V R I J D A G 17 A P R I L 1942 T W E E D E J A A R G A N G N U M M E R 16

TRANSPORT — een bedrijf van enorme betekenis(Zie blz. 8 en 9)

DE NIEUWETAAK VAN HET N.V.VD e tijden veranderen en wij ver*

anderen met hen, luidt een oudgezegde.Dit moge gelden voor den individuelen mens, het geldt in gelijkemate voor organisaties en instellingen. Deze immers bestaan uitmensen en hebben den mens tot voorwerp van werkzaamheid, zodatzij in gelijke mate als hij veranderen moeten.Ook met het N.V,V. is dit het geval.Het N.V.V. heeft in de nieuwe tijd, met zijn zodanig veranderdeomstandigheden, een geheel andere taak te vervullen dan het doorde oude tijd was opgelegd.Dit kan reeds blijken uit de omschrijving van die taak, thans en inhet verleden.Wat het N.V.V. thans te doen heeft is: het verbeteren van delevensomstandigheden van~den werkenden mens. D.it lijkt heel veelop: het verbeteren der arbeidsvoorwaarden van den arbeider, zoalsde omschrijving voorheen luiden kon. Toch is zij een geheel andere.De eerste is veel ruimer dan de tweede, die een veel beperkter werk*terrein veronderstelt.Levensomstandigheden: dat woord omvat heel wat meer- dan alleen:arbeidsvoorwaarden Onder de laatste verstaan wij voornamelijkhet loon en de arbeidstijd; voorts de zorg voor veiligheidsmaat*regelen in het bedrijf en dergelijke zaken. Onder levensomstandig*heden valt letterlijk alles wat het menselijk leven waarde geeft ofhet ter neer drukt. Het eerste moet worden bevorderd, het laatstetegengegaan.Het N.V.V. nu heeft deze veelomvattende taak op zich genomen.Het heeft deze taak op zich genomen ten aanzien van den werken*den mens. Dat is ook alweer een veel ruimer begrip dan alleen:arbeider.

/•Onder arbeider werd oorspronkelijk alleen de handarbeider ver*-"staan. De zogenaamde hoofdarbeider viel buiten dit begrip. Hij hieldzich zelf er buiten! De hoofdarbeiders, in het begin der kapitalis*tische ontwikkeling weinig in aantal, waren de eerste directeassistenten van den persoonlijken on-dernemer en stonden in de strijd tus*sen kapitaal en arbeid aan zijn kant,meestal in een bevoorrechte positie.Voor georganiseerd optreden ten aan*zien van hun arbeidsvoorwaardenvoelden zij niets — zij meenden huneigen boontjes wel te kunnen doppenen konden dat aanvankelijk ook.Dat is langzamerhand veranderd.Met het voortdurend groter wordender ondernemingen werd de administratie van het arbeidsproceszodanig uitgebreid, dat zich langzamerhand ook een „hoedenprole*tariaat". zoals de term luidde, ging vormen. Sedert lang neemt dekantoorbediende, de lagere ambtenaar, de technicus en de meester*knecht dan ook zijn plaats in het leger van de georganiseerde arbeidin. neemt ook hij in de rijen van het N.V.'V. deel aan de vakstrijd.Alleen door deze uitbreiding evenwel wordt het begrip „werkendemens" toch nog niet helemaal gedekt.Dit omvat méér riog.Het omvat, zonder enige uitzondering, ieder mens, die in het belangder gemeenschap productieve arbeid verricht. , .Daarbij zijn dus slechts weinige groepen der bevolking uitgeschakeld.b. v. de kinderen en studerende jongeren, huisvrouwen, rentenierse d. Andere uitzonderingen echter zijn er niet. De ondernemer, dedirecteur of bedrijfsleider, de intellectueel, de winkelier, de boer, dedokter, architect of advocaat en wie al meer — zij allen verrichtenproductieve arbeid in het belang der volksgemeenschap. Zij allenzijn werkende volksgenoten, werkende mensen.Het N.V.V. nu wil hen in één enkel; allen en alles omvattendVerbond van de Arbeid samenvatten en zich richten op deverbetering van de levensomstandigheden yan- hen allen.

door COMMISSARIS H. J. WOUDENBERGDe arbeiders kwamen omhoog.Door verkorting van de arbeidstijd,hogere lonen, leerplicht, vakoplei*

ding, betere woningtoestanden en andere sociale maatregelen ont*stegen zij aan hun vroegere toestand van vernedering en minderewaardigheid. Ja, hier en daar streefden zij veel kleineren uit de„bourgeoisie" opzij, soms zelfs voorbij! Zoals kantoorbedienden enlagere ambtenaren zich ten aanzien van hun sociale positie reedsgeheel als „arbeiders" hadden Jeren beschouwen, zo kregen de han*deldrijvende en intellectuele middenstand en een aantal kleinereondernemers ook hoe langer hoe meer belang bij de arbeidersbevol*king, wier toenemende koopkracht een factor van betekenis werd.Niel_dat ook zij zich tot de arbeiders gingen rekenen. Dat niet!Zij waren en bleven, als in hoofdzaak zelfstandigen, „burgers".

De bedrijfsgemeenschap als

fundament der volkseenheid

V roeger,. toen het Iiberaal*kapitalistische stelsel nog heerste, zoudit een hersenschim zijn geweest. Er bestonden toen namelijk

veel te grote tegenstellingen tussen ondernemers en arbeiders.Tegenstellingen, die een voortdurende strijd, de klassenstrijd, tussenbeide groepen veroorzaakten.Die klassenstrijd sleepte op zijn beurt weer andere bevolkings*groepen mee. De beoefenaren der vrije beroepen, meestentijdsgestudeerden, de middenstanders, de intellectuelen in het bedrijfs*levejn, ^oals aanvankelijk ook het kantoorpersoneel e.d., behoordentot de natuurlijke aanhangers en bondgenoten van het kapitaal.Daar lag hun voordeel De arbeiders, met hun uitzonderlijk lagelevensstandaard en gebrek aan beschaving waren materieel encultureel verre hun minderen en konden hun niets bieden. Aldusontstond de tegenstelling: arbeidersklasse — bourgeoisie, onder welkelaatste benaming alle bovengenoemde, bij he't kapitaal belangheb*bende groepen, werden samengevat.Maar — de tijden veranderden!

Naar de andere kant echter werd de afstand veel groter. Met detoenemende macht van de banken, van het geldkapitaal, vormde deondernemerskaste op zich zelf aldra niet meer de eigenlijke„kapitalistische klasse". In sociaal opzicht kwamen de rijke rente*trekkers daarvoor in de plaats. Het onpersoonlijke, vrijwel onzicht*bare, geldbezit, de plutocratie, met haar internationaal karakter,trad in de plaats van den persoonlijken, zélf*ondernemenden kapi*taaibezitter. De zelfstandige, eigen ondernemers maakten plaats voorbedrijfsleiders, directeuren, die zelf ook slechts, zij het bijzondergoed bezoldigde, loontrekkers zijn. Hun maatschappelijke positie isin wezen aan die der arbeiders gelijk. Zij zijn echter dermate onder*worpen aan de tyrannieke macht van de plutocratie en daar dooreigen bezit of familierelaties ook zodanig mee verbonden, en hunpositie is, zolang zij trouwe dienaren dier .plutocratie willen zijn,zodanig bevoorrecht, dat velen van hen zich toch nog altijd als eenafzonderlijke sociale groep beschouwen.Desondanks heeft de voortgaande maatschappelijke ontwikkeling deaanvankelijke tegenstelling „bourgeoisie—proletariaat" veranderd inde nieuwe tegenstelling: „plutocratie—burgerij én arbeidersbevol*king". Sociaal*economisch zijn de laatste twee belangrijke bevol*kingsgroeperi van werkers in steeds groter belangentegenstellingtegenover het niét*werkende, onpersoonlijke geldkapitaal, de slechtsgering in aantal zijnde plutocraten, komen te staan.

Dit is de laatste fase van liberalismeen kapitalisme. Zij schept de voor*waarde voor de totstandkoming vaneen hecht verbonden arbeidsgemeen*schap aller werkers, die onderling,door een rechtmatige verdeling van

| het maatschappelijk product, socialeI gerechtigheid zal betrachten.

Het N.V.V. nu wil de belichamingzijn dezer arbeidsgemeenschap aller

' werkers, ten einde de levensomstan*digheden van hen allen te verbeteren.Dat betekent in geen geval, dat het N.V.V. hier een groepsbelangzou willen behartigen!Integendeel!

De belangen -der werkende volksgenoten — dat zijn dezelfde belan*gen als die van het gehele volk! Dat zijn tegelijkertijd de belangenvan de kinderen, van de jongelingschap, van de huismoeders, van deouden van dagen! Dat zijn de belangen der volksgemeenschap alsgeheel!Bovendien — de levensomstandigheden aller werkers verbeteren,hun sociale eenheid tot stand brengen, een arbeidskameraadschapscheppen — dat heeft de strekking, de arbeidsproductiviteit aan*zienlijk te doen toenemen. Want iedere werker zal dan leven uit hetbesef, dat

een volk — en daarmee ieder afzonderlijk volksgenoot —precies zo rijk is als het zijn eigen arbeid weet te organiseren!

Op de organisatie van de nationale arbeid komt het aan, als ons volk,in zijn tegenwoordige berooide toestand, nog leven wil!

De Overigens hopeloos verdeelde arbeidersvakbeweging in haaroude vorm, zomin als de verenigingen der werkgevers, waren op zulkeen organisatie van de nationale arbeid ingesteld. Zij wareningesteld op onderlinge .strijd.Er was een tijd, dat deze onvermijdelijk was.Deze tijd is thans voorbij.

Thans zullen alle werkers één moeten «ijn en zich dienen in testellen op onderlinge samenwerking, wil ons volk kunnen leven.De nieuwe Staat heeft reeds het toezicht op de-rol van het kapitaalter han^d genomen en staat geen willekeur jegens den weskermeer toe.In hel N.V.V. is reeds de noodzakelijke eenheid der arbeiders totstand gebracht.Thans moet de eenheid der werkers in de bedrijfsgemeenschapvolgen!

•H'Hs^-^fin H n RnnIMIIIII l J : i-'J

W ie op het ogenblik langs debeurs van Amsterdam of die

van Rotterdam wandelt en daar nietspeciaal te maken heeft, vraagt zichwellicht met verwondering af, waar-toe deze grote gebouwen dienen. Een-zelfde vraag stelt de voorbijgangerzich ook wel eens, wanneer hij eengroot bankgebouw voorbijwandelt endaar de met zware tralies verdedigderamen of zwaar met ijzer beslagendeuren ziet. Bij de overgrote massader arbeiders hebben noch het woord„Beurs" noch het woord „Bank" eengoede klank. Zij zijn zo nauw ver-weven met het begrip „kapitalisme"en met het begrip „uitbuiting", dater als het ware bij intuïtie een zekereafkeer opkomt.Wie „beurs" hoort of leest, denkt aanspeculatie, aan gokken.Wie „bank" hoort of leest, denkt aande grote kapitalen, aan het goud, aande pakken bankbiljetten, die er opge-stapeld liggen en waarmede de bezit-ters van kapitalen grote, ja somsoverheersende invloed uitoefenen.Hierin schuilt veel misverstand.Want banken en beurzen zijn heelnuttige instellingen, maar zoals hetmet alle goede dingen kan'gaan, ginghet vaak ook met de beurs en met debanken: zij werden misbruikt ofalthans minder goed gebruikt en zijwerden vaak aan haar natuurlijkebestemming onttrokken.Het zal daarom voor vele lezers inte-ressant zijn. om eens te vernemen,hoe beurzen en banken eigenlijk ont-staan zijn en welke functie zij in hetverleden hebben vervuld. ,

Men moet zich goed voorstellen, dateen zeshonderd jaar geleden b.v. hetzaken doen heel anders ging dantegenwoordig.Wanneer twee zakenlieden vandaagaan de dag een overeenkomst sluitenom b.v. gemeenschappelijk een be-paalde fabriek te exploiteren, danstappen zij naar een notaris, vertel-len dien notaris, wat zij van plan zijnen deze stelt dan aan de hand van debetreffende wetten een behoorlijkeovereenkomst op, die netjes wordtondertekend en waarvan ieder eenafschriff" krijgt en de notaris eenexemplaar bewaart. Geschil over wateigenlijk overeengekomen is, bestaatniet zo gauw. want dan wordt hetcontract eenvoudig opgeslageri ennagekeken, wat erin staat; blijft erdan nog geschil over, dan kan mennaar den rechter gaan, die op grondvan de wetsinhoud of het gebruikeen beslissing neemt.Maar in de Middeleeuwen waren ervan al die instellingen niet veel.Slechts weinigen konden lezen enschrijven.En toch moesten er1 contracten wor-den gesloten, want „zaken" zijn eraltijd wel gedaan.Welnu: twee kooplieden wilden b.v.gezamenlijk een schip «Itrusten enzij togen naar het huis, waar destadsoverheid of de vertegenwoordi-ger vaneden graaf zetelde en vertel-den den daar aanwezigen klerk (duseigenlijk een geestelijke) wat zij wil-den. Deze schreef dat dan netjes op.Twee keer onder elkaar. Daartussenmaakte hij wat krullen en mooie let-ters, nam vervolgens een schaar enknipte' het stuk zigzagsgewijze dooren gaf iederen koopman een helft.Soms gaf hij een koopman één helften behield de andere helft in zijnkoffer.Kwamen er nu geschillen, dan

moest ieder, met zijn helft op depreppen komen. Vervalsing was uit-gesloten, want de beide helften moes-ten precies in elkaar passen en zokon dus de gesloten overeenkomstworden gecontroleerd.Het is duidelijk, dat dat nu niet zoheel eenvoudig was.Er was trouwens meer in die tijdenniet eenvoudig.Wanneer wij thans iets nodig hebben,gaan wij naar een w i n k e l om onzeinkopen te doen.Ook dat stamt uit de Middeleeuwen.Gij kent wel de grote kerken met haarhoog oprijzende muren, welke ge-steund worden door zware uitbouw-sels, z.g. beren. Die beren dienen totsteun van de muren, maar zij vormenook goed beschutte plekjes.De kerken waren in die tijd het mid-delpunt niet alleen van het godsdien-

kerkdienst was, men die werkzaam-heden wel in de kerk mocht verrich-ten.Op aadere werkzaamheden in de kerkduidt het volgende verbod:

„Item alle ramen (dat is voor dewoldrogerij) uter kerc te doen en-de in der kerc niet te staen noch tehangen des daghes, als men den dodelichaem daer in sett off uutvaertmede doet".

Wanneer er een dode in de kerk op-gebaard stond, dan wel wanneer ereen' begrafenisplechtigheid plaatshad. mochten de woldrogers hunwerk in de kerk niet uitoefenen.Nog weer een andere kijk!De kooplieden van elders waren geenmoderne reizigers.

HET BEURSPLEIN TE BRUGGE,

volgens een -plaat van -Sanderus' Flandria ülustrata. Links het Huisder Genueezen, in 1399 gebouwd, later Saaihalle (no 12 op de plaatblz. 53). Rechts het Huis der Florentijnen (no. 13 op de plaat blz. 53;).Tussen de twee in, het huis der Van der Beurze o/ Venetiaanse loge.

stig, maar ook van het economischleven en de kleine handwerksliedenbegaven zich met hun waren naar dekerk en nestelden zich als het warein de hoeken langs de kerkmuren,beschut door de „beren". Welnu, diehoeken heetten... winkels.Daar komt niet alleen ons woord„winkel" vandaan, maar dat zijn ookinderdaad onze eerste winkels ge-weest.

Die kerk zelve, in de regel het enigegrote gebouw in de middeleeuwsestad, diende zelf ook vaak voor allesen nog wat.De oude stadsboeken doen ons daar-van opmerkelijke mededelingen.Zo verbood het stadsbestuur vanRotterdam in 1410 — Rotterdam wastoen eigenlijk niet veel anders daneen groot vissersdorp — om netten,masten, riemen, zeilen noch scheeps-want in de kerk op te hangen of neerte leggen.

Maar ook:

„gheen visch upt kerckhoff te dro-ghen, noch gheen zeylen in die kerckete naeyen, die wile, dat men gods-dienst doet".

Dat betekent dus, dat als er géén

Zij voerden hun koopwaren met z.ichmede en verkochten die meegevoerdewaren op de jaar- of weekmarkten.De jaarmarkten werden vaak tweekeer' per jaar, soms zelfs vier of vijfkeer per jaar gehouden en wel in deregel tijdens de kerkelijke feestdagen.Zp'n. jaarmarkt of halfjaarlijksemarkt heette in onze landen: mis.Met Pasen werd de markt dan Paas-mis genoemd en met Kerstfeest:Kerstmis. Daarvan komt ook weerons woord en ons begrip: kermis,want die jaarmarkten vormden ookeen welkome gelegenheid om feest tevieren. De boeren en buitenlui dierdagen kwamen in de „stad" hun in-kopen doen en de blommetjes buitenzetten en de kooplieden, die goedezaken maakten, namen het er ooknog al eens van.

Maarv — om op ons verhaal terug te,komen — die kooplieden, 'voerden dushun waren zelf mee, hetzij per kleinschip, hetzij in een ossenkar of oppakpaarden. Zij kwamen aan in destad en gingen logeren in de herberg,welke niet' alleen was ingericht ophet verschaffen van logies aan dekooplieden, maar ook opslagruimtenbevatten voor het bewaren der door

de kooplieden meegevoerde waren.Wie kon nu beter dan de herbergieraan de kooplieden raad geven om-trent degenen aan wie zij hun warenkwijt konden?De hotelhouder werd op die maniertussenpersoon voor de handel.Hij werd: makelaar.Nu zochten de landslieden elkaarsteeds op en men bezocht dus bijvoorkeur de herberg, waar men zijnlandslieden wist te zullen aantreffen;het gevolg was weer, ̂ dat er in eengrote stad als Brugge speciale her-bergen voor de verschillende „naties"ontstonden en dat men tenslotte devreemdelingen-kolonies, die zich ineen stad vestigden „naties" noemenging.Men had dus b.v. in 'Antwerpen deEngelse natie, de Spaanse natie e.d.,waarmede men de Engelse, de Spaan-se kolonie bedoelde. Deze „naties"kregen tenslotte ha.ar eigen gebou-wen en vooral in de Vlaamse stedenwerden dat prachtstukken van mid-deleeuwse bouwkunst.

Hoe deden al deze lieden nu metelkaar zaken?Laat ons daartoe een der oudste enbetrouwbaarste beschrijvingen vande „Nederlanden" citeren en wel uitde beschrijving van ,den uit Florencein Italië afkomstigen Guicciardini,welke in 156T het licht zag.Deze Italiaan dan schreef:

„Er bestaat te -Brugge een plein, datalle landen van de wereld zeer voor-delig is; aan het uiteinde , van ditplein bevindt zich een groot ' en oud.huis, dat aan de edele familie Vander Beurze toebehoort. Op een arduin-steen boven de deur prijkt haar wa-pen; het stelt drie beurzen voor. Zo-als in dergelijke gevallen gewoonlijkvoorkomt, heeft dit plein zijn naam,aan dit huis, aan deze familie en aandit wapen ontleend. Be kooplieden nu,dié te Brugge gevestigd' zijn, hebbenop dit plein of Beurze hun keuze latenvallen en hebben het gebruikt en ge-bruiken het nog steeds, als trefpuntom hun zaken af te handelen. Na-derhand zijn zij ook de jaarmarktenvan Antwerpen en Bergen op Zoom.gaan bezoeken. Zij hebben gezien degelijkenis met het te Brugge gebruik-te plein, de naam Beurs ook gindsaan die plaatsen gegeven, waar zijsamenkomen om handel te drijven."

En als wij nu nog iets teruggaan, danvinden wij, dat van omstreeks 1250tot 1450 te Brugge inderdaad eenfamilie heeft gewoond, die Van derBeurze heette, die eerst een herbergexploiteerde, vervolgens zich ontwik-kelde tot speciale herberg en pakhuisvoor de Venetianen, terwijl in de hui-zen ernaast de Genuezen en de Flo-rentijnen gastvrijheid vonden, zowelvoor mens als koopwaar.Op het plein voor de herberg Van defamilie Van der Beurze werden dande zaken gedaan en ziedaar... waaronze beurs vandaan komt.Wij zullen nog verder iets te vertellenhebben over de Amsterdamse beurs,doch stappen eerst over op een anderonderwerp: hoe betaalde men invroeger eeuwen?Dan komen wij bij de „banken"terecht, doch daarover een volgendemaal.

SOCIALE KRONIEKAftrek ziekengeld

niet-kostwinners

E en artikel van de Ziektewet, datdoor de arbeiders nog al eens over

het hoofd gezien wordt en waarvande toepassing in de practijk door datover het hoofd zien nog al eens aan-leiding heeft gegeven tot misverstan-den, is artikel 49.Het eerste lid van dit artikel, dat wijhier vanwege zijn belangrijkheid latenvolgen, luidt als volgt:

„Over de dagen, waarop een verzeker-de anders dan krachtens enige doorhem gesloten overeenkomst, is opge-nomen in een inrichting voor zieken,of in een gesticht, of waarop de werk-gever, bij wien hij inwoont, zonder dekosten te verhalen, ingevolge artikel1638y Burgerlijk Wetboek voor zijnverpleging en geneeskundige behande-ling zorg draagt, wordt hem, indienhij naar het oordeel van het orgaandat het risico der verzekering draagt,geen kostwinner is, een derde van hetziekengeld uitgekeerd, waarop hij an-ders recht *zou hebben gehad. . Aandengene voor wiens rekening hij is op-genomen, of aan den werkgever, die

'zonder de kosten te verhalen, voor zijnverpleging en geneeskundige behande-ling zorg draagt, worden de kostenhiervan te rekenen van de dag af,volgende op die, waarop het verzoektot die vergoeding- is ontvangen, toteen bedrag van tweederden van hetziekengeld vergoed. Indien de ge-vraagde vergoeding minder dan twee-derden van het ziekengeld bedraagt,of indien geen vergoeding wordt ge-vraagd, wordt het niet aan derden tebetalen ziekengeld aan den verzeker-de uitgekeerd."

In het kort komt het dus hierop neer,dat een arbeider, die opgenomen wordthetzij voor rekening van de gemeentewaar hij woont, hetzij als inwonendarbeider voor rekening van zijn werk-gever, hetzij — wat ook voor ka*i ko-men — voor rekening van het Invali-diteitsfonds, d.i. voor rekening van deRijksverzekeringsbank, indien hij geenkostwinner is slechts een derde ge-deelte van zijn ziekengeld ontvangt,terwijl het overige toekomt aan den-gene ten wiens laste zijn verplegingkomt. Onbekendheid met dit wetsarti-kel nu heeft in de practijk vaak ten-gevolge gehad, dat vele niet kostwin-ners — dat wil zeggen zij, die niet ge-heel of ten dele in het levensonder-houd van anderen voorzien — ten tijdevan ziekte minder ziekengeld ontvin-gen dan waarop zij aanspraak meen-;den te kunnen maken.Op grond, van het bovenstaande zalhet duidelijk zijn, dat in dergelijkegevallen een vermindering van hetziekengeld tot een derde wettelijk vol-komen juist is te achten.Hoe is het nu ingeval een arbeider op-genomen wordt voor rekening van hetziekenfonds, waarvan hij als verplichtverzekerde lid is?Ook in dat geval kan, wanneer hijgeen kostwinner is, tweederde gedeel-te van zijn ziekengeld worden gere-serveerd. En wel, omdat aan art. 49een nieuw 2e lid is toegevoegd, waarinuitdrukkelijk wordt bepaald, dat wievoor rekening van een erkend of toe-gelaten ziekenfonds, als bedoeld inhet ziekenfondsenbesluit, is opgeno-men in een inrichting voor zieken ofin een gesticht, geacht wordt „andersdan krachtens enige door hem geslo-

ten overeenkomst in die inrichting ̂ ofin dat gesticht te~zijn opgenomen."Door de ziekenfondsen k a n dus indie gevallen, dat wil zeggen bij opne-ming in ziekenhuis of sanatorium vanniet-kostwinners aanspraak gemaaktworden op twee-derde gedeelte vanhet ziekengeld.

Loon bij ziekteEvenals de boven besproken be-

paling in de Ziektewet is er ook in hetBurgerlijk Wetboek een artikel, en wel1638e, dat niet voldoende bekendheidheeft.Zoals bekend is, geniet de arbeider,die ziek wordt, nadat drie „wachtda-gen" zijn doorgemaakt, waarover geenziekengeld wordt genoten, 80 pet. vanzijn loon als ziekengeld. Eveneenswordt 80 pet. van het loon uitgekeerdover de eerste zes weken, dat een ar-beider niet werkt wegens een hem.overkomen bedrijfsongeval.Hoe staat het nu met de „wachtda-gen" en de resterende 20 pet.? Kandaar onder geen omstandigheden aan-spraak op gemaakt worden? Op dezevraag nu geeft art. 1638e een ant-woord. Vastgesteld is namelijk, dat dearbeider ingeval van ziekte gedurendeeen „betrekkelijk korte tijd" recht opzijn loon blijft behouden. Uiteraardalleen voorzover hij dit loon niet reedsvan andere zijde, in de vorm van zie-kengeld of ongevalsuitkering geniet.Er is echter één mogelijkheid, dat dewerkgever dit loon niet verschuldigdis, en wel wanneer bij schriftelijke ofcollectieve arbeidsovereenkomst na-drukkelijk van deze bepaling van hetBurgerlijk Wetboek is afgeweken eriis vastgesteld, dat de arbeider geenrecht heeft op loon. In alle overige ge-vallen is hij verplicht ten eerste gedu-

rende de eventuele wachtdagen hetvolle loon te betalen, en voor het ove-rige gedurende de „betrekkelijk kortetijd" in het Burgerlijk Wetboek ge-noemd de resterende 20 pet. bij te be-talen.En dit geldt dan zowel voor het „naartijdruimte vastgestelde loon", de uur-,dag- en weeklonen dus, als voor stuk-lonen en dergelijke. In artikel 1638elezen wij n.l.:Is het loon in geld op andere wijzedan naar tijdruimte vastgesteld, danzijn de bepalingen van dit artikeleveneens van toepassing, met dienverstande, dat als loon wordt aange-nomen het gemiddelde loon, hetwelkde arbeider, wanneer hij niet verhin-derd ware geweest, gedurende die tijdhad kunnen verdienen."Uit het bovenstaande blijkt dus, dathet recht op loon gedurende ziekte —waaronder ook begrepen moet wordenongeschiktheid tengevolge van eenbedrijfsongeval, met uitzondering vanhet bovengenoemde geval, waarinbij schriftelijke arbeidsovereenkomsthiervan is afgeweken, uitdrukkelijk isvastgelegd.Voor het overige is de „betrekkelijkkorte tijd", waar het Burgerlijk Wet-boek van spreekt, blijkens de be-staande wetsinterpretatie begrensd totuiterlijk zes weken. Deze zes wekengelden wanneer de dienstbetrekkinglange tijd bestaan heeft. Was de ar-beider korter tijd — bijv. nog geen jaar— in dienst, dan zal gok op minderloon aanspraak gemaakt kunnen wor^den. Overigens zijn hiervoor geen al-gemene maatstaven aan te geven, enzal ieder geval afzonderlijk bezienmoeten worden.Voorop staat echter, dat hoe dan ookmet de hier besproken bepaling tena.anzien van het loon bij ziekte reke-ning zal zijn te houden.

WAAR 'T RECHT

RECHT WORDT

H et is niet altijd een kioestie van"belangrijke geldsbedragen, die

mensen onverzoenlijk tegenover. cl-_kaar doet staan. Het gebeurt immersdikwijls, dat om een kleinigheid lang-durige -processen worden gevoerd.Wanneer beide partijen „harde" kop-pen" hebben, zoals dat heet. speeltgeld nauwelijks meer een rol; geenvan beide wil wijken, want geen vanbeide irn de minste zijn.Als in een onderneming de patroonen een van zijn arbeiders zo tegen-over elkaar staan, is vroea of laat eenbreuk onvermijdelijk en rfie breuk ver-oorzaakt dan gewoon1''ik veel meerlawaai en'veel meer scherven dan dereden van het meninasverschil eigen-lijk rechtvaardigt. Doorgaans komthet moment van afscheid na jarenvan opgekropte tegenzin en de ver-brekingen van de zakeliike "betrek-kingen is op zo'n ogenblik, dikwijlseen dergelijke opluchting, dat dezelfbeheersing van beide partijenzwaar op de proef wordt gesteld.Zelden echter zal deze opluchting devorm van loonsverhoging aan-nemen en toch was dat het geval inde zaak van Jan Kadet tegen bakkerWeïteman. Niet minder dan vijftien•jaar was Jan Kadet bij Weiteman ge-weest en wie niets van de verhoudingdezer twee mannen wist, zou zeggen,dat de bakkersgezel blijkbaar heelgoed overeenstemjle-met zijn patroon,omdat hij al die jaren nooit van werk-gever was veranderd. Doch die over-eenstemming was maar schijn. De

dat hogere loon niet gegund, maar nudie „stijve hark" weg was, kon hetwel wat lijden!Mis Weiteman! Dat gaat niet, — vol-gens de voorschriften had nu JanKadet nog recht op de overeenkom-stige loonsverhoging over de drie laat~ste weken, dat hij gewerkt had. Hetspreekt vanzelf, dat hij niet naliet ditbedrag van zijn vroegeren patroon tevoederen.Doch' voor Weiteman was dat eeneis, die niet voor discussie in aanmer-king kwam. Alle zoetheid zou aan zijnverfijnde wraak ontnomen worden alsKadet dat geld nu tóch kreeg; hij hadimmers met de verhoging gewacht totzijn onbeminde knecht vertrokkenwas. Weiteman .weigerde hardnekkig.Kadet was wederom vefstandig en

mg niet ruziën met Weiteman overwat hem van rechtswege toekwam,maar stelde zich onmiddellijk met hetBureau voor Rechtsbescherming inverbinding. Merkwaardig weinig tijdwas er toen nog maar nodig om <le•terugkeer van het gezond verstand bijWtiteman te bewerkstellig en i Hij be-taalac even schielijk, als hij voorafPiiiceoankelijk TÜÜÏ gewejsi en ?owerd de beroepsver and er ing roor JonKadet verzoet en verzacht, — dank zijhet 'eii, dat hij lid was van hetN.V.V.

'NW.-Bureau's voor i-Rechtsbescherming !

1. N.V.V.-Bureau Foor RechtsbeschermingAlmelo.*\Vierdensestraat 22. tel. 3073.

2. N.V.V.-Bureau voor RechtsbeschermingAmersfoort, Pasteurstraat !). tel. 4625.

3. N.V.V.-Buraau voor RechtsbeschermingAmsterdam, Prins llendrikkade 49—51,telefoon 31770.

4. N.V.V.-Bureau voor RechtsbeschermingArnhem. Jansbuitensfngel 17. telefoon22841, 22842.

laatste jaren boterde het niet meer.Tien jaar lang was alles goed gegaan,maar daarna was geleidelijk een ver-wijdering ontstaan. Waardoor? Ach,dat,.is moeilijk te zeggen. Iemandsvoorkeur of tegenzin hangt dikwijlsvan een kleinigheid aften trouwens deoorzaak doet er niet toe. Een feitwas het slechts, dat Jan Kadet bijzijn baas geen goed meer kon doen.Een tijdlang kun je zo iets verdra-gen, maar wie zal het volhouden? Waser nu maar een gegronde reden ge-weest voor de ontstemming van denpatroon, dan had de atmosfeer zichwel ontladen, maar 'juist omdat erniets èakelijks aan te merken viel,bleef 't bij de hinderlijke en krenken-de vooringenomenheid tegen alles watJan deed of niet deed.Er kwam geen openlijk conflict, maarer smeulde iets in stilte:Nu was Jan Kadet een rustige kerel;hij deed zijn werk en hij deed zijnwerk goed. Hij was verstandig genoegom van zijn kant de wrijving metWeiteman niet te verergeren, maarhij haakte naar het ogenblik, waarophij een anderen patroon kon vinden.Toen tenslotte de gelegenheid zichvoordeed om bij de Luchtbeschermingte worden geplaatst, aarzelde hij nietlang, hoewel het een heel ding is eenberoep, dat men door en door kent, teverlaten alleen omdat men met den

. patroon niet overweg kan. Zwijgenden onvriendschappelijk gingen de bei-de mannen uiteen, — er vielen geenbeledigende woorden, zij kanden zichbeide voldoende beheersen om open-lijke ruzie te vermijden. Maar Weiie-man vierde het vertrek van Kadet opeen andere wijze: nauwelijks was degezel weg, of hij gaf de rest van zijnpersoneel loonsverhoging met terug-werkende kracht. Aan Kadet had hij

5. N.V.V.-Bureau voor RechtsbeschermingDordrecht. Singel 162, telefoon 5051.

6. N.V.V.-Bureau voor RechtsbeschermingEindhoven. Stratnmscdijk 35. tel. 5292.

7. N.V.V.-Bureau voor RechtsbeschermingDen Haas, Dr. Euyperstraat 10. tele-fonen 116H5—116116.

8. N.V.V^Bitreau voor RechtsbeschermingGroningen. Turtsingel 75, telefoon 4092.

9. N.V.V.-Bureau voor RechtsbeschermingHaSrlem. Kruisweg 74. tel 1 1 193-18359.Van Maandag 30 Maart 1942 af /.al hetN.V.V.-Bureau voor RechtsbeschermingHaarlem haar zitting te Min uiden -houden in de boven/aal - van Café„Royal". Wi.ik aan Zeeërwcg, Mmuideil-Oost, des avonds van 7.30 uur tot 9 uur.

10. N.V.V.-Bureau voor" RechtsbeschermingHeerlen. Valkenburgerweg 18. tel. 3319.

11. N.V.V.-Bureau voor RechtsbeschermingHilversum. Stationsstraat 8. tel 6980.

•12. N.V.V.-Burcau voor RechtsbeschermingLeeuwarden^ Nieuwekade 84, teL 3091.

13. N.V.V.-Bureau voor RechtsbeschermingMaastricht. Kesselkade 40. telefoon 4429.

14. N.V.V.-Bureau voor RechtsbeschermingMeppel, Maatkade 1. telefoon 2489.

15. N.V.V.-Bureau voor RechtsbeschermingMiddelburg. Dam 13. telefoon 318.

16. N.V.V.-Bureau voor RechlsbeschermlngRotterdam, Heemraadsingel 163, tele-foon 35905.

17. N.V.V.-Bureau^voor RechtsbeschermingUtrecht. Oudenoord, 12. tel 15792.

18. N.V.V.-Bureau voor RechtsbeschermingZaandam. Ged. Gracht 68, tel. 2010.

r~

.Wij" van deze weekk Het nummer van WIJ van deze

week bevat o.a. een interessantereportage over het werk derN.S.V. in Duitsland, waaraanook de voorplaat is gewijd. Ineen beschouwing onder de titel„Kunst en kitsch" wordt aan-dacht gewijd aan de steeds toe-nemende productie van smake-loze kunstvoorwerpen. Velefoto's illustreren het artikel.Voorts vindt men reportages uitSpanje, dat zich herstelt van dewonden, welke in de burger-

. oorlog werden geslagen, overDuitse duikboten voor de Ame-frikaanse kust, een fotoserie overaardbevingen en de gevolgendaarvan enz., alsmede de ge-bruikelijke humor-, vrouwen- enkinderrubrieken en korte ver-halen.

KRONIEK VAN DE ARBEIDDe voeding in

, de kampenT en aanzien van de voedselvoorzie-

ning in de werkkampen gelden de.navolgende bepalingen, die voor onzelezers zonder twijfel belangwekkendzijn.'s Maandags en op de dag van aan-komst in het kamp wordt als hoofd-maaltijd peulvruchtensoep verstrekt.Op de overige dagen bestaat de hoofd-maaltijd uit aardappelen en groenten,eventueel met vlees. Bij de samenstel-ling van een en ander moeten de on-derstaande hoeveelheden in de hoofd-maaltijd worden verwerkt:Voor peulvruchtensoep:Groene erwten of bruine bonen 185 gramTaptemelkpoeder 50 „Aardappelen 50 „Prei of ui , 50 „Selderij 20 „Peterselie 20 „Boter of vet 40 „Vlees 40 „

Aan groenten en aardappelen, eventueelmet vlees:Aardappelen 1000 gramGroenten:indien vaste groenten, b.v. kool 400 „indien bladgr., b.v. sla, andijvie 500 „indien zuurkool 300 „vlees 100 „Boter of vet , ' 40 „

Ten aanzien van het vlees merken wijop, dat het rantsoen bedraagt 625 -gr.per man en per zeven kampdagen. Naaftrek van circa 30 % voor been blijfthiervan rond 440 gram over. Dit wordtals volgt over de week verdeeld:

op Woensdag, Donderdag,Zaterdag en Zondag telkens100 gram = in totaal 400 gramIn de peulvruchtensoep hetrestant .... 40

440 gram

Wat boter en vet betreft merkt deRijksdienst op, dat door het CentraalDistributiekantoor nader zal wordenbepaald, erf ten behoeve van de werk-kampen vet en margarine mag wordenbetrokken, zoals vroeger gebruikelijkwas. Dordt dit niet toegestaan, dan,zal steeds boter moeten worden ge-bruikt.De hoeveelheden aardappelen engroenten zijn geschoond berekend. Deuiterste zorgvuldigheid bij het schü- •Jen van de aardappelen is noodzake-lijk teneinde onnodige afval te voor-komen. De aardappelen mo~eten steedsgeschild worden verstrekt.Op de dag van vertrek uit het kampwordt, indien de arbeiders na 13 uurhet kamp verlaten, een volledige war-me maaltijd verstrekt. Op die dag ver-valt de ochtendsoep (zie hieronder).Verlaten de arSeiders het kamp vóór13 uur, dan wordt geen warme maal-tijd verstrekt en dan wordt de och-tendsoep .wél gegeven.

BroodvoedingHet broodrantsoen bedraagt 515 gramper man en per dag. Op de dag vanaankomst in het kamp ontvangt dearbeider het halve broodrantsoen enop de dag van vertrek uit het kamphet gehele.Hierbij wordt verstrekt:250 gram boter d£ margarine per manen per 7 kampdagen (zie aantekeninghierboven betreffende boter, vet enmargarine);125 gram kaas per man en per 7 kamp-dagen;125 gram jam of appelstroop per manen per 7 kampdagen;225 gram suiker per man en per 7kampdagen.Ten aanzien van het artikel suikertekenen wij aan, dat het rantsoen be-draagt 250 gram per man en per 7kampdagen.Hiervan blijft 25 gram ter beschikkingvan de kampkeuken, zodat 225 gramaan den arbeider moet worden ver-strekt. Deze hoeveelheid van 225 gramis bestemd zowel om bij het broodte worden genuttigd, als voor hetzoeten van de koffie. Ook kan de ar-beider hiervan wat suiker mede naarhuis nemen. Indien hij tijdens zijnverlof daarom verlegen zou zitten. Wijwijzen er voorts op, dat de kok-be-heerder de voorgeschreven hoeveel-heid suiker ongeveer voor de hellt inde vorm van bruine suiker moet ver-

strekken en de andere helft in devorm van witte suiker.

OchtendvoedingTer aanvulling van het broodrantsoenwordt 's octftends afwisselend pap ensoep verstrekt in de volgende samen-stelling:Pap.Gort 20 gramBloem of meel 20Boter of margarine 10 „Taptemelkpoeder 100 „Water i liter(Taptemelkpoeder + water eventueel tevervangen door -J liter taptemelk).

Soep.Aardappelen 400 gramTaptemelkpoeder 20 „Boter of margarine 10 „Groenten, b.v. wortelen 100 „peterselie , 10 „bloemkool + blad 50 „Tevens, indien_yerkrijgbaar, been, ter ver-hoging van de kracht en de smaak van desoep.

Per normale kampperiode van 18 da-gen wordt 9 maal pap verstrekt.Van de 9 overige dagen wordt hetzij 5,hetzij 6 maal soep verstrekt. Op deZondagen en de dag van aankomst inhet kamp wordt geen ochtendvoedinggegeven. Op de dag van vertrek uithet kamp wordt soep verstrekt, indiende arbeiders het kamp vóór 13 uurverlaten. Er wordt dan geen warmemaaltijd gegeven (zie boven). Verlatende arbeiders het kamp na 13 uur, danwordt geen soep verstrekt, en danwordt wél een warme maaltijd gege-ven.Koffie. Er wordt geen suiker meer ge-brand voor koffie-extract (zie opmer-kingen hierboven inzake suiker). Hetbeschikbare rantsoen bedraagt 62J

. gram per man en per 7 kampdagen.Er wordt 3 maal per dag koffie ver-strekt; en op Zondagen 2 maal per dag.Verlofbonnen. Door het Centraal Dis-tributiekantoor is thans een beslissinggenomen, dat de arbeiders bij verlofniet meer de toeslagbonnen voor „zeerzware arbeid" ontvangen. Het aantalaan de arbeiders uit te reiken verlof-bonnen is dus voortaan gelijk aandatgene, waarover de burger normaalde beschikking heeft. In onderstaandoverzicht zijn- de meest voorkomendegevallen opgenomen:

Aantalverlofdagen:

l233i4 -4i567

Brood3•589

1012131518

Aantal mede te geven rantsoenen:Vlees

ll2'22233

Aardappelen Boter Kaas

Indien het verlof minder dan 5 dagenbedraagt, moet bij de eerste keer, dateen arbeider met verlof gaat, l boter-,1 aardappel- en l kaasbon wordenmeegegeven. Bij de tweede keer ge-schiedt dit niet, aangezien de arbeidereerst een periode van 7 verlofdagenmoet hebben volgemaakt. In de regelbedraagt het verlof 3i dag en de ar-beider ontvangt dan dus l maal in de2 verlofperioden l boter-, l aardappel-en l kaasbon.

Op grond van het feit, dat het kamp-personeel eveneens alle distributiebon-nen inlevert in verband met de deel-name in de volledige kampvoeding,heeft dit personeel ook aanspraak opuitrfiking van veriofbonnen in de da-gen, dat de fewerkgestelden met ver-lof zijn. Het bovenstaande lijstje isook op dit geval van toepassing.

Inlevering bonnen.Zoals hierboven reeds werd opgemerkt,moet het kamppersoneel in verbandmet de deelname in de volledigekampvoeding alle distributiebeschei-den inleveren bij het distributiekan-toor, waaronder het kamp ressorteert.Een en ander kan op de gebruikelijkewijze geschieden tegen afgifte van eenontvangstbewijs MD 27.De kok-beheerders en hun gezinnennemen alleen deel. in de warme voe-ding. In vetband hiermede moeten zijaan het eind van iedere maand bijde Dienst voor Werkverruiming inle-veren (Financiële Afdeling, Ie Vanden Boschstraat 3, Den Haag):

In te leveren bonnenArtikel: per gezinslid:Aardappelen 7 bonnen a IJ kilogr.Vlees 9 bonnen a 100 gramBoter 2 bonnen a 125 „Peulvruchten 2 bonnen & 250 „

De voeding is geheel gegrond op devoorschriften van het Centraal Distri-butiekantoor en de adviezen van hetVoorlichtingsbureau van de Voedings-raad. Afwijkingeri voeren tot benade-ling van de tewerkgestelden of over-ireding der wettelijke voorschriften.

VOOR AMSTERDAMMERS

Exfra-frams voor de

Werkverruiming

De dienst Werkverruiming van deSoc.-Ec. Afd. v. h. N.V.V. maakt be-kend, dat in overleg met de gemeen-tetram, voor arbeiders, welke in deWerkverruiming werken is bereikt, datmet^ingang van Maandag 13 April devolgende extra-trams zullen rijden:

Lijn 5 vertrekt om 6 uur van Oost-zaanstraat naar C.S.

Lijn 11 vertrekt om 5.45 uur vanïnsulindeweg naar C.S.;5.55 uur idem.

Lijn 13 vertrekt om 5.55 uur van Mer-catorplein naar C.S.;6 uur idem;

4

Lijn 6 vertrekt om 6.05 uur van Mul-derpoortstation naar Station Haar-lemmermeer;

Lijn 23 vertrekt om 6.10 uur vanZoutkeetsgracht naar Stadion.

Redelijkheid gevraagdDe Persdienst van het N.V.V. meldt:

Het blijkt, dat zich bij de uitvoeringvan het Ziekenfondsenbesluit nogsteeds gevallen voordoen, welke uit-eindelijk tot moeilijkheden aanleidinggeven. Veelal verkeren de verzekerdenin de mening, dat de minder bevredi-gende gang van zaken aan de hou-ding van het ziekenfonds moet wor-den toegeschreven. Men geeft zichechter te weinig rekenschap van hetfeit, dat ook op de verzekerden eenbepaalde verantwoordelijkheid rust endat door hen de gegeven voorschriftenmoeten worden in acht genomen, al-vorens zij hun rechten kunnen latengelden.Dikwijls komt het voor, dat — al danniet te goeder trouw — kostbare be-handelingen worden aangevraagd ofdure kunstmiddelen worden aange-schaft, zonder dat men zich tevorenmet het londs, dat de kosten zal-moeten dragen, in verbinding heeftgesteld teneinde de vereiste machti-ging te verkrijgen. Wordt dan later —op grond van "het ontbreken van diemachtiging — door het fonds terechtbezwaar gemaakt, de gemaakte kostente vergoeden, dan blijkt dikwijls, datdoor den verzekerde meer onkostenzijn veroorzaakt, dan het geval w?*regeweest, indien hij slechts de een-voudige voorschriften had opgevolgd.

In vele gevallen wordt geen overeen-stemming .bereikt en legt men dekwestie ter beslissing voor aan dencommissaris, belast met het toezichtop de ziekenfondsen. Hoewel van diezijde tot nog toe de ruime opvattingwerd gehuldigd, dat aan de verzeker-den enige tijd moest worden gelaten,om van. hun verplichtingen op dehoogte te geraken, mag — nu hetZiekenfondsenbesluit reeds vijf maan-den van kracht is — redelijkerwijsworden verondersteld, dat daartoethans voldoende gelegenheid heeft be-

jstaan.Mochten zich dan ook in de toekomstnog verdere moeilijkheden voordoen,dan zal bij de beoordeling daarvanallereerst worden ^agegaan, of zijwellicht zijn ontstaan doordat de ver-zekerde zich aan de op hem rustendeverplichtingen heeft onttrokken.Blijkt dit het geval te zijn, dan zalhij voor de nadelige gevolgen daar-van aansprakelijk worden, gesteld.Voor zoveel nodig wordt hier nog-maals de aandacht gevestigd op degedragslijn, welke verplicht-verzeker-den hebben te volgen.De opneming in een ziekenhuis kanalleen plaats vinden op' medische aan-wijzing en onder toezicht vanwege hetbestuur van het ziekenfonds of vanden controlerenden geneesheer. Wan-

neer dus de huisarts de opnemingnodig acht, moet het fonds hiervan Inkennis worden gesteld.Zoals is bepaald, is de verzekerde vrijin de keuze van zijn arts. Dit heeftaanleiding gegeven tot de veronder-stelling, dat men zich tot lederenwillekeurigen arts kan wenden. Uit-drukkelijk wordt hier nogmaals ge-wezen op het feit, dat de keuze zichalleen bepaalt tot de aan het fondsverbonden artsen.De verstrekking van apparaten enkunstmiddelen (brillen, kunstogen,breukbanden, enz.) geschiedt uitslui-tend na machtiging vanwege hetfonds of van den controlerenden ge-neesheer.Nimmer mag dus op eigen gelegen-heid tot de aanschaffing worden over-gegaan. Vanwege het fonds worden deadressen bekendgemaakt, waar men— na overlegging van bedoelde mach-tiging — de bril of de breukband e.d.kan afhalen.Het ligt Immers voor de hand, datgeen enkel verzekeringsorgaan, hoedit overigens moge zijn samengesteld,in staat zal zijn, aan de opgelegdeverplichtingen te voldoen, wanneerdoor onachtzaamheid van de zijde vanverzekerden erftra-financiële moeilijk-heden worden veroorzaakt.Alleen wanneer alle belanghebbendenzich rekenschap geven van het feit,dat de sociale wetgeving naast rechtenook plichten kent, kan worden ver-wacht, dat de beoogde verbeteringentot-hun recht komen.

BEZIGEHANDENifl LED/BE URE>

B ij ons bezoek aan een lagereschool in één der grootste plaat-

sen van ons land, waar enige klassenonder leiding- van de onderwijzersijverig aan het werk waren om eencollectieve inzending te verzorgen, die•op de daar te houden Huisvlijtten-toonstelling zal warden ingezonden,werden wij bijzonder getroffen dóóreen schaakspel, dat door een viertalleerlingen van het hoogste leerjaarwas gemaakt. Het was niet zozeer debijzondere afwerking van de schaak-stukken, als wel de kleur ervan, dieons opviel. Bij het spel, dat wij zagen,was n.l. gebroken met het geijkte„wit-zwart"; hier was aan de stukkenwat meer lever! gegeven, door ze enigs-zins te kleuren. De leider van hetclubje vertelde ons, dat deze gekleurdeschaa.kfiguren bij de jongens — enook bij de ouderen, die ze zagen —véél meer in de smaak vielen dan devrij doodse „wit-zwart"-stükken. dienu eenmaal bij een schaakspel schij-nen te moeten behoren.Vergissingen kwamen bij het spelenmet deze stukken nooit voor. mits ermaar voor werd gezorgd, dat de over-eenkomstige stukken geheel ver schil--lend van kleur werden gemaakt.We moeten w%erkelijk zeggen, dat hetspel, toen het op een schaakbord wasopgesteld, yeen bijzonder aardige in-druk maakte en zeker een héél watfleuriger' aanzien bood, dan dé con-ventionele aanduiding van de beidepartijen, die wij zo gewend zijn tezien. Ach, waarom zouden wij het ookniet eens. anders doen? De kleuren„wit" en „zwart" zijn toch ook maargekozen om een zo groot mogelijkcontrast tussen de overeenkomstigestukken te verkrijgen en waarom zou-den wij dat contrast ook niet opandere wijze, dus met andere kleurenals met wit en zwart kunnen bereiken.Deze overwegingen brachten ons opde gedachten om in onze knutsel-rubriek deze arbeid eens'te bespreken.Nu er zo goed als nergens meerschaakstukken zijn te bekomen en ookschaakborden slechts tegen een abnor-maal hoge prijs kunnen worden ge-kocht, zullen mogelijk velen van onzeknutselaars zelf het materiaal willenvervaardigen om hun fantasieën ophet bord-met-de-vier-en-zestig-ruitenuit te levenHet vervaardigen van een volledigschaakspel op de wijze als hierbij isafgebeeld, is heus geeii gering kar-weitje. Het eist geduld en nauwkeurig-heid, niet alleen bij het zagen van de"figuren, maar ook bij het schilderenin kleur. Om 32 schaakfiguren tetekenen, te zagen, te kleuren en netjesaf te werken, wordt aihbitie en door-zettingsvermogen gevergd en volletoewijding van den maker, dochmogelijk zal dit voor den echtenhuisvlijtbeoefenaar juist aanleidingzijn om dit werk aan te pakken entot een goed einde te brengenDe afgebeelde stukken moeten worden

gezaagd uit 4 mm triplex. In vormen uitbeelding wijken z>e, zoals geziet. belangrijk af van de gebruike-lijke figuren. Hier zijn het meer ge-styleerde afbeeldingen van de per-sonen en de dingen, die zij moetenvoorstellen: duidelijk zult ge er nogden koning de koningin, het paard,het kasteel, etc., in. herkennen. Meteen ,,pen", die aan elk der stukken ïsgetekend, kunnen zij worden gezet inronde schijfjes, die we zagen uit 5 of6 mm. ,triplex en waarin één- gleufwordt gemaakt, die juist passend isvoor de pen.Doch véél mooier staan de figuren ophet afgezaagde, schuine gedeelte vaneen gewoon garenklosje.Afb. 11 van onze plaat toont op welkewijze de figuren in het klosje (=eenaf geknotte kegel) worden gezet.Er wordt een gleuf gezaagd van 4 mm.breedte. De lengte van de pen moetin overeenstemming worden gebrachtmet de dikte van de te-—getaruikenklosjes; zij moet schuin worden bij-gezaagd, waardoor ze precies op dekegelmantel zal aansluiten. Ook ditis in afb. 11 te zien.Fig. 12 geeft een perspectievische af-beelding van een geheel afgewerktschaakstuk.

Uit het bovenstaande is u reeds dui-delijk geworden, dat aan het kleurenvan de stukken zéér veel zorg moetworden besteed Dit kleuren geschiedtop de gladgeschuurde figuurtjes metplakkaatverf De beschildering kim

•aan één zijde geschieden, doch véélmooier zal het zijn • het vraagtalleen nog wat meer arbeid! — als destukken aan beide zijden worden be-schilderd.

De kleur van de eerste serie —de wittestukken! — is gedacht als volgt:

Gezicht en handen = vleeskleur —wit + iets geeloker + een weinigkarmijn.Kroontjes goud.Koningsmantel, japon van de konin-gin, "overkleed raadsheer, raadsheer,kasteel e.n schilden = ^arm wijnrood= karmijn -f plus roodviolet.Onderkleed van den koning, mouwenvan de japon enz. i= licht muisgrijs= wit + zwart + iets geeloker.Paard wit met gr,ijze contour.Het driehoekige teken, dat gedragenwordt door koning en raadsheer endat voorkomt op de kleding van dekoningin, op het kasteel en op deschilden, is wit.De klosjes, waarop de figuren staan,blij ven "blank.De voornaamste kleuren van dezestukken zijn dus: wit, grijs en wijn-rood.

Bij de tweede serie — de zwarte stuk-ken! — wordt het lichtgrijs van serieI vervangen door grijsgroen = wit +lichtgroen + zeer weinig zwart.Wat in serie I wijnrood is gekleurd,wordt in serie II blauwgroen = wit +lichtblauw (of ijsblauw) + weinigdonkergroen.De driehoekige tekens kleuren weoranje.De klosjes, waarop de stukken staan,worden zwart.De voornaamste kleuren van dezeserie zijn dus: grijsgroen, zeegroen,oranje en zwart.Als de stukken beschilderd zijn wor-den ze in klosjes gelijmd met een wei-nig velpon en vervolgens gelakt metplakkaatvernis. celluloselak, botenlakof i.dHeeft men nog de beschikking overeen stukje flanel. laken of fluweel,dan kunnen we onder de klosjes eencirkelvormig stukje lijmen, waardoore.v beschadiging van het schaakbordwordt voorkomen.

Het schaakbord kunnen we als volgtmaken:Op een vel stevig papier tekenen wede juiste grootte van het te vervaar-digen bord; het vierkant wordt zuiververdeeld in 64 ruiten f 8 x 8 ) .

Dan hebben we nodig een stuk witahorn-fineer en een stuk zwart coro-mandel-fineer.Daar dit laatste erg hard en moeilijkte snijden is, wordt het meestal ver-vangen door een andere soort fineervan zachter hout.Langs een ijzeren liniaal snijden wemet een scherp mes 32 vierkanten vanwit en 32 vierkanten van zwart fineer.Deze vierkanten worden — liefst metwarme meubelmakeESlijm - op detekening gelijmd. De lijm moet goedvloeibaar zijn.Zuiver werk is noodzakelijk, want devierkanten moeten precies aansluiten.We krijgen dus een legprent vanfineer, op het papier gelijmd. Dezetekening moet nu worden gelijmd op

' een stuk triplex van 4 a 6 mm. dikte.Deze plank moet iets groter zijn danhet getekende vierkant. Ook dit doenwe bij voorkeur met warme meubel-makerslijm.Het stuk triplex wordt met lijm inge-smeerd en daarop leggen we dan onsfineerwerk met het papier naar boven;het fineer komt dus op de lijm. -Ophet papier leggen we nu een plank ofeen vel karton en nu gaat alles — zomogelijk — onder een pers ofwel hetkarton wordt zodanig verzwaard, dathet fineer stevig wordt aangedrukt.Zo laat men het werk vier a zes uurdrogen. Met -behulp van water wordthet papier verwijderd; het fineerblijkt nu aan het triplex vast te zit-ten. Nadat alles weer goed -is ge-droogd, wordt het bord op maat ge-zaagd, waarbij e.v. rekening moetworden gehouden met een later aante brengen sponning- of groef lijst.Het fineer wordt nu geschuurd, eerstmet-grof, daarna met middelsoort entenslotte met fijn schuurpapier; schu-ren met de schuurkur-k in draaiendebeweging Een groef lijst—wordt opmaat en in verstek gezaagd en omhet bord gelijmd. Door middel vanbeugels of spanveren moeten de hoe-ken / goed worden aangeklemd. Alsalles volkomen droog en zuiver glad-geschuurd is. wordt het bord in dewas gezet of gevernist. Een fraaiwerkstuk zal het resultaat zijn vanuw arbeid, die met liefde en toe-wijding werd verricht.

I.

G een wonder dat er momenteel bijveel liefhebbers belangstelling be-

staat voor het kweken van tabak ineigen tuin. Het kweken van tabak isin ons land in het geheel niet nieuw,ook in de vorige oorlog hebben velekwekers zicji hiermee bezig gehouden.Niet alleen tijdens de duur van deoorlog, doch ook voordien werd ïn hetLand van Maas en Waal al tabak ge-kweekt. Veel opgang heeft deze tabakechter^nooit gemaakt, omdat het aro-ma niet gelijk was aan de tabakkendie men uit andere landen exporteer-de. Een beetje eigen schuld komt daarook wel van de kwekers bij, omdat zeover het algemeen veel meer op kwan-titeit dan op kwaliteit gewerkt heb-ben. Enkele kwekers hebben echter dezaken serieus aangepakt, hebben ver-schillende proeven genomen, nietalleen op het gebied van de soorten,doch ook talrijke bemestingsproevenzijn genomen. Op het ogenblik staathet er zo voor, dat er thans een tame-lijk goede kwaliteit van tabak geleverdkan worden.

Kan men nu in eigen tuin ook tabakkweken? Ja,- dat is heel goed mogelijk,doch we moeten er wel om denken,dat we er alle zorg aan moeten be-steden, die nodig is, anders komt ervan de kweek niets terecht. Tabak isgeen gemakkelijke cultuur, dat heb-ben de mensen wel ondervonden, diezich verleden jaar ook bezig hebbengehouden met dit zo begeerde product.Is het kweken van tabak nu eigenlijkin deze tijd van voedselschaarsieeigenlijk wel helemaal verantwoord,zal men allicht vragen. Het roken isvoor de meeste mannen een levensbe-hoefte geworden, wie daar soms aanmocht twijfelen, moet 's morgensmaar eens vroeg uit zijn bed komen,om dan de diverse sigarenwinkels eensaf te gaan. Indien er winkels bij zijndie op een bepaalde dag verkopen, danstaat daar om vier uur al een file vanwachtenden voor.Hoe onmisbaar het pijpje en desigaar ook mogen zijn, toch magmen zijn gezin er niet om te kortdoen, dat mogen we in geen ge-val uit het oog verliezen. U moetzo rekenen, waar tabak groeithadden ook aardappels ofbruine bonen of andere groen-ten kunnen staan. Heeft menechter een hoekje grond over,dan is er natuurlijk geeir enkelbezwaar tegen, dat men zichdaarop bezig houdt met hetkweken van tabak. Ik moet erechter nogmaals op wijzen, wezullen er alle zorg aan bestedenmoeten, immers anders is hetjammer van de grond, dan hadmen er beter iets anders op kun-nen zetten.In de verschillende- grote bladenziet men advertenties staan, -diehet kweken van tabak ten zeer-ste aanmoedigen. Indien dit ingewone zin gaat, is daar niets optegen doch er zijn advertentiesbij die de indruk wekken, datmen maar een bepaalde soorttabak behoeft te bestellen, omeens een fijn pijpje Portorico, Ha-vanna, Maryland, Virginia, enz. te ro-ken. Ja, sommigen gaan zelfs zo ver,dat ze de indruk trachten te wekken,dat men er bepaalde merksigaren vanzou kunnen kweken. Dat Is natuurlijkallemaal misleiding, daar moet u nietop ingaan. De tabaksplanter G. Jan-sen te Leeuwen, heeft proeven met

-een groot aantal soorten genomen,voor de liefhebbers is de No. 25, Maasen Waalse tabak, de soort die menmoet bestellen. Deze tabak is zeer ge-

schikt voor omblad en kerf, kan dusvoor sigaren en de pijp gebruikt wor-den.

Indien men tabak wil gaan kweken,dan moeten we nu die zaden zospoedig mogelijk bestellen, want het isnu de juiste tijd van zaaien. In ééngram tabakszaad zitten wel zo onge-veer vijftienduizend korrels, u heeftdus aan een tiende gram zaad vooreigen gebruik al veel te veel. Maar erzijn- wel kleine pakjes in de ha'ndel,waar niet zo veel zaden in zitten. Inieder geval moet men gijn' zaden bijeen betrouwbaren leverancier bestel-len en niet op al die dagbladadverten-ties ingaan.Nu is het kweken van tabak alleendan mogelijk indien men in de gele-genheid is, de planten onder glas tezaaien. Zou er in de volle grond ge-zaaid worden, dan komen de plantenniet tot hun volle wasdom. U moetrekenen de zomers zijn hier niet zolang, terwijl men de lekkerste 'tabakkrijgt,, indien die in Juli en Augustusgeoogst kan worden. Dat zaaien dientdan 'nog in een warme bak te geschie-den, dat wil zeggen in een bak ver-warmd met paardenmest, bodem-warmte dus. Daar zijn de meeste ama-teurs niet voor in de gelegenheid, dochzulke mensen behoeven nog niet tswanhopen, in een bak zonder bodem-warmte gaat het ook nog wel, dochdan dient v/el zo spoedig mogelijk ge-zaaid te worden. De grond in het bak-j$ eerst goed losspitten, dan gelijk ma-ken, daarna met een fijne broesgieteraangietén. Het zaad is zó fijn, dat hetvoor een leek in het geheel niet moge-lijk is, dit goed verdeeld over het bak,-je uit te strooien, daarom' vóór hetzaaien vermengen met fijne houtas,dan kan men zien waar hef zaad te-recht komt. Daar de zaden zo fijn zijn,mogen ze niet met aarde bedekt 'v/or-den. Over het raam komt voorlopigeen krant, die verwijderd wordt, zodrade plantjes eenmaal boven de grondkomen.

Na het opkomen moet bij felle zonnatuurlijk gelucht worden, anders zouhet jonge goedje totaal verbranden.'Zodra de plantjes een paar centimetergroot zijn, moeten ze op een onder-linge afstand van een paar centimeterin een ander bakje over gezet worden.Zijn de plantjes eenmaal een centi-meter of zes a acht groot, dan kunnenze in de volle grond van de tuin wor-den uitgeplant. De meeste amateurszijn echter niet in het bexit van eenbroeibakje, zij kunnen dan eventueel

in een kistje binnenshuis uitzaaien.Wel moet men de plantjes dan ooklater weer in een ander kistje overzet-ten. We moeten er wel om denken, datde plantjes aan de buitentemperatuurgewend moeten worden, alvorens zevoor goed naar buiten gaan. Juist datopkweken is voor de meeste mensenhet kardinale pun,t, waar alles omdraait. Dat kan men ondervangen,door de planten bij -een bloemist ofeen groentenkweker te kopen, die on-'getwijfeld daar dit jaar wel op zullenrekenen.Tabaksplanten Trannen in het gehee!geen vorst verdragen, daarom mogenze in geen geval voor twintig Mei inde^olle grond van de tuin worden uit-gezet. U begrijpt, waar de' tabak inwarme landen gekweekt wordt, wij erook een zonnige maar ook beschuttestandplaats voor moeten uitzoeken, opde volle wind komt er niet veel vante'recht, daarom zet men er ook v/elpronkbenen tussen, om de tien rijenbijvoorbeeld een rij pronkers.Natuurlijk is ook de grondbewerkingvoor het kweken van tabak van zeer

"veel belang, indien men de grond nietbehoorlijk losspit, behoeft me_n er nietsvan te verwachten. Indien men metdat werk zelf niet overweg kan, -is hetmaar beter om dat door een vakmante laten doen. Tabak groeit het best vop een kleiachtige zandgrond, ook op

. zavelgronden gedij.t de tabak heelgoed.Dit wil echter nog niet zeggen, dat erop andere gronden geen goede resul-taten te bereiken zouden zijn. De^be-mesting is ook een voorname factor,waarmee men terdege rekening moethouden. Op vers bemest land, dat wilzeggen, met verse stalmest bewerktegrond, groeit de tabak wel goed, dochde lucht van de tabak is dan niet lek-.ker. verse stalmest heeft ook invloedop de smaak. Daarom kweekt men deplanten hek best op een hoekje grond,dat een vorig jaar behoorlijk met stal-mest is bewerkt, dan kan het geenkwaad meer. Inplaats van stalmestkan ook heel goed kunstmest gebruiktworden, kwekers hebben daar bepaal-de soorten voor. doch daaraan kanmen\nu toch niet zo gemakkelijk ko-men. Dat is echter niet zo erg, ookmet A.S.F. -korrels zijn heel goede re-sultaten te bereiken. We moeten erdan zo ongeveer 'één kilogram per tienvierkante meter van uitstrooien, het-geen na het spitten, doch vóór hetplanten dient te geschieden.De tabaksplanten komen op rijen testaan, bij het uitpianten "houden wede grootste planten zo veel mogelijkbij elkaar, opdat we een goed gelijkgewas krijgen. Ze komen op een onder-linge afstand van vijf en dertig centi-meter te staan, doch niet meer dantwee rijen naast elkaar,- dan komt erweer een pad tussen van zestig centi-meter, de zogenaamde plukpaden.Na het uitplanten dienen we de plan-ten wel eens flink aan te gieten en in-dien we za een paar dagen tegen deal te felle zon kunnen beschermen, isdat wel zo goed, in ieder geval zal mende eerste week bij droog weer elke dagmoeten gieten. De planten^ komen alshet ware op wallen te staan, die zoongeveer een tien centimeter hogerliggen dan de paden.

de groei van de planten zeer ten goedekomt. Na het aanaarden heefc mener niet zo veel meer aan te doen, devoornaamste werkzaamheden bestaanhierin, dat men geregeld moet schof-felen en wieden, opdat het gewas nietonder het onkruid komt te zitten.Zodra de planten eenmaal beginnente bloeien, zal men tot het toppenmoeten overgaan, dat wil zeggen, we^snijden de koppen met de bloemen er'uit. Op zichzelf zou dat niet nodigzijn, doch de bloemen vallen op debladeren en daardoor ontstaan errotplekken op de bladeren, die daar-door natuurlijk voor een groot deelwaardeloos worden. Zodra de planten,dus in de volle bloei staan en de bloe-men gaan ruinen^ moeten de koppener uit.

Vroeger sneed men er ook nog eenpaar van de bovenste bladeren vanaf,doch dat-is niet nodig. Wel krijgt menextra zware bladen, indien men debovenste met het wegnemen van debloemen ook meeneemt, de daaronderzittende bladeren worden dan heeldik en stevig, waardoor ze speciaalgeschikt zijn voor pruimtabak, voorrooktabak .zijn ze echter veel mindergeschikt, dan de dunne bladeren.In de oksels van de bladeren Ontstaande zogenaamde dieven, dat zijn _dezij scheuten, die moeten ook ver-wijderd worden. Zodra deze scheuteneen lengte van zo ongeveer tien centi-meter hebben bereikt, worden ze eruitgebroken. Alleen de bovenste tweekan men zonder bezwaar laten zitten.Alleen, indien de bovenste ziischeuteTieenmaal een lengte van vijftien centi-meter hebben bereikt, moet daar ookde kop uit.

Zijn de planten eenmaal een vijf entwintig centimeter hoog, dan moetenwe ze nog eens aanaarden, ze komen

„dan nog^ hoger te staan. Bij het aan-aarden 'dekken we ook de onderstebladeren onder de grond, daar heeftmen toch niets aan. Door het aan-aarden vormen de tabakstengels onderde grond weer meer wortels, hetgeen.

/Tekeningen Bach Schuurman*)

— W/e weet raad?—•\Een lezer schrijft ons:„Ik beschik over een mud ofvier kolenstof en fijn gruis ennu wilde ik daar graag brikettenvan' maken. Kunt u mij helpenaan een beschrijving van dsvervaardiging , met eenvoudigsmiddelen?"

Wij kunnen echter dezen Lezerniet aan het gewenste antwoordhelpen. Is misschien een onzerlezers in staat van advies te.dienen? Waarschijnlijk zullenwel meer mensen gaarne ver-nemen hoe briketten vervaar-digd kunnen worden.

Van bond tot bond

Wij hebben in onze serie „Van Bond tot 'Bond" nog een vak»organisatie te bespreken, die een buitengewoon uitgebreidwerkterrein heeft. Dat is de Centrale Bond van Transport;arbeiders, waarvan het dagelijks bestuur op het ogenblik ge*vormd wordt door de heren H. J. v. d. Laan als voorzitter,C. G. T. Sormani als vice^voorzitter, J. Ratte als redacteur en

. Smeding als secretaris^penningmeester. >Van der Laan heeft de leiding van de vakgroep Visserij en .Baggerbedrijf. Sormani van de groepen Automobielbedrijf enTransport te land, Ratte Zeevaart en Havenbedrijf en SmedingRijm en Binnenvaart.

omvang van vroeger. Daarentegen zijnbinnenvaart en het vervoer op korteafstand nog altijd even belangrijk alsvoorheen, want melk, groenten enandere benodigdheden moeten tochaltijd nog van de productie naar deverkoopbedrij ven worden gebracht enverder bij het publiek worden bezorgd.Natuurlijk krimpt het totaal van hetvervoer wel in doordat er minder ver-voersmiddelen ter beschikking zijn.Rijn- en binnenvaart hebben behoor-lijk werk en ook de sleepvaart heef tmeer te doen dan zij kan verwerken.Tijdens de langdurige vorstperiodeheeft dit bedrijf gedwongen stil moe-ten liggen, maar des te meer is erthans te doen. Vooral nu het trans-port met auto's en vrachtwagenssteeds moeilijker en beperkter wonH,•zal onze vloot van binnenschepen er

We denkt aan de Transportarbei-iersbond, ziet in de eerste plaats

het woelige bedrijf van onze havensen onze zeevaart voor zich; te meeromdat de bond in Rotterdam gevestigdis en men dus kan veronderstellen,dat het zwaartepunt van de organisa-tie inderdaad in dat gedeelte vantransport, het internationale verkeerover de zeeën, ligt. Toch is dat niethet geval, want van de ongeveer 30.000leden, die deze bond telt. is het meren-deel werkzaam in het zogenaamde„transport te land" met inbegrip vanhet automobielbedrijf een verhouding,die niet voor de bond alleen, maarvoor het gehele transportbedrijf geldt!Dat is ook begrijpelijk, wanneer menbedenkt, dat ook een melkbezorger,een expeditieknecht en een pakhuis-en magazijnknecht als transportar-beiders zijn te beschouwen. Alles watdus vervoer van goederen of mensenbetreft behoort tot het terrein van deTransportarbeidersbond, voor zoverde arbeiders niet in overheidsdienstwerken.'Behalve het binnenlands transport teland hebben we ook de binnenvaart.Eveneens een uitermate belangrijk be-drijf, want 'het grootste deel van hetvervoer over lange afstanden in onsland gaat langs de waterwegen. Daar-naast hebben we internationale ka-naai- en riviervaart, waarvan de Rijn-vaart het belangrijkste is. Geheel losdaarvan staan de vissers en de kui-pers, terwijl een derde groep wordtgevormd door zeelieden en haven-

• arbeiders. Ook daarmee is de opsom-ming echter nog niet compleet, wanthet baggerbedrijf zowel voor het uit-diepen van waterwegen en havens alsvoor het baggeren van zand en grintbehoort eveneens tot Jiet arbeidster-rein van de Transportarbeidersbond.In de grote organisatie nemen dechauffeurs een afzonderlijke plaatsin doordat hun vakbond namelijk deNederlandse Bond van Werknemersin het Automobielbedrijf in 1925door fusie in de Centrale Bond werdopgenomen waarbij werd gesticht deNederlandse Unie van Chauffeurs enoverig automobielpersoneel, die minof meer als dochterorganisatie vande Centrale Bond is te beschouwen.De tegenwoordige vice-voorzitter vande Centrale Bond is sinds haar stich-ting voorzitter van de NederlandseUnie van Chauffeurs. Mm of meereen soortgelijke plaats neemt de.IJmuider Federa_tie van Arbeiders inhet Visserijbedrijf in de organisatiein. Een derde betrekkelijk zelfstan-dige groep wordt gevormd door deZaanse Bootwerkersvëreniging „Eens-gezindheid" die de arbeiders uit deeigenlijke haven van Zaandam om-vat.Hoe is het met de werkgelegenheid?is onze eerste vraag bij de besprekingdie wij met het bestuur d.w.z. metv. d. Laan en Sormani hadden; Ratteen Smeding waren die dag verhin-derd.Dat is zeer verschillend. Haven- enzeevaartbedrijf liggen natuurlijk voorhet grootste deel stil. En ook het auto-bedrijf heeft bij Jange na niet meer de Waar uitgerust werd, van de aues ot/e/ heersende haast.

8

voor moeten zorgen dat toch alles terbestemder plaatse komt.

En hoe staat het met onze visserij?

• Dat is een bedrijf waarin mpmenteelweinig omgaat door gebrek aan sche-,pen in de eerste plaats en voorts doorde zeer grote moeilijkheden, die deoorlogsomstandigheden aan de vissersin de weg leggen. De kustvisserij isnog wat, maar op lange afstand is ervrijwel niets meer te doen. In de be-hoefte aan vis kan dan ook niet wor-den voorzien, doch in de toekomst be-hoeft dat niet zo te blijven. Er.wordtreeds gewerkt aan een plan om onsvisserijbedrijf weer volkomen in over-eenstemming te brengen met de vraagen met de mogelijkheden van de tijd.Wij moeten een moderne vloot bou-wen van enkele honderden schepen endeze schepen zullen geheel anders uit-gerust moeten zijn dan de verlorengegane vloot. Niet alleen de techni-sche inrichting moet veel beter wor-den, doch ook de accommodatie vanhet personeel vraagt veel beter voor-zieningen dan men vroeger voor devissers wenste te geven. De visserijkan dan weer een zeer belangrijkebron van volkswelvaart worden.De bond omvat niet alléén de vissersin de engere zin, doch ook allen, diemet het vissersbedrijf te maken heb-ben; dus ook de arbeiders, die werkenin de kuiperijen; in de rokerijen en devisconservenfabrieken.

Rekent u de mossel- en oesterteeltook als een onderdeel van het

visserijbedrijf?Wel als een onderdeel, doch als eenzelfstandig onderdeel. Het is de bondhet vorige jaar gelukt om voor heteerst in de geschiedenis een contracttot stand te brengen voor de arbeidersvoor de oestercultuur en voor de mos-selconserven. Wij komen daar echterstraks nog op terug.

Gaat er nog veel om in hetbaggerbedrijf?

Ja zeker; daar is zelfs druk werk. Eris veel vraag naar zand en grint enook voor de Zuiderzeewerken zijn na-tuurlijk veel baggermachines nodig.Enkele duizenden mensen werken indeze tak van het transportbedrijf.

Hoe staat het nu met de regeling vande arbeidsvoorwaarden?

Wij kunnen zeggen, dat ondanks devrij slechte toestand. op transportge-bied, door de bond veel activiteit wordtontplooid. In de zeevaart ligt het werknatuurlijk nagenoeg stil. De werk-zaamheid van de bond beperkt zichdaar tot de verzorging van de betalingvan de week- en maandbrieven aan defamilieleden van de Nederlandse zee-lieden en vissers, die in het buitenlandvertoeven. Deze betaling levert toe-nemende moeilijkheden op. De bondregelt hier de betaling van steun enandere uitkeringen. Ook heeft debond nog vrij wat werk te doen bij de

(Foto. A.P.-arehie])

toepassing van, of beter gezegd bij decontrole op de naleving van de Zee-ongevallenwet. Dat het beroep voor dethans nog zeevarenden een buitenge-woon grote gevarenkans met zichmeebrengt, ligt voor de hand.

En hoe is het nu in de kustvaart?Daar is een regeling voor de kleinevaart tot stand gekomen met de Gro-ninger reders; mét de Hollandsereders liep reeds een overeenkomst,maar thans is dus een landelijkeregeling verkregen. Ook -voor dehavenarbeiders is voor zover er werkvoor hen is, verbetering bereikt. Ditis bijvoorbeeld geschied door de ver-beterde regeling van de loon- enarbeidsvoorwaarden te Delfzijl en vanhet winterwerk, terwijl voor demeeste werkenden en wachtgelders inAmsterdam en Rotterdam tweemaaleen gratificatie is verkregen.

En de Rijn- en binnenvaart?Daar wordt de contractactie over degehele lijn gevoerd. Wij hebben indat bedrijf te doen met de Rijnvaart,de sleepvaarrt en de binnenvaart. Bijde binnenbeurtvaart is een voorlopigeregeling bindend opgelegd, een defi-nitieve is bij het College van Rijks-bemiddelaars in behandeling. Bij deandere groepen was aanvankelijk welovereenstemming verkregen met degroep „Rederijen" doch moeilijkhedenvan economische aard zijn nadienwederom gerezen, zodat voor enkelegroepen de onderhandelingen op hetdode punt zijn gekomen. Doch voortwee groepen zijn de onderhandelin-gen in het laatste stadium. Dezenieuwe regeling zal belangrijke ver-beteringen brengen.Van grote betekenis voor de beurt-vaart is geweest, dart een bindendmaximumtarief voor de vrachten isvastgesteld. Voor de NederlandseStoombootrederij is juist de C.A.O.-verlengd met verbeteringen.

Bestaan er ook collectieve overeen-komsten in het baggerbedrijf?

Zeer zeker; op 12 Maart is bijvoor-beeld contractueel een loonsverhoging

» van ƒ 2.50 tot sta-nd gekomen. Datgeldt voor het baggerbedrijf. In hetgrintbaggerbedrijf kan zeer spoedighet eerste collectieve contract wordenverwacht. De sociale rechten van dearbeiders worden hierbij belangrijkverstevigd en de kansen op willekeu-rige behandeling door werkgevers ver-minderd. Van belang is ook de instel-ling van een vertrouwensinstantievoor de regeling van de ontslagaan-vragen.Voor de rijswerkers zal binnenkortwaarschijnlijk een verhoging van/ 2.50 per week afkomen. In het zand-bedrijf zijn altijd weinig georganiseer-den geweest met het. gevolg, dat dearbeidsvoorwaarden er slecht zijn.Een verbetering is op dit gebied hardnodig.

En nu korden we zeker aan devisserij toe?

Ja, en ook op dat gebied valt wat tevertellen. Zo zal bijvoorbeeld de chaosin het visrokerij bedrij f langs Noordzeeen Uselmeer verdwijnen. Een contractvoor deze bedrijven wacht op goed-

, keuring. Voor de garnalendrogerijenin Zoutkamp is een C.A.O. ter goed-keuring voorgedragen bij de Rijksbe-middelaars. Voor de vissers van IJmui-den zijn afzonderlijke regelingen ge-maakt voor de bemanning van afwij-kende schepen. Van belang is hier^ ookwat de bond doet voor e'xtra rantsoe-nen ten bate van deze vissers. Zij heb-ben uitermate gevaarlijk werk te ver-richten en hun komt dus wel watextra's toe. Als typisch verschijnselkan worden vermeld, dat voor dezezeevissers een rantsoen shag is ge-vraagd. Voorts is in IJmuiden succesbehaald bij het treffen van een los-regeling voor de motorloggers. Vroegermoesten de vissers deze schepen uit-sluitend zelf lossen, nu worden ermeerdere afzonderlijke vislossers bijaangenomen. Tenslotte is nog eenregeling gemaakt voor het opstokenvan de stoomtrawlers vóór het ver-trek. Dit alles is detailwerk, maar juistdit werk laat zien hoe veelzijdig debemoeiingen van een vakbond kun-nen zijn.

Een veertienduims-tros ligt opgerold op de wal en moet met het schip meevoor de lange reis. (Foto: A.P.-archief)

Om nog even. tot Zeeland terug te ke-ren, daar bestond vroeger hoegenaamdgeen organisatie van ondernemers inde oestercultmur.Mede op aandringen van de bond isdaar echter een patroonsorganisatietot stand gekomen, zodat een G.A.O.kon worden afgesloten. Met de onder-nemers in de mosselcultuur wordtonderhandeld.

Hiermee zijn we diis aan het eind vanhet bondswerk voor de vissers en zee-varenden. Kunnen we nu overgaannaar een geheel ander terrein, naarhet automobielbedrijf?

Ja en we komen dan weer voor geheelandere toestanden en verhoudingen

- te staan. Daar is het afsluiten vaneen C.A.O. nagenoeg onmogelijk. Voorzover er werkgeversorganisaties be-staan werken deze op economisch of

.verkeersgebied maar niet op dat vande regeling van de arbeidsvoorwaar-den. Alleen in het taxibedrijf bestaatde B.O.V.A.G., die als werkgevers-partij zou kunnen optreden. Onderdeze omstandigheden zijn in hetautomobielbedrijf slechts, weinig con-tracten tot stand gekomen en danmeestal nog met afzonderlijke onder-nemers. Plaatselijk zijn wel in- velebelangrijke gemeenten algemeen gel-dende regelingen gemaakt voor taxi-en huurautobedrij f, waarbij tarievenen lonen veelal aan elkaar werdengekoppeld. Op het gebied van hetvrachtautobedrijf bestaan er evenminnog algemeen geldende regelingen,wel enkele C.A.O.'s voor een paargrote ondernemingen. Getracht wordtthans een algemene regeling totstand te brengen hoewel de omvangvan het vrachtauto vervoer nu zeerbeperkt is.Er zijn onderhandelingen gaande metde N.O.B. over een C.A.O. in het be-roepsgoederenvervoer langs de weg. DeN.O.B, is de organisatie van een circa8.000 ondernemers op dit gebied. Hetzijn bijna alle kleine ondernemers,maar ook de heel grote als Van Genden Loos en de Amsterdamse Rijtuig-maatschappij zijn er lid van. lederedag kan de afkondiging van een nood-regeling worden verwacht, waarbij deergste misstanden zullen wordenondervangen. Deze regeling loopt ech-ter niet vooruit op de inhoud van detot stand te'brengen C.A.O.

Daar valt het taxibedrijf zeker buiten?Dat spreekt vanzelf; wij hadden hetzo-even over het goederenvervoerlangs de weg niet over passagiers.Voor het taxi- en huur autobedrij f isechter ook een regeling aanhangig ge-maakt. In normale tijden hebben we

hier te maken met 4600 ondernemers,dus ook geen kleinigheid. In het auto-busbedrijf bestaat geen landelijke re-geling, daar zijn alleen overeenkom-sten voor een aantal ondernemingenafzonderlijk.

Nu hebben we nog steeds niet gepraatover de brandstof f enwerkers, melk-bezorgers, pakhuisknechten, voerlie-den enz.Neen en dat is toch een zeer omvang-rijk deel van het transportbedrijf.Daar hebben we te maken met dui-zenden ondernemingen van zeer ver-schillende aard. JDaarbij komt, dat erop dit uitgebreide terrein weinigwerkgeversorganisaties van betekeniszijn, waardoor het afsluiten vanC/.A.O.'s veelal niet mogelijk is. Bin-dende regelingen van de arbeidsvoor-waarden zijn daardoor onvermijde-lijk.Toch kunnen ook wel de bedrijven ingroepen worden ingedeeld. Zo is 'erbijvoorbeeld een regeling voor .hetbrandstof f enbedrij f, waarin ongeveer8.000 handelaren- werken en 20.000arbeiders. De regeling heeft een be-langrijke vooruitgang gebracht voorde overgrote meerderheid der werk-nemers.Een regeling voor .de arbeiders bij devleesdestructiebedrijvèn .heeft eenloonsverhoging gebracht van 10 tot 15en 50 pet, terwijl een veel verbeterderechtspositie werd verkregen.Een actie in de graanhandel heeft er-toe geleid, dat voor het eerst een con-tract is afgesloten voor Drente en eendeel van Överijsel. Het merendeerrterarbeiders krijgt daardoor meer loon eneen steviger rechtspositie. In Gronin-'gen kon door de afwijzende houdingvan de graanhandelaren geen C.A.O.tot stand komen, maar daar is wel eenbindende regeling snoedig te wachten.Overeenstemming is verkregen om-trent een bindende regeling in hetkaaspakhuisbedrijf geldende voor hetgehele land. Ook deze kan spoedigworden verwacht.Iets dergelijks zal er komen voorde ijscoventers, terwijl voor derijwielbewaarplaatsen eveneens over-eenstemming is verkregen. Aanhangigis verder een regeling voor de melk-bezorgers; deze regeling hangt echterten nauwste samen met de in dit be-roep noodzakelijke sanering van demiddenstand. In de grote steden zijnloon- en .arbeidsvoorwaarden van demelkbezorgers over het algemeen zeerbehoorlijk. Aangezien echter een deelvan het inkomen uit provisie wordtverkregen, laat de verminderde ver-koopmogelijkheid zich nogal ge-voelen. Een gebied, dat verbete-ring behoeft is de arbeid van de kran-

tenbezorgers. De houding van de direc-teuren van de dagbladbedrijven heeftal enkele keren verbetering verhin-derd, maar thans wordt voor de derdemaal een poging gedaan, die een be-tere kans van slagen heeft. Dezekrantenbezorgers worden voor hetmerendeel beschouwd als „kleine zelf-standigen"., zodat zij onder geen en-kele sociale wet vallen, behoudensdat er een poging is gedaan hen on-der de Ongevallenwet te brengen.Men wil hen laten doorgaan voorondernemertjes voor eigen risico. Datis een onhoudbare toestand en wijverwachten dan ook, dat daaraan eeneinde, zal komen.

En hoe gaat het nu met de grotemagazijn- en pakhuisbedrijven?

Daar zijn in de laatste tijd tal vanregelingen met de bedrijven zelf 'totstand gekomen. Regelingen, die een-zeer behoorlijke positieverbeteringmet zich meebrachten. Zo bijvoor-beeld bij de Prico, bij Reesink en Co.,bij verschillende landbouwbanken,enz.

Het is wel een zeer breed terrein, datde bond bestrijkt en wat verwacht ri

van de toekomst?Als we onder de toekomst verstaan detijd, waarin er weer vrede zal zijn, danzijn wij zeer optimistisch. Het verkeertussen verschillende bevolkingsgroe-pen en tussen de verschillende landenwordt steeds drukker en dus zal hettransportbedrijf zich nog zeer sterkuitbreiden. Het zal nodig zijn, dat ditbedrijf straf wordt geordend en wijzien trouwens reeds een begin van in-grijpen. Na de oorlog is te verwachten,dat ons havenbedrijf zeer sterk in be-langrijkheid zal toenemen, zodat zee-vaart, havenarbeid, Rijnvaart ensleepvaart grote groepen arbeiders totzich zullen trekken. Voorts verwach-ten wij een sterke ontwikkeling vanhet autovervoer. Men zie slechts naarde bouw van een gr.oot autosnelwe-gennet, dat geheel Europa gaat om-spannen. Wat wij van de .visserijverwachten, hebben wij reeds gezegden in het binnenland zelf zal het ver-keer zonder twijfel weer opbloeien.De transportarbeiders zijn in vroegertijden veelal een „vergeten hoofd-stuk" geweest. Zij vielen buiten ver-schillende sociale wetten. Alleen dehavenarbeiders zagen hun werktijdgeregeld door de Stuwadoorswet en dechauffeurs in 1939 krachtens het rij-tijdenbesluit. Er is echter nog steedsgeen algemene wettelijke werktijd-regeling op dit gebied. De indertijdaanhangig gemaakte 'vacantieregelingzou b.v. ook voor het transportbedrijfniet" gelden. Op aL^deze terreinenkan de bond biJlProlg werkzaam,zijn en wij zien dan ook voor de or- 'ganisatie in de toekomst een zeervruchtbaar arbeidsveld voor ons lig-gen. De Centrale Bond van Transport-arbeiders kan zonder twijfel nog eenuiterst belangrijke rol spelen bij deverbetering van de levensvoorwaar-den der arbeiders, die in al deze be-drijven hun brood verdienen.

Wij ontvingen ...

„Pang Panen, de Toenonqer" doorGijsbert de Vries. Uitgave W. vanHoeve te Deventer; ƒ3.25, 74.50.

Dit werk is bekroond met een eerste prijsiri de Garoeda-prijsvraag 1941 en is duséén jongensboek. Bi.i de beoordeling vande stijl, of beter gezegd het gebrek aanstijl, moet men daarmee wel rekening hou-den. Het boek leest daardoor stroef enopstelachtig Het verhaal zelf is echterspannend en zal zowel de ioneens voorwie het bestemd is, als de ouderen die hetmisschien nog zullen uitlezen eer hunzoons er de kans toe krijgen, van net begintot het eind interesseren.'Het is een vecht-geschiedenis: het relaas van liet AThjescheverzet tegen den Nederlandsen overheer-ser. Als beschrijving \san her Sumar.raansevolksleven is De yries' werk zeer te waar-deren maar men ontkomt niet aan debittere gevoelens, die door de overweldi-ging van ieder, eens onafhanüPJijK -'olkworden opgewekt. Het is, ondoenlijk jmtegelijk het heldhaftig verzet en de kolo-niale overheersing te bewierokpn »n dezeonvermijdelijke tweeslachtigheid Komt aande kracht van het boek niet ten goede.

C. F R.

F r is nu volop werk in de moes-tuin, heel veel gewassen kunnen

nu gezaaid en geplant worden. Aprilis dan ook wel een van de drukstemaanden. Het onkruid begint nu ookoveral te groeien, daarom moeten weregelmatig schoffelen, niet alleen tus-sen de reeds gezaaide of uitgeplantegroenten, doch ook de bedden, die nogniet beplant zijn. Zelfs al is er bijnageen onkruid op zo'n bed te bespeu-ren, dan verdient het' toch alle aan-beveling er eerst de schoffel door tehalen, men doodt daardoor alle zichnet ontwikkelende onkruidjes, diemen met het blote oog nauwelijks kanzien. Heeft men in Maart reeds ver-schillende groentenzaden aan deaarde toevertrouwd, dan zullen dezethans wel zo ver zijn. dat ze boven de-grond staan, al is dit jaar dan ookalles heel erg aan de late kant, ookdaar kan zich veel onkruid tussen be-vinden, dat moeten we er eerst uitwieden, anders eten we straks spina-zie met onkruid en dat is minderprettig. Heeft het gewas eenmaal eentamelijke hoogte bereikt, dari kan mener niet zo gemakkelijk meer tussenkomen, hoe eerder er dus gewiedwordt, des te beter.Hebben we gelegenheid gehad omerwten en peulen in een broeibakjezogenaamd voor te kiemen, dan kun-nen deze thans, indien men ze eerstbehoorlijk heeft afgehard^ in de vollegrond worden uitgeplant.Wie daar niet voor in de gelegenheidis geweest, moet nu met het zaaienvan erwten en peulen in de vollegrond beginnen. Om toch een beetjevroeger te komen dan normaal,moeten we de zaden van erwten,peulen en tuinbonen eerst tweemaalvierentwintig uur In een emmer waterlaten weken. Moeten we om de een ofandere reden nog tot eind Aprilwachten, dan moeten we de zoge-naamde volgsoorten uitzaaien. Erwtenkan men in verschillende groepenverdelen, we kennen onder andere dedroge erwten, die we in de erwtensoepplachten te eten, de doperwten, waar-van de zaden eigenlijk in droge toe-stand gegeten worden en de peulen,waarvan "we zowel de zaden als 1escheden opeten. Droge erwten wordenin liefhebberstuinen eigenlijk in hetgeheel niet gekweekt, ook niet in détuinbouw, althans zeer weinig, dat Ismeer een landbouwproduct en danvoor liefhebberstuinen niet zo zeeraan te raden. .

De dpperwten heeft men ook weerIn verschillen^J^groepen, namelijk desoorten die men langs rijshout of gaasmoet kweken, of de stamsoorten,waarvoor men geen steunsel nodigheeft. Oppervlakkig is de liefhebberdan heel gauw geneigd om de stam-soorten te kweken, omdat men ergeen gaas of rijshout voor nodigheeft, doch indien we prijs stellen op'een rijke oogst, moeten we toch deklimmende soorten nemen, die geveneen veel grotere opbrengst en daargaat het in.deze tijden toch om. Wieechter liever stamsoorten neemt,moet de gele stam of Amsterdam'sWonder hebben, die voldoen wel hetmeest. We leggen-ze op rijen, die opeen onderlinge afstand van zo onge-veer veertig centimeter komen. Degeultjes trekken we met een schoffel,ter diepte van vijf centimeter, op derij komen de erwten op een afstandvan vier a vijf centimeter.Klimmende soorten moeten veel ver-det van elkaar, de rijen- althans, dezemoeten minstens een onderlinge af-stand hebben van één meter. Er istussen deze soorten ook nog veel ver-schil van hoogte, de heel .hoge soor-ten, die.zo tegen de twee meter hoogworden, mogen zeker wel op een on-derlinge afstand van anderhalvemeter komen. Meen nu niet dat hetjammer van de ruimte is, tussen derijen kunnen we van allerlei vroegevoorjaarsgroenten uitzaaien, zoalssla. spinazie. raapstelen, radijs enz.;tegen dat de erwten schade aan hetgezaaide zouden kunnen toebrengen,zijn deze gewassen immers al lang ge-

10

oogst. Bij het aanleggen van de rijen- de geultjes maken wij ook vijf cen-

timeter diep — moeten de rijen vanNoord naar Zuid lopen, opdat de zonmidden op de dag behoorlijk tussende rijen kan schijnen. Het gewasmoet kunnen opdrogen; waar dit niethet geval is, heeft men vooral in ing£-sloten tuintjes heel gauw last van dezo gevreesde meeldauwzwam. Menkan- daartegen met zonnig weer welzwavelen, doch voorkomen is hiernatuurlijk veel beter dan genezen,indien de planten eenmaal sterk aan-getast zijn. is- er niet zoo heel veelmeer aan te doen. Daarom moet menmidden in de zomer ook geen erwtenpoten, ze kunnen niet zo veel warm,broeierig weer verdragen, ze zijn dandirect ziek. Erwten." peulen en tuin-bonen zijn echte groenten voor hetvoorjaar. Voor de vroegste soortennemen we de Lentedopper en de Mei-koningin; als volgsoort de Vlijmsekrombek. die ook heel goed voor deweck is en als late soort, de gele, ruigeraspers.

Erwten houden van een voedzamegrond, liefst grond die men een vorigjaar zwaar met atalmest bewerktheeft, aan verse mest hebben ze eenhekel, ook met een samengesteldekunstmest kan men heel goed resul-taten bereiken-, zoals met A.S.F.-kor-rels. Zijn de erwten eenmaal eentwintig centimeter hoqg. dan moetmen ze aanaarden, terwijl men gelijkd» kopjes naar het rijshout buigt,zodra ze een hoogte van zo ongeveervijftig centimeter hebben bereikt,moet er een touw gespannen worden.Doen we dat niet, dan heeft men heelveel kans, dat bij een flinke regenbuihet hele gewas naar beneden komt;is dit eenmaal het geval, dan krijgtmen ze niet zo heel gemakkelijkmeer overeind. Later zal men er nog-maals een paar touwen langs moetenspannen. Over peulen heb ik niet veelgezegd, dat komt. omdat de cultuurprecies het zelfde is ais van de dop-erwten. Voor vroeg kunnen we devroege Hendrikspeul nemen en voorde late soorten de zomerpeul.

iimnmiTtiiiiitniTii

Dam-rubriekDe problemen van*deze week

Behalve de gewone slagproblemengeven wij weer in beide klassen eenvraagstuk, waarin de eindstand wordtvermeld. Uit de zettenreeks, die deoplossing van het vraagstuk moetvoorstellen, moet de lezer nu trach-ten af te leiden, hoe de oorspronke-lijke stand, de beginstelling dus, vanhet probleem is geweest.

Klasse A_ No. 6.

Uit de beginstelling zijn de volgendezetten gedaan: 38—32 (27x38), 47—42 (38x36), 37—32 (28x37), 48—42(37x48), 26—21 (16x27), 46—41(36x47), 40—35 (47x24), 30x19

„(14x23), 39—33 (48x30), 35x31.Hierna is de opstelling van het spel:Zwart: 3 sch.' op 11, 23 en 25.Wit: 3 sch. op 31, 33 en 45.Hoe was nu de beginstand?

Klasse BNo. 6.

Uit de beginstelling zijn de volgendezetten gedaan: 44—39 (33x44), 47—42 (38x47), 45—40 (44x35), 20—15(47x20)7 25x14 (35x24), 15x4 (19XlO), 4x4. De overblijvende standis nu:Zwart: één sch. op 5.Wit: één dam op 4.

Hoe was de beginstand? De zettentussen haakjes zijn die van zwart,de andere die van wit.

Het spelreglement

Op vragen van verschillende lezersantwoorden wij, dat het slagregle-ment van^het damspel alleen totmeerslag verplicht. Men moet dushet grootste aantal stukken slaan.Een dam geldt g'ewoon als «én stuk.Damslag gaat dus niet voor;

Klasse ANo. '1.

H. M. Roos, Eindhoven.

- - Zwart

WitZwart: 11 sch. op 7, 8, 9, 11, 13, 19,20, 24. 26, 29 én 30.Wit: 11 sch. op 22, 27, 28, 31, 32, 33,37, 39, 46, 47 en 49.

No. 8.C. Nierap. Amsterdam.

' Zwart

- WitZwart: 10 sch. op 6, 8r 9, 10, 16, M,23, 29. 30 en 45.Wit: 10 sch. op 22, 25, 27, 28, 31, 32,34, 40, 43 en 47.

Klasse BNo. 7.

. P. Zwuup, Andijk.

Zwart

„Alles op harenen snaren zetten"

Evenals meerdere zegswijzen in onzetaal (wij komen daarop later nog welterug), is ook de uitdrukking „allesop haren en 'snaren zetten" aan demuziek ontleend. Ieder zal wel de be-tekenis ervan kennen, n.l. alle moeitedoen, alle krachten inspannen, ofwel de uiterste middelen aanwenden,om het gestelde doel te bereiken.Wat de herkomst of de geboorte vande zegswijze betreft, deze is te zoe-ken in de tijden, toen de speelmaneen belangrijke rol vervulde op ker-missen en bruiloften. Zo'n violist waseen waarlijk niet onbelangrijk perso-nage, want zonder muziek kon menzich een kermis niet indenken en watzou een bruiloft zijn zonder vrolijketonen, voortgebracht door het een ofander instrument, bij voorkeur werdin de vroegere tijden, daarvóór de-viool gebezigd; de harmonica en laterhet accordeon, waren in de oudetijden niet bekend. Wel werd de har-monica ook vroeger veel bespeeld,maar als er sprake was van ,,denspeelman", dan ging het om de viool.Het doel van zo'n speelman was na-tuurlijk, zoveel mogelijk geld te ver-dienen en daarom zou hij zich in-spannen, alle melodieën en alle lied-jes die hij kende, op zijn viool tespelen. Met zijn strijkstok (haren)bespeelde hij de snaren van zijn vioolen als hij dus alle wij s j es, die hijkende, voor het publiek speelde, zettehij alles op haren en snaren. Hijspande zich dus zoveel mogelijk in,om het door hem gestelde doel te be-reiken.In latere eeuwen is de speelman bui-ten beschouwing geraakt en menheeft de uitdrukking overgebrachtop alle omstandigheden, welke veelinspanning vereisten. Alleen degene,die alles op haren en snaren zet. omte slagen, zal, evenals de speelman,zijn doel bereiken.

„Dat juffert niet"

. WitZwart: 9 sch. op 11, 12, 13, 14„ 17, 19,21, 23 en 24. Dam op 18.Wit: 12 sch. op 26. 28, 30, 32, 34, 36,39, 40, 42, 43, 44 en 48.

No. 8.G. Dam, Akkrum.

Zwart

WitZwart: 15 sch. op 2, 4, 5, 8, 11 t/m 18,21, 25 en 26.Wit: 15- sch. op 24. 27. 28, 32, 33, 34,35, 37 t/m 42, 45 en 48.Voor alle problemen geldt „Wit be-gint en wint."Oplossingen worden ingewacht totuiterlijk 9 Mei. ,Adresseren: Redactie Weekblad „Ar-beid". Postbus 100. Amsterdam. Opadres duidelijk Damrubriek ver-melden.

Wij nemen nu eens een zegswijgeonder de loupe, welke niet zo alge-meen bekend is, n.-l. de uitdrukking„dat juffert wel", waarmede men tekennen wil geven, dat iets er wel meedoor kan;' dat, al is iets niet hele-maal zoals het we^en moet, er tochwel mee volstaan kan vjprden. Insommige streken van ons land wordter nog een toevoeging aan gegevenen spreekt men van: „Een beetjescheef, dat juffert wel". Omtrent deherkomst van deze spreekwijze hebbende meningen nogal eens uiteenge-lopen. De minst aannemelijke lijktons deze, dat „juffer" hier zou, be-tekenen een dunne balk of paal,welke, als hij in scheve toestand be-nut werd, om een gebouw te steunen,die steun het best verleende, als dejuf fe r zo scheef mogelijk werd aan-gebracht.Wij gevoelen meer voor de uitlegging(gegeven in „De Navorscher'' van1862) dat jufferen in de hier behan-delde uitdrukking betekent „zwierigstaan" omdat eertijds als juffer ofjonkvrouw aangemerkt werden dedames van hogere stand,,in tegenstel-ling met de vrouwen uit het volk. Datde bijvoeging „Een beetje scheef" erbij kwam, moest verband houden methet ^ ouderwetse oordeel, dat. wat 'nbeetie scheef stond, ook een zwierigeindruk maakte, getuige ook de regelin het ouderwetse versje: „De hoed opzeven haartjes", waar het een „zwier"voor een mannelijk wezen betrof.In elk geval is, aan welke uitleggingmen ook de voorkeur wil geven, degrondbetekenis van de zegswijze,evenals wij reeds meermalen moestenvaststellen, gaandeweg gewijzigd.

f-MEDISCHE VRAGEN |V - JVragen voor deze rubriek rïchte mentot den medischen medewerker vantiet weekblad „Arbeid" Postbus 100.

j. K. te A. U kunt niet in aanmerkingkernen voor extra toewijzing. Uw gewicht:s slechts 8 % minder dan bij uw leeftijden lengte behoort.G. B. te H. Uw gewichtsvermindering tenopzichte van het normale bedraagt thans18.7 %.

~Ch. de V. te A. O. kan niet in aanmerkingkomen voor extra ^toewijzing. Zijn ge-wichtsvermindering bedraagt 15 %.W. C. G. te H. Het feit, dat verschillendeartsen u hebben aangeraden zich te intenopereren, bewijst, dat zij niét opererenvoor u gevaarlijker achten dan wél opere-ren. Ik zou mij in uw geval vol vertrou-wen aan hen overgeven.C. V. te A. Foor het spoortje suiker, flat inde urine werd gevonden bij een normaalbloedsuikergehalte, kunt u niet voor pxtra

gedurende 26 weken per week: 3è .ütermelk en--naar keuze ,500 gram havermout.

lichaamsgesteldheid zodanig is. dat u «innormale tijden mei' aonormaa! mager ,oentyeweest, maar toen omstreeks 80 kg. hebt'fwogen Verder kan, onafhankelijk vsmdit alles, afwijzing noodzakelijk zijn. om-dat u reeds twee maanden .extra toe-wijzing hebt genoten. Tenslotte is er ooitvoor de zieken slechts een beperkte hoe-veelheid voedsel beschikbaar en het is de

plus 500 gram gort of 1000 gram brooö ot ondankbare taak vah de inspectief voor•7Rn rTTOw-i Kt-nrirl nlnc 19R crram nntor IIP7I0750 gram brood plus 1.25 gram boter Dezetoewijzingen worden verstrekt 20 wekenvóór de vermoedelijke datum van teval-ling en 6 weken daarna. Op toewijzingenop grond van de Regeling -van de Distri-butie van Ziekenvoedsel hebt u ?eenrecht. Er bestaat zeker kans, dat de KOS-ten van opname en behandeling, diestraks bij u nodig zullen zijn, door hetziekenfonds kunnen worden vergoedTreedt u daaromtrent tijdig in overlegmet de administratie van uw ziekenfondsA v. d. W. te A. Én bij de onderganeoperatie én bij de nabehandeling frvanbent u in de allerbeste handen geweest.Voor extra voeding kunt u niet in -aan-merking komen. Uw gewichtvermindpringbedraagt n.l. 16 %.L. v. W. te W. U hebt thans geen rechtmeer op extra toewijzing. Uw lichaam.s-

toewijzing in aanmerking komen. De ge- gewicht is met 13 % ten opzichte van hetI - T . . J S:„j—;, ,j;rt u;; ,, ;« i,-^,.,.^ fü^ nr^vmalo o-^rianlrl "Allppn riirpp.t Tia hetwichtsvermindering, die bij u in korte tijd

is opgetreden, is echter belangrijk Dezebedraagt, wanneer ik Jiet.gewicht van uwkleding op 2 kg. stel, 23.4%. Uw hin.=artskan dus wel extra toewijzing voor u aan-vragen.J. v. S. te 's-Gr. Tot mijn spijt kan ik aanuw verzoek niet voldoen.A. A. S. te E. Uw vriendin komt nietvoor extra toewijzing in aanmerking. Haargewichtsvermindering ten opzichte - vanhet normale bedraagt slechts 3 %.Mevr. H.. B. te H. Vraagt u, of uw dokterde urine nog eens bij herhaling wil onder-zoeken, en u — wanneer niets wordt ge-vonden — naar een specialist wil ver-wijzen. Uw klachten en uw temperatuurs-verhoging moeten een oorzaak hebben.Naar wat u schrijft, bestaat er kans, datde Haagse dokter het bij het rechte eindheeft gehad.f.'. L. te H. Uw lichaamsgewicht is thansruim 15 % onder het normale. Beneden56 kg. zoudt u voor extra toewijzing inaanmerking, kunnen komen.De hinderlijke gasvorming in de ingewan-den kan het best worden bestreden door

' langzaam te eten en buitengewoon goed tekauwen.Uw werkkracht gedurende de avond jrenkunt u herstellen, door direct na het eten20 minuten te gaan slapen. Verder is vanveel belang, om bij de bereiding van dewarme maaltijden erop te letten, dat deaardappelen heel worden gelaten en nietVvorden fijngemaakt. In deze tijd van hetjaar vormt nl. de aardappel (tezamen metverschillende koolsoorten) onze belang-rijkste bron voor het vitamine C, waarvaneen tekort tot z.g. voorjaarsmoeheid aanleiding kan geven. De aardappel heeft hetgrote voordeel, dat hoe men hem ookkookt, er altijd nog w/él een zekere hoe-veelheid vitamine C in achterblijft (8 a10 mg. per 100 gram), zolang de knol nietwordt fijngestampt of fijngeprakt Op hetogenblik, dat men de hete aardappel fijn-maakt, wordt echter nagenoeg al het er-in aanwezige vitamine C "onwerkzaam.S. C. H. te A. Uw gewichtsverminderingbedraagt thans bijna 20 %. U kunt dusbeter nog even wachten .met het vragenvan extra toewijzing.D. H.—P. te K. Het lijkt mij veilig, datuw moeder zich eens door haar huisdckterlaat onderzoeken. *.A. B. te A. Uw huisdokter kan een pogingwagen, om extra toewijzing voor u ie ver-krijgen; uw gewichtsvermindering be-

' draagt thans ruim 21 %.A. A. v. d. B. te A. De afwijzing van uwhuisdokter moet op een vergissing berus-ten. Het gewicht van uw vrouw is thansbijna 26 % onder het normale, zodat zijvoor extra toewijzing in aanmerking kankomen. Gaat u dus nog eens met uw dok-ter praten.J. O. te 's-Gr. U kunt niet voor extra toe-wijzing in aanmerking komen: uw ge-wichtsvermindering bedraagt even S %.C. V. V. te R. Uw gewïchtsverminderingbedraagt 13 %. U komt dus niet voor extratoewijzing in aanmerking.A. K. W. te A. Er zijn inderdaad een aan-tal geneesmiddelen, waarmee verbeteringin uw toestand kan worden verkregen Hetis juist de „kunst" van den „genees"h$erte ontdekken, welk geneesmiddel of welkecombinatie van geneesmiddelen in uw ge-val het beste helpt. Per brief kan ik uhieromtrent vanzelfsprekend xgeen aan-wijzingen geven. Nu u is gebleken, dat uwhuisdokter zich hiervoor geen moeite wilgevenr kunt u hem het beste om een ver-wijsbriefje voor een specialist vragen.M. G. B. te 's-Gr. U kunt niet voor extratoewijzing in aanmerking komen. Wan-neer u tussen 25 en 30 jaar oud bent, be-clvaagt uw gewichtsvermindering 11 %.Mevr. L. te H.—v. R. te U. U kunt opattest van uw huisarts bij fle Distributie-dienst ter plaatse bonnen ontvangen voor

normale gedaald "Alleen direct na hetdoorstaan vari een ernstige ziekte kanter versnelling van de genezing gedurende4 weken extra toewijzing worden ver-strekt.,/. T. P. te 's-Gr. Wanneer het lichaams-gewicht van uw zuster tot beneden 4ri kgis gedaald, kan zij voor extra toewijzingin aanmerking komen.L. v. d. V te G. Niet volledig onderte-kende vragen kunnen niet in behandelingworden genomen.A. Y. Y.—N te -R Uw minderwaardig-heidsgevoel is misplaatst en u hebt alle,kans op een volledig herstel. Een. uitvoe-rig antwoord op uw brief kunt u afhalen:Hoofdredactie „Arbeid" Hekelveld 15.Amsterdam-C.J M. te A. U kunt niet voor extra toe-wijzing in aanmerking komen. Uw gewichtis 13 pet. minder dan bij uw leeftijd enlengte behoort. .P H. te A. Uw lichaamsgewicht is 13 pet.minder dan normaal: u kunt dus niet vooreen extra toewijzing . inkomen.E K . te M Cacaoboter is een vet. datdoor persen uit cacaozaden wordt verkre-gen. Het bestaat • voornamelijk uit deglyceriden van stearine-. palmitine-. lau-rine- en arachinezuur. Een cacaoboter vanmindere kwaliteit wordt uit de schillenvan de cacaozaden gewonnen. Dit. vetwordt voor de bereiding van. verschillendechocolade-artikelen gebruikt. Het is. danook geschikt voor consumptie en wordtuitstekend verteerd. De apotheker gebruikt,het. behalve in zalven, o.a. voor het makenvan zetpillen en van tandzeep. Verder^ ishet een bestanddeel van lippenpomade.De olie. die door het persen van lijnzaadwordt verkregen, kan zonder bezwaar alsspijsolie of voor 't bakken van vis enpannekoeken worden gebruikt De smaakervan wordt minder scherp, wanneer menze van tevoren goed Laat koken, volgenssommigen samen met een stuk roggebrood,volgens anderen met een ui. Gebruikt uechter geen z.g. gekookte lijnolie uit dehandel. Dit is lijnolie, die door de schil-ders wordt gebruikt en waaraan, al of

de Volksgezondheid om tezamen met dedistributiediensten te zorgen, voor een zobillijk mogelijke verdeling van een hoe-veelheid, die van huisuit niet voldoendeis om te voorzien in wat wenselijk is. totnog toe echter gelukkig nog wei voldoendeom te voorzien in wat noodzakelijk is teachtenJ E te A Een droog, schrijnend gevoelin de keel met veel, vaak riekende, korst- •vorming in de neus, waarbij het slijmvliesvan de neus dun is geworden en het reuk-vermogen achteruitgaat, terwijl de achter-wand van de keel voortdurend met slijmi.s bedekt, zijn "een aantal bij elkaar be-horende verschijnselen, die plegen te ver-dwijnen, wanneer ruimschoots vitamine Ahetzij niet de voeding, hetzij in de vormvan druppels kark worden gebruikt. Rijkaan vitamine A zijn vooral lever en paling.Verder bevatten groene groenten en ookwortelen een stof. waaruit het lichaamvitamine A kan bereiden.'De door u ge-noemde tabletten kunt u zonder bezwaarblijven gebruiken; zij bevatten 10 mg.vitamine C en 200 I.Ev vitamine D perstuk De door u gebruikte dosering voorde kinderen 2x1 per dag is goed, dedosering voor de volwassenen 2 x 2 perdag te hoog. Brengt u deze eveneens op2 x l terug.J P. te H. De pijnlijke aandoening vande spieren, die u beschrijft, kan behalvemet warmte en -massage, zoals door ureeds werd gedaan, ook door inspuitingenworden bestreden (b.v. met novocaïne ofmet druivensuiker). Verder roemen ^om-mige specialisten de. behandeling van depijnlijke .plaatsen met koude De huiddaar wordt dan met chloor.aethyl zolangbespoten tot er zich een laagje rijp opgevormd heeft, dan stevig met kamfer-spiritus ingewreven.' terwijl intussen depijnlijke spieren zoveel mogelijk wordenbewogen. Tengevolge van deze behande-

aanmerking , - ling pleegt de pijn snel te verdwijnen en.wanneer dit drie achtereenvolgende dagenheeft plaats gehad, niet meer terug tekomen. Bespreekt u dit eens met uw huis-dokterB P E te 's-Gn. Uw gewichtsverminde-ring bedraagt 17.2 pet.; u kunt dus nietvoor extra toewijzing in aanmerkingkomen.Mevr De J. te A. Tegenwoordig wordenslechts op medische gronden bij platvoetenleren schoenen verstrekt, indien hierdoorernstige klachten zijn ontstaan bij vol-wassenen, die steunzolen naar gipsafgiet-sel dragen. In uw geval zou ik een gewoneaanvraag voor schoenen bij de distribuUe-dienst insturen. Wanneer u schoenen nochpantoffels bezit, wordt u zeker op hetogenblik geholpen; zo nodig moet u uwaanvraag meerdere malen herhalen.M C. K. te W., gem O. Uw lichaamsge-wicht is thans bijna 23 pet. onder hetnormale, zodat uw dokter extra toewijzingvoor u kan aanvragen. Het is inderdaadgewenst, dat uw zoon zich tot zijn dokterwendt.Mevr W. O te R. Over de vorm van doof-

niet onder verhitting, loodverbindingen, '« heid bij uw zusje kan ik zonder onderzoekmangaanverbindingen en ook wel cobalt-verbindingen werden toegevoegd. Deze toe-voegingen hebben het doel om de oliesneller te doen drogen. Deze „gekooktelijnolie" is dus giftig. Ze kan door des-kundigen van de rauwe lijnolie wordenonderscheiden aan de veranderde geur enaan de iets donkerder kleur; ze magonder géén beding als bakolie of als spijs-olie worden getiruikt.Mei. E. v O te B Uw gewichtsvermin-dering is slechts gering, n.l. 7,7 pet. vanhet gewicht, dat bij uw leeftijd en lengtebehoort. Vooral door het extra gebruikvan karnemelk en/of yoghurt kunt u mis-schien een verdere gewichtsafname voor-komen.J W. T. te A. U kunt niet voor extratoewijzing in aanmerking komen. Uw ge-wichtsafname bedraagt 11.5 pet.P N te L Uw gewicht is met 24 pet.ten opzichte van het normale gedaald;uw huisdokter kan dus extra toewijzingvoor u aanvragen.J S. te H. Een vermindering van hetlichaamsgewicht met 25.5 pet. ten opzich-te van het gewicht, dat bij uw leeftijd enlengte behoort, wordt wel degelijk als eentoestand van zeer ernstige ondervoedingbeschquwd. is dus inderdaad „een zieke-lijke vermagering", tenminste wanneer uw

niet oordeelen. In het algemeen kan menwel zeggen, dat bij jonge mensen, bij wiezich doofheid ontwikkelt,, het raadzaam isom zo goed mogelijk te zorgen voor eenrijkelijke hoeveelheid vitamine A in het••••intsoen (veel vitamine A vindt men inlever en paling, terwijl het lichaam vita-mine A kan maken uit een stof, die menvooral met groene groenten en met wor-telen tot zich nemen kam) en daarnaastvoor een behoorlijke voorziening metkalk. phosphor en vitamine D. Dit laatstebereikt men b.v. door het dagelijks gebruikvan ten minste È liter karnemelk ofyoghurt extra en b.v. 2 Calfortan- of Cal-cipot-D-tabletten per dag.Mevr J. v. d.'C—v. d. H. te N Zonderonderzoek kan ik over uw klacht niet oor-delen.D J. V te R. Wanneer u mij lengte,leeftijd en gewicht van uw vrouw opgeeft,kan ik uw vraag beantwoorden.J A. V te R. Bij het beoordelen Van detoestand van ondervoeding houdt menrekening met het gemiddelde, met lengteen leeftijd overeenkomende gewicht, zoalsmen dit in normale tijden heeft waarge-nomen. -De aanvragende arts geeft zichechter bovendien rekenschap van het alot niet binnen korte tijd tot stand zijngekomen van de gewichtsvermindering en

ÏRoeLof Citroen JUWELIER

AMSTERDAMKal verstraal lDEM HAAGHoogstraat 23

Peleloon 37658

Teletoon

Opgericht 1850 Eigen Atelier

van de aard van het gestel van den betrok-kene iemand, die dus van huis uit altijdveel lichtei heeft gewogen dan personenvan zijn leeftijd en lengte gewoonlijkwegen, komt dus bij een gewïchtsvermin-dering met even 20 pet. ten opzichte van,het normale nog niet voor extra toewijzingin aanmerking. Uw gewichtsverminderingbedraagt slechts 6.6 ptt.Mei W -M te A: Het gemiddelde gewicht,dat bij de leeftijd en de lengte van uwmoedei' öehoort is 68.2 kg.F J H te A. Uw dochter kan voor extratoewijzing in aanmerking komen Haargewicht is bijna 24 pet. onder het normale.J Th H te A. De gewichtsverminderingvan uw vrouw bedraagt ten opzichte vanhet normale thans precies 20 pet Zij zal^dus nog niet voor extra toewijzing in •aanmerking kunnen komen.Me j . , E. D. S. te A Uw gewichtsvermin-dering bedraagt thans ruim 18%Neen. men wordt door. het - gebruik vantaptemelk of yoghurt met een weinigsuiker niet „nog. magerder", maar hetgebruik van taptemelk, yoghurt en kar-nemelk is. juist buitengewoon doelmatigom verder gewichtsverlies te voorkomen.De verbrandingswaarde van een liter "taptemelk of karnemelk is 330 calorieën= 12 % van de gehele dagelijkse behoef-te van een volwassene. Bovendien bevat-ten karnemelk en taptemelk een buiten-gewoon \ange reeks van begeerlijke voe-dingsstoffen en zijn daardoor bij uitstekgeschikt, om een voeding, die op zichzelf

* niet geheel volwaardig is, vollediger temaken, vooral vollediger op het gebiedvan eiwit, kalk en phosphor. Zo is de in-vloed van het gebruik van karnemelk ofvan zure taptemelk op de toename vanhet lichaamsgewicht in de regel groterdan met de calorische waarde van dituitstekende voedingsmiddel overeenkomt.J. v.. V. te R. Naar wat u schrijft, on1>staat de belemmering in de ademhalingbij u voornamelijk door zwelling van hetneusslijmvlies. In de meeste gevallen be-rust deze zwelling op een lichte overge-voeligheid van het- slijmvlies voor stoffen,die met de ademhalingslucht in de neuskomen. Daar u vooral 's nachts last heeft,is er reden om — bijvoorbeeld met hulpvan een specialist voor allergische ziek- -ten — eens te doen nagaan, of er bij uovergevoeligheid voor het stof uit hoofd-kussen of beddegoed bestaat. Indien eendergelijke overgevoeligheid bestaat, moetu zeker niet tot verdere operaties'over-gaan. In plaats van zwelling van hetneusslijmvlies kon dan bij u wel eensdaardoor zwelling van het slijmvlies vande diepere luchtwegen optreden, m.a.w.er zou een asthmatische toestand bij udoor kunnen ontstaan.R. A. te R. Uw vrouw en uw dochtertjekunnen niet voor extra toewijzing in aan-merking komen. Hun gewichtsverminde-ring ten opzichte van het normale .be-draagt resp. 16 en 8 %.J. G te. B. De toewijzingen van haver-mout en gort voor a.s. moeders zijn eerstomstreeks 27 Pebr. algemeen bekend ge-maakt. Uw kleintje is blijkbaar wat tevroeg- gekomen, om u er nog volledig van,te doen profiteren.B. L. te Z. De gewichtsverminderingenten opzichte van het normale bedragenvan de genoemde personen in volgordevan hun leeftijd: 16 %, 20 % en 20 %. Eenaanvraag om extra toewijzing zal dus nogniet worden toegewezen. Bij de toewijzingwordt niet overwogen, of er uit een gezinmeerdere personen aan ernstige onder-voeding lijden.C. u. d. H. te S. De aandoening, die u be-schrijft (vermoedelijk impetigo) wordtdoor besmetting van de huid veroorzaakten hangt niet rechtstreeks samen met de

^gebruikte voeding.D. v. d. S. te D. Uw gewichtsverminderingbedraagt 14 %, zodat u niet voor extratoewijzing in aanmerking komt.Mevr. ]. W. B.—B. te A. De gewichtsver-mindering van uw vader bedraagt ruim21 %. In verband met het feit, dat hij nogkortgeleden zeer veel heeft gewogen, kalide huisarts extra toewijzing voor hemaanvragen.Me-j. H: Z. te B. Het lijkt mij, dat vooruw zoentje de huisdokter extra voedingkan aanvragen, wanneer althans zijnlengte omstreeks 1.30 meter bedraagt. Tenopzichte van het normale is zijn gewichtdan ruim 20 % lager.J. A. v. D. te 'S-Gr. Er zijn mij geen mid-middelen bekend, die in het geval van uwechtgenote kunnen helpen; er blijft al-leen het dragen van een goede bustehou-der over. -'•D. de V. te D. Uw gewicht moet in kortetijd tot benetien 55 kg. zijn gedaald, omin aanmerking voor extra toewijzing tekunnen komen.Mevr. H. W. te'L: Het lijfgoed van uwfamilielid kan zonder gevaar voor be-smetting worden gedragen.J. H. de J. de L. gem. H. Wend u zich,tot hè t-bestuur van uw ziekenfonds. Voorzover mij bekend, heeft de ziekenfonds-arts geen reent op betaling van dezeextra-verrichtïngen.

11

. i l -

VOOR DE VROUW

*

Hoe profiteren, wij het best van onzejonge groente?

E euwen en eeuwen geleden, in detijd van de oude Romeinen plach-

ten de volken die aan de Noordkant vande Alpen woonden in het vroege voor-jaar strooptochten te ondernemen mhet vijandelijke land, dat ten Zuidenvan het gebergte lag. Daar immersvonden ze het nieuw uitgesprotengroen, dat ze zo lang hadden ont-beerd en waarnaar ze met zoo'n hun-kerend verlangen uitzagen.Op dezelfde manier kunnen wij na dewinter verlangen naar radijs, naar sla,naar raapstelen, naar verse spina-zie. Ons lichaam vraagt er om zo tezeggen naar; instinctmatig voelen we,dat zulke verse producten gezondvoor ons zijn.Tegenwoordig kunnen we verklarenwaarom dat zo is. Die jonge voort-brengselen uit de moestuin of uit dekwekerrj brengen ons stoffen, die onslichaam niet kan missen en die in dewinterkost gewoonlijk maar schaarsvertegenwoordigd zijn geweest. Deverse tuinproducten doen dus dedienstv van medicijn van eenmedicijn, die zeker niet in. botsingkomt met onze smaak, maar die in-tegendeel met graagte wordt ge-nomen !Eén ding moet dan echter op de voor-grond worden gesteld: we moetentrachten om de nuttige stoffen, diede natuur in de»groenten heeft neer-gelegd, niet te verliezen vóór ze onsemond ingaan met andere woor-den, we moeten ervoor zorgen, dat bijde bereiding zo min mogelijk afbreukwordt gedaan aan de nuttige stoffendie ons helpen om onze gezondheid tebewaren.

"Het allerbest voldoen we aan die eisals we de groenten niet koken, maarrauw gebruiken als sla; daartegenoverzullen de meesten van u niet vreemdmeer staan, want we hebben er alherhaaldelijk over gesproken. Geeft uom de een of andere reden de voor-keur aan een warm groentegerecht,dan doet u het best met slechts dehelft van de portie te koken en er vóórhet opdoen de rest (goed fijngesne-den) rauw door te roeren. U zult proe-ven, dat op die manier het groente-gerecht veel „verser" smaakt, ter-wijl het er wat kleur betreft ook veelfrisser uitziet. Bovendien •* kunt uvolstaan met een kleinere hoeveelheidgroente, want er is minder verlies doorslinken.

-. Zodra de zomer-bladgroente ' werke-lijk overvloedig en dus goedkoopwordt, leent ze zich op dezelfde wijzeook uitstekend voor de bereiding vanstamppot, het gerecht dat op eendrukke -dag de huisvrouw zo gemak-kelijk helpt aaifeen gemakkelijke ge-zinsmaattijd. Ook daarbij , wordt dande groente rauw door de aardappelengemengd, zodat ze een zo kort mo-gelijke verhitting ondergaat en dushaar volle waarde kan behouden.Laat ik u van deze, voor u waarschijn-lijk onbekende bereidingswijze eenpaar voorbeelden geven; als u er, zoo-dra de jonge groente bereikbaar wordt,de proef mee begint te nemen en erde gehele zomer verder mee voort-gaat, dan zult u ten slotte niet beterweten of zó hoort het en dan hebt ueen gewoonte ingevoerd, die zeker aande gezondheid van uw gezin ten goedekomt!

12

Bladgroente op voordelige wijzebereid.

(4 personen)l a H kg. bladgroente (spinazie, stoof^sla, jonge raapstelen, postelein, snij-biet, enz.), klontje boter (afhankelijkvan de beschikbare hoeveelheid) ietsje'zout, ongeveer l afgestreken eetlepelmaizena of aardappelmeel.Maak de groente schoon, was ze zorg-vuldig en knijp ze goed droog uit.Breng de helft van de hoeveelheidvlug aan de kook (Zonder water), laatze op een zacht vuur gaar worden

(ongeveer 20 minuten) en bind hetovertollige vocht met de aangemengdemaizena. Roer er de intussen goedfiingesneden achtergehouden groentedoor met de boter en het zout.

Stamppot met rauwe bladgroente.(4 personen)

2 kg. aardappelen, l kg. bladgroente(raapstelen, spinazie, stoofsla, poste-lein, snij biet, enz.), klontje boter ofvet (afhankelijk van de beschikbarehoeveelheid), 4 dl. (4 kleine theekop-jes) taptemelk, - afgestreken eetlepelzout.Zet de schoongeboende in vierdepar-ten gesneden aardappelen op met eenbodempje kokend water en het zout;breng ze op een flink vuur aan dekook en laat ze daarna op een zachtvuur gaar wouden (vooral in een goedgesloten pan!). Was intussen degroente en snijd ze goed fijn; knijpze zo droog mogelijk uit.Giet, als na een half uur koken deaardappelen gaar en droog zijn, demelk in de pan en laat die aan dekook komen; stamp er de aardappelenmee fijn en roer er dan het vet en defijngesneden groente door. Laat allesmet elkaar nog even door en doorheet worden; zet de verhitting vooralniet lang voort, omdat het gerecht danniet alleen aan waarde zou verliezenmaar ook — door het slinken van.degroente — te nat zou worden. Proef ofer misschien nog wat zout moet wor-den toegevoegd.

ONDERHOUDvan kleding

Na afhandeling van onze be-schouwingen over: „Goed Was-sen", gaan wij nu over tot eennieuw aciueel en belangrijkvraagstuk: „Het onderhoud van

kleren."

Tricot-onderkleding

O nze tricot-onderkleding is ver-vaardigd uit wol, katoen of kunst-

zijde, ook wel uit een combinatie vantwee dezer grondstoffen, terwijl on-dergoed, dat we nu nieuw bijkopen,veelal uit kunstzijde bestaat, soms ech-ter in een andere, steviger vorm, danwe vóór de oorlog kenden. Het gemol-tonneerde katoenen tricot wordt heelmooi van kunstzijde nagemaakt. Ditondergoed is voorzien van het rijks-

R!merk

R.T.B.Bij inkoop zullen we, indien enigzinsmogelijk, twee stuks nemen in de-zelfde kleur, hetgeen later bij verstel-len en vermaken zijn voordeel heeft.Tevens kopen we enkele kaartjessplijtgaren in dezelfde kleur.Zie na inkoop dadelijk de naden naen als deze wat erg op 't kantje ge-naaid zijn, festonneer ze dan met eenenkel draadje splijtgaren, het ontstaanvan torntjes wordt dan-voorkomen.Maak dadelijk in iedere directoire ofkinderbroekje losse kruisjes van oud"katoenen tricot, badstof of iets der-gelijks. Maak in"-elke hoek van hetkruisje een knoopsgat en zet 4 knopenbinnen in de directoire op de naden.Verwissel deze kruisjes dikwijls, zesparen de directoires. Bij wollen kin-derbroekjes gaat men het vervütentegen.Let bij het wassen van deze kunst-zijden onderkleding op het volgende:a. laat het goed niet te vuil dragen;ö. laat 't ook niet lang „vuil" liggen;(Vuil tast de vezel aan);c. week alleen als 't nodig is; kunst-^zijde is in vochtige toestand mindersterk. rd. gebruik geen soda of scherpe zeep.(Lavol en Echfalon zijn zeer geschikt).e. gebruik zacht water;-

f. wring kunstzïjde nooit, maar knijptze uit, haal kunstzijde-tricot ook nietdoor de wringer;g. borstel dit tricot nooit;h. bleek nooit met bleekmiddelen. Witkunstzijden tricot blijft, zijn levens-duur wel wit, mits het goed gespoeldwordt;i. spoel na 't weken en wassen, spoelzo lang, tot het water helder blijft, deeerste maal warm;j. was niet te warm, kook niet uit,laat ook niet trekken.k. 'plak tricot met zorg;l. droog niet in de zon, bij de kachelof in de wind;m. hang een onderjurk zó op, dat delengte van het kledingstuk over destok hangt; tricot kan verbazendrekken; laat zware gedeelten niet af-hangen, maar sla ze terug over destok;n. vocht kunstzijdeh tricot niet in, hetkan droog met een niet te warm ijzergestreken worden;o. behandel verschillend gekleurdtricot niet in één wasbad.Zó behandeld, valt de levensduur vanhet kunstzijden tricot erg mee.

Verstellen van tricot.Kleine gaatjes worden dadelijk gestoptmet de festonneersteek.Span even boven het gaatje aan deverkeerde kant een draad van rechtsnaar links; ga festonnerend van linksnaar rechts de spandraad én tricotopnemend; span weer een dr«,ad vanrechts naar links en festonneer terug,maar steek telkens in öe lusjes vande vorige toer festonneersteken.Gebruik splijtgaren of borduurkatoen,gebruik geen dikke draad, anderswordt de stop plankerig.Behandel dunne plekken ook op dezewijze. Ladders worden dwars met 3toeren zo gestopt, nadat de gevallensteek is vastgezet.Stukjes worden ingezet als bij flanel.Knip het versleten gedeelte zuiverrechthoekig uit. Knie een lapje om inte zetten, dat l cm. aan alle kantengroter is. Rijg onder het uitgekniptestuk een stukje stevig papier, schuifdan het in te zetten lapje er in. Rijgook dit hier en daar op het papiervast. Zet een rolletje stikzijde in dekleur op de machine en voorzie dezevan een fijne naald.Zet de steek op „klein". Rek onderhet stikken het tricot, zodat alle lusjeszoveel mogelijk geraakt worden enladderen uitgesloten is. Stik \ cm. vande kant op de rechte zijde van hetkledingstuk het stukje in. Maak aan'onder- en bovenkant de rafel weg met

CORRESPONDENTIEMevr. S. G. M. ie W Onder de gegevenomstandigheden zal er niet veel andersop zitten; dan de door de zon verteerdevoering van uw overgordijnen af te tor-nen en de gordijnen zonder voering weeróp te hangen. Kr is natuurlijk een grootnadeel aan verbonden, nl. dat de gordij-nen gaan verschieten.Mej. G. W. te U. De coupon stof waar-over u schreef, was zeker 'aanvankelijkvoor een herencostuum bestemd. Nu dezecoupon 3.10 meter lang is, kunt u er eenmantelcostuum met twee rokken van ver-vaardigen. Wat een buitenkansje in dezetijd!Mevr. Th. M—de V. te Z. Wanneer umet uw ontslagen dienstbode de afspraaKmaakte, dat zi.i mocht blijven totdat aijeen andere betrekking had, heeft zij o.i.de opzegging met een week zonder meerte accepteren. Het meisje was bovendienruimschoots in de gelegenheid een anderebetrekking te zoeken.Mevr. W. v. d. B. te A. Het. is voor onsuiteraard heel moeilijk, te beoordelen ofde havermout nog geschikt is voor deconsumptie. De haverzemelen die er inzitten, kunt u heel gemakkelijk verwij-deren-door de telkens benodigde hoeveel-heid havermout in water te zetten. Dezemelen komen dan vanzelf aan de opper-vlakte drijven. Geweekte havermout heeftbovendien het voordeel, dat zij veel vlug-ger gaar is.'Mej. Tr. D. te d. H. Of houten sandalenwel of niet bonvrij zijn, is afhankelijkvan de in riempjes e.d. verwerkte hoe-veelheid leder. Aan de hand van de be-treffende officiële publicatie zal de win-kelier u zonder twijfel kunnen bewijzen,waarom hij voor de sandalen een schoe-nenbon no. -2 meende te moeten vragen.„Lezeres" te H. Brieven van anoniemeinzendsters kunnen niet in behandelingworden genomen.Mevr. J. v. W.—J. te G. Wij moeten uafraden zélf uw haard bij te lakken. Zo-lang zij niet brandt lijkt het heel mooi,"maar o, wee als het weer winter is!Vraagt u eens aan een smid of de haarddoor de een of andere fabriek met onaf-brandbare lak kan worden opgeknapt.Het zal wel niet goedkoop .zijn.

een flanelsteek, die dicht op elkaargemaakt wordt.Alle tricot kan op deze wijze versteldworden; bij wol en katoen legt mengeen papier onder het in te zettenstuk; bij kunstzijde geeft het bij 'tstikken en afwerken wat houvast.Voorzie directoires van een „rond"kruis, dat onder aan de pijpen ein-digt, hoekjes worden zo onsterk intricot.Gebrek aan elastiek is te verhelpen.Voorzie directoires aan de bovenzijdevan een hekwerkje (haken) en rijg ereen zelf gedraaid koordje of rij ge-haakte lossen door of festonneer debovenkant met één stevige draad enbrei er l r.-l a. een boordje op. Breier een rij gaatjes in, waardoor eenband of koordje geregen kan worden.Pijpen kunnen eveneens van een ge-breid koordje voorzien worden.Weet u, dat jatretelles vervangen kun-nen worden door eeu bandje van brei-werk, ribbels, ongeveer 6 steken breed?Inbreien van knoopsgaatje of aan-haken van lusjes of bevestigen van demetalen oogjes van oude jarretellesdienen om de kousen met knoop opte houden.Op deze wijze zijn ook bretels te ver-vaardigen, men breidt -dan de bandenige centimeters breder.Dezer dagen kwam ik bij een huis-moeder, die op handige en goedkopewijze kousjes voor haar jongste zoon-tje uit de goede beenstukken van oudedameskousen maakte. Ik heb haarom .het patroontje gevraagd en geefdat hierbij door aan de huismoedersvan „Arbeid"/

GROOTE VOOR3 JAAR

42. CM

Daar, waar de kruisjes staan, begintu zool en beenstuk aan elkaar te naai-en. Veel tijd kost 't niet; de kousjeszijn heerlijk lang en de 3-jarige hum-mel, die ze draagt, ziet pr keurig meeUit. - J. COLLENTEUR.

Nogmaals: De vieze fopspeenE en. zwakke verdedigingGeachte redactie,

Alleen reeds uit medegevoel met deachterlijke ouders, die hun kinderen,zolang ze daarvoor de leeftijd hebben,zo'n -vieze fopspeen geven, zoudt u ookeens een geluid kunnen laten horenter verdediging van deze door velenzo verderfelijk geoordeelde gewoonte.Is een fopspeen, waarover de moederbehoorlijk controle houdt, nu inder-daad zo veel viezer dan de 1001 voor-werpen, die een baby in 't mondje'steekt?Ieder, die een kruipend of lopendkindje in het oog houdt, zal opmer-ken, dat er van alles in het mondjewordt gestopt. Mijn kinderen heb ikwel eens zand of kiezelsteentjes uit detuin zien „eten", om van bepaald veelonsmakelijker voorwerpen maar tezwijgen. Het kwaad van de viezespeen valt hierbij in het niet. Trou-wens, als moeder het kind geen speengeeft ziet men baby, die zuigen wil,neen zuigen moet, de duim als„speen" gebruiken, wanneer het al-thans niet het gehele knuistje in demond steekt! Dit nu is minstens zoonhygiënisch als het fopspeentje zn,wat zeer belangrijk is en sterk voorde gesmade speen pleit, een kind, dataan een speen is gewend, zuigt alleenals het de speen krijgt. En -deze speenkan he,m goed schoongemaakt wordentoegestopt!Het duimzuigende kind kan het zui-gen heel moeilijk worden ontwend,

want de duim is altijd beschikbaar enhet zijn geen uitzonderingen, als ze opvier- of vijf-jarige leeftijd nog zui-gende in slaap vallen. Men kan danspreken van een slechte gewoonte. Enwat de nadelen van het zuigen op deduim betreft:' het kind oefent met deduinf heel vaak (en regelmatig her-haald) druk uit op de bovenkaak envervormt deze. Let u maar eens op devele sterk vooruitstaande tanden inde bovenkaak, veelal veroorzaakt door-duimzuigen. Persoonlijk heb ik bijeen mijner kinderen waargenomen,dat zijn bovenkaakje geheel vervormddreigde te worden, omdat het ventjegewoon was z'n hand zoveel mogelijkte gebruiken om te zuigen.Wij hebben onze moderne opvatting,om geen speen aan de kinderen tegeven, toen maar aan de kapstok ge-hangen en het kind van zulk een

.voorwerp voorzien. Met het gunstigegevolg, dat het mondje na verloop vantijd weer normaal van vorm was. Dejongen is nu de speen ontgroeid, maarer loopt al weer zo'n zuigertje doorhet huis en die kna^p zweert óók bijz'n speen. Hij verslijt er nogal eenseen en, geachte redactie, we hopennu maar, dat u niet te vlug ingaatop het verzoek van mevr. Opbroek—Franken, want we worden toch nietgraag gespeend van spenen!Ik twijfel er niet aan, dat u voor ditbelangrijke onderwerp nog eensplaatsruimte zult willen verlenen endank u bij voorbaat.

Hoogachtend,Fop. Speen.

(Onderschrift van de redactie). <•

We dachten eerst, dat we... gefoptwerden, ondanks de serieuze toon vandeze brief.Een zaak heeft echter steeds twee ófmeer kanten, doch dat de vieze fop-speen door een verstandige moeder inbescherming zou worden genomen,hadden we nimmer gedacht. De argu-menten van inzendster zijn zwak.Omdat een klein kind, als .het er dekans voor krijgt, alle mogelijke viezsdingen naar de mond brengt, behoe-ven we er toch geen fopspeen bij tegeven? Zo zouden we kunnen zeggen:die kleine viezerik eet tóch alles —•laten we hem maas, een bordje zanden stenen voorzetten!Wij streven er naar, dingen die de ge-zondheid van den kleine kunnenschaden, ver van hem te houden enzouden we nu voor de fopspeen eenuitzondering maken?Dat inzendster een van haar kinde-ren als „geneesmiddel" een fopspeengeeft, is geen reden, om alle kinde-ren zo'n geval in de mond te geven.Arsenicum is óók een geneesmiddel!Wij zijn het met de schrijfster eens,als zij zegt, dat duimzuigen ook eenkwaad is. Inderdaad, ook duimzuigenmoet worden afgeleerd.Dat een kind, aan een speen gewend,daar alleen op zuigt als het deze inhet mondje krijgt, is logisch. Onzelezeres zet er echter niet bij, dat dekleine, zodra het de speen kwijt is —•en dat gebeurt nog al eens — het opeen huilen zet!

Wij maken: Een. onderjurk, hemd en broekjeD it aardige lingerie-garnituur,

kan van zijde zowel als vankatoen worden gemaakt.Het gebloemde bovenstuk is eenleuke garnering.Misschien hebben we in onzelappenmand nog wel een stukjegebloemde stof, dat voor de gar-nering dienst kan doen. Dan be-hoeven we daar tenminste geenpunten voor te missen.We kannen de onderjurk echterook van een oud nachthemd of uiteen oude zomerjurk maken.De onderjurk kan als het met destof zo*uitkomt natuurlijk hele-maal geblbemd worden genomen.Het bovenstuk kan dan eventueelvan effen stof worden vervaardigd.Hebben we van een oude manteleen japon gemaakt, dan is er, inde meeste gevallen de voeringover. Ook van deze voering^ kan

prachtig een onderjurk wordengemaakt.Men ziet dus, er is altijd wel mate-riaal te vinden. Onze punten Kun-nen we dan weer voor andere•dingen gebruiken.Bij de directoire Is een knoopslui-ting aangebracht. Hiermede is hetelastiek-vraagstuk opgelost en"bovendien zit een knoopsluitingveel prettiger.Voor stevigheid worden de boven-stukken van dubbele stof geknipt.De onderste gedeelten wordenhier dan tussen gestikt, waardoormen dan tevens een nette afwer-king verkrijgt.De verschillende delen stellen hetvolgende voor:Fig. l bovenstuk hemd; f i g . 2 mid-denstuk hemd; f i g . 3 zijstuk hemd;f i g . 4 bovenstuk onderjurk; f i g . 5middenstuk onderjurk; f i g . 6 zij-

stuk onderjurk.Vóór- en achterkant van onder-jurk en hemdje zijn gelijk,Fig. 7 bovenstuk achterpandbroek; fig. 8 middenstuk achter-pand; f i g . 9 sijstuk achterpand;f i g . 10 bovenstuk voorpand; f i g . 11zijstuk voorpand; f i g . 12 midden-stuk voorpand.Het uitgewerkte patroon is bere-kend op maat 44.

Patronen kunnen worden besteldbij de redactie van „Arbeid", post-bus 100, Amsterdam-C.

Hemd of broek f 0.35, onderjurkƒ 0.40.

Indien men het gehele garnituurbestelt, kost dit slechts ƒ 0.85 aanpostzegels, die geplakt kunnenworden op de adreskant van eenbriefkaart.

Vermelden patroon no. 57.

Hebt Uproblemen?.n Uw leven, in. Uw gezin, in uwjaken. in Uw ambacht oeroep ofpedriif 'V3a dan tot Dalmeijer met Uw noo-den. Dit kunt ü schriftelijk doen,Schril l wat U verhindert het doelte bereiken, de plaats in te nemen,die gil ol anderen voor ü gedachthadden, of welke moeilijkhedenzich in uw particulier teven, inambt. oeroep of zaken voordoen.Of nu Uw wil te zwak is. uw op-treden te weinig beslist Uw geheu-gen bij tijden faalt. Uw gaven vanovertuiging en leiding te kortschieten: dan wel. of Uw verbeel-dingsKracht. Uw organisatie- enioorzettingsvermogen onvoldoende;ijn. of dat Uw opwellingen ü deoaas zijn. en (of ) gij het concen-tratievermogen..'de innerlijke rust;n het zelfvertrouwen mist omDnder de moeilijkste omstandia;-aeden niet alleen het hoofd bovenwater te houden, maar ook dannog ,wegen en middelen te vindenDm te zegevieren: of dat gü nietopgewassen zijt tegen mededinging,onverschillig op welk terrein of inwelken vorm: OALMEIJER kan Dhelpen!Welhaast 30 Jaren nelpen wUmenschen, die in den put zitten,3r uit te komen

Ook voor U is er

een oplossing!

\arzei niet ons in vertrouwen omraad te vragen. Schrijf eenvoudigtn uw brief, wat er bij U in Uwteven, zaken, ambt of beroep nietmarcheert, en welken toestand gijwenscht te zien ontstaan Schrijfuitvoerig: schrijf gelijk gij zoadtspreken tot Uw besten vriend Be-denk, dat het ons beroep is. dage-lijks de nooden en gebreken aante hooren en den weg tot gezond-heid, geluk en welslagen uit testippelen, maar alléén voor men-schen. die beseffen, dat verande-ring noodzakelijk is. die werkelijkverbetering wenschen. en die be-reid zijn, daarvoor iets te doen.ils dit brj ü het geval is. vul danlieronder Uw naam en adres-in:O ontvangt dan gratis en franco\rolledige inlichtingen over „DAL-MEIJER'S METHODEN" in denrorm van eenige zeer interessanteorochures. Het resultaat, dat be-reikt werd bij duizenden personen.is voor U een waarborg, dat ooKO het rechte middel aan de handza.1 worden gedaan

Langs de lijnen uitknippen. Arb.44-42Na invulling, tlefst met Ib et in post-zegels, zenden aan net bureau vanDALMEUER'S CUKSUSSEN. Atd ARB.M -Koninemnewee 18̂ Amsterdam-Z.

BONjvei oe psycnologiscne metnoden totmtwIKKellng der PERSOONLIJKHEID

Vooi Eoste-looze toezen-ding van de

brochures

den weg naar

SUCCES EN GELUKNaam en volledig adres In drnkletter».'Aanvragen Kunnen ook pet önel ge-•iCMeden, indien ü rlit blad niet wiltbeschadigen.)

13

VOO/2 DE JEUGD Hier volgt de figuur.

Babbeltjevan Oom Niek

M'n beste neven en nichten. tToen het deze winter zo koud was,gingen er wel dagen voorbij, zomlerdat m'n twee jongste zoons de neusbuiten de deur staken, maar de laal-ste weken profiteren Reg en Honweer echt van de buitenlucht. Vooral"Reg. Dat is toch zo'n straatmadelief— we zien hem uit school nauwelijkstwee tellen boven en dan gaat me-neer er dadelijk weer op uit\ als eendolle rijdt hij op het fietsje, dat we-eën tijd geleden voor hem hebben ge-kocht, door de straten en je staat ervan te kijken, hoe handig hij met diefiets manoeuvreert. Een hele serievan die straatkruimels als Reg is,heeft al op dat fietsje rijden geleerd.Maar daar wou ik het nu niet óverhebben. Ik wou eigenlijk alleen maarvertellen, dat onze Reg zó vaak wegis. dat we het tegenwoor-dig heel ge-woon vinden, als we hem in een uur-tje niet zien. En we zijn er ook aangewend, dat meneer Reg na zo'nuurtje terugkomt als... een stuk oudvuil. Dat wil zeggen: met modder inz'n haren, met afgezakte kousen, metviezigheid aan z'n voeten — met eenbloese aan die volgens tante" Cor alweer stinkt, ofschoon de ^elykerd"hem- een paar uur geleden schoon

.heeft .aangekregen — maar óók metstralende ogen en met een echtekleur. En als Reg dan dadelijk als hijboven'is, verrukt vertelt vari de prach-tige fik, die grote jongens op het zandhebben gestookt dan... dan denkentante Cor en Oom Niek aan de tijd,dat ze zélf nog jong waren - - danwordt Reg een beetje opgekalefaterden... vooruit dan maar weer.Zo gaat het thuis om de haverklap -we kunnen Reg nu eenmaal niet aande ketting leggen, maar we stondenverleden week tóch een beetje raarte kijken, toen Reg met een paarvriendjes door een buurman werdthuisgebracht, omdat ze een heel einduit de buurt, liggend met d'r neuzenboven een diepe vaart; waren aange-troffen. De buurman had z'n zoon-tje (tussen twee haakjes: óók zo'npracht-exemplaar) gemist en hii wasgaan zoeken.Kijk — ik kom er toch: dat zoekenbracht me de geschiedenis in herin-nering, die ik jaren geleden eens hebmeegemaakt — de geschiedenis vanhet jongetje, dat heus zoek was.Dat jongetje heette Hans. Wie Hansplotseling miste, weet ik niet meer.Ik weet wél, dat weldra de gehelestraat op zoek was naar Hans. Jongen oud zocht naar Hans. Grote men-sen gingen op de fiets en reden allestraten door. En telkens kwamen zein de straat van Hans terug om tevragen, of de jongen misschien alterecht was gekomen in de tijd, datzij rondreden. Maar hoe ze zochten:Hans was en bleef weg. De moedervan den jongen kon het binnenshuis

, niet uithouden — zij stond op straatomringd door een groot aantal

meelevende en meewarige buurvrou-wen, die haar uiterste best deden, demoe van het verloren geraakte jonge-tje te J-roosten. Dat was natuurlijkheel moeilijk en het enige wat zekonden zeggen was, dat Hans niet inzeven sloten tegelijk zou lopen en dathij heus wel weer terecht kwam.Maar het begon al aardig donker teworden en wie er de straat in kwam:Hans niet. Het was al lang kinderen-bedtijd en er waren al heel wat zoe-kers, die hun pogingen hadden opge-geven. Ze wisten niet meer, waar zezouden zoeken. Die jongen leek welonvindbaar.,,Blij! niet zo op straat staan, moe-der", sprak de vader van Hans, diede hele avond al in touw was. „Hetwordt nu kil en je krijgt het te pak-ken en d^a-rmee krijgen we Hans óókniet terug."•„Het is me binnen te benauwd", ant-woordde de moeder.

14

De vader van Hans was óók bezorgdvoor zijn vrouw. Hij ging even naarbinnen, om althans een warme om-slagdoek voor haar te halen. „Het

• lijkt wel. of alles vanavond .weg is,"bromde c\e man, toen hij niet zospoedig de omslagdoek zag.. „Wacht,misschien in het kleine kamertje"Hij deed de deur van dat kleine ka-mertje open. keek om de hoek en...kon z'n ogen niet geloven: daar, inz'n eigen ledikant j e lag Hans, de ver-loren gewaande zoon rustig te slapenZ'n vader gunde zich geen tijd, naarbeneden te hollen. Hij gooide hetraam open en schreeuwde naar bui-ten: „Hans is terecht! Hij is hier!"Een gejuich -ging er op en als eenlopend vuurtje ging het door destraat, dat het verloren jongetje weerwas gevonden, dat Hansje eigenlijkhelemaal niet weg was geweest om-dat hij stilletjes naar boven was ge-gaan om een tukje te doen... Wanttoen de jongen wakker werd gemaakt,bleek, dat hij, dadelijk uit school,naar bed was gegaan omdat hij -»zicheen beetje hangerig gevoelde. En ter-wijl Hansje in z'n eigen bed lag. wasde hele straat en de halve stad aanhet zoeken geweest.Om nu nog even bij het zoeken teblijven: een groot aantal neven ennichten is op zpek gegaan. om deartikelen van

Onze prijsvraag met tekeningen

bij de juiste personen onder te bren-gen. De oplossing luidde als op de vol-gende pagina aangegeven staat.

De drie hoofdprijzen

werden toegekend aan:1. Harrij Vogel, j.. 13 j., Dorp 96. Roos-

teren. \2. Stientje Gijzen, m., 12 j., 't Gein B 119,

Weesperkarspel.3. Jannie de Hoog, m„ 13 j., lependaal

25b, Rotterdam.Troostprijzen kregen: Annie Haandrik-man, m., 13 j., Nieuw Büïnen O 54a; Ber-nard H. Damen. j, 12 j., Zonderwijk 49,Veldhoven (N.B.); Pientje Schrier, m.,'8 j., Ried'erstraat 6. Rotterdam; Jan La-gerweij, j., 9 j., Middelburgsestraat 22,Scheveningen.

Wij gaan verder met prijzen uitdelen.Jongens nog aan toe, wat schieten we eenbres in dé boekenkast. Want toen 'dehoofdredacteur zag, hoeveel inzendingener waren op de kleurplaat, vond hij dade-lijk goed, dat er

, Wat meer hoofdprijzenbeschikbaar werden gesteld.Ik heb o:e inzenders allemaal naar leeftijdgesorteerd zodat ik in elke groep eenhoofdprijs kon geven.Hier komen dan de hoofdprijswinnerijesvoor de kleurwedstrijd „de lente Tcoml".Pier Mulder, j., 15 jaar, Oppenhuizen (bijSneek) Fr.; Eitje Hoeksema, m., 12 j.,Hortensialaan 11 A, Groningen; .KarelFrederik Bonenberg, j., 11 j., Lijnbaans-gracht 85 huis, Amsterdam-C.; AaltjeHoekstra, m., 10 j., Terkaple (Fr.); GrethaHoutzager, m., 9 j., Delfgauwscheweg 184,Delft; Jacobus de Visser, j., 8 j., Smid-schoore, Q 39, Axel. Zeeland1; Johnny Wil-lemse, j. 7 j.. Eikestraat 10, Vlaardingen-O.; Kees de Ruyter, j., 5 j., Verlengde Dal-'weg 19, Baarn.Troostprijzen krijgen: C. A. Schravesandè,j. 14 j., Lorentzplein 30-111, Schiedam;Nellie Hemelrijk, m.. 12 j., Lindelaan 14,Alkmaar; Trijntje Bader, m., 11 j., School-straat 6, Harlingen (Fr,); Willy den Boer,m., 6 -j., Heuvelweg 48. Soestdijk; Nicov. d. Heide, j., 6 j., Zwaluwstraat 18,Hilversum.Volgende week zal ik precies het aantalinzendertjes opgeven. Dan zullen julliemerken, dat het geen wonder is. dat OomNiek zich wel eens even bedenkt, vóór hij'een mooie kleurplaat laat tekenen!

Ons eerste, nieuwe prijsraadselwordt opgegeven door m'n nicht BeppieHeusdens te Rotterdam. ledere neet' ofnicht, die het alfabet kent, kan^dit raadseloplossen. Onderstaande cijferreeks vormteen spreekwoord, als je elk cijfer door dejuiste letter invult, l is a, 2 is b, 3 is cenz. Daar komt ons „geheimschrift":19, 16, 18, 5, 11, 5, 14 — 9, 19 ~— 26, 9, 12,22. 5, 18 -426. 23, 25, 7, 5, 14 — 9, 19 —7, 15, 21, 4.Voor neven en nichten, die graag watmoeilijker raadsels hebben, geef ik dit-maal een kruiswoordpuzzle, ze is mij ge-zonden door Theo Rijpstra, Sexbierurner-straat 18, Leeuwarden.

32. Bergplaats33. Riviertje34. Bijwoord

- 36. Delfstof38. Hoge aanspraak40. Vogelwoning41. Spreekt reder

En hier zijn de omschrijvingen:HORIZONTAAL:1. Een maal

, 5. Voorn woord' 9. Kleur10. Meisjesnaam11. Bergplaats12. Boom13. Muzieknoot15. Huisdier17. Lidwoord18. Groente20. Vat21. Muzieknoot22. Stopteken23. Steenkoolproduct26. Knaagdier29. Klaar30. Niet dichtbij

VERTIKAAL:1. Goede muizen-

vangers -met stekels

2. Riviertje3. Meisjesnaam4. Weekdier5. Niet koud6'. In dien7. Reeds8. Knolvruchten

14. Reeds16. Stee17. Muzieknoot19. Indien20. Kever23. Geeuwen24. Klaar

25. Lidwoord27. Reeds28. Hijswerktuig30. Kledingstuk31. Overblijfsel <33. Tekening35. Meisjesnaam37. Muzieknoot39. Scheepstuig.

Oplossingen zo spoedig mogelijk, in elkgeval vóór 30 April aan Oom Niek, Post-bus 100, Amsterdam-C.'En nu: m'n briefwisseling.

Een woordje terugkrijgen deze week:Auke de Jonge, Mantgem. Als het nietzo'n geweldige reis was', zou ik de lever-traan voor Bérus wel komen halen. Bérusis nu in zoverre beter, dat hij weer lopenkan. Z'n voorpoten zijn o-poten -- z'nachterpoten zijn x-poten. Maar hij komter toch mee vooruit en dat is het voor-naamste.Stientje Gijzen te Weesperkarspel hoortzeker tot een gelukkige familie. Deze win-ter wonnen haar zusjes en haar broerprijzen met hardrijden op de schaats ennu trok Ron haar briefje uit de goedeoplossingenberg. Je moet maar boffen!Atie de Weijre te Dirkshorn valt van <1eene uitvoering in de andere. Atie „loopt"op de zang en op de gym, zoals ze datnoemt en „daar komen de uitvoeringenvan." 't Kan niet op met Atie: ze- is ooknog naar een revue geweest en daar gafAtie me een mooi opstel over.Maatje de Koeijer te Sluiskil zou wel eensin de stad willen komen. Maatje is opSluiskil geboren en... nou is ze er nog.

DE AVONTUREN VAN KARELTJE KRAAN

De natuur verbeterd • Een grappige film • Beeld van Jan Lutz

Regie en tekst N. J. P. Smith

Sjongens — daar gaat een grote. Er zijn mooie bij.

Wacht ééns ik zou ze nóg mooier kunnen maken.

't Is een heel iverk, maar..'..,. Laat nu de kopers maar komen.

Corresponderen en ruilenCorresponderen willen: Jannie Bak-ker, m., 12 j., Boomgaardstraat 12B,Rotterdam-C.; Piet Jansen, j., 13 j.,Markt C 53, Waterlandkerkje <Z1.),(liefst met j. uit noordelijke provin-cies); Piet van Heukelom, j., 14 j.,Nieuwe Aanleg 31, Arnhem-O,(liefst met m. dat van muziekhoudt); Henny . Sieraal, m., 13 j.,Reitzstraat 231, Den Haag; FroukjeVelleman, m. 14 j., Ramstraat 42.Leeuwarden; Hennie Bohemen, m.,13 j., Tweebaksmarkt 40, Leeuwar-den; Greta Nieuwland, m., 11 j.,Koedijk 10, Hellevoetsluis (met j.uit Rotterdam of omstreken); JanBron, j., 14 j., Waterlandkerkje C36,Zeeland; Lies Geers. m., 15 j., Zui-derparklaan 440. Den Haag; AntjeRunhardt, m., 15 j., Meerweg 183b,Haren (Gr.).

• Te oud voor deze rubriek: CorrieHuiszon te Veenendaal. >

Zo zijn er wel meer en dat is helemaalniet erg. Als Maatje wat ouder wordt —ze is pas 9 — zal ze misschien wel meervan de wereld zien om dan... weer naafSluiskil terug te verlangen. De groetenaan Ria,Gerrit Leen f aar, Rotterdam Z., heeft eenkwaal, die meer neven en nichten heb-ben: hij vecht haast met z'n broertje er

om, wie het eerst ons blad mag lezen.Ik begin te geloven, dat er in sommigegezinnen halve veldslagen worden "geie--verd. Je wordt er koud van, als je hetleest. Gelukkig is Gerrit zo verstandig,z'n broertje Wim de voorkeur te geven,nu Wim een beetje ziek is. Zo is het:zieken gaan" voor.Hïllie Posthuma, Dirkshorn: Je had ge-lijk, met Atie samen te doen. Dat kostmaar één postzegel en de envelop gooi iktoch dadelijk we.g. Mag dat zo maar: ineen muziektent spelen?Niesje Westdarp, TexeL Dat had ik opschool al geleerd: Texel bekend doorschapen en nu schrijf je erover. Wat eenoude schapen zijn dat dan al! Kastie kenik. niet,, maar m'n dochter vertelde me,dat het veel leek op slagbal en op honk-bal en dan... zou ik het in een wip leren.H. Bettenbroek te Meeden „wonn dicht bitoldamt en ook nait veir van- LaangeLeegte." Dat is Gronings dialect, zegthij. Oom Niek gelooft het grif. Maar als„H" wil corresponderen, dan moet hij z'nadres nauwkeuriger' opgeven.Trient je Jonker, Burgerbrug: Dat waszeker een prachtstuk van een flim, maarwat een geluk, dat moeder net zag, datde kleine zus in 't water dook.Jaantje Hager Susteren. Die tochtennaar school zijn avontuurlijk genoeg,maar het is niet leuk, als je niet meekan. Ik sta liever niet in een autobus,omdat ik dan telkens m'n hoofd aan hetdak stoot! De groeten aan Jan.

OOM NIEK.

sslnMaaister metnaaimachine

Baby metrammelaar

(rinkelbel noemden eenpaar neven de ram-melaar. Dat was na-tuurlijk ook goed.)

No. 3No. l

No. 8

Dame met

.,-wl'-^ handtasje

Boer met •mestvork

of greep ofgriep. Een hooi-vork was hetniet — die heef t,slechts twee tan-den.

No. 6 No. 2

No. 2 No. 4

Schooljongenmet

schooltas

No. 3 No. l

M ' Kruidenier metp j ft i t J . kruidenierswinkel

Postbode metbrieventas

No. 7

Timmerman methamer

No. 4 No. 8 No. 5

manHet is goed dat tijdig te bedenken. Deeerste schooljaren vliegen voorbij en danstaat U voor de keus: doorleeren of naareen baas. U zult als het even kan altijdhet eerste kiezen. Sluit tijdig een verzekeringbij „De Centrale" — de maatschappij voorwerkend Nederland. De kleine zorgen vaneen bescheiden premie zullen wèlbesteedblijken. Bespreekt U eens met onzen agentwelke mogelijkheden de tarieven van „DeCentrale", bieden.

OP TIJD VOORKOMT SPIJT

Solide CoulantVERZEKERT WERKEND NEDERLAND

DE CENTRALE ARBEIDERS-LEVENSVERZEKERING RIJNSTRAAT 28 DEN HAAG

Fabriek van

eiectrische apparaten, stofzuigers

rijwiellantaarns en kleinmotoren

ABSTEDFRDIJK 131, TELEFOON 16565 (2 LIJNEN)

ENSAID helpt U tijd, gelden punten besparen!

Dames en meis/es /

maakt nu thuis zelf uw kledingZendt onderstaande bon en 30 cent postzf4 x 74 cent of 10 x 3 cents postzegels)aan Ensaid-instituut, Tolsteegsingel 54,Utrecht, en wij zenden U een mooi boek met100 maten en modellen en 'n gratis apparaatom U te laten zien hoe gemakkelijk U

speciale machtiging THUIS ZELF alle kleding kimt maken envermaken.

zegels worden aan ons Doet öe zegeis in een envelop met deze bon£ Ietndbon0*Slindden30dCoe5! of plakt zé OP een briefkaart zoals hiernaastvermeldt .265" voorbeeld.

BON 26öNaam: i , .7.Straatnaam: : • (str no.)te ....

15

filmvoorstellingen BedrijfsbibliothekenIn afwijking van hetgeen, in het vorignummer van „Arbeid" vermeld werd,wordt in de onderstaande plaatsen ver-toond de Gofilex-Film

DE SPOOKTREINmet Jan Mnsrli, Fipntje «Ie la Mar,Nico <le Jong e .a. (toegang vanaf 14 jaar)Tevens tiitstekend verzorgd bij pro-gramma.Toegangsprijs avondvoorstelling: 25 centgeorg.; 35 cent bngeorg. en een beperktaantal werklozenkaarten van 10 cent.Toegangsprijs kinrleBPOorstelling : 15cent kinderen en 25 cent begeleiders.

ZUimvOLDE VRIJDAG 17 APRILZaal Koes. aanvang 7.30 uur n.m.Kindervoorstelling aanvang 4 uur n.m.Kaartverkoop: A. Doorn, Linde A. 3OOen^aan de zaal.

DK W WK ZATERDAG 18 AI'RILCafé Hogenkamp. aanvang 7.30 u. n.m.'Kindervoorstelling aanvang 3 uur n.m.Kaartverkoop: Toet. Molen weg ,.eh aande Zaal

HAVELTE ZONDAG 19 APRILHotel Buter, aanvang 7.30 uur n.m.Kindervoorstelling aanvang 3 uur n.m.Kaartverkoop: L. v. Eeks, Overgingelaanen aan de zaal.

Dl E VERBRUG MAANDAG 20 APRILHotel Blok, aanvang 7.30 uur n.m.Kindervoorstelling aanvang 4 uur n.m.Kaartverkoop: H. Oosterhof, Hoofd-straat Diever en aan de zaal.

ToneelvoorstellingOp Maandag 2O April - a.s. vindt teAMSTERDAM in de Stadsschouwburgom 7.30 uur n.m. een toneelvoorstellingplaats.Opgevoerd wordt door de Schouwspelerso.l.v. Johan Boezer

„Het paard van Troje"een blijspel in 3 bedrijven van

Henk Bakker.

Toegangskaarten & 5O cent voor georg., .80 cent voor ongeorg. en 10 cent voorwerklozen, zijn. verkrijgbaar bij Pr.Heudrikkade 49; V. en A., Leidseplem.(Werklozenkaarten uitsluitend via de

«vakgroepen).

Kinder-Operette-voorstellingen

Op Zaterdag 25 Apri l a.s. vindt in Belle-vue (ingang Leidsekac^) te Amsterdamvan 2 — 4 uur een voorstelling voor de'kinderen van NVV-leden plaats met hetkindertonee4spel met zang

De ontvoerde Prins .van H. P. van Gellecom door het Am-sterdams Jeugdtoiieel.De toegangsprijs bedraagt voor kinde-ren van 8 t/m 13 jaar 10 cent en voorpersonen boven 13 jaar 25 cent.Voorverkoop: Prins Hendrikkade 49; V.& A., Leidseplem en de aangeslotenvakgroepen.

VolksontwikkelingExcursie te' Amsterdam.

Op Zondag 19 April a.s. wordt om 10uur v. m. een excursie georganiseerdnaar de Arbeiderspers. Een ki jkje in ditmoderne dagblad-bedrijf zal u doenzien, wat er dient "te •gebeuren vóórdat de krant bij u in de bus komt.Nadere inlichtingen bij het N.V.V. Dis-trict Amsterdam, Prins Hendrikkaüe 49(Telefoon 31770).

Lezing te AmsterdamOp Woensdag 29 April a.s. spreekt in.Bellevue (ingang Marnixtraat) om 7.30uur n.m. mr. J. W. H. Behreris over hetonderwerp „Organisatie van het Be-

- drijfsleven". De toegangsprijs voorleden van het N.V.V. bedraagt 20 centper persoon. Voorverkoop: Prins Hen-drikkade 49. V. & A., Leidsepleui ende aangesloten vakgroepen.

Naar aanleiding van het uitvoerige ar-tikel, betreffende doel »n wezen vanbedrijfsbibliotheken, kwamen vele brie-ven, waarin nadere inlichtingen wer-den gevraagd, binnen. Belangstellendenverwijden wij. nog even naar dit artikel,hetwelk in „Arbeid" van 1O April j.l. .werd opgenomen.

Het gaat om onsNederlandse lied!

In het lied. waarin het volk zijn ge-dachten,. gewaarwoTdingen en aspiratiën.neerlegt, waarin zich het verleden vanhet volk afspiegelt in de eigenaardigevormen van de tijd, waarin het werdgeboren, ligt een grote poëtische en:tevens zedelijke, alle delen van het volkverbindende kracht. Daarin spreekt Kichde nationaliteit, de eenheid van hetvolk uit. Daarin wordt het hart van hetvolk openbaar in zijn verscheidenheidvan uitingen en in verband met de toe-standen, waarin 'het leefde.Elk volk, dat zijn nationaliteit, zijnkarakter wil bewaren, houdt daaromzijn volksliederen in ere. Deze liedereudragen van geslacht tot geslacht deeigenaardigheden van het volk over, be-waren de tradities der voorouders voorhet nageslacht en de "eenheid, van het

NatuurvriendenhuizenNu het voorjaar weer is aangebroken,komen bij het Centraal Bureau van deNatuurvriendenhuizen dagelijks brievenbinnen., waarin Inlichtingen worden ge- .vraagd omtrent deze huizen. Daaromworden de verschillende bijzonderhedenhierbij nog eens vermeld.Be volgende huizen zi jn voorlopig (dusook met de Pinksterdagen) geopend:,,De Hondsrug" te N. Laren (Gr . ) , W.Vrieze, Heerestraat 33a, Groningen;„Hunehuis" te Havelte (Dr.). A. Kón-stapel, Bankastraat 16, Meppel; ,.DeBrummel", Natuurvriendenhuis „DeBrummel" te Bennekom (Gld.); „OnsHonk" te Lage Vuurse, G. de Jong,Daliastraat 19, Hilversum.De tarieven, bedragen:

Pei-sonen boven 14 jaar Tot 14 jaarDagverblijf / 0.10 ƒ0.05Nachtverbl. v. ledenNVV en/of echtge-note „0.40 „O.25(kinderen, tot 16 j.)

Nachtverbl. niet-leden „0.60 „0.40Het gebruik van slaapzakken is ver-plicht, doch deze kunnen voor ten.hoogste één week in de huizen wordengehuurd voor 15 cent. Hieruit volgtdus, dat het gebruik van een eigen

.slaapzak :s toegestaan.Dekens zijn- in de huizen aanwezig,doch. voor hancl-, bad- en theedoekmoet zelf worden .gezorgd, evenals voorhet bereiden van levensmiddelen. Integenstelling met vorig- jaar wordt dusdit jaar geen pension meer verstrekt op„Ons Honk" eii „De Brummel'' en moetmen in alle Naluurvriemlenhuizeii dusvoortaan zijn eigen inkopen doen enzelf voor het eten zorgen, waarvoorkookmateriaal en eetgerei aanwezig is.Het spreekt vanzelf, dat alle distributie-bescheiden dienen te worden meege-nomen.Opgemerkt wordt verder, dat er apartemannen- en vrouwenslaapzalen zijn.In de drukke tijd zijn deze huizen ge-

Een gezonde geest

huist in

een gezond lichaam

Neemt deel aan de goedkopezwemavonden en cursussenvan „Vreugde en. Arbeid"

volk temidden van de verscheidenheidvan richting, partij, geloof, inzicht.Daarom js elke poging om het bewust-'zijn van «volkseenheid te verlevendigenvooral in onze tijd toe te juichen.Het lied is méér dan het woord, ge-schikt om gevoelens en gewaarwordin-gen tot uiting te brengen, stemmingenweer te geven en uit .te drukken, wathet hart beweegt.Wie samen, één lied zingen, zijn op datogenblik één in stemming en streven.Dit is alles waar en bekend en zelfsgewild, maar zonder eenheia in dekeuze der liederen is geen verbete-ring van de volkszang mogelijk en dezeeenheid kan alleen worden bereikt,wanneer ieder en a-lles in dezelfdeplaats en in dezelfde streek medewerkten samenwerkt. Doch wie zal hier' lei-ding geven? Hieroin draait alles. Nodigzijn mannen en vrouwen, die willenmedewerken om de ongeschikte liederen .te weren en de goede uit te dragen-, endie de zang in goede banen weten teleiden.Zij moeten niet alleen muzikale eigen-schappen bezitten, maar tevens eengoede smaak om uit de bestaandeNederlandse liederen een keuze te doen,zoals de omstandigheden op dat ogen-blik eisen. Een ieder te geven juist wat-hij wil, is niet mogelijk, wanneer wewillen samenwerken. De één wil n.l.ernstige liederen en een ander luimige,Vaderlandse of godsdienstige liederen.Nodig is om de gulcien middenweg tekiezen en daardoor een ieder tevredente stellen. . ,Het is de bedoeling, dat algemeen de-zelfde liederen volledig gekend worden.Nodig zijn mannen en vrouwen, die lei-ding willen "geven bij de volkszang,wanneer de gelegenheid zich voordoet,zoals bonte avonden, bedrij f sbij eenkom-sten, vergaderingen,- enzDe bedoeling van dit artikeltje is nucontact te verkrijgen met allen die be- _langstellen in en ook vooral met hen,die leiding kunnen geven aan de volks-zang. Hun wordt verzocht hun naamen adres op te geven aan de afdelingVolksontwikkeling van de Werkgemeen-schap „Vreugde en Arbeid" van hetN.V.V., Amstèl 224—226 te Amsterdam.

heel bezet. Wie dus van een rustige en"stille vacahtie wil genieten, neme vroegof laat vacaiitie, wanneer er nog veelruimte is.Op weg naar de Natuurvriendenhuizenkan. men ook gebruik maken van eenboot, b. v. van Amsterdam naaf De Lem-mer, naar Meppel, naar Kampen of naarZwolle, . welke boottochten u kunt be-nutten voor uw reis naar het Natuur-vriendenhuis ,,De Hondsrug" te Noord-Laren, „Het Hunehuis" te Havelte of„Krikkenhaar" te Bornebroek bijAlmelo.Voor het reserveren van plaatsen wendemen zich rechtstreeks tot de corres-pqisdentie-adressen van de Natuurvrien-denhuizen en sluite postzegel voor ant-woord daarbij in.Tenslotte zij nog vermeld, dat „Krik-kenhaar" vermoedelijk eerst in Juniopengesteld zal worden.

Troelstra-OordenDe Troelstra-Oorden te Beekbergen enEgmond aan Zee, die alle mogelijkecomfort bieden en met de grootstehotels in ons land kunnen wedijveren,worden binnenkort wederom geopend enwel te Kgrnond aan Zee vanaf l Mei ente Beekbergen vanaf 23 Mei a.s.Hieruit vloeit dus voort, clat ook dePmksterdageu hier kunnen wordendoorgebrachtLogies kan zowel door leden van hetN.V.V. als door niet-leden worden aan-gevraagd.De -prijzen bedragen voor volledig . pen»sion: / 2.50 p.p. p. d. boven 12 jaar;ƒ 1.75 p.p. p.d. van ,7 t/m 12 jaar; / 1.25p.p. van 2 t/m 6 -jaar en ƒ 0.50 p.p. p.d.voor kinderen beneden 2 jaar.Distributiebescheiden dienen steeds teworden meegebracht en aangeradenwordt zo vroeg mogelijk logies te be-spreken, hetgeen rechtstreeks bij dehuizen kan- geschieden. Postzegel voorantwoord gelieve men in te sluiten.Alle verder gewenste inlichtingen wor-den gaarne verstrekt door het CentraalBureau, Amstèl 224^226 te Amsterdam.

„V. en A.-Vrienden-kring" te Amsterdam

Belangstellenden worden er hierbij opattent gemaakt, dat aanmeldingen voorde V, & A.-Vrieudenkring te Amsterdamgaarne worden ingewacht.Tegen betaling van het verschuldigdebedrag van ƒ 0.50 per jaar wordt hetmaandelijkse orgaan gratis toegezon>-den. Nadere inlichtingen bij dë^afdel'mgPers en Pi-opaganda van het N.V.V.Districtskantoor Amsterdam, Prins Hen-drikkade 49.

Lich. ontwikkelingZwemmen

De leden van het N.V.V. kunnen op be-paalde tijden in de navolgende plaat-sen gebruikmaken van de overdektezwembaden tegen een sterk gereduceerdtarief; niet-leden kunnen in beperktemate door de georganiseerden hiertoeworden uitgenodigd, waartoe specialekaarten verkrijgbaar zijn. Deze goed-kope zwemavonden worden ' georgani-seerd iii: Amsterdam, Rotterdam, DenHaag, Haarlem. Leiden, Utrecht, Gro-ningen, Leeuwarden, - Apeldoorn, Arn-hem, Amersfoort, Alkmaar, Gouda,Delft, Schiedam, Eindhoven, Venlo,Dordrecht en Zaandam.In alle baden is een zweminstructeuraanwezig voor het geven van gratiszwemonderricht. Van tijd tot tijd wor-den afzwemfeesteii georganiseerd', waarhet bekende Vreugde en Arbeid-zwem-kunstdiploma wordt uitgereikt aan die-genen, die niet goed gevolg de verschil-lende proeven afleggen. Nadere bijzon-derheden worden gaarne door de plaat-selijke V. en A.-vertegenwoordigers ver-strekt.

AfzwemfeestOp Zondag 19 April a.s. wordt om 2 uurn.m. in het. Overdekt Zwembad teLeeuwarden een afzwemfeest gehouden,waarvoor deelnemers (sters) zich nogkunnen aanmelden.

Bekende zwemmers verlenen doQr hetgeven van zwemdemonstraties hunmedewerking en belangstellenden - heb-ben tegen betaling van 20 cent eveneenstoegang.Kaarten zijn in voorverkoop bij de be-kende adressen verkrijgbaar.

AMSTERDAM

BokscursusMet ingang van 18 April a.s. wordt hiereen bokscursus begonnen, welke onderleiding staat van een bekwamen leraar.De lessen zullen in een nader op tegeven zaal in het centrum van de stad.worden gegeven en een ieder kan hier-aan deelnemen. Men wordt ingedeeldnaar leeftijd.De deelnemersprijs voor de gehele cur-sus van 3 mEfftnden bedraagt ƒ 4.— voorgeorg. en ƒ 5.25 voor ongeorg. met in-begrip van gebruik van handschoenenen .douches.Aanmeldingen en inlichtingen bij debekende adressen.

Rhytmische gymnastiekNa de uiteenzetting omtrent de bedoe-ling van deze soort gymnastiek, die vol-gens het systeem Medau gegeven wordt,kwamen nog vele aanmeldingen binnen,waardoor de cursus van Dinsdagavond

,geheel volgeboekt is. Ei-n nieuwe cur-sus zal in Amsterdam—Zuid begomiei}worden en deze lessen zullen Woens-dagsavonds in een nader op te g^Penaaal worden gegeven. Aanmeldingen ennadere inlichtingen bij Prins Hendrik-kade 49 en V. & A. Leidseplein.

PaardrijdenVoor de op te richten cursus Paardrij-den bestaat zeer veel belangstelling. Zo-als bekend, zullen de lessen op eennader te bepalen avond in de Park-manege aan de Amstelveenseweg van7—8 uur worden gegeven.Alle na.dere inlichtingen bij Pr. Hen-drikkade 49—51 .en V. en A., Leidse-plein.

Jiu-jitsu-cursussenOp 13 April j.l. is te Den Haag eennieuwe cursus begonnen. Nadere inlich-tingen omtrent de bestaande en/of opte richten jiu-jitsu-cursussen in Am-sterdam, Rotterdam, Haarlem, DenHaag, Groningen en Utrecht wordengaarne door de plaatselijke districts-kantoren verstrekt.

PV. 1595/1. Hoofdredacteur C. F. Roosenschoon, Amsterdam; verantwoordelijk voor de advertenties: A. H. Lammers, Amsterdam; uitgever: Nederlands Verbondvan Vakverenigingen, Amsterdam; drukker: N.V. De Arbeiderspers, Hekelveld 15, AmsterdamPG., K 113.