Toekomstvisie Bergen-NH Analyse en Prognose

TOEKOMSTVISIE BERGEN

ANALYSE EN PROGNOSES

TOEKOMSTVISIE BERGEN-NH 2040

ANALYSE EN PROGNOSES

Datum: 13 maart 2013Versie: 2013.008

2040

13 maart 2013

Toekomstvisie Bergen 2040, Analyse en prognoses, versie 2013.008 2

Proloog Met de toekomstvisie Bergen 2040 kijken we bijna 28 jaar vooruit. Een aanzienlijke periode. Een tijdsspanne waarin naar alle waarschijnlijkheid heel wat gebeurt. Want als we een zelfde periode terugblikken, naar 1985, zien we op hoofdlijnen een wereld waarin de Koude Oorlog nog op haar hoogtepunt was. Gorbatsjov werd leider van de USSR en in dat jaar was de eerste ontmoeting tussen hem en Reagan. De Amerikanen lanceerde voor het eerst de Space Shuttle. Het conflict in het Midden Oosten was volop gaande. Kapingen door de PLO. Bombardementen door Israel en de burgeroorlog in Libanon, waar ook Nederlandse Blauwhelmen zaten, leidden wereldwijd tot spanningen. De wereldbevolking telde circa 4,8 miljard mensen. Een groot deel van de wereldbevolking leed honger en als wereldwijde actie werd in 1985 het concert Live Aid georganiseerd. Atari lanceerde haar personal computer, de Amiga, en Microsoft lanceerde voor het eerst Microsoft Windows. Het gebruik van mobiele telefonie stond nog in de kinderschoenen. In Nederland werd een nieuw netwerk in gebruik genomen. Dit netwerk bood een capaciteit van 50.000 gebruikers. (Pas in 1989 was deze volledig benut). Frankrijk, Duistland en de Benelux sloten het Schengenverdrag, waarmee vrij verkeer van mensen en handel werd geregeld. In Nederland wordt voor het laatst een Formule 1 race op Zandvoort gereden. Kneteman wint de Amstel Gold Race, Zoetemelk wordt wereldkampioen en onder barre omstandigheden wordt dit jaar weer een Egmondloop gehouden. In de jaren 80 werd de hervorming van de verzorgingsstaat een belangrijk thema. Twee centrum-rechtse kabinetten onder leiding van Lubbers zetten zich sinds 1982 hiervoor in. Zij probeerden de werkloosheid en het begrotingstekort te beperken. De eerste was tot 11% van de beroepsbevolking gerezen begin jaren tachtig en de tweede tot 11% van het Bruto Nationaal Product. Overheidsdiensten werden geprivatiseerd, belastingen verlaagd, uitkeringen gekort en er werd veel bezuinigd. Terugkijkend en vooruitblikkend kan gesteld worden dat er nog veel ontwikkelingen zullen volgen. Onze wereld is voortdurend in beweging. Om daar richting aan te geven en de door ons gewenste ontwikkelingen mogelijk te maken is het noodzakelijk om allereerst te weten waar we op dit moment staan.

‘The best thing about the future is that it comes one day at a time’ Abraham Lincoln


Inhoudsopgave

1 Inleiding .......................................................................................................................... 4

2 Kerngegevens Bergen 2013 ........................................................................................... 5

3 Demografische Ontwikkelingen ...................................................................................... 6

3.1 Inleiding en achtergrond ............................................................................................... 6

3.2 Ontwikkeling van de bevolking ..................................................................................... 6

3.2.1 Bevolkingsgroei in de afgelopen jaren ................................................................... 6

3.2.2 De huidige leeftijdsopbouw van Bergen ................................................................. 7

3.2.3 Ontwikkeling van de bevolking tot 2040 ................................................................. 8

3.2.4 Componenten van de bevolkingsontwikkeling ....................................................... 9

3.2.5 Groene en grijze druk in de komende jaren ..........................................................10

3.3. Ontwikkeling huishoudens .........................................................................................11

3.3.1 Huishoudens naar grootte en samenstelling .........................................................11

3.3.2 Verschillen per kern ..............................................................................................12

3.4. Toekomstige woningbouw ..........................................................................................13

3.4.1 Prognose huishoudens en woningbehoefte ..........................................................13

3.4.2 Schatting van de woningbehoefte per kern ...........................................................13

4 Bewonersprofiel .........................................................................................................14

5 Afsluitend ...................................................................................................................15

Epiloog..............................................................................................................................16

BIJLAGEN ........................................................................................................................17


1 Inleiding

Om te komen tot een toekomstvisie voor onze gemeente is het van wezenlijk belang te weten waar we nu staan en welke ontwikkelingen en trends zich voordoen. In deze rapportage geven wij een analyse van de belangrijkste gegevens over de stand van zaken en ontwikkelingen. Uitwerking naar toekomstscenario’s van de kerngegevens en ontwikkelingen vindt plaats aan de hand van de thema’s:

• sociaal-maatschappelijk

• ruimtelijk

• economisch

• duurzaamheid

• bestuurlijk

• cultuur Met deze analyse geven we antwoord op de beginvragen om te komen tot een toekomstvisie;

- Waar staat onze gemeente Bergen nu? - Welke veranderingen (trends / ontwikkelingen) komen op onze gemeente af?

Achtergrond Onze gemeente kent een rijke geschiedenis. De eigenheid van de verschillende kernen die samen de huidige gemeente Bergen vormen is daar een resultaat van. Daarbij zijn onze inwoners trots te wonen in onze gemeente. Zij houden van hun woonomgeving, wat ook tot uiting komt in de grote betrokkenheid bij de eigen leefomgeving. Onze rijke geschiedenis, eigenheid, trots en betrokkenheid werkt nog dagelijks door, ook na de fusie op 1 januari 2001 van de voormalige gemeenten Egmond, Bergen en Schoorl. Het cultuurhistorisch erfgoed, de landschappelijke waarden, de recreatieve mogelijkheden, de voorzieningen zijn niet alleen voor onze inwoners aantrekkelijk. Ook vele dagrecreanten uit de nabije omgeving en toeristen maken hier graag gebruik van. Tegen deze achtergrond zijn er verschillende trends en ontwikkelingen te benoemen. Hierbij valt te denken aan demografische trends, vergrijzing en ontgroening, digitalisering, schaalvergroting, politiek bestuurlijke veranderingen, decentralisatie, regionalisering, individualisering, globalisering en klimaatveranderingen. Dit roept de vraag op hoe onze gemeente haar aantrekkelijkheid kan behouden. Welke keuzemogelijkheden doen zich daarbij voor? Hoe gaan we met de ontwikkelingen en trends om? Welk toekomstbeeld hebben we en hoe zorgen we dat we dat toekomstbeeld bereiken?


2 Kerngegevens Bergen 2013

Sociale structuur Bron: Burgerzaken Inwoners gemeente Bergen, definitief vastgesteld per 01-01-2012 30.682

Inwoners mannen, definitief vastgesteld per 01-01-2012 14.870

Inwoners vrouwen, definitief vastgesteld per 01-01-2012 15.812

Inwoners jonger dan 20 jaar op 11-09-2012 6.178

Inwoners van 20 t/m 64 op 11-09-2012 16.207

Inwoners vanaf 65 jaar op 11-09-2012 8.123

Totaal aantal inwoners op 11-09-2012 30.508 Bron: algemene uitkering

Aantal bijstandsontvangers

WWB en BBZ 196

IOAW 09

IOAZ 6

Totaal bijstandsontvangers jonger dan 65 jaar 211 Bron: algemene uitkering

WSW 81

Wajong 421

WAO 952

WAZ 127

Fysieke structuur Bron: algemene uitkering

Totaaloppervlakte in ha 11.983

Waarvan: oppervlakte land 9.711

Oppervlakte binnenwater (incl. recreatief) 88

Oppervlakte buitenwater (Noordzee) 2.184

Oppervlakte bebouwd terrein 768

Waarvan: woonterrein 637

Detailhandel en horeca 29

Openbare voorzieningen 8

Sociaal culturele voorzieningen 69

Bedrijventerrein 26

Bron: algemene uitkering

Woningen 14.140

Recreatiewoningen 2.802

Wooneenheden 6

Capaciteit bijzondere gebouwen 1.164


3 Demografische Ontwikkelingen

3.1 Inleiding en achtergrond De toekomstige demografische ontwikkelingen zijn van groot belang voor ons gemeentelijke beleid. Als gevolg van de vergrijzing en ontgroening zullen de wensen en behoeften van onze inwoners veranderen. Hierbij kan het gaan om de behoefte aan onderwijs, huisvesting, vrijetijdsbesteding, zorg. Om te kunnen inspelen op de demografische ontwikkelinngen bij het formuleren en uitvoeren van beleid hebben wij in 2010 een analyse laten uitvoeren van de demografische ontwikkelingen voor de periode 2010-2030. Die cijfers zijn ontleend aan het prognosemodel Primos. Inmiddels is er een nieuwe Primos-bevolkingsprognose verschenen. Om deze reden hebben wij I&O Research gevraagd een update te maken van de rapportage waarbij de tijdshorizon is verlengd naar 2040. Net als de vorige rapportage geven de gepresenteerde cijfers inzicht in de bevolkingsontwikkeling op kernniveau. Hierbij komen aspecten als groei en krimp, ontgroening en vergrijzing, de huishoudensontwikkeling en de woningbehoefte aan de orde. De prognose loopt tot 2040 en geeft informatie op het niveau van de zeven dorpskernen/deelgebieden te weten:

1. Bergen-Centrum; 2. Bergen aan Zee; 3. Schoorl; 4. Groet (incl. Hargen); 5. Egmond aan Zee; 6. Egmond aan Den Hoef; 7. Egmond-Binnen.

3.2 Ontwikkeling van de bevolking 3.2.1 Bevolkingsgroei in de afgelopen jaren Op 1 januari 2012 telde onze gemeente 30.692 inwoners. Bij de fusie in 2001 bedroeg het inwonertal 31.687, bijna 1.000 meer dan in de huidige situatie. In vergelijking met de vorige demografische analyse in 2009 is de bevolking met 300 personen gekrompen. De terugloop van de bevolking komt geheel voor rekening van het dalende aantal geboorten in onze gemeente . Rond het jaar 2000 bedroeg het aantal geboorten nog 300, een geboortepromillage van 9,4 (ter vergelijking: het Nederlandse cijfer was toen 13‰). Het huidige geboortecijfer van onze gemeente is gedaald naar 5,5‰. Dit is een daling die zich al een aantal jaren voordoet. Ook op landelijk niveau is sprake van een dalend geboortecijfer, maar de daling is minder sterk en het geboortecijfer is twee keer zo hoog als in Bergen.


Figuur A. Bevolkingsontwikkeling Bergen en Nederland in promillages van de gemiddelde bevolking, 2002-2011

Andere componenten van de ontwikkeling van de bevolking zijn het aantal overledenen en de verhuizingen. Uit de figuur A blijkt duidelijk het lage geboortecijfer en het hogere sterftecijfer in Bergen over de laatste jaren. Het migratiesaldo van Bergen vertoont een zeer wisselend verloop. In de cijfers is het saldo buitenlandse migratie opvallend: 20% van de vestigers komt uit het buitenland. Dit heeft vanzelfsprekend te maken met het relatief grote aantal expats dat (tijdelijk) in onze gemeente woont. Dit percentage is bijvoorbeeld twee keer zo hoog als in buurgemeente Castricum. Het gemiddelde migratiesaldo over de laatste tien jaar is positief, maar het gaat daarbij jaarlijks om niet meer dan enkele tientallen. 3.2.2 De huidige leeftijdsopbouw van Bergen De verdeling in leeftijdsgroepen in onze gemeente laat een topzwaar model zien. De bevolkingspiramide van Bergen verdient feitelijk die naam niet meer, maar dat geldt – hoewel in mindere mate – ook voor het Nederlandse beeld. Duidelijk zichtbaar is de veel kleinere omvang van de groepen van 20 tot 39 jaar. Erg duidelijk zijn ook de relatief grotere groepen boven de 60 jaar in vergelijking met het landelijke beeld. Momenteel is 21% jonger dan 20 jaar en 26% 65 jaar of ouder. Hiermee is Bergen veel sterker vergrijsd dan het huidige Nederlands gemiddelde. De verschillen zitten vooral in het relatieve aandeel van de 65-plussers in de bevolking: 26% in Bergen tegenover 16% in de rest van het land. De middengroep, het aandeel van de bevolking dat grofweg tot de productieve groep behoort, is in Bergen 54% van de bevolking. Op nationaal niveau is dit 60%.

-4,0

-2,0

0,0

2,0

4,0

6,0

8,0

10,0

12,0

14,0

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

geboorten bergen sterfte bergen migr.saldo bergen

geboorten Nederland sterfte Nederland migr.saldo Nederland

Figuur B Bevolkingspiramide Bergen vergeleken met Nederland 2012

Er zijn opvallende verschillen tussen de diverse kernen van onze gemeente waar Zo heeft Schoorl het hoogste percentage ouderen en samen met Egmond aan Zee en Bergen aan Zee het kleinste percentage jongeren. In Egmond aan den Hoef wonen in vergelijking met de andere kernen juist relatief veel jongeren. Voor meer gegevens pervan onze gemeente zie de bijlagen. Tabel 1 Leeftijdsverdeling kernen Bergen 2012

0-19 jr

Bergen Centrum 20

Bergen aan Zee 18

Schoorl 18

Groet 24

Egmond aan Zee 18

Egmond aan den Hoef 25

Egmond-Binnen 25

Gemeente Bergen 21

Bron: CBS, Statline, bewerking I&O Research

3.2.3 Ontwikkeling van de bevolking tot 2040 Het prognosemodel Primos, waarop de cijfers in deze dat de bevolking van de gemeente Bergen tot 2030 in omvang zal afnemen. In dat jaar zal het aantal inwoners ongeveer duizend kleiner zijn dan op dit moment. In de jaren na 2030 voorziet de prognose weer een lichte stijgiis naar verwachting ruim 29 duizend inwoners, nog steeds minder dan het inwonertal op dit moment.

Bevolkingspiramide Bergen vergeleken met Nederland 2012

Er zijn opvallende verschillen tussen de diverse kernen van onze gemeente waar Zo heeft Schoorl het hoogste percentage ouderen en samen met Egmond aan Zee en Bergen aan Zee het kleinste percentage jongeren. In Egmond aan den Hoef wonen in vergelijking met de andere kernen juist relatief veel jongeren. Voor meer gegevens pervan onze gemeente zie de bijlagen.

Leeftijdsverdeling kernen Bergen 2012

19 jr 20-64 jr 65 jr eo tot.abs.

20 52 28 12.354

18 59 23 473

18 53 29 4.652

24 56 20 1.568

18 54 28 5.042

25 58 17 3.940

25 56 19 2.663

21 54 26 30.692

Bron: CBS, Statline, bewerking I&O Research

3.2.3 Ontwikkeling van de bevolking tot 2040

Het prognosemodel Primos, waarop de cijfers in deze rapportage zijn gebaseerd, voorziet dat de bevolking van de gemeente Bergen tot 2030 in omvang zal afnemen. In dat jaar zal het aantal inwoners ongeveer duizend kleiner zijn dan op dit moment. In de jaren na 2030 voorziet de prognose weer een lichte stijging van het aantal inwoners. Het inwonertal in 2040 is naar verwachting ruim 29 duizend inwoners, nog steeds minder dan het inwonertal op dit

Er zijn opvallende verschillen tussen de diverse kernen van onze gemeente waar te nemen. Zo heeft Schoorl het hoogste percentage ouderen en samen met Egmond aan Zee en Bergen aan Zee het kleinste percentage jongeren. In Egmond aan den Hoef wonen in vergelijking met de andere kernen juist relatief veel jongeren. Voor meer gegevens per kern

rapportage zijn gebaseerd, voorziet dat de bevolking van de gemeente Bergen tot 2030 in omvang zal afnemen. In dat jaar zal het aantal inwoners ongeveer duizend kleiner zijn dan op dit moment. In de jaren na 2030

ng van het aantal inwoners. Het inwonertal in 2040 is naar verwachting ruim 29 duizend inwoners, nog steeds minder dan het inwonertal op dit


De bevolkingsontwikkeling verschilt echter tussen de kernen. In Bergen aan Zee en

Egmond aan den Hoef is in de komende decennia enige groei zichtbaar. Schoorl blijft

redelijk stabiel. In de overige kernen zal de bevolking afnemen.

Tabel 2 Prognose inwonertal per kern, 2020, 2030 en 2040

2012 2020 2030 2040

Bergen-Binnen 12.354 12.099 11.759 11.677

Bergen aan Zee 473 573 573 567

Schoorl 4.652 4.585 4.533 4.641

Groet 1.568 1.499 1.437 1.471

Egmond aan Zee 5.042 4.944 4.827 4.776

Egmond aan den Hoef 3.940 3.870 4.080 4.247

Egmond-Binnen 2.663 2.519 2.426 2.423

Gemeente Bergen 30.692 30.089 29.635 29.802

Bron: Primos 2012

Figuur C Prognose inwonertal per kern, 2020,2 030 en 2040

3.2.4 Componenten van de bevolkingsontwikkeling Het saldo van enerzijds geboorte en sterfte en anderzijds vestiging en vertrek bepalen de

loop van de bevolking. In Bergen is al een reeks van jaren sprake van een

sterfteoverschot. Dat wil zeggen dat per 1.000 inwoners het aantal overledenen groter is

dan het aantal geboorten. Het migratiesaldo schommelde de afgelopen jaren sterk, maar

was in de meeste jaren positief. Er kwamen dus meer vestigers in Bergen wonen dan dat

er inwoners naar elders verhuisden. Het positieve migratiesaldo is echter bij lange na niet

genoeg om de bevolkingsafname door het sterfteoverschot te compenseren. Gemiddeld

over de laatste tien jaar neemt de bevolking met 124 inwoners per jaar af.

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

14.000

Berg

en-

Bin

nen

Berg

en

aan Z

ee

Schoorl

Gro

et

Egm

ond

a/Z

ee

Egm

ond

ad H

oef

Egm

ond-

Bin

nen

2012

2020

2030

2040


Tabel 3 Componenten van de bevolkingsontwikkeling 2002-2011

geboorten sterfte nat. groei vestiging vertrek migratiesaldo groei*

2002 266 357 -91 1.569 1.670 -101 -184

2003 259 372 -113 1.557 1.469 88 -4

2004 236 333 -97 1.572 1.520 52 -44

2005 233 368 -135 1.563 1.616 -53 -189

2006 234 348 -114 1.413 1.486 -73 -173

2007 214 343 -129 1.372 1.355 17 -112

2008 212 390 -178 1.443 1.337 106 -66

2009 210 358 -148 1.257 1.280 -23 -169

2010 165 374 -209 1.375 1.286 89 -117

2011 157 364 -207 1.328 1.305 23 -186

gem.10 jaar 219 361 -142 1.445 1.432 13 -124

3.2.5 Groene en grijze druk in de komende jaren De groene en grijze druk geven de verhouding tussen de jongste en oudste

leeftijdscategorieën met de middengroep weer. De groene druk zal in Bergen tot 2030

nagenoeg parallel lopen aan de landelijke ontwikkeling. Daarna neemt de groene druk toe,

wat wil zeggen dat het aantal jongeren ten opzichte van de productieve leeftijdsgroep zal

toenemen.

De trend van de grijze druk wijkt sterk af van het landelijke beeld. In Bergen neemt het aantal

ouderen zeer sterk toe en de grijze druk stijgt tot waarden boven de 70%. Op nationaal

niveau blijft de waarde in dezelfde periode niet boven de 50%. In Bergen zal de grijze druk

vanaf 2030 weer iets afnemen.

Figuur D Veranderingen in de groene en grijze druk in Bergen en

landelijk 2012-2040

0

10

20

30

40

50

60

70

80

2012 2020 2030 2040

Bergen groene druk Bergen gri jze druk

Nederland groene druk Nederland gri jze druk


De mate waarin vergrijzing en ontgroening optreden verschilt per kern. In 2040 zijn Egmond aan Zee, Bergen aan Zee en Schoorl de sterkst vergrijsde kernen met ook relatief weinig jongeren. Bergen-Binnen zit dicht bij het gemeentelijke gemiddelde. Groet en Egmond-Binnen vergrijzen het minst en behouden ook een substantieel aandeel jongeren in de bevolking. (zie ook bijlagen). Figuur E Veranderingen in de bevolkingssamenstelling 2012-2040

Figuur F Bevolkingssamenstelling in 2040 per kern

3.3. Ontwikkeling huishoudens 3.3.1 Huishoudens naar grootte en samenstelling Bergen heeft per 1 januari 2012 13.669 particuliere huishoudens. De laatste jaren is het

aantal huishoudens toegenomen, terwijl de bevolking in aantal afnam. Dit gestage

proces van huishoudensverdunning zal zich ook in de komende decennia voortzetten.

Het gemiddelde aantal personen per huishouden daalt licht van 2,2 naar 2,1.

Ook de samenstelling van de bevolking naar huishoudenstype zal veranderen. Het aantal

eenpersoonshuishoudens neemt meer dan 1.000 toe en het aantal

meerpersoonshuishoudens neemt af met circa 660. Per saldo groeit het aantal huishoudens

in de gemeente Bergen dus.

2012

21%

53%

26%

0-19 jaar

20-64 jaar

65 jaar eo

2040

16%

41%

43%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Groet

Egmond-Binnen

Egmond aan Den Hoef

Gemeente Bergen

Bergen-Binnen

Schoorl

Bergen aan Zee

Egmond aan Zee

0-19 jaar 20-64 jaar 65 jaar eo


Tabel 4 Samenstelling van de huishoudens in % en de gemiddelde

huishoudengrootte 2010-2040

2012 2020 2030 2040

Alleenstaand 34,3 36.3 38.8 40.7

Paar zonder kinderen 33.6 34.6 33.7 30.3

Paar met kinderen 25.5 22.4 20.4 20.9

Eenoudergezin 6.2 6.3 6.6 7.5

Overig huishouden 0.5 0.4 0.6 0.7

Huishoudens (abs) 13.669 13.975 14.122 14.079

Gemid. huish. grootte 2.2 2.2 2.1 2.1

Bron: Primos 2012, bewerking I&O Research

Vergelijken we de gezinssamenstelling van de gemeente Bergen met het landelijk gemiddelde dan zien we veel overeenkomsten, alleen het percentage paren zonder kinderen is afwijkend: landelijk maken zij 29% van de huishoudens uit, in Bergen bijna 34%. Oorzaak van dit verschil is ook bij de huishoudens te vinden in de oververtegenwoordiging van ouderen in de leeftijdsopbouw: in Bergen is een derde van de huishoudens 65 jaar of ouder, landelijk is dit 23%. 3.3.2 Verschillen per kern In 2040 zullen de kernen in de gemeente Bergen sterk verschillen wat betreft huishoudens-samenstelling. Vooral in Egmond aan Zee, Bergen aan Zee en Bergen-Binnen is het aantal eenpersoonshuishoudens hoog. Met name bij de kleinere kernen hebben de prognoses een indicatief karakter. Figuur G Huishoudentype in 2040 per kern/dorp

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

Berg

en-

Bin

nen

Berg

en aan

Zee

Sch

oorl

Gro

et

Egm

ond

aan Zee

Egm

ond ad

Hoef

Egm

ond-

Bin

nen

Berg

en

gem

eente

Alleenstaand Paar zonder kinderen Paar met kinderen Eenoudergezin


3.4. Toekomstige woningbouw Wat hebben deze veranderingen in de toekomstige leeftijdsopbouw en in de huishoudenssamenstelling voor gevolgen voor de woningbehoefte in de diverse kernen/dorpen in de gemeente Bergen? De woningvoorraad van de gemeente Bergen bedraagt per 1 januari van dit jaar 14.180 woningen, waarvan 10.223 koopwoningen (72%) en 3.957 huurwoningen (29%). 3.4.1 Prognose huishoudens en woningbehoefte De kwantitatieve woningbehoefte is af te lezen aan de huishoudensontwikkeling. In tabel 5 is de verwachte groei van het aantal huishoudens per periode van tien jaar in beeld gebracht. In de periode tot 2020 zijn er uitgaande van deze huishoudensontwikkeling circa 300 extra woningen nodig. De woningbehoefte neemt in het daaropvolgende decennium wat af tot gemiddeld 15 woningen per jaar. In de periode na 2030 lijkt de woningbehoefte volgens de Primosprognose verder terug te lopen. Tabel 5 Groei van het aantal huishoudens, 2012-2040

2012-2020 2021-2030 2031-2040

eenpersoonshuishouden + 385 +403 +254

meerpersoonshuishouden -79 -256 -297

totaal +306 +147 -43

De jaarlijkse omvang om aan de woningvraag van de toekomstige bevolking te kunnen voldoen, bedraagt tot 2030 maximaal 30 woningen per jaar. Rekening houdend met deze geringe kwantitatieve toename en de forse verschuiving in typen huishoudens ligt aanpassing van de huidige woningvoorraad meer voor de hand dan grootschalige nieuwbouw. 3.4.2 Schatting van de woningbehoefte per kern We zien in alle kernen een verschuiving van meerpersoons- naar eenpersoonshuishoudens. Dit duidt een kwalitatieve verschuiving in de woonwensen. De grootste woningbehoefte in kwantitatieve zin lijkt te ontstaan in Egmond aan den Hoef. In de overige kernen gaat het om relatief kleine aantallen. Tabel 6 Ontwikkeling van het aantal huishoudens per dorp/kern 2012-2040

eenpersoonshuishoudens meerpersoonshuishoudens totaal huishoudens

Bergen-Binnen 381 -432 -51

Bergen aan Zee 17 42 59

Schoorl 22 -38 -16

Groet 43 -43 0

Egmond aan Zee 235 -184 51

Egmond ad Hoef 267 86 353

Bergen-Binnen 77 -92 -15

Gemeente Bergen 1.042 -661 381


4 Bewonersprofiel Naast de in hoofdstuk 3 opgenomen kwantitatieve beschrijving van de demografische ontwikkelingen is er voor onze gemeente ook een kwalitatieve schets te geven. Onze gemeente heeft naast de eigen inwoners nog veel meer gebruikers. Per jaar bezoeken ongeveer 2.7 miljoen dagrecreanten onze gemeente en zijn er jaarlijks circa 1.2 miljoen geregistreerde overnachtingen binnen het talrijke recreatieve aanbod wat onze gemeente biedt. De provincie Noord-Holland heeft onderzoek uitgevoerd naar de wensen en behoeften op het gebied van vrijetijdsbesteding van zowel inwoners als bezoekers. Dit onderzoek is vormgegeven in een leefstijlatlas. Die atlas is ontwikkeld op initiatief van de organisatie van recreatieondernemers RECRON. In 2011 begon een onderzoek naar het gedrag van dagrecreanten, om na te gaan welke keuzes zij maken en vooral waarom zij dat doen. Wat zijn hun wensen, interesses en bezoekmotieven? Hoe zijn ze met communicatie te bereiken en kan het ze beter naar de zin worden gemaakt?

De leefstijlatlas koppelt demografische gegevens aan interesses, wensen en behoeften op het gebied van vrijetijdsbesteding. Noord-Hollanders worden daarbij op een toegankelijke en praktische manier ingedeeld in zeven segmenten met elk een eigen kleur. De segmenten vertegenwoordigen een karakteristieke leefstijl, die tot uiting komt in het vrijetijdsgedrag: variërend van ‘creatief en inspirerend rood’ tot ‘rustig groen’. De achtergronden van de kleursegmentering is opgenomen in de Dagrecreantenatlas Provincie Noord-Holland. Deze atlas is als separate bijlage toegevoegd.

Uit het onderzoek komt naar voren dat de gemeente Bergen gekenmerkt wordt door twee leefstijlen; ingetogen aqua en gezellig lime.

Als korte karakteristiek kunnen deze leefstijlen als volgt worden omschreven:

Ingetogen Aqua: ‘Brede interesse, ruimdenkend en engagement’ Recreanten uit de aqua belevingswereld zijn bedachtzaam, breed geïnteresseerd in cultuur en denken na over wat zij kunnen betekenen voor de maatschappij. Ze beschrijven zichzelf als ruimdenkend, rustig, geïnteresseerd in anderen en serieus. In deze groep vinden we relatief vaker ‘empty nesters’, die weer tijd hebben voor hun eigen interesses. Inspirerende maar ook vaak rustige activiteiten horen daar bij. Ze verdiepen zich graag in kunst en cultuur, willen nog volop meedoen met de maatschappij van vandaag en alle veranderingen die zij daarin zien. Deze recreanten houden ook van sportieve activiteiten. Wandelen, fietsen, nordic walking: dat houdt je fit! Gezellig Lime: ‘Even lekker weg met elkaar’ Gezellig lime recreanten zijn gewone, gezellige mensen die recreëren om even weg te zijn van de dagelijkse beslommeringen. Recreëren is “even lekker weg met elkaar”. Daarbij staat samen zijn, gezelligheid en (sportieve) ontspanning centraal. De lime recreanten stellen daarbij geen bijzondere eisen. Een braderie of rommelmarkt is heel gezellig, je komt er altijd wel iemand tegen! Lekker vrij zijn, rust en doen waar je op dat moment zin in hebt, dat telt voor de recreanten uit de lime belevingswereld. Daarbij wordt wel een beetje op de kosten gelet, je kunt tenslotte je geld maar één keer uitgeven. De regionale en gemeentelijke atlas zijn opgenomen in de bijlage.


5 Afsluitend De voorgaande kenschets roept diverse vragen op. Vragen die samen met de gemeenteraad worden besproken om te komen tot kaders voor uitwerking van de Toekomstvisie Bergen 2040. De kenschets van bevolking en de prognoses geven een beeld van wat op onze gemeente afkomt. Belangrijke vraag daarbij is hoe we met deze prognoses omgaan. Zetten wij in op het omarmen van de geschetste ontwikkeling? Voor wie bouwen we dan? Als we dat doen, wat betekent dat dan voor de inzet op voorzieningen? Dat roept wellicht de voorliggende vraag op, wat voor gemeente willen wij zijn. Wat is ons mensbeeld, wat is ons maatschappij-beeld? Antwoord op die vraag wordt deels vanuit rijksbeleid aan ons opgelegd. De rijksoverheid delegeert verschillende taken en verplichtingen. De gemeentelijke overheid wordt als het primaire loket beschouwd. De rijksoverheid draagt elke gemeente op de decentralisering vorm te geven. Dit betreft niet alleen verplichtingen op het gebied van zorg en welzijn, ook handhavingstaken op het gebied van landelijke wetgeving en de toegang tot de (digitale) overheid moet de gemeente Bergen vormgeven.

De gemeente Bergen is onderdeel van de regio Alkmaar. Samen met de regiogemeente

wordt op diverse beleidsterreinen ingezet op regionale samenwerking.

De regio Alkmaar maakt samen met de regio West Friesland en de regio Den Helder

bestuurlijk onderdeel uit van Noord-Holland Noord. De vraag die daarbij gesteld kan worden

is of de regio Alkmaar zich binnen die regio moet blijven profileren, of dat het wellicht

verstandiger is om zuidwaarts te kijken. De regio Alkmaar kent geen krimp en biedt ruimte

om de woningbehoefte vanuit de Metropoolregio Amsterdam in te vullen. Wellicht liggen daar

ook kansen om als Bergen op in te spelen?


Epiloog December 2039 Aan de gemeenteraad Ten Holt Laan 1 1930 AA Bergen NH Geachte raad, Op de vooravond van ons jubileumjaar 2040 wil ik graag met u terugblikken op de achterliggende periode. Een zeer bewogen periode. Volgend jaar vieren wij al weer het twintig jarig bestaan van onze regionale samenwerking ‘Duinen aan Zee’. Dat gegeven doet me onwillekeurig terugdenken aan de beginperiode van die samenwerking van onze gemeente met Heiloo en Castricum. We kunnen met recht trots zijn op wat we destijds al zijn gestart. Onze inzet op het leefbaar houden voor onze bevolking van de gemeente is met recht een succes te noemen. Als eerste is daarbij de grootschalige herinrichting van de bestaande woonvoorraad te noemen. Een majeure operatie waarbij nieuwe wooncentra ontstonden voor de talloze een-persoonshuishoudens die onze gemeente rijk is. Het ruimte bieden aan voorzieningen die ondersteunen aan de sociale cohesie van onze vergrijsde bevolking maakt dat we nog steeds met elkaar trots kunnen zijn op de grote mate van zelfstandigheid van onze inwoners. Ontwikkelingen die daaraan bijdragen zoals het volledig verglazen van onze internettoepassingen, de standaardtoepassing van domotica, de ontsluiting van de kernen met light-rail hebben niet alleen voor onze inwoners een positieve bijdrage aan het leefcomfort, ook de dagrecreanten en de toeristen hebben hier baat bij. De keuze voor inzet op nieuwe doelgroepen, zoals de zakelijke markt en de cultuurminnende toeristen uit Zuid-Europa, maken dat ook de werkgelegenheid in onze gemeente blijvend gezond is. Het internationaal hoog aangeschreven cultureel centrum Kranenburgh, de daaruit voortkomende evenementen en het behoud van de unieke natuur van onze gemeente dragen daar uiteraard hun steentje aan bij. De inzet op het autovrij maken van de dorpskernen zoals gestart in 2020 en de volledige zelfstandigheid voor onze eigen energievoorziening door de realisatie van de biovergassingscentrale op het MOG Bergen en de waterstofopwekking op het MAG Egmond maken met recht de slogan waar; Duinen aan Zee. Daar ben je thuis! Uw blijvende inzet voor het stimuleren van de lokale economie, met als grote innovatieve broedplaats De Weidjes, heeft er naar mijn stellige overtuiging zeker toe bijgedragen dat onze gemeente niet alleen als woonomgeving, maar ook als werkomgeving met recht de top van de metropoolregio Amsterdam genoemd kan worden. Vanuit het Huis van de Democratie aan de Ten Holtlaan is de afgelopen periode steevast ingezet op cocreatie met alle inwoners om de beleidsmatige uitdagingen met elkaar richting te geven. Indachtig de woorden van Bill Waterson; ‘Het probleem met de toekomst is dat het altijd in het heden verandert’, kunnen we met recht stellen, dat dat voor ons geen nadeel was. Wij kunnen in het heden met trots terugkijken op een rijk verleden. Dat geeft alle vertrouwen in een blijvend voorspoedige toekomst. Met vriendelijke groet, Jelger van der Hoop Voorzitter Stichting Wooncentrum Prins Hendrik


BIJLAGEN


1. BIJLAGEN DEMOGRAFISCHE ONTWIKKELINGEN

Prognose Primos 2012, bevolking in 5-jarengroepen Totaal mannen en vrouwen

2012 2015 2020 2025 2030 2035 2040

0-4 1.073 1.005 1.027 1.071 1.111 1.101 1.098

5-9 1.559 1.363 1.176 1.201 1.266 1.332 1.336

10-14 1.911 1.843 1.484 1.325 1.383 1.450 1.540

15-19 1.812 1.836 1.806 1.479 1.360 1.466 1.525

20-24 1.176 1.306 1.291 1.278 1.088 1.108 1.166

25-29 843 870 888 900 933 841 920

30-34 992 984 975 991 1.021 1.083 1.011

35-39 1.362 1.198 1.133 1.154 1.187 1.212 1.319

40-44 2.151 1.804 1.315 1.255 1.293 1.364 1.424

45-49 2.396 2.273 1.848 1.411 1.349 1.411 1.495

50-54 2.393 2.470 2.344 1.958 1.516 1.448 1.554

55-59 2.330 2.356 2.564 2.439 2.101 1.638 1.560

60-64 2.855 2.413 2.393 2.622 2.510 2.213 1.746

65-69 2.546 2.954 2.353 2.367 2.626 2.524 2.245

70-74 1.837 2.165 2.829 2.293 2.333 2.573 2.503

75-79 1.393 1.552 2.005 2.618 2.175 2.224 2.460

80-84 1.044 1.134 1.320 1.734 2.314 1.942 2.000

85-89 672 719 845 1.005 1.337 1.815 1.543

90 eo 347 401 493 624 732 974 1.357

Totaal 30.692 30.646 30.089 29.725 29.635 29.719 29.802

Prognose Primos 2012, bevolking in 5-jarengroepen naar geslacht

Mannen 2012 2015 2020 2025 2030 2035 2040

0-4 560 517 523 543 562 560 558

5-9 787 690 609 612 633 673 682

10-14 990 936 756 691 704 727 781

15-19 935 951 921 754 704 754 762

20-24 637 717 701 675 582 593 628

25-29 457 484 486 496 495 457 505

30-34 529 515 504 508 539 548 518

35-39 618 576 569 574 600 612 639

40-44 1.010 823 627 626 631 682 725

45-49 1.193 1.086 846 664 659 682 741

50-54 1.146 1.202 1.108 892 715 698 739

55-59 1.134 1.151 1.233 1.160 953 781 738

60-64 1.383 1.142 1.168 1.248 1.184 1.011 829

65-69 1.215 1.425 1.103 1.146 1.241 1.176 1.025

70-74 893 1.012 1.344 1.052 1.113 1.198 1.156

75-79 647 741 911 1.223 968 1.029 1.112

80-84 440 483 605 759 1.028 827 892

85-89 223 263 343 432 573 782 617

90 eo 90 119 164 238 303 407 562

Totaal 14.887 14.833 14.521 14.293 14.187 14.197 14.209


Prognose Primos 2012, bevolking in 5-jarengroepen naar geslacht

Vrouwen 2012 2015 2020 2025 2030 2035 2040

0-4 513 488 504 528 549 541 540

5-9 772 673 567 589 633 659 654

10-14 921 907 728 634 679 723 759

15-19 877 885 885 725 656 712 763

20-24 539 589 590 603 506 515 538

25-29 386 386 402 404 438 384 415

30-34 463 469 471 483 482 535 493

35-39 744 622 564 580 587 600 680

40-44 1.141 981 688 629 662 682 699

45-49 1.203 1.187 1.002 747 690 729 754

50-54 1.247 1.268 1.236 1.066 801 750 815

55-59 1.196 1.205 1.331 1.279 1.148 857 822

60-64 1.472 1.271 1.225 1.374 1.326 1.202 917

65-69 1.331 1.529 1.250 1.221 1.385 1.348 1.220

70-74 944 1.153 1.485 1.241 1.220 1.375 1.347

75-79 746 811 1.094 1.395 1.207 1.195 1.348

80-84 604 651 715 975 1.286 1.115 1.108

85-89 449 456 502 573 764 1.033 926

90 eo 257 282 329 386 429 567 795

Totaal 15.805 15.813 15.568 15.432 15.448 15.522 15.593

Bevolkingspiramides gemeente Bergen en de zeven onderscheiden dorpen, 2012 en 2040Bevolkingspiramides gemeente Bergen en de zeven onderscheiden dorpen, 2012 en 2040


Prognose Primos 2012, huishoudens naar type en leeftijd 1e persoon

2012 2015 2020 2025 2030 2035 2040

Alleenstaand 15-29 280 373 323 315 311 328 393

Alleenstaand 30-64 2.169 2.041 1.971 1.932 1.840 1.800 1.747

Alleenstaand 65 jaar eo 2.236 2.508 2.776 3.031 3.322 3.527 3.587

Alleenstaand totaal 4.685 4.922 5.070 5.278 5.473 5.655 5.727

Eenoudergezin 15-29 14 9 9 7 5 15 14

Eenoudergezin 30-64 729 745 741 727 721 697 733

Eenoudergezin 65 jaar eo 99 111 128 165 205 260 308

Eenoudergezin totaal 842 865 878 899 931 972 1.055

Paar z. kinderen 15-29 94 89 71 64 54 54 53

Paar z. kinderen 30-64 1.972 1.680 1.572 1.483 1.295 1.106 996

Paar z. kinderen 65 jaar eo 2.528 2.950 3.195 3.335 3.412 3.372 3.215

Paar z. kinderen totaal 4.594 4.719 4.838 4.882 4.761 4.532 4.264

Paar met kinderen 15-29 44 47 61 72 80 91 91

Paar met kinderen 30-64 3.256 3.094 2.807 2.551 2.398 2.339 2.380

Paar met kinderen 65 jaar eo 183 213 259 322 397 456 468

Paar met kinderen totaal 3.483 3.354 3.127 2.945 2.875 2.886 2.939

Overige huish. 15-29 19 34 35 30 38 39 59

Overige huish. 30-64 32 32 23 34 33 30 30

Overige huish. 65 jaar eo 14 12 4 7 11 9 5

Overige huish. totaal 65 78 62 71 82 78 94

Totaal huish. 15-29 451 552 499 488 488 527 610

Totaal huish. 30-64 8.158 7.592 7.114 6.727 6.287 5.972 5.886

Totaal huish. 65 jaar eo 5.060 5.794 6.362 6.860 7.347 7.624 7.583

Totaal huishoudens 13.669 13.938 13.975 14.075 14.122 14.123 14.079

Thuisw. kinderen 15-29 2.945 2.959 2.932 2.622 2.376 2.385 2.495

Thuisw. kinderen 30-64 301 261 235 209 191 177 164

Thuisw. kinderen 65 jr eo 1 1 0 0 2 6 1

Thuisw. kinderen totaal 7.708 7.384 6.816 6.391 6.291 6.414 6.592

Overige leden 15-29 74 87 87 75 62 63 69

Overige leden 30-64 144 159 172 163 150 149 144

Overige leden 65 jaar eo 94 93 116 130 145 141 150

Overige leden totaal 380 377 403 397 381 381 398

Tehuisbevolking 15-29 38 41 42 39 41 57 55

Tehuisbevolking 30-64 220 205 186 179 160 145 145

Tehuisbevolking 65 jaar eo 586 618 692 809 990 1.172 1.323

Tehuisbevolking totaal 858 874 930 1.035 1.205 1.383 1.530

Prognose Primos 2012, ontwikkeling van de woningvoorraad

2012 2015 2020 2025 2030 2035 2040

Woningvoorraad 14.180 14.221 14.294 14.356 14.396 14.410 14.371

Nieuwbouw en ov. toevoeging 18 14 24 22 17 12 0

Onttrekkingen 2 2 11 12 12 12 12

Groei woningvoorraad 16 12 13 10 5 0 -12

Voorraad eengezinswon. huur 2.945 2.874 2.755 2.630 2.502 2.373 2.245

Voorraad meergezinswon. huur 1.012 1.007 1.005 1.003 1.002 992 979

Voorraad eengezinswon. koop 9.179 9.288 9.472 9.645 9.806 9.943 10.033

Voorraad meergezinswon. koop 1.044 1.052 1.062 1.078 1.086 1.102 1.114

Nieuwb. eengezinswon. huur 2 1 2 3 3 1 0

Nieuwb. meergezinswon. huur 1 1 1 1 1 0 0

Nieuwb. eengezinswon. koop 15 11 19 17 13 10 0

Nieuwb. meergezinswon. koop 0 1 2 1 0 1 0


Bijlage 2 Leefstijlen

Toekomstvisie Bergen-NH Analyse en Prognose

Documents

Transcript of Toekomstvisie Bergen-NH Analyse en Prognose