Trendrapport Zeeland 2011-12

54
KENNISCENTRUM KUSTTOERISME 2011 2012 Toeristische Trendrapportage Zeeland in cijfers

Transcript of Trendrapport Zeeland 2011-12

Page 1: Trendrapport Zeeland 2011-12

KENNISCENTRUMKUSTTOERISME

20112012

Toeristische TrendrapportageZeeland in cijfers

Page 2: Trendrapport Zeeland 2011-12

2

Page 3: Trendrapport Zeeland 2011-12

3

Opdrachtgever: Provincie Zeeland

Uitgevoerd door: Kenniscentrum Kusttoerismep/a HZ University of Applied SciencesTelefoon: 0118 - 489 756E-mail: [email protected]

Uitgave: juni 2012

Bij het samenstellen van deze rapportage is de grootste zorgvuldigheid betracht, Kenniscentrum Kusttoerisme is echter niet aansprakelijk voor enige directe of indirecte schade als gevolg van de aangeboden informatie.

Vormgeving: www.vormaat.nl

Fotografie: Anda van Riet, Promotie Zeeland DeltaThijs TuurenhoutPascal SpijkersCor OudesluijsDiverse foto's via de DNA-Beeldbank op www.laatzeelandzien.nl

KENNISCENTRUMKUSTTOERISME

Toeristische TrendrapportageZeeland 2011/2012

Page 4: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/20124

Inleiding .............................................................................................................................5

Toeristische cijfers samengevat .............................................................................................6

1. Trends en ontwikkelingen ...............................................................................................7

2. Toeristisch aanbod Zeeland .........................................................................................11

3. Ontwikkeling van de vakantiemarkt...............................................................................14

3.1 Ontwikkeling internationaal toerisme ......................................................................14

3.2 Ontwikkeling inkomend toerisme ...........................................................................14

3.3 Ontwikkeling Nederlandse vakantiemarkt ...............................................................16

3.4 Ontwikkeling vakanties van Nederlanders in het buitenland .....................................16

3.5 Vakanties in eigen land .........................................................................................17

4. Zeeland op de vakantiemarkt .......................................................................................19

4.1 Nederlandse gasten in Zeeland ..............................................................................19

4.2 RECRON innovatiecampagne ...............................................................................22

4.3 Buitenlandse gasten in Zeeland ..............................................................................24

5. Binnenlands toerisme per verblijfsvorm ..........................................................................26

5.1 Vakantiewoningen .................................................................................................26

5.2 Toeristisch kamperen ............................................................................................29

5.3 Hotels .................................................................................................................31

5.4 Vaste gasten ........................................................................................................34

6. Binnenlands toerisme per regio ......................................................................................37

7. Attractiebezoek ............................................................................................................44

8. Werkgelegenheid ..........................................................................................................46

Literatuurlijst .....................................................................................................................49

Meer weten?.....................................................................................................................50

Bijlage 1. Landelijke R&T standaard ...................................................................................51

Inhoud

Page 5: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/2012 5

Kenniscentrum Kusttoerisme houdt zich bezig met het verzamelen en analyseren van cijfers engegevens over de toeristisch-recreatieve sector, om deze te vertalen in kennis die bruikbaar isvoor de sector. De voorliggende trendrapportage is opgesteld in opdracht van en gefinancierddoor Provincie Zeeland. De Provincie wil hiermee bijdragen aan de toegankelijkheid van kennisen gegevens voor partijen die zich in Zeeland bezighouden met toerisme en recreatie.

Deze rapportage is de tiende in een reeks en hierdoor kan de ontwikkeling van toerisme naarZeeland door de jaren heen in beeld worden gebracht. Vanaf het begin is ervoor gekozenzoveel mogelijk gebruik te maken van landelijke onderzoeksbronnen. Hierdoor is het mogelijkZeeland systematisch te vergelijken met andere provincies en het landelijk gemiddelde. Dezeaanpak is in 2009 vastgelegd in de landelijke R&T standaard, ontwikkeld in opdracht van dewerkgroep recreatie & toerisme van het Interprovinciaal Overleg (IPO). Ook andere provincieszullen nu op basis van dezelfde gegevens rapporteren over toerisme en vrijetijdsbesteding.

Voorliggend rapport biedt u informatie over het Zeeuwse aanbod van verblijfsaccommodaties,de vakanties van Nederlanders en buitenlandse gasten in Zeeland en de Zeeuwse toeristisch-recreatieve werkgelegenheid. De gegevens en analyses worden daar waar mogelijk per sectoren per regio gepresenteerd. Ook is er een selectie uit de relevante trends en ontwikkelingen diespelen in de sector opgenomen.

Wij wensen u veel leesplezier en hopen dat deze Trendrapportage een instrument zal zijn om te komen tot een goede en onderbouwde invulling van uw toeristisch-recreatieve beleid of strategie.

Inleiding

De afgelopen drie jaar hebben wij in opdracht van VEERO, Vereniging voor Eigenarenen Exploitanten van Recreatie Ondernemingen van Goeree-Overflakkee &Brouwersdam voor de regio Goeree-Overflakkee een trendrapport samengesteld.VEERO wil Goeree-Overflakkee graag vergelijken met de verschillende regio’s vanZeeland om een beeld te krijgen van ontwikkelingen in de toeristische en recreatievesector op Goeree-Overflakkee ten opzichte van de Zeeuwse ontwikkelingen. Dit jaarhebben wij er voor gekozen om de regio Goeree-Overflakkee mee te nemen in deJaarlijkse Zeeuwse trendrapportage. Goeree-Overflakkee wordt als vanzelfsprekend nietmeegenomen als percentage van Zeeland, maar daar waar mogelijk vergelijken weGoeree-Overflakkee met de Zeeuwse regio’s.

Page 6: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/20126

Binnenlandse vakantiemarktHet aantal binnenlandse vakanties stabiliseerde het afgelopen jaar op 17,7 miljoen. Het toeris-tisch jaar 2011 kende een voorspoedige start. Laat vallende feestdagen en mooi voorjaarsweerzorgden voor veel extra binnenlandse vakanties, waarvan vooral de kampeer- en bungalow-sector profiteerden. Het slechte zomerweer zorgde echter voor een terugval die vooral de kampeersector raakte. In 2011 nemen de vakanties en overnachtingen van Nederlanders inZeeland af met respectievelijk 9% en 13%. Ook het Zeeuwse aandeel van vakanties en over-nachtingen in Nederland nam af.

Cijfers & feiten vakanties van Nederlanders per regio

Toeristische cijfers samengevat

Regio Schouwen- Walcheren Bevelanden Zeeuws- GoereeDuiveland & Tholen Vlaanderen Overflakkee

Vakanties(incl. vaste gasten) 494.000 388.000 189.000 200.000 255.000

Overnachtingen(incl. vaste gasten) 2.965.000 2.484.000 1.024.000 1.161.000 1.481.000

Gem. verblijfsduur 6,0 6,4 5,4 5,6 5,8

Bestedingen p.p.p.d. € 24 € 23 € 34 € 25 € 25

Inkomend toerismeIn 2011 bezochten bijna 400.000 meer buitenlandse verblijfstoeristen ons land die zo’n 160miljoen euro besteedden. Daarmee is 2011 een recordjaar voor Nederland. Met 3% groei zitNederland op het gemiddelde van West-Europa. Als er gekeken wordt naar de omringende landen, is er een gelijke trend met bijvoorbeeld België, het Verenigd Koninkrijk en Denemarken.Alleen Duitsland doet het iets beter.

Buitenlandse gasten in ZeelandZeeland zag het inkomend toerisme in 2011 toenemen. Het aantal buitenlandse gasten inZeeland steeg met 5% ten opzichte van het voorgaande jaar, het aantal overnachtingen steegook met 5%. Buitenlandse gasten kwamen dus vaker maar even lang naar Zeeland. Het markt-aandeel van Zeeland binnen Nederland is gestegen, de Zeeuwse ontwikkelingen zijn dus ietsbeter dan de landelijke trend.

WerkgelegenheidIn 2011 waren er 14.740 personen in Zeeland werkzaam in de toeristisch-recreatieve sector,2% meer dan in 2010. De totale Zeeuwse werkgelegenheid nam in 2011 licht toe met 0,4%van 172.600 personen in 2010 naar 173.210 personen in 2011. In Zeeland heeft Toerisme &recreatie een aandeel van 8,5% in de totale werkgelegenheid. In Nederland is het aandeel vanToerisme & Recreatie 6,1%.

Page 7: Trendrapport Zeeland 2011-12

Het gedrag van de toerist wordt beïnvloed door verschillende omgevingsfactoren. De rol vantoerisme en vrije tijd is in de loop der jaren sterk veranderd, onder invloed van sociale, cultureleen economische trends en ontwikkelingen aan ten grondslag. In dit hoofdstuk wordt ingegaanop enkele relevante consumententrends. Hiervoor is vooral gebruik gemaakt van de trend-briefings van Trendwatching.com. De genoemde trends zijn bedoelt als inspiratie voor nieuweconcepten en als denkrichting voor seizoen 2012!

1. Rode loper voor China

Voor toerisme is China een belangrijke groeimarkt. Wereldwijd is te zien dat er steeds meer opdeze doelgroep ingespeeld wordt. Chinezen worden steeds gastvrijer ontvangen en wordenoverspoeld met speciale diensten en producten.China wordt gezien als de redder voor in nood verkerende bedrijven en sectoren, deze bedrijven kijken nu hoopvol naar de Chinezen die hen (financieel) uit brand zouden moetenhelpen. Niet verwonderlijk dus dat overal waar Chinese politici en zakenlui verschijnen, de rodeloper wordt uitgerold. In 2012 zien we een vergelijkbaar beeld op het gebied van consumptie:over de hele wereld doen warenhuizen, vliegmaatschappijen, hotels, themaparken en musea,zelfs hele steden, hun uiterste best om Chinese gasten te overladen met speciale diensten enproducten.

Inwoners van China hebben in het eerste halfjaar van 2011 meer dan 30 miljoen buitenlandsereizen gemaakt, een toename van 20% ten opzichte van 2010. Ter vergelijk: Amerikaanse burgers maakten in totaal 37 miljoen buitenlandse reizen in heel 2010 (Bron: China Ministry ofPublic Security, juli 2011; Office of Travel and Tourism Industries, september 2011). En dat isnog maar het begin. De Wereld Toerisme Organisatie schat dat het totaal aantal internationaletoeristen vanuit China oploopt tot 100 miljoen in 2020.

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/2012 7

1. Trends en ontwikkelingen

Hilton Hotels Worldwide heeft een speciale dienst opgezet voor Chinese reizigers.Onder de naam "Hilton Huanying" (Welkom) biedt het programma, dat in 30 Hilton-hotels in de wereld beschikbaar is speciaal voor Chinese gasten. Het gaat hier omincheckfaciliteiten in de eigen taal, speciale Chinese voorzieningen op de kamers zoalsChinese thee, Chinese televisiekanalen en badslippers met Chinese karakters en eenwelkomstbrief in het Mandarijn. Ook het ontbijtbuffet biedt Chinese producten.

In Londen heeft warenhuis Harrods Chinees-sprekende personeelsleden en specialebetalingsfaciliteiten. Ook het Parijse warenhuis Printemps gaat op de Chinese toer metzelfs een speciale ingang voor Chinese toeristengroepen, en winkelplattegronden metChinese karakters.

Australië heeft 30 miljoen dollar uitgetrokken om zichzelf binnen drie jaar in de schijn-werpers te zetten als luxe bestemming voor rijke Chinese toeristen. Het Australischebureau voor toerisme heeft al in verschillende Chinese steden campagne gevoerd enwil zijn marketinginspanningen uitbreiden tot meer dan 30 steden in 2020.

Page 8: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/20128

2. App je gezond

Vorig jaar speelde de Do It Yourself trend al een rol binnen toerisme. De toerist van tegenwoor-dig organiseert graag zelf en weet heel goed wat hij wil. In 2012 dringt de doe-het-zelfgedachtedoor tot het begrip gezondheid: Talloze apps en apparaten richten zich op consumenten diezeer actief met hun gezondheid bezig zijn: preventie, onderzoek, monitoring, verbetering enbeheersing. In de App Store van Apple staan op dit moment zo'n 9000 mobiele 'health-apps'(inclusief zo'n 1500 voor cardiofitness, ruim 1300 voor diëten, meer dan 1000 voor stress enontspanning en 650 specifiek voor vrouwen). Medio 2012 zal het aantal apps naar verwachtingal zijn gestegen tot 13000 (Bron: MobiHealthNews, september 2011).

In november 2011 kwam de Up van Jawbone op de markt, een pols-bandje dat het beweeg-, eet- en slaappatroon van de drager registreert.Het apparaat is te synchroniseren via een iPhone-app. Gebruikers kunnen via de app instellen dat het bandje gaat trillen als zij te lang inactief zijn geweest, maar zij kunnen ook met andere gebruikers wedstrijdjes doen en zelfs beloningen krijgen in het 'echte' leven doorbepaalde opdrachten te volbrengen. Ook zijn er apps om gehoor te testen, bloeddruk te meten etc. Toeristische ondernemers kunnen op dezetrend inspelen door deze apps actief in te zetten en speciale arrangementen aan te bieden waarbij gezonde voeding, beweging en bijvoorbeeld revalidatie of burn-out preventie een rol speelt.

3. Koopjes als statussymbool

Voor consumenten is het profiteren van goede deals een manier van leven aan het worden, ofzelfs een bron van status. Koopjesjagen is een vast onderdeel geworden van het dagelijkseleven van miljoenen consumenten en dus toeristen. Natuurlijk vinden bedrijven steeds weernieuwe manieren om hun aanbiedingen onder de aandacht te brengen, maar de echte verandering schuilt in hoe de consument met deals en kortingen omgaat.

Consumenten schamen zich niet meer voor het ‘koopjesjagen’, het is tegenwoordig vollediggeaccepteerd. Sterker nog, het levert de nodige bewondering op van andere consumenten. Het gaat zelfs niet zozeer meer om het besparen van geld als wel om de uitdaging. Kortom: het is ook een statussymbool aan het worden. We noemen hier drie redenen waarom de ‘koopjestrend’ in 2012 alleen nog maar verder zal groeien:

• MEER VOOR MINDER: Hoewel veel mensen in de ontwikkelde economieën op dit moment wat minder te besteden hebben, zoeken toeristen wél voortdurend naar meer ervaringen.

• HET MEDIUM IS DE MOTIVATIE: Consumenten die op zoek zijn naar een vakantie worden tegenwoordig voortdurend gewezen op goede deals en kortingen via nieuwe (en dus veel opwindendere en interessantere) technologieën. Denk ook aan sites als vakantieveilingen.nl.

• BESTE VAN HET BESTE: Omdat ze online of per mobiel niet alleen goede aanbiedingen kunnen vinden maar ook meteen reviews kunnen bekijken, weten consumenten zeker dat zij de beste prijs betalen voor het beste artikel of de beste dienst. Review sites gaan in toerisme een steeds prominentere rol vervullen.

In september 2011 bood de National Louis University in Chicago, als eerste universiteitter wereld, een opleiding aan via een dagelijkse-dealsite.

Notikum is een real-time, locatie gebaseerde app waarmee inwoners van Singaporeaanbiedingen en koopjes kunnen vinden in hun omgeving. De aanbiedingen zijngerangschikt in de categorieën "winkelen", "eten" en "spelen".

Het Braziliaanse Daitan (een tweedehandsautodealer) laat zijn klanten via de specialewebpagina "Faça sua Oferta" ("Doe uw bod") bieden op zijn auto's.

Met zijn 'social commerce'-programma Link-Like-Love doet American Express zijn kaart-houders relevante aanbiedingen, die zijn afgeleid van hun profielen, 'likes' en interessesop Facebook.

Al deze toepassingen zijn ook in toerisme goed uitvoerbaar. Het is aan de toeristische ondernemers om deze voorbeelden toe te passen binnen hun eigen aanbod.

Page 9: Trendrapport Zeeland 2011-12

4. Makkelijk meepraten

Consumenten inschakelen voor verbetering van de bedrijfsvoering is niet nieuw, maar in 2012zullen er steeds meer innovaties ontwikkeld worden die deze crowd sourcing mogelijk maakt opeen zo klantvriendelijk mogelijke manier. Het kost de consument op deze manier weinig totgeen inspanning meer.

De meeste mensen vinden het prettig de kans te krijgen om ergens aan bij te dragen, of eendeel van een groter geheel te zijn. Maar de realiteit is dat de meeste consumenten - hoewel zijmisschien wel willen bijdragen - dat vaak toch te ingewikkeld of te veel gedoe vinden. Rekendaarom op meer IDLE sourcing initiatieven in 2012: producten en diensten die het veel makke-lijker (of zelfs compleet moeiteloos) maken om ergens aan mee te doen.

Zoals altijd is nieuwe (en zich snel verspreidende) technologie een van de fundamenten vandeze trend. Een mooi voorbeeld is de aanwezigheid van smartphones, compleet met GPS ensnelheidsmeters. Dit betekent dat consumenten zelf steeds makkelijker gegevens kunnen ver-spreiden over waar ze zijn en wat ze doen.

5. Touch screen wereld

In 2012 zullen diverse mega-tech trends samenkomen: schermen zullen mobiel, goedkoop enaltijd-aan zijn en ze vormen een naadloze verbinding met alles dat achter het scherm ligt (viahet mobiele web en steeds meer via de 'cloud' die in 2012 eindelijk ingeburgerd zal raken).Consumenten zullen dus steeds minder interesse hebben in 'apparaten', en veel meer in 'scher-men' en natuurlijk hetgeen waartoe de schermen toegang geven.

Er zal geen schermmoeheid of -overbelasting optreden. Integendeel. De stroom van nieuweSCREEN CULTURE blijft maar aanzwellen. Let in 2012 speciaal op de iPhone5 en iPad3.Vooruitkijkend: wat te denken van de OmniTouch, een prototype van een draagbaar toestel datvia projectie ieder oppervlak in een touchscreen kan veranderen? Of de flexibele schermen vanSamsung. Of Adidas en Intel, die een virtuele schoenenmuur hebben ontwikkeld, waarop klan-ten door zo'n 8000 verschillende schoenen kunnen browsen via een aanraakscherm.Inderdaad, SCREEN CULTURE is onontkoombaar!

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/2012 9

In Boston is een app ontwikkeld die gebruik maakt van de sensoren in smartphones omgemeenteambtenaren informatie te geven over de toestand van de wegen in de stad. Deapp, die als proef is begonnen, gebruikt de versnellingsmeter en de GPS van de tele-foons van automobilisten om te registreren wanneer en waar zij door een gat in de wegrijden. De app slaat die gegevens op en maakt automatisch een rapport op.

Ook in het toerisme worden dergelijke apps al ingezet. Denk aan Foursquare, waar jetips over bijvoorbeeld horeca achter kan laten die mede-Foursquare gebruikers vervol-gens te zien krijgen als ze bij jou tip in de buurt zijn. TripAdvisor is hier ook een goedvoorbeeld van. Via TripAdvisor is het mogelijk hotels, restaurants en activiteiten op tezoeken als je bijvoorbeeld in een onbekende omgeving op vakantie bent. Ondernemerszouden gebruik kunnen maken van deze apps om ook zichzelf meer bekendheid tegeven.

Ook Lays maakt gebruik van deze trend. Consumenten kunnen zelf een chipssmaak ont-wikkelen. Vervolgens kiezen andere consumenten en een vakjury welke smaak er daad-werkelijk in productie genomen wordt. De winnaar krijgt een percentage van de omzetdie Lays maakt naar aanleiding van de nieuwe chipssmaak. Op deze manier hoeft Layszelf de smaken niet te ontwikkelen en zijn ze er zeker van dat er markt voor de nieuwesmaak is.

De Britse supermarktketen Sainsbury’s biedt, samen met tv-zender Sky, zijn klanten demogelijkheid om tijdens het winkelen naar sportwedstrijden te kijken op de iPad. Op het winkelwagentje, de Sky Go trolley, zit een beweegbare iPad-houder, compleetmet speakers en geïntegreerde accu die via een zonnepaneeltje wordt opgeladen.Klanten kunnen gratis de Sky Go-app downloaden en op hun tablet installeren. >>

Page 10: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/201210

De Zuid-Afrikaanse mobiele-telefonie aanbieder 8ta heeft zijn winkels voorzien van etalageruiten met aanraaktechnologie. De klanten kunnen zo dag en nacht door de catalogus bladeren. Door de technologie van One Digital Media (ook een Zuid-Afrikaans bedrijf) werken de ruiten bovendien ook als luidsprekers, zodat de voorbij-gangers niet alleen de producten kunnen zien maar er ook nog informatie over kunnenhoren. De winkel zelf zit stampvol aanraakschermen om de 8ta-producten te promoten.

De Sichuan-restaurantketen Hao Di Lao werkt samen met de Chinese technologiefirmaHuawei om in de vestigingen in Sjanghai and Beijing 'telepresence'-schermen te installeren. Klanten kunnen dan hun maaltijd 'delen' met familie en vrienden die op datmoment in een van de andere vestigingen zitten. Nu al kunnen klanten van Hao Di Laohun eten bestellen via een iPad op hun tafel.

De Amerikaanse fastfoodketen Domino's voerde in juli 2011 een reclamecampagne inNew York. Op een enorm elektronisch billboard op Times Square streamde het bedrijflive de (positieve en negatieve) opmerkingen die klanten over Domino's op Twitter zetten.

6. Menselijke merken

Consumenten verwachten helemaal niet dat merken (of bedrijven) perfect zijn. sterker nog: consumenten houden juist van merken die een beetje menselijk zijn: kwetsbaar en briljant, ofjuist briljant vanwege hun kwetsbaarheid. Merken die eerlijk zijn over hun zwakke punten en dielaten zien dat ze meelevend, ruimhartig, bescheiden, flexibel, volwassen en humoristisch zijn.

Twee ontwikkelingen zijn belangrijk in deze merken-trend:

• Menselijke merken: Door een groeiende afkeer van het puur commerciële en de invloed van een steeds invloedrijkere online cultuur (met al haar openheid en directheid), laten consumenten karakterloze, saaie merken links liggen en kiezen zij voor merken die persoonlijkheid uitstralen.

• Transparantie triomf: Door de grote hoeveelheid recensies, beoordelingen, en andere ongecensureerde informatie die online vrijkomt, ontstaat een bijna volledige transparantie, wat betekent dat eventuele tekortkomingen van bedrijven hoe dan ook ontdekt en besproken zullen worden.

Page 11: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/2012 11

2. Toeristisch aanbod Zeeland

Toerisme bestaat uit vraag en aanbod; zonder inzicht in het aanwezige aanbod is het moeilijkom goed beleid te formuleren ten aanzien van de gewenste toeristische ontwikkeling. Afgelopenperiode heeft Kenniscentrum Kusttoerisme, in samenwerking met Promotie Zeeland Delta, eenaanbodanalyse opgesteld. Dit is een overzicht van alle toeristische bedrijven die zich bevindenin de provincie Zeeland. Zowel de contactgegevens als informatie over de capaciteit zijn verzameld. In dit hoofdstuk worden de resultaten gepresenteerd afkomstig uit de aanbod-inventarisatie.

Voorgaande jaren maakten we voor dit hoofdstuk enkel gebruik van cijfers van het CBS. HetCBS registreert het aantal toeristische accommodaties in Nederland. Inbegrepen zijn hotels,pensions en jeugdaccommodaties (≥ 5 slaapplaatsen), kampeerterreinen met toeristische verhuur, huisjescomplexen met toeristische verhuur en groepsaccommodaties (allen ≥ 20 slaapplaatsen). Bedrijven die meerdere accommodatievormen aanbieden, worden meerderemalen geteld. Vaste standplaatsen op campings, tweede woningen, jachthavens en overigeaccommodatievormen worden niet in de CBS-registratie meegenomen. Het is de enige gegevensbron, waarbij het accommodatieaanbod binnen Nederland kan worden vergeleken.De CBS-registratie is echter niet volledig. Daarom zijn wij in 2011 begonnen met het zelf inventariseren van accommodaties in Zeeland. In deze rapportage gebruiken wij zowel cijfersvan het CBS als de eerste resultaten die wij kunnen delen uit onze eigen aanbodinventarisatie.

Onderstaande tabel geeft een overzicht van het aantal slaapplaatsen in toeristische accommodaties per provincie vanuit het CBS.

Bron: CBS

Aantal slaapplaatsen in Zeeland Aandeel Zeeland in Nederland

Hotels 9.004 4%

Campings 91.296 13%

Bungalowparken 25.219 10%

Groepsaccommodaties 1.575 3%

Totaal aanbod 127.094 11%

Slaapplaatsen in toeristische accommodaties in Nederland 2011

Page 12: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/201212

Voor onderstaande grafieken hebben we gebruik gemaakt van onze eigen aanbodinventarisatie.

In onderstaande grafiek wordt het aantal accommodaties per regio weergegeven. De accommodaties, zoals deze vermeld staan in de aanbodinventarisatie, zijn verzameld insamenwerking met Promotie Zeeland Delta. Ook de gemeenten hebben gegevens aangeleverdom de aanbodanalyse zo volledig mogelijk te maken. Wij gebruiken in dit geval onze eigenaanbodinventarisatie omdat hier, in tegenstelling tot de cijfers van het CBS, vaste standplaatsenop campings, jachthavens en overige accommodatievormen wel zijn opgenomen. Als er gekeken wordt naar de resultaten heeft Walcheren het grootste aantal accommodaties van deprovincie Zeeland. Gemeente Veere heeft hier een groot aandeel in. In totaal hebben wij inZeeland bijna 1000 accommodatie bedrijven geteld.

Aantal accommodaties per regio

Walcheren heeft naast het grote aandeel accommodaties ook het meest aantal bedden van alleregio’s in Zeeland. Bevelanden & Tholen beschikken over het minst aantal bedden. Dit is te verklaren door dat deze regio meer campingondernemers kent. Het aantal bedden komt voortuit de accommodaties hotel, bed & breakfast en pension. Vakantiewoningen en groepsaccom-modaties zijn niet meegerekend. In totaal hebben wij in Zeeland ruim 12.500 bedden geteld.

Aantal bedden per regio

Page 13: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/2012 13

In onderstaande grafiek worden het aantal vaste ligplaatsen van de jachthavens weergegeven.Wat opvalt is dat de regio’s Schouwen-Duiveland en Bevelanden & Tholen beschikken over hetgrootst aantal ligplaatsen. Wij hebben in totaal in Zeeland ruim 12.000 ligplaatsen geteld.

Aantal vaste ligplaatsen jachthavens per regio

We presenteren jaarlijks in juni de toeristische cijfers van het voorgaande jaar. Dit is laatom in te kunnen spelen op de trends en ontwikkelingen, voor u als ondernemer en voorons als kennisinstituut. Met elkaar hebben we actuele cijfers nodig. Daarom heeftKenniscentrum Kusttoerisme een “Toeristische barometer” ontwikkeld. Met deze instrumenten kunnen wij gedurende het jaar de vraagontwikkeling per branche per regiovolgen. Met de Toeristische barometer kijken we eens per kwartaal terug naar de bezettingsgraad van verblijfsaccommodaties: feitelijke gegevens aangeleverd doorondernemers. In de toekomst willen we een Vakantie Thermometer gaan ontwikkelen.Deze Thermometer zal de drukte voorspellen tijdens feestdagen en vakantieperioden, op basis van de verwachtingen van ondernemers.

Nu de aanbodinventarisatie gereed is wordt een start gemaakt met het opstellen vaneen panel ondernemers die ons regelmatig voorzien van gegevens over hun bedrijf (hier wordt gesproken over bezettingspercentages en het type gast): vier keer per jaarvoor de Toeristische Barometer, zo’n zes keer per jaar voor de Vakantie Thermometer.De vragenlijst omvat ongeveer vijf vragen en neemt slecht vijf minuten in beslag.

Heeft u interesse en wilt u graag mee doen? Laat het ons dan weten [email protected] of 0118-489850.

Gemeente Aantal vaste ligplaatsen

Borsele 61Goes 1.517Hulst 150Kapelle 487Middelburg 700Noord-Beveland 2.305Reimerswaal 360Schouwen-Duiveland 3.641Sluis 580Terneuzen 599Tholen 1.267Veere 489Vlissingen 100

Ligplaatsen per gemeente

Page 14: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/201214

3. Ontwikkeling van de vakantiemarkt

3.1 Ontwikkeling internationaal toerisme

Wereldwijd is het toerisme in 2011 met 4,4% gestegen naar 980 miljoen internationale aan-komsten. Het aantal internationale aankomsten in Europa steeg met 6%, waarbij er met namegroei was voor Zuid- en Oost-Europa (beide +8%). In West- Europa, waartoe ook Nederlandwordt gerekend door UNWTO, groeide het internationaal toerisme met 3%. Belangrijke verkla-ringen voor de groei van Europa: ➢ sterke groei vanuit BRIC-landen (geldt voor alle Europese landen) ➢ verschuiving van Arabische bestemmingsmarkten naar Zuid- Europese

Voor 2012 verwacht UNWTO een groei van het internationaal toerisme met 3 à 4%.

3.2 Inkomend toerisme naar Nederland

Volgens het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC) bezochten in 2011 zo’n11,3 miljoen internationale toeristen ons land. Dat is een stijging van ruim 3% vergeleken methet jaar daarvoor. Voor 2012 verwacht het NBTC een lichte stijging (+1%) van het inkomendtoerisme.

In 2011 bezochten bijna 400.000 meer buitenlandse verblijfstoeristen ons land die zo’n 160miljoen euro besteedden. Daarmee is 2011 een recordjaar voor Nederland. Met 3% groei zitNederland op het gemiddelde van West-Europa. Als er gekeken wordt naar de omringende landen, is er een gelijke trend met bijvoorbeeld België, het Verenigd Koninkrijk en Denemarken.Alleen Duitsland doet het iets beter. De meeste groei vond plaats tijdens het eerste half jaar, toen het economisch relatief goed ging.Daarnaast heeft Nederland geprofiteerd van de groei van het aantal vliegverbindingen, zowelop Schiphol als op regionale luchthavens. Bovendien heeft het mooie voor- en najaarsweer eenpositieve invloed gehad op het inkomend toerisme vanuit de buurlanden. In 2011 was er, even-als voorgaande jaren, een toename van het aantal Belgen en Duitsers naar Nederland. Ookwisten meer Amerikanen de weg naar ons land te vinden. Verder kwam de grootste procentuelestijging uit de BRIC-landen. Uit landen waar de economische crisis het hardst heeft toegeslagenzoals Italië en Spanje, was er een daling van het aantal bezoekers. Ook bezochten minderBritten en Japanners ons land.

Europeanen gaan op vakantie bezuinigen

Vorig jaar is 72% van alle Europeanen op reis geweest waarbij minstens één nachtelders is overnacht. Dat is vergelijkbaar met eerder onderzoek uit 2010. Ook dit jaar wil73% van de Europeanen op vakantie. Dat betekent niet dat de crisis de Europeanenonberoerd laat. Een derde heeft als gevolg van de crisis zijn vakantieplannen aangepast.Meer Europeanen gaan dit jaar vanwege financiële redenen niet op vakantie. Dat blijktuit onderzoek in opdracht van de Europese Unie onder ruim 30.000 respondenten in de27 landen van de Unie en zeven andere Europese landen. Het onderzoek is beginjanuari 2012 uitgevoerd. Volgens de Europese commissaris voor industrie en ondernemerschap Antonio Tajani betekenen deze cijfers dat de toeristische sector ook in 2012 weer gaat groeien: "Dit bevestigt dat toerisme een belangrijke economischeaanjager is voor het Europees economisch herstel”.

Bestemmingen In totaal blijft 89% van de Europese vakantiegangers binnen de Unie. De meeste respondenten (52%) willen in eigen land blijven, 37% gaat binnen de Europese Unie op vakantie en een kwart wil naar een land buiten de EU afreizen. De populairste vakantielanden van Europeanen zijn Spanje (10%), Italië (7%), Frankrijk (6%),Griekenland (4%), Duitsland (3%), Oostenrijk en het Verenigd Koninkrijk (3%).

VakantieduurDe meeste Europese vakantiegangers (41%) willen tussen vier en dertien nachten vanhuis blijven. Iets meer dan een kwart (27%) wil een korte vakantie met één tot drie overnachtingen realiseren. Eenvijfde (19%) wil langer dan dertien dagen aaneengeslotenop vakantie. Twaalf procent weet het nog niet.

Meer informatie op: europa.eu - Attitudes of Europeans Towards Tourism

Page 15: Trendrapport Zeeland 2011-12

15

Provincie Aantal buitenlandse gasten Aantal overnachtingen

1 Noord-Holland 6.065.000 12.449.000

2 Zuid-Holland 1.418.000 3.616.000

3 Noord-Brabant 774.000 1.902.000

4 Zeeland 770.000 3.400.000

5 Limburg 727.000 2.064.000

6 Utrecht 371.000 662.000

7 Gelderland 344.000 955.000

8 Friesland 298.000 1.064.000

9 Overijssel 214.000 609.000

10 Drenthe 121.000 428.000

11 Groningen 117.000 269.000

12 Flevoland 80.000 321.000 Bron: CBS

2007 2008 2009 2010 2011

Duitsland 2.833.000 2.669.000 2.744.000 2.848.000 2.978.000

Groot-Brittannië 1.903.000 1.639.000 1.409.000 1.556.000 1.508.000

België 1.101.000 1.109.000 1.172.000 1.257.000 1.345.000

Frankrijk 613.000 575.000 574.000 669.000 666.000

Spanje 436.000 368.000 351.000 440.000 425.000

Italië 398.000 370.000 368.000 443.000 438.000

Overig Europa 1.622.000 1.555.000 1.528.000 1.576.000 748.000

Noord- & Latijns-Amerika 1.274.000 1.068.000 1.018.000 1.223.000 1.320.000

Azië 617.000 556.000 564.000 623.000 691.000 Bron: CBS

Jaar Aantal gasten Nederland Aantal overnachtingen Nederland

2004 9.646.000 25.375.000

2005 10.012.000 25.210.000

2006 10.739.000 26.886.000

2007 11.008.000 27.952.000

2008 10.104.000 25.268.000

2009 9.921.000 25.014.000

2010 10.883.000 26.800.000

2011 11.299.000 27.739.000 Bron: CBS

Onderstaande tabel toont het aantal buitenlandse gasten en hun overnachtingen per provincie.

Herkomstlanden De belangrijkste herkomstlanden voor Nederland zijn zoals gewoonlijk Duitsland en Groot-Brittannië. Kijkend naar de periode 2005-2010 blijkt België de belangrijkste groeimarkt te zijn,ondanks dat de groei stagneert. Intercontinentaal gezien komen de meeste gasten uit Noord- &Latijns-Amerika.

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/2012

Page 16: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/201216

Vakanties van Nederlanders Vakanties van Nederlanders

in het buitenland in 2010 in het buitenland in 2011

Participatie 62% 62%

Aantal vakanties 18.430.000 18.560.000

Aantal vakantieovernachtingen 184.062.000 184.510.000

Totale bestedingen € 12,2 miljard € 12,4 miljard Bron: CVO

Verwachting inkomend toerisme 2012

Het NBTC verwacht voor 2012 dat er zo’n 150.000 meer buitenlandse verblijfstoeristenons land bezoeken, die zo’n 60 miljoen besteden. Deze groei komt met name uit debuurlanden en de intercontinentale bestemmingen. Nederland profiteert ervan datDuitsers en Belgen in economisch onzekere tijden dichter bij huis blijven. In de BRIC-landen groeit de economie nog steeds fors en is er een groeiende middenklasse dieinternationaal gaat reizen. Daarnaast maakt de zwakke euro Europa en Nederland extraaantrekkelijk als reisbestemming.

De voorspellingen voor Europa zijn wisselend en variëren van -1% tot +4%. De voor-spelling voor Nederland is, mede door de economisch onzekere tijden en de sterkeafhankelijkheid van de Europese herkomstlanden (80% van alle buitenlandse bezoekerskomt uit Europa), gematigd positief met een groei van ruim 1%. Toch zijn er enkele kanttekeningen. De aantallen stijgen maar de bestedingen staan op onderdelen onderdruk. Daarnaast ondervindt de bestemming Nederland grote en groeiende internationaleconcurrentie. Het is dus niet vanzelfsprekend dat Nederland profiteert van de groei-perspectieven van het mondiale reisverkeer.

3.3 Ontwikkeling Nederlandse vakantiemarkt

In 2011 ging 81,9% van de Nederlandse bevolking minstens één keer op vakantie, in 2010was dat nog 81,5%. De Nederlanders die in 2011 een vakantie ondernamen evenveel vakanties als in 2010: gemiddeld 2,8 keer per vakantieganger. In totaal werden er in 201136,3 miljoen vakanties ondernomen; dit is 0,5% meer dan in 2010.De populariteit van vakanties in het buitenland nam weer toe; 63,1% van de Nederlanders vierde ten minste één keer een vakantie over de grens. 52,7% van de Nederlanders ging minimaal één keer op vakantie in eigen land, iets minder dan in 2010.

3.4 Ontwikkeling vakanties van Nederlanders in buitenland

Meer Nederlanders gingen in 2011 op vakantie in het buitenland. In 2011 zijn in totaal zo’n18,6 miljoen buitenlandse vakanties door Nederlanders ondernomen; een stijging van 130.000vakanties ten opzichte van 2010. Het aantal buitenlandse vakanties van Nederlanders is in2011 ten opzichte van 2010 met 0,7% gestegen. Ook het aantal overnachtingen nam toe, ditbetekent dat de vakanties in het buitenland niet alleen vaker werden ondernomen, maar ooklanger. Tevens namen de bestedingen tijdens vakanties in het buitenland toe.

Page 17: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/2012 17

Top-10 Buitenlandse bestemmingen 2011

1. Duitsland 3.325.000 +3%

2. Frankrijk 2.951.000 +3%

3. België 1.972.000 -1%

4. Spanje 1.773.000 +13%

5. Oostenrijk 1.176.000 +1%

6. Italië 992.000 -2%

7. Turkije 823.000 +3%

8. Groot-Brittannië 802.000 +2%

9. Griekenland 588.000 -5%

10.Verenigde Staten 368.000 -15% Bron: CVO

Tot en met 2006 was Frankrijk de meest bezochte vakantiebestemming door Nederlanders.Vanaf 2007 heeft Duitsland de eerste plaats van Frankrijk overgenomen. Spanje noteerde degrootste procentuele stijging ten opzichte van 2010. De Verenigde staten laat de grootste percentuele daling zien van -15% ten opzichte van 2010. Het aantal vakanties buiten Europa daalde van 2,9 miljoen in 2010 naar 2,7 miljoen in 2011.

Vakanties per werelddeel 2011

Nederland 17.741.000 +/-0%

Europa (excl. Nederland) 15.842.000 +2%

Noord-Amerika 418.000 -17%

Caribisch gebied 193.000 +8%

Latijns-Amerika 172.000 -16%

Afrika 534.000 -10%

Azië 1.349.000 +/-0%

Oceanië 52.000 +35%

Antarctica 0 ---

Bron: CVO

3.5 Vakanties in eigen land

Het aantal binnenlandse vakanties stabiliseerde het afgelopen jaar op 17,7 miljoen. Het toeris-tisch jaar 2011 kende een voorspoedige start. Laat vallende feestdagen en mooi voorjaarsweerzorgden voor veel extra binnenlandse vakanties, waarvan vooral de kampeer- en bungalow-sector profiteerden. Het slechte zomerweer zorgde echter voor een terugval die vooral de kampeersector raakte.

Jaar Aantal vakanties Aantal overnachtingen

2005 17.314.000 95.651.000

2006 17.794.000 98.317.000

2007 17.594.000 95.817.000

2008 17.449.000 91.820.000

2009 17.959.000 93.768.000

2010 17.708.000 93.984.000

2011 17.741.000 91.708.000 Bron: CVO

Page 18: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/201218

Provincie Aantal vakanties Provincie Aantal over-nachtingen

1 Gelderland 2.875.000

2 Limburg 2.375.000

3 Noord-Brabant 2.111.000

4 Drenthe 1.901.000

5 Noord-Holland 1.797.000

6 Overijssel 1.482.000

7 Zuid-Holland 1.275.000

8 Zeeland 1.270.000

9 Friesland 1.243.000

10 Flevoland 577.000

11 Utrecht 443.000

12 Groningen 393.000

-

+

-

+

-

+

-

-

-

+

-

-

1 Gelderland 15.109.000

2 Limburg 10.976.000

3 Noord-Brabant 10.059.000

4 Drenthe 9.948.000

5 Noord-Holland 9.578.000

6 Overijssel 8.810.000

7 Zeeland 7.635.000

8 Friesland 6.794.000

9 Zuid-Holland 6.348.000

10 Utrecht 2.395.000

11 Flevoland 2.339.000

12 Groningen 1.717.000 Bron: CVO

De volgende tabel toont het aantal vakanties en overnachtingen per provincie. Gelderland is alsvanouds de populairste binnenlandse bestemming. Zeeland staat met het aantal vakanties opde 8e plek en met het aantal overnachtingen op de 7e plek. Het aantal vakanties in Zeeland is9% gedaald ten opzichte van 2010, het aantal overnachtingen daalde met 13%. De + of – inde meest rechtse kolommen geeft aan of het aantal vakanties/overnachtingen per provinciegestegen of gedaald zijn ten opzichte van vorig jaar.

-

+

-

+

-

+

-

-

-

-

+

-

Plannen 2012

Uit onderzoek van NBTC-NIPO Research naar de vakantie-intenties van Nederlandersvoor 2012 blijkt dat het percentage Nederlanders dat in 2012 op vakantie wil gelijk isaan 2011. Het aantal keer dat Nederlanders op vakantie willen staat wel onder druk.Voor 2012 verwacht NBTC-NIPO Research een stabilisatie van het aantal binnenlandsevakanties en een lichte daling van het aantal buitenlandse. ‘Eigen land’ kan wellicht watprofiteren van het feit dat Nederlanders wat dichterbij blijven. Tegelijkertijd is Nederlandsterk afhankelijk van korte (veelal extra) vakanties en juist daarop zal met name beknibbeld worden.

Page 19: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/2012 19

Bron: CVO

4. Zeeland op de vakantiemarkt

4.1 Nederlandse gasten in Zeeland

2010 was het beste vakantiejaar van Zeeland van de afgelopen jaren. Nederlanders vierdenbijna 1,3 vakanties in Zeeland en dit is het hoogste aantal vakanties sinds 2004. In 2011nemen de vakanties en overnachtingen van Nederlanders in Zeeland af met respectievelijk 9%en 13%. Ook het Zeeuwse aandeel van vakanties en overnachtingen in Nederland nam af.

Ontwikkeling binnenlands toerisme in Zeeland

Aantal vakanties Aantal vakantieovernachtingen

Zeeland Aandeel Zeeland in NL Zeeland Aandeel Zeeland in NL

2001 1.875.000 10,6% 10.226.000 10,3%

2002 1.681.000 9,0% 11.394.000 10,5%

2003 1.754.000 9,7% 12.133.000 12,0%

2004 1.559.000 8,7% 10.617.000 10,5%

2005 1.304.000 7,5% 8.081.000 8,4%

2006 1.347.000 7,6% 8.864.000 9,0%

2007 1.321.000 7,5% 8.055.000 8,4%

2008 1.366.000 7,8% 7.811.000 8,5%

2009 1.339.000 7,5% 8.369.000 8,9%

2010 1.398.000 7,8% 8.811.000 9,4%

2011 1.270.000 7,2% 7.635.000 8,3% Bron: CVO

Van de vakanties die Nederlanders in Zeeland doorbrachten, waren 206.000 vakanties vanvaste gasten. De overige ruim 1 miljoen vakanties werden door Nederlandse toeristen onder-nomen.

Page 20: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/201220

Vaste gasten zijn mensen met een eigen accommodatie op een vaste locatie, zoals eenstacaravan, een seizoensplaats op een camping, een tweede woning of een boot opeen vaste ligplaats.

Ontwikkeling aantal overnachtingen per accommodatievorm in Zeeland

Bron: CVO

Evenals in voorgaande jaren is het toeristisch kamperen het populairste vakantieverblijf voorNederlandse vakantiegangers in Zeeland. Maar liefst 32% van alle overnachtingen vanNederlanders in Zeeland wordt doorgebracht op een toeristische kampeerplaats, 2,5 miljoennachten. Steeg het aantal overnachtingen op een toeristische kampeerplaats in Zeeland deafgelopen jaren tegen de nationale trend in (de algemene trend is dat het toeristisch kamperenafneemt), in 2011 het aantal overnachtingen ten opzichte van 2010 toch afgenomen.

Na het toeristisch kamperen kiezen Nederlandse vakantiegangers het meest voor een verblijf ineen vakantiewoning. Deze accommodatievorm is goed voor 31% van alle overnachtingen inZeeland.

Vaste gasten, gasten met een eigen accommodatie spelen een belangrijke rol in Zeeland. In2011 is het aantal vakantieovernachtingen van vaste gasten gedaald. Het aantal overnachtin-gen is in de onderzoeksperiode nog nooit zo laag geweest. De vaste gast in Zeeland heeft deeigen accommodatie in 2011 ook minder vaak bezocht. Dit kan een gevolg zijn van het slechteweer in het hoogseizoen dat 2011 kende.

Van alle toeristische overnachtingen in Zeeland wordt 5% doorgebracht in hotels, pensions enbed & breakfastaccommodaties. Na een stijging van het aantal overnachtingen in 2006, zienwe in 2007 en 2008 weer een daling van het aantal overnachtingen in deze logiesvorm en in2009 trekt het bezoek aan hotels, pensions en bed & breakfastaccommodaties weer een beetjeaan en deze stijgende lijn is in 2010 weer doorgezet. In 2011 daalt het aantal vakanties enovernachtingen in hotels.

De groep overige toeristische vakanties is goed voor 12% van alle toeristische overnachtingen.Binnen deze groep vallen de volgende accommodatievormen: groepsaccommodatie, riviercruise, zeil- of motorboot, trekkershut etc. Het aantal toeristische overnachtingen in dezegroep kende een grote toename in 2008, een dip in 2009 en in 2010 weer een toename, dieook in 2011 doorgezet heeft.

Page 21: Trendrapport Zeeland 2011-12

Bestedingen van Nederlandse toeristenIn Zeeland werd in 2011 € 208 miljoen besteed door Nederlandse toeristen (exclusief vastegasten). Dit is 1,4% meer dan in 2010. De toename wordt niet veroorzaakt door de stijging vanhet aantal toeristische overnachtingen, dus wordt de toename veroorzaakt door hogere bestedingen per dag. Onderstaand diagram toont de gemiddelde bestedingen per persoon pervakantiedag. De bestedingen per vakantiedag hebben in de afgelopen tien jaar een licht fluctuerende beweging laten zien. In 2011 is de gemiddelde besteding per persoon per vakantiedag in Zeeland licht gestegen naar € 29 ten opzichte van € 28 in 2010.

Gemiddelde bestedingen per persoon per dag Nederlandse vakantiegangers

In 2011 besteedde de gemiddelde Nederlandse toerist, net als in Zeeland € 29 per dag. Ditbedrag omvat alle uitgaven tijdens de vakantie, dus inclusief de kosten van hun accommodatie,kosten van boodschappen, dagjes uit en alle andere activiteiten die tijdens een vakantie wordenondernomen. Helaas is de verdeling van de bestedingen over de verschillende kostenposten nietbekend. Let wel: het bedrag is per persoon, dus de kosten van bijvoorbeeld de accommodatieworden verdeeld over het reisgezelschap.

Met een gemiddelde besteding van € 29 per toerist per dag hoort Zeeland in de middenmoot.In Friesland zijn de bestedingen per persoon per dag het hoogst, in Utrecht het laagst. De gemiddelde besteding in Zeeland wordt sterk beïnvloed door de accommodatiekeuze.Zeeland kent een hoog aandeel toeristisch kamperen, deze accommodatievorm genereert lagere bestedingen. Daarnaast overnacht men in Zeeland - in vergelijking tot de rest vanNederland - minder vaak in hotels. Terwijl hotelgasten de hoogste vakantiebesteding per daghebben.

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/2012 21

Bron: CVO

Page 22: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/201222

4.2 RECRON Innovatie Campagne

De RECRON InnovatieCampagne (RIC) begon in 2008 als het project Gastvrij Nederland. In dit project voerde RECRON samen met SmartAgent Company een grootschalig onderzoek uitnaar de wensen en behoeften van de Nederlandse vakantieganger. Het onderzoek is gebaseerdop het psychografisch Brand Strategy Research model (BSR ®) model. Het BSR®-model kijktvoornamelijk naar de wensen en voorkeuren van vakantiegangers in plaats van naar leeftijd,inkomen, opleiding en andere demografische kenmerken. Vakantie draait immers steeds meerom emoties, gevoelens, interesses, ervaringen en uiteindelijk de unieke beleving die de gastmee naar huis neemt. Iedereen viert vakantie op haar of zijn eigen manier, maar uit het onderzoek bleek dat er overeenkomsten zijn die een vakantiebeleving kunnen typeren. Op deze wijze zijn er vijf belevingswerelden te onderscheiden.

In 2010 kreeg het onderzoek een vervolg voor de dagrecreatie. Omdat er bij een dagje uit nogmeer verschillende motieven kunnen worden onderscheiden, zijn hiervoor vijf belevingswereldenbenoemd, zoals wordt weergegeven in onderstaande afbeelding.

Om aan te kunnen duiden wat voor type mensen er in Nederland wonen, wat voor type mensener in eigen land op vakantie gaan en wat voor type mensen er in Zeeland op vakantie gaan isonderstaande tabel opgenomen.

Opvallend is dat avontuurlijk paars bij de vakantiegangers in Zeeland beter vertegenwoordigd isdan bij de vakantiegangers in Nederland. De groep gezellig lime is in Zeeland kleiner dangemiddeld in Nederland, maar is wel de grootste groep in Zeeland. Gevolgd door uitbundiggeel.

Bevolking NL Vakanties in eigen land Vakanties in Zeeland

Uitbundig Geel 22,8% 23,4% 23,5%

Gezellig Lime 28,7% 29,6% 26,5%

Rustig Groen 17,2% 15,5% 15,2%

Ingetogen Aqua 14,6% 14,8% 15,9%

Avontuurlijk paars 16,6% 16,6% 18,9%

Page 23: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/2012 23

Uitbundig geel Uitbundig geel is de spontane, gezellige en socialegroep. Het is de groep echte vakantiegangers. Een vakantie hoeft nietzo extreem te zijn, als het maar actief, sportief, gezellig en verrassendis. Contact met anderen - familie, vrienden, kennissen - is gewenst enleuk. Uitbundig geel zoekt campings en bungalowparken waar devoorzieningen goed zijn en waar genoeg te doen is voor iedereen.Uitbundig geel is een grote groep in Nederland!

Gezellig lime Gezellig lime houdt net als geel ook van gezelligheiden sportiviteit, maar het mag allemaal een tikkeltje rustiger en het hoeftook allemaal niet zo lang. Het gezin is belangrijk. Vakantie is voor delime gasten lekker vrij zijn, genieten van rust en ontspanning, even wegvan de dagelijkse verplichtingen en dan gezellig met het gezin ietsleuks doen: fietsen, bbq-en, een spelletje spelen. Een bungalowpark ofcamping in Nederland geeft een echt vakantiegevoel, maar vaak moetde gezellig lime groep wel een beetje op de kosten letten.

Rustig groen Vakantie is voor de rustig groene belevingswereldvooral een kwestie van lekker doen waar men zin in heeft, rust nemenin eigen omgeving, even niets aan het hoofd hebben. De consumentuit de groene wereld heeft niet zulke bijzondere wensen. Het gewoneen herkenbare is juist fijn, vertrouwd. Dan komt men lekker tot rust. Ineigen land is genoeg moois te zien en te ontdekken, men hoeft er nietver voor te reizen. Men kent de winkels die men tegenkomt en menkan gewoon de eigen taal spreken.

Ingetogen aqua Vakantiegangers in het segment aqua kunnen alsrustig en ruimdenkend worden getypeerd. In deze belevingswereld vinden we veel empty nesters, die weer tijd hebben voor hun eigenhobby's en interesses. Inspirerende maar rustige vakanties horen daarook bij. In Nederland gaat men graag meerdere keren op pad, opeen rustig moment naar de (kleinere) camping of bungalowpark metveel privacy. Cultuur en (rustige) sportieve mogelijkheden - wandelen,fietsen, nordic walking - worden gewaardeerd.

Avontuurlijk paars Avontuurlijk paars is de wereld van mensen diegraag iets nieuws willen beleven of ontdekken in hun vakantie.Gewoon is niet goed genoeg voor deze groep. Ze gaan op zoek naareen bijzondere ervaring. Dat mag een tikje wild zijn - een boomhut ofeen survivaltent - maar het bijzondere kan 'm ook zitten in het belevenvan luxe en exclusiviteit. Avontuurlijk paars is meer met zichzelf bezigdan met de anderen. U trekt ze dus eerder met iets individueels danmet het 'groepsgebeuren'.

Page 24: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/201224

4.3 Buitenlandse gasten in Zeeland

Zeeland zag het inkomend toerisme in 2011 toenemen. Het aantal buitenlandse gasten inZeeland steeg met 5% ten opzichte van het voorgaande jaar, het aantal overnachtingen steegook met 5%. Buitenlandse gasten kwamen dus vaker maar even lang naar Zeeland. Het markt-aandeel van Zeeland binnen Nederland is gestegen, de Zeeuwse ontwikkelingen zijn dus ietsbeter dan de landelijke trend.

Aantal gasten Aantal overnachtingen

Zeeland Aandeel Zeeland in NL Zeeland Aandeel Zeeland in NL

2006 635.000 5,8% 3.221.000 11,9%..........

2007 702.000 6,4% 3.529.000 12,6%..........

2008 617.000 6,1% 2.927.000 11,6%..........

2009 628.000 6,3% 2.987.000 11,9%..........

2010 730.000 6,7% 3.228.000 12,0%.. ......

2011 770.000 6,8% 3.400.000 12,3%... ..... Bron: CBS

Bron: CBS

Gasten uit: 2007 2008 2009 2010 2011

Duitsland 491.000 423.000 417.000 483.000 499.000

België 153.000 146.000 151.000 182.000 212.000

Groot-Brittannië 12.000 9.000 11.000 12.000 13.000

Frankrijk 11.000 10.000 10.000 12.000 11.000

Zwitserland 3.000 3.000 3.000 4.000 4.000

Italië 3.000 2.000 3.000 3.000 2.000

Noord- & Latijns-Amerika 4.000 2.000 10.000 7.000 4.000

Bron: CBS

HerkomstlandenOnderstaand overzicht toont dat Duitsland verreweg het belangrijkste herkomstland is voorZeeland. Het aantal gasten uit dit buurland is in 2010 gestegen met 3% ten opzichte van 2010.België is in de afgelopen vijf jaar een belangrijke groeimarkt voor Zeeland. Na een kleine dip in2008 steeg het aantal Belgische gasten in 2009 en 2010 verder door tot recordhoogten. Deze trend wordt in 2011 doorgezet met 16%. Opvallend is dat er tegenwoordig meer gastenuit Zwitserland naar Zeeland komen.

Accommodatiekeuze21% van de buitenlandseovernachtingen vindt plaatsin een hotel. Vorig jaar wasdit ongeveer het dubbele.Vakantiewoningen nemen ditjaar 42% van de overnach-tingen voor hun rekening, ditis ten opzichte van vorig jaargestegen. Overnachtingenop een camping hebben eenaandeel van 36% en ook deovernachtingen in dezeaccommodatievorm zijn tenopzichte van vorig jaargestegen. De groepsaccommodatie telthet kleinste aandeel vakantieovernachtingen.

Buitenlandse overnachtingen naar accommodatiekeuze

Page 25: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/2012 25

Meer weten over buitenlandse gasten? In de themapublicatie Inkomend toerisme inZeeland nemen we de buitenlandse toerist in Nederland en in Zeeland onder de loep:Wat zijn de achtergronden en het bezoekmotief van deze groep? Welk proces wordtdoorlopen voordat men een reis naar Nederland boekt? Welk vervoermiddel wordtgebruikt? Welke activiteiten worden ondernomen? Hoeveel geld wordt besteed? En hoewordt een bezoek aan Nederland en Zeeland gewaardeerd?

Page 26: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/201226

5. Binnenlands toerisme per verblijfsvorm

5.1 VakantiewoningenDe groep vakantiewoningen omvat vakantiewoningen in een bungalowpark en de vakantie-woningen die niet in een park gelegen zijn. Volgens onze eigen aanbodinventarisatie heeftZeeland ongeveer 7.650 toeristisch verhuurde vakantiewoningen, hier verstaan wij ook apparte-menten en bungalows onder. Particulier verhuurde vakantiewoningen worden niet meegerekend.Ook vakantiewoningen in parken zijn niet meegerekend.

Aantal toeristische vakanties in vakantiewoningenIn 2011 werden 456.000 toeristische vakanties in Zeeuwse vakantiewoningen doorgebracht,14.000 meer dan in het voorgaande jaar. De toename is te danken aan de stijging van hetaantal lange bungalowvakanties (8 dagen of langer). Het aantal korte (2-7 dagen) bungalow-vakanties liep in Zeeland wel terug.

Ontwikkeling toeristische bungalowovernachtingen van Nederlanders Ontwikkeling in indexcijfers, basisjaar 2002 = 100

Bron: CVO

Vakantiecentra Vakantiecentra hebben als hoofdactiviteit het verstrekken van verblijfsaccommodaties voor eenof meerdere overnachtingen. Het gaat hierbij om een recreatief verblijf. Tot de branche behorencampings, kampeerterreinen, bungalowparken, chaletparken, vakantiehuizen, groepsaccommo-daties en combinaties van deze vormen. Enkele trends die van belang zijn binnen deze sector:• Toenemende thematisering van parken en campings• Belang internet en sociale media neemt toe (online zoeken, boeken, delen en beoordelen)• Meer aandacht voor duurzaamheid • Meerdere korte vakanties per jaar en vaker last minute • Consument zoekt comfort, luxe voorzieningen, beleving en authenticiteit• Integratie dag- en verblijfsrecreatie

Afgelopen jaar is weer eens bewezen dat de verblijfsrecreatie sterk afhankelijk is van het weer.De natte zomer zal ook nog effect hebben op de boekingen voor komende zomer.Consumenten kiezen na zo’n jaar vaker voor een zonnigere locatie buiten Nederland. Wellichtdat, door de achteruitgang van de koopkracht, de consument toch nog kiest voor een binnen-landse vakantie en de boekingen nog mee kunnen vallen. De koopkrachtdaling heeft echterook effect op de kortere vakanties door het jaar heen, die minder frequent geboekt zullen worden. Naar verwachting zal de omzet van de verblijfsrecreatie in Nederland in 2012 een lichte daling laten zien.

In de komende paragraven gaan we in op de cijfers. Daarbij maken we onderscheid tussenvakantiewoningen, toeristisch kamperen, hotels en vaste gasten.

Page 27: Trendrapport Zeeland 2011-12

Spreiding over het jaarKijkend naar de spreiding van de toeristische bungalowvakanties over het jaar, valt op dat dezejaarrond worden ondernomen. Piekmomenten zijn juni, juli en november.

BoekingsgedragIn de meeste gevallen worden bungalowvakanties ongeveer 2 maanden van tevoren geboekt.Opvallend is dat 44,2% van de bungalowvakanties in Zeeland via internet worden geboekt. Innog meer gevallen wordt er via internet informatie ingewonnen over bungalowvakanties namelijk 46,7%.

VakantiebestedingenIn Zeeland wordt in 2011 tijdens toeristische vakanties in een vakantiewoning in totaal ruim € 91 miljoen uitgegeven, dit is 14 miljoen meer dan in 2010.Het aantal vakanties in een bungalow is ook toegenomen. Men is per vakantie meer uit gaan geven ten opzichte van vorigonderzoeksjaar. Het bedrag omvat alle bestedingen van Nederlanders tijdens hun toeristischebungalowvakantie in Zeeland, dus inclusief de kosten van de vakantiewoning, kosten van boodschappen, dagjes uit en alle andere activiteiten die tijdens de vakantie worden ondernomen. Helaas is de verdeling van de bestedingen over de verschillende kostenposten nietbekend. De totale kosten van een bungalowvakantie kunnen worden omgerekend naar kostenper persoon per vakantiedag: gemiddeld is dat in Zeeland € 32. Dit is een stijging van € 3 tenopzichte van 2010, het landelijk gemiddelde is € 30 per persoon per vakantiedag.

PersoonskenmerkenOm een profiel te schetsen van de Nederlander die op vakantie gaat in de Zeeuwse vakantie-woningen, wordt in onderstaande tabel een aantal persoonskenmerken genoemd.

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/2012 27

Herkomstprovincie Zuid-Holland (26%), Noord-Brabant (23%), Gelderland (15%)

Leeftijd

Gezinsamenstelling 2-persoonshuishoudens > 35 jaar (44%)Gezinnen met kinderen < 5 jaar (22%)Gezinnen met kinderen 6-12 jaar (17%)

Grootte reisgezelschap Alleen 5% 2 personen 21%3-4 personen 29% 5-6 personen 20% 7+ personen 26%

Belevingswerelden Uitbundig Geel 17%Gezellig Lime 32%Rustig Groen 17%Ingetogen Aqua 15%Avontuurlijk Paars 19% Br

on: CVO

Leeftijd toeristische bungalowgast Zeeland

Page 28: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/201228

Zeeland Nederland

1. Bezoek aan strand 81% 1. Uit eten gaan 65%

2. Tochtjes met de auto 79% 2. Tochtjes met de auto 63%

3. Wandelingen maken 70% 3. Wandelingen maken 61%

4. Uit eten gaan 67% 4. Zwemmen 56%

5. Funshoppen 50% 5. Funshoppen 40%

6. Zwemmen 42% 6. Bezoek aan natuur-

7. Bezoek aan beziens- reservaat/gebied 27%

waardige gebouwen 31% 7. Tochtjes met de fiets 22%

8. Tochtjes met de fiets 23% 8. Bezoek aan beziens- 21%

waardige gebouwen

9. Bezoek aan natuur- 22% 9. Bezoek aan strand 19%

reservaat/gebied 10.Bezoek aan pretpark/

10.Uitgaan 11% attractiepark 14%

Bron: CVO

Ondernomen activiteitenTijdens een toeristische vakantie in een vakantiewoning in Zeeland/Nederland worden de volgende activiteiten het meest ondernomen. Het valt op dat de participatie aan activiteiten inZeeland hoger is dan de rest in Nederland. Dit betekent dat de ondernomen activiteiten vakerworden ondernomen. Het is opvallend dat gasten die in een vakantiewoning in Zeeland verblijven relatief weinig zonnen. Daarnaast valt op dat ‘bezoek aan strand’ sinds jaren weer dehoofdactiviteit is. De participatiegraad is ten opzichte van vorig jaar groter geworden, maar detop 4 van activiteiten is hetzelfde gebleven.

Waardering voor de vakantie In het ContinuVakantieOnderzoek worden Nederlandse vakantiegangers gevraagd om een cijferte geven voor een aantal aspecten van de vakantie. Onderstaand overzicht toont de waarderingvoor een bungalowvakantie in Zeeland, vergeleken met een gemiddelde bungalowvakantie inNederland.

Bungalowvakantie Zeeland Bungalowvakantie Nederland

Kwaliteit dienstverlening 7,4 7,6

Kwaliteit accommodatie 7,8 7,6

Prijsniveau horeca 6,9 6,9

Prijsniveau boodschappen 6,9 6,8

Algemeen oordeel 8,0 8,0Bron: CVO

Page 29: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/2012 29

Bron: CVO

5.2 Toeristisch kamperenHet kampeerproduct is belangrijk voor Zeeland; de Zeeuwse campings zijn in totaal goed voorongeveer 23.000 toeristische kampeerplaatsen (incl. seizoenplaatsen).

Aantal toeristische kampeervakanties In 2011 werden 291.000 toeristische kampeervakanties in Zeeland doorgebracht, een dalingvan 5% ten opzichte van 2010.

Ontwikkeling toeristische kampeerovernachtingen van NederlandersOntwikkeling in indexcijfers, basisjaar 2002 = 100

Spreiding over het jaar Kijkend naar de spreiding van de toeristische kampeervakanties over het jaar, is het kampeer-seizoen duidelijk zichtbaar: in de maanden november t/m maart wordt niet of nauwelijksgekampeerd. De piek binnen het kampeerseizoen ligt in juni en juli.

BoekingsgedragDe meeste kampeervakanties in Zeeland worden 3 tot 5 maanden van tevoren geboekt. In 43,9% van de gevallen wordt van tevoren via internet informatie ingewonnen. 17,9% van de kampeervakanties in Zeeland wordt ook daadwerkelijk via internet geboekt.

VakantiebestedingenIn Zeeland wordt in 2011 tijdens toeristische kampeervakanties in totaal meer dan € 64 miljoenuitgegeven. Dit is meer dan in 2010. Dit bedrag omvat alle bestedingen van Nederlanders tijdens hun toeristische kampeervakantie in Zeeland, dus inclusief de kosten van de camping,kosten van boodschappen, dagjes uit en alle andere activiteiten die tijdens de vakantie wordenondernomen. Helaas is de verdeling van de bestedingen over de verschillende kostenposten nietbekend. De kosten van een kampeervakantie kunnen worden omgerekend naar kosten per persoon per vakantiedag: gemiddeld is dat in Zeeland € 23. Landelijk is dit gemiddelde lager:€ 19.

Page 30: Trendrapport Zeeland 2011-12

30

Herkomstprovincie Brabant (34%), Zuid-Holland (15%), Noord-Holland (14%)

Leeftijd

Gezinsamenstelling 2-persoonshuishoudens > 35 jaar (31%)Gezinnen met kinderen 0-5 jaar (24%)Gezinnen met kinderen 6-12 jaar (21%)

Grootte reisgezelschap Alleen 1% 2 personen 26% 3-4 personen 34% 5-6 personen 23% 7+ personen 16%

Belevingswerelden Uitbundig Geel 23%Gezellig Lime 26%Rustig Groen 11%Ingetogen Aqua 16%Avontuurlijk Paars 24%

Ondernomen activiteiten Tijdens een toeristische vakantie op een camping in Zeeland/Nederland worden de volgendeactiviteiten het meest ondernomen. Het valt op dat de participatie aan activiteiten in Zeelandhoger is dan de rest in Nederland. Dit betekent dat de ondernomen activiteiten vaker wordenondernomen. Het verschil in soorten activiteiten is niet erg groot. Behalve dan dat ‘bezoek aanstrand’ in Zeeland veel vaker wordt ondernomen dan in Nederland. Dit is te verklaren doordatniet alle provincies over strand beschikken en deze activiteit dus niet overal ondernomen kanworden.

PersoonskenmerkenOm een profiel te schetsen van de Nederlander die een toeristische kampeervakantie onder-neemt in Zeeland, wordt in onderstaande tabel een aantal persoonskenmerken genoemd.

Bron: CVO

Zeeland Nederland

1. Bezoek aan strand 77% 1.Tochtjes met de auto 52%2. Tochtjes met de auto 68% 2. Wandelingen maken 52%3. Uit eten gaan 61% 3. Uit eten gaan 52%4. Zwemmen 61% 4. Tochtjes met de fiets 49%5. Wandelingen maken 59% 5. Zwemmen 40%6. Tochtjes met de fiets 51% 6. Funshoppen 35%7. Funshoppen 47% 7. Bezoek aan natuur-

reservaat/gebied 31%8. Zonnebaden 33% 8. Bezoek aan strand 23%9. Bezoek aan natuur- 9. Bezoek aan beziens-

reservaat/gebied 30% waardige gebouwen 21%10.Bezoek aan beziens- 10.Zonnebaden 14%

waardige gebouwen 30%

Bron: CVO

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/2012

Leeftijd toeristische kampeergast Zeeland

Page 31: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/2012 31

Waardering voor de vakantie In het ContinuVakantieOnderzoek worden Nederlandse vakantiegangers gevraagd om een cijferte geven voor een aantal aspecten van de vakantie. Onderstaand overzicht toont de waarderingvoor een toeristische kampeervakantie in Zeeland, vergeleken met een gemiddelde toeristischekampeervakantie in Nederland.

Kampeervakantie Zeeland Kampeervakantie Nederland

Kwaliteit dienstverlening 7,7 7,6

Kwaliteit accommodatie 7,4 7,8

Prijsniveau horeca 6,9 7,0

Prijsniveau boodschappen 6,8 7,0

Algemeen oordeel 7,9 8,0

Bron: CVO

5.3 Hotels

Hotels hebben als hoofdactiviteit het verstrekken van logies. Logiesverstrekkers zonder sterclassificatie mogen zich geen hotel noemen (denk aan bed&breakfasts). Enkele trends die spelen binnen de hotelsector zijn:• Ketenvorming en schaalvergroting• Gasten maken volop gebruik van sociale media voor zowel het boeken als het delen van

ervaringen • Langjarige groei van het aantal hotels, kamers en overnachtingen• Leegstaande kantoorpanden krijgen steeds vaker een hotelbestemming

De ingezette omzetgroei vlakte in de 2e helft van 2011 alweer af. Voor 2012 wordt er geenverdere groei verwacht. De consument laat zich beinvloeden door de crisis en is vooral uit opkortingen en acties. Mocht er toch sprake zijn van omzetstijging zal dit voornamelijk het gevolgzijn van een betere bezettingsgraad. De kamerprijzen blijven onder druk staan en kunnen zelfsdalen. Maar niet ieder hotel is getroffen door de crisis. Integendeel: er zijn ook hotels die juisthogere omzetten haalden. Dit heeft deels te maken met de doelgroep (zakelijk of particulieretc.) en de locatie. Maar bovenal blijkt in tijden van crisis dat professionele en actieve onderne-mers het verschil kunnen maken. Dit betekent aandacht voor zaken als positionering, promotieop internet, onderscheidend vermogen, voorzieningen, service, klanttevredenheid en sturen opcijfers (bron: Rabobank).

Het Zeeuwse hotelproduct telt ruim 12.500 slaapplaatsen (deze zijn inclusief de slaapplaatsenvan bed&breakfasts en pensions). Zeeland is een “kleintje” binnen de Nederlandse hotelmarkt.

Page 32: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/201232

Aantal hotelvakantiesIn 2011 werden 155.000 hotelvakanties in Zeeland doorgebracht, maar liefst een daling van17% ten opzichte van het voorgaande jaar. Landelijk is het aantal hotelvakanties gedaald met9%. Opvallend is dat het aantal hotelvakanties in Zeeland en Nederland evenveel afnemen alsze vorig jaar toenamen. De daling geldt met name voor het aantal overnachtingen. Dit komtdoordat de gemiddelde verblijfsduur sterk is afgenomen.

Ontwikkeling hotelovernachtingen van NederlandersOntwikkeling in indexcijfers, basisjaar 2002 = 100

Spreiding over het jaarDe hotelvakanties zijn redelijk verspreid over het jaar. Maart en juni zijn het meest geliefd,gevolgd door augustus en september. Januari en november zijn het minst populair voor eentoeristisch verblijf in een Zeeuws hotel.

BoekingsgedragDe meeste boekingen vinden ongeveer 1 maand van tevoren plaats. De boekingstijd voor hotelvakanties is gemiddeld korter dan voor andere verblijfsaccommodaties. Dit geldt ook voorhotelvakanties in de rest van Nederland. In 52,8% van de gevallen wordt er geboekt via internet. Voor 45,1% van de vakanties wordt ook vooraf informatie gezocht via internet.

VakantiebestedingenIn Zeeland wordt in 2011 tijdens hotelvakanties in totaal bijna € 26 miljoen uitgegeven. Dit isminder dan in het voorgaande onderzoeksjaar. Dit bedrag omvat alle bestedingen vanNederlanders tijdens hun hotelvakantie in Zeeland, dus inclusief de kosten van de hotelkamer,kosten van boodschappen, dagjes uit en alle andere activiteiten die tijdens de vakantie wordenondernomen. Helaas is de verdeling van de bestedingen over de verschillende kostenposten nietbekend. De totale kosten van een hotelvakantie kunnen worden omgerekend naar kosten perpersoon per vakantiedag: gemiddeld is dat in Zeeland € 51. Het landelijk gemiddelde is € 53.De besteding per vakantiedag tijdens een hotelvakantie in Zeeland is sinds 2010 met maar liefst€ 6 toegenomen, het landelijk gemiddelde is gelijk gebleven.

Bron: CVO

Page 33: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/2012 33

PersoonskenmerkenOm een profiel te schetsen van de Nederlander die op vakantie gaat in de Zeeuwse hotels,wordt in onderstaande tabel een aantal persoonskenmerken genoemd.

Herkomstprovincie N-Brabant (27%), Zuid-Holland (24%), Noord-Holland (15%)

Leeftijd

Gezinsamenstelling 2-persoonshuishoudens > 35 jaar (61%)Gezinnen met kinderen 0-5 jaar (14%)Gezinnen met kinderen 6-12 jaar (9%)

Grootte reisgezelschap Alleen 3% 2 personen 71% 3-4 personen 16% 5-6 personen 4% 7+ personen 6%

Belevingswerelden Uitbundig Geel 33%Gezellig Lime 16%Rustig Groen 19%Ingetogen Aqua 18%Avontuurlijk Paars 14%

Ondernomen activiteiten Tijdens een toeristische vakantie in een hotel in Zeeland/Nederland worden de volgende activi-teiten het meest ondernomen. Het valt op dat de participatie aan activiteiten in Zeeland hoger isdan de rest in Nederland. Dit betekent dat de ondernomen activiteiten vaker worden onderno-men. Van de bezoekers aan verschillende accommodaties zijn de hotelgasten de groep met demeest ‘eenduidige’ participatie aan activiteiten (in Nederland en Zeeland). In de top tien komenzo goed als dezelfde activiteiten voor en de top drie is zelfs helemaal gelijk. Opvallend is dat departiciatiegraad in Zeeland in vergelijking tot voorgaande jaren blijft stijgen en dat de participa-tiegraad in Nederland blijft dalen.

Bron: CVO

Zeeland Nederland

1. Uit eten gaan 89% 1.Uit eten gaan 78%2. Tochtjes met de auto 71% 2. Tochtjes met de auto 48%3. Wandelingen maken 63% 3. Wandelingen maken 44%4. Bezoek aan beziens- 49% 4. Funshoppen 40%

waardige gebouwen5. Bezoek aan strand 44% 5. Bezoek aan beziens-

waardige gebouwen 32%6. Funshoppen 43% 6. Bezoek aan natuur-

reservaat/gebied 24%7. Bezoek aan natuur- 25% 7. Tochtjes met de fiets 17%

reservaat/gebied8. Tochtjes met de fiets 17% 8. Uitgaan 16%9. Zwemmen 11% 9. Bezoek aan strand 15%10.Zonnebaden 10% 10.Bezoek aan museum 14% Br

on: CVO

Leeftijd toeristische hotelgast Zeeland

Page 34: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/201234

Waardering voor de vakantie In het ContinuVakantieOnderzoek worden Nederlandse vakantiegangers gevraagd om een cijferte geven voor een aantal aspecten van de vakantie. Onderstaand overzicht toont de waarderingvoor een hotelvakantie in Zeeland, vergeleken met een gemiddelde hotelvakantie in Nederland.

Hotelvakantie Zeeland Hotelvakantie Nederland

Kwaliteit dienstverlening 7,9 7,7

Kwaliteit accommodatie 7,6 7,9

Prijsniveau horeca 7,3 7,3

Prijsniveau boodschappen 7,2 7,3

Algemeen oordeel 7,9 8,2

Bron: CVO

5.4 Vaste gasten

In Zeeland zijn er bijna 17.000 vaste kampeerplaatsen, dit is inclusief jaarplaatsen.

Accommodatie vaste gasten

Aantal vakanties van vaste gastenDe vaste gasten brachten 206.000 vakanties in hun vakantieverblijf in Zeeland door: gemiddeld2,4 vakanties per persoon. Het aantal vakanties van vaste gasten is in het afgelopen jaar afgenomen, net als de frequentie. Dit betekend dat er minder vaste gasten waren, en dat vastegasten gemiddeld minder vaak naar hun accommodatie zijn geweest dan in 2010 .

De vaste gasten brachten 206.000 vakanties in hun vakantieverblijf in Zeeland door, 33% minder dan in het voorgaande jaar. Landelijk daalde het aantal vakanties van vaste gasten metongeveer 2%. Het is opvallend dat de vakanties van vaste gasten door de jaren heen inZeeland erg fluctueren en dat het gehele beeld van de vakanties van vaste gasten in Nederlandveel minder fluctueert; dit aantal is veel stabieler. Het aantal overnachtingen in de eigen accommodatie in Zeeland is nog sterker teruggelopen dan het aantal vakanties.

Spreiding over het jaarDe vaste gasten bezoeken hun accommodatie gedurende het hele jaar. April en juli zijn favoriet, daarna volgen mei en juli. De invloed van het weer is erg groot op het bezoek van de eigen accommodatie.

Bron: CVO

Page 35: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/2012 35

Ontwikkeling overnachtingen van Nederlandse vaste gastenOntwikkeling in indexcijfers, basisjaar 2002 = 100

VakantiebestedingenVaste gasten besteden tijdens de vakanties in hun accommodatie in Zeeland in totaal € 16,5miljoen in 2010 was dit nog € 28,9 miljoen. Dit bedrag omvat alle bestedingen tijdens hun verblijf in Zeeland, exclusief de kosten van hun accommodatie. Kosten van boodschappen, dagjes uit en alle andere activiteiten die tijdens de vakantie worden ondernomen zijn wel inbegrepen. Helaas is de verdeling van de bestedingen over de verschillende kostenposten nietbekend. De totale kosten van een vakantie kunnen worden omgerekend naar kosten per persoon per vakantiedag: gemiddeld is dat in Zeeland € 10. Dit is gelijk aan de bestedingenper persoon per vakantie dag vorig jaar. Het Nederlandse gemiddelde ligt op € 11 en ook ditbedrag is door de jaren heen vrijwel stabiel.

Bron: CVO

Page 36: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/201236

Herkomstprovincie Noord-Brabant (55%), Zuid-Holland (18%), Zeeland (8%)

Leeftijd

Gezinsamenstelling 2-persoonshuishoudens > 35 jaar (70%)Gezinnen met kinderen 0-5 jaar (11%)Gezinnen met kinderen 6-12 jaar (10%)

Grootte reisgezelschap Alleen 0% 2 personen 59% 3-4 personen 33% 5-6 personen 6% 7+ personen 2%

Belevingswerelden Uitbundig Geel 20%Gezellig Lime 14%Rustig Groen 9%Ingetogen Aqua 36%Avontuurlijk Paars 22% Br

on: CVO

PersoonskenmerkenOm een profiel te schetsen van de Nederlander die op vakantie gaat in een eigen accommodatie in Zeeland, wordt hieronder een aantal persoonskenmerken genoemd.

Waardering voor de vakantieVaste gasten worden niet gevraagd naar de waardering voor hun vakantie in Zeeland.

Leeftijd vaste gasten Zeeland

Page 37: Trendrapport Zeeland 2011-12

In onderstaande afbeelding wordt het totaal aantal vakanties (toeristisch én vast samen) vanNederlanders voor de Zeeuwse regio’s en Goeree-Overflakkee getoond. Het belang vanSchouwen-Duiveland en Walcheren nam in 2011 toe. Daartegenover staat dat het marktaan-deel van Noord-Beveland en Zeeuws-Vlaanderen afneemt. Van Goeree-Overflakkee vermeldenwe alleen het absolute aantal vakanties. Dit is sterk toegenomen ten opzichte van vorig jaar.Ook in de rest van het hoofdstuk nemen we Goeree-Overflakkee mee in de cijfers. Als erZeeuwse cijfers genoemd worden is Goeree-Overflakkee als vanzelfsprekend niet meegerekend.Echter als we de Zeeuwse regio’s opsplitsen zetten we Goeree-Overflakkee hiernaast om dezeook mee te kunnen nemen in de vergelijking.

Regionale verdeling vakanties 2011

Regionale ontwikkeling aantal vakanties De onderstaande grafieken tonen de ontwikkeling van het binnenlands toerisme naar regio inde periode 2009 - 2011. Per regio wordt daarbij onderscheid gemaakt naar vakanties vanvaste gasten en toeristische vakanties. In totaal werden er in Zeeland 1.340.000 vakantiesdoorgebracht door Nederlandse vakantiegangers. De onderstaande grafieken tonen de ontwik-keling van het binnenlands toerisme naar regio in de periode 2009 - 2011. Per regio wordtdaarbij onderscheid gemaakt naar vakanties van vaste gasten en toeristische vakanties. In totaalwerden er in Zeeland 1.270.000 vakanties doorgebracht door Nederlandse vakantiegangers.

Vakanties van Nederlanders op Schouwen-Duiveland

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/2012 37

Bron: CVO

Bron: CVO

6. Binnenlands toerisme per regio

Page 38: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/201238

Vakanties van Nederlanders op Walcheren

Vakanties van Nederlanders in Zeeuws-Vlaanderen

Vakanties van Nederlanders in regio Bevelanden en Tholen

Bron: CVO

Bron: CVO

Bron: CVO

Page 39: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/2012 39

In 2011 is er een daling van het aantal vakanties van Nederlandse toeristen in Zeeland. Vooralop Walcheren en de Bevelanden & Tholen is dit zichtbaar. Op Zeeuws-Vlaanderen, Schouwen-Duiveland en Goeree-Overflakkee neemt het aantal toeristische vakanties wel iets toe.

In Zeeland zijn er in totaal 6,1 miljoen toeristische overnachtingen en 1,5 miljoen overnachtin-gen van vaste gasten. Dit is een daling van respectievelijk 2% en 42%. De daling van het aantalovenachtingen van vaste gasten geldt voor alle regio’s.

Overnachtingen van Nederlanders op Schouwen-Duiveland

Vakanties van Nederlanders op Goeree-Overflakkee

Bron: CVO

Bron: CVO

Page 40: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/201240

Overnachtingen van Nederlanders op Walcheren

Overnachtingen van Nederlanders in de regio Bevelanden en Tholen

Overnachtingen van Nederlanders in Zeeuws-VlaanderenBron: CVO

Bron: CVO

Bron: CVO

Page 41: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/2012 41

VakantieduurOnderstaand diagram toont de ontwikkeling van de gemiddelde vakantieduur voor toeristischeen vaste vakanties tezamen. Net als in voorgaande jaren is de vakantieduur in 2011 in Zeelandhoger dan het landelijk gemiddelde, maar de gemiddelde vakantieduur is in Zeeland niettegenomen ten opzichte van voorgaande jaren. Van de regio’s kent de Bevelanden & Tholen delaagste gemiddelde vakantieduur in nachten. Walcheren kent de hoogste gemiddelde vakantie-duur in nachten. Opvallend is dat de gemiddelde vakantieduur op Goeree-Overflakkee sterkgedaald is.

Ontwikkeling gemiddeld aantal nachten alle vakanties van Nederlands

Gemiddelde bestedingen per persoon per regio (exclusief vaste gasten)Regionaal gezien wordt op de Bevelanden & Tholen door vakantiegangers het meest besteed: € 222 per persoon per vakantie. Vorig jaar was dit nog op Schouwen-Duiveland met € 202.De Bevelanden & Tholen heeft een stijging in het aantal bestedingen per persoon per vakantievan maar liefst € 50 ten opzichte van 2010. Toen liepen de bestedingen op de Bevelanden &Tholen achter op de bestedingen in de andere Zeeuwse regio’s.

Op walcheren en Zeeuws-Vlaanderen is in 2011 per persoon per vakantie het minst uitgegeven.Maar ook in deze regio’s ligt de besteding nog boven het Nederlandse gemiddelde.

Overnachtingen van Nederlanders op op Goeree-Overflakkee

Bron: CVO

Bron: CVO

Page 42: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/201242

Als we kijken naar het verloop van de bestedingen in de afgelopen drie jaar kunnen we concluderen dat de bestedingen schommelen, zowel per jaar als per regio en zowel per dag als per vakantie.

Gemiddelde bestedingen p.p. per vakantie naar regio (excl. Vaste gasten)

Gemiddelde bestedingen p.p. per vakantiedag naar regio (excl. Vaste gasten)

Leeftijd toeristische gastOpvallend is dat de meeste bezoekers aan Zeeland vallen in de leeftijdscategorie 50 tot 64jaar. Zeeuws-Vlaanderen kent de grootste groep toeristen van 65 jaar of ouder en van de toeris-tische gasten tussen 30 en 39 jaar oud (relatief jong) verblijft de grootste groep op Schouwen-Duiveland en Goeree-Overflakkee.

Bron: CVO

Bron: CVO

Page 43: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/2012 43

Leeftijd toeristische gast naar regio in %

Reisgezelschap toeristische gastHieronder wordt weergegeven met hoeveel personen men in Nederland, Zeeland en deZeeuwse regio’s op vakantie gaat. De meeste vakanties in Zeeland worden doorgebracht mettwee tot vier personen. Ook het aandeel groepen (meer dan 7 personen) ligt hoog. Regionaalvalt vooral het hoge aandeel groepsvakanties in Schouwen-Duiveland op.

Een en ander leidt tot een gemiddelde groepsgrootte, die hieronder wordt getoond. De gemid-delde groepsgrootte is over het algemeen gezien toegenomen. Alleen in Schouwen-Duiveland isde gemiddelde groepsgrootte afgenomen (-0,1). De sterkste groei van de gemiddelde groeps-grootte zien we in Walcheren (+0,4).

Gemiddelde groepsgrootte reisgezelschap naar regio

Bron: CVO

Bron: CVO

4,64,2 4

3,74,3

3,9

Page 44: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/201244

7. Attractiebezoek

Jaarlijks verzamelt Kenniscentrum Kusttoerisme de bezoekersaantallen van allerlei attracties enevenementen in Zeeland. Voor de bezoekersaantallen van musea is dankbaar gebruik gemaaktvan de gegevens verzameld door Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland (SCEZ). Onderstaandoverzicht toont de meest bezochte attracties, musea en evenementen. De gegevens zijn geba-seerd op eigen opgaven van bedrijven en organisatoren.

Zeeuwse musea standgehouden in 2011

In een wat turbulent museumjaar door bezuinigingen bezochten 461.442 bezoekers in2011 een museum in Zeeland. De 41 musea in Zeeland die open waren konden daar-mee helaas het record uit 2010 niet overtreffen.

Zij trokken in 2011 gemiddeld 3% minder bezoekers dan in het topjaar 2010. Dezedaling is deels te wijten aan het feit dat een aantal musea in Zeeland in 2011 tijdelijkgesloten waren. Het zomerseizoen daarentegen was redelijk gunstig voor de musea. Decijfers komen uit een recente inventarisatie van de SCEZ.

Top 5-museaDe echte uitschieter is, ook weer in 2011, het Watersnoodmuseum in Ouwerkerk met 60.080bezoekers. Het Watersnoodmuseum wordt gevolgd door het Spoorwegmuseum StoomtreinGoes-Borsele dat 2011 afsloot met ongeveer 42.500 bezoekers. Voor beide musea is dithelaas wel een daling ten opzichte van de groei in de voorgaande jaren. De vanouds grootstemusea in Zeeland, het Zeeuws Museum in Middelburg en Zeeuws maritiem muZEEum inVlissingen, sloten 2011 beide af met ruim 36.000 bezoekers. Ook dat betekent een kleinedaling van gemiddeld 5% ten opzichte van het jaar daarvoor. De Top 5 in Zeeland wordt voltooid door Terra Maris, museum voor natuur en landschap in Oostkapelle, dat met ruim34.000 bezoekers, voor dit museum een winst van 10%. Terra Maris zet daarmee de stijgendelijn van de afgelopen twee jaar door. Een van de redenen hiervoor is de grote belangstellingvoor het nieuwe Mottekasteel in de landschapstuin en het daarbij georganiseerde middeleeuwsfestijn.

Stijgende lijnSpeciale vermelding verdienen het Polderhuis Westkapelle met bijna 30.000 bezoekers, hetdoor bezuinigingen geplaagde Historisch Museum De Bevelanden in Goes met meer dan27.000 bezoekers (een stijging van 30%) en Bevrijdingsmuseum Zeeland in Nieuwdorp metruim 22.000 bezoekers (een stijging van 22,5%). De stijging van Historisch Museum DeBevelanden komt door de landelijke belangstelling voor de wisselexpositie ‘Kantje Boord’, waarveel publiek van buiten Zeeland voor naar Goes trok.

Landelijke vergelijking Op 21 december publiceerde de Nederlandse Museumvereniging een overzicht van de bezoek-cijfers bij de 55 grootste musea in Nederland. Daaruit bleek dat landelijk de bezoekersaantallenmet ruim 1 miljoen zijn gestegen. Er zijn het afgelopen jaar zeker 18 miljoen bezoeken geteld,tegenover krap 16,9 miljoen het jaar daarvoor. De Nederlandse Museumvereniging geeft aandat de stijging vooral te danken is aan de heropening van diverse musea, zoals HetScheepvaartmuseum en de tijdelijke heropening van het Stedelijk Museum, beide in Amsterdam.Dit landelijke beeld stemt niet overeen met Zeeland. Hier zijn juist enkele musea geslotenwegens verbouwing/herinrichting (Stadhuismuseum Zierikzee), verhuizing (SchoolmuseumTerneuzen) of restauratie (OosterscheldeMuseum Yerseke). Zeeland kende afgelopen jaar geenheropeningen van musea. Die staan voor dit 2012 en 2013 wel weer in de planning. Bron scez

Page 45: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/2012 45

Plaats Naam 2009 2010 2011

Attracties

Burgh-Haamstede Deltapark Neeltje Jans 298.000 304.000 300.000Goes Sportpunt Zeeland 200.000 188.000 186.000Middelburg Nat. Museum de Voetbal Experience x 150.000 140.000Terneuzen SnowBase 140.000 140.000 250.000Vlissingen Het Arsenaal 160.000 130.000 100.000Middelburg Mini Mundi 100.000 100.000 100.000Sluis Toversluis 80.000 80.000 75.000Vlissingen Speelcircus Bambini 80.000 80.000 65.000Grijpskerke Imkerij Poppendamme 75.000 67.000 55.000Kwadendamme Berkenhof's Tropical Zoo 50.000 50.000 57.000Middelburg Rondvaart Middelburg 45.500 43.000 40.000Vrouwenpolder Bezoekerscentrum Nationaal

Park Oosterschelde 29.500 30.500 25.157Middelburg Utropia, tropische vogel- en plantentuin 31.000 30.000 32.000Kamperland Five Star Farm 7.500 15.000 10.000Middelburg Abdijtoren De Lange Jan 10.000 10.000 15.000Burgh-Haamstede Kinderkermis ‘t Kraaiennest 6.000 7.000 7.500Terneuzen Portaal van Vlaanderen 4.000 6.200 9.200Kamperland Bierbrouwerij Emelisse 3.800 5.500 5.500

Musea, bezoekerscentra, bezienswaardige gebouwen, tuinen

Ouwerkerk Watersnoodmuseum 53.120 62.120 60.080Goes Spoorwegmuseum Stoomtrein

Goes-Borsele 45.350 47.320 42.500Vlissingen Zeeuws maritiem muZEEum

(incl. Fort Rammekens) 40.390 38.340 36.800Middelburg Zeeuws Museum 40.870 38.310 36.111Oostkapelle Terra Maris, museum voor natuur en

landschap 27.730 31.420 34.438Westkapelle Dijk- en Oorlogsmuseum Polderhuis 21.650 30.340 29.329Zierikzee Museumhaven Zeeland 12.000 21.320 18.000Goes Historisch Museum De Bevelanden 10.610 21.240 27.667Nieuwdorp Bevrijdingsmuseum Zeeland 3.860 18.040 22.100Emmadorp Bezoekerscentrum Saeftinghe 6.720 16.960 17.000Vlissingen/Zoutelande Bunkermuseum 9.940 16.130 15.080Zierikzee Maritiem Museum 14.540 14.750 9.553Breskens Visserijmuseum Breskens 13.300 14.530 15.000Domburg Marie Tak van Poortvliet Museum 8.740 12.620 9.951Veere Stadhuismuseum De Vierschaar 10.010 10.490 8.330Veere Museum De Schotse Huizen 9.310 10.450 9.906Dreischor Streek- en Landbouwmuseum

Goemanszorg 7.370 6.770 5.739Kapelle Fruitteeltmuseum Kapelle 5.770 5.100 6.500Groede Museumstraat Het Vlaemsche Erfgoed 8.000 4.500 5.000

Evenementen

Brouwersdam Concert at Sea 80.000 80.000* Breskens Visserijdagen 60.000 55.000 100.000Middelburg Danceparade 60.000 55.000 50.000Vlissingen Film by the Sea 43.500 45.000 45.700Bruinisse Visserijdagen 50.000 30.000 40.000Yerseke Mosseldag 45.000 30.000 25.000Zoutelande Kustmarathon 26.850 25.000 Vlissingen Bevrijdingsfestival 25.000 25.000 30.000Vlissingen Strandmotorcross 20.000 6.000 Middelburg Middelburg Vól-Koren 15.000 15.000 20.000Nisse Schaapscheerdersfeest 15.000 * Sas van Gent Folkore festival Zeeland 9.500 6.500Goes Dancetour 8.000 8.000 7.500Middelburg Southpark Festival 8.000 8.000 10.000Oostkapelle Zeeuwse Nazomer fair --- 8.000 7.000

Bron: Kenniscentrum Kusttoerisme / SCEZ

* geheel of gedeeltelijk afgelast

Page 46: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/201246

8. Werkgelegenheid

Toerisme en recreatie zijn vertakt door allerlei bedrijfstakken en sectoren, het is dan ook moeilijkte bepalen hoeveel werkgelegenheid hierdoor gegenereerd wordt. Er zijn meerdere manierenom de toeristisch-recreatieve werkgelegenheid te berekenen. In de landelijke R&T standaard (zie bijlage 1) is afgesproken om de werkgelegenheid te bepalen via de aanbodzijde: het aantalwerkzame personen bij bedrijven die direct gerelateerd zijn aan toerisme en recreatie.Toeleveranciers worden buiten beschouwing gelaten, evenals bedrijven die niet toeristisch vanaard zijn, maar die wel bestedingen van toeristen ontvangen (bijvoorbeeld de reguliere detail-handel als een bakker of supermarkt). Hiervoor is een selectie gemaakt van SBI-codes, decodes waarmee CBS bedrijven op basis van hun activiteiten indeelt in bedrijfstakken. De afbakening is ingedeeld in de volgende zeven groepen, een nadere uitwerking van dezegroepen staat in bijlage 1:1) detail & groothandel2) logiesverstrekking3) horeca4) vervoer- en reisindustrie5) cultuur, recreatie en amusement6) sport7) overig

Met behulp van het LISA Vestigingenregister is nagegaan hoe groot de werkgelegenheid in desector is. De peildatum voor het LISA-bestand is in Zeeland steeds 1 mei, hetgeen betekent datseizoens-werkgelegenheid, zoals die met name in de toeristisch-recreatieve sector aan de ordeis, nauwelijks is inbegrepen.

Toeristisch-recreatieve werkgelegenheid – totaalIn 2011 waren er 14.740 personen in Zeeland werkzaam in de toeristisch-recreatieve sector,2% minder dan in 2010. De totale Zeeuwse werkgelegenheid nam in 2011 licht toe met 0,4%van 172.600 personen in 2010 naar 173.210 personen in 2011. In Zeeland heeft Toerisme &recreatie een aandeel van 8,5% in de totale werkgelegenheid. In Nederland is het aandeel vanToerisme & Recreatie 6,1%.

Aantal banen in toerisme en recreatie in Zeeland

Bron: LISA

Page 47: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/2012 47

Bron: LISA

Bron: LISA

Toeristisch-recreatieve werkgelegenheid - naar regioRegionaal gezien is de werkgelegenheid in de toeristisch-recreatieve sector in de meeste regio’svrijwel stabiel. Alleen Walcheren ziet het aantal banen in toerisme & recreatie nog steeds toenemen. In de andere regio’s daalt de toeristische werkgelegenheid licht of blijft deze gelijkaan 2010.

Het aandeel van toerisme & recreatie in de totale werkgelegenheid is als vanouds het grootstop Schouwen-Duiveland. In de andere regio’s heeft de toeristisch-recreatieve sector een kleineraandeel in de werkgelegenheid. Het kleinst is het aandeel op de Bevelanden & Tholen.

Schouwen-Duiveland

Goerree Overflakkee Walcheren Zeeuws-Vlaanderen

Bevelanden & Tholen

Page 48: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/201248

2009 2010 2011

Horeca (excl. logies) 8.080 7.980 7.690

Logiesverstrekking 3.830 3.920 3.980

Cultuur, recreatie en amusement 590 550 540

Vervoer & reisindustrie 560 560 540

Detail- en groothandel in recreatiegoederen 480 490 460

Sport 290 290 340

Overig 1.050 1.060 1.040

Totaal 14.980 15.000 14.740

De horeca in Zeeland blijft met 7.690 werkzame personen in 2011 de grootste werkgever in detoeristisch-recreatieve sector, maar het aantal banen nam wel af ten opzichte van 2010. Het aantal banen bij verblijfsaccommodaties nam, net als vorig jaar, aanzienlijk toe. In de sector Overig nam het aantal banen licht af. Ook het totaal neemt af met +/- 2%.

De verdeling van de werkgelegenheid verschilt per regio. Op Schouwen-Duiveland is het aandeel van verblijfsaccommodaties hoger dan gemiddeld. In Zeeuws-Vlaanderen is het aantalbanen in de horeca relatief groot. Op de Bevelanden & Tholen zijn relatief meer banen in deoverige sectoren binnen de toeristische werkgelegenheid. Het percentage van de verhoudingvan de werkgelegenheid schommelt licht, maar de vergelijking zoals hierboven beschrevengaat al jaren op.

Regionale toeristische werkgelegenheid naar sectoren 2011

Bron: LISA

Bron: LISA

Toeristisch-recreatieve werkgelegenheid - naar sector

Page 49: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/2012 49

Literatuurlijst

Bij het samenstellen van deze rapportage is o.a. gebruik gemaakt van de volgende bronnen:

- Ars, B., Visser, E. (2010). Kijk, de toerist van morgen. Brazilë, Rusland, India, China.

- Binnenlands Bestuur (2011). Jong en ambtenaar 2011. Het nieuwe werken.

- http://www.sdu.nl/pdf/het-nieuwe-werken-hfdst1.pdf

- Kenniscentrum Kusttoerisme (2011). Inkomend toerisme in Zeeland.

- Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB (2009). Verlangen naar vrije tijd. Trends in recreatie en vakantie 2009/2010.

- Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB (ongepubliceerd). ANWB Trendslated. Klantkennis.

- Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB (2010). Op weg naar 2015. Trends in mobiliteit.

- NBTC Afdeling Research (2011). Toerisme in perspectief 2011. Ontwikkelingen m.b.t.inkomend en binnenlands toerisme nader bekeken.

- Nederstigt, J., Poiesz, T. (2010). Consumentengedrag.

- NRIT Onderzoek, NHTV internationaal hoger onderwijs Breda (2010). Trendrapport toerisme, recreatie en vrije tijd 2009/2010.

- www.trendwatching.com/trends

- Rabobank

Page 50: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/201250

Meer weten? Themapublicaties

Jaarlijks publiceert Kenniscentrum Kusttoerismeverschillende themarapporten waarin dieper inge-gaan wordt op cijfers over specifieke onderwerpen.Een greep uit het aanbod:

Daarom Watersport Deze themapublicatie geeft antwoord op de vraag:Waarom watersport? Kort samengevat; Dankzij dewatersport kunnen we Nederland waterland goedBeleven; De watersport weet toeristen en recreanten te vermaken en zorgt ervoor dat zij veelgeld in regio’s besteden. Voor veel bedrijven is ditde reden om in de watersport te ondernemen.Daarnaast creëert watersport een aantrekkelijkeomgeving voor wonen en kan watersport eenbelangrijke rol spelen in het ontwikkelen van deruimte.

Vrijetijdsbesteding in de Delta 2012 Deze themapublicatie “Vrijetijdsbesteding in deDelta” van Kenniscentrum Kusttoerisme biedt uinzicht in de tijdbesteding van Nederlanders,zoomt dan verder in op de besteding van hun vrijetijd en strijkt dan neer in de Delta om in te gaanop uitstapjes in de regio en uitstapjes van mensenuit de regio.

Cruisetoerisme Deze themapublicatie geeft inzicht in de wereld-wijde cruise-industrie en zoomt in op de Zeeuwsesituatie. De cruise-industrie kan een enorme positieve bijdrage leveren aan een toeristischebestemming en kan economische voordelen opleveren. Het is een interessante nichemarkt voorkustregio’s. Zo ook voor de provincie Zeeland.

Toeristische rapportage Tholen 2010-2011Rapportage over toeristische cijfers, gasttevreden-heid en werkgelegenheid in de toeristisch-recreatieve sector op Tholen.

Deze themarapporten en meer zijn te downloadenop de website www.kenniscentrumtoerisme.nl

Page 51: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/2012 51

Bijlage 1: Landelijke R&T standaard

De landelijke R&T standaard is ontwikkeld in opdracht van de werkgroep recreatie & toerismevan het Interprovinciaal Overleg. Doel hiervan is eenduidige afspraken te maken over hetmeten en bepalen van de bestedingen en de werkgelegenheid oftewel de economische betekenis van de vrijetijdssector. De meerwaarde van de standaard ligt vooral in de mogelijkheid om de resultaten van een provincie of regio met andere provincies en met de landelijke resultaten te vergelijken - zonder dat men appels met peren vergelijkt.

De standaard - kenmerkenDe standaard is modulair van opbouw. Deze modulaire opbouw heeft diverse voordelen. Ten eerste kan zo per module (bijv. uitgaven tijdens uitstapjes of uitgaven tijdens vakanties van buitenlanders) gezocht worden naar de meest geschikte landelijke bron of kan geconstateerdworden dat er voor een bepaalde module geen (geschikte) landelijke bron bestaat of dat eraanvullende berekeningen nodig zijn. Daarnaast kunnen provincies & regios door de modulaireopbouw ook besluiten slechts gedeeltelijk - voor een aantal modules - bij de standaard aan tehaken.

De standaard is dynamisch van aard. Op dit moment wordt er gekozen voor een bepaalde -meest geschikte - bron voor de invulling van een bepaalde module. Het verdwijnen van bron-nen of het verschijnen van nieuwe onderzoeken kan echter leiden tot de keuze voor een nieuwebron of de signalering van een nieuwe lacune. Jaarlijks zal de standaard daarom tegen het lichtgehouden worden.

De standaard - bestedingen in de vrije tijdOnderstaand schema geeft weer in welke onderdelen (modules) de bestedingen in de vrijetijds-sector onder te verdelen zijn en welke bronnen er per module beschikbaar zijn. De moduleswaarvoor bronnen beschikbaar zijn, zijn groen gearceerd, modules waar op dit moment (nog)geen bronnen voor beschikbaar zijn, zijn groen/wit gearceerd.

Page 52: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/201252

De standaard – werkgelegenheid in de vrijetijdssectorBinnen de standaard voor de vrijetijdssector is gekozen voor LISA (Landelijk Informatiesysteemvan Arbeidsplaatsen en Vestigingen) als bron voor de werkgelegenheidscijfers. LISA (LandelijkInformatie Systeem Arbeidsorganisaties) is een landelijk dekkend systeem dat gevoed wordt uit18 regionale vestigingsregisters. In elke provincie is een vestigingenregister beschikbaar. LISA iseen databestand met gegevens over alle vestigingen in Nederland waar betaald werk wordt ver-richt. Per vestiging zijn gegevens beschikbaar over het aantal werkzame personen (in banen),naar hoofdactiviteit, geslacht en urengrens. Het LISA werkt met de Standaard Bedrijfsindeling(SBI) codes van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS). Dit is een hiërarchische indeling vaneconomische activiteiten.

Binnen LISA is een afbakening gemaakt van SBI codes die binnen deze standaard geheel ofgedeeltelijk tot de vrijetijdssector horen. Hiervoor is nagegaan welke branches samenhangenmet de vrijetijdssector. In de afbakening zijn een aantal branches niet integraal toegerekend aande toeristisch-recreatieve sector, maar ten dele. Hierbij zijn gewichten toegekend al naar gelangde betekenis van de branche.

De branches worden weergegeven in zeven activiteitengroepen. Per activiteit is aangegeven inwelke mate de werkgelegenheid wordt meegeteld voor de toeristisch-recreatieve sector (ziekolom ‘weging’). Voorbeeld: de werkgelegenheid in de branche ‘vervoer per spoor’ kan nietvolledig aan de toeristisch-recreatieve sector worden toegerekend, maar een deel ervan komtzeker voort uit toerisme en recreatie.

SBI-code Omschrijving Weging

Detail- en groothandel4519.4 Handel in en reparatie van caravans 100%4649.2 Groothandel in watersportartikelen 100%4649.3 Groothandel in kampeerartikelen (geen caravans) 100%4730 Benzineservicestations 10%4764.2 Winkels in watersportartikelen 100%4764.3 Winkels in sportartikelen (geen watersport) 100%4764.4 Winkels in kampeerartikelen (geen caravans) 100%4772.2 Winkels in lederwaren en reisartikelen 30%4778.1 Winkels in fotografische artikelen 30%

Logiesverstrekking5510.1 Hotel-restaurants 100%5510.2 Hotels (geen hotel-restaurants), pensions en conferentieoorden 100%5520.1 Verhuur van vakantiehuisjes en appartementen 100%5520.2 Jeugdherbergen en vakantiekampen 100%5530 Kampeerterreinen 100%5590 Overige logiesverstrekking 100%Horeca5610.1 Restaurants 100%5610.2 Cafetaria's, lunchrooms, snackbars, eetkramen e.d. 100%5610.3 IJssalons 100%5630 Cafés 100%

Vervoer en reisindustrie4910 Personenvervoer per spoor (geen tram of metro) 10%4932 Vervoer per taxi 10%4939.1 Ongeregeld personenvervoer over de weg 10%5010 Zee- en kustvaart (passagiersvaart en veerdiensten) 50%5030 Binnenvaart (passagiersvaart en veerdiensten) 10%5110 Personenvervoer door de lucht 10%5222 Dienstverlening voor vervoer over water 10%5223 Dienstverlening voor de luchtvaart 10%7911 Reisbemiddeling 100%7912 Reisorganisatie 100%7990 Informatieverstrekking op het gebied van toerisme 100%

Page 53: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/2012 53

SBI-code Omschrijving Weging

Cultuur, recreatie en amusement 5914 Bioscopen 100%9001.1 Beoefening van podiumkunst 100%9001.3 Circus en variété 100%9004.1 Theaters en schouwburgen 100%9004.2 Evenementenhallen 100%9102.1 Musea 100%9102.2 Kunstgalerieën en expositieruimten 100%9104.1 Dieren- en plantentuinen, kinderboerderijen 100%9104.2 Natuurbehoud 100%9321.1 Pret- en themaparken 100%9321.2 Kermisattracties 100%

Sport8551.1 Zeil- en surfscholen 100%8551.9 Overig sport- en recreatieonderwijs 30%9311 Exploitatie van sportaccommodaties (zwembaden + overig) 30%9312 Buitensport 30%9313 Fitnesscentra 100%9314 Binnensport 30%9315.1 Zwem- en onderwatersport 30%9315.2 Roei-, kano-, zeil- en surfsport e.d. 30%9319.1 Beroepssportlieden 30%9319.2 Hengelsport 100%9319.3 Verzorgen van vistochten 100%9319.4 Supportersverenigingen (sport) 30%9319.5 Organiseren van sportevenementen 30%9319.6 Overkoepelende organen en samenwerkende adviesorganen

op het terrein van sport 30%9319.9 Overige sportactiviteiten 30%9329.1 Jachthavens 100%

Overig3012 Bouw van sport- en recreatievaartuigen 100%7711.1 Verhuur van personenauto's en lichte bedrijfsauto's (geen lease) 10%7712 Verhuur en lease van bestel en vrachtauto's, autobussen en campers 30%7721 Verhuur en lease van sport- en recreatieartikelen 100%7734 Verhuur en lease van schepen 30%8230 Organiseren van congressen en beurzen 100%9200.1 Loterijen en kansspelen 100%9200.9 Exploitatie van amusements- en speelautomaten 100%9329.9 Overige recreatie 100%9604 Sauna's, solaria, baden e.d. 100%

Page 54: Trendrapport Zeeland 2011-12

Toeristische Trendrapportage Zeeland 2011/201254