Trefdag trajectbegeleiding inburgeringsbeleid

17
Inburgering. Een onthaalbeleid voor nieuwkomers als sleutel tot integratie. Dirk Jacobs (Institut de Sociologie, ULB) http://germe.ulb.ac.be Twitter: @DirkJacobs71 Trefdag TB, Antwerpen 21 december 2012

description

Trefdag trajectbegeleiders inburgering in Vlaanderen http://www.kruispuntmi.be/uploadedFiles/VMC/Vormingsaanbod/Vormingen/Programma%20Trefdag%20TB(1).pdf

Transcript of Trefdag trajectbegeleiding inburgeringsbeleid

Page 1: Trefdag trajectbegeleiding inburgeringsbeleid

Inburgering. Een onthaalbeleid voor nieuwkomers als sleutel tot integratie.

Dirk Jacobs (Institut de Sociologie, ULB)

http://germe.ulb.ac.be Twitter: @DirkJacobs71

Trefdag TB, Antwerpen 21 december 2012

Page 2: Trefdag trajectbegeleiding inburgeringsbeleid
Page 3: Trefdag trajectbegeleiding inburgeringsbeleid

Analytische kijk vanop een afstand:

-> Evolutie van het integratiebeleid(van geen beleid over “minderhedenbeleid” naar “onthaalbeleid”)

-> De opmars van het bredere concept burgerschap (gewijzigde politiek-ideologische constellatie)

-> Vergelijkend internationaal perspectief op citizenship trajectories

-> Kritische reflecties bij het inburgeringsbeleid

Page 4: Trefdag trajectbegeleiding inburgeringsbeleid
Page 5: Trefdag trajectbegeleiding inburgeringsbeleid

Als het regent in Parijs, druppelt het in Brussel…

-De onvertaalbare notie “inburgering”

-Vlaams minderhedenbeleid historisch geïnspireerd door Nederlandse beleid

-Vlaanderen: incrementeel beleid (multicultureel beleid plus individueel onthaalbeleid)

-Franstalige België: assimilationistisch laisser-faire

-In heel Europa convergentie naar inburgeringstrajecten (open method of coordination)

-Franstalig België zal ook parcours d’intégration introduceren (cfr. parlementaire debatten rond familiehereniging en nationaliteitsverwering)

Page 6: Trefdag trajectbegeleiding inburgeringsbeleid
Page 7: Trefdag trajectbegeleiding inburgeringsbeleid

- Burgerschap ‘hot’ topic in jaren tachtig en negentig -> verhouding tussen individuele rechten en verbondenheid met een gemeenschap

- Kymlicka & Norman (1994) / Van Stokkom (1991):

-burgerschap-als-legale-status (“toegangscomponent”)

-burgerschap-als-gewenste status (“verantwoordelijkheidscomponent”)

- Rechten en plichten vertoog

- Meer nadruk op zelfredzaamheid en verantwoordelijkheid van individuen…

- … maar dat veronderstelt gelijke kansen

Page 8: Trefdag trajectbegeleiding inburgeringsbeleid

Veranderingen in burgerschap-als-legale-status door internationale migratie

Twee analytische modellen in de literatuur:

-Denizenship model (Heisler & Heisler)-Postnationaal model (Soysal)

-> Het gaat over participatiemodellen“rights based approach”

In politieke debat komt de notie van burgerzin (verantwoordelijkheidscomponent) sterker aan bod in discussies over de multiculturele samenleving

-> Idee dat men burgerschap moet ‘verdienen’-> Zogenaamde “failliet” van multiculturele

beleid

Page 9: Trefdag trajectbegeleiding inburgeringsbeleid

Evoluties in het integratiebeleid in Nederland

-WRR Rapport Etnische Minderheden (1979): emancipatie met behoud van eigen identiteit

-Minderhedennota (1983)

-WRR Rapport Allochtonenbeleid (1989): meer nadruk op taalverwerving en zelfredzaamheid

-Integratiebeleid etnische minderheden (1994)

-Rapport “Han & Zwan” Beleidsopvolging Minderhedendebat (1994) van Han Entzinger en Arie van der Zwan

-Wet Inburgering Nieuwkomers (1998)

-Wet Inburgering (2006) Rita Verdonck: al inburgeren voor je naar Nederland komt !

Page 10: Trefdag trajectbegeleiding inburgeringsbeleid

Hoera! Eindelijk een onthaalbeleid

-Management van diversiteit-Aanvaarding status immigratie maatschappij-Nobel doel zelfredzaamheid en emancipatiebeleid bevorderen-Verplichting is ook verplichting voor overheid…

Polemische punten bij inburgeringstrajecten:

1)Inburgeringsbeleid als vermomd ontradend migratiebeleid

2)Inburgeringsbeleid als selectief disciplineringsbeleid

3)Verplichte inburgering is een ‘onliberale’ maatregel

4)Gevolgen voor rechtspositie: in plaats van instrument tot zelfredzaamheid, een belemmerend beleid

5)Normatieve inhoud: beeld van wie we willen zijn?

Page 11: Trefdag trajectbegeleiding inburgeringsbeleid

Heikel punt 1: inburgeringsbeleid als vermomd ontradend immigratiebeleid

Nederland na Rita Verdonck: testen via computers in het buitenland

Frankrijk Sarkozy: “Immigration choisie” versus “immigration subie”

Page 12: Trefdag trajectbegeleiding inburgeringsbeleid

Heikel punt 2: de selectie van doelgroepen wijst op politiek-ideologische finaliteit van disciplinering

- EU-burgers kunnen niet verplicht worden- OECD-onderdanen worden vaak ontzien- Inkomensgrens

Discussie-avond mei 2000 in Antwerpen

Jacobs: “Disciplinering van lieden uit arme landen voor optimale inschakeling op de arbeidsmarkt?”

Entzinger: “Ja, socialisering”

Page 13: Trefdag trajectbegeleiding inburgeringsbeleid

Heikel punt 3: de verplichting is een onliberale maatregel

Christian Joppke: “liberal states using illiberal means”

De staat grijpt hier toch redelijk ver in

Paternalistische neo-koloniale (?) houdingIn hoeverre is dit legitiem?Wat is de effectiviteit? Is er proportionaliteit?

Daar tegenover staat:-Ook verplichting voor de overheid-Plichten horen bij burgerschap-Kan opgevat worden als een soort alternatieve leerplicht

Page 14: Trefdag trajectbegeleiding inburgeringsbeleid

Heikel punt 4: gevolgen voor rechtspositie

Allerlei sancties:-Korten uitkering-Niet verlengen van verblijfsvergunning-Weigeren permanente verblijfsvergunning-Weigeren nationaliteit-Weigeren gezinshereniging

Is dit nog integratiebeleid gericht op faciliteren integratie en zelfredzaamheid?

Andere doelen van beleid?

- Symbolic politics?- Though on immigration, though on immigrants?- Ontradend effect? (cfr. Verdonck, Sarkozy, etc.)

Page 15: Trefdag trajectbegeleiding inburgeringsbeleid

Heikel punt 5: normatieve inhoud

Enkele taalverwerving? Waarden en normen?Geschiedenis?Kennis van instituties?

Cfr. Nederlandse video: versie mét en versie zonder blote borsten en homohuwelijk

Pijnpunten: -Europese waarden en normen verschillend in elk land!-Mogelijk paternalistisch en stigmatiserend-In hoeverre beantwoorden staatsburgers aan het normatieve ideaal?

Verschillende heikele punten en gevaren voor toekomst, maar kind niet met badwater weggooien, wel integendeel

Page 16: Trefdag trajectbegeleiding inburgeringsbeleid

IMMIGRANT CITIZEN SURVEY

Survey among citizens of non-EU origin born outside of Belgium in Brussels (n=413), Antwerp (n=318) and Liège (n=296)

-Attended language/integration course?

40% in Antwerp, 19,3% in Brussels, 22,6% in Liège59,9% not in Antwerp, 80,7% not in Brussels, 77,4% not in Liège

WHO MORE LIKELY TO ATTEND?- Newcomers and refugees in Antwerp (legal obligation)- Women in Liège

-Assessment benefits course?

4,9% no use in Antwerp, 5,3% no use in Brussels, 6,8% no use in Liège

Page 17: Trefdag trajectbegeleiding inburgeringsbeleid

En guise de conclusion…

Hoera! Eindelijk een onthaalbeleid.

Er zijn wat heikele punten in ons inburgeringsbeleid maar we zijn Nederland of Frankrijk niet.

De bottom-line is nog steeds:U werkt aan emancipatie, sociale mobiliteit en

sociale cohesie

Dat is fantastisch.

Echt.

Dank u !

17