CENTRALE BANK VAN SURINAMETRANSITIE 2010 20151CENTRALE BANKVAN SURINAMEVoorwoord 3I. Strategisch Beleidsplan als Fundament 4II. Versterking Organisatorische Infrastructuur & Menselijke Capaciteit 6Ontwikkelingen Organisatorische Structuur 6 Informatie- en Communicatie Technologie 9 Versterking menselijke Capaciteit 12 Kerncijfers ontwikkeling menselijke Capaciteit 13 Werving en Selectie 17 Training & Ontwikkeling 18 Belichting project HR Conferentie 27 C.a.o. onderhandelingen28Sport29 III. Bevorderen Financile Stabiliteit 31Toezicht 31 Statistieken 33 Research 35 Financile Markten37 Internationale Betrekkingen 40 Agence Francaise de Developpement 40 Inter-American Development Bank 41 Wereldbank 41 Opec Fund for International Development (OFID)42 Islamic Development Bank en Opec Fund for International Development 42IV. Institutionele en Sociaaleconomische Versterking 43Centrum voor Financile Educatie en Ontwikkeling 43 Financile Educatie43 Van TNS naar CFEO 44 Doelgroepen45 Publicaties 47 Toekomstplannen 48 Donatiebeleid 47 Donatiebeleid 2011 en 2012 49 Donatiebeleid 2013 50 Donatiebeleid 2014 51INHOUDSOPGAVE2De Centrale Bank van Suriname (hierna de CBvS) heeft de afgelopen decennia, sinds haar oprichting op 1 april 1957, een belangrijke rol gespeeld in de nancieel-economische ontwikkeling van Suriname. De CBvS heeft niet alleen gefungeerd als katalysator van fundamentele hervormingen binnen het nancieel stelsel en het beheer van de overheidsnancin, maar heeft intern een signicante professionaliseringsslag ondergaan. Deze externe en interne hervormingen hebben als uiteindelijk doel modernisering, professionalisering, sociaaleconomische ontwikkeling en versterking van de stabiliteit en integriteit van het nancile systeem en het nancieel management van Suriname.De invoering van cruciale wetten, zoals de Wet Toezicht Bank- en Kredietwezen in 2011, de Wet Melding Ongebruikelijke Transacties in 2012, de Wet Toezicht Geldtransactiekantoren 2012 en recent, de Wet Kapitaalmarkt in 2014, markeert de structureringsslag die de CBvS onomkeerbaar heeft ingezet. De verhoogde intensiteit en kwaliteit van haar nancile rapportages, kerncijfers en economische onderzoeken, zijn het resultaat van een doelbewuste investering in haar capaciteit en een verscherping van de kwaliteitsnormen die de CBvS hanteert. Ingredinten om gedegen monetair beleid te ontwikkelen en uit te voeren. Een solide en een nancieel bewuste maatschappij zijn essentieel om de nancieel economische doelstelling van de bank te realiseren vanuit haar wettelijke rol en taakstelling.Dit Sociaal Verslag over de vijfjarige periode van 2010 2015, is complementair aan het Financieel Economisch Jaarverslag, en geeft u een beeld van de institutionele- en capaciteitsversterking en maatschappelijke betrokkenheid van de Bank. De CBvS staat middenin de Surinaamse maatschappij en met dit verslag willen wij u dichter bij de CBvS als organisatie en haar verbondenheid met de Surinaamse samenleving brengen.Ik wens u veel leesplezier toe, Gillmore Hoefdraad PresidentVOORWOORD3CENTRALE BANKVAN SURINAMEIn 2012 heeft de CBvS een meerjarig strategisch beleidsplan ontwikkeld waarin de beleidsspeerpunten over de externe taakstelling en de interne organisatorische verzakelijking en versterking van de CBvS, worden uiteengezet. Vanuit dit strategisch beleidsplan stonden de afgelopen jaren drie ontwikkelingsfasen centraal:1.Getting the Fundamentals right, waarbij in de eerste periode de bouwstenen zijn gelegd voor de verdere professionalisering van de Bank. Hierbij lag de focus onder andere op het versterken van de interne organisatie door kader aan te trekken en te ontwikkelen, een resultaatgerichte inrichting van structuren, processen en procedures en het versterken van de fysieke en technologische infrastructuur van de Bank. Vanuit haar externe taakstelling heeft de CBvS de focus gelegd op de versterking van het wettelijk kader, de uitwerking van haarbeleid en processen en het verbeteren van de communicatie met externe stakeholders.2.Optimize, enhance and consolidate the fundamentals, een periode waarin is doorgeborduurd op het gelegde fundament en de organisatiestructuur van de CBvS verder is uitgekristalliseerd. Een resultaat- en budget-georinteerde werkstructuur en werkcultuur is sterker ingebed door de formalisering van het Strategisch Beleidsplan van de CBvS en de invoering van een nieuw Performance Management systeem en Functiegebouw, gericht op de ontwikkeling en beoordeling van medewerkers. Daarnaast is in deze fase hoge prioriteit gegeven aan de sociaal-maatschappelijke ontwikkeling van Suriname, in het bijzonder op het gebied van Financile Educatie en Ontwikkeling.3.Start harvesting long-term benets, de CBvS bevindt zich in het eerstestadium waarbij de investeringen in fase I en II vruchten beginnen af te werpen. Ruim 60 jonge economen hebben de CBvS versterkt en zijn inmiddels ingewerkt binnenverschillende functies en afdelingen van de instelling. Een aantal van hen heeft al een volgende stap gezet in zijn verdere ontwikkeling door aan verschillende internationaleuniversiteiten een Mastersgraad te behalen. De invoering van een nieuweorganisatiestructuur, het installeren van een Management Team en de inbedding vanprocedures en processen, hebben een efcintieslag en verhoogde effectiviteit met zich meegebracht. De moderne, professionele CBvS, waarin Kwaliteit, Resultaat en Samenwerken centraal staan, krijgt in deze fase steeds meer gestalte.Vanuit deze bredere ontwikkelingscontext willen wij in dit Transitie Verslag de belangrijkste activiteiten, instrumenten en resultaten die de CBvS heeft ingezet en gerealiseerd, aan u presenteren. Verschillende aspecten van de externe taakstelling en de interne organisatie van de CBvS zullen in dit Verslag de revue passeren. I. STRATEGISCH BELEIDSPLAN ALS FUNDAMENT4In haar streven om de doelstellingen in het Strategisch Beleidsplan te realiseren, heeft de CBvS de afgelopen vijf jaar een aantal kernthemas gedenticeerd die strategisch hoge prioriteit genieten. Deze kernthemas zijn cruciaal in het interne ontwikkeltraject van de CBvS en de rol van de CBvS in de ontwikkeling van de bredere sociaaleconomische context:Versterking Organisatorische Infrastructuur & Menselijke Capaciteit. Versterking en verdere ontwikkeling van de menselijke hulpbron, zowel binnen de CBvS als daarbuiten, mede door het ontwikkelen van competenties die bevorderlijk zijn voor economische groei en sociaaleconomische ontwikkeling. Daarnaast is een belangrijk speerpunt de versterking van de organisatorische infrastructuur.Bevorderen Financile Stabiliteit. De stabiliteit en integriteit van ons nancieel management systeem is een randvoorwaarde voor de sociaaleconomische ontwikkeling. De CBvS heeft de afgelopen jaren op dit gebied, mede ondersteund door technische assistentie van partner instituten en zusterbanken, behoorlijk aan terrein gewonnen.Institutionele & Sociaaleconomische Versterking. Binnen dit kernthema staat de bredere rol van de CBvS in de Surinaamse samenleving centraal alsook de relaties die de CBvS onderhoudt met ontwikkelingsbanken en internationale instituten. Daarnaast heeftde CBvS een belangrijke voortrekkersrol bij onder andere nancile educatie, waarbij zij een intensieve interactie heeft met de samenleving als onderdeel van van het nancile educatie beleid. 5CENTRALE BANKVAN SURINAMEOntwikkelingen Organisatorische StructuurPer 1 januari 2014 is er een nieuwe Bankstructuur geformaliseerd. De Bankstructuur is onderverdeeld in drie kerndirectoraten, twee ondersteunende clusters en een aantal afdelingen dat rechtstreeks onder de Bankpresident valt. De nieuwe structuur zorgt voor een taakgerichte indeling van de werkzaamheden en bevoegdheden binnen de CBvS, van waaruit een effectieve, resultaatgeorinteerde aansturing scherper kan worden ingezet. Hierbij is ook het Management Team van de CBvS formeel benoemd:Bankpresident: Gillmore Hoefdraad Secretaris: Joan Pahlad Executive Manager: Maikel SoekhnandanDirecteur Toezicht Kredietwezen: Ingeborg Geduld - Nijman Cordinator Monetaire Zaken en Economische Aangelegenheden: Joy ten Berge Cordinator Directoraat Bankbedrijf: Florine Ligeon Manager Cluster Financieel Management: Hortence Panka Manager Cluster Bedrijfsvoering: Mirdita Elstak De totstandkoming van de nieuwe Bankstructuur is een organisatorisch proces geweest waarbij in de afgelopen vijf jaar binnen de CBvS een aantal nieuwe afdelingen is geffectueerd, enkele afdelingen zijn opgeheven en een aantal afdelingen een naamswijziging heeft ondergaan. Deze ontwikkelingen hebben te maken met de verdere professionalisering en modernisering van de CBvS. De nieuwe afdelingen die in de afgelopen vijf jaar in de Bankstructuur zijn opgenomen, schetsen een duidelijk beeld van de richting en focusgebieden waarin de bank zich in deze periode heeft ontwikkeld:Budget & Control (2011). Vanaf 2011 heeft de CBvS in haar beleid het budgetteringsproces meegenomen, waarbij de be-hoefte per afdeling over een periode van twaalf maanden wordt genventariseerd. Hiermee wordt een budget georinteerde werkwijze mogelijk gemaakt. De afdeling Budget & Control coordineert dit process.Financile Markten (2011). De afdeling Financile Markten is verantwoordelijk voor het op professionele wijze uitvoeren van operaties van de CBvS in de geld- en valutamarkt. Tegelijkertijd moet deze afdeling de ontwikkeling van lokale nancile markten op basis van de taken en verantwoordelijkheden van de CBvS bevorderen. Gezien het belang van een adequaat functionerende kapitaalmarkt voor de verdere ontwikkeling van onze nancile sector en gelet op de ervaring van de CBvS met toezichthoudende taken, is ook de taak van toezichthouder van de kapitaalmarkt ondergebracht binnen deze afdeling. II.VERSTERKING ORGANISATORISCHE INFRASTRUCTUUR & MENSELIJKE CAPACITEIT6Trainingsinstituut en Studiecentrum (2011)/Centrum voor Financile Educatie en Ontwikkeling (2015). Het Trainingsinstituut en Studiecentrum is in 2011 opgenomen in de Bankstructuur met als hoofddoel de capaciteitsversterking van de instelling en de nancile educatie en ontwikkeling van het bredere Surinaamse publiek. De kerntaken van het centrum zijn cordinatie van trainingen en opleidingen en onderzoek naar de nancile geletterdheid van het Surinaamse publiek en het ontwikkelen van educatieve programmas om deze nancile geletterdheid te bevorderen. Op 1 april 2015 is de naam van het Trainingsinstituut en Studiecentrum veranderd in Centrum voor Financile Educatie en Ontwikkeling (CFEO). De naamsverandering moet de kerntaken van deze afdeling sterker tot uitdrukking brengen.Procurement (2012). De nieuwe afdeling Procurement is sinds 2012 belast met het structureren en monitoren van alle aankopen van de Bank. De uitbreiding van de CBvS in de afgelopen jaren heeft mede als gevolg gehad dat haar aankopen van goederen en diensten in volume is gegroeid. Deze groei brengt een verhoogde verantwoordelijkheid met zich mee, waarbij de inkoop geoptimaliseerd moet worden in termen van efcintie en doelmatigheid. Human Resource (2013). De Human Resources Afdeling(HRM) heeft als belangrijkste doelstelling het menselijk kapitaal binnen de CBvS zodanig te ontwikkelen dat haar medewerkers adequaat in staat zijn de strate-gische doelstellingen van het instituut te realiseren. Naast de administratieve personeelszaken is HRM bezig met activiteiten om getalenteerde medewerkers te ontwikkelen, behouden en aan te trekken. Trainingen en opleidingen voor het Bankpersoneel gecordineerd door het Centrum voor Financile Educatie en Ontwikkeling behoren ook tot die activiteiten. Financile Stabiliteit (2014). De afdeling Financile Stabiliteit werkt aan een raamwerk voor het meten en analyseren van de nancile stabiliteit alsook het raamwerk voor het crisismanagement. De afdeling zal eveneens bijdragen aan de ontwikkeling van nieuwe relevante wet- en regelgeving in een nationale en internationale context. 7CENTRALE BANKVAN SURINAME8InvesteringsCommitteeFinancieleStabiliteitCommitteeMonetairBeleidCommitteeFinanciele verkeerCommiteeBankpresidentRaad van CommissarissenAudit CommitteeExecutive ManagerInternationaleBetrekkingenInternal AuditFinancieleStabiliteitTrainings- enStudiecentrumSecretaris/SecretariaatJuridische ZakenVoorlichting & Public RelationsBeveiligingNumismatischMuseumBibliotheekStaforgaan/JuridischeOndersteuning &integriteitToezicht BankenToezicht VerzekeringenToezicht PensioenfondsenToezicht SpaarinstellingenStaforgaan/Monetair Beleid,Macro PrudentieelOnderzoek &StrategischeCommunicatieStatistiekenResearchFinanciele MarktenStaforgaan/BANKZAKENBETALINGS-VERKEERBinnenlandBuitenlandKassierderijBudget & ControlAccountingSalaris AdministratieInterne ControleInformatie &CommunicatieTechnologieProtocol & TrafcAlgemene Zaken(HHD, TCD, AEA)HumanResourcesProcurementArchiefGoudlabaratoriumDirectoraatTOEZICHT KREDIETWEZENDirectoraatMONETAIREZAKENDirectoraatBANKBEDRIJFClusterFINANCIEEL MANAGEMENTClusterBEDRIJFSVOERINGFIGUUR 1: ORGANOGRAM CBVSInformatie-en Communicatie TechnologieInformatie- en Communicatie Technologie (ICT) kan worden gezien als het zenuwstelsel binnen de Bank. Informatie- en Communicatie Technologie is een belangrijk instrument van modernisering, professionalisering, betrouwbaarheid, kwaliteit en dienstverlening zowel binnen als buiten de Bank. In de afgelopen vijf jaar heeft de afdeling ICT zich ontpopt tot een volwaardige afdeling waar professionals werkzaam zijn, die allen een bijdrage leveren aan de continue modernisering van de ICT systemen en service. Vanuit het strategische beleidsplan dat in de afgelopen jaren is opgesteld, zijn er verschillende kerngebieden onderscheiden. Deze kerngebieden konden over het algemeen worden gecategoriseerd als nieuwe ontwikkelingen of verbeteringen van bestaande systemen/service. De centrale gedachte dwars door de kerngebieden is steeds geweest om de ICT op een hoger niveau te brengen, in lijn met wat er in de 21ste eeuw wordt geist en verwacht van een entiteit als de onze. De afgelopen jaren lag de focus op het verhogen van onze Ability To Execute, zowel op het vlak van het individu alsook van de ICT-afdeling als totaliteit. De kerngebieden hebben geleid tot een aantal concrete ICT-programmas. Elk ICT-programma is vervolgens verwerkt in n of meerdere projecten. De belangrijkste ICT-programmas over de afgelopen 5 jaren:Modernisering Infrastructuur & CommunicatieIn 2010 is vastgesteld dat de ICT-infrastructuur van de CBvS dringend moest worden gemoderniseerd.. Van de bestaande systemen was de capaciteit maximaal benut. Daarnaast was de bestaande infrastructuur vooral opgezet om de interne organisatie te kunnen ondersteunen. Om de interne vernieuwingen, de moderne communicatie technologie en het werken via internet en web gebaseerde applicaties te kunnen ondersteunen, was een vernieuwing noodzakelijk. Het invoeren van nieuwe, moderne ICT op het gebied van netwerken, server virtualisatie en communicatie, als ook het uitbreiden van de capaciteit was onvermijdelijk. Onderdeel van die modernisering was ook het vernieuwen van de website van de CBvS in 2013. Er is ook overgeschakeld op centrale printers, waardoor de CBvS nu efcinter en milieuvriendelijker werkt. In de periode 2011 2014 is de vernieuwing en modernisering van de ICT-infrastructuur gerealiseerd. Eind 2014 is deze als geheel in gebruik genomen. Deze mijlpaal voor ICT is voorafgegaan aan een intensief migratieproject, waarbij de applicaties en data van de oude omgeving zijn verplaatst naar de nieuwe infrastructuur. De nieuwe ICT-infrastructuur stelt de CBvS niet alleen in staat intern beter te functioneren, maar maakt het ook mogelijk om op een veilige manier online-informatie uit te wisselen met diverse stakeholders. Voor professionele organisaties die opereren in een internationale samenhang is het geen overbodige luxe meer gebruik te maken van moderne online-communicatiemethoden. De CBvS heeft in 2014 op verschillende werklocaties moderne video conference faciliteiten in gebruik genomen. Medewerkers van de CBvS kunnen hierdoor efcinter communiceren als ook eenvoudig online vergaderen met stakeholders. 9CENTRALE BANKVAN SURINAMEOm de communicatie in de interne organisatie te verbeteren, is binnen de CBvS ook een modern Voice Over IP (VOIP) communicatiesysteem in gebruik genomen. De nieuwe VOIP-telefooncentrale verhoogt de exibiliteit en bereikbaarheid van de medewerkers bij de instelling. InformatiebeveiligingIn dit moderne tijdperk van information age- wordt het steeds belangrijker om de beveiliging van data en informatie goed te regelen. De CBvS verzamelt data uit de nancile sector en de overheid in Suriname en steeds meer data wordt online uitgewisseld. Onze nieuwe manier van werken binnen de CBvS, maar ook onze samenwerkingsverbanden met de nancile sector en internationale organisaties verhogen de noodzaak van goede informatiebeveiliging. In 2013 is de CBvS met ondersteuning van de Islamic Development Bank (IsDB) gestart met de uitvoering van een ISO 27001 certiceringstraject. Met de certicering die is gepland voor 2015 toont de CBvS aan dat de ICT-infrastructuur voldoet aan de moderne eisen van Informatiebeveiliging zoals die internationaal zijn vastgesteld. The Suriname National Electronic Payment System (SNEPS)Een efcint nationaal betalingssysteem vermindert op de lange termijn de kosten van betaaldiensten, en is onmisbaar voor het functioneren van de moderne interbancaire geld- en kapitaalmarkten. Om het betalingsverkeer tussen de lokale banken in Suriname te optimaliseren is de CBvS in 2013 gestart met de voorbereidingen van een interbancair Systeem (SNEPS) dat zich nu in de uitvoeringsfase bevindt. Het SNEPS-systeem geeft invulling aan de wettelijke vastgestelde rol van Settlement en Clearing Entiteit in Suriname.The Road AheadNa een intensieve periode van vernieuwingen en inhaalslagen is het voor de ICT-Afdeling een belangrijke uitdaging om te consolideren op de recent binnengehaalde technologie alsook de focus te verleggen naar kwaliteitsverbetering. Engineers moeten de kans krijgen om hun kennis door training en ontwikkeling te vergroten, zodat ze kunnen bijdragen aan de kwaliteitsverhoging van de portfolio dienstverlening naar zowel interne als externe klanten.10Het nieuw systeem waarmee er nu gewerkt wordt (invoeren van gegevens van de opdrachten) heeft een positieve verandering gebracht in het werk. Voorheen werd veel werk handmatig uitgevoerd. Er wordt steeds naar mogelijkheden gekeken om de veranderingen te perfectioneren. Binnenkort wordt er een nieuw betalingssysteem gentroduceerd. Wij werken er steeds naar toe dat de processen verbeterd worden. Door de verandering is het werk vergemakkelijkt. Het wordt sneller uitgevoerd vanwege de automatisering. Het werk zelf en ook de mensen om je heen maken het werk bij de Bank aantrekkelijk. In mijn functie heb ik verantwoordelijkheden die ik goed dien uit te voeren. Na een drukke werkdag geeft het een goed gevoel dat alle werkzaamheden goed zijn uitgevoerd. Elk individu heeft zijn of haar verantwoordelijkheden. Ook op onze afdeling dient al het werk dat gedaan wordt, zoals transacties, goed uitgevoerd te worden. Zo levert elk individu een bijdrage aan de ontwikkeling van de economie in Suriname.ILSE KARIJODRONO KARIJODIRONO, SECRETARESSE, DIRECTORAAT BANKBEDRIJF, 35 DIENSTJAREN11CENTRALE BANKVAN SURINAMEVersterking Menselijke Capaciteit De transitie van de CBvS gaat hand in hand met het aannemen en ontwikkelen van onze professionals. Elke Bankmedewerker wordt gezien als een professional die een bijdrage levert aan de ambities van de instelling. Hun ontwikkeling staat dan ook centraal. De afgelopen jaren is door het HRM-beleid hier structureel invulling aan gegeven. Aantal medewerkersDe CBvS is de afgelopen vijf jaar sterk in omvang toegenomen. Eind 2010 had de CBvS 335 medewerkers in dienst en eind 2014 was dat aantal gegroeid tot 464. De CBvS is in 2013 in omvang het sterkst gegroeid; 23 procent ten opzichte van het jaar 2012. De sterke groei is het gevolg van de transitie die de CBvS sinds 2010 ondergaat, waarbij vooral young professionals zijn aangetrokken met een economische, juridische of bedrijfskundige achtergrond. Het verder professionaliseren van de CBvS gaat samen met het investeren in en aantrekken van Human Capital. Verhouding mannen en vrouwenDe verhouding van mannen en vrouwen is in de periode 2010 tot en met 2014 vrijwel gelijk. Op de afdelingen Beveiliging, Budget & Control en Technische Dienst zijn procentueel de meeste mannen werkzaam. Procentueel werken de meeste vrouwen op de afdeling HRM, het Directoraat Toezicht en Kredietwezen, en het Centrum voor Financile Educatie en Ontwikkeling.12TABEL 1: AANTAL MEDEWERKERS 2010 - 2014201020112012 20132014500450400350300250200150100500168167168179179188231220230234MAN VROUWPersoneelsverloopIn 2010 heeft de CBvS een instroom gehad van 1 procent. In de jaren 2011, 2012 en 2014 had de CBvS een instroom van 7 tot 8 procent. In 2013 had de CBvS een instroom van 13 procent. Het strategisch thema van 2013 Getting the fundamentals right, maakte het noodzakelijk meer deskundigen aan te trekken, tegelijkertijd trok de CBvS jong potentieel aan onder het motto the importance to start with local economists. In dat jaar is vanuit de eerste groep van bijna veertig economie-stagiaires een groot aantal in dienst gekomen bij de CBvS als junior econoom. Het hoge instroompercentage in 2013 komt door deze groep. Het uitstoompercentage binnen de CBvS is zeer laag. In 2010 had de CBvS een uitstroom van 1 procent, in de jaren daarop was dat 2 procent. Hoofdreden voor uitdiensttreding is het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. In enkele gevallen gaat het om beindiging van het contract vanuit de CBvS of op eigen verzoek van de medewerker of uitstroom vanwege het overlijden van een medewerker.TABEL 2: INSTROOM EN UITSTROOM 2010 2014TABEL 3: REDEN UITSTROOM2010 201413REDEN 2010 2011 2012 2013 2014 TOTAALEigen verzoek3 2 0 0 1 6Ontslag 0 2 1 2 2 6Overleden 1 0 1 1 0 3Pensioen 0 2 5 4 6 17Totaal 4 6 7 7 9 33INSTROOM JAAR TOTAAL PERCENTAGE2010 4 12011 29 82012 27 72013 60 132014 39 8Totaal 159UITSTROOM JAAR TOTAAL PERCENTAGE2010 4 12011 6 22012 8 22013 8 22014 9 2Totaal 35CENTRALE BANKVAN SURINAME14DienstverbandDe meeste medewerkers hebben een vast contract. Deze groep medewerkers neemt echter steeds meer af. Daarentegen is de trend dat het aantal medewerkers met een tijdelijk contract toeneemt. In 2010 heeft slechts 3 procent van de medewerkers een tijdelijk contract. Het jaar daarop is het aantal bijna vier keer zoveel. In 2013 en 2014 is het aantal medewerkers met een tijdelijk contract ten opzichte van het jaar daarvoor licht gestegen. In 2014 heeft 74 procent van de medewerkers een vast contract en 26 procent een tijdelijk contract. De toename van het aantal medewerkers met een tijdelijk contract is een logisch gevolg van het aantrekken van meer professionals en jong potentieel, die over het algemeen eerst een tijdelijk contract wordt aangeboden. DienstjarenIn de jaren 2010 tot en met 2012 zijn medewerkers met een dienstverband van 15 tot 25 jaar sterk vertegenwoordigd binnen de CBvS. In 2013 en 2014 vindt er een verschuiving plaats en is de groep medewerkers met een dienstjaar van 0 tot 5 jaar het sterkst vertegenwoordigd, gevolgd door de medewerkers die 20 tot 25 jaar in dienst zijn. Dit is een direct gevolg van het grote instroompercentage van de afgelopen 5 jaar, waardoor de groep medewerkers die 0 tot 5 jaar in dienst is, in de afgelopen vijf jaren het sterkst is gestegen. Wat opvalt is dat de groep medewerkers met een dienstjaar van 20 tot 30 jaar afneemt.TABEL 4: VERHOUDING DIENSTVERBAND 2010 2014VAST TIJDELIJK201020112012 2013 2014120%100%80%60%40%20%0%3%97%11%89%18%82%24%76%26%74%15LeeftijdsgroepenDe grootste groep medewerkers was in de afgelopen 5 jaar tussen de 40 en 55 jaar. De omvang van deze leeftijdscategorie is met uitzondering van de leeftijdscategorie 40 45 jaar constant. De leeftijdscategorie 25 35 jaar is vanaf 2013 sterk gegroeid door de transitie, waarbij een verjongingsslag heeft plaatsgevonden. Met deze trend staat de CBvS de komende jaren voor de uitdaging om de diversiteit aan generaties binnen de CBvS goed te managen en een goede successieplanning op te zetten.Dienstjaren2010 2011 2012 2013 20140 tot 5 10 41 70 145 1825 tot 10 18 16 15 15 1510 tot 15 52 45 44 43 4315 tot 20 80 79 78 77 7420 tot 25 86 84 81 81 8025 tot 30 70 63 62 61 5730 > 19 19 17 17 13TABEL 5: AANTAL MEDEWERKERS NAAR DIENSTJAREN 2010 2014GRAFIEK 1: OPVALLENDE TRENDS LEEFTIJDSCATEGORIE 2010 - 201410090807060504030201002010 2011 20122013 201425 - 3030 - 3545 - 5050 -5590 90929290497160192633482711CENTRALE BANKVAN SURINAME16JubilarissenDe afgelopen 5 jaren kende de CBvS een groot aantal jubilarissen, een totaal van 198 medewerkers. In het jaar 2013 had de CBvS de meeste jubilarissen;in totaal 47. De kleinste groep jubilarissen -25 medewerkers- herdacht in 2011 een bijzonder dienstjaar. De meeste jubilarissen (38 procent van de 198 jubilarissen) hebben in de afgelopen 5 jaren hun 20-jarig dienstjubileum herdacht. De kleinste groep jubilarissen zien wij terug in de categorie met 35 dienstjaren. Slechts 4 procent van de jubilarissen heeft in de afgelopen 5 jaren dit bijzonder dienstjaar mogen herdenken.TABEL 6: JUBILARISSEN 2010 - 201412,5 jaar20 jaar25 jaar30 jaar35 jaar23312213813071510232218234 4273025201510502010201120122013 201417Werving en SelectieDe CBvS heeft de afgelopen jaren op verschillende manieren geprobeerd om jong gekwaliceerd kader te interesseren voor de CBvS en aan te trekken als medewerker. Door stage programmas en vakantiebanen aan te bieden hebben zowel de CBvS als genteresseerde studenten een bredere kennismakingsmogelijkheid. Studenten krijgen via kortere of langere stages de gelegenheid om een kijkje te nemen in n van de belangrijkste nancile kerninstituten van het land en doen hierbij praktische relevante werkervaring op. Daarnaast is het wervingstraject in toenemende mate gestandaardiseerd en doorloopt elke sollicitant vrijwel dezelfde sollicitatiestappen. Het traject omvat minimaal twee, maar meestal meerdere sollicitatiegesprekken met verschillende Bankfunctionarissen, waaronder HRM. Een assessment, referentie- en background checks en overige testen in verband met onder andere de fysieke gesteldheid van de sollicitant horen daar ook bij. In 2015 heeft de CBvS op haar website een sollicitatiepagina gentroduceerd die het proces standaardiseert en efcinter maakt. Deze ontwikkelingen hebben ertoe geleid dat er beter overzicht is op de sollicitaties die binnenkomen. De afdeling HRM kan hierbij gericht zoeken naar een geschikte kandidaat als een vacature vrijkomt. StagiairesWe moeten uit onze eigen kweek de toekomst van morgen garanderen (Bankpresident G. Hoefdraad, 2012). Het beschikken over hoog opgeleid en breed inzetbaar eigen kader is van essentieel belang voor de verdere ontwikkeling van Suriname. De CBvS heeft daar de afgelopen jaren een bijdrage aan geleverd door jongeren - de toekomst van morgen - onder andere stageplaatsen aan te bieden. Junior EconomenIn dit kader heeft de CBvS in 2012 veertig jonge en opkomende economen met een stageplek een unieke kans geboden praktijkervaring op te doen en zo mede invulling te geven aan de nancieel-economische sector en de uitvoering van de taken van de Bank. Van deze groep stagiaires zijn 36 in dienst getreden. Ze zijn ingezet op verschillende afdelingen van de CBvS, waaronder Internationale Betrekkingen, Statistieken, Directoraat Toezicht Kredietwezen, Accounting, Procurement en Budget en Control. De CBvS heeft ook in 2014 jonge en opkomende economen in de gelegenheid gesteld stage te lopen. Uit deze groep van twintig studenten of pas afgestudeerden, zijn 17 na hun stageperiode in dienst getreden van de CBvS. Voorwaarde voor de stagiaires die in dienst treden van de CBvS, is dat de junior econoom binnen een jaar na indiensttreding zijn of haar studie moet hebben afgerond. Deze voorwaarde moet de nieuwe functionaris stimuleren zijn of haar studie af te ronden, omdat is gebleken dat het later in het carriretraject steeds moeilijker wordt om een studie te naliseren. Voor de CBvS is het van belang dat haar professionals de juiste academische achtergrond hebben. CENTRALE BANKVAN SURINAME18IMEAO StudentenBegin 2015 heeft de CBvS 15 studenten van het Instituut voor Middelbaar Economisch en Administratief Onderwijs (IMEAO) een stageplek geboden. Voor deze studenten was het een unieke kans om binnen verschillende afdelingen van de CBvS werkervaring op te doen en relevante competenties te ontwikkelen. De meeste studenten waren van de studierichtingen Middelbaar Statisticus en Assistant Accountant. Tot de groep stagiaires behoorden ook studenten van de opleiding Bedrijfsadministrateur en Assistent Front Ofce Manager. NATIN StudentenDe CBvS heeft de afgelopen vijf jaar ook stagiaires van het Natuurtechnisch Instituut (NATIN) een stageplek geboden. Deze studenten hebben op de afdelingen ICT, Goudlaboratorium en Technische Dienst praktijkervaring opgedaan. De feedback vanuit de school na de praktijkperiode is dat de studenten zeer enthousiast zijn over hun stageperiode op de Bank. Zij geven aan dat zij veel kennis hebben opgedaan en ook hebben geleerd hoe mensen met elkaar horen om te gaan op de werkvloer.VakantiejobbersJaarlijks helpt de CBvS een grote groep jongeren aan een vakantiebaan met als doel maatschappelijk bij te dragen aan de verdere ontwikkeling en ondersteuning van deze groep. Onze vakantiejobbers zijn minimaal 15 jaar en hebben minimaal een LBGO-niveau. Als bankinstelling waken wij ervoor dat jongeren die een familierelatie hebben met een Bankmedewerker en jongeren die dat niet hebben de mogelijkheid krijgen om binnen de instelling een vakantiebaan te krijgen. Jongeren uit achterstandswijken hebben de speciale aandacht van de CBvS, omdat het voor deze groep vaak moeilijker is om binnen een gerenommeerde instelling een vakantiebaan te krijgen. Tijdens de grote vakantieperiode worden drie groepen vakantiejobbers - verspreid over zes weken - voor twee weken in de gelegenheid gesteld om tegen een vergoeding, werkzaamheden te verrichten binnen de Bank. De werkzaamheden bestaan voornamelijk uit administratieve taken en technische ondersteuning. Sommigen van onze huidige Bankmedewerkers zijn ooit als vakantiejobber begonnen!Training & OntwikkelingDe CBvS is vanaf 2010 een nieuw tijdperk ingeslagen, waarbij professionalisering en ontwikkeling van de CBvS en de nancile sector centraal staan. De CBvS moet kunnen inspelen op de snel veranderende wereld en op zowel nationaal als internationaal niveau meegaan met de ontwikkelingen. Dit vraagt om kundige medewerkers die zich blijven ontwikkelen. De CBvS stimuleert haar medewerkers dan ook zich verder te ontwikkelen door opleidingen, trainingen, seminars en internationale stages. 19Performance ManagementDe CBvS streeft ernaar de juiste personen op de juiste plek binnen de organisatie te plaatsen. Of medewerkers naar de juiste plek door te laten ontwikkelen. Dit maakte het noodzakelijk om in 2012 een nieuwe manier van Performance Management in te voeren, waarbij de focus ligt op prestatie en ontwikkeling. In tegenstelling tot voorgaande jaren worden er tussen leidinggevenden en hun medewerkers gedurende het kalenderjaar concrete afspraken gemaakt over de prestaties. Gedurende het jaarworden medewerkers ook gecoacht door hun directe leidinggevende. In de cyclus is daarvoor een vast moment in opgenomen. Deze nieuwe benadering maakt het mogelijk de prestaties en beoordeling concreet, transparant en meetbaar te maken, met een duidelijke focus op de lange termijn ontwikkeling van onze medewerkers. Onder begeleiding van een adviesbureau heeft de afdeling HRM vanaf 2013 voor alle leidinggevenden binnen de CBvS trainingen, simulaties en coaching on the job verzorgd op het gebied van planning-, functionerings- en beoordelingsgesprekken. HRM cordineert vanaf 2014 het volledig Performance Management traject. Zij wordt daarbij ondersteund door alle afdelingen binnen de Bank. Dit betekent dat elke medewerker binnen de CBvS, ongeacht de functie, een individueel prestatiedocument heeft waarin alle afspraken over de te verrichten werkzaamheden, de te ontwikkelen competenties en de geplande trainingen, zijn vastgelegd.FunctiegebouwDe afdeling HRM is eind 2014 begonnen met het traject om het functiegebouw van de CBvS te vernieuwen. De CBvS gaat als professionele organisatie toe naar een functiegebouw dat niet meer bestaat uit individuele functiebeschrijvingen, maar uit functiefamilies bestaande uit meerdere niveaus en een aantal specieke functies. De functieproelen geven inzicht in de resultaten die de medewerkers dienen te halen en welk gedrag daarbij succesvol is. Daarnaast geeft het proel een goede indicatie van wat de medewerker op het gebied van kennis, ervaring en competenties nodig heeft om de functie goed uit te oefenen. Met het nieuwe functiegebouw wordt het relatieve gewicht van een functie ook inzichtelijker. Medewerkers hebben hierdoor beter inzicht in hoe hun functie zich in zwaarte verhoudt tot andere functies waardoor mogelijke loopbaanpaden helderder worden. Het nieuwe functiegebouw zal zorgen voor:- eenduidigheid en transparantie voor medewerkers en hun leidinggevende.- meer inzicht in wat er binnen de functie van medewerkers wordt verwacht.- een helder beeld over mogelijkheden in loopbaanontwikkeling en de benodigde trainingen en opleidingen.- gerichte begeleiding door HRM en sturing van de leidinggevende bij talenten van medewerkers.CENTRALE BANKVAN SURINAME20TrainingenIn de periode 2011 tot en met 2012 was het Centrum voor Financile Educatie en Ontwikkeling verantwoordelijk voor het organiseren en cordineren van trainingen en opleidingen. Sinds de effectuering van HRM in 2013 is deze afdeling verantwoordelijk voor het organiseren en cordineren van trainingen voor medewerkers. De afgelopen vijf jaar hebben veel medewerkers vakinhoudelijke opleidingen gevolgd. Daarnaast heeft een groot aantal medewerkers diverse trainingen en seminars in Suriname en over de grenzen bijgewoond. Wij willen onze medewerkers opleiden en trainen op basis van internationale standaarden. Inzicht in zowel de nationale als de internationale nancieel-economische en monetaire problematiek en andere relevante vakgebieden is van essentieel belang om de CBvS tot grotere hoogtes te brengen. De CBvS kan daardoor haar functioneren intern verbeteren, maar ook extern als moederbank en motor van de nancile sector.Kerngebieden Trainingen en seminars:-Consolidated Supervision-Corporate Governance, Risk & Compliance-Econometrics-Financial & Capital Markets-Financial Education-Financial Programming Policy-Foundation Program in IT service management and project management-Goverment Finance Statistics-Human Resource Management-Macro-Economic Statistics-Market risk-Languige Skills: Spanish and English-Liquidity Risk Management-Principles for Internal Audit-Protocol & Etiquette-Public SectorManagement-Research & Report Writing Skills-Risk-Based Supervision-Talent & Performance Management21Talent & Performance ManagementDoor de veranderende visie was het heel belangrijk om medewerkers inzicht te geven in hun eigen talenten. In 2011 hebben alle medewerkers de training Talent Management gevolgd, die een adviesbureau op de CBvS heeft verzorgd. Door deze training hebben medewerkers hun eigen talent (opnieuw) ontdekt en zijn zij zich bewust van de noodzaak van persoonlijke ontwikkeling. Hiermee was de stap gezet waarbij leidinggevenden leerden hoe inzicht te krijgen in het talent van hun medewerkers, hoe het talent te behouden en te stimuleren. In 2012 zijn de laatste groepen medewerkers in de gelegenheid gesteld de training Talent Management te volgen. In datzelfde jaar is de nieuwe Performance Management cyclus gentroduceerd. Om het nieuwe performance management systeem te introduceren en hiervoor de juiste mind-set te ontwikkelen, hebben alle leidinggevenden intensieve trainingssessies gevolgd, waarbij het accent van beoordeling werd gelegd op zowel de prestaties als de ontwikkeling van de medewerker. Deze trainingen zullen op gezette momenten voor nieuwe medewerkers worden herhaald.Seminars Medewerkers van de CBvS nemen gedurende het hele jaar deel aan (inter) nationale vaktechnische seminars. Deze seminars worden veelal georganiseerd door andere Centrale Banken, universiteiten, nancile kerninstituten zoals het International Monetary Fund (IMF), de Inter-American Development Bank (IDB) en het Center for Latin American Monetary Studies (CEMLA). Daarnaast hebben landen zoals China speciale seminarprogrammas. Zo biedt de Chinese ambassade functionarissen van de overheid en overheidsgerelateerde organisaties seminars aan op gebieden varirend van Bank and Monetary Management, Network Security, Economy and Finance Administration tot een Training for Young Diplomats. Deze seminars zijn van bijzondere toegevoegde waarde omdat de deelnemende medewerkers niet alleen hun kennis verrijken, maar tegelijkertijd ook de Chinese ontwikkelingen, cultuur en gebruiken kunnen ervaren. De CBvS vaardigt vanaf 2013 medewerkers af om deel te nemen aan deze seminars.Courses en Bachelors, Masters & PhD. OpleidingenDe CBvS hecht grote waarde aan een doorlopende educatie van haar medewerkers. De afgelopen jaren is er een sterke toename van het aantal medewerkers dat op kosten van de CBvS cursussen of zelfs Bachelors, Masters of PhD.-opleidingen volgt. Een groot aantal economen binnen de CBvS maakt veelvuldig gebruik van de mogelijkheid die onder andere het IMF biedt, om kosteloos online courses te volgen. Deze courses hebben betrekking op sociaaleconomische onderwerpen waaronder Debt Sustainability Analysis, Macro-Economic Forecasting en Financial Programming and Policies. Daarnaast is het aantal medewerkers dat een door de CBvS betaalde opleiding volgt, enorm toegenomen. Ruim zestig medewerkers volgen een opleiding varirend van Bachelor, Master tot op PhD- niveau.Van deze groep is bijna de helft bezig met een Master opleiding. In 2012 heeft de CBvS voor het eerst medewerkers ondersteund in een promotietraject. Vier senior economen zijn op dit moment bezig met hun promotieonderzoek, samen met professoren uit Nederland.CENTRALE BANKVAN SURINAME22Internationale opleidingen: Chili, China, Verenigde Staten en Zuid-Korea Een toenemend aantal medewerkers volgt een studie aan gerenommeerde universiteiten in het buitenland. Een medewerker volgt een Master of Development Policy aan de KDI School of Public Policy and Management in Seoul, Zuid Korea. In China heeft de CBvS op dit moment twee medewerkers die een opleiding volgen; International Master of Business Administration (IMBA) aan de Beijing Normal University, China en de Masteropleiding International Public Administration aan de Tsinghua University in Beijing, China. In de Verenigde Staten studeert n van onze economen Applied Economics op Master niveau aan de John Hopkins University in Washington.In 2014 heeft de CBvS een samenwerking met de Universidad Adolfo Ibez in Santiago, Chili opgezet met als doel meerdere medewerkers van de CBvS de mogelijkheid te bieden hun Master in Industrial Engineering te behalen. De CBvS heeft hierbij bewust gekozen voor een universiteit in Latijns-Amerika vanwege de sterker wordende relatie tussen Suriname en Latijns-Amerika en het toenemende belang van deze regio in de wereld. Het volgen van een masteropleiding in Chili is niet alleen een verrijking van kennis voor de deelnemende medewerkers. Door deze unieke kans kunnen deze medewerkers hun netwerk verbreden en zijn zij een wereldtaal rijker. Dit is goed voor hun persoonlijke ontwikkeling maar ook zeer gunstig voor de CBvS, omdat wij opereren in een internationaal werkveld. In 2014 zijn vijf en in 2015 vier medewerkers naar Chili vertrokken om daar voor ruim anderhalf jaar deze Masters te volgen. Aangezien deze opleiding volledig Spaanstalig is, vereist dit een grotere voorbereiding die al binnen de CBvS begint, in de maanden voor het vertrek. Voorafgaand aan de opleiding krijgen medewerkers in Suriname intensieve trainingen in Spaans en Econometrie. Cubaanse docenten verzorgen de training Spaans en senior economen geven de training Econometrie.. De trainingen Spaans die intussen al ruim twee jaar worden gegeven binnen de CBvS, worden ook door andere medewerkers gevolgd.Ten slotteIn het veranderingsproces van de CBvS is de afdeling HRM een belangrijke spil. De afdeling bestaat in haar huidige vorm sinds 2013 en staat daardoor voor de uitdaging het beleid aan te scherpen, verder te ontwikkelen en implementeren. Ook het verbeteren van onze communicatie(middelen) naar zowel onze interne als externe stakeholders maakt hier onderdeel van uit. Te denken valt aan het gebruik van E-HRM en nieuwe media. Het jaar 2015 heeft als strategisch thema Start Harvesting the Benets, de inzet van externe consultants is daardoor zichtbaar minder noodzakelijk, wat veel vraagt van onze eigen professionals. Het verder versterken van het menselijk kapitaal blijft dus van essentieel belang.Het aantrekken van jong potentieel dwingt ons ertoe rekening te houden met de carrireontwikkeling van onze deskundigen.Het is voor ons een uitdaging om een structuur te ontwikkelen om deze behoefte van onze professionals te managen en erop in te spelen. Wij moeten onze vakmensen blijven boeien, binden en verbinden met de Bank. Aan de andere kant wordt de CBvS sterk vertegenwoordigd door medewerkers in de leeftijdscategorie van 40 - 55 jaar. Om zo goed mogelijk in te spelen op de verschillende behoeftes van de leeftijdsgroepen binnen de CBvS zal een strategische personeelsplanning worden ontwikkeld die kan inspelen op deze gap. Daarnaast zal er een start worden gemaakt met het uitstroombeleid waarbij er ook wordt gekeken naar de successieplanning. De laatste uitdaging is het op korte termijn implementeren van het nieuwe functiegebouw van de Bank.23CENTRALE BANKVAN SURINAME24Naomi Bont, Junior Econoom, Internationale Betrekkingen, 2 dienstjarenStudie: International Master of Business Administration (IMBA)Universiteit: Beijing Normal University, Beijing, ChinaTijdens een onderhoud dat de stagiaires met de Bankpresident hadden tijdens onze stageperiode, gaf de Bankpresident aan dat wij in de gelegenheid gesteld zouden worden om verder te studeren. Ik had de kans om in Chili een Mastersopleiding te vol-gen (de CBvS stelt beurzen beschikbaar voor studie in Chili, red.) voorbij laten gaan en besloot deze kans om in China te studeren wel te benutten. Een belangrijke overweging was de stimulans vanuit de Bank en het feit dat het programma slechts een jaar duurt. In augustus kreeg ik een mail van de Universiteit, waa-rbij werd aangegeven dat ik in aanmerking was gekomen voor de beurs. Op dat moment was ik blij en tegelijkertijd droevig. Ik besefte dat ik Suriname zou verlaten voor ongeveer een jaar. Maar ik besefte ook dat het een gouden kans was om kennis op te doen in het buitenland. De studie heeft mijn kijk op ontwikkeling totaal veranderd. Gedurende de studie werd China vaak als voorbeeld gesteld, vanwege het feit dat het de tweede grootste economie is in de wereld. Als onderdeel van het programma heb ik ook ontwikkelde en minder ontwikkelde gebieden mogen bezoeken, wat heel interessant is. Steeds weer werd duidelijk dat een gunstig investeringsklimaat een gebied tot ontwikkeling kan brengen. Ook het diversiceren van de productie en het exporteren van hoogwaardige producten leiden tot ontwikkeling. De opgedane inzichten neem ik mee naar Suriname.Varisha Chaar- Starke, Junior Econoom, Financile Markten, 2 dienstjarenStudie: Master of Science studie in Industrial Engineering Universiteit: Universidad Adolfo Ibez, Santiago, ChiliHet Master of Science programma in Industrial Engineering is een opleiding gebaseerd op kwaliteiten en waarden. Verder een kans waarmee volledige intellectuele vaardigheden en het menselijk potentieel kan worden ontwikkeld. Mijn besluit om deze uitdaging aan te gaan, kwam doordat ik altijd het verlangen koesterde om voor de verdere persoonlijke ontwikkeling een masterstudie te doen in Suriname. Daarnaast had ik ook het verlangen om een cursus in de Spaanse of Engelse taal te volgen. Kort nadat ik was afgestudeerd werd deze opportunity mij door de Bank aangeboden. Ik besloot deze uitdaging aan te gaan. In het leven is het goed om te durven dromen en te werken om die droom tot ontwikkeling te brengen. Eens las ik in een boek, dat denken een bouwsteen is van wijsheid. En dat het vermogen van de mens om wensen te hebben een bijzondere gave is. Daarnaast is het ook belangrijk om een visie te hebben, die er altijd is als een inspiratiebron en doelen om aan vast te houden. Verder stimuleert deze studie de studenten om verantwoordelijk met zaken om te gaan: toewijding, discipline, doorzettingsvermogen en zelfstandigheid. Ik ben blij met deze leerrijke ervaring tijdens mijn verblijf in Chili. Chili is een Latijns Amerikaans land met een andere economie, maatschappij en cultuur met andere mensen. Courage is not the absence of fear its inspiring others tomove beyond it. Nelson Mandela25CENTRALE BANKVAN SURINAMEGavin Ooft, Junior Economist Research Department, 2 dienstjaren Studie: Master of Science in Applied EconomicsUniversiteit: Johns Hopkins University, Washington, Verenigde StatenIk verwacht in augustus 2015 af te studeren. Tot nu toe verloopt alles goed en volgens planning. In mijn thesis onderzoek ik de relatie tussen inatie en economische groei in Suriname. Zulke kansen komen soms maar n keer in je leven op je pad. Ik vind het belangrijk om jezelf te blijven ontwikkelen en zag het als een grote kans, maar ik was soms ook wel in de spanning, omdat ik niet bekend was met de moeilijkheidsgraad van opleidingen in de Verenigde Staten. Achteraf gezien valt het behoorlijk mee. Deze opleiding draagt bij aan mijn professionele ontwikkeling, omdat deze mij tools biedt waarop ik kan voortborduren bij de rest van mijn loopbaan. Ook heeft mijn verblijf van 4 maanden in de Verenigde Staten mijn visie op de wereld verbreedt. Ik doe veel kennis op bij deze opleiding, omdat deze zeer praktisch is en goed aansluit op mijn werkzaamheden op de afdeling Research. Gedurende de opleiding heb ik, met uitzondering van 4 maanden van afwezigheid, al veel van de opgedane kennis mogen toepassen op mijn werk.26GROEPSFOTO: XIIV ANNUAL CONFERENCE OF HR MANAGERS27Belichting Project HR ConferentieDe CBvS had in 2014 het genoegen de Annual Conference of Human Resource Managers of Central Banks in the Caribbean Region te organiseren. Deze conferentie bevordert strategisch partnerschap, faciliteert professionele ontwikkeling en draagt bij aan de effectiviteit van de Centrale Banken in onze regio. De deelnemende Centrale Banken van de regio waren:- Central Bank of Belize- Bank van Curaao en Sint Maarten - Central Bank of Trinidad & Tobago- Bank of Guyana - Bank of Jamaica- Central Bank of the BahamasMet het thema Leveraging HR Analytics in Building Strategic Partnership is ingespeeld op de snelle veranderingen binnen de Centrale Banken en de strategische rol die deze veranderingen van HRM vragen. Door diverse presentaties, workshops en een paneldiscussie is besproken hoe de strategische positie van HRM binnen de Centrale Banken kan worden versterkt. Daarnaast gingen deelnemers met elkaar in discussie over de wijze waarop HRM toegevoegde waarde kan leveren aan de organisatie en het management van Centrale Banken. De conferentie was een groot succes. De deelnemers waren vol lof over de inhoud en de warme ontvangst. Ze hebben drie dagen lang metveel enthousiasme geparticipeerd.CENTRALE BANKVAN SURINAME28C.A.O. OnderhandelingenDe Algemene Bond voor Bankpersoneel in Suriname (A.B.B.S.) is de vakvereniging die de belangen van haar leden binnen de CBvS behartigt. In overeenstemming met de wet op de Collectieve Arbeidsovereenkomst (G.B. 1962 No. 106) wordt de Collectieve Arbeidsovereenkomst (C.A.O) aangegaan tussen de A.B.B.S. en de Bank. De A.B.B.S.:- Is de organisatie die aangeeft wanneer de C.A.O. expireert;- Doet voorstellen tot wijziging van de C.A.O;- Vraagt wanneer de onderhandelingen kunnen aanvangen.De Bank:- Geeft aan wanneer de onderhandelingen kunnen aanvangen;- Benoemt de leden van de Onderhandelingscommissie;.- Na bestudering van de voorstellen wordt de A.B.B.S. uitgenodigd voor de eerste bespreking.De afgelopen vijf jaar is er altijd een goede, professionele verstandhouding geweest tussen de ABBS en de leiding van de Bank. Beide partijen onderhandelen elk jaar over de mogelijke salarisverhoging. Om de twee jaar wordt de gehele overeenkomst gevalueerd.C.A.O. 2009-2010De ondertekening van deze C.A.O. heeft plaatsgevonden op 25 juni 2009. Er is overeenkomst bereikt over een salarisverhoging van 11 procent. Een aantal belangrijke wijzigingen die in de CAO-onderhandelingen van dit jaar is gerealiseerd, heeft betrekking op de denitie van stiefkinderen, verlenging van de duur van zwangerschapsverlof, aanpassingen in de berekening van kinderbijslag en een herorintatie van de erkende cursussen. Op 09 juni 2010 is overeenstemming bereikt voor het tweede jaar van de C.A.O. 2009-2010. Ingaande 01 januari 2010 wordt het loon van de werknemers per 31 december 2009 vermeerderd met 7 procent.C.A.O. 2011-2012De ondertekening van deze C.A.O. heeft plaatsgevonden op 21 juni 2011. Er is overeenkomst bereikt over een salarisverhoging van 13 procent. Overige wijzigingen gaan over onder meer de terminologie, waarbij de benaming Bankpresident wordt vervangen door President. Er is ook een trapsgewijze verhoging van de vervoerstoelagen overeengekomen.. Op 24 juli 2012 is overeenstemming bereikt voor het tweede jaar van de C.A.O. 2011-2012. Ingaande 01 januari 2012 wordt het loon per 31 december 2011 van de werknemers vermeerderd met 10 procent.C.A.O. 2013-2014Deze C.A.O is op 11 juni 2013 getekend. De grootste verandering is een salarisverhoging van 6 procent. De overige wijzigingen hebben betrekking op een aanpassing van de vervoerstoelagen. Op 3 maart 2014 is overeenstemming bereikt voor het tweede jaar van de C.A.O. 2013-2014. Het personeel is ingaande 1 januari 2014 een verhoging van 5 procent toegekend.29Sport De leiding van de CBvS hecht niet alleen waarde aan prestaties op de werkvloer. Sport levert een belangrijke bijdrage aan goede fysieke en mentale capaciteiten van een medewerker. Sportiviteit en topprestaties in het werk zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De CBvS wil op professioneel en sportief gebied een voorbeeld zijn voor de nancile sector in Suriname. Om de sportiviteit van de Bankmedewerkers te stimuleren, neemt de CBvS jaarlijks deel aan sporttoernooien. Op deze wijze wil de CBvSde bewustwording van welzijn verhogen, samenwerken bevorderen en het goede voorbeeld geven aan de gehele samenleving.. De bouw van verschillende sportaccommodaties in 2014 is dan ook om deze sportactiviteiten van de CBvS te ondersteunen. Onze medewerkers kunnen dagelijks gratis sporten in onze gym gevestigd in Ons Erf. CENTRALE BANKVAN SURINAME30Eudoxie Stefano, Economisch stafmedewerker, Afdeling Buitenland, 2 jaar dienstjarenHet sportteam waaraan ik deelneem is basketbal. Mijn rol dit jaar is behalve het meedoen nu ook het vertegenwoordigen van de Bank in de commissies van het Interbanken Toernooi (IBT) en het Centraal Toernooi van Sporten voor Staatsbedrijven (CTSS). Binnen het Inter Banken en CTSS toernooi waaraan de Bank deelneemt zijn er in de afgelopen 2 jaar (ik ben er niet zo lang bij) veel successen geboekt. Dit komt ook door de grote mate van investering door de leiding van de Bank op het gebied van sport en beweging.Op mijn werkzaamheden heeft sport een grote invloed. Ik speel namelijk vanaf mijn 8ste jaar in competitie verband. Dus heb vanaf kleins af geleerd: discipline, samenwerking, doelgerichtheid, zeker zijn van je zaak en leren omgaan met tegenslagen.Deze factoren zijn heel belangrijk binnen het werk.In 2013 en 2015 hebben wij de 1ste plaats bij basketbal mogen halen bij het IBT toernooi. Bij het CTSS toernooi waren wij 1ste en 5e resp. in 2013 en 2014. Dit alles heeft ook bijgedragen aan ons overall kampioenschap bij Inter Banken 2014 en 2015. Ook nog in 2014 op het internationaal vlak nummer 1 gehaald op Trinidad & Tobago Inter reginal games (IR-Games) bij basketbal.In de toekomst hoop ik natuurlijk nog meer 1ste plaatsen te halen voor de Bank en natuurlijk om te beginnen met mijn tak van sport: Basketbal. En dat die kansen om te bewegen voor actieve sporters en niet-actieve sporters binnen de bank mogen groeien.31III.BEVORDEREN FINANCILE STABILITEITVertrouwen in een stabiel nancieel stelsel is essentieel voor het functioneren van de economie en daarmee voor de welvaart. Alleen in een stabiel nancieel klimaat kunnen bedrijven en consumenten zich richten op economische activiteiten als geld verdienen en geld uitgeven. Daarom zal nancile stabiliteit in de toekomst de rode draad worden in de taakuitvoering van de CBvS.ToezichtHet Directoraat Toezicht Kredietwezen van de Bank is belast met het prudentieel toezicht. Het toezicht is van belang voor het vertrouwen van de samenleving in de nancile sector, met name de kredietinstellingen. De supervisie is nodig om de liquiditeit en solvabiliteit van de kredietinstellingen te bewaken. Met het toezicht wordt ook het belang van deposanten en andere crediteuren beschermd en blijft het vertrouwen van het publiek in de kredietinstellingen bewaard. Het Directoraat Toezicht Kredietwezen geeft richtlijnen uit voor de bedrijfsvoering van de kredietinstellingen. De kredietinstellingen rapporteren maandelijks aan de CBvS. Toezicht wordt gehouden onder meer door de off-site monitoring en de on-site inspectie. Aan de hand van de rapportages van de kredietinstellingen worden bij off-site monitoring de ontwikkelingen gevolgd en geanalyseerd. Bij de on-site onderzoeken gaan inspecteurs van het directoraat op bezoek bij de kredietinstelling om zich ter plekke te overtuigen van de nancile soliditeit van de instelling.Toezicht BankenSinds 2011 is een nieuwe Wet Toezicht Bank- en Kredietwezen (WTK) van kracht geworden. Deze wet geeft nieuwe en duidelijke regels voor kredietinstellingen en het Toezicht. Zo mag het bedrijf van kredietinstelling alleen worden uitgevoerd als de CBvS hiervoor een vergunning heeft afgegeven. Tevens worden bestuurders en leden van de Raad van Commissarissen (of Raad van Toezicht) door de CBvS getoetst op deskundigheid en integriteit. Deze wettelijke regels zijn gericht op een gezonde ontwikkeling en instandhouding van het bank- en kredietwezen dat niet nadelig mag zijn voor spaarders en andere schuldeisers. Om de sector te versterken ,heeft de CBvS gebruik gemaakt van technische assistentie, die grotendeels zijn betaald door externe partijen.In 2012 is technische assistentie aangetrokken om ondersteuning te geven bij de invoering van de WTK 2011 onder een Europees genancierd contract. Deze werkzaamheden zijn in 2013 vervolgd met nanciering van de Inter-American Development Bank (IDB). De technische assistentie heeft zich gericht op herziening van de bestaande richtlijnen, training van de medewerkers, advies over een aantal toezicht aangelegenheden, en on the job coaching van de medewerkers, vooral bij de on-site inspecties CENTRALE BANKVAN SURINAME32Toezicht VerzekeringenDe afdeling Toezicht Verzekeringen van het Directoraat Toezicht Kredietwezen heeft in de jaren 2011, 2013 en 2014 technische assistentie gehad van de Caribbean Regional Technical Assistance Center (Cartac). Het toezicht op de verzekeringssector is met deze bijstand verbeterd om te kunnen voldoen aan de normen van internationale toezichtorganisaties waaronder de International Association of Insurance Supervisors. De upgrading heeft plaatsgevonden door trainingen, aanpassingen off-site monitoring en on-site inspecties, aanpassing en introductie van oude en nieuwe rapportagestaten en evaluatie en aanpassing wetgeving. Verder is gewerkt aan de solvabiliteits- en beleggingsrichtlijn, autorisatieprocedures, regelgeving over verzekeringsbemiddelaars en een fee note over de kosten van het toezicht. Toezicht Pensioenfondsen Samen met het Caribbean Regional Technical Assistance Center (CARTAC) is in de periode 2011 - 2012 de aanpassing van de Wet Pensioenfondsen en Voorzieningsfondsen voorbereid. De CBvS zal na afkondiging van de aangepaste wet beter in staat zijn toezicht uit te oefenen op (indivi-duele) Dened Contribution regelingen (Individuele pensioenfondsen op basis van beschikbare inleg). Gebruikmakend van de technische bijstand van CARTAC is het Directoraat Toezicht Kredietwezen het project gestart. Het streven is om de nieuwe wet in 2017 te implementeren.Een dened benet (DB) pensioenregeling is een pensioenregeling die deelnemers bij pen-sionering, afhankelijk van o.a. de diensttijd en het salaris, een vast bedrag aan pensioen in het vooruitzicht stelt. De premie is variabel. Bij deze regeling gelden de pensioenverplichtingen als uitgangspunt. In Suriname zijn de regelingen van de pensioenfondsen voornamelijk gebaseerd op het dened contribution- systeem. Een dened contribution (DC) pensioenregeling is een regeling waarin de hoogte van het pensioen afhankelijk is van de tijdens de pensioenregeling beschikbaar gestelde premies en over het totaal hiervan behaalde beleggingsopbrengsten. Het op die manier opgebouwde pensioenkapitaal wordt op de pensioendatum omgezet in een recht op periodieke pensioenuitkeringen. Anders dan bij het DB- systeem is de onderneming die als sponsor van het pensioenfonds optreedt niet langer verantwoordelijk voor het aanvullen van eventuele dekkingstekorten.33StatistiekenDe afdeling Statistieken (STA) heeft als belangrijkste doel macro-economische en nancile statistieken van Suriname te produceren. Hiervoor ontvangt de afdeling data en informatie in specieke formats en op vastgestelde tijden van een breed scala aan nancile en niet-nancile instellingen in zowel de private als publieke sfeer. Een groot deel van deze statistieken wordt aan het grote publiek beschikbaar gesteld via de website van de CBvS. Tevens worden analyses gemaakt op basis van de data. De afdeling bestaat uit vier secties die elk gespecialiseerd zijn in het produceren van specieke categorien van statistieken. Sectie Betalingsbalans & Sectie Externe Sector. In de periode 2010 2014 hebben de sectie Betalingsbalans en de Sectie Externe Sector in totaal 13 missies gehad, van zowel gerenommeerde internationale instellingen als van individuele consultants. Over het algemeen waren deze technische assistentie missies bedoeld om zowel de kwaliteit als de kwantiteit van de externe sector statistieken verder te verbeteren, als de medewerkers van de sectie en belangrijke data leveranciers te trainen. Hierbij lag het accent op zodanige verbetering dat de statistieken conform internationaal gangbare methoden, formats en kwaliteitseisen kon worden geproduceerd alsook om te bewerkstelligen dat statistieken die de CBvS eerder niet produceerde, konden worden samengesteld. In grote lijnen betrof het hier vier met elkaar samenhangende categorien statistieken: de betalingsbalans, internationale reserves, externe schuldpositie en externe vermogenspositie. De secties zijnin ruime mate geslaagd in het realiseren van de gestelde doelen en publiceren de voornaamste statistieken volgens een vaste publicatiekalender op de website van de Bank.Monetaire Sectie. De Monetaire sectie is belast met het verzamelen, samenstellen en verspreiding van monetaire en nancile statistieken. In de periode 2010 -2015 heeft de Monetaire sectie 6 missies ontvangen van een individuele consultant. Deze missies waren allen gericht op de kwaliteitsverbetering en het optimaliseren van de presentatie van de monetaire statistieken. Hierbij zijn medewerkers van de sectie, belangrijke data leveranciers en data gebruikers getraind. Onderdeel van de bijscholing waren ook train-the-trainer-vaardigheden. De missies hebben bijgedragen aan het tijdig verspreiden van de monetaire statistieken. De publicatie van de data vindt nu maandelijks plaats op de website van de CBvS.Rele Sectie. Deze sectie verzamelt, stelt samen en verspreidt relevante rele sector statistieken. De CBvS is in 2013 gestart met een project om een korte-termijn index, Macro-Economic Activity Indicator (MEAI), te ontwikkelen. De MEAI wordt sinds begin 2014 elke maand berekend en geeft een idee over de productie van goederen en diensten van maand tot maand en ten opzichte van 1 jaar terug. De indicator geeft aan of de productie is toegenomen, afgenomen of op hetzelfde niveau is gebleven. Het CBvS management kan hierdoor het monetaire en toezicht beleid beter voeren. Bij de ontwikkeling van de MEAI is technische assistentie verkregen van een onafhankelijke consultant, en twee consultants van Banco Central de Costa Rica. CENTRALE BANKVAN SURINAME34Satnarain Boejhawan, Sectiechef (Sectie Externe Sector) Statistieken, 3 dienstjarenDe grootste positieve verandering van de afgelopen 3 jaar was de verbetering van de kwaliteit en kwantiteit van de externe sector statistieken en het aanscherpen van de analyse van de ontwikkelingen. In de afgelopen jaren is er veel genvesteerd door het management van de Bank aan de verbetering van de statistieken.Investeringen in personeel, educatie/kennis (training, seminars, workshops), consultants en materieel (webportal en overige software programmas) hebben bijgedragen aan de eerder genoemde verbeteringen. Het werk op de sectie wordt nu effectiever en efcinter uitgevoerd. Belangrijkste is de werksfeer op de afdeling Statistieken, de goede verstandhouding tussen de medewerkers onderling en met het hoofd van de afdeling. De ondersteuning vanuit het hoofd van de afdeling en het management dragen eveneens bij dat ik het zeer prettig vind en zeer gemotiveerd ben om op de Bank te werken. De vrijheid die ons wordt geboden om de statistieken volgens de internationale richtlijnen en handleidingen te compileren en te presenteren ervaar ik als zeer prettig. Door middel van de tools die ons worden aangereikt zijn wij in staat de aan ons toevertrouwde taken/werkzaamheden naar tevredenheid van onze datagebruikers te voltooien. De tijdige en vaste publicatie van onze externe sector statistieken op de website van de Bank dragen bij aan de juiste analyse van de (macro)economische ontwikkelingen in Suriname en voor de uitvoering van het monetair beleid. Door ons te houden aan de vooraf vastgestelde kalender voor het uitbrengen van onze data wordt het imago van de Bank binnen de samenleving verbeterd. Wij proberen de kwaliteit alsook de kwantiteit van onze statistieken continu verder te verbeteren. Dat onze data wordt gebruikt en dat wij tijdig aan deze behoefte kunnen voldoen geeft niet alleen mij, maar eveneens de overige medewerkers van onze sectie, een voldaan gevoel. ResearchOp de CBvS zijn in de periode 2010 2014 diverse transformatie processen ingezet. Binnen deze processen is de afdeling Studiedienst veranderd in Research. De belangrijkste drijfveer voor de verandering was om de onderzoekscapaciteit van de CBvS te vergroten. De CBvS kan hierdoor hoogwaardige onderzoeksproducten leveren en de voorbereiding, implementatie en monitoring van het monetair en economisch beleid veel beter uitvoeren. Behalve de afdeling Research werd ook het instrumentarium van de afdeling - vooral het macro-model CBMOD-4- in 2010 doorgelicht. Het model is een statistisch overzicht dat de werkelijke economie redelijk goed nabootst. Achter de cijfers zijn er formules (vergelijkingen) die eigenlijk het gedrag (bijvoorbeeld uitgeven, sparen, investeren, beleggen) van economische subjecten zoals consumenten, producenten, overheid, buitenland en de nancile sector, proberen te illustreren. Doordat de economie veranderingen ondergaat, verandert ook het gedrag van subjecten. Dus, moet ook het model worden aangepast aan die veranderingen. Soms gebeurt dat niet in voldoende mate, waardoor het model niet meer een goede weergave is van de economie. Dat was enigszins het geval met CBMOD 4. Twee topeconomen van de Centrale Bank van Barbados hebben het model gevalueerd.. Hun missie was om het onderzoekvermogen van de CBvS te verhogen zodat het aantal en de kwaliteit van de analyses voor het management van de CBvS zou verbeteren. Onafhankelijk van deze twee economen, is ook binnen de bank een consultant aangetrokken om het macromodel door te lichten.Via de IDB is in 2013 een adviseur aangetrokken om de leiding van de afdeling Research te ondersteunen in voornamelijk de uitvoering van het Research Programma. De adviseur zag toe op de kwaliteitsverbetering van de producten van de afdeling zoals de Halfjaarverslagen, de working/research papers en de bijdragen aan het Jaarverslag van de Bank. Het resultaat van de technische assistentie ter verbetering van de kwaliteit van onderzoek en onderzoeksproducten is duidelijk merkbaar. De vele spoedopdrachten die zijn uitgevoerd - al dan niet in werkgroep verband - getuigen van de snelle en optimale inzetbaarheid van de afdeling Research. De professionalisering van de Research afdeling stelt de CBvS in staat kwalitatieve rapporten te produceren voor Suriname ter bevordering van de ontwikkelingen in het land. 35CENTRALE BANKVAN SURINAMEUitgelicht: Beleidsgericht onderzoek inkomens verhogende maatregelen 2011 In 2011 besloot de aangetreden regering om inkomstenverhogende maatregelen door te voeren zodat de overheidsnancin weer in evenwicht konden zijn en de druk op de wisselkoers zou afnemen. Aan de afdeling RES werd gevraagd om na te rekenen welk effect deze maatregelen zouden hebben op de totale economie. Het macro-model heeft een sectie waarin beleidsmaatregelen kunnen worden nagebootst (gesimuleerd). De economen op de afdeling hebben de resultaten geanalyseerd en gerapporteerd. Uit deze rapporten konden de beleidsmakers zien op welke wijze de maatregelen van invloed zouden zijn op de economie.Ander onderzoek heeft een meer academisch/wetenschappelijk karakter. Daarbij worden economische vraagstukken met behulp van de economische theorie en cijfers onderzocht en al dan niet beantwoord. Het onderzoek en de resultaten worden dan vervat in zogeheten working/research papers of Policy Briefs. Enkele maanden terug is het onderzoek naar de hervorming van elektriciteitssubsidies in Suriname voltooid en vervat in een policy brief.36Financile MarktenVanaf 2014 valt de afdeling Financile Markten onder het Directoraat Monetaire Zaken en Economische aangelegenheden. De afdeling Financile Markten beoogt door het voeren van toezicht op geldtransactiekantoren (wissel- en overmakingskantoren), het opzetten van een databestand van de deviezen- en kapitaalmarkt en het verder professionaliseren van het reservebeheer van de CBvS een wezenlijke bijdrage te leveren aan een gezond en integer nancieel systeem in Suriname. Daarnaast streeft de afdeling naar het bevorderen van een ef-cinte ontwikkeling van de nancile markten door faciliteiten en condities voor een goed func-tionerende kapitaal- en deviezenmarkt te creren. Een hoogtepunt in dit kader is de aanname van de Wet Toezicht Geldtransactiekantoren 2012. Deze Wet en de uitgevaardigde richtlijn voor de vergunningaanvraag voor de uitoefening van het bedrijf van geldtransactiekantoor bieden de CBvS het wettelijk kader voor ordening en regulering van de deviezenmarkt. De grootse uitdaging hierbij is om alle 30 geldtransactiekantoren, die onder toezicht staan van de CBvS, gereed te maken om volledig te voldoen aan de vereisten, zoals die zijn vervat in de Wet. Een ander hoogtepunt is de aanname van de Wet Kapitaalmarkt 2014 die de CBvS de bevoegdheid verschaft om de Verklaring van Geen Bezwaar te verstrekken aan de aanvragers van effectenbedrijven en -beurzen alsook om toezicht te houden op deze kapitaalmarktinstellingen. De ontwikkeling van een nieuwe effectenbeurs, zoals die wordt voorgeschreven in de desbetreffende Wet vormt hierbij de grootste uitdaging.Verder heeft de afdeling, speciek de Sectie Deviezenmarkt, in juli en augustus 2014 technische assistentie verkregen bij het voeren van de Anti-Money Laundering (AML) inspecties bij geldtransactiekantoren. Dit is een belangrijk onderdeel van de reguliere inspecties bij de geldtransactiekantoren. Bij de AML-inspectie wordt vooral gelet op de aanwezigheid van beleid en procedures op het gebied van clintenidenticatie en -onderzoek, scholing van degenen die verantwoordelijk zijn voor naleving van de AML-wet en richtlijnen en rapportage en melding van ongebruikelijke transacties.Voor de verdere professionalisering van het reservebeheer heeft de afdeling Financile Marketen in 2014 technische bijstand gehad van de Wereldbank. De technische ondersteuning vond plaats in de vorm van werksessies en training in het installeren en operationaliseren van een applicatie voor een gestructureerde analyse en het beheer van de beleggingsportfolio van de Bank. Deze applicatie zal de afdeling in staat stellen om dagelijks de prestaties van de beleggingen van de CBvS te monitoren en specieke managementrapporten te genereren. 37CENTRALE BANKVAN SURINAME38Vooruitblik 2015-2016De afdeling Financile Markten streeft ernaar om gedurende 2015 alle 30 geldtransactiekantoren te laten voldoen aan de vereisten conform de Wet Toezicht Geldtransactiekantoren 2012. Verder wil de afdeling het proces van ontwikkeling van een nieuwe effectenbeurs in 2015 op gang brengen met hulp van relevante internationale organisaties, zodat in 2016 de nieuwe effectenbeurs operationeel kan zijn.39Ingeborg Geduld - Nijman, Directeur Directoraat Toezicht Kredietwezen, 25 dienstjarenEr is de afgelopen 5 jaren meer focus gekomen op het Directoraat Toezicht Kredietwezen (DTK) vanuit de Bank. DTK is zichtbaar gegroeid, de bemensing is verdubbeld en een cruciale vacature op de afdeling Toezicht Banken is ingevuld. Ook is de Wet Toezicht Bank- en Kredietwezen in 2011 aangenomen. Dit heeft het directoraat in staat gesteld om haar werkzaamheden beter uit te voeren. Het accent is gelegd op het verder trainen en opleiden van het personeel. Door de groei van de afdeling en het verder ontwikkelen van het per-soneel is DTK nu beter toegerust om een grotere bijdrage te leveren aan het bevorderen van een solide nancile sector in het belang van de Surinaamse samenleving.De veranderingen hebben ook ervoor gezorgd dat wij onze positie internationaal hebben versterkt. We zien dat onze mensen worden gevraagd voor functies in regionale organisaties.1 augustus vier ik mijn 25 jaar jubileum binnen de Bank. Het aantal dienstjaren spreekt al voor zich. De economie beweegt en de nancile sector gaat daarin mee. Het staat nooit stil (Er is altijd iets nieuws). Het werk is geen routine en dat houdt het leuk.Als hedendaagse toezichthouder kan je niet langer reactief te zijn maar is het belangrijk om van te voren in te schatten waar de sector naar toe gaat. Dan kan er ingespeeld worden op mogelijke risicos die zich kunnen voordoen en waar nodig regels op maken om die risicos op te vangen.Wij houden toezicht op de instellingen en streven ernaar de instellingen sterker te maken, zodat zij ook in moeilijkere tijden kunnen overleven. De nancile sector moet blijven groeien. CENTRALE BANKVAN SURINAMEInternationale BetrekkingenVerschillende internationale instituten hebben door missies een bezoek gebracht aan Suriname om niet alleen sectoren te identiceren voor de uitvoering van ontwikkelingsprojecten, maar ook om kennis te delen met instituten die daartoe de behoefte hadden. Deze missies variren van vertegenwoordigers van ontwikkelingsbanken tot afgevaardigden van internationale instituten. De missies moeten samenwerkingsverbanden met internationale instituten uitbreiden. Bij de benoeming van de nieuwe President van de CBvS, Gillmore Hoefdraad, heeft de regering besloten om Suriname door de Bankpresident te laten vertegenwoordigen bij het Internationaal Monetaire Fonds (IMF),bij de Inter-American Development Bank (IDB), de Islamic Development Bank (IsDB) en de Wereldbank. De Minister van Financin werd dan aangesteld als Alternate-Bankpresident. Traditioneel was de Bankpresident van de Bank al Bankpresident bij de IsDB namens Suriname. Voor een goede cordinatie en monitoring van onder meer de werkzaamheden van deze instituten hebben het Ministerie van Financin en de CBvS een Joint Desk (JD) ingesteld, die bestaat uit functionarissen van de Bank en het Ministerie van Financin. De afdeling Internationale Betrekkingen vertegenwoordigt de CBvS en het directoraat Ontwikkelingssamenwerking vertegenwoordigt het Ministerie van Financin. De CBvS heeft de verplichting de sociaaleconomische ontwikkeling van Suriname te bevorderen en mede in dit licht en het Ontwikkelingsplan van de regering zijn in de periode 2010-2015 activiteiten ontplooid tot het identiceren van projecten die voor nanciering in aanmerking kunnen komen bij diverse instituten. Hierbij ging het niet alleen om nancile middelen, maar ook om technische assistentie en kennisuitwisseling ten behoeve van de CBvS, een ministerie of een nationaal instituut met het betreffend internationaal instituut. Hieronder wordt een beeld gegeven van deze relaties.Agence Franaise de DveloppementIn 2010 is een vestiging van het Agence Franaise de Dveloppement (AFD) in Suriname geopend. Onder deze samenwerking zijn twee projecten mede-genancierd namelijk: de rehabilitatie van het wegtraject Meerzorg-Albina en een project ter verbetering van de gezondheidssector in Suriname. Het AFD heeft verder interesse getoond voor het opstarten van nieuwe projecten op het gebied van onderwijs, energie, landbouw, en sport en jeugdzaken. Hierbij is rekening gehouden met projecten die al zijn voorbereid door andere ontwikkelingspartners. AFD heeft aangegeven dat een bedrag van euro 500.000 als schenking beschikbaar is voor Suriname om haalbaarheidsstudies te doen en omtechnische assistentie te verlenen. Een voorwaarde hierbij is dat Suriname nieuwe leningen bij het AFD moet aanvragen.40Inter-American Development BankDe afgelopen jaren is er een intensievere relatie tussen de CBvS en de IDB. Naast diverse missies is ook de Country Strategy (CS) 2011-2015 opgesteld waarin de ontwikkelingsrelatie met Suriname is vastgelegd. De sectoren die zijn opgenomen in de CS zijn: sociale zekerheid en gezondheidszorg, transport, energie, onderwijs, nancile sector en het beheer van overheidsnancin en natuurlijke hulpbronnen.In 2012 had Suriname de eer om de eerste Pre-Annual Meeting of the Bankpresidents of the Caribbean Country Department (CCB) te organiseren. Deze bijeenkomst was de voorloper op de jaarvergadering van de Board of Bankpresidents van de Caribbean Country Department van de IDB. Top monetaire autoriteiten uit het Caraibisch Gebied zijn bijeengekomen, waarbij is gediscussieerd over de uitdagingen en de gezamenlijke ontwikkelingsmogelijkheden. Een forum met als titel: IDB Forum Building Partnerships with Suriname Stake-holders is op 19 november 2010 georganiseerd. De bijeenkomst was bedoeld om een nieuwe strategie in de ontwikkelingsrelatie tussen Suriname en de IDB te ontwikkelen. Dit forum heeft ook bijgedragen aan de Country Strategy 2011 2014, waardoor tot versnelde uitvoering van projecten is overgegaan. De Country Strategy 2011-2014 voorziet ook in verlaagde transactiekosten, vermindering van risicos, betere afstemming op de behoeften en uitbetalingen uit hoofde van leningsovereenkomsten en een betere nancile beheersing daarvan. Een country strategie is bedoeld om de voorgenomen samenwerking tussen het instituut en het land binnen een raamwerk te plaatsen dat past binnen het beleid van het betreffend land en het beleid van het instituut. De Country Strategy 2011-2015 is gebaseerd op het ondersteunen van drie pijlers: 1. de overgang naar moderne structuren van overheidsbestuur, 2. economische diversicatie en 3. verruiming van de sociale uitkeringen. De prioriteitsgebieden zijn: landbouw, energie, onderwijs, ontwikkeling van de nancile sector, beheer van de overheidsinvesteringen, sociale bescherming en transport. WereldbankNa dertig jaren is in 2011 besloten de relatie met de Wereldbank nieuwe impulsen te geven. In dat kader hebben vier missies Suriname bezocht ten behoeve van de mijnbouw sector, het nancieel management systeem van de overheid, het investeringsklimaat en potentile investeringsmogelijkheden. De missies van de Wereldbank hebben ertoe geleid dat in 2012 een Interim Strategy Note (ISN) voor twee jaren is opgesteld. Hierin is een selectief en kennis gericht programma opgenomen op het gebied van nancieel beheer, de sociale ontwikkeling en de concurrentie positie van Suriname. Dit programma is afgestemd op het Ontwikkelingsplan 2012-2016. De samenwerking heeft zich dan ook voornamelijk gericht op technische assistentie vanuit de Wereldbank. De gedenticeerde gebieden zijn de ontwikkeling van het menselijk kapitaal, management van natuurlijke rijkdommen en behoorlijk bestuur. Verder hebben de Wereldbank en Suriname in 2014 een Full Country Partnerschip Strategy geformuleerd. De komende jaren zal de relatie met de Wereldbank verder worden uitgediept.41CENTRALE BANKVAN SURINAMEOpec Fund for International Development (OFID)In samenspraak met het Ministerie van Volksgezondheid heeft OFID in 2013 besloten om samen met de Islamic Development Bank (IsDB) minimaal USD 26 miljoen te investeren in de gezondheidssector. Het fonds wil de samenwerking met Suriname verder uitbreiden door zijn diensten ook aan de private sector aan te bieden. OFID heeft daartoe een concept overeenkomst Agreement for the encouragement and protection of investment aangeboden aan Suriname. Verder heeft het fonds additionele nanciering verstrekt aan het Meerzorg-Albina Project van USD 13.800.000,- Islamic Development Bank en Opec Fund for International Development Het hoogtepunt van de relatie tussen de IsDB en de Republiek Suriname was het bezoek van de President van de IsDB aan Suriname op 13 oktober 2014. Hieraan was tevens een IsDB-day gekoppeld die tot doel had de IsDB en haar geaflieerde instituten meer bekendheid te geven in Suriname. Wat ook als hoogtepunt kan worden aangemerkt, is het effectief verklaren van de leningsovereenkomsten die gesloten zijn met de IsDB inzake het Health System Strengthening Project , waardoor de bouw van het nieuw Academisch Medisch Centrumkan aanvangen. In het project zitten ook de renovatie van het bestaande gebouw van het Academisch Ziekenhuis Paramaribo en de capaciteitsversterking door opleidingen voor het personeel uit de medische sector te bekostigen. Het tweede project dat de IsDB effectief heeft verklaard, is het Reforming Technical & Vocational Education and Training (TVET) project, waarmee een bedrag van USD 15.7 miljoen is gemoeid. Met dit project wordt beoogd mogelijkheden te creren voor opleidingen zodat eenieder gelijke kansen krijgt, waardoor de ontwikkeling van de gemeenschap als geheel kan worden gestimuleerd. Het project moet het beroeps- en technisch onderwijs in Suriname op een hoger niveau brengen. Enkele belangrijke componenten binnen het project zijn de instelling van de Nationale Trainings Autoriteit naar internationale standaarden en verbetering van trainingsfaciliteiten van bestaande technische scholen, maar ook het landelijk opzetten van nieuwe trainingscentra. Het Ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling (nu het Ministerie van Onderwijs, Wetenschap en Cultuur) voert dit project uit. De CBvS is slechts faciliterend hierbij betrokken.De resultaten uit deze relaties, varirend van leningsovereenkomsten, projecten en hulp in de vorm van technische assistentie, zullen vanaf 2015 hun vruchten afwerpen waarbij het nemen van nieuwe initiatieven een voortdurend proces is.. Doordat de CBvS een faciliterende en cordinerende rol in deze samenwerkingsverbanden heeft - vooral met de ontwikkelingsbanken- krijgen de functionarissen van de CBvS meer inzicht hoe deze instituten opereren. Er vindt continu een uitwisseling van kennis plaats, waardoor uiteindelijk de CBvS als geheel beter wordt uitgerust om haar taken op het gebied van internationale betrekkingen en ondersteuning van de sociaaleconomische ontwikkeling uit te voeren.42IV.INSTITUTIONELE EN SOCIAALECONOMISCHE VERSTERKINGCentrum voor Financile Educatie en OntwikkelingBij het aantreden van de nieuwe President van de CBvS, Gillmore Hoefdraad, waren de speerpunten van zijn beleid institutionele en capaciteitsversterking van de CBvS en de Financile Sector. In 2011 is het Trainingsinstituut en Studiecentrum (TNS) ingesteld van waaruit alle activiteiten gericht op capaciteitsversterking werden gecordineerd., Dit instituut was gehuisvest aan de Van Sommelsdijckstraat met een goed geoutilleerde trainingszaal voor 25-30 personen en kantoorruimte voor het team van 6 medewerkers. Al heel gauw was er behoefte aan meer trainingsruimte en moest er naast de trainingszaal van het hoofdgebouw waar de trainingen voor Bankmedewerkers plaatsvonden ook extra trainingsruimte worden gehuurd.Ofschoon in eerste instantie de capaciteitsversterking vooral gericht was op de Bankmedewerkers, zijn in deze periode ook deelnemers van andere nancile instellingen, bepaalde ministeries en overheidsinstellingen toegelaten. Het doel was het vergroten van de kennis en het begrip van centrale bank problematiek, en het verbeteren van de onderlinge werkrelaties. Ook de institutionele versterking betrof niet alleen de CBvS. maar strekte zich uit naar andere instellingen van de nancile sector. Het spreekwoord Elke ketting zo sterk is als de zwakste schakel is hierbij zeer toepasselijk. Immers moet in het proces van institutionele versterking elke speler worden meegenomen. De CBvS heeft daarom ook aandacht besteed aan wet- en regelgeving om structurele versterking van de nancile sector mogelijk te maken.Financile EducatieAls gevolg van de internationale nancile crisis in het recente verleden is men in de gehele wereld tot het besef gekomen dat dergelijke crises niet alleen kunnen worden voorkomen door wet- en regelgeving en consumentenbescherming, maar dat nancile educatie op alle niveaus van de samenleving onmisbaar is. Vele Centrale Banken en Ministers van Financin in de gehele wereld zijn zich toen gaan toeleggen op nancile educatie en zijn samenwerkingen aangegaan om zoveel mogelijk gebruik te kunnen maken van alle expertise op dit gebied en om ervaringen uit te wisselen.Eind 2012 is de CBvS gastheer geweest van het IV CEMLA Seminar for Economic and Financial Education in Latin America and the Caribbean. Naast Centrale Banken van Latijns Amerika en het Caribisch Gebied hebben. ook vertegenwoordigers van de Surinaamse overheid, nancile instellingen en NGOs aan dit seminar deelgenomen. Voorafgaand aan het werkcollege heeft een vertegenwoordiger van de OECD een speciale workshop over nancile educatie georganiseerd. Dit heeft ertoe geleid dat de CBvS begin 2013 als 107e lid is toegetreden tot het OECD Network for Financial Education. Binnen dit internationaal netwerk wordt er samengewerkt op het gebied van zowel onderzoek, als trainingen en informatie & documentatie. Elk jaar worden er conferenties georganiseerd in samenwerking met instituten in verschillende landen die zich bezighouden met nancile educatie (veelal centrale banken). 43CENTRALE BANKVAN SURINAMEOp het hoofdkwartier van de OECD in Parijs wordenook jaarlijkse workshops en symposia over verschillende actuele onderwerpen georganiseerd. Op aanvraag kunnen workshops worden verzorgd in de lidlanden. Veel lidlanden hebben de baseline study for measuring nancial literacy uitgevoerd op basis van een algemene questionaire. De lidlanden passen die vragenlijst aan bij gebruik aan de situatie in eigen land. Van TNS naar CFEOMet de instelling van een afdeling Human Resource Management (HRM) in 2013, is de verantwoordelijkheid voor interne trainingen door deze afdeling overgenomen. TNS richtte zich steeds meer op het aanbieden van nancile educatie aan externe groepen. Drie secties zijn daarna ingesteld: de sectie Trainingen, de sectie Onderzoek en de sectie Informatie & Documentatie. Deze afdelingen bereiken hun doepgroep door trainingen, informatie en documentatie. Er is onderzoek nodig om de juiste doelgroepen en de behoeften te kunnen vaststellen. Hetzelfde geldt voor het evalueren van programmas.Als lid van het OECD netwerk voor nancile educatie, heeft de CBvS het op zich genomen om een onderzoek (een baseline study) te doen naar het niveau van nancile bekwaamheid (nancial literacy) op basis van een aan de Surinaamse situatie aangepaste enqute. Voor het aanpassen van de enqute was vooronderzoek nodig, wat in werkgroepverband met medewerkers van andere afdelingen van de CBvS en vertegenwoordigers van de Ministeries van Onderwijs en Volksontwikkeling (nu Onderwijs, Wetenschap en Cultuur) en Financin is gedaan. Er zijn gesprekken gevoerd met verschillende personen en instanties o.a. om te achterhalen waar er hiaten waren op het gebied van nancile bekwaamheid. Ook is nagegaan of en in welke mate er al onderzoek was gedaan op dit gebied om inzicht te krijgen in de organisaties die al bezig waren met nancile educatie. Hierbij gaat het niet alleen om kennis van nancile zaken, maar ook om de houding en het gedrag van burgers op nancieel gebied.Het Instituut voor Maatschappij-Wetenschapplijk Onderzoek van de Anton de Kom Universiteit van Suriname (IMWO) voert de baseline study uit, terwijl het Algemeen Bureau voor de Statistiek een steekproef zal doen.. Inmiddels heeft het IMWO al een pre-test en een pilot studie gedaan. Op basis van de resultaten van het onderzoek zal een strategisch beleidsplan voor nancile educatie worden ontwikkeld, waarin bestaande projecten en programmas zullen worden gentegreerd.Op 1 april 2015 is TNS verhuisd naar een groter gebouw met vier trainingszalen, heel goede trainingsfaciliteiten en meer kantoorruimte. De naam is per die datum veranderd naar Centrum voor Financile Educatie en Ontwikkeling (CFEO) waarmee duidelijk wordt aangegeven wat het hoofddoel is van deze ontwikkelingsdienst van de CBvS.44DoelgroepenOm met het nancile educatie werk te beginnen, kon niet kon worden gewacht totdat de resultaten van het baseline onderzoek bekend zijn. Vooruitlopend op de resultaten zijn, alvast enkele doelgroepen vastgesteld Het gaat om groepen waarvoor het wenselijk is om het nancieel bewustzijn zoveel mogelijk te bevorderen, willen we de nationale doelen bereiken. 1De eerste doelgroep die is gedenticeerd, is de nancile sector als geheel. Er is een samenwerking aangegaan met Welten International B.V. voor het project SurinameFinancile Campus. Het eerste deelproject was een Module Financile Dienstverlening (MFD) te ontwikkelen en uit te voeren voor alle medewerkers van nancile instellingen die direct of indirect te maken hadden met klanten. Het karakter van de training was zodanig dat hetbelang van de klant voorop stond en de aan de klant te verstrekken informatie over nancileproducten zo objectief mogelijk moest geschieden. De groepen deelnemers waren divers; er waren vertegenwoordigers van verschillende nancile instellingen zoals banken, verzekeringsmaatschappijen en cambios. Op deze manier hebben ze geleerd van elkaars ervaringen in de verschillende deelsectoren. De MFD is zeer succesvol geweest en tot nu toe hebben meer dan 1.200 personen van de nancile sector de training gevolgd. Medio 2015 zal er een train-de-trainer cursus worden verzorgd om de module een duurzaam karakter te geven. Andere modules in voorbereiding zijn de Module Assurantin en de Juridische Module.2 Een tweede doelgroep die is gedenticeerd, is de jeugd en jongeren. In dit kader zijn er twee Memorandums of Understanding (MOUs) gesloten. Met de Stichting Projekten ChristelijkOnderwijs (Stichting Projekten) is overeengekomen het Aatoun programma voor de sociale en nancile versterking van jongeren uit te voeren. Voor de ontwikkeling van denksporten onder de jeugd en jongeren is een samenwerking aangegaan met de Surinaamse Schaakbond. Competenties die nodig zijn voor het beoefenen van denksporten zijn immers ook relevant voor het nancieel bekwaam zijn. Aan grote denksporttoernooien worden daarom ook nancileeducatie activiteiten gekoppeld. De samenwerking met de Stichting Projekten vindt ook plaats binnen projecten zoals de Global Money Week (GMW) een internationaal evenement dat door de internationale organisatie Child & Youth Finance International (CYFI) jaarlijks in de tweede week van maart wordt georganiseerd voor de doelgoep 6 18 jaar. In Suriname is een belangrijk evenement in dit kader geweest de GMW-beurs, die zowel in 2014 als in 2015 mede is georganiseerd in samenwerking met nancile instellingen en NGOs. Tijdens de beurs zijn op educatieve, creatieve en interactieve wijze de themas van de GMW, zoals geld, sparen, budgetteren, ondernemen, investeren, pensioenen en verzekeringen, behandeld. Een heel speciale activiteit waarmee de GMW-beurs van 2014 is geopend, was een ronde tafel discussie van een groep jeugdigen met de President van de CBvS en alle directeuren van de bankinstellingen die vertegenwoordigd waren op de beurs.45CENTRALE BANKVAN SURINAMEZowel in 2014 als in 2015 hebben medewerkers van de CBvS voorafgaand aan de Global Money Week lesbrieven geschreven over de verschillende themas van de GMW. Die lesbrieven zijn via Stichting Projekten gedistribueerd naar alle basis- en VOJ scholen. In het kader van de GMW is met Stichting Projekten in beide jaren ook De Grote Rekendag voor basisscholen georganiseerd. De Grote Rekendag moet , kinderen op speelse wijze leren rekenen en omgaan met geld.Suriname heeft in 2014 in New York van de CYFI een plaquette in ontvangst mogen nemenvoor de wijze waarop inhoud is gegeven aan de Global Money Week. Wij eindigden op de de