaalopde

DVD-boxbiedtextrainformatieoverde

filmsenhetlevenvanIvens,maardoor

debiografiekomthetgeheelnogbeter

inperspectieftestaan.

DeDVD-boxwordtop18novemberin

LuxNijmegenenop21novemberinhet

FilmmuseumAmsterdamgepresen-

teerd.Meerinformatieistevindenop

www.ivens.nl.Daarisook

HansSchoots’‘Gevaarlijkleven,Een

biografievanJorisIvens’tebestellen.

Foto

Rex

/ H

olla

ndse

Ho

og

te


PRIKBoRd

Prik mee:[email protected]

KPN wordt bedankt

Mijn moeder is bijna 86 jaar. Zoals voor velen van haar leeftijd zijn internetzaken, evenals veel andere technische geneugten, voor haar een ramp. Als ik haar bezoek, ben ik regelmatig weer een poos bezig om haar gerust te stellen over het CAK, de pensioen-uitbetaling, het eigen risico zorgverzekering, de terugbetaling van een deel van het eigen risico van de zorgverzekering vanwege chronisch voorgeschreven medicijnen, enzovoorts. Het lukt me wel, maar er komt wel wat op je af, als je die leeftijd hebt en het brein het allemaal niet meer zo makkelijk bijhoudt. KPN stuurde onlangs een briefje dat ze voortaan geen nota’s meer zal ontvangen, want op www.kpn.com vindt zij bij Rekening Online alles wat zij wil weten. Sorry, KPN. Zij heeft geen internet en kan dus vanaf nu niets meer van uw toch al ingewikkelde rekeningen controleren. Naast al die andere instellingen die haar bestoken met de meest ingewikkelde zaken dus vanaf nu ook dank aan KPN. Dank zij u allen is een gezellig bezoekje aan moeder steeds vaker een afwikkeling van onnodige en vaak onzinnige administratieve rompslomp aan het worden.

Cor Mierop, Dordrecht

Modern socialisme

Bedankt voor het boekje Modern Socialisme. Ik vond het schitterend om te lezen. Van mijn moeder (bijna 80) heb ik al vele heldenverha-len gehoord over haar ‘rooie’ opa, die wat men nu zou noemen ‘ultralinks’ was. Vaak ten koste van zijn eigen gezin. In zijn tijd zijn anders wel de echte ‘normen en waarden’ gerealiseerd, zoals de zorg voor de zieken, ouderen en werklozen. Hiervoor hebben hij en zijn gezin honger geleden; zij stonden bekend als communisten. En inderdaad, zoals (bijna een eeuw later) ook in het boek

beschreven, hielden de ‘kameraden’ elkaar ‘aan de vreet’.

Diana Winands, Heerlen

Kredietcrisis 1

Halleluja! Het hoge woord is eruit: ongebrei-delde hebzucht. Jammer dat deze bancaire bekentenis niet uit zelfreflectie maar uit nood geboren is.

E. Spindler-Bindels, Heerlen

geen natuurproduct is maar een hersen-spinsel. Een virtueel (n)iets, dat loopt op virtuele smeerolie, te weten: ‘KAPITAAL’. Helaas heeft onze volksvertegenwoordiging geen oog voor dit virtuele karakter van de mondiale crisis, getuige de Kamerbrede steun die Wouter Bos heeft gekregen voor de kapitaalinjecties. Virtuele smeerolie, waar geen enkele helende werking van uitgaat. Alle geruststellende en mooie woorden ten spijt. Woorden die camoufleren dat de kapitaalinjecties er enkel toe bijdragen dat het ideaal van de vreedzame wereld langzaam maar zeker definitief achter de horizon zal verdwijnen. Dat daarmee het vertrouwen in de politiek wereldwijd met de dag zal afnemen, met alle negatieve maatschappelijke consequenties van dien, moge duidelijk zijn. Wouter ter Heide, Zwolle

Kredietcrisis 4

Is het niet de wereld op zijn kop? De (wat was het weer een illusie) gerenommeerde internationale financiële instellingen, die (wat is het weer een verrassing) jarenlang een te risicovol, onverantwoordelijk korte termijn beleid kunnen voeren. Ze hebben kunnen weten dat de politiek nooit de wereldecono-mie aan haar lot kon over laten. Maar de duur betaalde internationale financiële top kan, mocht er eventueel een kop moeten rollen voor het beeld naar buiten, via zakelijke vrienden en contacten zo weer ergens anders in een topfunctie aan de slag. Voor diezelfde riante salarissen met aandelenpakketten, bonusregelingen en de immer ingecalculeerde ontslagvergoeding. Henry van Beek, Metslawier

Kredietcrisis 2

De column van Jan Marijnissen ‘Privéwinst collectieve last’ in de Tribune van oktober is me uit het hart gegrepen. Jan stelt daarin dat het aandeel van de door ons geproduceerde welvaart dat naar winst gaat, groter is dan het aandeel dat als loon wordt uitbetaald aan alle werkenden samen. Het wereldwijd aanbeden gouden kalf van de economie is gebaseerd op bezit, niet op welbevinden van mens of dier. De zakkenvullers hebben de crisis veroorzaakt; opdraaien voor de gevolgen doen de gewone mensen. Voor het wereldwijde voedselvraagstuk blijken oplossingen slechts loze beloften te zijn, van de toegezegde twaalf miljard is tot nog toe maar één miljard beschikbaar gesteld. Wij accepteren blijkbaar dat om de paar seconden een kind door ondervoeding sterft. Maar zodra ons aller gouden kalf wordt bedreigd, komt de wereld in beweging en worden zonder blikken of blozen astronomi-sche bedragen geofferd om het ‘evenwicht’ te herstellen. Truus Jonker, Nijkerk

Kredietcrisis 3 De kredietcrisis biedt ons een uitgelezen kans de handen tussen verschillende gezindten ineen te slaan, ter realisering van het vredesideaal. Uit zowel het Communistisch Manifest als de Bijbel valt immers op te maken dat geldzucht de wortel is van alle kwaad! Het ultieme doel moet gestalte kunnen krijgen door het besef dat de ‘vrije markt’ in wezen niet bestaat, omdat het


Foto Rick Nederstigt / ANP Photo

In de trein van Bussum naar Naarden......gaf ik jou het jawoord. Drie lesbische stellen trouwden op 21 oktober in de trein. De NS, hoofdsponsor van de campagne ‘Nederland Leest’, vond het een leuke promotieactie voor het boek ‘Twee Vrouwen’ van Harry Mulisch. ‘God- onterend’, oordeelt het kerkgenootschap van de Gereformeerde Gemeenten, dat vindt dat het homohuwelijk ‘grote schade’ berokkent aan overheid en samenleving. De NS zegt het te betreuren dat er mensen zijn die aanstoot hebben genomen aan de bruidstrein; “Maar je kunt geen rekening houden met elke splintergroepering.” Het kerkverband, dat 100 duizend leden telt, is nu nog bozer en noemt het gebruik van de term splintergroepering klantonvriende-lijk (‘gelet op het frequente gebruik van uw dienstverlening door onze achterban’), laatdunkend en discriminerend.

UITgElIChT


Horizontaal2. Deze primaat is een deugniet. (3) - 6. De zanggroep is eigenlijk een praat- en schreeuwgroep. (10) - 8. Piraat steelt wel erg grote hoeveelheden water. (8) - 9. Ophouden met het werk neerleggen. (6) - 10. Daar slaapt een verwend meisje. (4) 11. Indianenstam? (9) - 12. Genoegen nemen met geheel gevuld zijn. (8, ook 3,5) - 13. Klappen bij het afstuderen. (6) 14. Tennisstelletje. (3) - 16. Dikker gearriveerd. (10) - 19. Zit samen met Sien ergens in de bijbel. (2, ook afk.) - 20. Angstaanjagend krap. (3) - 21. De grime helemaal erdoor jagen. (7) Verticaal1. Het riviertje heeft plotseling geen energie meer. (12) - 3. Vrucht met grondsmaak. (9) - 4 Produkt van een huilend orgaan. (10) 5 Zingende Barbie. (7) - 6 Muziekteken opent deuren. (7) 7. Celinhoud. (9) - 8. Kledingstuk gaat te water. (8)13. Schertsende reclameboodschap. (4) - 15. Lastig wijf als gereedschap. (4) - 17. Gezanik van een echtgenoot. (6) - 18. Klant schaft metaal aan. (5) - 22. Met een breinaald is het goed schrijven.

CRYPTogRam november 2008

oPloSSINgEN CRYPTogRam oKToBER: oPloSSINgEN CITaTENRaadSEloKToBER:Horizontaal3. Postduif - 7. Collectebus - 9. Ervaren - 10. Steel - 12. Patent 13. Leesteken - 15. Aanzet - 16. Kliek - 17. De geest geven - 19. Wegbereider - 22. Jacht - 23. Ogen.

Verticaal1. Drollenvanger - 2. Mineur - 4. Dichterlijk - 5. Schiettent - 6. Kunststuk 8. Werktuig - 11. Remise - 14. Nestvaren - 17. Doekje - 18. Stek 20. Echt - 21. Dag.

Winnaar van cryptogram oktober: hans gloudemans uit gemert

Stuuruwoplossing,uitsluitendperbrief(kaart),vóór25november naardePuzzelredactievandeTribune,Vijverhofstraat65, 3032SCRotterdam.OnderdeinzendersvaneengoedeoplossingwordteengesigneerdboekverlootuitdeSP-boekenstal.

CRYPTOGRAM SP/TRIBUNE – DIAGRAM.Juni 2008

1 2

3 4 5

6

7 8 9

10

11 12

13 14 15

16

17 18 19

20

21

22

23

© Henry en Lucas, FLW juni 2008

CITaTENRaadSEl november 2008

CRYPTOGRAM

Diagram

1 2 3

4 5

6

7

8 9

10 11

12 13

14 15 16 17 18

19

20

21 22

Henry en Lucas, © FLW 2008

HISTORISCHE KRUISWOORDTEST

Diagram

1 2 3 4 5 6 7 8 9

10 11 12

13

14 15

16

17 18

19 20

21 22 23

24

Henry en Lucas, © FLW 2008

Hen

ry &

Luc

as, ©

FLW

200

8

Horizontaal1. Periode van relatieve vrede tijdens de Tachtigjarige Oorlog. (11,7) - 10. ‘Het Werk Gods’ is een instituut van de Rooms-Katholieke Kerk. (4,3) - 11. Belgische luchtvaartmaatschappij, failliet verklaard in 2001. (6) - 12. Henk Chin-A … (1934-1999), minister-president van Suriname in de periode 1980–1982. (3)14 In 1596 gesloten alliantie van Frankrijk, Engeland en de Verenigde Nederlanden (10,7) - 17. Egon …, Oostenrijks kunstschilder (1890-1918). (7) - 18. Geelbruine aardverfstof wordt sinds de oudheid gebruikt in de schilderkunst. (4) - 20 Umberto …, Italiaans auteur van o.a. ‘Het Eiland van de vorige dag (1932).’ (3) - 24. Schriftelijke reactie van één of meer ministers/staatssecretarissen op vragen en/of opmerkingen van een Tweede/Eerste Kamercommissie. (7,3,8)

Verticaal1. Deze Nederlandse tekenaar schiep o.a. Rommeldam. (7, achternaam) - 2. God in de Egyptische mythologie, traditioneel afgebeeld met het hoofd van een jakhals. (6) - 3. Anthony … (1881–1972), Engels filosoof en verdediger van de aristocratie. (8)4. In het jaar des Heren. (2, afk. Latijn) - 5. Óglaigh na hÉireann (een verzameling van paramilitaire organisaties). (3, afk. & vertaling)6. Gerbrand Adriaensz. … (1585-1618), zeventiende-eeuws Nederlands dichter en toneelschrijver. (7) - 7. Register met

kenmerken en afstamming van rasdieren. (8) - 8. Sterke drank op basis van o.a. anijs. Begin 20e eeuw in diverse landen verboden omdat het hallucinerend zou werken. (6) - 9. Eretitel van edelen en prelaten in Spanje en Italië. (3)- 13. Alfred …, de ‘derde stamvader’ van de psychoanalyse (1870-1937). (5) - 15. Hendrik … Borgesius (1847-1917), de ‘vader van de verzorgingsstaat’. (6) - 16. Frank … Wright, Amerikaans architekt die ‘organische architektuur’ voorstond (1867-1959). (5) - 19. Gerard Marius …, zakenman en amateur- archeoloog (1836-1922). Kreeg van de staat een museumgebouw geschonken, te Nijmegen. (3) - 20. Naam van Tokio, tot aan 1867. (3)21. Scheikundig element, vernoemd naar Marie Curie. (2, afk.)22. 3.14159265! De Babyloniërs en Egyptenaren werkten er al mee. (2)- 23. Extreem-rechtse Belgische politieke partij. (2, afk.)

De oplossing is: Een nobel streven

(3)

2

Oplossing

1 C U R I E2 E R A S M U S3 B R A U N4 H A W K I N G5 P A V L O V6 N O B E L7 C O P E R N I C U S8 K E L V I N9 D E S C A R T E S10 E I N S T E I N11 F A R A D A Y12 R I C H T E R13 A S I M O V14 N E W T O N15 D A R W I N

De oplossing is: Een nobel streven.

1 TRIBUNE JANUARI 2008

www.sp.nl

“Het is als een afgodsbeeld dat je zelf gemaakt hebt”

Tribune - November 2008

Documents

Transcript of Tribune - November 2008