TRAJECTUMNr03 | 04.10.2012 | www.trajectum.hu.nl | magazine voor Hogeschool Utrecht Nr04 25

(advertentie)

HET BUITENLANDKILROYWORLD.NL

STUDEREN IN

DOE EEN BACHELOR, MASTER OF SEMESTER IN O.A.AUSTRALIË, NIEUW-ZEELAND, DUBAI

VERENIGD KONINKRIJK, CHINA,

VERENIGDE STATEN, CANADA

KILROY education, Nobelstraat 117, Utrecht

trajectum 121025.indd 1 18-10-12 14:49

25102012 TRAJECTUM 04 3

REDA

CTIO

NEEL ROEL VS SYWERT

Jongeren van nu hebben straks geen pensioen meer. Dan is het geld opgemaakt door de baby-boomers die het er lekker van nemen aan de Spaanse costas en al vanaf hun 55ste konden afbouwen. Vroeger gingen we protesteren, tegenwoordig zijn jongeren nergens meer voor te porren.

Is dat zo? Generatiedebatten zijn van alle tijd en onbegrip voor iemand van een andere gene-ratie hoort daarbij. Twee representanten van de zogenaamde ‘verwende’ generaties in de personen van oud-provo Roel van Duijn en G500-oprichter Sywert van Lienden kruisen in dit nummer de degens over heilige huisjes, de barricaden en verwend zijn. Dit als voorbode voor het debat op zondag 28 oktober in de Winkel van Sinkel, mede georganiseerd door Trajectum.

Wat je merkt, is dat het debat tussen de heren eigenlijk meer over tijdgeest gaat dan over het verschil tussen jong en oud. Hoe zit het met de idealen? Niemand in de werkgroepen waar UvA-student Sywert van Lienden in zit, leest een aanvullend boek, zo is zijn constatering. Niet alleen tijd speelt een rol, maar ook zin heb-ben je ergens in te verdiepen, daar ontbreekt het aan volgens Roel van Duijn. Dat geldt niet alleen voor studenten, ook ouderen zijn lui én hebzuchtig, zegt hij.

De herfst is altijd een mooie tijd voor beschou-wing. Dus komt allen op zondag 28 oktober om 14.00 uur naar de Winkel van Sinkel voor debat, verdieping en gezelligheid!

Janny Ruardy

Hoofdredacteur

05 Nieuws HU STIJGT EN IS NU

DERDE VAN ONDER

10 Stelling NIEUWE GENERATIE

MAG UITRUSTEN

12 Interview KARS ALFRINK INSPIREERT

OP TEDXUTRECHT

16 Onderwijs MEER PRAKTIJK VOOR

TECHNICI

20 Coverstory SYWERT VAN LIENDEN

VS ROEL VAN DUIJN

29 Woordkeus VERPLEGER ZONDER

WIT PAKJE

30 Cultuur GEEN DADEN MAAR

WOORDEN!

4 TRAJECTUM 04 25102012KO

RT

Van 26 november tot en met 2 december kunnen alle stu-denten gaan stemmen voor de centrale medezeggen-schapsraad (CMR). Ook voor enkele andere raden en com-missies zijn er verkiezingen.

Het gaat dit jaar om tussen­tijdse verkiezingen. Studen­ten en medewerkers kunnen zich kandidaat stellen voor vacant gekomen zetels. Er zijn alleen verkiezingen als er meer kandidaten zijn dan be­schikbare vrije zetels. Bij de centrale medezeggenschaps­raad staan daardoor dertien studenten te dringen voor vier vacante plaatsen. De fractie MUST dingt met negen kandidaten mee, de huidige eenmansfractie Beter Onder-wijs heeft twee gegadigden en twee studenten doen met een eigen lijst mee.

Voor de MR van de faculteiten Economie en Management alsmede Natuur en Techniek vinden zowel bij personeel als studenten verkiezingen plaats. Daarnaast wordt er bij de fa­culteitsraad van Maatschappij en Recht door studenten om zetels gestreden.Emi Stikkelman, projectleider verkiezingen, cijfert voor dat na de aanstaande verkiezingen 78 procent van alle zetels in de raden en commissies zijn be­zet. Dat is een bemoedigend cijfer, vindt zij. Want door de studiedruk en maatregelen op het gebied van studiefinan­ciering bestaat de vrees dat steeds minder studenten be­stuurlijk actief worden. ‘We halen al bijna de tachtig pro­cent die de HU in 2015 moet halen, zoals in het prestatie­akkoord met het ministerie is afgesproken’, zegt zij. (GR)

Top-efficiëntie

Twee teams van HU-studie-vereniging VIA hebben de tweede en derde prijs in de wacht gesleept van de Acte-mium Automation Award. FF bellen met René van der Veen (22), derdejaars industriële auto matisering en bestuurslid van VIA.

De Actemium Automation Award, dat is een mondvol zeg.‘Haha, ja, het is een landelijke automatiseringswedstrijd voor hbo­studenten industriële auto­matisering waarbij je negen opdrachten krijgt van ieder een half uur. Je moet de opdracht in een half uur doen, onder het oog van een achtkoppige jury, die het team beoordeelt op aanpak, creativiteit en eindop­lossing.’

En dat houdt in dat je aan al-lerlei snoertjes moet trekken?‘Nee hoor, je moest bijvoor­beeld een broodrooster zo pro­grammeren dat­ie niet te heet werd. Dat was een opdracht van Siemens. Het team dat tweede werd, was het beste in aanpak, het team dat derde werd in cre­ativiteit.’ Twee teams, twee prijzen van

1000 euro en 500 euro: wat gaan jullie met het geld doen?‘Een deel van het geld is voor het team zelf, een deel voor de vereniging. Over een paar weken begint de Excursieweek Nederland, dan nodigen bedrij­ven je uit om allerlei nieuwe snufjes te laten zien. We slapen met de hele studievereniging in een herberg, heel gezellig en je leert ook nog wat. Over tien weken is er weer zo’n excursie­week in Zuid­Duitsland, daar gaan we ook naartoe. Voor dit soort dingen gebruiken we het prijzengeld.’Wat is nou jouw grootste automatiseringsdroom?‘Een systeem bedenken om de bagageafhandeling op Schiphol sneller en efficiënter te maken. Tja, erg spannend is het niet, maar dat lijkt mij geweldig.’ (TS) FF

BEL

LEN

Keuzegids: HU klimt uit dalDe HU staat in de catego-rie grotere hogescholen samen met de Hogeschool van Amsterdam op een gedeelde derde plaats van onder.

Dat blijkt uit de Keuzegids Hbo Voltijd 2013 die dinsdag 23 oktober is verschenen. Met de gedeelde veertiende plaats van in totaal zeventien hogescholen lijkt de HU langzaam uit het dal te kruipen. Vorig jaar prijkte de hogeschool met 52,5 punten op de één na laatste plaats boven Inholland. Ook de totaalscore van HU valt dit jaar met 54 pun­ten iets hoger uit.Avans Hogeschool staat net als vorig jaar op nummer één, ter­wijl Inholland maar niet van de laatste plaats af komt. De Hoge­

school Zeeland en de Bredase NHTV eindigen respectievelijk tweede en derde. Ze hebben de Limburgse Hogeschool Zuyd, vorig jaar nog nummer drie, naar de vierde plaats verdron­gen.

De grote Randstadhogescholen blijven ver achter bij de rest. De Haagse Hogeschool doet het met 57 punten op de twaalfde plaats nog relatief goed. Daar­achter volgen de Hogeschool Rotterdam (56) en die van Utrecht en Amsterdam (ieder 54). De Hogeschool Leiden is naar de één­na­laatste plaats afgezakt (53) en Inholland sluit opnieuw de rij met 51 punten.De jaarlijks verschijnende Keuze ­gids is bedoeld om scholieren te helpen bij hun studiekeuze. De redactie biedt een overzicht

Tussentijds stemmen

25102012 TRAJECTUM 04 5

KORT

OMDENKEN?!Dit kaartspel met provoce-rende vragen is nog makke-lijker dan kwartetten. Maar uiteindelijk kun je elk pro-bleem tot een mogelijkheid ‘omdenken’, zo beweren de makers. Het probleem wordt dus niet opgelost, maar het wordt gebruikt om er een nieuwe mogelijkheid van te maken. Handig voor docenten die leerlingen als ‘probleemgeval’ blijven zien, voor medewerkers die bij elk beleidsvoorstel voor-al nieuwe problemen zien en voor studenten die de frus-traties over hun huisgeno-ten kwijt willen. Kortom: voor thuis, op het werk of met je studiegenoten. Trajectum mag vijf exem-plaren weggeven. Je hoeft alleen je naam en adres te mailen naar trajectum@ hu.nl, o.v.v. ‘Omdenken’

lelijke onderwijswoorden verzamelde Profielen, het blad van de Hogeschool Rotterdam. Kennisvalorisa-tie en opleidingenassorti-ment zijn twee voorbeel-den. De redactie stelde een top 10 samen, waarop iedereen via de site Profie-len.hro.nl kan stemmen.

100van de sterke en zwakke punten van opleidingen op grond van studentoordelen, onderwijssta­tistieken en oordelen in visita­tierapporten van onderwijskeur­meester NVAO.

Een vergelijking van de scores per sector ten opzichte van vo­rig jaar leert dat de economi­sche opleidingen opkrabbelen: zij verruilen het predicaat ‘zwak’ voor ‘onder het gemiddelde’. De techniekopleidingen blijven zorgenkindje en worden net als vorig jaar als zwakke groep be­stempeld. De domeinen aarde & milieu en exact & ict gaan achteruit en duiken onder het gemiddelde. Daar staat tegen­over dat de sociale vakken dit jaar beter gewaardeerd worden dan vorig jaar. (GR)

@laajlaa Hoe kan je verwachten dat wij studenten onze opdrachten foutloos inleveren als er in de opdracht zelf al spelfouten zitten... #hu

Keuzegids: HU klimt uit dal

HU-student Lucas van Gils is als tweede geëin-digd in het tv-programma ‘Premier Gezocht’.

Winnaar werd Gor Khatchikyan, student geneeskunde aan de Universiteit van Amsterdam.De finale van het VPRO­pro­gramma, op donderdag 18 ok­tober live uitgezonden, kende een uiterst spannende ontkno­ping. André Rouvoet zei na­mens de andere juryleden Alex­ander Pechtold en Jacqueline Cramer: ‘Wij hebben de over­tuiging dat hier twee finalisten staan die alles in zich hebben om op enig moment het Toren­tje in te lopen.’Toch zette de jury Van Gils op

een voorsprong. Zij gaven de vierdejaars pedagogiek 60 pun­ten tegenover 40 voor Khatchi­kyan. Maar ook het publiek had een grote inbreng wie de ‘minis­ter­president van de toekomst’ wordt. Het publiek bleek meer op de hand van de Amsterdam­se student. Khatchikyan won uiteindelijk met 113 punten tegenover 87 voor Van Gils.

Het tv­programma Premier Gezocht is een zoektocht naar hét politieke talent van de toe­komst. Zestien kandidaten stre­den in zes afleveringen tegen elkaar. Uiteindelijk belandden vier kandidaten in de finale. Halverwege de live­uitzending bleven Van Gils en Khatchikyan over. (GR)

Lucas van Gils tweede bij ‘Premier Gezocht’

KORT mailen naar

trajectum@ hu.nl, o.v.v. ‘Omdenken’

6 TRAJECTUM 04 25102012 BLOG

OV-kaart, leenstelsel… wie kan er nog wijs uit?

Er verandert van alles in het hoger onderwijs. Door de bomen zie je het bos misschien niet meer. Een paar zaken op een rij, maar ook enkele onzekerheden…

D O O R B A S B E L L E M A N ( H O P )

LANGSTUDEERBOETE, VAARWELDe langstudeerboete is van de baan. Dat hebben VVD en PvdA al beslist tijdens de onderhan­delingen. Als alles goed gaat, krijgen langstudeerders vóór 1 december hun geld terug.Dat wordt een flinke klus voor universiteiten en hogescholen, die tienduizenden boetes moe­ten terugbetalen. Niemand weet hoeveel langstudeerders de boete – of een deel daarvan – al hebben betaald. Vlak voor de

zomer waren er bijna tachtigdui­zend. Zijn die er nog? Misschien hebben deze studenten op de valreep hun diploma behaald of stopten ze ermee. TWEE JAAR KORTER MET DE TREINDeze bezuiniging gaat gewoon door. Studenten mogen geen zeven jaar meer reizen met een week­ of weekendkaart, maar

twee jaar korter: vijf jaar. Je mag nog maar één jaar uitlopen in je hele studie, daarna raak je je ov­kaart kwijt, tenzij je een tweejarige master doet of ge­neeskunde studeert. De nieuwe regel geldt voor alle studenten, al is er één kleine uitzondering: wie nu eigenlijk geen recht meer heeft op de kaart, mag zijn ov­studentenkaart toch nog tot 1 januari 2013 gebruiken.

BASTA MET DE BASISBEURSOok de basisbeurs moet eraan geloven. Zowel VVD als PvdA willen hem afschaffen. Dat scheelt uitwonende studenten 3200 euro per jaar. Voor thuis­wonenden gaat het om 1150 euro. Dit bedrag moeten ze voortaan lenen. Volgens bron­nen van de NOS willen de twee partijen dit stelsel alleen voor nieuwe studenten invoeren en pas vanaf september 2014. Maar let op: de kans is groot dat

‘nieuwe’ masterstudenten er ook onder vallen. Wie over twee jaar aan een masteropleiding begint, hoeft waarschijnlijk niet op de basisbeurs te rekenen. AANVULLENDE BEURS OP DE TOCHTDe twee partijen zouden het nog niet eens zijn over de aan­vullende beurs voor studenten met minder draagkrachtige ou­ders. Moet die blijven bestaan? De PvdA wil dat graag, maar de VVD niet. De aanvullende beurs is voor sommige studenten bijna even hoog als de basisbeurs: 245 euro. EIGEN BEDRIJF IN JE AFSTUDEERJAARAls studenten geen basisbeurs meer krijgen, dan hoeven ze zich niets meer aan te trekken van de bijverdiengrens. Maar goed, voorlopig bestaat die grens nog. Wel is een klein euvel rechtgezet. De bijverdiengrens voor ondernemers is afgeschaft voor het kalenderjaar van hun afstuderen (met terugwerkende kracht vanaf 2011). Hoeveel winst ze in dat jaar ook maken, ze hoeven geen basisbeurs of ov­kaart terug te betalen. Voor de overige studiejaren blijft de

bijverdiengrens (op de cent nauwkeurig 13.362,53 euro bru­to in kalenderjaar 2012) voorlo­pig gehandhaafd.

TWEEDE STUDIE VOOR MINDER GELD?Wat gebeurt er met het college­geld voor tweede studies? Mo­menteel tasten studenten diep in de buidel als ze na hun afstu­deren aan een tweede studie beginnen: tienduizend euro per jaar of meer. Alleen diegenen die voor een onderwijs­ of zorg­opleiding kiezen, betalen het wettelijke tarief voor hun twee­de opleiding. Tenzij hun eerste opleiding ook een zorg­ of on­derwijsstudie was. De VVD wil geen spijtoptanten bekostigen, jongeren moeten goed naden­ken over hun studiekeuze. TWEEDE STUDIE TEGEN HET LAGE TARIEF AFMA-KEN: ALLEEN DIT JAARIn 2009 spraken de instellingen en het ministerie af dat studen­ten hun tweede opleiding moch­ten afmaken, terwijl ze de eerste nog niet afhadden, tegen het lage tarief. Maar de afspraak gold voor drie jaar en loopt nu af. Wat er volgend jaar gebeurt, is niet duidelijk. GEWONE DUBBELSTUDENTENVoor studenten die twee oplei­dingen tegelijkertijd volgen, verandert er niets.

25102012 TRAJECTUM 04 7BLOG

COLU

MN

BUITENLAND

Mijn vrienden en ik staan wanhopig om ons eens heen te kij­ken. Waar beginnen we en wat willen we eigenlijk weten? We staan op de ‘Going Away fair’ en het is allemaal nogal chao­tisch. De stands waar ik informatie kan vinden over de univer­siteiten waar ik uit kan kiezen, zijn verdeeld in Noord­, West­, Oost­ en Zuid­Europa, Azië/Oceanië en Noord­Amerika. Wat neerkomt op heel veel informatie over heel veel verschillende landen op standjes van circa 2,5 bij 1,5 meter. Ik neem een duik tussen alle mensen, pik hier en daar informatieboekjes mee en besluit die thuis uitgebreid door te nemen.

Omdat ik een internationale opleiding doe, moet ik verplicht een deel van mijn derde jaar in het buitenland doorbrengen. Ik mag zelf kiezen of dat mijn minor of mijn stage is. Ik wil graag in Nederland stage lopen, dus besluit mijn minor in het buitenland te doen.

Maar waar? Ik ben al negen maanden weggeweest, dus voel niet de behoefte om heel ver te gaan. Alle opties buiten Eu­ropa vallen daarom voor mij af. Maar zelfs als die locaties van mijn lijstje afgestreept zijn, is de hoeveelheid mogelijkheden nog enorm. Ga ik naar Turku University of Applied Science in Finland? Waar ik de eerste twee maanden zeer waarschijnlijk in een idyllisch sneeuwlandschap zit, het noorderlicht kan zien en elke week sauna’s midden in de natuur kan bezoeken.Of wordt het toch University of Hertfordshire in Hatfield, waar ik mijn Engels echt kan perfectioneren, binnen een half uurtje in Londen ben en mijn ouders om diezelfde reden va­ker kan zien? Of toch Barcelona, waar de lente en de zomer veel aangenamer zijn, waar ik aan mijn Spaans kan werken en kan genieten van een heerlijke stad? De keuze is moeilijk en er zijn zoveel factoren die meespelen. Waar kun je welke vakken volgen, waar gaat mijn vriendje dat halve jaar studeren en wat is er te doen in de omgeving? Ik ben er nog helemaal niet uit, maar gelukkig heb ik nog drie maanden. Tips en ervaringen zijn van harte welkom.

Ro

os

Bar

neve

ld is

stu

den

t in

tern

atio

nal c

om

mun

icat

ion

and

med

ia

Roos Barneveld

DISCUSSIëREN OVER TOLERANTIE

Afgelopen week werd ik door de NOS gebeld met de vraag of ik op Radio 1 iets wilde zeg­gen over de campagnes van SIRE. De Stichting Ideële Re­clame vierde die week haar 45­jarig bestaan en de NOS was benieuwd of ik vond dat daar nog 45 jaar bij moest. Altijd leuk om een kritische kanttekening bij een feestje te zetten.

De nieuwe campagne van SIRE, gelanceerd in hun feestweek, is positief van toon en gaat over tolerantie. Een duidelijke trend­breuk ten opzichte van eerdere campagnes die vooral negatief ingestoken waren. In eerste instantie was ik vrij positief over de constructieve insteek en de poging van SIRE om aandacht te vragen voor prosociaal ge­drag. Echter, nader beschouwd is het toch een gemiste kans. In eerdere campagnes bracht SIRE asociaal gedrag realistisch en beschuldigend in beeld. Bij­voorbeeld bij agressie tegen hulpverleners, de schreeuwen­de ouders langs de zijlijn en kinderen die gebrandmerkt worden door scheidende ou­ders. Nu kiest SIRE ervoor om tolerantie als een grappig won­dermiddel te presenteren dat kant­en­klaar in witte doosjes van de lopende band afrolt.

Naar eigen zeggen hoopt SIRE met campagnes zoals deze over tolerantie de ‘discussie op gang te brengen’. Klinkt natuurlijk leuk en positief, maar is vooral heel vrijblijvend. Als het om gedragsverandering gaat en een tolerantere samenleving, is het verstandig het ongewenste, asociale gedrag niet te veel, te vaak en te realistisch in beeld te

brengen. Mensen nemen dat over. Dit is de maatschappij en de maatschappij dat ben ik. Gewenst gedrag daarentegen zou juist ­ als een positief en haalbaar perspectief – realis­tisch in beeld gebracht moeten worden. Mensen moeten zich kunnen identificeren met posi­tief gedrag. SIRE doet het helaas precies andersom: het probleem wordt realistisch ver­beeld, de oplossing als een grap. Dat is jammer.

Gelukkig zijn er anderen die laten zien hoe het ook kan. De Triodos Bank, die met het film­pje ‘Klein. Het nieuwe groot’ op slimme en inspirerende wijze toont hoe wij de wereld een beetje beter kunnen maken door de keuzes die we iedere dag maken. Of Coca­Cola, dat in het filmpje ‘Let’s look at the world a little differently’ via beelden van beveiligingsca­mera’s laat zien hoe sociaal, grappig en aardig mensen zijn. Voorbeelden van constructieve campagnes die de maatschap­pij op een mooie en realistische manier verbeelden.Campagnes die geen discussie oproepen, maar gewoon inspi­reren.

Reint Jan Renes, lector crossmediale communicatie

Bekijk de genoemde filmpjes via trajectum.hu.nl/tolerantie

Finalist Het Samenspel:

I like UtrechtZe komen elk jaar met duizenden tegelijk in Utrecht wonen. Studenten.

Veruit de meesten kennen de stad niet. Met de game I like Utrecht moet daar

verandering in komen. I like Utrecht laat 80.000 studenten een verrassende

ontdekkingstocht beleven. Daarin leren zij zowel Utrecht als elkaar kennen.

In het echte leven én via een app. Zo voelen ze zich razendsnel thuis in hun

nieuwe woonplaats!

Breng je stem uit via www.hetsamenspel.nl

Hoera!100 jaar

RabobankUtrecht

(advertentie)

Finalist Het Samenspel:

I like UtrechtZe komen elk jaar met duizenden tegelijk in Utrecht wonen. Studenten.

Veruit de meesten kennen de stad niet. Met de game I like Utrecht moet daar

verandering in komen. I like Utrecht laat 80.000 studenten een verrassende

ontdekkingstocht beleven. Daarin leren zij zowel Utrecht als elkaar kennen.

In het echte leven én via een app. Zo voelen ze zich razendsnel thuis in hun

nieuwe woonplaats!

Breng je stem uit via www.hetsamenspel.nl

Hoera!100 jaar

RabobankUtrecht

10 TRAJECTUM 04 25102012

DE STELLING:

In De Stelling geven betrokkenen en deskundigen hun mening en analyse bij een actuele kwestie. Naast De Stelling is er ruimte voor ingezonden brieven. Mail je bijdrage naar marc.janssen@hu.nl

Op 28 oktober organiseert Trajectum samen met

Studium Generale en Culturele Zondagen de Battle of

Generations, een debat tussen jonge en oude mensen.

Klaas Mulder, docent aan de faculteit Maatschappij en

Recht, geeft een prikkelende beschouwing over de vraag

wat jongeren mogen verwachten van de oplossingen

waarmee de crisis wordt bestreden.

Een voorproefje.

25102012 TRAJECTUM 04 11

Je zal maar jong zijn in 2012. Nog los van alle onzekerheid over de financiering van het onderwijs, staan jongeren voor de vraag wat de beste voorbereiding op het echte leven is. Ga je met volle kracht studeren of maak je jezelf sterker door een combinatie van studie, werk en maatschappelijke be­trokkenheid? Kies je een studie die je aan­spreekt of een opleiding die de grootste kans op werk geeft? En kan je eigenlijk wel inschatten waar tussen 2016 en 2060 het grote geld te halen is?Zulke vragen speelden ook in de levens van eerdere generaties. Maar de jeugd van te­genwoordig zit toch in een ander schuitje. Niet vanwege de crisis; die is eerder voor­gekomen. Maar deze crisis is bijzonder om­dat we niet weten wat er na komt. Met dank aan Bill Gates. We zitten aan het begin van de derde grote revolutie in de geschiedenis van de mensheid: de digitale revolutie. Dat is niet alleen een technologische revolutie, net zo min als de agrarische revolutie en de industriële revolutie dat waren. Het planten van een paar graankorrels leidde uiteinde­lijk tot een totale omslag in het samenleven van mensen; de informatietechnologie zal onze ideeën over werk, onderwijs, gezond­heid, relaties en zingeving totaal verande­ren.

Hoe we tot op heden omgaan met die ver­nieuwing doet sterk denken aan de intro­ductie van het automobiel: je mocht er mee op de weg komen, zolang er maar iemand met een rode vlag voor je uit wandelde. Ik geef weblectures waarbij studenten verplicht in de zaal aanwezig moeten zijn. Ik bedoel maar…

De echte omslag komt er nog aan. De intro­ductie van digikracht heeft veel grotere gevolgen voor de arbeidsmarkt dan we nu denken. Voor een nieuw boekje heb ik veel zogenaamde vervangingsprognoses bestu­deerd. Beleidsmakers in het onderwijs gaan er vanuit dat elke babyboomer die met pen­sioen gaat, vervangen moet worden door nieuwe instroom. Maar als zes roosterma­kers vertrekken, worden er niet zes nieuwe roostermakers aangesteld. Eens zullen we gaan inzien dat tekstverwerkingsprogram­ma’s zijn uitgevonden zodat minder mensen aan tekst hoeven te werken. Computers – in het Afrikaans rekenaars genoemd – kun­nen beter rekenen, tekenen, analyseren en onderwijzen dan mensen. En sterker nog: ze kunnen een belangrijk deel van nieuwe computers ontwerpen. Dus ook daar zit minder mensenwerk dan we denken.

Dat machines en computers ons oude werk kunnen doen, zou kunnen betekenen dat wij dus ander werk moeten gaan doen. De politiek noemt dat het creëren van arbeids­plaatsen. Jammer eigenlijk, want techno­logie wordt juist uitgevonden om onszelf een makkelijker leven met minder werk te gunnen.Socialisten zoeken dat nieuwe werk bij voorkeur in de publieke sector. Maar dat is net zo’n oude­mannen­oplossing als het mannetje met de rode vlag. Want banen bij de overheid moeten ergens van betaald worden. In de tweede helft van de vorige eeuw joegen we er het in ons koloniale ver­leden opgebouwde vermogen doorheen, evenals een flink deel van onze natuurlijke reserves (zoals vis en aardgas). En als dat nog niet genoeg was, nam de overheid een aflossingsvrije hypotheek op de toekomst en dat noemden ze dan een begrotingste­kort. Nu de bodem van de geschiedenis is bereikt en Europa het lenen van later ver­

biedt, rest zelfs de liberalen niets anders dan het verhogen van de belastingen. Waar at the end of the day uiteindelijk altijd de laagst betaalde werkers ergens in een ver land de rekening voor betalen.

Jonge mensen moeten zich voorbereiden op een toekomst waarin de oude reserves zijn opgesoupeerd maar de oude schulden nog niet zijn afgelost. Ze zullen daarom zelf de lead moeten nemen in de vernieuwing van verkalkte structuren. Dat is een ander soort vernieuwing dan de huidige leiders denken. Geen innovatieplatforms die bedenken hoe we de economie weer een boost geven met het zoveelste speeltje dat over vijf jaar op de vuilnisbelt ligt; dat is oude wijn voor oude zakken. De opgave is te kijken hoe we met minder en schoner werk kunnen zorgen voor een goede voed­selvoorziening, schone kleren, veilige hui­zen en veel liefde en plezier. Juist dat maakt de digitale revolutie mogelijk: de mensheid kan eindelijk gaan uitrusten.

Klaas Mulder werkt voor de FMR/Instituut voor Social Work en is zelfstandig adviseur voor innovatie van de publieke sector. Zie ook: www.kijkopkansen.nl

DE STELLING:Met digikracht kan de mensheid uitrustenDOOR KLAAS MULDER

Reageren op dit artikel? Discussieer mee op trajectum.hu.nl/stelling

INTE

RVIE

W

12 TRAJECTUM 04 25102012

Beter Gamen

25102012 TRAJECTUM 04 13

Beter Gamen D O O R D A A N R O E L O F S

Kars Alfrink (32) ontwerpt games. En niet zomaar het zoveelste

schietspelletje of ander entertainment.

Alfrink bedenkt spellen die de wereld beter maken. Hij laat varkens gamen

en mensen nadenken – zonder een boodschap op te dringen.

Op 8 november spreekt hij op TEDxUtrecht over het nut van games:

‘Het interessantste vind ik zelf dat mensen met hun

eigen oplossingen komen.’

14 TRAJECTUM 04 25102012

Het voormalig bankgebouw in het hart van Utrecht, de Neude, vormt ook het hart van de Utrechtse game­industrie. Dutch Game Garden bestrijkt het hele gebouw en doet zijn naam eer aan als speeltuin voor game­ontwikkelaars. Kars Alfrink heeft interaction design gestudeerd aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU) en heeft er zijn eigen kantoor op de eerste verdieping, met uitzicht op de Neude. Met zijn bedrijf Hub-bub maakt hij ‘games die bijdragen aan so­ciale vraagstukken’, zoals hij het zelf noemt. De ene keer maakt hij een fotoverzamelspel dat spontane interactie tussen mensen in probleemwijken stimuleert. Een andere game draagt bij aan een intern verande­ringsproces bij de Belastingdienst. En hele­maal opmerkelijk is het spel Pig Chase, waarin mensen interactief met varkens kun­nen spelen.

Hoe kun je sociale verandering naar een game vertalen?‘De gedachte is dat je met een game mensen iets kan laten ervaren waardoor ze anders naar de wereld gaan kijken en daardoor ook hun gedrag aanpassen. De benadering daarin verschilt per spel en we vinden het vooral belangrijk dat het zich ook echt laat spelen als een spel. Het moet ook gewoon leuk zijn. We zoeken naar een subtiele relatie tussen het spel en de wereld waarop effect uitgeoefend moet worden.’

Een spel als Pig Chase valt daar onder?‘Daarbij ligt het nog iets ingewikkelder. Het is een spel voor varkens en mensen en is begonnen bij het gegeven dat varkens speelgoed nodig hebben om verveling en agressief gedrag tegen te gaan. Weten­schappers van de Universiteit Wageningen klopten aan met de vraag of we een spel wilden maken voor varkens. Dat vonden wij interessant, maar het leek ons nog boeien­der om mensen met varkens te laten spelen. Dat hebben wij voorgesteld. Nu is er natuurlijk veel discussie over de varkenshouderij en de vleesindustrie, onder andere over de stress bij deze dieren. Met dit uitgangspunt zijn wij voornamelijk geïn­teresseerd in de vraag hoe een spel de rela­tie tussen mens en vleesvarken kan veran­deren. Wij zeggen niet wat die verandering moet inhouden, maar we hopen dat het wat los maakt bij mensen.’

Kun je uitleggen wat het spel doet?‘We laten mensen met de varkens spelen zonder met ons vingertje te wijzen naar wat goed of fout is. Truc is om het varken te ver­leiden om samen met jou te spelen en zijn bewegingen te synchroniseren. Je vormt een team, samen met het varken probeer je gezamenlijk langs doelen te bewegen. Dat gebeurt met een lichtbol die geprojecteerd wordt in de varkensstal. Die wordt bestuurd door iemand met een tablet of smartphone. De varkens gaan met hun snuit die bol volgen. Omgekeerd zien mensen ook de snuiten van die varkens en kunnen ze uit­gedaagd worden door de dieren zelf om te spelen. Het is dus tweerichtingsverkeer, waardoor het varken en de mens zoveel mogelijk gelijk getrokken worden. Al is het ene varken daarin natuurlijk speelser of juist schuwer dan het ander. En de zin om te spe­len is er bij de dieren natuurlijk ook niet constant.’

Heeft het ook als doel om de varkens een beter leven te geven?‘Dat is natuurlijk wel het startpunt van dit project. Maar zelf ben ik vooral benieuwd of mensen hun gedrag aanpassen nadat ze het spel gespeeld hebben. En hoe die ver­andering dan plaatsvindt. We proberen alle betrokken partijen, zoals de boeren en de varkens, een plek te geven in het ontwerp. Wij willen daartussen gaan staan, in plaats van het op te nemen voor één kant.’

KARS ALFRINK

Geboren: Blokzijl,1980Woont: in UtrechtGezin: Jonger broertje en zusjeOpleiding: Atheneum aan het Sint Bonifatiuscollege in Utrecht/Hogeschool voorde Kunsten Utrecht Relatie: VriendinErgernis: KortzichtigheidInspiratie: ‘De documentaire Jiro dreams of Sushi, over een sushi chef in Tokio (80!) die een klein restaurantje heeft in een metrostation en toch drie Michelinsterren bezit. Het is de toewijding voor zijn vakmanschap.’ Toekomst: ‘Ik hoop niet saai en dat mijn werk interessant blijft.’

25102012 TRAJECTUM 04 15

Hoe ontstaat het idee voor zo’n spel?‘Bij een opdracht stellen we onszelf eerst de vraag hoe we een opdracht kunnen her­definiëren. Wat betekent het voor mij per­soonlijk als ik een spel maak voor varkens, wat zijn mijn uitgangspunten? Ben ik dan die dieren aan het helpen of juist de vlees­industrie en wat vind ik daarvan? In overleg met collega’s komen we dan tot een besluit waarbij wij als ontwerpers het gevoel moe­ten hebben dat we met de juiste kwestie bezig zijn. We hebben vervolgens met boe­ren en varkens dingen uitgeprobeerd waar­na het idee zich ging aftekenen. Dat hebben we gevisualiseerd in een conceptvideo waarin we het spel uitleggen en laten zien.’

Wat waren jullie uitgangspunten?‘Dit project loopt al meer dan twee jaar en de uitgangspunten veranderen met elke stap die we zetten. We begonnen met het schetsen van ideeën en kwamen erop uit dat we iets wilden maken voor mensen én dieren. En zelfs dan hadden we nog heel veel open vragen. Bijvoorbeeld: gaan we ze tegen elkaar laten spelen of juist met elkaar? Hoe realiseren we dat en welke technologie gebruiken we daarvoor? Het aardige van dit onderzoeksproject is dat er weinig kaders zijn waarbinnen we moeten blijven. Daardoor kunnen we uitwaaieren en op zoek gaan naar dingen die we onder commerciële en budgettaire druk misschien hadden afgeschoten.’

Aan de thee vertelt Kars dat hij het belang­rijk vindt om aan iets te werken waarin hij gelooft of waarvan hij het idee heeft dat het er toe doet. In die zin is hij een idealist. Het was een belangrijke drijfveer om voor zich­zelf te beginnen. Zo heeft hij de vrijheid om opdrachten af te slaan waar hij niet achter staat of juist de opdrachten op te zoeken die nieuwe gebieden aanboren. Binnen elke opdracht komt hij tot nieuwe inzichten en wordt hij geconfronteerd met nieuwe werel­den die hij mag verkennen. In het geval van Pig Chase besefte hij dat we erg ver afstaan van het vlees dat op ons bord ligt en dat we de dieren eigenlijk helemaal niet meer ken­nen. Die kloof dichten en iets van het karak­ter van het varken blootleggen, heeft bij hem van alles losgemaakt. Het is volgens hem meteen de hele crux van het project. Het idee, is dat andere mensen daar ook zo op zouden kunnen reageren. Dat vormde de inspiratie voor de richting die hij heeft gekozen binnen dit project.

De jonge gameontwerper is een vlotte prater en het is dan ook geen toeval dat hij binnenkort spreekt op TEDxUtrecht, een conferentie waar ideeën worden uitgewis­seld en georganiseerd in samenwerking met onder andere de HU.

Hoe ben je bij TEDx terecht gekomen?‘Ik spreek al langer in binnen­ en buiten­land, zoals laatst op een gamebeurs in Londen. Daarbij ken ik wat mensen van de organisatie van TEDx. Maar ik zou daar nooit gaan spreken als ik niet zou vermoe­den dat ze het in me zagen zitten.’

Wat ga je het publiek vertellen?‘Ik ga proberen om in achttien minuten samen te vatten wat ik de afgelopen vijf jaar heb geleerd over games maken. Het inte­ressantste vind ik zelf dat mensen met hun eigen oplossingen komen. Pig Chase ligt een beetje in lijn daarmee. Het zijn spel­omgevingen waarbij je ook creatief kunt zijn en niet alleen doet wat er van je als gamer verwacht wordt.’

‘We hopen dat het wat losmaakt bij mensen’

16 TRAJECTUM 04 25102012

D O O R G E R A R D R U T T E N

25102012 TRAJECTUM 04 17

>

Bij de instituten Engineering & Design en Gebouwde

Omgeving is het onderwijs op de schop gegaan.

Uitgangspunt: meer doen, minder theorie. Tegelijkertijd

sneuvelden er opleidingen en oude gewoontes. ‘Een

studieweek bestaat immers uit 42 uur per week.’

De nieuwe onderwijsprogram­ma’s sluiten beter aan bij de hedendaagse student, betogen projectleiders Hayke Everwijn van het Instituut Gebouwde Omgeving (IGO) en Hans Oer-lemans van Engineering & De­sign (IED). Het grote verschil is dat docenten steeds minder in de klas vertellen hoe de wereld eruit ziet en dat studenten va­ker zelf op zoek gaan naar infor­matie, bijvoorbeeld op internet. Dat internet is niets nieuws, erkent Oerlemans. ‘Maar dat studenten er van kinds af aan mee zijn opgegroeid, is van re­center datum. Daarbij speelt visuele informatie, zoals televi­sie en YouTube, in het heden­daagse onderwijs een steeds grotere rol.’

Meer doen, minder theorie: zo vat Everwijn het nieuwe curricu­lum samen. Eerstejaars hoeven niet langer te beginnen met de basisvaardigheden (wiskunde en

natuurkunde) voordat ze echt in hun vakgebied

aan de slag gaan. Ze mogen nu

direct met

maquettes, bouwtekeningen of robotten in de weer – nààst het leren van de basisvaardigheden. Everwijn: ‘Studenten maken bijvoorbeeld een bouwtekening van hun eigen huis. Dan merken ze al doende wat er allemaal bij komt kijken en waarom ze be­paalde kennis en vaardigheden nodig hebben. Het is de bedoe­ling om later in de opleiding met echte opdrachten vanuit het bedrijfsleven te werken.’‘De grote verbouwing’ heette de operatie bij het IGO, ‘rede­sign’ bij het IED. Er waren meer redenen dan alleen een betere aansluiting bij de hedendaagse student. Ten eerste moeten de curricula sinds dit studiejaar zijn samengesteld uit modules van 5 EC (studiepunten). Die gelijke modules binnen de hele hoge­school maken het voor studen­ten makkelijker om onderdelen van de studie bij elkaar te shop­pen bij andere opleidingen. De HU biedt een flexibel aanbod, is de gedachte.Daarnaast zijn de vakgebieden inhoudelijk veranderd. Oerle­mans: ‘Het is steeds moeilijker een strikte scheidslijn aan te

OP DE SCHOP

18 TRAJECTUM 04 25102012

brengen tussen de vakgebieden elektrotechniek en werktuig­bouwkunde. De disciplines gaan in de echte wereld steeds meer samenwerken en daarom moet die samenwerking ook in het curriculum.’ Ook de komst van nieuwe mate­rialen op de markt, meer aan­dacht voor duurzaamheid, vei­ligheid en renovatie vragen om een andere invulling van het onderwijs. Zulke ontwikkelingen zouden eigenlijk als vanzelfspre­kend een plaats moeten krijgen in een bestaand onderwijspro­gramma. ‘Maar de autonome vernieuwingskracht van het on­derwijs is nog onvoldoende om ervoor te zorgen dat verande­ringen in het bedrijfsleven van­

zelfsprekend hun weg vinden naar het onderwijs’, constateert Everwijn. En als het onderwijs dan rigoureus op de schop gaat, is het goed om met het beroepenveld te toetsen of nog wel de goede ingenieurs wor­den opgeleid. ‘Wij willen van de bedrijven en instellingen weten wat voor soort ingenieurs ze willen hebben. Maar wij leiden ze vervolgens op onze eigen manier op, want dat is ons vak’, vervolgt Oerlemans. ‘We be­spreken met de beroepenveld­commissie ook hoe we automa­tisch up­to­date kunnen blijven. Daar spelen ook de kenniscen­tra van de lectoren een belang­rijke rol in.’

SAMENWERKINGOok de structuur van de oplei­dingen verandert, met veel nieuwe ruimte voor projectwe­ken. Bij het IED programmeren ze blokken van zes lesweken en twee projectweken, bij het IGO werken studenten vier keer per jaar in een team drie weken full­time aan projecten. In beide varianten is het doel hetzelfde: een duidelijke koppeling tussen theoretische kennis en prakti­sche toepassing. Het verschil tussen de twee instituten is het grootst bij de inrichting van de propedeuse.

Bij het IGO is het eerste half jaar van de propedeuse

gezamenlijk. Tot dan kunnen studenten nog

switchen van op­leiding binnen

het instituut. Everwijn is

niet

bang dat studenten hun geko­zen opleiding te weinig herken­nen. ‘Tijdens de cursussen wordt er bijvoorbeeld met een civieltechnische of bouwkun­dige blik naar de materie geke­ken. En er wordt een inleiding gegeven in het specifieke vak waardoor ze en goed beeld krijgen van de opleiding en de latere werkpraktijk.’ Bij Engineering & Design blijven aparte propedeuses voor de drie opleidingen bestaan. ‘De overlap bij onze opleidingen is qua technische inhoud kleiner. De samenwerking moet bij ons in de bovenbouw komen, want

dan moeten de studenten van de verschil­

lende

1 FACULTEIT, 4 INSTITUTEN, 17 OPLEIDINGEN

De faculteit Natuur en Tech-niek (FNT) bestaat uit vier instituten: Institute for Life Sciences & Chemistry, Institute for Engineering & Design (IED), Instituut voor Gebouwde Omgeving (IGO) en Institute for ICT.

Binnen die instituten vallen clusters van opleidingen, zowel de voltijd, deeltijd en duale varianten. Onder het IED vallen elektrotechniek, technische bedrijfskunde en werktuigbouwkunde. IGO bevat bouwkunde, bouw-technische bedrijfskunde, civiele techniek, geodesie/geo-informatica, ruimtelijke ordening/planologie en mi-lieukunde.

‘Studenten kunnen dat bijbaantje van anderhalve dag per week wel vergeten’

25102012 TRAJECTUM 04 19

opleidingen samenwerken tijdens een project in opdracht van het bedrijfsleven. Als er een robot gebouwd wordt, is er zo­wel een werktuigbouwkundige als een elektrotechnicus nodig’, stelt Oerlemans.

WEERSTANDDe soms drastische veranderin­gen leidden ontegenzeglijk tot weerstand onder het zittend personeel, erkennen de project­leiders. ‘Ja hoor, genoeg’, zegt Everwijn. ‘Verandering brengt weerstand’, meent ook Oerle­mans. Vooral bij Engineering waren de rapen gaar. Logisch, want daar werd het palet van opleidingen en studievarianten (deeltijd, duaal) behoorlijk uit­gedund. Van de tien varianten verdwenen enkele succesvolle studies.Hiermee volgde het instituut de oproep van de politiek aan hogescholen om zich te profile­ren: geen woud van kleine op­leidingen en varianten, maar brede opleidingen. Op de werk­vloer werden deze beslissingen niet altijd begrepen en leidden zij tot veel onrust. Tot op de dag van vandaag, weet Oerle­mans. Heftige discussies in de Gemeenschappelijke Oplei­dingscommissie, teleurstelling, boosheid. Docenten die op an­dere faculteiten terecht kwa­men. ‘Maar uiteindelijk is ieder­een weer aan de slag.’

De reacties bij het IGO zijn min­der heftig dan bij Engineering, vertelt Everwijn. De zes oplei­dingen met hun varianten blij­ven vooralsnog bestaan. Maar

de discussie in de politiek

over brede opleidingen blijft op de achtergrond aanwezig. ‘Dat is best lastig’, verklaart zij. ‘We zijn bezig met de vernieuwing van de zes opleidingen terwijl we straks misschien naar twee of drie opleidingen terug moe­ten. Moeten we het werk dat we nu doen straks voor een groot deel weer overdoen?’Daarnaast is er bij beide insti­tuten kritiek op de blokken van 15 EC, die in de plaats van de semesterindeling zijn gekomen. Te weinig flexibel voor de oplei­dingen, een constante hoge werkdruk en een verhoogd ri­sico als er docenten of studen­ten uitvallen door bijvoorbeeld ziekte, vertelt Oerlemans: ‘En iedereen is bang dat zijn vak niet voldoende aan bod komt.’Ook hikken velen tegen het samenwerken aan. Oerlemans: ‘We willen van studenten dat ze interdisciplinair werken en dat verlangen we van docenten ook. Docenten die hier al dertig jaar op hun eigen manier hun eigen vak geven, krijgen er nu iemand bij die zich ermee gaat bemoeien. Dat vinden zij niet zo leuk. Docenten moeten aan hun nieuwe rol wennen.’

En ook de studenten staan voor een grote opgave. Vorig jaar is tijdens een pilot de ge­hele opleiding bouwtechnische bedrijfskunde in een klap om­geschakeld naar het vernieuwde onderwijsprogramma. Dit leid­de soms tot chaotische tafere­len omdat zaken als communi­catie en roosters niet helemaal op orde waren. Everwijn: ‘Maar studenten waren vooral onte­vreden over het intensieve on­derwijs en de hoge studielast. Ze moeten minimaal acht dag­delen op school zijn en kunnen dat bijbaantje van anderhalve dag per week vergeten. Een studieweek van de voltijdoplei­ding bestaat immers uit 42 uur per week. Maar ze vinden de lessen en opdrachten erg inte­ressant.’

COLU

MN

SLAKKENPOEP

‘Heeft die slakkenpoep ook materiële voordelen? Is het extra sterk of zo?’ ‘Mwah. Het loopt wel snel kapot. Misschien kun je het slakkenpoeptapijt beter aan de muur hangen. Nog meer vragen?’ ‘Ja, je liet net zien hoe je slakken in verschillende kleuren laat poepen door ze gekleurd papier te laten eten. Dat levert mooie patronen op. Maar duurt het niet ontzet­tend lang voordat ze een heel tapijt bij elkaar hebben gepoept?’‘Dat klopt. Ik weet ook niet of ze het gaan halen.’Kunstenares Lieske Schreuder is behoorlijk serieus over haar afstudeerproject tijdens Bright Night, een twee­maandelijks evenement ter ere van de nieuwe uitgave van Bright Magazine. Verschillende sprekers beantwoor­den vragen over hun innovatieve project in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam. Onderwerpen zijn: een scooter­taxi, kleding waarmee je kunt gamen, de nieuwste gad­gets en – de hit van de avond – slakkenpoepvloerbedek­king. Eerlijk is eerlijk. Ik ben behoorlijk gefascineerd door Lieskes project. Waarom? 1. Ik wist niet dat je kon afstu­deren aan de Hogeschool voor de Kunsten door dieren in verschillende kleuren te laten poepen. 2. Een paar honderd volwassenen bestuderen het proces aandachtig zonder te vragen: ‘Waar ben jij in godsnaam mee bezig?’ 3. Ik krijg het beeld van die glazen slakkencontainer nooit meer uit mijn hoofd. De slijmerige kruipers werden gefilmd en live op een groot scherm geprojecteerd, ter­wijl ze schaamteloos hun regenboog aan uitwerpselen produceerden. Als je me over drie jaar wakker schudt en vraagt ‘wat zag jij tijdens Bright Night oktober 2012?’, dan schreeuw ik apathisch ‘SLAKKENPOEP’. Ik weet nog wat ik zei over mijn eigen afstudeerproject als journalist in spe. Ik zou iets bijdragen aan mijn vakge­bied. Gaten vullen. Hervormen. De wereld beïnvloeden. Ik vond het logisch om het nut en de relevantie van mijn project te verantwoorden. En dan komt er ineens een afgestudeerd kunstenaar voorbij die tapijten maakt van slakkenpoep, die te slap zijn om op te lopen en waar­schijnlijk de grootte krijgen van een pannenlap omdat het productieproces zolang duurt. En dàt blijft mij bij? Are you shitting me? Ze wint een designprijs en mensen klappen uitbundig voor haar genialiteit. Ik ook.Sj

oer

d A

rend

s he

eft

onl

ang

s zi

jn d

iplo

ma

beh

aald

aan

de

HU

!

Sjoerd Arends

‘Docenten moeten aan hun nieuwe rol wennen’

De Rijschool zonder vraagtekens!

Groot geworden door persoonlijk te blijven

Nieuw en uniek in Nederland, de ROM-opleiding

ROM-opleiding staat voor Rijopleiding Op Maat legt Frank Hoornenborg, directeur van Bruinsma Verkeersopleidingen, uit. “Wij zijn in 2009 begonnen met het ontwik-kelen van de rijopleiding op maat (ROM), zeg maar versie 2.0. En dat was hard nodig. Kijk maar eens om je heen, de wereld en de technieken veranderen zeer snel. In de laat-ste 20 jaar zijn de mobiele telefoon, de PC, het internet, de fl atscreen, de MP3 speler etc. geïntroduceerd en verder ontwikkeld. Koop je nu een nieuwe Iphone 5, dat weet je dat binnen een half jaar de Iphone 6 uitkomt”.

Wie had 2 jaar geleden van een tabloidgehoord. Hadden we 5 jaar geleden gedacht dat het nu heel normaal is om een LED TV te kopen waarbij internet en 3D al dé standaard zijn? De auto’s zijn verder ontwikkeld en met de nieuwste snu� es en veiligheidsvoorzieningen uitgerust.De instructeur werkt met een smartphone, waar de leerlingenadministratie en digi-tale agenda in zit. Ook in het onderwijs hebben er grote wijzigingen plaatsge-vonden. Aan de rijopleiding daarentegen en met name de praktijkopleiding, is de laatste 30 jaar weinig veranderd.

Rijopleiding 2.0

Audio/visuele ondersteuning

Praktijk werkboek

Aan het begin van de rijopleiding krijgt de leerling een praktijk werkboek dat tijdens de volledige rijopleiding intensief gebruikt wordt. Hier staat de volledige rijopleiding in begrijpelijke stappen omschreven. Eventueel extra toegelicht met foto’s. Dit werkboek wordt ter voorbereiding van en als naslagwerk op de rijlessen gebruikt. Zo kan de leerling zelf grote invloed uitoefenen op de snelheid en kwaliteit van de rijopleiding. Dit werkboek is dus van grote waarde tijdens de praktijkopleiding.

Kwaliteitslabels

Boek nu een gratis rijtest

Laat je GOED adviseren en maak gebruik van onze gratis en vrijblijvende intake/rijtest. Na deze intake/rijtest zul je na een persoonlijkheidstest en een prak-tijktest (rijden) antwoord krijgen op alle vragen en weet je exact hoe jouw rijop-leiding er uit zal gaan zien. Wij hebben er zoveel vertrouwen in dat je in 1 keer slaagt, dat je zelfs examengarantie krijgt.

Persoonlijke internetpagina

Op de persoonlijke internetpagina staan alle gegevens zoals de planning en de les-vorderingen van de onderdelen (stappen).

De instructeur houdt iedere rijles de lesvor-deringen bij zodat deze op de persoonlijke pagina terug te vinden zijn. De stappen komen overeen met de onderdelen die het praktijk werkboek staan. Zo is het niveau te zien waaraan evt. thuis ge-werkt kan worden. Ook kan per stap de bijbehorende informatie en instructie-fi lmpjes naar wens opgevraagd worden.

Waarom Bruinsma

Bij de ontwikkeling van de ROM opleiding is de leerling centraal gesteld. “Wat wij heel belangrijk vinden is dat de leerling altijd moet weten hoever zij in de rijopleiding is”, legt Frank Hoornenborg uit.

Dit betekent dat de leerling altijd inzicht moet hebben hoe de opbouw van de rijopleiding is, welke onderdelen afgerond zijn of nog behandeld gaan worden. Het is dus van wezenlijk belang dat er duidelijkheid is wat per onderdeel (stap) het einddoel, lees examenniveau is en of dit onderdeel al beheerst wordt.

Dit alles is in de ROM opleiding verwerkt. Je kunt eigenlijk zeggen dat de rijopleiding gekoppeld is aan een databank, een up-to-date backoffi cesysteem en het internet.

Voordelen ROM - opleiding

• Volledige transparantie in de rijopleiding• Instructie volgens de RIS methodiek (Kwaliteitslabel CBR)• Structuur in de rijopleiding• Een persoonlijke Internet pagina• Gratis praktijk werkboek• Leren buiten de praktijklessen om• Goedkoper door minder lessen met een hogere slaagkans

• Nooit teveel of te weinig rijlessen• Alle lesvorderingen zijn op je persoonlijke internetpagina te vinden.• Veel interactie met de instructeur• Foto’s en audio/visuele ondersteuning in auto én op persoonlijke pagina• Duidelijkheid over de beoordeling van de les- vorderingen• Kortom de beste rij- opleiding

Bovag garantiefonds

Sneller slagen met minder lessen

Ga naar www.bruinsma.nl en kies voorRijles Op Maat (ROM) en bekijk onze video van deze rijopleiding

VerkeersopleidingenHerculesplein 221-231 3584 AA Utrecht

Tel: 030-251 08 64www.bruinsma.nl / info@bruinsma.nl

Grootste van Midden-Nederland

(advertentie)

De Rijschool zonder vraagtekens!

Groot geworden door persoonlijk te blijven

Nieuw en uniek in Nederland, de ROM-opleiding

ROM-opleiding staat voor Rijopleiding Op Maat legt Frank Hoornenborg, directeur van Bruinsma Verkeersopleidingen, uit. “Wij zijn in 2009 begonnen met het ontwik-kelen van de rijopleiding op maat (ROM), zeg maar versie 2.0. En dat was hard nodig. Kijk maar eens om je heen, de wereld en de technieken veranderen zeer snel. In de laat-ste 20 jaar zijn de mobiele telefoon, de PC, het internet, de fl atscreen, de MP3 speler etc. geïntroduceerd en verder ontwikkeld. Koop je nu een nieuwe Iphone 5, dat weet je dat binnen een half jaar de Iphone 6 uitkomt”.

Wie had 2 jaar geleden van een tabloidgehoord. Hadden we 5 jaar geleden gedacht dat het nu heel normaal is om een LED TV te kopen waarbij internet en 3D al dé standaard zijn? De auto’s zijn verder ontwikkeld en met de nieuwste snu� es en veiligheidsvoorzieningen uitgerust.De instructeur werkt met een smartphone, waar de leerlingenadministratie en digi-tale agenda in zit. Ook in het onderwijs hebben er grote wijzigingen plaatsge-vonden. Aan de rijopleiding daarentegen en met name de praktijkopleiding, is de laatste 30 jaar weinig veranderd.

Rijopleiding 2.0

Audio/visuele ondersteuning

Praktijk werkboek

Aan het begin van de rijopleiding krijgt de leerling een praktijk werkboek dat tijdens de volledige rijopleiding intensief gebruikt wordt. Hier staat de volledige rijopleiding in begrijpelijke stappen omschreven. Eventueel extra toegelicht met foto’s. Dit werkboek wordt ter voorbereiding van en als naslagwerk op de rijlessen gebruikt. Zo kan de leerling zelf grote invloed uitoefenen op de snelheid en kwaliteit van de rijopleiding. Dit werkboek is dus van grote waarde tijdens de praktijkopleiding.

Kwaliteitslabels

Boek nu een gratis rijtest

Laat je GOED adviseren en maak gebruik van onze gratis en vrijblijvende intake/rijtest. Na deze intake/rijtest zul je na een persoonlijkheidstest en een prak-tijktest (rijden) antwoord krijgen op alle vragen en weet je exact hoe jouw rijop-leiding er uit zal gaan zien. Wij hebben er zoveel vertrouwen in dat je in 1 keer slaagt, dat je zelfs examengarantie krijgt.

Persoonlijke internetpagina

Op de persoonlijke internetpagina staan alle gegevens zoals de planning en de les-vorderingen van de onderdelen (stappen).

De instructeur houdt iedere rijles de lesvor-deringen bij zodat deze op de persoonlijke pagina terug te vinden zijn. De stappen komen overeen met de onderdelen die het praktijk werkboek staan. Zo is het niveau te zien waaraan evt. thuis ge-werkt kan worden. Ook kan per stap de bijbehorende informatie en instructie-fi lmpjes naar wens opgevraagd worden.

Waarom Bruinsma

Bij de ontwikkeling van de ROM opleiding is de leerling centraal gesteld. “Wat wij heel belangrijk vinden is dat de leerling altijd moet weten hoever zij in de rijopleiding is”, legt Frank Hoornenborg uit.

Dit betekent dat de leerling altijd inzicht moet hebben hoe de opbouw van de rijopleiding is, welke onderdelen afgerond zijn of nog behandeld gaan worden. Het is dus van wezenlijk belang dat er duidelijkheid is wat per onderdeel (stap) het einddoel, lees examenniveau is en of dit onderdeel al beheerst wordt.

Dit alles is in de ROM opleiding verwerkt. Je kunt eigenlijk zeggen dat de rijopleiding gekoppeld is aan een databank, een up-to-date backoffi cesysteem en het internet.

Voordelen ROM - opleiding

• Volledige transparantie in de rijopleiding• Instructie volgens de RIS methodiek (Kwaliteitslabel CBR)• Structuur in de rijopleiding• Een persoonlijke Internet pagina• Gratis praktijk werkboek• Leren buiten de praktijklessen om• Goedkoper door minder lessen met een hogere slaagkans

• Nooit teveel of te weinig rijlessen• Alle lesvorderingen zijn op je persoonlijke internetpagina te vinden.• Veel interactie met de instructeur• Foto’s en audio/visuele ondersteuning in auto én op persoonlijke pagina• Duidelijkheid over de beoordeling van de les- vorderingen• Kortom de beste rij- opleiding

Bovag garantiefonds

Sneller slagen met minder lessen

Ga naar www.bruinsma.nl en kies voorRijles Op Maat (ROM) en bekijk onze video van deze rijopleiding

VerkeersopleidingenHerculesplein 221-231 3584 AA Utrecht

Tel: 030-251 08 64www.bruinsma.nl / info@bruinsma.nl

Grootste van Midden-Nederland

22 TRAJECTUM 04 25102012

IN DEBATRoel van Duijn en Sywert van Lienden debatteren op zondag 28 oktober tijdens de Battle of Generations in de Winkel van Sinkel, over het thema ‘Ga toch proteste-ren!’. Naast hen zullen ook oud-hoofdredactrice van Opzij Cisca Dresselhuijs (69) en schrijfster en Metro-columniste Hadjar Benmiloud (22) het debat aangaan over het thema ‘Alles moet leuk zijn!’. Martin Pikaart (44), schrijver van De Pensioen mythe, debatteert met Joop Beugelsdijk van ouderenkoepel NCO over het thema ‘Jij egoist!’.

Debat saai? Het tegendeel is waar. Het publiek doet namelijk in alles actief mee en tussendoor is er pro-testmuziek van de bands La Corneil-le (jong) en BloedGrijs (ouder) en een lezing van HU-docent Klaas Mul-der over digikracht (zie pagina 10). De Battle of Generations maakt deel uit van de Culturele Zondag Jong Jonger Jongst en begint om 13.30 uur in de Winkel van Sinkel aan de Oudegracht 158 in Utrecht. Kijk op www. culturelezondagen.nl of www.facebook.com/battleof generations

Provo vs. G500Provo Provo Roel van Duijn

D O O R T I R Z A H S C H N AT E R

Roel van Duijn (69) zit rustig aan zijn eerste appeltaartje in het Amsterdamse café op de Noordermarkt als Sywert van Lienden (22) binnen komt rennen met zwarte handen. ‘Sorry, mijn fiets ging onderweg stuk!’ Hij­gend verdwijnt hij naar het toilet om even later Van Duijn een schone hand te kunnen schudden.Zou Provo­oprichter Roel van Duijn vijftig jaar geleden – als er e­mail had bestaan – ook 10.000 mailtjes in zijn inbox hebben zitten, dezelfde middag nog een debat voe­ren op de Universiteit Utrecht, om rond half acht aan te schuiven bij DWDD voor het leveren van commentaar op het vertrek van Jolande Sap bij GroenLinks?

25102012 TRAJECTUM 04 23

De één uit de protestgeneratie (1943),

de ander uit de grenzeloze generatie (1990):

Roel van Duijn en Sywert van Lienden

begonnen allebei als tiener met politiek activisme.

Op 28 oktober debatteren ze in de Winkel van

Sinkel over het thema ‘Ga toch protesteren!’.

Trajectum sprak met ze in een Amsterdams café.

Provo vs. G500 G500 G500Sywert van Lienden

De wereld is onherkenbaar veranderd sinds Van Duijn als 23­jarige student wekelijks op het Spui stond. De Provo’s verzamelden zich met hun ‘happenings’ en ludieke ac ties rond het beeld Het Lieverdje om het de autoriteiten moeilijk te maken: van witte­fietsenplan tot demonstreren met lege wit­te lakens, tot grote ergernis van politiek en politie. ‘Dames en heren! Wij waarschuwen u, iedereen dient zich te verwijderen!’ scandeert Van Duijn nu van achter zijn munt­thee. ‘Niemand deed dat natuurlijk, inte­gendeel, de één begon een toespraak, de ander zong een liedje of ging een vuurtje stoken. Dan kwam er een cordon mannen met knuppels dat er op los sloeg en wat Provo’s meenam naar het bureau.’‘Wij zijn wat dat betreft veel minder bedrei­gend’, reageert Van Lienden. Hij heeft net zijn telefoonlader in een stopcontact van het café gestoken en neemt een slok verse jus. Wij, dat is de G500, de jongerenbeweging die Van Lienden begin dit jaar oprichtte en

die sindsdien met meer dan duizend leden als een komeet de maatschappij in knalt. Niet ‘ouderwets’ via demonstraties maar via sociale media, netwerkavonden en populaire tv­programma’s. Het idee: allemaal lid wor­den van de drie grote politieke middenpar­tijen CDA, PvdA en VVD en meestemmen op hun congressen om zo de stem van de jon­gere te laten horen in de politiek. ‘Politieke partijen zijn als lichamen met bloedarmoe­de. Als ik zie hoe weinig jongeren zich in hen kunnen verplaatsen en hoe weinig de par­tijen bezig zijn met de lange termijn… Ik vind dat er nieuwe mensen moeten komen om de democratie, die weinig meer voor­stelt, weer op te bouwen.’

We leggen de twee heren vijf thema’s voor met daarin de vragen: lijken ze op elkaar, juist helemaal niet of liggen ze in het ver­lengde van elkaar? En ook: wat vinden ze van elkaar? Er volgt een interessante ont­moeting tussen sixties en nillies, tussen twee denkers, twee idealisten, misschien wel twee iconen van een generatie – al zijn ze met deze benaming slechts gedeeltelijk content (Van Duijn) of zelfs helemaal niet blij (Van Lienden). >

24 TRAJECTUM 04 25102012

THEMA 1:

HEILIGE HUISJESEen heilig huisje is iets wat door het grootste deel van de bevolking wordt aangenomen, zonder vragen te stellen, ‘een onaantastbare waarheid’. Wat was het heilige huisje ten tijde van Provo?Van Duijn: ‘De macht van de autoriteiten. Er werd ons verteld dat we in een democra­tie leefden, maar dat geloofde ik niet. De autoriteit nam beslissingen en de mensen protesteerden niet. Als je jong was, moest je carrière maken, wat voorstellen. Ook dat was voor mij een heilig huisje. Ik wilde er niets van weten, want dan moest je je voe­gen naar een verkeerd systeem, een autori­tair systeem.’

Mede dankzij Provo is de autoriteit vijftig jaar na dato een stuk minder autoritair geworden, een minister noem je geen excellentie meer maar Mark of Halbe, vrouwen hebben veel meer vrijheid en het hoger onderwijs is toegankelijker geworden. Het is ‘de democratisering van de maatschappij’. Wat is voor G500 het heilige huisje?Van Lienden: ‘De inhoudsloosheid van de democratie. De politiek van vandaag stelt niet zoveel meer voor. Er is veel korteter­mijngehijg en geschreeuw. Terwijl de manier waarop we met elkaar omgaan, hoe we voor elkaar willen zorgen, de solidariteit tussen generaties; dat alles dreigt vermorzeld te worden. Ik vind dat de mens zich meer moet engageren, zich meer betrokken moet to­nen.’

Van Duijn: ‘Dus je richt je niet tot de autori­teiten maar tot de mens?’ Van Lienden: ‘Ja, want de autoriteiten stel­len geen bal meer voor. Wat kunnen die nou?’Van Duijn: ‘Dat ben ik niet met je eens. Ze zijn nog steeds heel machtig.’ Van Lienden: ‘ Zeker, maar ze lopen wel op hun laatste benen.’ Van Duijn: ‘Waarom? Je zegt zelf dat men­sen niet staan te trappelen om hun macht aan te tasten.’ Van Lienden: ‘Ze leveren de macht niet in, maar ze verliezen wel hun kracht om dingen echt te veranderen. Of het nou vakbonden zijn, regeringspartijen of pensioenfondsen. Het aantal mensen dat daar lid van is, neemt af. De onaantastbaarheid is ingeruild voor middelmatigheid. Politieke partijen kunnen nauwelijks nog talent opbrengen. Wie wil er nou nog in de politiek zitten? Vind jij dan dat politieke leiders slimmer zijn geworden?’

Van Duijn: ‘Ja, zo iemand als Rutte of Sam­som schat ik wel hoger in dan Biesheuvel (minister­president ’71­’73, red) of Cals (mi­nister­president ’65­’66, red). Het zijn min­der geïsoleerde persoonlijkheden, ze zitten minder op een troon, krijgen meer tegen­spraak en worden beter geïnformeerd.’ Van Lienden: ‘Ik zie ook wel dat de acties van Provo heel veel ruimte hebben gescha­pen. De samenleving is ten dele gedemo­cratiseerd, maar we moeten ons wel zorgen maken. Democratie is mensenwerk en de mensen ontbreken nu om er wat mee te doen.’ Van Duijn: ‘Democratie kan alleen maar be­staan als­ie bezig is zichzelf te verbeteren.’ Van Lienden: ‘Kennedy.’

‘Democratie kan alleen maar bestaan

als-ie bezig is zichzelf te verbeteren.’

‘Democratie kan

Roel

Sywert

25102012 TRAJECTUM 04 25

THEMA 2:

DE BARRICADENVan Provo was de verbeelding de groot-ste kracht. Het verzon ongebruikelijke oplossingen voor nieuwe maatschappe-lijke problemen: gratis fietsen voor ieders gebruik, straatagenten veranderen in so-ciaal werkers. G500 heeft heel andere ‘barricaden’: lid worden van meerdere politieke partijen, de stembreker die zwe-vende kiezers helpt te stemmen op een coalitie. Bepaalt het tijdperk welke mid-delen werken?Van Duijn: ‘Wij zagen onszelf als beroepsre­volutionairen die in wezen buiten de maat­schappij stonden.’ Van Lienden: ‘ Wij doen dat andersom. Als je wilt veranderen, zul je je moeten verbin­den. Wij zijn eigenlijk een soort grassroots­lobbymachine. Pragmatisch, wendbaar.’ Van Duijn: ‘Veel te gematigd. Dat pragma­tisme gaat mij niet ver genoeg.

Maar op het Spui staan met vijftig man en zelf witgeverfde fietsen, daar kijkt anno 2012 geen kip meer van op. Wat zou daar nu het equivalent van zijn?Van Lienden: ‘Ik weet wel een voorbeeld: de Youth Food Movement, die 10.000 kilo aardappels op de Dam flikkert om aan te geven dat een jonge boer niks meer krijg voor een aardappel. Van Duijn: ‘Je kunt het vergelijken, maar het is meer een soort prettige activiteit zonder je te verzetten tegen de bestaande maat­schappij.’ Van Lienden: ‘Ze hebben ook 35%­korting­stickers op alle producten bij Albert Heijn geplakt. Dat gaat wel wat verder dan een wijnproeverij.’ Van Duijn: ‘Maar het blijft binnen de be­staande kaders van: je moet geld krijgen voor je werk. Het is niet echt een maat­schappijkritische actie.’ Van Lienden: ’10.000 kilo aardappels op de Dam vind ik anders een aardig statement.’

Toch kiest G500 zelf voor een aanpak als het meestemmen bij partijcongressen en de stembreker. Van Lienden: ‘We leven in een mediarea­liteit. De mobiliserende kracht zit hem in de traditionele en sociale media. Daarmee kun je snel grote groepen mensen bijeen krijgen. En zo kunnen mensen uit Oss en Groningen samen ludieke acties delen.’

Van Duijn: ‘En jullie boodschap aan mensen om zich meer te engageren, waar blijft die?’ Van Lienden: ‘Die zit in de manier waarop je met elkaar omgaat, praten over elkaars ideeën. Dat het voelbaar is. Het klinkt mis­schien heel soft, maar ik wilde dat mensen elkaar weer wat meer zouden gaan liefheb­ben. En meer gaan luisteren naar elkaar. We trekken zo hard grenzen tussen mensen. ’ Van Duijn: ‘Dat klinkt dan weer niet zo prag­matisch. Nu ben je mijn man. Ga verder.’ Van Lienden: ‘Maar misschien niet heel revolutionair.’Van Duijn: ‘Juist super revolutionair!’ Van Lienden: ‘Maar als je alleen maar over liefde zou beginnen, wil niemand luisteren. Bij Pauw & Witteman willen ze niet over lief­de praten. Ze zijn alleen maar geïnteresseerd in strijd. Je leeft in de realiteit van de strijd.’ Van Duijn: ‘Ik heb op een gegeven moment een plan gemaakt dat liefde als vak moest worden ingevoerd.’ Van Lienden: ‘Een gekke grap?’Van Duijn: ‘Nee, het trok veel publiciteit en is later echt op scholen ingevoerd. Het was wel degelijk bespreekbaar. Net zo verrast was ik door het feit dat het wittefietsenplan nu in verschillende steden echt is ingevoerd.’Van Lienden: ‘Van wie waren de fietsen dan, van de gemeente of van jullie zelf?’ Van Duijn: ‘Die waren er nooit. Alleen een paar eigen witgeverfde fietsen. Die zetten we bij het Lieverdje op het Spui, dan kwam de politie en nam ze in beslag. En dat was het.’ Van Lienden: ‘Echt waar?! Ik dacht dat het echt bestaan had.’ Van Duijn: ‘De kracht van Provo was juist het plan: acties en ideeën. Tastbare realiteit was er nauwelijks aan verbonden.’ Van Lienden: ‘Vind je dat er weer Provo’s moeten komen?’Van Duijn: ‘Ja.’ Van Lienden: ‘Toch vind ik een vergelijkend iets als Occupy niet werken. De glans van de jaren zestig is er vanaf. Het is een emoti­oneel protest. Die grondemotie vind ik goed en sympathiek maar de uitwerking blijft uit. Ze vluchten weg in een utopisme waar je uiteindelijk niets aan hebt.’

>

‘Autoriteiten stellen geen bal meer voor. Wat kunnen die nou?’

‘Autoriteiten

26 TRAJECTUM 04 25102012

THEMA 3:

VERWENDEr zijn twee generaties die tegenwoordig worden beticht van verwend zijn. De eer-ste is de babyboomgeneratie, die vlak na de oorlog werd geboren (iets jonger dan Roel van Duijn) en jarenlang kon studeren op kosten van de staat. De tweede ‘ver-wende’ generatie is die van Sywert van Lienden, kind in de welvarende jaren ne-gentig, beste vriend van papa en mama. En vooral: maatschappelijk ongeïnteres-seerd. Hoe kijken beide heren hiernaar?Van Lienden: ‘Je ziet mensen met oogklep­pen op hun cv bouwen, snel afstuderen, leuke kleren, gaaf baantje, zo kom je de studietijd wel door. Ze denken dat de toe­komst zich altijd zal verbeteren, dat is een rare mentale toestand die we als kind mis­schien hebben meegekregen, maar die on­haalbaar zal blijken.

Zou je twintig studenten vragen naar wie jullie zijn, dan weet waarschijnlijk een kwart wie Sywert van Lienden is en mis-schien één of twee wie Roel van Duijn is. Wat zegt dat? Van Lienden: ‘Dat ze mijn naam niet kennen, maakt me geen zak uit. Het is belangrijker te vragen wat hun dromen zijn. Niemand van mijn werkgroepen leest bijvoorbeeld een aanvullend boek, dat vind ik erg. Maar ik vind ook: als student zou je financieel on­gebonden moeten zijn en die ongebonden­heid wordt steeds meer gesloopt. Ik pleit voor slow studeren, de tijd om dieper na te denken, jezelf te ontplooien.’

Van Duijn: ‘Maar het heeft ook te maken met zin, niet alleen met tijd. Als je de motivatie niet hebt, gebeurt er niets. In mijn tijd werd je ook onder druk gezet om snel te studeren en een baan te krijgen. Ik vind dat studenten een missie hebben de maatschappij in te gaan en die te verbeteren, maar dat vinden studenten zelf, geloof ik, niet.’ Van Lienden: ‘Dat komt ook omdat ze er niet toe gedwongen worden. Als je alleen maar multiplechoicetoetsen krijgt, daagt dat niet uit na te denken. Er wordt oogkleppenon­derwijs gegeven. Een bakje met dertig man wordt op de lopende band gezet en als je aan een aantal industriële vereisten voldoet, mag je door naar het volgende jaar.’ Van Duijn: ‘Volgens mij hebben studenten van nu een jeugd gehad waarin ze platge­bombardeerd zijn met traktaties die hun kritische zintuigen verdoofden. Dat veroor­zaakt passiviteit en politieke apathie.’

En de babyboomer? Van wie wordt gezegd dat-ie lekker vroeg met pensioen mag terwijl de rest straks voor een lager pensioen nog even vijf jaar door mag.Van Duijn: ‘Dat is het mechanisme van hou­den wat je hebt.’ Van Lienden: ‘Vind je dat ze geworden zijn tot de mensen die ze ooit bestreden?’ Van Duijn: ‘Ja, natuurlijk. Een mens wordt minder radicaal en meer op consumentisme gericht. Het idee dat ze nu met pensioen gaan om in Spanje op het strand te liggen, dat vind ik een afschuwelijke en hebberige mentaliteit. Die fantastische weldaad van pensioen die wij genieten. Ik krijg ook AOW en dat vind ik elke maand weer fantastisch, een cadeau. Je moet het gebruiken om iets terug te doen voor de maatschappij. Verder gaan met het werk waar je van houdt.’ Van Lienden: ‘Zou het kunnen dat we straks nieuwe ouderen­Provo’s krijgen? Omdat ze ongebonden, gezond en financieel onafhan­kelijk zijn?’ Van Duijn: ‘Dat vind ik wel een idee van je. Maar net als studenten zijn ook gepensio­neerden ontzettend lui en hebzuchtig. Haha.’

‘Net als studenten zijn ook gepensioneerden

ontzettend lui en hebzuchtig. Haha.’

Roel

25102012 TRAJECTUM 04 27

THEMA 4:

IDEALIST VERSUS POLITICUSVoor een activist die succesvol is, komt vaak vanzelf de keuze langs om wel of niet deel uit te gaan maken van het poli-tieke spel. Roel van Duijn deed dit. Hij werd gemeenteraadslid voor Amsterdam en in 1974 wethouder voor energie. Goede keuze?Van Duijn: ‘Ik was fel tegen kerncentrales en begon met een actie voor windmolens en zonne­energie, maar mijn collega’s zet­ten mij op alle mogelijke manieren de voet dwars. Dat was frustrerend.’ Van Lienden: ‘Hoe voorkwam je dat je teleurgesteld zou raken?’ Van Duijn: ‘Ik dacht: ik zal wel verliezen, maar de zin van het leven zit in het verzet, dus ik haalde er wel persoonlijke voldoe­ning uit. Later bleken die kerncentrales veel gevaarlijker dan gedacht. Ik heb in veel op­zichten voor de muziek uitgelopen. Dat is ook een rol die een mens moet spelen’

Van Lienden riep al in verschillende media dat hij er niet over piekert de politiek in te gaan. Waarom niet? Van Lienden: ‘Waarom zou ik tussen die club mensen willen zitten? Ten eerste moet je kunnen leven met een soort groepsidentiteit en altijd schreeuwen dat jouw partij de bes­te is. Daar ben ik niet zo voor gemaakt. Ten tweede vraag ik me meer en meer af of je er een mooier mens van wordt en niet net zoals het systeem. Op een gegeven moment word je vijftig, heb je een buik en vind je jezelf terug in het Europees Parlement. Lijkt me niet interessant. Liever dan oeverloos zwam­men zie ik mezelf iets concreets bijdragen, maar ik weet nog niet wat. Het vak van kin­derrechter vind ik mooi, bepaalde gebieden van de advocatuur ook. Of het ondernemer­schap op coöperatieve wijze, zoals de men­sen achter de biologische winkels van Mar­qt. Dat soort mensen maakt het verschil.’

THEMA 5:

VERTEGENWOOR-DIGER VAN EEN GENERATIEElke generatie heeft zijn mensen die boven het maaiveld uitsteken. Rekenen beide heren zichzelf daartoe?Van Duijn: ‘In zekere zin wel. Destijds vond ik het niks, maar ik ben eraan gewend geraakt. Maar een mensenleven is zoveel meer dan dat. Ik voel me met alle mensen verbonden.’ Van Lienden: ‘Het heeft iets drammerigs, vind ik. Ik hou niet van zelfopgelegde verte­genwoordigers van groepen. Wel vind ik dat er meer mensen uit mijn generatie moeten opstaan om wat te vinden. Van Duijn: ‘Hoe zie je jezelf dan?’ Van Lienden: ‘We hebben een club van meer dan duizend mensen en voor die mensen ben ik woordvoerder. Ik probeer absoluut idealis­tisch te zijn voor Jantien uit Assen, maar ik zeg niet te weten wat Jantien uit Assen wil of vindt. Het liefst wil ik dat Jantien uit Assen het zelf doet.’

Provo is de geschiedenisboeken ingegaan als een belangrijke beweging, de aan-stichter voor democratisering. Hoe moet G500 over vijftig jaar herinnerd worden?Van Lienden: ‘We bestaan nog maar zes maanden, dus ik vind dat lastig te zeggen, maar ik hoop als een beweging die jonge mensen heeft weten te verleiden tot het hebben van idealen. Dat het een kweekvij­ver is geweest voor hen. Je zag bij Provo dat heel veel mensen afdwaalden, maar ik hoop dat van G500 de zuiverheid bewaard blijft. Geen gezeik. Het moet mooi blijven.’

‘Als je alleen multiplechoicetoetsen krijgt, daagt dat niet uit na te denken’

Provo is de geschiedenisboeken ingegaan

Sywert

(advertentie)

WWW.SER.NL

Studeer je aan de universiteit, of aan het hbo ?

Gaat je scriptie over een sociaal-economisch onderwerp ?

Kijk dan voor handige literatuurlijsten en schrijftips op de SER-site.

DE SER SCRIPTIE- SERVICE HELPT JE OP WEG ! SCRIPTIE

SERV ICE

trajectum 120920.indd 2 14-09-2012 13:01:46

STUDENTEN, LET OP!Punten niet gehaald? Scripti e nog niet af?Met Personal Studycoaching van Insti -tuut Maltha kom je er wel! Ook voor struikelvakken als Stati sti ek & de Bètavakken kun je op ons rekenen.

Schrijf je nu in viawww.insti tuutmaltha.nlOf kom langs op deVan Asch van Wijckskade 24.

BCN

zoektoproepkrachten

kijk op: bcn.nl/vacature

Heb je je bachelor afgerond? Kies dan voor een

master in Leiden of Den Haag.

Masterdag 9 november

Kom langs en maak kennis met de Universiteit

Leiden: 70 masters en meer dan 200 specialisaties.

Meld je aan op unileidenmasters.nl

Bij ons leer je de wereld kennen.

trajectum 121025.indd 2 18-10-12 14:49

WWW.SER.NL

Studeer je aan de universiteit, of aan het hbo ?

Gaat je scriptie over een sociaal-economisch onderwerp ?

Kijk dan voor handige literatuurlijsten en schrijftips op de SER-site.

DE SER SCRIPTIE- SERVICE HELPT JE OP WEG ! SCRIPTIE

SERV ICE

trajectum 120920.indd 2 14-09-2012 13:01:46

25102012 TRAJECTUM 04 29

WOO

RDKE

US

Elke editie van Trajectum kiest een HU’er vijf woorden uit een lijst van vijftien. Deze keer:

HORIZON‘Ik moet nog steeds mensen ver-tellen dat ik niet in een wit pak in het ziekenhuis rond ga rennen. Dat beeld van ‘hulpje van de dok-ter’ is hardnekkig, ook omdat een oudere generatie verpleegkundi-gen dat in stand houdt. Studenten gaan ook vaak met zo’n beeld de studie in. Pas later ontdekken ze hoeveel kanten je op kunt, ook met masters zoals nurse practitio-ner en verpleegkundig specialist. Zelf ga ik de kant op van de psy-chiatrie, niet zo’n populaire rich-ting. Toen ik net begon, werd in de collegezaal gevraagd wie de psychiatrie in wilde. Drie mensen staken hun vinger op – onder wie ik. Ik denk dat veel jonge studen-ten ernaartoe moeten groeien.’

AFHAAL

TE LAAT‘Ik besloot twee jaar geleden on-der het motto ‘nu is het nog niet te laat’ de switch te maken naar verpleegkunde. Ik ben gepromo-veerd bioloog, maar ik zag mezelf niet altijd in een lab proefjes doen. In mijn klas zitten ook men-sen van eind dertig of ouder. Als je er over nadenkt, is het eigenlijk nooit te laat om je leven om te gooien.’

GRENZELOOS

WORTELS‘Het is verschrikkelijk belangrijk waar je vandaan komt. Ik kom uit een warm nest, kreeg alles wat ik nodig had. Mensen met een psy-chiatrische ziekte hebben al een erfelijke kwetsbaarheid en het ontbreekt hun ook vaak aan een fijne opvoeding. Voor deze men-sen wil ik mij inzetten.Mijn ouders hadden vroeger pleegkinderen. Met het idee van ‘er zijn voor een ander’ ben ik op-gegroeid. Zij deden dat vanuit een christelijke inslag en, al ben ik zelf niet meer gelovig, dat idee zit er nog wel in.’

UITSLAPEN‘Dat zit er helaas al jaren niet meer in. We hebben een dochter van 4,5 en sinds kort een pleeg-dochter van bijna twee die altijd om zeven uur naast het bed staan. Wat dan wel weer leuk is: op za-terdagochtend gaan we samen naar kindergymnastiek.’

POLITIEK

VIND IK LEUK

ZONDE‘Het taboe op psychiatrische ziek-ten en stoornissen vind ik zonde. Mensen durven er niet goed over te praten en de maatschappij zegt: “een schop onder je kont kun je krijgen”. Ik heb patiënten gezien die hun hele familie en vriendenkring kwijt waren ge-raakt. Ik leer uiteraard om niet te dichtbij te komen, maar soms veeg ik ook een traan weg.’

LIEFDE

GENERATIEDING

TIC

UTRECHT

CRISIS

APP

DO

OR

TIR

ZA

H S

CH

NA

TE

R

SYMPOSIUM

40 jaar hbo-verpleegkunde

wordt op 2 november gevierd

met symposium en feest voor

medewerkers en (oud)studen-

ten. Kijk op Sharepoint/facul-

teit Gezondheidszorg voor

meer informatie. Ronald van den Heuvel (30)

Derdejaars duaal-student verpleegkunde, in opleiding bij het UMC voor verpleegkundige in de psychiatrie, voorzitter

van de opleidingscommissie, vader van twee dochters.

30 TRAJECTUM 04 25102012

Mooie verhalen

Op literair­muziek­theaterfestival Geen Daden Maar Woorden geeft schrijfster Maartje Wortel (1982) samen met muzikant Anne Soldaat een voorstelling. Ze leest zelf graag, heel graag, het liefst in bed met haar rug tegen de muur. De drie favoriete boeken die ze in 2012 las.

D O O R T I R Z A H S C H N AT E R

CULT

UUR

CULT

UUR

Iemand, Niemand en HonderdduizendLuigi Pirandello

Over de hoofdpersoon‘De hoofdpersoon heet Vitan­gelo Moscarda Op een dag maakt een vrouw een opmer­king over zijn neus die scheef zou staan. Dat heeft hij zelf nooit zo gezien en daardoor raakt hij in een stroomversnel­ling geobsedeerd door het feit dat iedereen hem anders ziet; je kunt iedereen zijn en tege­lijkertijd niemand. Dit boek is zo goed omdat we de hele dag over elkaar oordelen, maar een persoon is nooit eenduidig, hij is vaak vooral wat een ander van hem maakt.’ Favoriete passage‘De dingen zien met ogen die niet konden weten hoe andere ogen ze zagen. Praten en el-

kaar niet begrijpen. Het had geen enkele zin meer voor zichzelf iets te zijn. En niets was meer waar als geen enkel ding meer waar was voor zich-zelf. Iedereen nam het op zijn eigen wijze voor waar aan en eigende het zich toe om hoe dan ook, zijn eenzaamheid op te vullen en zijn leven op een of andere manier, elke dag weer, inhoud te geven.’ Waarom lezen?‘Omdat je nooit moet verge­ten dat er zoveel mensen zijn die alles en iedereen op hun eigen individuele manier be­naderen en daarover oorde­len. De waarheid bestaat niet. Lees dit boek, zodat je steeds opnieuw begrijpt dat wat jij denkt of ziet niet de enige manier is.’

POTVERDRIE!We mogen 2x2 vrijkaartjes weggeven voor dit fijne festi-val. Post uw lievelingsboek

op facebook.com/trajectum en wie weet zit je straks tegenover Arthur Japin.

25102012 TRAJECTUM 04 31

Mooie verhalen

Wie? Geen Daden Maar Woorden Festival Utrecht Wanneer? Zaterdag 3 november van­af 20 uur Waar? Theater Kikker, conceptstore Daens, Lunchroom Bigoli en de werfkelder van de Utrechtse Kinderboekwinkel Maar wat dan? Een avond met een mooie mix van literatuur, theater en muziek. (Met o.a. Circus Treurdier, Arthur Japin, Kamagurka, Ernest van der Kwast, Joke van Leeuwen, Janne Schra, Manon Uphoff en Maartje Wortel & Anne Soldaat) Kijk voor het hele programma op www.gdmw.nl/utrecht

A Clockwork OrangeAnthony Burgess

Over de hoofdpersoon‘In dit boek is dat Alex. Hij is heel agressief maar ook sym­pathiek. Dat is knap gedaan van de schrijver. Hij laat Alex bijvoorbeeld wild zijn van de muziek van Beethoven (gevoe­lige kant) terwijl hij ondertus­sen mensen neerslaat. Wat mooi is aan A Clockwork Orange is de vrije taal, zoals ook de Jeugd van Tegenwoor­dig met de taal omgaat. Zo is een vriend een Droekie en is melk Moloko. De band Moloko dankt haar naam aan dit boek.’ Favoriete passage‘De jeugd gaat voorbij, ja. Maar de jeugd is enkel zoiets als een dier zijn, zeg maar. Nee, het is niet zozeer als een dier zijn, als wel als zo’n ma-lenk speelgoedje dat je op de kermis kunt winnen, zo’n klein tjellowenkje van blik met een

veer erin en it zijn rug zo’n sleuteltje waarmee je het grrr grrr kunt opwinden, en dan is het weg, alsof hij zelfs loopt, o mijn broeders. Maar het is in een rechte lijn en botst steeds boem boem recht tegen din-gen op, en daar kan het niks aan doen. Jong zijn is alsof je zo’n malenk opwindpoppetje bent.’Waarom lezen?‘Zoals je ziet gebruikt Burgess zijn eigen taal, daar moet je even aan wennen, maar als je je eraan overgeeft is het heel fijn en juist bevrijdend en goed. Deze zin heb ik aange­streept omdat ik het mooi vind hoe de hoofdfiguur Alex hier praat over jong zijn. Je doet van alles en je weet vaak niet hoe of wat en waarom. Dat is ook het mooie aan jong zijn. Al wordt het volgens mij niet veel beter als je

Slaughterhouse FiveKurt Vonnegut

Over de hoofdpersoon‘Bobby Pilgrim denkt dat hij is ontvoerd door buitenaardse wezens die hem dingen heb­ben geleerd over de tijd. Het is een grappig en ontroerend boek over een man die op zijn eigen manier met het trauma van een oorlog om gaat.’ Favoriete passage‘Werkelijk allemaal. Dit boek is een prachtig geheel, heel grappig en ontroerend.

Daarom kies ik geen woorden van Vonnegut zelf, maar een gedicht dat hij aanhaalt op bladzijde 23. ‘I wake to sleep, and take my waking slow. I feel my fate in what I cannot fear. I learn by going where I have to go’ ­ Theodore Roethke. Dit gedicht heb ik sinds ik het gelezen heb, dagelijks in mijn hoofd.’ Waarom lezen?‘Ik heb er veel van geleerd, vooral het plezier en de vrij­heid van een verhaal, met daarachter vele diepe lagen die je aan het denken zetten. Daar houd ik erg van. Ik vind het niet prettig als een boek echt uit is als je het uit hebt.’

32 TRAJECTUM 04 25102012

AGEN

DA

AG

ENDA

WINACTIES2 x 2 Nachtgasten Special @ Stadsschouwburg *Speciaal voor de Culturele Zondag Jong, Jonger, Jongst presenteren de Nachtgasten een Nacht-gasten special. Met de nachtmerrie van iedere acteur: je tegenspeler kijkt je verwachtingsvol aan. Het is jouw beurt. Alleen heb jij geen idee wat je tekst is... Bij Nachtgasten horen de acteurs pas op de vloer welk verhaal zij moeten spelen. 28 oktober.

DO 25 OKTDiscussie en debatGeestverruimend De Nacht van Descartes over verslaving 14.00 en 20.15 – Gertrudiskapel WO 24 T/M ZO 28 OKTFestivalImpakt No More Westerns vanaf 11.00 – Diverse locaties UtrechtVR 26 OKT T/M 31 DECTentoonstellingRariteitenkabinet 11.00 tot 17.00 – UniversiteitsmuseumZO 28 OKTFestivalCulturele Zondag Jong Jonger Jongst vanaf 11.00 – Diverse locaties UtrechtMA 29 OKT ToneelDon Juan Noord Nederlands Toneel 20.00 – Stadsschouw­burg UtrechtWO 31 OKT T/M ZA 3 NOVDansSpiegel & Schweigman 19.00 en 21.30 – Theater Kikker

DO 1 NOVMusicalIk, Driss - de musical Moham­med Azaay, Mohammed Chaara e.a. 20.00 – Stadsschouwburg UtrechtZA 3 NOVFestivalGeen Daden Maar Woorden Passionate Bulkboek vanaf 20.00– Theater KikkerMA 5 NOVToneelBlind Date/In Kaart Theater Instituut Nederland 20.30 – Stadsschouwburg UtrechtWO 7 NOVToneelTramlijn Begeerte Toneelgroep Oostpool 20.00 – Stadsschouw­burg Utrecht

AMERSFOORT

DO 25 OKTMuziekInspirations - Songs by my

heroes Stevie Ann, singer­song­writer 20.30 – De FlintDansCity Rhythm Solid Ground Move­ment 20.30 – De Lieve VrouwVR 26 OKTTheaterEderveenzaamheid Arjen Ederveen Onemanshow 20.30 – De FlintAntigone co­productie van theatermaakster Ulrike Quade en choreografe Nicole Beutler 20.30 – De Lieve VrouwDO 1 NOVTheaterWe Vieren Het Maar Schudden, Try out 20.30 – De Lieve VrouwCabaretHet wonderlijke leven van Jackie Fontanel Kasper van Kooten 20.30 – De FlintZA 3 NOVMuziekJubilieumtour ‘Journey Through Time’ Kayak 20.30 – De Kelder

3 NOVEMNERKLASSIEK MET SLAGWERK Van Slag van LisztHou je van slagwerk en klas­sieke muziek? Kom dan naar Van Slag van Liszt in Vreden­burg Leeuwenbergh. Tijdens dit concert­met­een­verhaal laten Saskia Törnqvist en prijswinnaars van het TROMP en Liszt Concours jou nader kennismaken met de muziek die voor de componisten Liszt en Bartok een belang­rijke bron van inspiratie was.

3 NOVEMNER 28 OKTOBERCULTURELE ZONDAG Jong, Jonger, Jongst Wanneer ben je oud en wan­neer jong? Is jong zijn een­voudig? Hoe kijkt jong tegen oud aan. Wie inspireert wie? Deze vragen staan aan de wieg van de Culturele Zon­dag Jong, Jonger, Jongst! Naast het Trajectum­debat om 13.30 uur in de Winkel van Sinkel zijn er nog meer (veelal gratis) voorstellingen, concerten en films op ver­schillende locaties. Zie ook p. 16: Het Generatiedebat

28 OKTOBER 4 EN 11 NOVEMBER OPEN DAGEN AtelierrouteKunstenaars: nèt mensen. Onder deze noemer openen ruim 250 Utrechtse kunste­naars op zondag 4 en zon­dag 11 november hun ate­liers tijdens de Atelierroute Utrecht 2012. Dé kans om kunstenaars in hun eigen habitat te ontmoeten en te dwalen langs eigenzinnige schilderijen, verrassende beelden en veelbelovend design.

4 EN 11 NOVEMBER

i.s.m.

AGEN

DA

AG

ENDA

en choreografe Nicole Beutler 20.30 – De Lieve VrouwDO 1 NOVTheaterWe Vieren Het MaarTry out 20.30 – De Lieve VrouwCabaretHet wonderlijke leven van Jackie FontanelKooten 20.30 – De FlintZA 3 NOVMuziek

AGEN

DA

i.s.m.

AGEN

DA

AG

ENDA

AGEN

DA

i.s.m.

AGEN

DA

AG

ENDA

AGEN

DA

* Winnen? Check Sapsite.nl/winacties of Trajectum.hu.nl/cultuur

Ad

Fra

nzen

is d

oce

nt o

p d

e H

U

25102012 TRAJECTUM 04 33TRAA

TJES

COLU

MN

STUDIEHANDLEIDING

Twintig jaar geleden kwam je een klaslokaal binnen met verse studenten en je kondigde aan: ‘Over drie maanden doen jullie tentamen over de eerste tien hoofdstukken uit dit boek.’ Daarna begon je met je les en je studenten wisten wat hen te wachten stond. In de jaren daarna deelde je aan het begin van een lesblok soms een A4’tje uit met een schema waarin per les stond welke hoofdstukken en opgaven werden behan­deld. Als je de studenten ook nog een oud tentamen gaf, dan werd je op handen gedragen en kon je niets meer fout doen. Voor nieuwe collega’s is bovenstaand verhaal ongeloof­waardig. Ik heb hun vorige week de studiehandleidin­gen van het volgende blok gegeven met de opmerking: ‘Neem dit door, dan weet je wat er van je verwacht wordt’. De ene na de andere collega komt met allerlei vragen over de handleiding en ik besef opeens dat ons onderwijs razend complex is geworden. Ik heb een aan­tal studiehandleidingen bekeken en het zijn stuk voor stuk afschuwelijke gedrochten. Als je als student onbe­vangen en blij aan een blok begint, dan zakt de moed je in de schoenen bij het doornemen van zo’n studie­handleiding. Ik geef toe: er zijn wetboeken die nog ontoegankelijker zijn dan onze studiehandleidingen. Maar de student of collega die bijvoorbeeld denkt iets op te kunnen zoeken in het OER (Onderwijs Examen Reglement), komt meestal van een koude kermis thuis en moet doorzettingsvermogen tonen om de gezochte informatie te ontdekken.Schrijven we die studiehandleidingen echt voor onze studenten? Ze zijn gevuld met allerlei do’s-and-don’ts en de gevolgen als je een deadline overschrijdt. In ie­dere handleiding staan dezelfde competenties, waar we onze studenten voor opleiden (prima kopieer­ en plak­werk). De accreditatiecommissie zal er ongetwijfeld blij van worden, onze studenten slaan deze standaardtek­sten direct over. Ik heb slechts ervaring met twee facul­teiten en wie weet zijn er opleidingen, die een studie­handleiding opstellen zodat een student na lezing denkt: ‘Yes, deze module lijkt me helemaal te gek.’ Ben jij iemand die in aantrekkelijk en leesbaar Neder­lands je cursus of module weet te presenteren? Kun je mijn collega’s dan ook leren hoe ze dat moeten doen? Stuur je studiehandleiding naar me op en maak kans op een internationaal flesje rood.

Ad Franzen

VOORLEZERS GEZOCHTVoorleesExpress Utrecht zoekt enthou­siaste voorlezers en coordinatoren die vanaf januari 2013 willen bijdragen aan de taalontwikkeling van kinderen in de stad! Meedoen? Meld je vóór 16 november aan bij utrecht@voorleesex­press.nl

LEREN PRESENTEREN?Je presentatie­opbouw, powerpoint­gebruik, houding, stem, mimiek; alles komt aan bod in een groepsworkshop of individuele coachingsessie.Neem contact op met Tessa van Graf­horst via 06­42107366 of info@pioneer­presentations.nl

KLINIEK CONTACTLENZENHeb of wil je contactlenzen? Bij de HU­kliniek contactlenzen krijg je een deskundige aanmeting en controle voor alle soorten en korting op de aanschaf. Bel naar: 088 – 481 5777

SNEL HEES OF EEN

SCHORRE STEM?Moeilijk verstaanbaar of alles twee keer moeten zeggen? Meld je dan aan voor een gratis logopedieonderzoek, ­advies of ­behandeling in de opleidingskliniek logopedie. Bel naar: 088 – 4815 777

KLINIEK OOGZORGVermoeide ogen bij beeldschermwerk? Maak gebruik van de HU regeling & HU faciliteiten: GRATIS oogonderzoek & beeldschermbril via de kliniek van Oog­zorg op De Uithof. Voor een afspraak, bel: tel. 088 –4815 777

ISISLezing van Stichting I.S.I.S. over ‘Meesterschap over leven en dood’Maak van je leven een bewuste ervaring.16 oktober, 20.00 uur in De Kargadoor, Oudegracht 36, Utrecht. Toegang vrij.www.stichtingisis.org

Colofon

Trajectum, het redactioneel onafhan-kelijke magazine van de Hogeschool Utrecht, verschijnt elke twee weken, behalve in de vakanties.

Redactie-adres

Bezoekadres: Padualaan 99, kamer 3S.140, UtrechtPostadres: Postbus 8611,3503 RP UtrechtTel: (088) 481 66 90E-mail: trajectum@hu.nl Website: www.trajectum.hu.nl Redactie

Janny Ruardy (hoofdredacteur, (088) 481 66 92,janny.ruardy@hu.nl)Marc Janssen (eindredacteur, (088) 481 66 93,marc.janssen@hu.nl)Gerard Rutten (redacteur, (088) 481 66 94,gerard.rutten@hu.nl)Tirzah Schnater(redacteur, (088) 481 66 95,tirzah.schnater@hu.nl)Maarten Nauw(webredacteur, (088) 481 66 96maarten.nauw@hu.nl)Nettie Peters(redactie-assistent, (088) 481 66 90nettie.peters@hu.nl)Columnisten

Ad Franzen, Sjoerd Arends,Roos BarneveldCover

Coen VisserFotograaf

Kees RuttenVormgeving

Karel OostingAdvertenties

Bureau van Vlietzandvoort@bureauvanvliet.com, tel: 023 - 571 47 45fax: 023 - 571 76 80 Abonnementen

e 35,– per jaargang (of deel daarvan) Druk

BDU, Barneveld Redactieraad

Sjoerd Arends, Sebastiaan Hameleers, Ad van Liempt, Maarten van der Linde, Patricia Veldhuis, Hendrien van de Weert

Trajectum is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau

© TrajectumAuteursrecht voorbehouden. Het is verboden om zonder schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur artikelen of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen.

34 TRAJECTUM 04 25102012

PRIK

BORDServiceberichten,

speciaal voor mede -werkers en studenten

van de hogeschool. Ook een bericht,

oproep, mededeling, uitnodiging of

boodschap? Mail Trajectum@hu.nl

o.v.v. ‘servicebericht’.

Volgende trajectum verschijnt 8 november. Deadline in te leveren servicebericht uiterlijk

1 november.

www.bruinsma.nl

De grootste verkeersschool van Midden-Nederland

030-2510864

• Een goede rijopleiding volg je maar één keer in je leven!

• Al meer dan 40 jaar toon -aan gevend, innovatief en betrouwbaar!

• Wij hebben als één van de weinige rijscholen het Bovag 3-sterren kwaliteitslabel!

CARPE

Win een iPadDoe mee aan de CARPE woord­merk wedstrijd en win een iPad.Ben jij creatief en vind je het leuk om te ontwerpen? Doe dan mee aan de CARPE woordmerk wedstrijd.Lees meer over de wedstrijdregels en criteria op www.carpenetwork.org

STUDIUM GENERALE HU

TEDxUtrechtHet thema van de allereerste TEDxUtrecht is ‘Full creative potential’. Conferenties van TED (‘Technology, Entertainment, Design’) worden wereldwijd be­schouwd als broedplaatsen voor creatieve en innovatieve oplos­singen die de wereld verbeteren. TEDxUtrecht geeft daar invulling aan met een zorgvuldig samen­gestelde, bijzondere verzameling sprekers. Naast Massoud Hassani en Andrei Herasimchuk zullen on­der andere Brendan Dawes, Reint Jan Renes, Kars Alfrink en Todd Kashdan acte de présence geven.Datum: 8 november / Locatie: Stadsschouwburg Utrecht / Kosten: € 75,­­ / Meer info en aanmelden: www.tedxutrecht.com

ZESTOR/ECHO

Challenging Diversity Award 2012 De Challenging Diversity Award is een landelijke stimuleringsprijs voor medewerkers uit het hbo die zich succesvol inzetten voor diver­siteit binnen hun hogeschool. Dit jaar staat de docent in de schijn­werpers. Gezocht wordt: een brug­genbouwer, die tussen studenten en/of collega’s met verschillende culturele achtergronden verbindin­gen legt en die ervoor zorgt dat iedereen meetelt en de kans krijgt zich volledig te ontplooien. Ieder­een kan een docent voordragen, zowel studenten als medewerkers.Voordracht: voor 1 november 2012, aanleveren bij annemijn.vanbokhoven@hu.nl. Meer info: www.diversiteit.hu.nl

STUDIUM GENERALE UU

Sociaal ondernemer-schap en innovatieOndernemend zijn met winstoog­merk en met een sociale doelstel­ling: hoe breng je zo’n klimaat op gang en zorg je dat ondernemers kunnen groeien? Innovatielabs dragen kennis en kunde over en ook studenten zijn lokaal actief. Met prof. dr. Erik Stam (Utrecht University School of Economics), ir. Peter Linde (Bestuurs­ en Or­ganisatiewetenschap, UU), Thekla Teunis (oprichter Stichting Move), Peter Giesen (Volkskrant) en Geertje van Keulen (SIFE). Pieter Hilhorst (journalist, presentator, ombudsman) leidt het debat.Dinsdag 30 oktober / Tijd: 20.00 ­ 21.30 uur / Locatie: Aula, Acade­miegebouw, Utrecht / Meer info: www.sg.uu.nl/programma

DIGITALE ZORG/ZONMW

Scriptieprijs in de zorg: Ruimte voor innovatieDit jaar wordt er weer een scrip­tieprijs georganiseerd voor de gezondheidszorg. De prijs is zowel voor bachelor­ als masterstu­denten bedoeld en richt zich op ICT en eHealth innovaties. Naast praktische uitvoerbaarheid en implementatie beoordeelt de jury de scripties ook op creativiteit en maatschappelijke impact. Inzen­den is mogelijk tot 31 januari 2013 via www.ruimtevoorinnovatie.nl De winnaar ontvangt een geld­prijs (€ 1.500,­) en een implemen­tatietraject om de resultaten van de scriptie verder uit te werken en te implementeren.Meer info: www.digitalezorg.nl/digitale/scriptieprijs­in­de­zorg­ruimte­voor­innovatie/

In memoriam

Chris SchrijnerOp dinsdag 2 oktober jl. is Chris Schrijner overleden, onze oud­collega en oud­directeur van de SOL. Chris is 80 jaar geworden.

Chris is ongelofelijk belangrijk geweest voor onze leraren­opleidingen. Chris stond aan de wieg van de Stich­ting Opleiding Leraren, de SOL, voorloper van Instituut Archimedes. De SOL was een van de eerste Nieuwe Leraren Opleidingen, de eerste fulltime lerarenopleiding voor het voortgezet onderwijs. De NLO’s braken radicaal met de oude modellen van leraren opleiden. Chris stond een democratische opleiding voor ogen, waarin de studenten medezeggenschap over hun opleiding hadden en intensief voorbereid werden op hun plaats in het geheel van de school, in het lerarenkorps en op hun plaats in de maatschap­pij. Voor Chris was de ontwik­keling van een echt nieuwe lerarenopleiding een grandioos persoonlijk avontuur. Hij heeft een groot deel van zijn idealen kunnen waarmaken.

Als persoon was Chris bepaald bijzonder. Hij wilde tegenge­sproken worden en was altijd bereid naar kritiek te luisteren en die serieus te nemen. Hij was in de jaren zeventig de belangrijkste NLO­directeur. De SOL werd onder zijn leiding de eerste volwassen Hogere Beroepsopleiding, die als voor­beeld diende in het ontstaan­sproces van het HBO. Als toen­malige directeur van de SOL is Chris ook een van de founding fathers van de Hogeschool Mid­den Nederland, de voorganger van de HU. Om alles wat Chris Schrijner betekend heeft voor de lerarenopleidingen, denken we met dankbaarheid aan hem terug.

25102012 TRAJECTUM 04 35

DECA

AN

Q: Hoi decaan, wat een feest hebben wij gehad toen bekend werd dat de langstudeerboete niet doorgaat. Maar de kater was minstens zo groot toen ik bij de afschrijving van het collegegeld merkte dat ik die boete nog steeds betaal. Dat mag toch niet? Hoe zit dat eigenlijk? Die afschaffi ng wordt toch zeker niet weer terug-gedraaid? Vanaf 1 januari 2013 zou ik ook al geen recht meer hebben op een studenten OV-chip. Wordt dat nu ook terug gedraaid?

A: Mooie meevaller inderdaad voor jou en met jou veel andere studenten. Maar wacht nog even met het uitgeven van het geld dat je hiermee bespaart. De kans lijkt in­derdaad groot dat de langstudeerboete van de baan is. Op het moment dat ik dit schrijf, is daarover een brief gestuurd naar de hogescholen en universiteiten door staatssecretaris Halbe Zijl­stra. Ook de Tweede Kamer heeft zijn goedkeuring al gegeven aan de afschaffi ng. De HU wacht nu op het signaal dat de reeds geïnde langstudeerboete terugbetaald kan worden. Ga er maar vanuit dat tot actie overgegaan zal worden zodra dat signaal ontvangen is. Er zijn zelfs berichten dat dit voor 1 november zou kunnen gebeuren. De langstudeermaatregel staat los van de studiefi nanciering. In gewijzigde wetgeving over studiefi nanciering is vastgesteld dat het gebruik van het studenten OV­reisproduct beperkt gaat worden. Je mag maximaal vijf jaar je OV­kaart gebruiken als je een vierjarige hbo­opleiding volgt. Je kunt erop rekenen dat het gebruik van de studenten­OV voor jou vanaf 1 januari a.s. echt stopt. Er is geen enkel signaal dat erop wijst dat dit niet door gaat.Daarnaast heeft het nieuw te vormen kabinet het voornemen om de prestatiebeurs om te vormen tot een sociaal leenstel­sel. Hoe dat eruit gaat zien, is nog niet duidelijk. Wel wordt in de pers gesuggereerd dat dit nieuwe systeem alleen zou gaan gelden voor studenten die nog gaan starten met studeren in het hoger onderwijs. Maar ook daarover is nog geen zeker­heid te geven. Het lijkt, hoe dan ook, voor iedereen die nu nog studeert of gaat studeren, verstandig om alle mogelijkheden om geld te (be)sparen aan te grijpen.

Jaap van Weenen

TIP:www.langstu-deren.hu.nl

PARNASSOS

Cabaretpodium: Johan GoossensHet is crisis en Johan sollici­teert bij een ROC. Een jaar lang gaat hij door detectiepoortjes naar zijn werk. Van de jongeren die hij lesgeeft, heeft de helft een taakstraf en de rest een enkelband. Een voorstelling die gebaseerd is op de ervaringen van Goossens in de klas. Win­naar van het Groninger Cabaret Festival.Datum: 9 november / Aanvang: 20.30 uur / Locatie: Parnassos Cultuurcentrum, Kruisstraat 201 / Entree: € 12/ € 8 (studenten) / Meer info: www.parnassos.nl

PARNASSOS

PROFsessie U JazzVereniging U Jazz zet de traditie die ooit op het SJU Podium be­gon voort. In de sfeervolle bar van Parnassos organiseert U Jazz in samenwerking met Parnassos elke laatste woensdag van de maand PROFsessie U Jazz: een jamsessie voor (semi­) professio­nele muzikanten, met telkens een gastsolist, bekend in de nationale en internationale jazz. Met deze keer de Utrechtse saxofonist Ad Colen.Datum: 31 oktober / Aanvang: 21.00 uuur / Locatie: Bar van Par­nassos Cultuurcentrum, Kruisstraat 201 / Meer info: www.parnassos.nl

PARNASSOS

Korte najaarscursussen Het cursusseizoen van Parnassos is weer in volle gang. Heb je het begin gemist, maar wil je graag nog iets leuks doen dit najaar? Vanaf eind november start een aantal korte cursussen waarvoor je je nog kunt inschrijven. Wat dacht je van Braziliaanse zang, Manga tekenen, Flamenco, Visagie of Websites maken met Wordpress? Maar er is nog veel meer! Kijk voor het complete overzicht op de site van Parnassos. www.uu.nl/parnassos > cursussen

HU

Open dag of andere voorlichtings-activiteitenBen je geïnteresseerd in een opleiding bij Hogeschool Utrecht en wil je meer informatie? Je bent van harte welkom op de eerst­volgende open dag zaterdag 10 november. Tussen 10.00 uur en 15.00 uur krijg je informatie over opleidingen, kun je praten met docenten en proef je de sfeer bij Hogeschool Utrecht.Meer info, ook over andere voor­lichtingsactiviteiten: m.voorlichting .hu.nl

IPSU

Eetgroep Spek en BonenKom gezellig eten bij de Eetgroep Spek en Bonen van het studen­tenpastoraat. Iedere donderdag om 18 uur kun je aanschuiven. Een leuke gelegenheid om nieuwe mensen te ontmoeten. Geef je wel van te voren op bij studentenpastor Jasja Nottelman, eug@nottelman.net

URECHTINC E.A.

StartupweekendutrechtHeb jij een sustaintable idee of lijkt het jou een uitdaging om anderen te helpen hun duurzame concept te verwezenlijken, sluit dan aan bij de wereldwijde be­weging die binnen 3 jaar al meer dan duizenden startups heeft voortgebracht. Het thema van dit jaar, ‘Ideas that last’, richt zich op sustainability. In minder dan 54 uur worden diverse duurzame bedrij­ven gelanceerd. Doe mee en start een innovatieve startup onder begeleiding van ervaren coaches en inspirerende sprekers.Periode: 16 ­ 18 november 2012 / Plaats: Utrecht / Meer info: www.startupweekendutrecht.nl ofJeroen van Duffelen: 06 2854 1275, jeroen.vanduffelen@utrech­tinc.nl

In de rubriek FAQ geven studentendecanen Marianne Hamel, Frans Meeuwsen en Jaap van Weenen antwoord op veel gestelde vragen van studenten. Je kunt bij jouw eigen decaan terecht voor informatie, advies en hulp over en bij je studie. Maar ook bij bijzondere persoonlijke omstandigheden en fi nanciële en mate-riële vragen. De studentendecanen hebben een onafhankelijke positie en gaan uit van de belangen van de student. Kijk op de studenten decanen-site op Sharepoint voor meer informatie.

24/7

Oo

k ee

n ke

er in

dez

e ru

bri

ek?

Gee

f je

op

via

tir

zah.

schn

ater

@hu

.nl

ZATERDAG

Met mijn moeder naar het

eeuwfeest van ons familie-

bedrijf. De deuren maken in

één klap duidelijk waarom:

12 x 5 = 6 x 5 + 6 x 5.

ZONDAG Op mijn laatste herfst-vakantiedag wil ik eigenlijk niet rekenen. Maar ja, op de tennis-baan moet toch iemand de stand bijhouden?

MAANDAGVandaag moet ik opgaven voor Bartjens Rekendictee maken, maar mijn herfstvakantie begint met een lekkende radiator. Na hoeveel druppels heb ik een badkuip vol? Een snelle monteur stopt het onheil.

DINSDAG

In gesprek met studenten van de academische

Pabo die op de Hilversumse Lorentzschool

onderzoek doen. Hun tomeloze energie en

enthousiasme zijn omgekeerd evenredig met

de lengte van hun onderzoekstijdpad.

WOENSDAGVergadering van de werkgroep geschie-denis van het reken-wiskundeonderwijs.

We bereiden het jaarlijkse symposium voor. Hoeveel bezoekers hebben we

nodig om budgettair neutraal te blijven?

DONDERDAGDe hele dag gewerkt aan mijn voordracht

voor de opleidersdag voor pabodocenten

rekenen-wiskunde. ’s Avonds lekker muziek maken. Maar ook dat

gaat niet zonder tellen: kruizen, rusten, maat-

soorten…

Ik ben Marjolein Kool (54), hogeschoolhoofddocent rekenen-wiskunde bij pabo-instituut Theo Thijssen, locatie Amersfoort, maar ook regelmatig in De Uithof. Op 23 november presenteer ik de landelijke finale van Bartjens Rekendictee. Mijn hobby’s zijn tennis, skiën, saxofoon, light verse en ik ben besmet met een heftig rekenvirus.

VRIJDAG Naar de Escher-tentoon-

stelling in Soestdijk. Mooie vlakvullingen! Hoeveel

rechthoeken van 20 bij 36 centimeter zijn minstens

nodig om er een vierkant mee te kunnen vullen?