PraxisP Team Gezinsgerichte Hulp 2020 - Versie 3

Versie 3

Het virus COVID-19 heeft de hele wereld in zijn greep.

Ieder land stelt maatregelen in om de situatie zo goed

mogelijk onder controle te houden. Omwille van deze

maatregelen zijn veel kinderen en jongeren met autisme

plots voltijds thuis.

De zorg voor kinderen en jongeren met autisme valt

geheel of meer dan voorheen op hun ouders. In dit

document worden tools en tips gebundeld die in deze

coronatijd ondersteuning kunnen bieden.

Tools en tips voor kinderen en jongeren

met autisme en hun ouders tijdens

COVID-19 pandemie

PraxisP Team Gezinsgerichte Hulp 2020 - Versie 3 2

Wat gebeurt er? Waarom zit iedereen thuis?

Algemene tips voor ouders om deze coronatijd te doorstaan

Structureren en invullen van het dagelijks leven

In gesprek met je kind over corona

Professionele hulpverlening

Mondmaskers gebruiken

Op korte tijd is er zoveel veranderd dat wie-, wat-, waar-, wanneer- en hoe-vragen onvermijdelijk gesteld

worden. Inclusion Europe biedt gemakkelijk te lezen informatie over het Corona-virus. Je kan sociale

leerverhalen en filmmateriaal gebruiken om de huidige situatie en bijkomende maatregelen uit te leggen.

Hieronder vinden jullie voorbeelden voor zowel jongere als oudere kinderen. Klik gerust op de verschillende

links en kies datgene dat het meest geschikt lijkt voor jouw kind(eren). Je kan er natuurlijk ook een activiteit

van maken en met je kind(eren) zelf iets maken.

Pagina 2

Pagina 3

Pagina 3

Pagina 4

Pagina 5

Pagina 6

Jongere kinderen

SOCIAAL LEERVERHAAL OF POSTER

E-book over het coronavirus (bron: Gottmer)

Sociaal leerverhaal (bron: Carol Gray; vertaling PraxisP)

Poster maatregelen (bron: Kathleen Amant)

Poster Wanneer mag ik het huis uit

FILMMATERIAAL

Filmpje met uitleg over corona

(bron: Universiteit Leiden)

Prentenboek Corona's op gezinsvakantie

(bron: Eline Claeys)

Animatiefilmpje hoesten en niezen in het Engels

(bron: MocomiKids)

Liedje Was je handen met Han de Wasbeer

Filmpje over wat te doen met angst en zorgen

over corona (6-12j) (bron: Universiteit Leiden)

Oudere kinderen

SOCIAAL LEERVERHAAL OF POSTER

E-book over het coronavirus (bron: Gottmer)

Sociaal leerverhaal (bron: Carol Gray; vertaling PraxisP)

Poster over wat te doen bij niezen of hoesten

(bron: Scottish Autism; vertaling PraxisP)

Poster correcte techniek handen wassen

(bron: WHO; vertaling PraxisP)

Poster redenen om het huis te verlaten

FILMMATERIAAL

Experiment hand voor de mond (bron: Het Klokhuis)

Zelf uit te proberen Zeep Coronavirus experiment

(bron: Inspirerend Gekwebbel)

Handen wassen: doe het goed en vaak

(bron: RIVM Nederland)

Zelf uit te proberen correcte techniek om handen te

wassen (bron: Harjinder Singh)

Deze bijzondere tijd vraagt veel aanpassingsvermogen. We weten dat aanpassen aan een nieuwe context

voor mensen met autisme een uitdaging kan zijn. Herhaal daarom zo vaak als nodig de nieuwe afspraken

en oefen ze in met je kind(eren) of spreek een vast moment in de week af waarbij je samen overloopt welke

maatregelen nog gelden.

Wat gebeurt er? Waarom zit iedereen thuis?

Inhoud

PraxisP Team Gezinsgerichte Hulp 2020 - Versie 3 3

Structureren en invullen van het dagelijks leven

Een specifieke uitdaging ligt in het structureren en invullen van het dagelijkse leven. Er zijn verschillende online

hulpmiddelen. Je kan dagschema’s printen of zelf tekenen. Je kan gebruik maken van allerlei online tools om de

planning te visualiseren. En daarnaast zal er heel wat extra vrije tijd ingevuld moeten worden.

Stappenplan dagstructuur (bron: Geef me de 5)

Dagschema

(bron: Nederlandse

Vereniging voor Autisme)

DAGSCHEMA’S

Pictoselector, pictostudio of

in Google bij de zoekterm

“pictogram” toevoegen

Het invullen van vrije tijd kan een uitdaging zijn. In dit document vind je inspiratie

voor jong en oud, om samen of alleen uit te

voeren.

Als ouder ken jij je kind het beste en weet je wat hij/zij wel of niet kan. Het kan nodig zijn om een voorselectie te

maken. Daarnaast bestaan er verschillende mogelijkheden om je kind te helpen bij het structureren en het

kiezen van de activiteiten; je kan eventueel een keuzebord of keuzeschrift maken. Je kan daarbij een foto maken

van al het aanwezige speelgoed bij jullie thuis.

VISUALISATIE VRIJE TIJD

Algemene tips voor ouders om deze coronatijd te doorstaan

Creëer een positieve context (bron: Peter Vermeulen)

Om te vermijden dat je kinderen overstelpt worden met allerlei informatie, beperk je dit best tot één of

twee - liefst vaste - momenten per dag. Ga bij je kinderen na met welke vragen ze zitten.

Betrouwbare bronnen: Officiële corona-website Vlaanderen ; Officiële corona-website België ;

Advies over (verzorging van) besmette/zieke mensen/kinderen thuis ; Meertalige informatie ;

Informatie voor ouders door Agentschap Opgroeien

Zorg voor een tegengewicht van al het negatieve door elke avond als gezin of samen met je kind 3 positieve

of goede dingen van de dag te benoemen. Je kan dit luidop benoemen, je kan het bijhouden op een groot

blad of bij oudere kinderen kan je gebruik maken van een reflectiedocument (bron: Geertje Meijer).

Zorg dragen

Draag zorg voor jezelf en elkaar als gezin. Het Rode Kruis geeft enkele tips om jezelf en je naasten te beschermen

en 6 tips voor het omgaan met stress in tijden van corona. Het Vlaamse Instituut formuleert 7 tips gezond leven.

De 5 tips van 1712 kunnen helpen bij het omgaan met conflicten in het gezin.

PraxisP Team Gezinsgerichte Hulp 2020 - Versie 3 4

Leg op een kindvriendelijke manier uit

wat er aan de hand is, eerder dan hen

‘ervoor te beschermen’. Een duidelijke

uitleg voorkomt dat kinderen de onduide-

lijkheid zelf gaan invullen en zichzelf bang

maken. Wees realistisch; als ze vragen

wanneer dit voorbij zal zijn, kan je best

antwoorden dat je begrijpt dat het verve-

lend is, maar dat je het zelf ook niet weet.

Gebruik neutrale taal en vermijd zoveel

mogelijk negatief geladen termen zoals

gevaarlijk, dodelijk, ramp, vreselijk.

Erken wel hun negatieve gedachten, maar

plaats ze in een nieuw kader. Als je kind

zegt ‘ik mis mijn vrienden van school’ zeg

dan ‘ik weet dat het moeilijk is om deze

dingen niet meer te doen’ en haal dan iets

aan dat nu wel kan, bijvoorbeeld: ‘maar is

het niet leuk dat we nu samen thuis kun-

nen blijven en bakken’ of ‘ik ben heel blij

dat we nu tijd hebben om elke dag samen

te wandelen’.

Probeer gevoelens niet weg te wuiven:

bang zijn is normaal en kinderen moeten

dit net zoals elke andere emotie kunnen

voelen. Het is belangrijk dat je de

gevoelens niet gaat minimaliseren door

zaken te zeggen als ‘daar moet je je geen

zorgen over maken’ of ‘doe niet zo gek,

het komt wel goed’. Benoem en erken

hun emoties: ‘ik zie dat je je zorgen

maakt. Soms maak ik mij ook zorgen en

dat is normaal en ok’.

Nog meer dan anders zal je kind nu naar

jou kijken en zien hoe je reageert op de

zaken. Beschouw jezelf als een model-

voorbeeld. Zeg tegen je kinderen wan-

neer je je angstig/gespannen voelt, en zeg

hen wat je eraan gaat doen. Je kan hen

bijvoorbeeld meenemen om te wandelen

en nadien aangeven dat je je veel beter

voelt.

In gesprek met je kinderen kan je deze tips hanteren (bron: The Early Childhood, Ierland)

In gesprek met je kind over corona

PraxisP Team Gezinsgerichte Hulp 2020 - Versie 3 5

Professionals uit de hulpverlening proberen volop om beschikbaar te zijn voor jullie kinderen. Vraag bij huidige

hulpverleners na of er mogelijkheden zijn om de begeleiding verder te zetten op een ‘online’ manier. Vaak zijn

aanpassingen nodig, bijvoorbeeld door sessies op te splitsen in kortere sessies via beeldbellen. In onderstaand

kader een overzicht van bestaande online chat– en telefoonhulp.

Autismechat chat tussen 10u-22u

Autismetelefoon maandag tot en met donderdag 9u-12u30 en 19u30-22u30 (vrijdag 13u30-15u30)

JAC chat tussen 11u en 20u

AWEL chat tussen 18u-22u (behalve op zondagen) / bel 102 tussen 16u-22u (woensdag vanaf 14u)

Teleblok chat tussen 18u-23u

1813 zelfmoordlijn chat tussen 18u30-22u

1712 bij vragen over geweld chat maandag tot en met donderdag tussen 13u-20u / bel 1712

maandag tot en met vrijdag tussen 9u-17u / mail 24/7 bereikbaar

Tele-Onthaal chat tussen 18u–23u; op woe & zo vanaf 15u / bel 106 24/7 bereikbaar

CLBch@t chat ma - di - wo - do van 14u-21u

CAW chat maandag tot vrijdag 11u-20u / bel 0800 13 500 tijdens kantooruren

1813 zelfmoordlijn chat elke avond 18u30-22u / bel 106 24/7 bereikbaar

Als jongere of ouder kan je in Vlaams-Brabant bij vragen rond psychische klachten ook terecht bij een nieuwe

hulplijn Kinderpsychiatrie. Deze hulplijn is opgericht naar aanleiding van de coronapandemie en beschikbaar

van maandag tot vrijdag, telkens van 9u tot 17u.

Professionele hulpverlening

PraxisP Team Gezinsgerichte Hulp 2020 - Versie 3 6

Het gebruik van het mondmasker door anderen kan spannend zijn voor je kind. Peter Vermeulen geeft in een

filmpje enkele tips aan ouders. Het kan zijn dat je kind mondmaskers gaat linken aan ‘ziek zijn’, ‘gevaar’,

‘sterfte’ of misdadigers die hun gezicht willen bedekken.

Leg het bijvoorbeeld als volgt uit:

‘Mensen dragen een masker wanneer ze de fysieke afstand niet kunnen behouden. Mensen doen dit

dus uit vriendelijkheid en zorg voor andere mensen.’

‘Het is niet omdat mensen hun mond niet meer zichtbaar is dat ze sowieso boos zijn. Het kan zijn dat ze

aan het lachen zijn. Sommige mensen kijken bezorgd, maar dit is heel normaal in deze tijd. De meeste

mensen die je tegenkomt op straat, ken je niet en kunnen dus ook niet boos zijn op jou.’

Visualiseer deze uitleg door afbeeldingen te tonen van mensen met een mondmasker of maak een sociaal

leerverhaal. Je kan ook op je eigen mondmaskers een glimlach tekenen.

Mondmaskers gebruiken

Informatie en extra tips over het gebruik van mondmaskers (bron: Vlaamse Vereniging Autisme):

Hoe maak en gebruik je een mondmasker? Zie maakjemondmasker.be

Hoe maak en gebruik je een venstermaskerpatroon om de mond of mimiek van anderen te kunnen zien.

Visueel materiaal: Wanneer neem je een nieuw mondmasker? ; Hoe draag je een stoffen mondmasker? ; Hoe was je een mondmasker?

Vind je kind de lintjes aan zijn of haar oren vervelend? Oorbuddies of andere hulpmiddelen kunnen

hierbij helpen. Je kan ook knopen op de pet bevestigen waaraan de elastieken vastgemaakt worden. Een

gelaatsscherm maakt de mimiek en mondbeweging zichtbaar. Het scherm kan ook vastgemaakt worden

aan een hoedje.