Tips voor het succesvol opvoeden van honden -...
20
Waardevolle vakkennis gratis voor u! Tips voor het succesvol opvoeden van honden
Transcript of Tips voor het succesvol opvoeden van honden -...
Waardev
olle va
kken
nis
gratis
voor u
!
Tips voor het succesvol opvoeden van honden
Tips voor het succesvol opvoeden van honden
2
Lieve hondenvriend,
Met dit kleine handboekjewillen wij u nader kennis latenmaken met het complexethema van hondenopvoeding,en met name maatregelen tervoorkoming van agressie. Angst voor honden is vandaagde dag helaas wijdverbreid. Deoorzaak van deze angst ligt inhet agressieve gedrag van enkeleslecht of helemaal niet opge-
voede honden. Vriendelijkehonden en hun baasjes moetennu onder het slechte imagolijden.Het ligt aan u wat u van uwhond maakt! Neem de tijd omuw hond op te voeden en helpzo mee aan te tonen dat onzevierpotige vrienden, vriendelijkewezens zijn.
Uw flexi-team van experts
“De grootte en de morele vooruitgang van een natie kunnen worden afgemeten aan de manier waarop men dieren behandelt.”
Mahatma Gandhi
De hond begrijpenVoor een harmonieus samenle-ven van mens en hond isbegrip voor het wezen van dehond heel belangrijk. Honden‘gehoorzamen’ aan bepaaldeaangeboren gedragswetten;hun gedrag valt niet in te delenvolgens onze waardeoordelen.
Vaak worden er in de op-voeding en houding onbewustefouten gemaakt die leiden totfout gedrag van de hond datdan foutief aan de hond wordttoegeschreven. Daarbij heeftde hond alleen gehoor gegevenaan zijn natuurlijke instinct.Niet hij, maar de mens heefteen fout gemaakt.
De eerste stapHondenopvoeding is vooralgebaseerd op de juiste com-municatie tussen mens enhond. Daarvoor moet u lerenu in te leven in de ‘denkwijze’van uw hond en zijn natuurlij-ke instincten.
3
“Mijn hond luistertalleen als hij dat wil.”Een verdere belangrijke eisvoor een opvoeding die is afge-stemd op gedrag is kennis overhet leergedrag van de hond.Zeker kent u de uitspraak vanveel vertwijfelde hondenbezit-ters: “Mijn hond luistert alleenals hij dat wil.”
Juist dit is een belangrijkebasis voor de succesvolle op-voeding: het komt erop neer dehond ertoe te brengen dat hijwil. Leren en handelen hebbenmotivatie nodig. Om deze tecreëren, is de hoofdtaak eenaan de soort aangepaste, ge-weldloze hondenopvoeding.
heeft het geen zin om hard teschreeuwen. Honden horenheel goed en ondervinden luidgeschreeuw als onaangenaamof zelfs als straf. Omdat wijonze hond echter niet voorafwillen straffen, moeten wij decommando’s zacht, vriendelijk,maar duidelijk en met éénwoord geven. Verbind aan decommando’s een handgebaar,b.v. de opgeheven wijsvingerbij het commando “zit”.
Wen uzelf eraan om van hetbegin af aan alle hoortekensmaar één keer uit te spreken.Luistert de hond er niet naar,dan moet u direct reageren,direct nadat u uw mond weerhebt gesloten. In geen gevalmag uw hond leren dat u allesdrie keer zegt voordat hetcommando uitgevoerd wordt.Anders zou u hem het gevoelgeven dat u de commando’sniet serieus bedoelt endientengevolge zou hij zich erook naar gedragen. Honden
Commando’s geven
Als wij verwachten dat onzehond commando’s uitvoert,dan moeten wij hem deze ookmededelen op een manier dieaan de hond aangepast is.
U dient af te zien van langezinnen of zelfs vragen als b.v.:“Heb ik je niet gezegd dat jemoet blijven staan?”. Geef uwhond de reële kans uwcommando te begrijpen doorslechts één woord voor telkenshetzelfde doel te gebruiken.
Wilt u uw commando’s bij-zondere nadruk geven, dan
Tips voor het succesvol opvoeden van honden
Basis van de hondenopvoeding
4
Bij het aanleren van de com-mando’s moeten u uw hond ereerst toe brengen om de sa-menhang tussen handgebaar,zijn gedrag en de beloning tebegrijpen. Als hij dit begrepenheeft, dan kunt u het spraak-commando gebruiken.
Commando’s leren
5
boven zijn kop weg. Om hetbeloningsbrokje verder te kunnenzien, zal de hond gaan zitten.Als hij de samenhang tussen deopgeheven wijsvinger en zijnhandeling begrepen heeft,volgt de associatie met hetspraakcommando. Spreek hetop een vriendelijke toon enlanggerekt uit.
Af! “Af” betekent gaan liggenen blijven liggen totdat u eenander commando geeft. Om ditbevel te oefenen, begint uvanuit de positie “Zit!”, uverstopt een beloningsbrokje inde vlakke hand en u brengtdeze hand voor de neus van de
hebben zeer gevoelige antennesvoor de stemming van de mens.
Vanzelfsprekend mag de lofniet uitblijven als de hond ietsgoed heeft uitgevoerd. Zo zalde hond al snel in u de geliefdeleider van het roedel ont-dekken die hij bereidwillig engraag gehoorzaamt.
De belangrijkstecommando’s oefenenZit! Uw hond moet gaan zittenen blijven zitten, totdat u ditbevel door een nieuw com-mando opheft. Houd bij de eersteoefeningen met een opgehevenwijsvinger een beloningsbrokjedirect boven de neus van dehond en haal het langzaam
Ziiit!
Al doende ...Met de opvoeding van eenhond kan al vanaf de derdelevensweek een begin gemaaktworden. Wanneer een pup ofeen hond uit het asiel bij u in-trekt, dan moet u na 2 à 3dagen in de nieuwe omgevingmet de training beginnen.
Blijf!
Af!hond langzaam naar de vloer.Als de hond gaat liggen, dankrijgt hij het beloningsbrokjeen wordt hij natuurlijk uitbun-dig beloond. De vlak uitge-strekte hand met een lichtebeweging van boven naarbeneden is het zichtgebaarvoor deze oefening.
Blijf! De hond moet preciesdaar blijven zitten waar hij uhem wilt hebben. Het zichtge-baar is de vlakke hand die naarde hond uitgestoken is. Oefendit aansluitend op een succes-vol “Zit!” of “Af!”. De beloningkomt pas, nadat u het com-mando b.v. met “Kom” opgehe-ven hebt.
Tips voor het succesvol opvoeden van honden
6
Komen moet altijdpositief zijnNooit mag u uw hond eenstandje geven, als hij naar utoe komt, ongeacht wat hijvoordien uitgevoerd heeft. Leter ook op dat u hem niet altijdna het commando “Kom” aande lijn neemt. Daardoor leertuw hond dat het plezier voor-bij is, zodra uw geroep weer-klinkt.
Loop! Dit bevel heft uwcommando’s “Zit” of “Plaats”weer op.
Kom! (of “Hier!”) Het komenop aanmoediging is de voor-waarde om uw hond ook zon-
der lijn te laten lopen. Lok dehond de eerste keren met eenklein beloningsbrokje en eenvriendelijk roepen naar u toe.Werkt dit niet, dan loopt u vande hond weg en roept u zijnnaam en het commando. Alshij komt, houdt u hem kort aande halsband vast en beloondhem uitvoerig. Het bijbehorendezichtgebaar zijn de uitgespreidearmen.
Voet! Aan de voet lopen bete-kent dicht aan de zijde van demens en op diens tempo telopen. Oefen met een langerelijn aan de linkerkant. Telkenswanneer de hond voor u uitloopt, blijft u staan. Als uwhond merkt dat hij niet verderkan, dan zal hij naar uterugkeren. Op dit mo-ment moet u op de se-conde af belonen. Dangaat het zo verder tot-dat de hond weervoor u uitloopt. Dehond zal
snel begrijpen dat hij aan uwzijde het snelst vooruitkomt.Geef dan pas het bijbehorendecommando “Voet!” met hand-gebaar (met de vlakke hand ophet bovenbeen kloppen).
Geef! Bij dit commando moetuw hond een voorwerp dat hijin zijn bek heeft, aan u geven.Pak het voorwerp vast – de
meeste honden laten dan los– en beloon hem daarbij.
7
Het aangeleerdebevestigenHonden begrijpen eenvoudigeoefeningen zeer snel, wat ech-ter niet betekent dat ze dezecommando’s ook prompt inelke situatie uitvoeren. Hierhelpt maar één ding: Oefenenen nog eens oefenen. Opti-maal zijn drie maal daags 10minuten. Eindig uw oefe-ningsfasen indien mogelijkmet een oefening die uw hondal goed beheerst.
Gewenst gedrag belonenHonden leren sneller engemakkelijker door beloningdan door straf.
Beloond wordt er altijddirect na een met succes door-lopen oefening. Ook directwanneer de hond het door ugeëiste “Zit” de grond raakt.Een beloning die pas na enkeleseconden volgt, wordt door dehond niet meer met de oefe-ning in verbinding gebracht.
Ook bij het belonen is hetbelangrijk de stem overeen-stemmend te gebruiken.Beloon altijd met een hoge,gemotiveerde stem. Wees lichteuforisch. Uw hond moetduidelijk worden medegedeelddat zijn prestatie iets heel fan-tastisch was.
Terechtwijzing bijongewenst gedragEen teefje gebruikt bij deopvoeding van haar pups geenstraf in feitelijke zin, maar zewijst haar jongen terecht.
Als u uw hond dus ‘s avondszijn eten zou weigeren, omdathij ‘s middags gebedeld heeft,dan zou dat een zinloze strafzijn, omdat hij er niets van zouleren.
De terechtwijzing dientaltijd een onaangename ver-rassing voor de hond te zijn endirect te gebeuren, nadat hijverkeerd gedrag vertoont.
De snelheid van uw reactieis bepalend, omdat het belang-
Tips voor het succesvol opvoeden van honden
8
rijk is dat de “straf” met hetfoute gedrag en ook alleenhiermee in verband gebrachtwordt. Vertraagde opvoedings-maatregelen zijn nutteloos enzelfs schadelijk.
Een verbale terechtwijzingmoet bijna altijd voldoendezijn. Uw stem moet een diepe,zekere toon aannemen. Kortecommando’s volstaan: “Nee!”als u uw hond vooraf bij eenstreek wilt hinderen, als u hemop fout gedrag betrapt.
Een verdere zeer goede me-thode van terechtwijzen is ookhet korte negeren van de hond.Kruis uw armen en kijk demon-stratief een andere kant op, zoversterkt u het negeren.
In uitzonderlijke gevallenkan een terechtwijzing met de
hand nodig worden: pak dehond met lichte druk van bove-naf bij de snuit of draai hem opde rug (op p. 17 beschreven).Zoek daarbij direct oogcontactmet uw hond.
Na een terechtwijzing heeftde hond een rustfase nodigwaarin hij zijn evenwicht kanherstellen. De hondenbezitterdient zich in deze tijd tegeno-ver de hond passief te gedra-gen. Aansluitend is een ‘ver-zoening’ heel belangrijk voorhet sociale gedrag.
9
De terechtwijzendebeet in de snuit.
Tips voor het succesvol opvoeden van honden
�
De belangrijkste opvoedings-maatregelen in één oogopslag
Beloon uw hond indien mogelijk altijd, als hij volgzaam isgeweest, bijvoorbeeld met een beloningsbrokje, bemoedi-gingen en lof.
Als uw hond iets van plan is wat verboden is, leid hem dan afmet een geluid.
’Straf’ de hond alleen op het moment waarop hij fout gedragvertoont. Later is hij de betrekking met zijn ‘daad’ kwijt en zalhij met onbegrip reageren.
De terechtwijzing moet een onaangename verrassing voor dehond zijn, maar mag hem niet bang maken.
Negeren en afwijzen zijn bij fout gedrag zeer succesvollecorrectiemethodes.
Stel de hond na een terechtwijzing indien mogelijk weerbloot aan de oorspronkelijke situatie en beloon hem direct,als hij zich dit keer correct gedraagt.
Schreeuw nooit hysterisch naar uw hond als hij eencommando niet opvolgt, maar deel hem zijn fout gedrag meeop een rustige, zo laag mogelijke, consequente toon.
Sla de hond niet! Zulke methodes doen de vertrouwensbandtussen u en uw hond teniet.
Ontzeg uw hond als straf nooit zijn voer of water.
�
10
Bijtremming ontwikkelenDe ontwikkeling van de ‘natuur-lijke bijtremming’ is een leer-proces dat in de eerste levens-weken en -maanden van wol-ven- of hondenwelpjes plaats-vindt. Een welp gedraagt zichin de familie niet anders danonder zijn soortgenoten: hijknabbelt met zichtbaar genoe-gen aan onze vingers. En alswij snel wegvluchten, danvoelt hij de drang om met ons
krijgertje te spelen en zichdaarbij vervolgens op onze hie-len te richten.
Toon uw pup middels eenluide, schrille schreeuw dat hijzijn spel overdrijft. Zodoendeleert hij wanneer zijn beet onszeer doet.
Rangorde bepalenIn het roedel gelden bepaaldevoorrechten als ‘statussymbo-len’. De aanvoerder mag din-gen doen die alle andere nietmogen doen en omdat hij ditmag, is hij weer de aanvoerder.Een voorbeeld: volgens deregels van het roedel eet deroedelaanvoerder als eerste, hijgeeft de andere volwassen
11
Stap voor stap op weg naar de lieve hond
TipIn de achtste tot vierentwin-tigste levensweek, de zgn.vormingsfase, leert uw pupgemakkelijk en ononderbro-ken. Zinvol is in deze periodehet bezoek aan een gemengdespeelgroep voor pups. Uwhond leert daar in een speelseomgang met soortgenoten zijngrenzen kennen.
12
dieren pas iets als hij zelf ge-noeg heeft. Volgens hondenlo-gica is daarom iemand die alseerste eten mag een roedelliddat hoger in rang is of zelfs aan-voerder, wat echter bijgevolgweer betekent dat hij eveneensrecht heeft op alle overigevoorrechten van de roedelaan-voerder. Van deze zienswijzevalt niet een bepaalde logica afte leiden.
De hond trekt conclusiesvolgens zijn eigen logica: meneet eerst of wordt als eerste ge-voerd, men hoeft nooit zijnvoer weer af te geven (omdatmensen met een boog om devoerbak lopen en hem daar-
Tips voor het succesvol opvoeden van honden
mee zijn gang laten gaan), duszou men bijgevolg eigenlijk deroedelaanvoerder moeten zijn.
Rangorde handhavenHet vestigen van de juiste voer-rangorde is een heel belangrijkonderdeel in de agressiviteitvoorkomende hondenopvoe-ding.
Wij moeten de pup eraanwennen dat hij altijd na de fa-miliemaaltijden gevoerd wordt,dat hij nooit iets van tafel krijgten dat hij zijn voer en ook zijnkauwbot te allen tijde aan iederfamilielid moet teruggeven.
Bovendien moet u bij hon-
Duidelijke verhoudingenscheppenEen hond moet leren dat u het‘alfadier’ bent. Hij zal u echterpas waarderen wanneer hijvertrouwen in u heeft. En datmoet u eerst verdienen.
13
den die geneigd zijn tot domi-nant gedrag, bij het binnen-gaan van de woning en debegroeting van de familieledeneen volgorde aanhouden.Roedelaanvoerders en anderefamilieleden gaan altijd eerstnaar binnen. De hond moetvoor de deur wachten, totdatiedereen binnen is. U kunt ditgoed samen laten gaan met hetafvegen van de poten.
Als een lid van de familienaar huis komt, dan wordeneerst alle andere familieledenbegroet en dan de hond.
Eigendoms-verhoudingen duidelijk stellenEen hondenbezitter die zijnhond mopperend van de bankaf stuurt, moet eens goed na-denken over eventuele misver-standen tussen hem en zijnviervoeter.
In het roedel zoekt de roe-delaanvoerder het aangenaam-ste plekje voor zichzelf uit. Alshet dier dit voorrecht dus wordtgegund, dan kan hij alleenmaar concluderen dat hij hetaanvoerende dier is.
Het heeft dus nut om de
hond er bijtijds aan te wennendat zijn mens altijd bij alle din-gen voorrang heeft.
Hetzelfde geldt ook voor hethondenspeelgoed en anderedingen. De hond mag geen ei-gendom hebben dat hij voorzijn familie zou moeten verde-digen.
Kinderen mogen nooit‘trekspelletjes’ met de hondspelen. Hierbij gaat het om derangorde. Als het kind in deogen van de hond het spel ver-liest, dan kan hij er bij de vol-gende toe overgaan het kindpijn te doen of te bijten.
Indien mogelijk moet u hetspeelgoed van de hond na hetspel, zogezegd als overwin-naar, bij u houden.
Tips voor het succesvol opvoeden van honden
14
Gemeenschappelijkeactiviteiten beginnenen beëindigen
De in rang hogere dieren bepa-len in de hondenroedel wanneergemeenschappelijke activitei-ten zoals spelen, knuffelen ofjagen worden gestart of beëin-digd.
Wij moeten er dus vanbegin af aan belang aan hech-ten dat wij in onze rol als aan-voerder van dit recht gebruikmaken. Het helpt daarbij uwhond van jongs af aan te latenwennen aan een ritueel vanvachtverzorging. U spaart
zichzelf daardoor nietalleen opwinding en stress,als u bij uw hond telkenszonder problemen deoren kunt schoonmaken,de tanden kunt bekijkenof hem in bad kuntdoen. Voor de hondheeft het geheel eensymbolisch karakter.Dat u hem aanraakt,waar en wanneer u
juiste antwoorden geven en zoongewenst gedrag tegengaan.
Een gebaar van dominantgedrag is b.v. het vaak verkeerdgeïnterpreteerde ‘oprijden’.Daarbij omklemmen hondenhet been van een persoon diezij willen ‘uitproberen’ engeven in de beweging dedekhandeling aan. Dit gedragheeft niets te maken met eenverkeerde vorm van paargedragen is alleen te zien bij roedels.Veel meer geeft het het domi-nante gevoel van de hond aanen het mag niet getolereerdworden. In de regel halen hon-den zulke brutaliteiten uit bijzwakkere familieleden, zoalskinderen. U moet in dergelijkesituaties gelijk “Foei!” roepen
wilt, geeft de hond een duide-lijke boodschap over wie debaas is.
Bij de dagelijkse lichaams-verzorging moet vanzelfspre-kend elke gewillige en vrolijkereactie van de hond uitbundigbeloond worden.
Het is alleen belangrijk datprecies datgene gebeurt wat uwilt en dat er onverbiddelijk tothet einde doorgeborsteld wordt.
Imponeer- en dreiggedrag herkennen
Zelfs wanneer uw hond neigtnaar te dominant gedrag, danzal hij u niet als donderslag bijheldere hemel aanvallen, alshij de positie van de roedelaan-voerder op het oog heeft. Hijzal proberen om, zoals dat ookin de roedel is te zien, stap voorstap hogerop te komen.
Alleen als u de imponerendegebaren/bewegingen van uwhond herkent, kunt u hem de
15
Grommen mag nietgeduld worden.
16
en, als uw hond het comman-dos al beheerst, gebruikt u ditcommando. Als hij niet directdaarop reageert, draait u uwhond op de rug of ‘straft’ hemmet een directe scheiding, doorhem in een andere kamer tezetten. Anders zou er eenaaneenschakeling van verdereprovocaties naar kinderen toeontstaan zoals grommen,tanden laten zien, pijn doen ofzelfs bijten. Het is dus belang-rijk dat u bij de eerste tekenenvan imponerend gedrag ingrijpten uw hond duidelijk maaktdat hij alle familieleden moetrespecteren.
Als er toch verdere provoca-ties van de kant van de hondoptreden, of reeds bestaan(asielhond), dan moet er eenprofessionele hondentrainergeraadpleegd worden.
Deze manier van handelenis ongetwijfeld ook in het voor-deel van uw hond, omdat, alshij een gevaar voor kinderenwordt, zijn dagen als familie-hond zeker zijn geteld.
Tips voor het succesvol opvoeden van honden
Zo houdt u derangorde in stand
Uw hond krijg zijn voer
pas, nadat de familie heeft
gegeten. In geen geval
krijgt hij iets van tafel.
De hond gaat als laatste
door de huisdeur.
Uw hond mag geen eigen
speelgoed bezitten – het
hondenspeelgoed is van u.
U bepaalt wanneer ge-
meenschappelijke activi-
teiten gestart en beëindigd
worden.
Grijp direct in als uw hond
dominant gedrag zoals
oprijden of grommen ver-
toont.
Bevestig af en toe uw po-
sitie als ‘roedelaanvoer-
der’ door oefeningen ter
versterking van de rang.
17
De snuitgreep: Het omvattenvan de hondensnuit van bovenaf met de vlakke hand kanmeerdere malen per dag, zoge-zegd in het voorbijgaan, uit-geoefend worden. Het is eenimitatie van de liefdevolterechtwijzende, voorzichtigebeet van in rang hoger staanderoedelleden in de rug van deneus van de ondergeschikte enis voor mens en dier een aange-name manier om iets aan dehelderheid van de rangordever-houdingen te doen.
Op de rug leggen: Als uw hondaan zijn rang twijfelt, dan zorgtu er actief voor dat hij zich opzijn rug legt! Let erop dat uwhond net zolang blijft liggen alsu wenst. Draai hem indiennodig weer terug op de rug.Weerloos op de rug liggen ende kwetsbare buik laten zien, iseen gebaar van groot vertrou-wen van de kant van uw hond.
Met deze oefeningen kunt uuw positie als roedelaanvoer-der versterken en indien nodigimponerend gedrag van de
hond beantwoorden. Begin erop tijd mee deze oefeningenmet uw pup ‘spelenderwijs’ teoefenen.
Oefeningen ter versterking van de rang
18
Tips voor het succesvol opvoeden van honden
Het uitlaten met de flexi-lijnOok al is de hond goed opge-voed en volgt hij commando’sop, dan zijn er nog weiniggebieden waarin hij los maglopen. Telkens wanneer uwhond aangelijnd moet worden,bevelen wij u het gebruik aanvan een flexi-rollijn.flexi-lijnen bieden uw hondeen optimale manier vanbewegingsvrijheid, omdat zeuitrollen tot een lengte van wel8 meter – en ook automatischweer oprollen. U hebt uw hond dankzij het ge-patenteerde flexi-remsysteemaltijd onder controle en indiennodig zeer snel aan de ‘kortelijn’.
AdresgegevensUitgever: flexi – Bogdahn InternationalGmbH & Co KGCarl-Benz-Weg 13D-22941 Bargteheide
E-Mail: [email protected] Internet: www.flexi.de
Illustraties: Corinna Schwerdtfeger
Bargteheide, 2004
Wij spreken onze dank uit voor deredactionele samenwerking met:
Melanie Lischka, Dipl. Biologe en instructrice van blindengeleidehonden
Dr. Mathias Reese, dierenarts
Inhoud
Voorwoord .............................................................................. 2
De hond begrijpen................................................................... 3
“Mijn hond luistert alleen als hij dat wil.”................................. 3
Basis van de hondenopvoeding
Commando’s geven ................................................................. 4
De belangrijkste commando’s oefenen .................................... 5
Gewenst gedrag belonen ......................................................... 8
Terechtwijzing bij ongewenst gedrag ....................................... 8
De belangrijkste opvoedingsmaatregelen in één oogopslag ..... 10
Stap voor stap op weg naar de lieve hond
Bijtremming ontwikkelen ......................................................... 11
Rangorde bepalen.................................................................... 11
Rangorde handhaven................................................................ 12
Eigendomsverhoudingen duidelijk stellen ................................ 13
Gemeenschappelijke activiteiten beginnen en beëindigen ....... 14
Imponeer- en dreiggedrag herkennen ...................................... 15
Zo houdt u de rangorde in stand ............................................. 16
Oefeningen ter versterking van de rang .................................... 17
Het uitlaten met de flexi-lijn .................................................... 18
Adresgegevens ......................................................................... 18
19
De veilige verbinding
tussen mens en dier!
De veilige verbinding
tussen mens en dier!
Made inGermany!www.flexi.de
NL
Experts in rollijnenExperts in rollijnen
