Transitie jeugdzorg en passend onderwijs - ZonderZorg · Jeugd Jeugdhulp 1 ondersteuning van en...
Transcript of Transitie jeugdzorg en passend onderwijs - ZonderZorg · Jeugd Jeugdhulp 1 ondersteuning van en...
Jeugd
Transitie jeugdzorg en passend onderwijs continuüm van onderwijs en zorg in het belang van het kind
Joy Bijleveld, Wilma Lozowski
14 maart 2014 Schoolpsychologencongres
Jeugd
Wat komt aan de orde?
• De Jeugdwet
• Passend onderwijs
• Het organiseren van een continuüm van onderwijs en zorg
• De praktijk in het VO in de proeftuin in Amsterdam
• Tips voor de praktijk
14 maart 2014 Joy Bijleveld en Wilma Lozowski Transitie jeugdzorg en Passend onderwijs 2
Jeugd
De Jeugdwet
14 maart 2014 Joy Bijleveld en Wilma Lozowski Transitie jeugdzorg en Passend onderwijs 3
Jeugd
De Jeugdwet
• Wet houdende regels
over de gemeentelijke verantwoordelijkheid
voor preventie, ondersteuning, hulp en zorg
aan jeugdigen en ouders
bij opgroei- en opvoedingsproblemen, psychische problemen en stoornissen
14 maart 2014 Joy Bijleveld en Wilma Lozowski Transitie jeugdzorg en
Passend onderwijs
4
Jeugd
Waarom een Jeugdwet?
Memorie van Toelichting:
• het huidige stelsel is te versnipperd
• de samenwerking rond gezinnen schiet tekort
• de druk op gespecialiseerde zorg is te groot
• afwijkend gedrag wordt te snel gemedicaliseerd
• de uitgaven blijven stijgen
14 maart 2014 Joy Bijleveld en Wilma Lozowski Transitie jeugdzorg en Passend onderwijs 5
Jeugd
Doelen Jeugdwet
1. versterken preventie, eigen verantwoordelijkheid & mogelijkheden
2. demedicaliseren, ontzorgen en normaliseren doorversterken opvoedkundig klimaat in gezinnen, wijken, scholen kinderopvang en peuterspeelzalen;
3. Eerder juiste hulp op maat bieden om beroep op dure gespecialiseerde hulp te verminderen;
4. integrale hulp aan gezinnen volgens het uitgangspunt «één gezin, één plan, één regisseur»
5. meer ruimte voor professionals om de juiste hulp te bieden door vermindering van regeldruk;
14 maart 2014 Joy Bijleveld en Wilma Lozowski Transitie jeugdzorg en Passend onderwijs 6
Jeugd
Nu en na 1 januari 2015
14 maart 2014 Joy Bijleveld en Wilma Lozowski Transitie jeugdzorg en Passend onderwijs 7
Jeugd
Waar moet de gemeente voor zorgen?
• een kwalitatief en kwantitatief toereikend aanbod aan jeugdhulp
• laagdrempelige aanbod
• Advies voor hen die beroepsmatig met jeugdigen werken
• kosteloos en anoniem advies voor jeugdigen
• maatregelen om kindermishandeling te bestrijden
• jeugdhulp is ook toegankelijk na verwijzing door de huisarts, de medisch specialist en de jeugdarts
• Ouders en jeugdigen kunnen een beroep doen op een vertrouwenspersoon
• Het college treedt bij het treffen van een individuele voorziening zo nodig in overleg met het bevoegd gezag van een school
14 maart 2014 Joy Bijleveld en Wilma Lozowski Transitie jeugdzorg en Passend onderwijs 8
Jeugd
Jeugdhulp1 ondersteuning van en hulp en zorg, niet zijnde preventie, aan jeugdigen en
hun ouders bij het verminderen, stabiliseren, behandelen en opheffen van of
omgaan met de gevolgen van psychische problemen en stoornissen,
psychosociale problemen, gedragsproblemen of een verstandelijke beperking van de jeugdige, opvoedingsproblemen van de ouders of adoptiegerelateerde problemen;
2 het bevorderen van de deelname aan het maatschappelijk verkeer en van het
zelfstandig functioneren van jeugdigen met een somatische, verstandelijke,
lichamelijke of zintuiglijke beperking, een chronisch psychisch probleem of een
psychosociaal probleem en die de leeftijd van achttien jaar nog niet hebben
bereikt, en
3 het ondersteunen bij of het overnemen van activiteiten op het gebied van de
persoonlijke verzorging gericht op het opheffen van een tekort aan
zelfredzaamheid bij jeugdigen met een verstandelijke, lichamelijke of zintuiglijke
beperking of een somatische of psychiatrische aandoening of beperking, die de
leeftijd van achttien jaar nog niet hebben bereikt, met dien verstande dat de
leeftijdgrens van achttien jaar niet geldt voor jeugdhulp in het kader van
jeugdstrafrecht;14 maart 2014 Joy Bijleveld en Wilma Lozowski Transitie jeugdzorg en Passend onderwijs 9
Jeugd
Wanneer moet een gemeente jeugdhulp
inzetten?
• Als een jeugdige ondersteuning, hulp of zorg nodig heeft bij het opgroeien, zijn zelfredzaamheid, zijn maatschappelijke participatie of bij psychische problemen of stoornissen
• of als een ouder problemen ondervindt bij het opvoeden,
• voor zover de eigen mogelijkheden en het probleemoplossend vermogen ontoereikend zijn
• voor een jeugdige die zijn woonplaats heeft binnen die gemeente.
14 maart 2014 Joy Bijleveld en Wilma Lozowski Transitie jeugdzorg en Passend onderwijs 10
Jeugd
Hoe gaan gemeenten dat organiseren?
� Voor 31 oktober 2013 Transitiearrangement 408 gemeenten in 41 regio’s + landelijk arrangement
• Regelen continuïteit van zorg in 2015 (max één jaar)
voor ieder kind dat op 31 dec. 2014 in zorg was
• Beperken frictiekosten
� Gemeenteraadsverkiezingen 19 maart 2015
� April 2014 beleidsplan van 403 gemeenten & samenwerken in 42 regio’s
� Gemeentelijke Verordening
� April 2014 afspraken met onderwijs (OOGO –op)
� Mei 2014 gemeente duidelijkheid over financiën
� 1 januari 2015 Jeugdwet treedt in werking
14 maart 2014 Joy Bijleveld en Wilma Lozowski Transitie jeugdzorg en Passend onderwijs 11
Jeugd
Verschillende wetten van belang• Jeugdwet
• Wet op de Publieke Gezondheid (jeugdgezondheidszorg)
• Wet langdurige zorg (Wlz)
• WMO o.a. cliëntondersteuning
• Participatiewet
• Wet passend onderwijs
• Zorgverzekeringswet (huisarts, somatische zorg, ggz voor ouders)
• Wet gelijke behandeling
• Verdrag voor de Rechten van het Kind
• Europees Verdrag rechten voor de Mens
14 maart 2014 Joy Bijleveld en Wilma Lozowski Transitie jeugdzorg en Passend onderwijs 12
Jeugd
Iedere gemeente kiest haar eigen model
14 maart 2014 Joy Bijleveld en Wilma Lozowski Transitie jeugdzorg en Passend onderwijs 13
Jeugd
Passend Onderwijs
14 maart 2014 Joy Bijleveld en Wilma Lozowski Transitie jeugdzorg en Passend onderwijs 14
Jeugd
Passend onderwijs
• Scholen voor regulier en speciaal onderwijs (cluster 3 en 4) in de regio vormen een samenwerkingsverband.
• Cluster 1 en cluster 2 apart
• Doel is dat voor alle leerlingen een passend onderwijsprogramma wordt geboden (geen thuiszitters). (Zorgplicht)
• Middelen gaan naar de samenwerkingsverbanden incl.verevening
• Het samenwerkingsverband legt afspraken vast in het ondersteuningsplan over: * de basisondersteuning die alle scholen kunnen bieden * de verwijzing naar het speciaal onderwijs (toelaatbaarheidsverklaring)* de terugplaatsing na de plaatsing in het (v)so * de verdeling van geld* de resultaten die het samenwerkingsverband wil halen
14 maart 2014 Joy Bijleveld en Wilma Lozowski Transitie jeugdzorg en Passend onderwijs 15
Jeugd
De samenwerkingsverbanden bespreken het ondersteuningsplan met:
• de ondersteuningsplanraad
• het andere samenwerkingsverband (po of vo) in de regio. Afspraken over een goede overgang tussen po en vo.
• de gemeenten De gemeente is verantwoordelijk voor de huisvesting, het leerlingenvervoer en jeugdhulp, langdurige zorg, wmo
14 maart 2014 Joy Bijleveld en Wilma Lozowski Transitie jeugdzorg en Passend onderwijs 16
Jeugd
Filosofie achter Passend onderwijs
• via preventie en kwaliteitsverbetering de uitstroom van leerlingen naar bovenschoolse voorzieningen te reduceren
• Indicatiestelling op basis van slagboomdiagnostiek maakt plaats voor handelingsgerichte diagnostiek: wat heeft dit kind in deze situatie nodig,hoe gaan we dat organiseren en arrangeren, wie hebben we daarvoor nodig hoeveel kost het
• integraal denken en werken
• Filmpje op Youtube: http://www.youtube.com/watch?v=W8-UpEXTqEE
14 maart 2014 Joy Bijleveld en Wilma Lozowski Transitie jeugdzorg en Passend onderwijs 17
Jeugd
Overeenkomsten
Jeugdwet
Dekkende jeugdzorg
•Integrale hulp
•Thuis nabij
• versterken preventie
• meer ruimte voor de
professional, minder strikte indicatiestelling
•Verplichting tot OOGO met Onderwijs
•arrangeren
Passend onderwijs
Dekkend onderwijs
�
�
�
�
� Verplichting tot OOGO
met gemeenten
�
14 maart 2014 Joy Bijleveld en Wilma Lozowski Transitie jeugdzorg en Passend onderwijs 18
Jeugd
Verschillen
Jeugdwet
•403 gemeenten
•Samenwerking in 42
regio’s
•Grote beleidsvrijheid
invulling jeugdhulp
•1-1-2015
Passend onderwijs
•77 PO/75 VO swv
• grote beleidsvrijheid
voor samenwerkings-
verbanden
•1-8-2014
14 maart 2014 Joy Bijleveld en Wilma Lozowski Transitie jeugdzorg en Passend onderwijs 19
Jeugd
Arrangeren als onderwijs en zorg nodig is
14 maart 2014 Joy Bijleveld en Wilma Lozowski Transitie jeugdzorg en Passend onderwijs 20
Jeugd
Uitgangspunten voor OOGO- OP en arrangementen• Bij alle maatregelen betreffende kinderen, ongeacht of deze worden
genomen door openbare of particuliere instellingen voor maatschappelijk
welzijn of door rechterlijke instanties, bestuurlijke autoriteiten of
wetgevende lichamen, vormen de belangen van het kind de eerste overweging (art 3.1 IVRK)
• Elk gehandicapt kind heeft recht op aangepaste zorg, onderwijs en training waardoor het in staat is een bevredigend, volwaardig en
behoorlijk leven te leiden, de zelfstandigheid van het kind wordt
bevorderd, en het kind actief kan deelnemen aan de samenleving (art 23
IVRK)
• De Staten die partij zijn, komen overeen dat het onderwijs aan het kind
dient te zijn gericht op: a. de zo volledig mogelijke ontplooiing van de persoonlijkheid, talenten en geestelijke en lichamelijke vermogens van het kind (artikel 29.1 IVRK)
14 maart 2014 Joy Bijleveld en Wilma Lozowski Transitie jeugdzorg en Passend onderwijs 21
Jeugd
De praktijk in het VO in de proeftuin in Amsterdam
14 maart 2014 Joy Bijleveld en Wilma Lozowski Transitie jeugdzorg en Passend onderwijs 22
Jeugd
Hoe houden we het passend?
Jeugd
Dyslexie
ADHD
PDD-NOS
Dyscalculie
NLD
DMD
AspergerAutisme
Aan autisme verwante stoornis
Het Ontbrekende
Stoornis Syndroom
Handelingsgericht werken
24
Jeugd
Onderwijs zorgstructuurOnderwijs zorgstructuurOnderwijs zorgstructuurOnderwijs zorgstructuurOnderwijs zorgstructuurOnderwijs zorgstructuurOnderwijs zorgstructuurOnderwijs zorgstructuur
Cyclus van planmatig handelenCyclus van planmatig handelenCyclus van planmatig handelenCyclus van planmatig handelenCyclus van planmatig handelenCyclus van planmatig handelenCyclus van planmatig handelenCyclus van planmatig handelen
14 maart 2014 Joy Bijleveld en Wilma Lozowski Transitie jeugdzorg en Passend onderwijs 25
Jeugd
basisondersteuning
11 referenties, waaronder:
•zorgplicht: aanmelding, toelating en informatie verstrekking aan ouders, klachtenregeling. Zorgvuldig aannemen, maar ook zorgvuldig overdragen
•Preventieve en licht curatieve ondersteuning:–Leer- en ontwikkelproblemen
–Werkhouding probleem
–Sociaal emotioneel functioneren
–Fysieke beperkingen–Benodigde aanpassingen i.v.m. eten/drinken
–Middelengebruik (alcohol, drugs, games)
–Problematische thuissituatie
• Planmatig handelen, effectieve inzet leerlingzorg 26
Jeugd
� (Meer?) leerlingen op school houden(Meer?) leerlingen op school houden(Meer?) leerlingen op school houden(Meer?) leerlingen op school houden
� Versterking handelingsrepertoire Versterking handelingsrepertoire Versterking handelingsrepertoire Versterking handelingsrepertoire docentdocentdocentdocent
� Nadruk op onderwijs en Nadruk op onderwijs en Nadruk op onderwijs en Nadruk op onderwijs en ondersteuningsbehoefteondersteuningsbehoefteondersteuningsbehoefteondersteuningsbehoefte
�OppOppOppOpp: wat is nodig om : wat is nodig om : wat is nodig om : wat is nodig om uitstroomperspectief te behalen (2F)uitstroomperspectief te behalen (2F)uitstroomperspectief te behalen (2F)uitstroomperspectief te behalen (2F)
Consequenties passend onderwijs
27
Jeugd
Maar ook nog dit…
28
• Ouders vroegtijdig betrekken
• Vroegtijdig signaleren
• Effectieve interventies hanteren
• Effectieve leerlingbespreking
• Planmatig werken
• Streven naar zo hoog
mogelijke opbrengsten
Jeugd
Onderwijs
Digitaal Platform Basisinfrastructuur:
Ouder- en kindadviseur
en Samen Doen
Flexibel aanbod Gespecialiseerd aanbod
Veiligheidshuis - Jeugdbescherming
Organisatie van de zorg
Jeugd
uitgangspunten
• Preventief
• Wijkgericht
• School als vind- en werkplaats
• Generalist ouderkind-adviseur in de school
• School verantwoordelijk voor interne zorgcoördinatie; gemeente voor de externe coördinatie van de jeugdhulp.
• ZAT als multidisciplinair overleg
14 maart 2014 Joy Bijleveld en Wilma Lozowski Transitie jeugdzorg en
Passend onderwijs
30
Jeugd
zorgpiramide onderwijs en jeugdzorg
14 maart 2014 Joy Bijleveld en Wilma Lozowski Transitie jeugdzorg en Passend onderwijs 31
Jeugd
Gedeelde uitgangspunten
- Niet overnemen maar versterken, vertrouwen op eigen kracht en houd kleine problemen klein
- Voor onderwijs is schoolloopbaan van jongeren leidend. Zorg is daar ondersteunend aan
- Voor scholen is de basis: versterking van pedagogisch-didactisch handelen in de klas
- Ondersteuning en zorg dicht bij de leerlingen, ouders, docenten, school
- Nadruk van ondersteuning in scholen en zorg om scholen ligt op preventie en versterken pedagogische infrastructuur
- Onderwijs maakt deel uit van “één gezin, één plan” : integraal plan op basis van de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte
Jeugd
• Noord: 14 scholen alle schooltypen
• Oud-oost: 3 scholen (gym, vmbo LWOO, havo met ass)
• Ouder Kind team:
- OKA
- Specialisten: jeugdpsychologen en jeugdartsen
Leergang
Procesbegeleiding
Proeftuin VO
Jeugd
• Is actief in de pedagogische infrastructuur van school en wijk
- Contact sleutelfiguren
- Signaleert vragen en tendensen
• Brengt de opvoed en opgroeisituatie in kaart
- Integraal
- Oplossingsgericht en handelingsgericht
- Eigen Kracht
- Veiligheid
- Continuïteit bij begeleiden en verwijzen
Takenpakket Ouder- en kindadviseur
Jeugd
• Levert adviezen en hulp aan Leerling, Ouders, Leerkracht, School
- Handelingsadviezen in de klas en in contact met ouders
- Ondersteuning leerling individueel en door trainingen
- Begeleiding en gezinsondersteuning
- Advies over de inrichting van de (lokale) zorgstructuur
• Arrangeert zorg
- coördineren van specialistische zorg en/of jongerenwerk i.a. met de school
- Evalueren van ingezette zorg
- Beoordelen op kwaliteit en effectiviteit
Takenpakket Ouder- en kindadviseur
Jeugd
Jeugdpsycholoog
•Consult aan oka of zorgco (via OKA)
•Casuïstiekondersteunig bij ingewikkelde
gezinsproblematiek en veiligheid
•Diagnostiek (HGD) (op school);
•Kortdurende behandeling (op school)
•Bewaken / ontwikkelen van het methodisch
kader
14 maart 2014 Joy Bijleveld en Wilma Lozowski Transitie jeugdzorg en Passend onderwijs 36
Jeugd
•Tandem in de interne zorgstructuur
• Integrale analyse:
Onderwijs- en ondersteuningsbehoefte
•Vroegsignalering en screening•1 gezin 1 plan
•Pedagogisch klimaat versterkend
•Niet overnemen maar versterken
•Duidelijkheid mbt coördinatie
•Arrangeren van onderwijszorg (TLV en jeugdzorg / ggz)
� reflectie op rollen en taken tbv de onderwijs en ondersteuningsbehoefte van de leerlingen en gezinnen
De gezamenlijke uitdaging:
Jeugd
leerlijn
• Rollen en taken
• HGW als werkmethodiek
• Schoolse vaardigheden en analyse op onderwijs en ondersteuningsbehoefte
• Samenwerken op veiligheid
• Vroegsignalering
14 maart 2014 Joy Bijleveld en Wilma Lozowski Transitie jeugdzorg en Passend onderwijs 38
Jeugd
•Onduidelijkheden en veranderingen gaandeweg
•Geen doelrealisatie; vraag� arrangement
•Geen duidelijke werkmethodiek oka
•Welke invloed heeft het advies op daadwerkelijke uitrol
•Organisatie wijk – overlegstructuur
•Continuüm onderwijszorg - ggz
•Taak oka zeer ruim beschreven
• Indien externe hulp, zorgcoördinatie en monitor functie
•Aanbod weggevallen; mogelijkheden passend hulpaanbod achter oka
•Afstemming samen doen, afbakening en zorg coördinatie
•Afstemming onder verschillende proeftuinen
Dilemma’s, verbeterpunten
Jeugd
Rol schoolpsycholoog?
Waar zie jij als schoolpsycholoog kansen in deze transitie?
14 maart 2014 Joy Bijleveld en Wilma Lozowski Transitie jeugdzorg en
Passend onderwijs
40
Jeugd Rol schoolpsycholoog
• Integrale analyse; wat heeft deze leerling in dit gezin / deze school / deze klas / docenten / deze buurt nodig?
• Onderwijs en ondersteuningsbehoefte?
• Toelaatbaarheidsverklaring
• Ontwikkelingsperspectief
Ten aanzien van de transitie:
• Vroegsignalering
• screening
• Preventie
• Ondersteuning in de school / schoolgerelateerd
14 maart 2014 Joy Bijleveld en Wilma Lozowski Transitie jeugdzorg en Passend onderwijs 41
Jeugd
Tips
• Sluit lokaal aan: visie en organisatie model (gemeente visie)
• Samenwerkingsverband (ondersteuningsplan)
• Intervisie; verenig
• Spreken in gemeente termen
• Integraliteit; benadruk onderwijs domein
• scientist practitioner; weet wat werkt (Marzano, jeugdzorg, Hattie)
• HGW als gezamenlijke taal
• Op schoolniveau: wat betekent deze vraag voor welk niveau
• Ken je sociale kaart
14 maart 2014 Joy Bijleveld en Wilma Lozowski Transitie jeugdzorg en Passend onderwijs 42
Jeugd
Verder lezen?•https://www.bof.nl/live/wp-content/uploads/2010/07/20091116-kinderrechtenverdrag.pdf
•http://www.voordejeugd.nl
• www.passendonderwijs.nl
• www.vng.nl/onderwerpenindex/decentralisaties-sociaal-domein/passend-onderwijs/hulp-bij-invoering-passend-onderwijs
•Handreiking De verbinding Passend onderwijs en zorg voor jeugdhttp://www.vng.nl/files/vng/2012_handreiking-vpo_0.pdf
•NIP themadossier Jeugdwet http://www.psynip.nl/themadossiers/jeugdwet.html
•NIP themadossier passend onderwijshttp://www.psynip.nl/themadossiers/onderwijs-passend-onderwijs.html
•NIP-NVO praktijkrichtlijnen – deel 2Taken en rollen gedragswetenschapper in het onderwijs http://www.psynip.nl/augustus-2013-deel-2-praktijkrichtlijnen-2013.pdf
•NIP-NVO praktijkrichtlijnen – deel 3 beroepsethische vraagstukkenhttp://www.psynip.nl/augustus-2013-deel-3.-praktijkrichtlijnen-2013.pdf
43