Trainingsfysiologie. Principe van overload, supercompensatie en aanpassingsprocesse

Als het lichaam in voldoende mate wordt belast en er schade plaatsvindt zal het zich opbouwen en zorgen dat het de volgende keer een hogere belasting aankan. Dit vormt de basis van een trainingsprogramma. In dit hoofdstuk wordt hier op ingegaan en wordt ook besproken wat rust na een training betekent voor de opbouw van het lichaam.

Overload betekent het proces waarbij een spier systematisch wordt blootgesteld aan verhoogde lichamelijke stress om zich te ontwikkelen. De spier past zich zo goed mogelijk aan waardoor een verbetering zal optreden. Wanneer een spier zich heeft aangepast moet er opnieuw een hogere stress worden gevraagd om nog meer verbetering te ontwikkelen. Deze methode kan worden gebruikt in het opbouwen van spierkracht, maar ook voor het opbouwen van uithoudingsvermogen. Daarom is het ook niet zinvol om dezelfde training keer op keer te herhalen, er moet een duidelijke opbouw inzitten. Specificiteit is een heel belangrijk aspect om mee rekening te houden als coach. Als je uithoudingsvermogen wilt trainen heeft het geen zin om uren te besteden aan krachttraining. Het is daarentegen wel belangrijk om afwisselende trainingen te hebben om de monotonie te doorbreken en de roeiers gemotiveerd te houden. Afwisselende trainingen voorkomt ook overbelastingblessures door te veel eenzijdige bewegingen. Overcompensatie refereert aan de mogelijkheid van het lichaam om zich aan te passen aan een bepaalde belasting. Het lichaam zal zich namelijk aanpassen aan de belasting waaraan hij is blootgesteld. Als er keer op keer met 100 kg gewichten wordt gewerkt zal het lichaam in de herstelfase zich zo aanpassen dat hij deze belasting na verloop van tijd aankan. Het heeft echter geen zin om keer op keer met 100 kg te werken om vervolgens 200 kg op te willen tillen. Wil je dat bereiken dan zul je ook daadwerkelijk met 200 kg gewichten moeten werken. Dit vormt de basis van elk trainingsprogramma. Het is belangrijk om te weten dat de effecten van overload en overcompensatie ontstaan in de herstelfase, en niet tijdens de training zelf! Als er niet voldoende wordt hersteld zal het lichaam niet de mogelijkheid hebben om zijn energievoorraad op te bouwen, waardoor de volgende training vermoeiend begint. Het lichaam heeft zich nog niet voldoende aangepast aan de belasting Als dit wordt volgehouden zal er uiteindelijk overbelasting optreden. voor hersteltijden zie het hoofdstuk Herstel na belasting. In de herstel fase, de rustfase, zal het lichaam zich niet alleen aanpassen aan de belasting waar mee gewerkt is, het lichaam zal zorgen dat hij de volgende keer een nog hogere belasting aankan. Belangrijk is dus wel dat de belasting hoog genoeg is dat er een zekere schade in het lichaam bereikt wordt. Alleen dan zal het lichaam zich aanpassen aan de belasting. Trainen met een te lage belasting waarbij geen schade wordt veroorzaakt in het lichaam heeft geen verhoogde prestaties tot gevolg. Overbelasting kan op twee manieren veroorzaakt worden. Of de sporter traint te veel. Of de herstelfase na de training is te kort. Dit gaat dan gepaard met een snellere vermoeidheid en minder presteren. Vaak wordt de snellere vermoeidheid door de roeier als onvoldoende training geïnterpreteerd en wordt de training nog opgevoerd met als gevolghet ontstaan van een neerwaartse spiraal. De duur van het herstel na inspanning is zeker niet altijd gelijk. Het herstel duurt langer naarmate er

meer trainingsarbeid is verricht.

pagina 1 van 2Trainingsfysiologie. Principe van overload, supercompensatie en aanpassingsproce...

Ook andere factoren zoals infecties, allergische reacties en psychologische belasting (stress) beïnvloeden het herstel. De herstelduur is individueel verschillend en afhankelijk van de trainingsfase waarin de roeier zich bevindt. Verder verlopen de herstelprocessen niet in alle weefsels even snel. Zo herstelt spierweefsel bv. veel sneller dan bot of kraakbeen. Hier wordt uitvoeriger ingegaan in het hoofdstuk Trainingseffecten op lichaamsweefsel. Overbelasting ontstaat niet alleen door de training. Ook het blootstaan aan stress in het alledaags leven draagt bij aan overbelasting. We zullen hier uitvoeriger ingaan in het hoofdstuk Overtraining.

pagina 2 van 2Trainingsfysiologie. Principe van overload, supercompensatie en aanpassingsproce...