© MALMBERG | LEESLINK, NIVEAU 2

TIPS VOOR OUDERS | BLOK 4, WEEK 5, LES 1 | GROEP 5-6

achtergrondinformatie

Uitleg

In deze les oefenen de kinderen met de leesstrategie Welke vragen zie ik? Het onderwerp van de tekst is minder vliegverkeer.

Benodigdheden

• de les zonder antwoorden, op papier: hiermee gaat je kind aan het werk• de les met antwoorden, op papier of digitaal: hiermee kun je de les nakijken

introductie 5 MIN

Foto Praat samen met je kind over deze foto. Wat zie je? (Een grote ruimte die bijna leeg is, er is maar één mens te zien.) Wat is dit voor ruimte, denk je? (Het is een vertrekhal op Schiphol.) Waarom is de vertrekhal zo leeg? (Door het coronavirus reizen er nog maar weinig mensen met het vliegtuig.)

instructie 15 MIN

Bekijk de informatie in het kader bij Wat moet je weten? Lees dit samen door. WH-vragen zijn vragen met Wie, Wat, Waar, Wanneer, Welke, Hoe en Waarom. Het beantwoorden van ‘verstopte’ WH-vragen houdt in dat je kind tussen de regels door moet lezen. Als een schrijver ‘gelukkig’ of ‘jammer genoeg’ schrijft, verstopt hij zijn mening in de tekst. En als hij ‘natuurlijk’ schrijft, gaat hij ervan uit dat iedereen wel snapt wat hij bedoelt.

TekstenVerken samen kort de teksten. Bekijk de moeilijke woorden. Lees de titels en de tussenkopjes en bekijk de afbeeldingen.

toelichting op vragen die mogelijk problemen geven 20 MIN

Vraag 1Als je kind er niet uitkomt, help hem of haar dan. Bij 1a: ‘Tekst 1 en 2 willen mij iets leren over minder vliegverkeer. Het zijn dus informatieve teksten. Tekst 3 legt uit hoe ik iets moet doen. Dat is dus een instructieve tekst.’ Bij 1b: ‘Tekst 1 en 2 zijn informatieve teksten en tekst 3 is een instructieve tekst. Teksten van dezelfde tekstsoort kun je met elkaar vergelijken door dezelfde WH-vragen te stellen. Je kunt dus tekst 1 en 2 met elkaar vergelijken.’

Vraag 2Bij 2a: ‘Tekst 1 en 2 gaan echt over vliegverkeer. In de titel van tekst 3 staat ook ‘vliegverkeer’, maar dat is een grapje. Want de tekst gaat over papieren vliegtuigjes vouwen.’ Bij 2b: ‘Ik had al gezien dat alleen tekst 1 en 2 echt over vliegverkeer gaan, dus tekst 3 valt af. Tekst 2 gaat alleen over een nadeel. Tekst 1 gaat over een nadeel én over voordelen.’

Vraag 4De vaste WH-vraag ‘Hoe loopt het af?’ past bij plezierteksten. ‘Hoe moet ik het doen?’ past bij instructieve teksten. ‘Waar kun je het kopen?’ past bij reclameteksten. Het vierde antwoord is dus goed. Het antwoord op 4b is persoonlijk.

Vraag 7Dit is een vervolg op vraag 6. Hier bedenkt je kind de vraag ‘waarom hebben de honden nog maar weinig werk?’. Het antwoord is ‘als er weinig reizigers zijn, valt er ook weinig op te sporen.’

Vraag 8Help je kind zo nodig op weg: ‘Waarom moet er nog steeds schoongemaakt worden? Wat zou er met de vliegtuigen gebeuren als ze heel lang stilstaan?’

Vraag 9Bij de eerste tip kun je bijvoorbeeld deze zin toevoegen: ‘Natuurlijk moet je dat wel even vragen.’ Bij de laatste tip past bijvoorbeeld: ‘Je kunt natuurlijk ook iets anders scherps gebruiken.’

❮ 1 / 1 ❯

2020 | blok 4, wEEk 5, lEs 1 | Groep 5-6

Welke vragen zie ik?

Wat ga je leren?

Je kunt straks:• teksten vergelijken door WH-vragen te stellen• verstopte WH-vragen beantwoorden

Wat ga je doen?

Je gaat straks drie teksten lezen die te maken hebben met vliegverkeer. Lees de uitleg hierna en lees de teksten. Maak dan de vragen.

Wat moet je weten?

Je weet dat bij bepaalde tekstsoorten altijd dezelfde WH-vragen passen. Dat is handig als je teksten met elkaar wilt vergelijken. Aan de antwoorden kun je zien op welke manier de teksten verschillen.

VoorbeeldJe wilt pannenkoeken bakken. Maar je weet niet wat je precies nodig hebt. Je hebt twee recepten. Die vergelijk je met de vraag: wat heb ik nodig?• In recept 1 staat: meel, zout, eieren, melk, boter.• In recept 2 staat: 200 gram meel, mespunt zout, 2 eieren, halve liter melk, 50 gram boter.Wat vind jij? In welk recept staat het beste antwoord?

Er zijn ook verstopte WH-vragen. Dat zijn vragen waarvan je het antwoord niet precies in de tekst vindt, maar een beetje. Of vragen waar alleen jij antwoord op kunt geven.

VoorbeeldIn de krant staat: Vroeger stonden hier fabrieken en huizen. Gelukkig is dat niet meer zo. De natuur is hier weer helemaal terug.• Je vraagt je af: waarom staat daar Gelukkig? Het antwoord staat verstopt in de tekst. Het is de mening van de schrijver. Hij is blij dat de natuur terug is.• Je vraagt je ook af: wat vind ik daarvan? Alleen jij kunt deze vraag beantwoorden.

Moeilijke woorden

de luchtvaart = het verkeer in de lucht en alles wat daarbij hoorthet CO2 = (je zegt: see-oo-twee) een soort gas. Door te veel CO2 in de lucht warmt de aarde op.het A4-papier = een vel papier van 210 bij 297 millimeter

❮ 1 / 4 ❯© MAlMbERG | lEEslINk, NIvEAu 2

❮ 2 / 4 ❯

1

5

10

15

20

25

1

5

10

1

5

2020 | blok 4, wEEk 5, lEs 1 | Groep 5-6

1 Minder vliegverkeer: fijn of vervelend?

Door corona is er minder verkeer op straat. Ook in de lucht is het rustiger. Hoeveel vliegtuigen zie jij nou nog vliegen? Voor de één is die rust heerlijk, voor de ander een ramp.

Minder werkIn Nederland werken veel mensen in de luchtvaart. Je denkt dan meteen aan piloten en stewardessen. Maar ook op de grond is er veel te doen. Vliegtuigen naar de goede startbaan sturen. Reizigers, tassen en paspoorten controleren. Koffers in het vliegtuig zetten. Eten en drinken verkopen. Al dat werk is er nu veel minder. Daardoor raken sommige mensen zelfs hun baan kwijt.

Minder lawaaiMensen die in de buurt van een vliegveld wonen, zitten altijd in de herrie. De hele dag door komen er vliegtuigen laag over. En jammer genoeg ook ’s nachts. Die vliegtuigen maken veel lawaai. Voor deze mensen is het dus fijn dat er minder vliegverkeer is. Ze slapen beter en ze horen de vogels weer fluiten.

Minder vervuiling en CO2

In de uitlaatgassen van vliegtuigen zitten vieze stoffen en CO2. Is er minder vliegverkeer, dan wordt de lucht een beetje schoner. Ook komt er minder CO2 in de lucht. Komt het daardoor dat de hemel nu vaak zo blauw is? Nee, dat ligt vooral aan het weer. Maar het helpt wel dat er minder vliegtuigstrepen zijn. Dat maakt de lucht nóg iets blauwer.

2 Speurhonden zonder werkDoor Hamid MakasAMSTERDAM - In de luchtvaart zitten nu niet alleen mensen zonder werk. Ook speurhonden hebben nog maar weinig te doen.

Normaal reizen er wel 200.000 mensen per dag via Schiphol. Nu zijn dat er ongeveer 7000. Daardoor hebben de speurhonden natuurlijk nog maar weinig werk. Die honden helpen om drugs, wapens en bommen op te sporen. De begeleiders blijven wel oefenen met de honden.

3 Zo zorg je voor vliegverkeer in je kamer

Wil jij een supersnel vliegtuigje vouwen? Gebruik dan deze tips.• Neem een blad A4-papier. Bijvoorbeeld een vel uit de printer.• Zoek in YouTube op ‘vliegtuigje vouwen’. Kies een filmpje.• Doe het voorbeeld in het filmpje precies na. Werk netjes.• Druk de vouwen in het papier goed aan met je duimnagel.

© MAlMbERG | lEEslINk, NIvEAu 2

2020 | blok 4, wEEk 5, lEs 1 | Groep 5-6

Maak de vragen

1 Bekijk de teksten.a Welke tekstsoorten zijn het? Kruis aan.

tekst 1 tekst 2 tekst 3instructieve tekst reclametekst pleziertekst informatieve tekst

b Welke teksten kun je vergelijken door dezelfde WH-vragen te stellen?Kruis aan.

Tekst 1 en 2, want dat zijn dezelfde tekstsoorten. Tekst 2 en 3, want dat zijn niet dezelfde tekstsoorten. Alle teksten, want het zijn niet dezelfde tekstsoorten. Je kunt deze teksten helemaal niet vergelijken.

2 Lees de teksten.a Alle drie de teksten hebben te maken met vliegverkeer.

Wat is een belangrijk verschil? Vul in.

Tekst en gaan echt over vliegverkeer.

Bij tekst is het woord vliegverkeer in de titel een grapje.

b Stel, je wilt weten of minder vliegverkeer ook voordelen heeft.Welke tekst past dan het best bij je leesdoel? Kruis aan.

tekst 1 tekst 3 tekst 2 geen van deze teksten

3 Lees in tekst 1: Hoeveel vliegtuigen ... nog vliegen? (regel 4)Waarom staat het antwoord op die vraag niet in de tekst? Schrijf op.

4 Vergelijk tekst 1 en 2.a Met welke WH-vraag kun je deze teksten het best vergelijken?

Kruis aan.

Hoe loopt het af? Hoe moet ik het doen? Waar kun je het kopen? Wat leer ik over het onderwerp?

b Welke tekst geeft volgens jou beter antwoord op de WH-vraag bij 4a? Markeer en vul in.

Tekst 1 / 2, want

❮ 3 / 4 ❯© MAlMbERG | lEEslINk, NIvEAu 2

2020 | blok 4, wEEk 5, lEs 1 | Groep 5-6

5 Lees in tekst 1: En jammer genoeg ook ’s nachts. (regel 19 en 20) a Je vraagt je af: waarom staat er jammer genoeg in deze zin?

Staat het antwoord op die vraag in de tekst? Kruis aan.

Ja, het antwoord staat in de tekst. Nee, het antwoord staat verstopt in de tekst.

b Waarom staat er jammer genoeg in deze zin, denk je? Vul in.

Omdat de schrijver het vervelend vindt dat

6 Lees in tekst 2: Daardoor hebben ... weinig werk. (regel 8 en 9)a Waarom staat er natuurlijk in deze zin? Vul in.

Omdat de schrijver denkt dat iedereen wel snapt waarom

b Staat het antwoord op de vraag bij 6a in de tekst? Kruis aan.

Ja, het antwoord staat in de tekst. Nee, het antwoord staat verstopt in de tekst.

Schrijf je antwoorden op de vragen 7, 8 en 9 op een apart blaadje.

7 Lees in tekst 2 nog een keer: Daardoor hebben ... weinig werk. (regel 8 en 9)

a Welke WH-vraag met Waarom kun je over deze zin stellen?

b Bedenk zelf het antwoord op deze vraag.

8 Veel mensen in de luchtvaart hebben minder werk.Er zijn ook mensen voor wie het werk gewoon doorgaat. Zoals schoonmakers op de vliegvelden en monteurs die vliegtuigen onderhouden. Waarom gaat hun werk gewoon door, denk je?

9 Kijk nog eens naar tekst 3.a Kies een tip uit. Schrijf er een zin bij met het woord natuurlijk erin.

Zo maak je een zin met een verstopte WH-vraag. Kijk naar het voorbeeld:

• Zoek in YouTube op ‘vliegtuigje vouwen’. Kies een filmpje.

Je kiest natuurlijk een filmpje dat jou duidelijk lijkt.b Bedenk een WH-vraag met Waarom over jouw zin. Geef ook

antwoord op die vraag.

Wat heb je geleerd?

Je weet nu dat je teksten kunt vergelijken door dezelfde WH-vragen te stellen. Ook weet je dat er verstopte WH-vragen bestaan. Je moet zelf over het antwoord nadenken.

❮ 4 / 4 ❯© MAlMbERG | lEEslINk, NIvEAu 2

2020 | blok 4, wEEk 5, lEs 1 | Groep 5-6

Welke vragen zie ik?

Wat ga je leren?

Je kunt straks:• teksten vergelijken door WH-vragen te stellen• verstopte WH-vragen beantwoorden

Wat ga je doen?

Je gaat straks drie teksten lezen die te maken hebben met vliegverkeer. Lees de uitleg hierna en lees de teksten. Maak dan de vragen.

Wat moet je weten?

Je weet dat bij bepaalde tekstsoorten altijd dezelfde WH-vragen passen. Dat is handig als je teksten met elkaar wilt vergelijken. Aan de antwoorden kun je zien op welke manier de teksten verschillen.

VoorbeeldJe wilt pannenkoeken bakken. Maar je weet niet wat je precies nodig hebt. Je hebt twee recepten. Die vergelijk je met de vraag: wat heb ik nodig?• In recept 1 staat: meel, zout, eieren, melk, boter.• In recept 2 staat: 200 gram meel, mespunt zout, 2 eieren, halve liter melk, 50 gram boter.Wat vind jij? In welk recept staat het beste antwoord?

Er zijn ook verstopte WH-vragen. Dat zijn vragen waarvan je het antwoord niet precies in de tekst vindt, maar een beetje. Of vragen waar alleen jij antwoord op kunt geven.

VoorbeeldIn de krant staat: Vroeger stonden hier fabrieken en huizen. Gelukkig is dat niet meer zo. De natuur is hier weer helemaal terug.• Je vraagt je af: waarom staat daar Gelukkig? Het antwoord staat verstopt in de tekst. Het is de mening van de schrijver. Hij is blij dat de natuur terug is.• Je vraagt je ook af: wat vind ik daarvan? Alleen jij kunt deze vraag beantwoorden.

Moeilijke woorden

de luchtvaart = het verkeer in de lucht en alles wat daarbij hoorthet CO2 = (je zegt: see-oo-twee) een soort gas. Door te veel CO2 in de lucht warmt de aarde op.het A4-papier = een vel papier van 210 bij 297 millimeter

❮ 1 / 4 ❯© MAlMbERG | lEEslINk, NIvEAu 2

❮ 2 / 4 ❯

1

5

10

15

20

25

1

5

10

1

5

2020 | blok 4, wEEk 5, lEs 1 | Groep 5-6

1 Minder vliegverkeer: fijn of vervelend?

Door corona is er minder verkeer op straat. Ook in de lucht is het rustiger. Hoeveel vliegtuigen zie jij nou nog vliegen? Voor de één is die rust heerlijk, voor de ander een ramp.

Minder werkIn Nederland werken veel mensen in de luchtvaart. Je denkt dan meteen aan piloten en stewardessen. Maar ook op de grond is er veel te doen. Vliegtuigen naar de goede startbaan sturen. Reizigers, tassen en paspoorten controleren. Koffers in het vliegtuig zetten. Eten en drinken verkopen. Al dat werk is er nu veel minder. Daardoor raken sommige mensen zelfs hun baan kwijt.

Minder lawaaiMensen die in de buurt van een vliegveld wonen, zitten altijd in de herrie. De hele dag door komen er vliegtuigen laag over. En jammer genoeg ook ’s nachts. Die vliegtuigen maken veel lawaai. Voor deze mensen is het dus fijn dat er minder vliegverkeer is. Ze slapen beter en ze horen de vogels weer fluiten.

Minder vervuiling en CO2

In de uitlaatgassen van vliegtuigen zitten vieze stoffen en CO2. Is er minder vliegverkeer, dan wordt de lucht een beetje schoner. Ook komt er minder CO2 in de lucht. Komt het daardoor dat de hemel nu vaak zo blauw is? Nee, dat ligt vooral aan het weer. Maar het helpt wel dat er minder vliegtuigstrepen zijn. Dat maakt de lucht nóg iets blauwer.

2 Speurhonden zonder werkDoor Hamid MakasAMSTERDAM - In de luchtvaart zitten nu niet alleen mensen zonder werk. Ook speurhonden hebben nog maar weinig te doen.

Normaal reizen er wel 200.000 mensen per dag via Schiphol. Nu zijn dat er ongeveer 7000. Daardoor hebben de speurhonden natuurlijk nog maar weinig werk. Die honden helpen om drugs, wapens en bommen op te sporen. De begeleiders blijven wel oefenen met de honden.

3 Zo zorg je voor vliegverkeer in je kamer

Wil jij een supersnel vliegtuigje vouwen? Gebruik dan deze tips.• Neem een blad A4-papier. Bijvoorbeeld een vel uit de printer.• Zoek in YouTube op ‘vliegtuigje vouwen’. Kies een filmpje.• Doe het voorbeeld in het filmpje precies na. Werk netjes.• Druk de vouwen in het papier goed aan met je duimnagel.

© MAlMbERG | lEEslINk, NIvEAu 2

2020 | blok 4, wEEk 5, lEs 1 | Groep 5-6

Maak de vragen

1 Bekijk de teksten.a Welke tekstsoorten zijn het? Kruis aan.

tekst 1 tekst 2 tekst 3instructieve tekst ■reclametekst pleziertekst informatieve tekst ■ ■

b Welke teksten kun je vergelijken door dezelfde WH-vragen te stellen?Kruis aan.

■ Tekst 1 en 2, want dat zijn dezelfde tekstsoorten. Tekst 2 en 3, want dat zijn niet dezelfde tekstsoorten. Alle teksten, want het zijn niet dezelfde tekstsoorten. Je kunt deze teksten helemaal niet vergelijken.

2 Lees de teksten.a Alle drie de teksten hebben te maken met vliegverkeer.

Wat is een belangrijk verschil? Vul in.

Tekst 1 en 2 gaan echt over vliegverkeer.

Bij tekst 3 is het woord vliegverkeer in de titel een grapje.

b Stel, je wilt weten of minder vliegverkeer ook voordelen heeft.Welke tekst past dan het best bij je leesdoel? Kruis aan.

■ tekst 1 tekst 3 tekst 2 geen van deze teksten

3 Lees in tekst 1: Hoeveel vliegtuigen ... nog vliegen? (regel 4)Waarom staat het antwoord op die vraag niet in de tekst? Schrijf op.

Omdat die vraag over mij gaat. Die vraag kan ik alleen zelf beantwoorden.

4 Vergelijk tekst 1 en 2.a Met welke WH-vraag kun je deze teksten het best vergelijken?

Kruis aan.

Hoe loopt het af? Hoe moet ik het doen? Waar kun je het kopen?

■ Wat leer ik over het onderwerp?

b Welke tekst geeft volgens jou beter antwoord op de WH-vraag bij 4a? Markeer en vul in.

Tekst 1 / 2, want Bijvoorbeeld: Tekst 1, want daar worden meer dingen genoemd.

❮ 3 / 4 ❯© MAlMbERG | lEEslINk, NIvEAu 2

2020 | blok 4, wEEk 5, lEs 1 | Groep 5-6

5 Lees in tekst 1: En jammer genoeg ook ’s nachts. (regel 19 en 20) a Je vraagt je af: waarom staat er jammer genoeg in deze zin?

Staat het antwoord op die vraag in de tekst? Kruis aan.

Ja, het antwoord staat in de tekst.■ Nee, het antwoord staat verstopt in de tekst.

b Waarom staat er jammer genoeg in deze zin, denk je? Vul in.

Omdat de schrijver het vervelend vindt dat vliegtuigen ook ’s nachts vliegen.

6 Lees in tekst 2: Daardoor hebben ... weinig werk. (regel 8 en 9)a Waarom staat er natuurlijk in deze zin? Vul in.

Omdat de schrijver denkt dat iedereen wel snapt waarom de honden nog maar weinig werk hebben.

b Staat het antwoord op de vraag bij 6a in de tekst? Kruis aan.

Ja, het antwoord staat in de tekst.■ Nee, het antwoord staat verstopt in de tekst.

Schrijf je antwoorden op de vragen 7, 8 en 9 op een apart blaadje.

7 Lees in tekst 2 nog een keer: Daardoor hebben ... weinig werk. (regel 8 en 9)

a Welke WH-vraag met Waarom kun je over deze zin stellen?

b Bedenk zelf het antwoord op deze vraag.

8 Veel mensen in de luchtvaart hebben minder werk.Er zijn ook mensen voor wie het werk gewoon doorgaat. Zoals schoonmakers op de vliegvelden en monteurs die vliegtuigen onderhouden. Waarom gaat hun werk gewoon door, denk je?

9 Kijk nog eens naar tekst 3.a Kies een tip uit. Schrijf er een zin bij met het woord natuurlijk erin.

Zo maak je een zin met een verstopte WH-vraag. Kijk naar het voorbeeld:

• Zoek in YouTube op ‘vliegtuigje vouwen’. Kies een filmpje.

Je kiest natuurlijk een filmpje dat jou duidelijk lijkt.b Bedenk een WH-vraag met Waarom over jouw zin. Geef ook

antwoord op die vraag.

Wat heb je geleerd?

Je weet nu dat je teksten kunt vergelijken door dezelfde WH-vragen te stellen. Ook weet je dat er verstopte WH-vragen bestaan. Je moet zelf over het antwoord nadenken.

❮ 4 / 4 ❯© MAlMbERG | lEEslINk, NIvEAu 2