Toekomstbewust Leiderschap - Onderwijs Maak Je …...Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde...

25
Toekomstbewust Leiderschap Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap Alma Harris Michelle S. Jones Uitgeverij OMJS Stichting De Brink

Transcript of Toekomstbewust Leiderschap - Onderwijs Maak Je …...Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde...

Page 1: Toekomstbewust Leiderschap - Onderwijs Maak Je …...Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap 7 Inhoud Voorwoord 3 Voorwoord door Andy Hargreaves

Toekomstbewust LeiderschapWereldwijde perspectieven op leren en leiderschap

Alma HarrisMichelle S. Jones

Uitgeverij OMJSStichting De Brink

Page 2: Toekomstbewust Leiderschap - Onderwijs Maak Je …...Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap 7 Inhoud Voorwoord 3 Voorwoord door Andy Hargreaves

Colofon

Uitgeverij Onderwijs Maak Je SamenDeurneseweg 135709 AH Helmond

Oorspronkelijke titel: Leading Futures – Global Perspectives on Educational Leadership Auteurs: Alma Harris, Michelle S. Jones Uitgegeven door: SAGE Publications© 2016, Alma Harris & Michelle S. Jones

Eindredactie: Martine Creemers, Jan Heijmans, Job ChristiansVertaling: Thusana Talen, i.s.m. dhr. P. BeensVormgeving: Mark VerlijsdonkEpiloog: Martine Creemers

Deze uitgave © 2017 door Uitgeverij OMJS en Stichting De Brink

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door print-outs, kopieën, of op welke andere manier dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Ondanks al de aan de samenstelling van de tekst bestede zorg, kan noch de redactie noch de uitgever aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige fout die in deze uitgave zou kunnen voorkomen.

Eerste druk, 2017

ISBN: 978-90-79336-20-3www.onderwijsmaakjesamen.nl

Page 3: Toekomstbewust Leiderschap - Onderwijs Maak Je …...Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap 7 Inhoud Voorwoord 3 Voorwoord door Andy Hargreaves

7Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap

Inhoud

Voorwoord 3

Voorwoord door Andy Hargreaves 5

Internationale vergelijkingen: commentaar, cultuur en context 11Kritiek 14Over het boek 17Leidinggeven aan veranderingen 18De ‘7 System Leadership Study’ 20Context 23

Deel 1 Leiding geven aan de toekomst: systeeminnovatie 29

1 Wie is er bang voor PISA? De bedrieglijkheid van internationale beoordelingen van systeemprestaties 35

Illusie van uitmuntendheid 37Geromantiseerde ellende 40Zelfveroordeling levert geen hogere scores op 41Zelfveroordeling als gevolg van autoritair onderwijs 42De truc van heersers om hun verantwoordelijkheid te ontkennen 42Is dit het einde? 45

2 Economische ontwikkeling en concurrentie: een primaire stimulans voor onderwijsinnovatie-beleid in de VS 49

Het beleidsvormingsproces 51Bewijs van een sterke relatie tussen beleid en praktijk 54Hoe zorgen we voor een betere relatie tussen beleid en praktijk? 57Welke rol hebben schoolleiders? 58Ten slotte 59

3 De rol van innovatieve scholen in de beleidscyclus in Rusland 63Uitdagingen van een beleidsmodel gebaseerd op innovaties 66De opkomst van innovatieve scholen in het post-Sovjettijdperk 67De ontwikkeling van innovatieve scholen tot beleidsbeïnvloeder 68De huidige rol van innovatieve scholen in het Russische onderwijsbeleid 69Lessen uit Rusland 70

Page 4: Toekomstbewust Leiderschap - Onderwijs Maak Je …...Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap 7 Inhoud Voorwoord 3 Voorwoord door Andy Hargreaves

8 Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap

4 De ontwikkeling van schoolleiders in Hongkong: terugblik en vooruitblik op beleid en praktijk 73

De context van Hongkong 75De externe context 76De interne context 77Terugblik op de ontwikkeling van schoolleiders in Hongkong 78Vooruitblik op de ontwikkeling van schoolleiders in Hongkong 79Conclusie 81

5 Movers en shapers: systeemleiderschap voor de 21e eeuw 85De bekendste leiderschapstheorieën 87Meer realiseren dan verbetering en verandering 90Wie zijn die nieuwe schoolleiders? 90De verandering vormgeven 92

6 De onderwijsinnovatie in Ontario 95Systeeminnovatie en leiderschap 97De context van Ontario 99Ontario, koploper in onderwijsinnovatie: actietheorie en leiderschap 101Het leiderschap van leraren voor innovatie, onderzoek en schoolverbetering 112Conclusies 116

Deel 2 Toekomstbewust leiderschap: leiding geven aan professioneel leren 121

7 Ontdek de wereld van professionele leergemeenschappen: basisscholen in Hongkong 125Literatuuronderzoek 127De PLG-concepten 127Professionele leergemeenschappen in Hongkong 128De evaluatie van PLG’s 133Conclusie 135

8 Opleiding en ontwikkeling van schoolleiders in Maleisië: belangrijkste invloeden en huidige praktijk 139

Onderwijs in Maleisië 141Een nationale blauwdruk voor het onderwijs van 2013 tot 2025 141Leiderschap door schoolleiders 142Rollen en verantwoordelijkheden van schoolleiders in Maleisië 143Leiderschapsontwikkeling 143Erkenning voor schoolleiders 144Effectief leiderschap: leiding geven aan veranderingen in de 21ᵉ eeuw 145

Page 5: Toekomstbewust Leiderschap - Onderwijs Maak Je …...Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap 7 Inhoud Voorwoord 3 Voorwoord door Andy Hargreaves

8 Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap

4 De ontwikkeling van schoolleiders in Hongkong: terugblik en vooruitblik op beleid en praktijk 73

De context van Hongkong 75De externe context 76De interne context 77Terugblik op de ontwikkeling van schoolleiders in Hongkong 78Vooruitblik op de ontwikkeling van schoolleiders in Hongkong 79Conclusie 81

5 Movers en shapers: systeemleiderschap voor de 21e eeuw 85De bekendste leiderschapstheorieën 87Meer realiseren dan verbetering en verandering 90Wie zijn die nieuwe schoolleiders? 90De verandering vormgeven 92

6 De onderwijsinnovatie in Ontario 95Systeeminnovatie en leiderschap 97De context van Ontario 99Ontario, koploper in onderwijsinnovatie: actietheorie en leiderschap 101Het leiderschap van leraren voor innovatie, onderzoek en schoolverbetering 112Conclusies 116

Deel 2 Toekomstbewust leiderschap: leiding geven aan professioneel leren 121

7 Ontdek de wereld van professionele leergemeenschappen: basisscholen in Hongkong 125Literatuuronderzoek 127De PLG-concepten 127Professionele leergemeenschappen in Hongkong 128De evaluatie van PLG’s 133Conclusie 135

8 Opleiding en ontwikkeling van schoolleiders in Maleisië: belangrijkste invloeden en huidige praktijk 139

Onderwijs in Maleisië 141Een nationale blauwdruk voor het onderwijs van 2013 tot 2025 141Leiderschap door schoolleiders 142Rollen en verantwoordelijkheden van schoolleiders in Maleisië 143Leiderschapsontwikkeling 143Erkenning voor schoolleiders 144Effectief leiderschap: leiding geven aan veranderingen in de 21ᵉ eeuw 145

9Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap

9 Opleidingsprogramma’s ontwikkelen voor schoolleiders in Australië: met professionals, voor professionals 151

De context 153Conclusie 156

10 Netwerken: een nieuwe kijk op verbeteringen in, tussen en met scholen 161Naar meer gelijke kansen in het onderwijssysteem 163Hoe kunnen verbeteringen in, tussen en met scholen er in de praktijk uitzien? 164Van buiten naar het midden 166

11 Leiding geven aan professionalisering, om scholen in uitdagende omstandigheden in Rusland te verbeteren 169

Nieuwe verantwoordelijkheid 172Ongelijkheid 173Identificatie 174Leiding geven aan verbeteringen 175Tot slot 177

12 Schoolleiders ontwikkelen in Singapore 179Omgaan met complexe zaken 181Versterking van de band tussen de theorie en praktijk via projecten op school 184Verbetering van de samenwerking tussen universiteiten, scholen en overheid 185Conclusie 187

Deel 3 Het leiderschap van de toekomst: leiding geven aan leren 191

13 Generatie X-leiders in wereldsteden 195Ons onderzoek 197Een korte evaluatie van de literatuur 198Onderzoeksstrategieën 198Gesprekken en loopbaantrajecten 199Gespreksanalyse 199De context van het beleidslandschap 199De belangrijkste eerste bevindingen 200Afronding en conclusies 201

14 Echte betrokkenheid is meer dan gedrag 205Een praktijkkader voor leiding geven 207Gevolgen voor het onderzoek 207Gevolgen voor de ontwikkeling 208Conclusie 208

Page 6: Toekomstbewust Leiderschap - Onderwijs Maak Je …...Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap 7 Inhoud Voorwoord 3 Voorwoord door Andy Hargreaves

10 Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap

15 Leiding geven aan effectieve pedagogiek 209Hoe ziet toekomstige pedagogiek eruit en wat is er nodig? 212Pedagogiek: de taken van de leider 213Het onderwijsprogramma 214Het onderwijsprogramma: de taken van de schoolleider 215Het belang van besluitvorming op grond van data 216Ten slotte 218

16 Leiding geven aan toekomstige pedagogiek 223Sterke groei van mobiele technologie, internet en sociale media 225Gebrek aan interesse en beperkt pedagogisch digitaal bewustzijn 225Digitale verdeeldheid: ongelijkheid in de toegang tot onderwijs met ICT 227Innovatieve digitale technologieën ontwrichten: leerlingen gaan voor de scholen uit 227Conclusie 228

Internationale vergelijkingen: goed of verkeerd begrepen? 231Goed of verkeerd begrepen? 234

Epiloog – In het verleden behaalde resultaten... 237Inleiding 239Toekomstbewust leiderschap 241Kwaliteitsbewustzijn: wat doen we en hoe doen we dat? 245Omgevingsbewustzijn: waar bevinden we ons en (met) wie zijn wij samen? 249Systeembewustzijn: waardoor werkt het en waardoor blijven we in ontwikkeling? 251Tot slot: van toekomstgericht naar toekomstbewust 254

Page 7: Toekomstbewust Leiderschap - Onderwijs Maak Je …...Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap 7 Inhoud Voorwoord 3 Voorwoord door Andy Hargreaves

10 Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap

15 Leiding geven aan effectieve pedagogiek 209Hoe ziet toekomstige pedagogiek eruit en wat is er nodig? 212Pedagogiek: de taken van de leider 213Het onderwijsprogramma 214Het onderwijsprogramma: de taken van de schoolleider 215Het belang van besluitvorming op grond van data 216Ten slotte 218

16 Leiding geven aan toekomstige pedagogiek 223Sterke groei van mobiele technologie, internet en sociale media 225Gebrek aan interesse en beperkt pedagogisch digitaal bewustzijn 225Digitale verdeeldheid: ongelijkheid in de toegang tot onderwijs met ICT 227Innovatieve digitale technologieën ontwrichten: leerlingen gaan voor de scholen uit 227Conclusie 228

Internationale vergelijkingen: goed of verkeerd begrepen? 231Goed of verkeerd begrepen? 234

Epiloog – In het verleden behaalde resultaten... 237Inleiding 239Toekomstbewust leiderschap 241Kwaliteitsbewustzijn: wat doen we en hoe doen we dat? 245Omgevingsbewustzijn: waar bevinden we ons en (met) wie zijn wij samen? 249Systeembewustzijn: waardoor werkt het en waardoor blijven we in ontwikkeling? 251Tot slot: van toekomstgericht naar toekomstbewust 254

Christopher Chapman

10Netwerken: een

nieuwe kijk op

verbeteringen

in, tussen en met

scholen

DEEL 2 DE PROFESSIONALS

Page 8: Toekomstbewust Leiderschap - Onderwijs Maak Je …...Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap 7 Inhoud Voorwoord 3 Voorwoord door Andy Hargreaves
Page 9: Toekomstbewust Leiderschap - Onderwijs Maak Je …...Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap 7 Inhoud Voorwoord 3 Voorwoord door Andy Hargreaves

163Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap

H10 - Netwerken: een nieuwe kijk op verbeteringen in, tussen en met scholen

it onderzoek blijkt dat hogere onderwijsresultaten leiden tot meer welvaart, een gezondere levensstijl en een socialere maatschappij (Teddlie & Reynolds, 2000). Het lijkt alsof het bieden van een goede kans op succesvol onderwijs een voorwaarde is

voor een eerlijke samenleving. Toch weten we dat er ook een sterk verband bestaat tussen een lager sociaal milieu en de schoolprestaties.

Dit betekent dat een kind met een sociale achterstand grotere kans maakt om het onderwijs op een lager niveau te verlaten. Het kind heeft daardoor meer kans op financiële, maatschappelijke en gezondheidsproblemen. Het is tijd om na te denken over hoe we de relatie tussen sociaal-economische achterstanden en slechte schoolprestaties kunnen doorbreken.

Naar meer gelijke kansen in het onderwijssysteem

De ongelijkheid in het onderwijs blijft een van de grootste zorgen van onze tijd. Het lijkt erop dat wereldwijd de meeste onderwijssystemen voor vier belangrijke uitdagingen staan.De eerste uitdaging gaat over het veranderen van wat we doen in onze scholen. Dat betekent in de slechtste gevallen dat men de resultaten op tactische wijze verbetert zonder enig effect op bekwaamheidsontwikkeling, terwijl in de beste gevallen de verandering leidt tot een duurzame aanpak en verbetering. Wanneer we het potentieel van scholen willen benutten, moeten we andere mogelijkheden vinden om kennis, ervaring en expertise in te zetten. Voor het ontwikkelen en verfijnen van de aanpak binnen scholen is samenwerking op zichzelf echter niet voldoende.De tweede uitdaging betreft het ontwikkelen van een systeem waarin scholen samenwerken om elkaar beter te ondersteunen. Het ontwikkelen van competenties tussen scholen via onderlinge samenwerking levert meer rendement op. Bovendien blijkt dat samenwerking gebaseerd op onderzoek, ondersteund door een slim gebruik van data over prestaties en contexten, een positieve invloed kan hebben op de leerresultaten van risicovolle groepen leerlingen. Het verleggen van de aandacht van ‘in de school’ naar ‘tussen scholen’ is noodzakelijk, maar opnieuw onvoldoende voor een optimaal resultaat.

De derde uitdaging heeft betrekking op het ontwikkelen van een systeem waarbij de school het hart vormt van de lokale gemeenschap. Het verband tussen kansarme groepen leerlingen en slechte prestaties wordt alleen doorbroken wanneer we een context kunnen creëren waarin deze kinderen op een effectieve manier aan het onderwijsproces kunnen deelnemen. Gezondheidsdiensten, sociale diensten en andere openbare diensten spelen een belangrijke rol in het verbeteren van de toegang, ambities en prestaties van leerlingen uit onze meest achtergestelde gemeenschappen. In deze samenwerking is de meeste winst te behalen.De vierde uitdaging betreft het creëren van randvoorwaarden die dit mogelijk maken. Om dit te realiseren moeten we nieuwe aanpakken ontwikkelen die zijn gericht op samenwerking in, tussen en met scholen. Het verleggen van een interne aanpak naar bovenschoolse en schooloverstijgende

Page 10: Toekomstbewust Leiderschap - Onderwijs Maak Je …...Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap 7 Inhoud Voorwoord 3 Voorwoord door Andy Hargreaves

164 Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap

H10 - Netwerken: een nieuwe kijk op verbeteringen in, tussen en met scholen

aanpakken is complex en vereist een fundamentele heroverweging van de rollen en relaties binnen het systeem. Doorgaan zoals in het verleden leidt tot implementatiefouten en continuering van ongelijke kansen in het onderwijs.

Hoe kunnen verbeteringen in, tussen en met scholen er in de praktijk uitzien?

Om een voorbeeld te geven volgt nu een overzicht van een van de uitdagingen van een stad in Engeland: de Greater Manchester Challenge (GMC). Hoewel het voorbeeld gezien moet worden vanuit een specifieke context, slaagde de GMC erin om kansen in, tussen en met scholen te combineren. Het is een goed voorbeeld van wat gedaan kan worden om het vaste patroon van schoolverbetering als interne activiteit te doorbreken. Aan het programma, dat van 2008 tot 2011 duurde, namen tien regio’s deel met 600.000 leerlingen op ongeveer 1150 scholen en universiteiten.

Het initiatief had betrekking op een samenwerkingsverband tussen de nationale overheid, besturen en scholen. Er waren bovendien nauwe banden met andere belanghebbenden. Het programma richtte zich op de verbetering van:1. toegang: alle kinderen dienen toegang te hebben tot onderwijs dat hun kansen biedt;2. ambities: door hoge verwachtingen te hebben over de kwaliteit van het onderwijs, moeten

alle kinderen het gevoel krijgen dat er positieve kansen voor hen liggen;3. prestaties: alle kinderen moeten in staat worden gesteld om hun potentieel te verbeteren.

Dit betekent dat het verband tussen de (sociaal-economische) achtergrond van de leerling, de schoolprestaties en kansen in hun leven moet worden verbroken.

De filosofie voor dit programma was gebaseerd op het idee dat ieder systeem beschikt over niet-aangeboorde capaciteit om zichzelf te verbeteren en dat nieuwe aanpakken nodig waren om dat potentieel optimaal te benutten. De strategie kende vier aanpakken.

1. Vergroten van de impact van leiderschap: schoolleiders moeten een belangrijke rol spelen in schoolverbetering. Zij worden aangemoedigd om leiding te geven in, tussen en met scholen, waarbij ze verantwoordelijkheid nemen voor het onderwijs van alle kinderen en niet alleen voor de kinderen die de eigen school bezoeken. Schoolleiders werden aangemoedigd om het aanbieden van onderwijs en maatschappelijke diensten als een samenhangend concept te zien. Schoolleiders gingen bijvoorbeeld nauwer samenwerken met sociale diensten om risicoleerlingen beter te kunnen begeleiden.

2. Schoolfamilies: er werden ‘schoolfamilies’ opgericht in een poging om gesprekken te stimuleren over de voortgang en prestaties in en tussen scholen uit vergelijkbare sociaal-

Page 11: Toekomstbewust Leiderschap - Onderwijs Maak Je …...Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap 7 Inhoud Voorwoord 3 Voorwoord door Andy Hargreaves

164 Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap

H10 - Netwerken: een nieuwe kijk op verbeteringen in, tussen en met scholen

aanpakken is complex en vereist een fundamentele heroverweging van de rollen en relaties binnen het systeem. Doorgaan zoals in het verleden leidt tot implementatiefouten en continuering van ongelijke kansen in het onderwijs.

Hoe kunnen verbeteringen in, tussen en met scholen er in de praktijk uitzien?

Om een voorbeeld te geven volgt nu een overzicht van een van de uitdagingen van een stad in Engeland: de Greater Manchester Challenge (GMC). Hoewel het voorbeeld gezien moet worden vanuit een specifieke context, slaagde de GMC erin om kansen in, tussen en met scholen te combineren. Het is een goed voorbeeld van wat gedaan kan worden om het vaste patroon van schoolverbetering als interne activiteit te doorbreken. Aan het programma, dat van 2008 tot 2011 duurde, namen tien regio’s deel met 600.000 leerlingen op ongeveer 1150 scholen en universiteiten.

Het initiatief had betrekking op een samenwerkingsverband tussen de nationale overheid, besturen en scholen. Er waren bovendien nauwe banden met andere belanghebbenden. Het programma richtte zich op de verbetering van:1. toegang: alle kinderen dienen toegang te hebben tot onderwijs dat hun kansen biedt;2. ambities: door hoge verwachtingen te hebben over de kwaliteit van het onderwijs, moeten

alle kinderen het gevoel krijgen dat er positieve kansen voor hen liggen;3. prestaties: alle kinderen moeten in staat worden gesteld om hun potentieel te verbeteren.

Dit betekent dat het verband tussen de (sociaal-economische) achtergrond van de leerling, de schoolprestaties en kansen in hun leven moet worden verbroken.

De filosofie voor dit programma was gebaseerd op het idee dat ieder systeem beschikt over niet-aangeboorde capaciteit om zichzelf te verbeteren en dat nieuwe aanpakken nodig waren om dat potentieel optimaal te benutten. De strategie kende vier aanpakken.

1. Vergroten van de impact van leiderschap: schoolleiders moeten een belangrijke rol spelen in schoolverbetering. Zij worden aangemoedigd om leiding te geven in, tussen en met scholen, waarbij ze verantwoordelijkheid nemen voor het onderwijs van alle kinderen en niet alleen voor de kinderen die de eigen school bezoeken. Schoolleiders werden aangemoedigd om het aanbieden van onderwijs en maatschappelijke diensten als een samenhangend concept te zien. Schoolleiders gingen bijvoorbeeld nauwer samenwerken met sociale diensten om risicoleerlingen beter te kunnen begeleiden.

2. Schoolfamilies: er werden ‘schoolfamilies’ opgericht in een poging om gesprekken te stimuleren over de voortgang en prestaties in en tussen scholen uit vergelijkbare sociaal-

165Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap

H10 - Netwerken: een nieuwe kijk op verbeteringen in, tussen en met scholen

economische contexten. Deze netwerken stimuleerden het delen van goede methoden tussen scholen en sloten aan op het werk en de aanpak van de schoolleider. Figuur 10.1 toont de grafiek.

Elke school binnen de ‘familie’ wordt getekend op een verbeter-as en een prestatie-as. Er is een spreiding van scholen: sommige scholen hebben een hogere verbeterscore en behalen hoge prestaties. Schoolleiders binnen de ‘familie’ bekijken elkaars context en bespreken mogelijke verklaringen voor de afwijkingen. Deze gesprekken zijn vertrouwelijk en vereisen goede ondersteuning. Meestal leveren ze interessante inzichten op vanwaaruit scholen kunnen samenwerken om aanpakken te delen. Een schoolleider legde bijvoorbeeld uit dat een enkele uitschieter op het gebied van wiskunde de geweldige prestaties al kon verklaren. Omgekeerd vertelde een andere schoolleider hoe een vakgroep wiskunde er duidelijk niet in slaagde om te verbeteren. Vervolgens sloegen de twee vakgroepen de handen ineen om hun aanpakken te delen. Dat leidde tot een verbetering van de prestaties van beide vakgroepen en bracht tevens andere gebieden aan het licht waarop kon worden samengewerkt.

Figuur 10.1 Prestatie- en verbeteringgrafiek (bron: Families of Schools Online - http://fos.dcsf.gov.uk).

Familie-gemiddelde

Familie 6

Alle VO-scholen in Groot-Manchester

Gemiddeldeverbetering

Gemiddelde prestatie

Prestatie

Verb

eter

ing

10 5030 70 9020 6040 80 100

3858

1

-10

2

-6

6

-2

10

-8

4

-4

8

26

143113

2872

54161

98

1582

36

44

0

Page 12: Toekomstbewust Leiderschap - Onderwijs Maak Je …...Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap 7 Inhoud Voorwoord 3 Voorwoord door Andy Hargreaves

166 Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap

H10 - Netwerken: een nieuwe kijk op verbeteringen in, tussen en met scholen

3. Sleutel tot succes: deze activiteit was gericht op de verbetering van ongeveer 160 scholen die werden geconfronteerd met de meest uitdagende omstandigheden en de laagste prestaties. Een team van ervaren schoolleiders met een indrukwekkende staat van dienst in het verbeteren van de meest problematische scholen in het land, werkte samen met de scholen in uitdagende omstandigheden. Zij maakten een gedetailleerde analyse van de context en ontwikkelden een strategisch verbeterplan voor duurzame veranderingen. Deze contextspecifieke aanpak leidde tot een unieke mix van verbeterplannen door de scholen en schoolleiders, gecombineerd met externe ondersteuning. Scholen werden gekoppeld op basis van gegevens van de ‘schoolfamilies’ en andere bronnen, zodat scholen uit verschillende gebieden bij elkaar werden gezocht. Er is bewijs dat laat zien dat deze aanpak een positieve invloed heeft gehad op de samenwerking tussen scholen.

4. Themagroepen moesten innovatie en experimenteren binnen het systeem bevorderen. Elk bestuur was aangesloten bij een themagroep. Het thema was vaak een onderwijskundig probleem waarmee het bestuur werd geconfronteerd. De themagroepen koppelden verbeterinitiatieven aan de bredere maatschappelijke en economische agenda’s en faciliteerden uitwisseling van expertise en middelen, zelfs buiten de eigen groep. Zo deelde een schoolleider zijn kennis en expertise over het leidinggeven aan leren met een leidinggevende uit de maatschappelijke dienstverlening. De betrokkenen werkten samen aan tal van (met elkaar verbonden) projecten en deelden hun werk tijdens evenementen en seminars.

Van buiten naar het midden

Iedereen in het onderwijs moet een meer naar buiten gerichte blik ontwikkelen, waarin het werken met collega’s van andere scholen, van andere instituten en sectoren een tweede natuur wordt. We moeten niet alleen opnieuw nadenken over met wie we werken, maar ook over hoe en waar we werken. Dat betekent dat iedereen die de school ooit verliet terug moet komen, terwijl diegenen die nooit buiten scholen werken, dat nu voor het eerst wel moeten gaan doen. Eerlijk gezegd is het niet langer aanvaardbaar om je te verbergen in je lokaal, school, instituut of werkkamer of om oude aanpakken te blijven gebruiken. Wanneer we het anders willen zien en kinderen meer kansen willen bieden, zullen we ook op een andere manier met elkaar moeten gaan samenwerken.

Page 13: Toekomstbewust Leiderschap - Onderwijs Maak Je …...Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap 7 Inhoud Voorwoord 3 Voorwoord door Andy Hargreaves

166 Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap

H10 - Netwerken: een nieuwe kijk op verbeteringen in, tussen en met scholen

3. Sleutel tot succes: deze activiteit was gericht op de verbetering van ongeveer 160 scholen die werden geconfronteerd met de meest uitdagende omstandigheden en de laagste prestaties. Een team van ervaren schoolleiders met een indrukwekkende staat van dienst in het verbeteren van de meest problematische scholen in het land, werkte samen met de scholen in uitdagende omstandigheden. Zij maakten een gedetailleerde analyse van de context en ontwikkelden een strategisch verbeterplan voor duurzame veranderingen. Deze contextspecifieke aanpak leidde tot een unieke mix van verbeterplannen door de scholen en schoolleiders, gecombineerd met externe ondersteuning. Scholen werden gekoppeld op basis van gegevens van de ‘schoolfamilies’ en andere bronnen, zodat scholen uit verschillende gebieden bij elkaar werden gezocht. Er is bewijs dat laat zien dat deze aanpak een positieve invloed heeft gehad op de samenwerking tussen scholen.

4. Themagroepen moesten innovatie en experimenteren binnen het systeem bevorderen. Elk bestuur was aangesloten bij een themagroep. Het thema was vaak een onderwijskundig probleem waarmee het bestuur werd geconfronteerd. De themagroepen koppelden verbeterinitiatieven aan de bredere maatschappelijke en economische agenda’s en faciliteerden uitwisseling van expertise en middelen, zelfs buiten de eigen groep. Zo deelde een schoolleider zijn kennis en expertise over het leidinggeven aan leren met een leidinggevende uit de maatschappelijke dienstverlening. De betrokkenen werkten samen aan tal van (met elkaar verbonden) projecten en deelden hun werk tijdens evenementen en seminars.

Van buiten naar het midden

Iedereen in het onderwijs moet een meer naar buiten gerichte blik ontwikkelen, waarin het werken met collega’s van andere scholen, van andere instituten en sectoren een tweede natuur wordt. We moeten niet alleen opnieuw nadenken over met wie we werken, maar ook over hoe en waar we werken. Dat betekent dat iedereen die de school ooit verliet terug moet komen, terwijl diegenen die nooit buiten scholen werken, dat nu voor het eerst wel moeten gaan doen. Eerlijk gezegd is het niet langer aanvaardbaar om je te verbergen in je lokaal, school, instituut of werkkamer of om oude aanpakken te blijven gebruiken. Wanneer we het anders willen zien en kinderen meer kansen willen bieden, zullen we ook op een andere manier met elkaar moeten gaan samenwerken.

167Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap

H10 - Netwerken: een nieuwe kijk op verbeteringen in, tussen en met scholen

Bronnen

inscow, M. (2015). Towards Self Improving School Systems: Lessons from a City Challenge. Londen: Routledge.

hapman, C., Muijs, D., Reynolds, D., Sammons, P. & Teddlie, C. (Red.) (2016). The International

Handbook of Educational Effectiveness and Improvement: Research, Policy and Practice. Londen: Routledge.

ortimore, P. & Whitty, G. (1997). Can School Improvement Overcome the Effects of Disadvantage?

Londen: Institute of Education.ayne, C.M. (2008). So Much Reform, So Little Change: The Persistence of Failure in Urban Schools.

Cambridge: Harvard Education Press.eddlie, C. & Reynolds, D. (2000). The International Handbook of School Effectiveness Research.

Londen: Falmer Press.

A

C

M

P

T

Page 14: Toekomstbewust Leiderschap - Onderwijs Maak Je …...Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap 7 Inhoud Voorwoord 3 Voorwoord door Andy Hargreaves

256 Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap

Epiloog - In het verleden behaalde resultaten...

AB

F

H

I

LN

P

O

S

Z

Bronnen

VS en VO-raad (2016) De staat van de schoolleider. Arnhem: Coers en Roest.arber, M. & Mourshed, M. (2007). How the world’s best-performing school systems come out on

top. Londen: McKinsey & Company.ullan, M (2015). Vrijheid in verandering (Freedom to Change. Four Strategies to Put Your Inner

Drive into Overdrive). Helmond: OMJS/Stichting De Brink.argreaves, A., Fullan, M. (2012) Professioneel kapitaal. De transformatie van het onderwijs in elke

school. Den Haag: Stichting Duurzaam LerenHeijmans, J. (2013). ‘Er ligt altijd meer ruimte buiten je kaders dan binnen je grenzen’. Epiloog

bij: Yong Zhao (2014). World Class Learners, onderwijs voor een ondernemende generatie.

Helmond: OMJS/Stichting De Brink.Heijmans, J., Creemers, M. (2013). Van eiland naar wijland, collegiaal leren in de praktijk.

Helmond: OMJS/Stichting De Brink.nspectie van het Onderwijs (2014). De kwaliteit van schoolleiders in het basisonderwijs, speciaal

onderwijs en voortgezet. Utrecht: Inspectie van het Onderwijs.Inspectie van het Onderwijs (2016). Hoe ziet het toezicht er straks uit voor het primair,

speciaal en voorgezet onderwijs? Geraadpleegd op 23 december 2016, van https://www.onderwijsinspectie.nl/onderwerpen/vernieuwd-toezicht/inhoud/voor-de-onderwijssectoren

aloux, F. (2015). Reinventing organizations Leuven: Uitgeverij Lannoo nv.etwerk van Schoolleiders NVS. (2016, 28 november) NVS pleit bij ministerie en VO-raad voor

erkenning van de bijzondere positie van de schoolleider in het voortgezet onderwijs. Geraadpleegd op 8 januari 2017, van https://www.netwerkvanschoolleiders.nl/nvs-pleit-ministerie-en-voraad-erkenning-bijzondere-positie-schoolleider-voortgezet-onderwijs/

latform Onderwijs2032 (2016). Ons onderwijs2032 Eindadvies Den Haag: Bureau Platform Onderwijs2032.

ECD (2016), Netherlands 2016: Foundations for the Future, Reviews of National Policies for

Education. Parijs: OECD Publishingchoolleidersregister PO. (2016). Professionaliseringsthema’s. Geraadpleegd op 3

januari 2017, van https://www.schoolleidersregisterpo.nl/professionaliseren/professionaliseringsthemas

Spitteler, J., & Buijs, R. (2013). De mooiste weg. Naar leren en leiderschap in het onderwijs. Helmond: OMJS/Stichting De Brink.

ouwen van der, T. (2015) Handen en voeten geven aan duurzaam organiseren [Oratie]. Geraadpleegd van http://www.tonnievanderzouwen.nl/wp-content/uploads/2015/06/Handen-en-voeten-geven-aan-duurzaam-organiseren-Tonnie-van-der-Zouwen-2015.pdf

Page 15: Toekomstbewust Leiderschap - Onderwijs Maak Je …...Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap 7 Inhoud Voorwoord 3 Voorwoord door Andy Hargreaves

256 Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap

Epiloog - In het verleden behaalde resultaten...

AB

F

H

I

LN

P

O

S

Z

Bronnen

VS en VO-raad (2016) De staat van de schoolleider. Arnhem: Coers en Roest.arber, M. & Mourshed, M. (2007). How the world’s best-performing school systems come out on

top. Londen: McKinsey & Company.ullan, M (2015). Vrijheid in verandering (Freedom to Change. Four Strategies to Put Your Inner

Drive into Overdrive). Helmond: OMJS/Stichting De Brink.argreaves, A., Fullan, M. (2012) Professioneel kapitaal. De transformatie van het onderwijs in elke

school. Den Haag: Stichting Duurzaam LerenHeijmans, J. (2013). ‘Er ligt altijd meer ruimte buiten je kaders dan binnen je grenzen’. Epiloog

bij: Yong Zhao (2014). World Class Learners, onderwijs voor een ondernemende generatie.

Helmond: OMJS/Stichting De Brink.Heijmans, J., Creemers, M. (2013). Van eiland naar wijland, collegiaal leren in de praktijk.

Helmond: OMJS/Stichting De Brink.nspectie van het Onderwijs (2014). De kwaliteit van schoolleiders in het basisonderwijs, speciaal

onderwijs en voortgezet. Utrecht: Inspectie van het Onderwijs.Inspectie van het Onderwijs (2016). Hoe ziet het toezicht er straks uit voor het primair,

speciaal en voorgezet onderwijs? Geraadpleegd op 23 december 2016, van https://www.onderwijsinspectie.nl/onderwerpen/vernieuwd-toezicht/inhoud/voor-de-onderwijssectoren

aloux, F. (2015). Reinventing organizations Leuven: Uitgeverij Lannoo nv.etwerk van Schoolleiders NVS. (2016, 28 november) NVS pleit bij ministerie en VO-raad voor

erkenning van de bijzondere positie van de schoolleider in het voortgezet onderwijs. Geraadpleegd op 8 januari 2017, van https://www.netwerkvanschoolleiders.nl/nvs-pleit-ministerie-en-voraad-erkenning-bijzondere-positie-schoolleider-voortgezet-onderwijs/

latform Onderwijs2032 (2016). Ons onderwijs2032 Eindadvies Den Haag: Bureau Platform Onderwijs2032.

ECD (2016), Netherlands 2016: Foundations for the Future, Reviews of National Policies for

Education. Parijs: OECD Publishingchoolleidersregister PO. (2016). Professionaliseringsthema’s. Geraadpleegd op 3

januari 2017, van https://www.schoolleidersregisterpo.nl/professionaliseren/professionaliseringsthemas

Spitteler, J., & Buijs, R. (2013). De mooiste weg. Naar leren en leiderschap in het onderwijs. Helmond: OMJS/Stichting De Brink.

ouwen van der, T. (2015) Handen en voeten geven aan duurzaam organiseren [Oratie]. Geraadpleegd van http://www.tonnievanderzouwen.nl/wp-content/uploads/2015/06/Handen-en-voeten-geven-aan-duurzaam-organiseren-Tonnie-van-der-Zouwen-2015.pdf

259Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap

Over de redacteuren en medewerkers

Over de redacteuren en medewerkers

Redacteuren

Alma Harris is professor Educational Leadership aan het Institute of Educational Leadership van de universiteit van Malaya in Maleisië. Sinds september 2012 is ze directeur van datzelfde instituut. Van 2010 tot 2012 was ze senior beleidsadviseur van de regering van Wales. Professor Harris bekleedt gastprofessoraten aan de Higher School of Economics te Moskou, aan Nottingham Business School en aan de universiteiten van Wales en Southampton. Ze was eerder voorzitter van het International Congress for School Effectiveness and School Improvement. Professor Harris publiceerde tal van boeken, waaronder Distributed Leadership Matters (2013) en Uplifting

Leadership (2014) met Andy Hargreaves en Alan Boyle.

Michelle S. Jones is adjunct-directeur aan het Institute of Educational Leadership van de universiteit van Malaya. In die hoedanigheid richt ze zich op academische ontwikkeling en internationalisering. In 2008 werd ze partner op het gebied van schooleffectiviteit voor de regering van Wales. Daarna werd ze benoemd tot onderwijsadviseur en ondersteunde ze leerkrachten en schoolleiders van meer dan 2000 scholen bij hun beroepsontwikkeling. Dr. Jones heeft daarnaast gewerkt voor overheidsinstanties in Engeland, Rusland, Australië, Singapore en Maleisië en een bijdrage geleverd aan het ontwerpen en realiseren van programma’s voor beroepsontwikkeling.

Page 16: Toekomstbewust Leiderschap - Onderwijs Maak Je …...Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap 7 Inhoud Voorwoord 3 Voorwoord door Andy Hargreaves

260 Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap

Over de redacteuren en medewerkers

Medewerkers

Donnie Adams is een PhD-kandidaat aan de universiteit van Malaya. Hij wordt begeleid door professor Harris en dr. Jones. Adams beschikt over een Bright Sparks-beurs, onderdeel van een speciaal programma aan de universiteit van Malaya om de kwaliteit van onderzoek en publicaties te verbeteren door uitstekende onderzoekers (zogenaamde ‘bright sparks’) binnen de universiteit en andere universiteiten te selecteren, die de universiteit van Malaya kunnen ondersteunen. Zijn primaire onderzoeksinteresses betreffen leiderschap binnen speciaal onderwijs en schoolbrede hervorming van inclusief onderwijs in Maleisië.

Albert Bertani is senior adviseur voor het Urban Education Institute aan de universiteit van Chicago en Senior International Associate bij de Innovation Unit in Londen. Hij heeft leiderschapsontwikkelingprogramma’s ont-worpen, ondersteund en geëvalueerd voor districten, organisaties en door de overheid gesubsidieerde programma’s in de VS. Ook was hij internationaal betrokken bij dergelijke programma’s in Australië, Brazilië, Engeland, Qatar, Zuid-Afrika en Zuid-Korea.

Carol Campbell is universitair docent aan het Ontario Institute for Studies in Education (OISE). Ze is bijzonder geïnteresseerd in systeembrede hervormingen voor grootschalige veranderingen op basis van effectieve en veelbelovende handelswijzen binnen en tussen leslokalen, scholen, districten, provincies of staten en landen.

Christopher Chapman is voorzitter van de Educational Policy and Practice aan de universiteit van het Schotse Glasgow, mededirecteur van het Robert Owen Centre for Educational Change en van What Works Scotland – een driejarig onderzoeksprogramma dat wordt gefinancierd door de Economic and Social Research Council (ESRC) van de Schotse overheid. In deze hoedanigheid doet hij onderzoek naar hervormingen in de publieke sector. Het onderzoek van Chapman richt zich op de interactie tussen onderwijskundig en openbaar beleid en bijbehorende gewoonten, met name met betrekking tot de verbetering van de resultaten in kans-arme gebieden. Chapman gaf leiding aan onderzoeksprojecten voor onderzoeksraden en liefdadigheidsinstellingen en aan onderzoeken en evaluaties voor nationale en lokale overheden en hun instanties.

Janet H. Chrispeels is emeritus professor Education Studies aan de universiteit van San Diego, Californië. Tijdens haar academische loopbaan was ze directeur van het promotieprogramma op het gebied van Educational Leadership. Op dit moment is ze directeur van Transformative Inquiry Designs for Effective Schools (TIDES), dat loopbaanontwikkeling aan scholen en districten aanbiedt ter bevordering van het leiderschap door leerkrachten en schoolleiders en het gebruik van gegevens en leren door middel van onderzoek.

Page 17: Toekomstbewust Leiderschap - Onderwijs Maak Je …...Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap 7 Inhoud Voorwoord 3 Voorwoord door Andy Hargreaves

260 Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap

Over de redacteuren en medewerkers

Medewerkers

Donnie Adams is een PhD-kandidaat aan de universiteit van Malaya. Hij wordt begeleid door professor Harris en dr. Jones. Adams beschikt over een Bright Sparks-beurs, onderdeel van een speciaal programma aan de universiteit van Malaya om de kwaliteit van onderzoek en publicaties te verbeteren door uitstekende onderzoekers (zogenaamde ‘bright sparks’) binnen de universiteit en andere universiteiten te selecteren, die de universiteit van Malaya kunnen ondersteunen. Zijn primaire onderzoeksinteresses betreffen leiderschap binnen speciaal onderwijs en schoolbrede hervorming van inclusief onderwijs in Maleisië.

Albert Bertani is senior adviseur voor het Urban Education Institute aan de universiteit van Chicago en Senior International Associate bij de Innovation Unit in Londen. Hij heeft leiderschapsontwikkelingprogramma’s ont-worpen, ondersteund en geëvalueerd voor districten, organisaties en door de overheid gesubsidieerde programma’s in de VS. Ook was hij internationaal betrokken bij dergelijke programma’s in Australië, Brazilië, Engeland, Qatar, Zuid-Afrika en Zuid-Korea.

Carol Campbell is universitair docent aan het Ontario Institute for Studies in Education (OISE). Ze is bijzonder geïnteresseerd in systeembrede hervormingen voor grootschalige veranderingen op basis van effectieve en veelbelovende handelswijzen binnen en tussen leslokalen, scholen, districten, provincies of staten en landen.

Christopher Chapman is voorzitter van de Educational Policy and Practice aan de universiteit van het Schotse Glasgow, mededirecteur van het Robert Owen Centre for Educational Change en van What Works Scotland – een driejarig onderzoeksprogramma dat wordt gefinancierd door de Economic and Social Research Council (ESRC) van de Schotse overheid. In deze hoedanigheid doet hij onderzoek naar hervormingen in de publieke sector. Het onderzoek van Chapman richt zich op de interactie tussen onderwijskundig en openbaar beleid en bijbehorende gewoonten, met name met betrekking tot de verbetering van de resultaten in kans-arme gebieden. Chapman gaf leiding aan onderzoeksprojecten voor onderzoeksraden en liefdadigheidsinstellingen en aan onderzoeken en evaluaties voor nationale en lokale overheden en hun instanties.

Janet H. Chrispeels is emeritus professor Education Studies aan de universiteit van San Diego, Californië. Tijdens haar academische loopbaan was ze directeur van het promotieprogramma op het gebied van Educational Leadership. Op dit moment is ze directeur van Transformative Inquiry Designs for Effective Schools (TIDES), dat loopbaanontwikkeling aan scholen en districten aanbiedt ter bevordering van het leiderschap door leerkrachten en schoolleiders en het gebruik van gegevens en leren door middel van onderzoek.

261Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap

Over de redacteuren en medewerkers

Karen Edge is Reader in Educational Leader-ship aan het UCL Institute for Education, onderzoekspartner aan de Western University in Canada en hoofdredacteur van Educational

Assessment Evaluation and Accountability. Ze is daarnaast lid van het adviespanel voor International School Leadership Principals en actief bij ESRC, een internationaal gefinancierd onderzoeksproject. Haar laatste onderzoek besloeg meer dan zestig ‘generatie X’-schoolleiders in Londen, New York en Toronto.

Isak Froumin is professor en wetenschappelijk adviseur voor het Institute of Education, National Research University – Higher School of Economics (NRU HSE) in Moskou. Hij is sinds 2012 adviseur voor het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen van de Russische Federatie. Hij is daarnaast professor en voorzitter van de faculteit voor onderwijstheorie aan de universiteit van Krasnoyarsk in Siberië. Professor Froumin gaf van 1999 tot 2011 leiding aan het onderwijsprogramma van de Wereldbank in Rusland. Sinds 2011 was hij vicevoorzitter van de Skolkovo Foundation en lid van de Russische delegatie binnen de commissie voor onderwijsbeleid van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). Hij is auteur van meer dan 250 publicaties, waaronder artikelen en boeken in het Russisch en Engels.

Irina Grunicheva is onderzoeksmedewerker aan het Centre of Social and Economic School Development binnen de Institution of Education van het NRU HSE.

Jill Jameson is onderwijsprofessor en voor-zitter van het Centre for Leadership and Enterprise aan de faculteit voor Onderwijs en Gezondheid van de University of Greenwich in Londen. Professor Jameson is de voorzitter van de British Educational Research Association (BERA) Educational Technology SIG. In 2011 won ze de onderscheiding van het Chartered Management Institute (CMI) voor Leadership and Management Achievement. Daarnaast was ze gastredacteur van de speciale editie van het British Journal of Educational Technology over digitaal leiderschap in 2013.

Anatoly Kasprzhak doet promotieonderzoek op het gebied van pedagogiek. Daarnaast is ze directeur van het Institute of Education binnen het Centre for Leadership Development in Education van het NRU HSE, professor aan de faculteit voor onderwijs-programma’s en academisch supervisor van masterprogramma’s op het gebied van onderwijsbestuur aan het Institute of Education van het NRU HSE.

Serge Kosaretsky is PhD-kandidaat en directeur van het Centre of Social and Economic School Development binnen het Institution of Education van het NRU HSE.

Paula Kwan is universitair docent aan de faculteit voor onderwijsbestuur en -beleid aan de Chinese universiteit van Hongkong (CUHK). Ze is tegelijkertijd universitair docent aan het Institute of Educational Research van de CUHK. Daarnaast zit ze in redactieraden van verschillende internationaal toonaangevende tijdschriften.

Page 18: Toekomstbewust Leiderschap - Onderwijs Maak Je …...Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap 7 Inhoud Voorwoord 3 Voorwoord door Andy Hargreaves

262 Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap

Over de redacteuren en medewerkers

Zoe Lai-mei Leung behaalde haar BEd en MEd in Teaching English to Speakers of Other Languages (TESOL) aan Queensland University of Technology. Daarna behaalde ze haar PhD aan de Hong Kong Polytechnic University. In 2007 trad ze in dienst bij het Hong Kong Centre for the Development of Educational Leadership van de CUHK. Op dit moment is ze actief als medewerker voor schoolontwikkeling.

Anthony Mackay is CEO van het Centre for Strategic Education te Melbourne, voorzitter van het Global Education Leaders Partnership aan de Innovation Unit (IU) in Londen, voorzitter van de raad van bestuur van de IU en voorzitter van het National Institute for School Leadership van het National Centre for Education and the Economy in Washington, D.C. Hij was tevens inaugurele voorzitter van het Australian Institute for Teaching and School Leadership (AITSL).

Daniel Muijs is onderwijsprofessor aan de universiteit van Southampton in het Verenigd Koninkrijk. Hij is expert op het gebied van effectief onderwijs en mederedacteur van het tijdschrift School Effectiveness and School

Improvement. Hij heeft breed gepubliceerd over effectiviteit van leerkrachten en over onderzoeksmethoden.

Vasu Muniandy werkte dertien jaar als leraar op een openbare school in Maleisië, voordat hij senior lector werd van de faculteit voor coaching en monitoring aan het Institute of Aminuddin Baki, Genting Highlands, van het Ministerie van Onderwijs in Maleisië. Zijn expertise betreft leiderschap in het onderwijs. Op dit moment doet hij promotieonderzoek naar creativiteit binnen curriculumleiderschap.

Pak Tee Ng is universitair decaan voor Leadership Learning aan het National Institute of Education (NIE) van de Nanyang Technological University (NTU) in Singapore. Hij is daarnaast hoofd van de wetenschapsgroep voor beleid en leiderschapsstudies aan het NIE. Hij is uitvoerend redacteur van Educational

Research for Policy and Practice en redacteur van verschillende andere internationaal toonaangevende tijdschriften.

Nicholas Sun-keung Pang is professor en voorzitter van het Department of Educational Administration and Policy en directeur van het Hong Kong Centre for Development of Educational Leadership (HKCDEL) aan de CUHK. Professor Pang gaf leiding aan een aantal onderzoeksprojecten op het gebied van onderwijsbestuur, -management en -leiderschap. Ook was hij betrokken bij schoolverbeteringsprojecten in Hongkong. Hij publiceert in lokale en internationale media.

Page 19: Toekomstbewust Leiderschap - Onderwijs Maak Je …...Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap 7 Inhoud Voorwoord 3 Voorwoord door Andy Hargreaves

262 Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap

Over de redacteuren en medewerkers

Zoe Lai-mei Leung behaalde haar BEd en MEd in Teaching English to Speakers of Other Languages (TESOL) aan Queensland University of Technology. Daarna behaalde ze haar PhD aan de Hong Kong Polytechnic University. In 2007 trad ze in dienst bij het Hong Kong Centre for the Development of Educational Leadership van de CUHK. Op dit moment is ze actief als medewerker voor schoolontwikkeling.

Anthony Mackay is CEO van het Centre for Strategic Education te Melbourne, voorzitter van het Global Education Leaders Partnership aan de Innovation Unit (IU) in Londen, voorzitter van de raad van bestuur van de IU en voorzitter van het National Institute for School Leadership van het National Centre for Education and the Economy in Washington, D.C. Hij was tevens inaugurele voorzitter van het Australian Institute for Teaching and School Leadership (AITSL).

Daniel Muijs is onderwijsprofessor aan de universiteit van Southampton in het Verenigd Koninkrijk. Hij is expert op het gebied van effectief onderwijs en mederedacteur van het tijdschrift School Effectiveness and School

Improvement. Hij heeft breed gepubliceerd over effectiviteit van leerkrachten en over onderzoeksmethoden.

Vasu Muniandy werkte dertien jaar als leraar op een openbare school in Maleisië, voordat hij senior lector werd van de faculteit voor coaching en monitoring aan het Institute of Aminuddin Baki, Genting Highlands, van het Ministerie van Onderwijs in Maleisië. Zijn expertise betreft leiderschap in het onderwijs. Op dit moment doet hij promotieonderzoek naar creativiteit binnen curriculumleiderschap.

Pak Tee Ng is universitair decaan voor Leadership Learning aan het National Institute of Education (NIE) van de Nanyang Technological University (NTU) in Singapore. Hij is daarnaast hoofd van de wetenschapsgroep voor beleid en leiderschapsstudies aan het NIE. Hij is uitvoerend redacteur van Educational

Research for Policy and Practice en redacteur van verschillende andere internationaal toonaangevende tijdschriften.

Nicholas Sun-keung Pang is professor en voorzitter van het Department of Educational Administration and Policy en directeur van het Hong Kong Centre for Development of Educational Leadership (HKCDEL) aan de CUHK. Professor Pang gaf leiding aan een aantal onderzoeksprojecten op het gebied van onderwijsbestuur, -management en -leiderschap. Ook was hij betrokken bij schoolverbeteringsprojecten in Hongkong. Hij publiceert in lokale en internationale media.

263Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap

Over de redacteuren en medewerkers

Corinne Jacqueline Perera is onderzoeks-assistent aan het Institute of Educational Leadership van de universiteit van Malaya. Ze werkt op dit moment aan haar promotie onder leiding van professor Alma Harris en dr. Michelle Jones. Haar onderzoeksinteresses betreffen schoolverbeteringen, leiderschapspraktijk en gemengde onderzoeksmethoden. Ze is medeauteur van de wetenschappelijke publicatie ‘High-Performing Education Systems in Asia: Leadership Art Meets Implementation Science’ in The Asia-Pacific

Education Researcher.

Marina Pinskaya is PhD-kandidaat en Leading Research Fellow van het Centre of Social and Economic School Development binnen het Institution of Education van het NRU HSE.

Louisa Rennie is directeur van het Australian Principal Certification Program binnen het Principals Australia Institute (PAI). Voordat ze in dienst trad bij PAI, was ze manager van het School Leadership-team binnen AITSL. Ze heeft achttien jaar ervaring binnen Catholic Education South Australia als leraar, onderwijsadviseur, adjunct-schoolleider en uitvoerend schoolleider. Ze werkte daarnaast internationaal als leraar en onderwijsadviseur in Zuid-Amerika, Japan en de Verenigde Arabische Emiraten.

David Reynolds is professor onderwijs-effectiviteit aan de universiteit van Southampton in het Verenigd Koninkrijk. Professor Reynolds heeft 23 boeken en meer dan 200 papers, artikelen en korte publicaties uitgebracht. Hij gaf lezingen en adviezen in meer dan veertig landen over de hele wereld en was nauw betrokken bij het opstellen van onderwijsbeleid in Engeland en Wales.

James P. Spillane bekleedt de Spencer T. and Ann W. Olin-leerstoel voor leren en organisatieverandering aan de School of Education and Social Policy van de Northwestern University in Illinois. Hij is daarnaast professor in Human Development and Social Policy of Learning Sciences en in Management and Organizations en Faculty Associate aan het Institute for Policy Research van Northwestern University. Professor Spillane heeft uitgebreid gepubliceerd over onderwerpen als onderwijsbeleid, beleidsimplementatie, schoolhervormingen en schoolleiderschap.

Yong Zhao is voorzitter en directeur van het Institute of Global Online Education aan de universiteit van Oregon. Hij is daarnaast senior onderzoekspartner aan het Mitchell Institute van de Victoria University in Australië. Hij is auteur van de bestseller Who’s Afraid of the

Big Bad Dragon: Why China Has the Best (and

Worst) Education System in the World.

Page 20: Toekomstbewust Leiderschap - Onderwijs Maak Je …...Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap 7 Inhoud Voorwoord 3 Voorwoord door Andy Hargreaves

Van eiland naar WIJland Collegiaal leren in de praktijk

Auteurs: Jan Heijmans en Martine Creemers

In navolging op de succesvolle publicatie ‘Finnish Lessons’, brengt Onderwijs Maak Je Samen ‘Van eiland naar WIJland’ uit. In deze publicatie gaan we dieper in op het organiseren van een lerende organisatie. Hoe kunnen we elkaars professionele ontwikkeling stimuleren? En hoe bereiken we een ‘halen’ – ‘brengen’ systeem van kennis en vakmanschap binnen een school en bestuur?

In deze reeks verscheen eerder:

Finnish Lessons Wat Nederland kan leren van het Finse onderwijs

Auteur: Pasi Sahlberg

Wat kunnen wij in Nederland leren van het Finse onderwijs, om ons goede onderwijssysteem te transformeren naar een steengoed onderwijssysteem? Pasi Sahlberg beschrijft in zijn boek vlijmscherp wat de geheimen van en de uitdagingen voor de Finse onderwijs zijn. Hij beschrijft vijf redenen waarom Finland een voorbeeld kan zijn voor de rest van de wereld.

Nederlandse vertaling in samenwerking met Stichting de Brink.

Page 21: Toekomstbewust Leiderschap - Onderwijs Maak Je …...Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap 7 Inhoud Voorwoord 3 Voorwoord door Andy Hargreaves

Van eiland naar WIJland Collegiaal leren in de praktijk

Auteurs: Jan Heijmans en Martine Creemers

In navolging op de succesvolle publicatie ‘Finnish Lessons’, brengt Onderwijs Maak Je Samen ‘Van eiland naar WIJland’ uit. In deze publicatie gaan we dieper in op het organiseren van een lerende organisatie. Hoe kunnen we elkaars professionele ontwikkeling stimuleren? En hoe bereiken we een ‘halen’ – ‘brengen’ systeem van kennis en vakmanschap binnen een school en bestuur?

In deze reeks verscheen eerder:

Finnish Lessons Wat Nederland kan leren van het Finse onderwijs

Auteur: Pasi Sahlberg

Wat kunnen wij in Nederland leren van het Finse onderwijs, om ons goede onderwijssysteem te transformeren naar een steengoed onderwijssysteem? Pasi Sahlberg beschrijft in zijn boek vlijmscherp wat de geheimen van en de uitdagingen voor de Finse onderwijs zijn. Hij beschrijft vijf redenen waarom Finland een voorbeeld kan zijn voor de rest van de wereld.

Nederlandse vertaling in samenwerking met Stichting de Brink.

Bekijk deze en meer uitgaven opwww.onderwijsmaakjesamen.nl/webwinkel

De mooiste weg Naar leren en leiderschap in het onderwijs

Auteurs: Johan Spitteler en Reinoud Buijs

‘De mooiste weg’ gaat over leidinggeven aan kwaliteitsbeleid in het onderwijs en over het leren van teams.Dit boek is geschreven om aan te geven dat je van het werken aan kwaliteit kunt genieten, als je je eigen (samen wel overwogen) keuzes maakt en daar met je collega’s je eigen route en manieren voor zoekt. Het is gebaseerd op interactie, verbinding op alle lagen, verantwoordelijkheid en eigenaarschap.

In samenwerking met Stichting de Brink.

Stratosphere De verbindende kracht van technologie,

pedagogie en veranderkunde

Auteur: Michael Fullan

Stratosphere gaat over ‘Toekomstig Leren in een alom verbindende digitale wereld’, waar informatie, communicatie en technologie altijd en overal beschikbaar zijn. Deze Nederlandse vertaling van het boek van Michael Fullan, geeft ons dieper inzicht in de noodzaak om pedagogie-technologie-veranderkunde te koppelen, zodat het leren en lesgeven in scholen in de toekomst er anders uit gaat zien.

Nederlandse vertaling in samenwerking met Stichting de Brink.

Page 22: Toekomstbewust Leiderschap - Onderwijs Maak Je …...Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap 7 Inhoud Voorwoord 3 Voorwoord door Andy Hargreaves

De schoolleider - Strategieën die het verschil maken

Auteur: Michael Fullan

Schoolleiders worden vaak beschouwd als de op één na belangrijkste beïnvloeders (na leraren) in het leerproces van leerlingen. Maar wat moet de schoolleider doen om leerlingenprestaties te verbeteren? In ‘De schoolleider’ licht Fullan toe waarom het antwoord niets te maken heeft met een te sterke focus op onderwijskundig leiderschap of autonoom ondernemerschap. Hij toont op systematische wijze aan hoe de toekomstige rol van de schoolleider moet veranderen en laat zien hoe dit in een kort tijdsbestek, op grote schaal, bereikt kan worden. Nederlandse vertaling in samenwerking met Stichting de Brink.

World Class Learners Onderwijs voor een ondernemende generatie

Auteur: Yong Zhao

In de nieuwe mondiale economie, zullen veel banen die nu bestaan er niet meer zijn, tegen de tijd dat de huidige generatie leerlingen het werkveld betreedt. Om te slagen in deze steeds veranderende wereld, moeten studenten in staat zijn om te denken als ondernemers: vindingrijk, flexibel, creatief en mondiaal.

Nederlandse vertaling in samenwerking met Stichting de Brink.

Page 23: Toekomstbewust Leiderschap - Onderwijs Maak Je …...Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap 7 Inhoud Voorwoord 3 Voorwoord door Andy Hargreaves

De schoolleider - Strategieën die het verschil maken

Auteur: Michael Fullan

Schoolleiders worden vaak beschouwd als de op één na belangrijkste beïnvloeders (na leraren) in het leerproces van leerlingen. Maar wat moet de schoolleider doen om leerlingenprestaties te verbeteren? In ‘De schoolleider’ licht Fullan toe waarom het antwoord niets te maken heeft met een te sterke focus op onderwijskundig leiderschap of autonoom ondernemerschap. Hij toont op systematische wijze aan hoe de toekomstige rol van de schoolleider moet veranderen en laat zien hoe dit in een kort tijdsbestek, op grote schaal, bereikt kan worden. Nederlandse vertaling in samenwerking met Stichting de Brink.

World Class Learners Onderwijs voor een ondernemende generatie

Auteur: Yong Zhao

In de nieuwe mondiale economie, zullen veel banen die nu bestaan er niet meer zijn, tegen de tijd dat de huidige generatie leerlingen het werkveld betreedt. Om te slagen in deze steeds veranderende wereld, moeten studenten in staat zijn om te denken als ondernemers: vindingrijk, flexibel, creatief en mondiaal.

Nederlandse vertaling in samenwerking met Stichting de Brink.

Bekijk deze en meer uitgaven opwww.onderwijsmaakjesamen.nl/webwinkel

Uplifting Leadership Over opwaartse kracht in organisaties

Auteurs: Andy Hargreaves, Alan Boyle en Alma Harris

Je kunt geen organisatie bouwen zonder stevig fundament; dit vraagt namelijk om duurzame organisatieontwikkeling. In Uplifting Leadership onderbouwt Andy Hargreaves (et al.) hoe ‘doelgericht dromen’ en ‘creatieve durf’ kunnen leiden tot grote successen als je weet waar je naar toe wilt en over de mensen beschikt om dat te realiseren.

Nederlandse vertaling in samenwerking met Stichting de Brink.

Leiding geven aan mezelf Notitieboek

Auteur: jijzelf

Dit notitieboek is nagenoeg leeg bij aanschaf en vol met ervaringen en inspiratie na gebruik. Elke notitie in of handeling met dit notitie-boek is geoorloofd, mits het bijdraagt aan de ontwikkeling van jou als professional én het leren van de leerlingen in jouw organisatie.

Het boek bevat enkele modellen en handvatten die je in je dagelijkse werk van dienst kunnen zijn, maar je treft vooral lege bladzijden aan die jij mag beschrijven.

Page 24: Toekomstbewust Leiderschap - Onderwijs Maak Je …...Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap 7 Inhoud Voorwoord 3 Voorwoord door Andy Hargreaves

Leiding geven aan... Perspectieven op leren en leiderschap

Auteurs: Reinoud Buijs, Martine Creemers, Frank Cuppers, Petra van Haren, Jan Heijmans, Berend Redder, Martijn Smoors, Johan Spitteler en Michel van de Ven

Als schoolleider heb je indirect invloed op de leerling en zijn ontwikkeling, maar een directe invloed op het welbevinden en de betrokkenheid van je teamleden. Onderwijs vraagt om leiderschap met lef, dat ruimte biedt en wat meer verbeelding vraagt. In dit boek beschrijven de auteurs in negen hoofdstukken, op basis van State of the art theorie, praktische tips en treffende voorbeelden, actuele thema’s waarmee schoolleiders van nu de nodige uitdagingen (kunnen) ervaren. De themakeuze is gebaseerd op alles wat de auteurs horen en proeven in hun werk als trainer, opleider of adviseur, maar is vooral ingegeven door (inter)nationale onderwijsontwikkelingen.

Nederlandse vertaling in samenwerking met Stichting de Brink.

De verbindende schoolleider Factoren voor samenhang in aanpak

Auteurs: Michael Fullan en Joanne Quinn

Complexe tijden vragen om heldere oplossingen. Als een veelheid aan initiatieven en versnipperde (deel)oplossingen de verwezenlijking van de meest effectieve plannen tegenhouden, dan is het tijd om op een andere manier te gaan leiden. Maar hoe kun je succesvolle en duurzame verandering tot stand brengen?De verbindende schoolleider voorziet in de inzichten en middelen om effectief leiderschap aan te zwengelen.

Nederlandse vertaling in samenwerking met Stichting de Brink.

Page 25: Toekomstbewust Leiderschap - Onderwijs Maak Je …...Toekomstbewust Leiderschap - Wereldwijde perspectieven op leren en leiderschap 7 Inhoud Voorwoord 3 Voorwoord door Andy Hargreaves

Leiding geven aan... Perspectieven op leren en leiderschap

Auteurs: Reinoud Buijs, Martine Creemers, Frank Cuppers, Petra van Haren, Jan Heijmans, Berend Redder, Martijn Smoors, Johan Spitteler en Michel van de Ven

Als schoolleider heb je indirect invloed op de leerling en zijn ontwikkeling, maar een directe invloed op het welbevinden en de betrokkenheid van je teamleden. Onderwijs vraagt om leiderschap met lef, dat ruimte biedt en wat meer verbeelding vraagt. In dit boek beschrijven de auteurs in negen hoofdstukken, op basis van State of the art theorie, praktische tips en treffende voorbeelden, actuele thema’s waarmee schoolleiders van nu de nodige uitdagingen (kunnen) ervaren. De themakeuze is gebaseerd op alles wat de auteurs horen en proeven in hun werk als trainer, opleider of adviseur, maar is vooral ingegeven door (inter)nationale onderwijsontwikkelingen.

Nederlandse vertaling in samenwerking met Stichting de Brink.

De verbindende schoolleider Factoren voor samenhang in aanpak

Auteurs: Michael Fullan en Joanne Quinn

Complexe tijden vragen om heldere oplossingen. Als een veelheid aan initiatieven en versnipperde (deel)oplossingen de verwezenlijking van de meest effectieve plannen tegenhouden, dan is het tijd om op een andere manier te gaan leiden. Maar hoe kun je succesvolle en duurzame verandering tot stand brengen?De verbindende schoolleider voorziet in de inzichten en middelen om effectief leiderschap aan te zwengelen.

Nederlandse vertaling in samenwerking met Stichting de Brink.

Vrijheid in verandering Leidinggeven; complex of toch simpel?

Auteur: Michael Fullan

Heb jij er ook schoon genoeg van om je te laten tegenhouden en frustreren door je eigen acties of die van anderen? Het boek Vrijheid in verandering laat zien hoe je de gedachte kunt doorbreken dat anderen jou ervan weerhouden om succesvoller te zijn. Fullan licht toe dat vrij zijn van schijnbaar vastgeroeste beperkingen pas waardevol is op het moment dat dit samengaat met een duidelijk beeld van wat men daadwerkelijk wil.

Nederlandse vertaling in samenwerking met Stichting de Brink.

The Dutch Way in Education Teach, learn and lead The Dutch Way?

Auteurs: E. Hooge, G. Biesta, M. Snoek, M. van der Meer, S. Waslander, M. Vermeulen, I. de Wolf, J. Verkroost, H. Franssen, C. Hummels, R. Wolff , J. Doornenbal, A. Harris en M. Jones.

Nederland doet het al jaren goed in Pisa rankings, scoren hoog als het gaat over het welbevinden van het kind en hebben een hoogwaardig onderwijssysteem met een goede balans tussen excellentie en gelijke kansen. Dat zijn nog maar een paar aspecten die aangeven dat de Nederlandse maatschapij en haar onderwijs ook nog genoeg te ontdekken hebben. “A hidden gem” aldus professor Alma Harris.

Engelse versie in samenwerking met Stichting de Brink.

Bekijk deze en meer uitgaven opwww.onderwijsmaakjesamen.nl/webwinkel