Tips & Technieken in Preanalyse - Home - Sarstedt · 2 3 Preanalyse & S-Monovette® O ptimaal...

27
Tips & Technieken in Preanalyse

Transcript of Tips & Technieken in Preanalyse - Home - Sarstedt · 2 3 Preanalyse & S-Monovette® O ptimaal...

Page 1: Tips & Technieken in Preanalyse - Home - Sarstedt · 2 3 Preanalyse & S-Monovette® O ptimaal preanalytisch werk is een basisvoorwaarde voor nauwkeurige en sluitende laboratorium

Tips & Technieken in Preanalyse

Page 2: Tips & Technieken in Preanalyse - Home - Sarstedt · 2 3 Preanalyse & S-Monovette® O ptimaal preanalytisch werk is een basisvoorwaarde voor nauwkeurige en sluitende laboratorium

32

Preanalyse & S-Monovette®

Optimaal preanalytisch werk is een basisvoorwaarde voor nauwkeurige en sluitende laboratorium diagnostiek.

Laboratoriumwaarden kunnen alleen juist zijn als en wanneer alle voorwaarden die gelden op het tijdstip van bloedafname zijn gestandaardiseerd.

„Tips & Technieken in Preanalyse“ is bedoeld om u te ondersteunen en om zich vertrouwd te maken met de beoordeling en de verbetering van preanalytische invloeden.

Houd er rekening mee dat de onderwerpen in „Tips & Technieken in Preanalyse“ op het gebied van

Veneuze bloedafname,

Capillaire bloedafname en

Urineverzameling

aanbevelingen zijn en onder geen enkele omstandigheden een medische, wetenschappelijke of technologische expertise vervangt.

Met vriendelijke groeten van

SARSTEDT AG & Co.

Page 3: Tips & Technieken in Preanalyse - Home - Sarstedt · 2 3 Preanalyse & S-Monovette® O ptimaal preanalytisch werk is een basisvoorwaarde voor nauwkeurige en sluitende laboratorium

4 5

„Preanalyse omvat alle procedures voorafgaand aan laboratoriumwerk“

Opmerking: Preanalytische kwesties kunnen nooit worden opgelost door individuen, maar vereisen de medewerking van artsen, verpleegkundigen en laboratorium personeel dat betrokken is in de algemene procedure.

Preanalytische beïnvloedbare factoren

Bevolking (ras) Er zijn aanzienlijke verschillen tussen de zwarte en de blanke bevolking.

- Aanzienlijk lagere telling van de leukocyten

- Vitamine B12 concentratie is 1,35 keer hoger

- Hoger CK en -amylasen

Geslacht Afgezien van individueel-geslachts-gerelateerde elementen (hormonen) kan bijvoorbeeld de spiermassa van een persoon, één van de factoren zijn die bepalend is voor relevante parameters.

- Het aandeel van de CK en creatinine, hangt af van de spiermassa.

Leeftijd Als een persoon ouder wordt, zal het aangegeven cholesterolgehalte vaak verhoogd zijn van zowel mannen als vrouwen (hoewel dit voornamelijk afhankelijk is van de voeding).

300

250

200

150

100

50

0m

g/dl

15 25 35 45 55 65Jaar

Cholesterol

LDL

HDL

Guder, Narayanan, Wisser, Zawta „Proben zwischen Patient und Labor“ GIT-VERLAG GmbH & Co. KG, Darmstadt

Permanente

Bevolking (ras)

Geslacht

Lange termijn

Leeftijd

Zwangerschap

Nicotine / illegale drugs / alcohol

Korte termijn

Dagelijkse schommelingen

Houding

Fysieke belasting

Patiënt gerelateerde invloeden

Permanente invloeden

Lange termijn invloeden

Page 4: Tips & Technieken in Preanalyse - Home - Sarstedt · 2 3 Preanalyse & S-Monovette® O ptimaal preanalytisch werk is een basisvoorwaarde voor nauwkeurige en sluitende laboratorium

6 7

Guder, Narayanan, Wisser, Zawta „Proben zwischen Patient und Labor“ GIT-VERLAG GmbH & Co. KG, Darmstadt

Verhoging van de waarden met een factor x

1 2 3 4 5

-50 0 50 150 250 350 450

+ 1000 %

Afwijkingen in %

-60 -40 -20 0 20 40 60 80

Afwijkingen in %

Roker of niet-roker?

Chronisch nicotinemisbruik is bekend om een verhoogde telling te geven van de leukocyten en een aantal enzymwaarden en tumormerkers (met name de CEA-waarde).

Alcohol

Chronisch alcoholmisbruik leidt tot een toename van leverenzymen, bv. GT, ALT (GPT) en AST (GOT), terwijl de waarden van foliumzuur en vitamine B6 dalen.

Guder, Narayanan, Wisser, Zawta „Proben zwischen Patient und Labor“ GIT-VERLAG GmbH & Co. KG, Darmstadt

Houding Toename van de concentratie tijdens het verplaatsen van een horizontale naar een verticale positie. Parameters toename in% Hematocriet 13 %Erytrocyten 15 %HDL-cholesterol 10 %Aldosteron 15 %Epinephrines 48 %Renine 60 %

Effecten van tijdsbeperkingVergelijking: 1 minuut vs 3 minuten Parameter afwijking in%Bilirubine + 8Cholesterol + 5Creatinine - 9Creatine kinase - 4Ijzer + 7Glucose - 9-Glutamyltransferase -10

Kalium - 5

KreatinkinasePyruvatkinase

ASATBilirubine

Ureum Urinezuur

Anorg. FosfaaGlucoseAbuminCalcium

Alk. Fosf.Natrium

Fysieke belasting Stijging van de verschillende parameters na extreme fysieke belasting, bv. een marathon.

Preanalytische beïnvloedbare factoren

-GTASATNoradrenalinAdrenalineCortisolTriglycerideCHOLVMSLDL

Guder, Narayanan, Wisser, Zawta „Proben zwischen Patient und Labor“ GIT-VERLAG GmbH & Co. KG, Darmstadt

ACEProlaktine

-Carotine PyridoxalfosfaatSeleniumHDL-Chol.LDL-Chol.CholesterolHematokrietMCVFibrinogeenKoperMCHCCadmiumMonocytenLymfocytenGranulocytenCEA

Korte termijn invloed

Page 5: Tips & Technieken in Preanalyse - Home - Sarstedt · 2 3 Preanalyse & S-Monovette® O ptimaal preanalytisch werk is een basisvoorwaarde voor nauwkeurige en sluitende laboratorium

8 9

Het informeren van de patiënt

Informeer de patiënt van de komende procedure om mogelijk angst en stress te vermijden.

Uitleg betreffende bijzondere voorwaardendie moeten geobserveerd worden, zijn een essentieel onderdeel van de informatie, bv.

Verbruik van farmaceutische drugs

Beperking tot een speciaal dieet

Monstername op een lege maag (behalve voor dringende diagnose)

Precieze instructies voor gebruik moeten worden gegeven om het juiste gebruik van urine en feces collectie containers uit te leggen.

Zorgvuldig uitleggen van de komende procedures aan kinderen met behulp van termen die gemakkelijk voor hen te begrijpen zijn, voorkomt onnodige stresssituatie.

Nooit monsterbuizen analyseren die niet duidelijk geïdentificeerd zijn.

staan garant voor correcte monsteridentificatie.

moet steeds gebeuren op de primaire buis.

Gebruik alleen waterproof pennen/stiften op glas of kunststof buizen.

(anticoagulantia, stolling activeermiddelen, gel) zijn geïdentificeerd door een kleurcode op de monsterbuizen. Vanwege het ontbreken van internationale normalisatie, kan bijkomende identificatie nodig zijn, afhankelijk van geval tot geval.

Nooit monster identificatie op de dop,buitenverpakking of transportcontainer.

����

✗����

✓����

✓����

✓����

Barcode lijn

de zichtbaarheid van de buisinhoud niet belemmerd is

men steeds de controle behoudt over het vulvolume

de schroefdop gemakkelijk kan verwijderd worden

de buis en het etiket niet vast komt te zitten in de centrifuge

Markeer duidelijk de buis en het aanvraagformulier om aan te geven dat het materiaal mogelijk besmettelijk/infectieus is.

Voorbereiding en identificatie

Juiste patiënt identificatieis een fundamentele noodzaak (naam, voornaam/voornamen, datum van geboorte, toelating nummer, afdeling, kamernummer).

Fouten gebeuren niet alleen met populaire namen.

Patiënten moeten zichzelf altijd identificeren wanneer men hen aanspreekt. Wanneer patiënten gedeeltelijk /geheel doof zijn moeten ze vragen kunnen beantwoorden als „U bent de heer Peeters, hè?“ met een bevestigend knikken.

Een persoon zittend op de rand van het bed kan net zo goed een bezoeker zijn.

Als de patiënt zijn identiteit niet geheel duidelijk is, moet de monsternemer (phlebotomist, arts, verpleegkundige) de bloedafname bij deze

patiënt weigeren of de procedure toepassen voor verdere verduidelijking.

Patiënt identificatie

Monster identificatieVoorbereiding patiënt

Page 6: Tips & Technieken in Preanalyse - Home - Sarstedt · 2 3 Preanalyse & S-Monovette® O ptimaal preanalytisch werk is een basisvoorwaarde voor nauwkeurige en sluitende laboratorium

10 11

De identiteit van de monsternemer (phlebotomist) moet controleerbaar zijn voor elk monster dat genomen is,

indien mogelijk, ook vermelden op het aanvraagformulier

Vragen over de aard en het tijdstip van de bloedafname, alsmede problemen, even-tueel, tijdens de bemonstering, de toestand van de patiënt en andere belangrijke zaken kunnen nuttig zijn in geval van onduidelijke resultaten van de analyse.

Voorbereiding en identificatie

Procedure: Desinfecteer de prikplaats.Veeg het ontsmettingsmiddel af met een droge wat na 30 tot 60 seconden.Bevestig de stuwband een paar centimeter boven de aanprikplaats.De polsslag moet waarneembaar zijn (stuwbanddruk : 50 - 100 mm Hg) Maximale stuwingstijd : 1 minuut.

Goed gebruik van de stuwband

Draag handschoenen!Heeft u de geschikte ader geselecteerd?Desinfecteer het prikplaats!Raak de prikplaats niet meer aan!Bij te lange stuwing opnieuw de stuwband aanbrengen!Verwijder het beschermende omhulsel van de naald!Houd de schuine kant van de naald weggericht van de huid!Insteek hoek: minder dan 30°!Houd de ader op zijn plaats door de huid strak te trekken!„Waarschuw“ de patiënt vóór de prik!Ontspan de stuwband als het bloed begint te stromen!Verzamel de bloedmonsters, houd rekening met de juiste afnamevolgorde!

Afname van diagnostische monsters

SARSTEDT

Aanprikplaats

bevestig de stuwbandeen handbreedte boven de aanprikplaats

De identiteit van de aanvragende arts maakt het mogelijk om vragen te stellen over bv.:

onleesbare aanvragen (bijvoorbeeld certificaten van verwijzing)

verkeerde aanvragen (bv. prostaatfosfatase voor een vrouwelijke patiënt)

prioriteitstelling van de essentiële parameters in geval van te weinig staal

Identificatie van de aanvragende arts

Identificatie monsternemer (Phlebotomist)

Bloedafname

Page 7: Tips & Technieken in Preanalyse - Home - Sarstedt · 2 3 Preanalyse & S-Monovette® O ptimaal preanalytisch werk is een basisvoorwaarde voor nauwkeurige en sluitende laboratorium

12 13

Slechte ader kwaliteit:

Selecteer een nieuwe prikplaats

Toepassen thermo-pad of voorverwarmde doek

Gebruik Multifly® voor moeilijke venen

Doorprikken van de ader:

Trek de naald zachtjes terug

Onderbreking van de bloedtoevoer tijdens bloedafname:

Naaldpositie is veranderd

Vene is dichtgeklapt

Bloedafname S-Monovette® Safety-naald

BELANGRIJK:

Een vroegtijdige montage van de naald (bv. langere tijd vóór de bloedafname de naald reeds monteren op de S-Monovette®) kan leiden tot lekken van het afsluitmembraan of de afsluitrubber van de naald. Draai „clockwise“.

Problemen vóór / tijdens bloedafname:

„Pompende vuistbeweging“ leidt tot een stijging van K+ en Mg2+ als gevolg van verhoogde spieractiviteit

Een te lange stuwingstijd geeft veranderingen aan parameters, bijvoorbeeld. K+, -GT

„Buigen“ van de naald is niet nodig wanneer u het S-Monovette® systeem gebruikt omdat u over het algemeen een zeer vlakke penetratiehoek hebt. Vernauwing t.h.v. van de naald, veroorzaakt door gebogen naalden, kan schade veroorzaken aan de cellen (hemolyse).

Hemolyse kan ook het gevolg zijn van een te dunne naald.

Fout-bronnen tijdens bloedafname:

Onvoldoende menging van het monster (microstolsels)

Overmatig mengen (schudden) veroorzaakt hemolyse

Er voor zorgen dat de stollingstijd wordt nageleefd vóór centrifugering ; bij serummonsters : ongeveer 30 minuten na de afname, om alzo ook te voorkomen dat er na-stolling gebeurt (fibrinedraden).

Zorg ervoor dat aanbevelingen voor de centrifugatie worden nageleefd worden om een goede staalkwaliteit te bekomen.

Onjuiste behandeling na bloedafname:

Scheur de verpakking open langs de scheurlijn

Bevestig de naald op de S-Monovette®

Verwijder de beschermhuls

Page 8: Tips & Technieken in Preanalyse - Home - Sarstedt · 2 3 Preanalyse & S-Monovette® O ptimaal preanalytisch werk is een basisvoorwaarde voor nauwkeurige en sluitende laboratorium

14 15

Met de duim van je vrije hand de huid strak trekken en de vene op zijn plaats houden. „Waarschuw“ eerst de patiënt en prik dan de vene aan.

S-Monovette® - zuigerstangprincipe

Ontspan de stuwband en trek de zuigerstang langzaam terug. Wacht tot de bloedstroom stopt.

Voor meerdere bloedstalen, S-Monovettes losmaken door licht tegen de klokwijzers in, te draaien. De naald blijft in de vene.

Klik

eerst de S-Monovette® van de naald en trek daarna de naald uit de vene.

BELANGRIJK:Wanneer bloedafname gedaan is, trekt u de zuigerstang in de „klik“ positie en breekt u hem af.

Na bloedafname

Page 9: Tips & Technieken in Preanalyse - Home - Sarstedt · 2 3 Preanalyse & S-Monovette® O ptimaal preanalytisch werk is een basisvoorwaarde voor nauwkeurige en sluitende laboratorium

16 17

Vóór de bloedafname, moet de naald zich reeds in de vene bevinden (of gebruik de eerste S-Monovette® met zuigerstang principe).

voor de bloedafname, de S-Monovette® voorbereiden: zuigerstang naar achter trekken in “klik”-positie en afbreken.

Duw de S-Monovette® op de naald door „klokwijzers“ in te draaien

S-Monovette® - vacuümprincipe

Klik

Wacht totdat de bloedstroom stopt. Verwijder de S-Monovette® van de naald door tegen de klokwijzers in te draaien. Daarna de naald uit de vene trekken.

Van toepassing bij reeds geplaatste luer-koppelingen (bv. driewegkraan of katheter). Voor reeds aangelegde infusen bij patiënt : gooi het eerste S-Monovette® buisje weg (bevat nog infuusoplossing).

S-Monovette® - Safety producten

Bloedafname met luer-systeem (bv. Bloedgas-Monovette®) bij een reeds aangelegde S-Monovette® naald.

Multi-adapter

Membraan-adapter

Safety-Multifly® Naald

- slechte aderkwaliteit Foutenbron: - De lucht in de slang wordt opgezogen in de eerste S-Monovette®. Dit kan een verkeerde mengverhouding geven voor ESR en stollingsanalyse. Gooi de eerste S-Monovette® buis weg indien dit nodig is.

Page 10: Tips & Technieken in Preanalyse - Home - Sarstedt · 2 3 Preanalyse & S-Monovette® O ptimaal preanalytisch werk is een basisvoorwaarde voor nauwkeurige en sluitende laboratorium

18 19

Houd de Safety-Naald vast t.h.v. de adapter, plaats de naaldbeschermer op een stabiele, vlakke ondergrond en met een lichte druk op de naald naar beneden klikt hij merkbaar en hoorbaar vast in de gele naaldbeschermer.

Na het activeren van de naaldbeschermer mechanisme:

Gooi de veilig-vergrendelde Safety-Naald in de naaldcontainer.

Na bloedafname:

Verwijder de laatste S-Monovette® van de Safety-naald en verwijder dan de Safety-Naald uit de vene.

Klik

S-Monovette® - Safety producten

Safety-Multifly®

...totdat de naald merkbaar en hoorbaar vergrendeld isin de gele naaldbeschermer.

Na het activeren van het naaldbeschermer-mechanisme:

Gooi de veilig-vergrendelde Safety-Multifly® naald in de naaldcontainer.

Klik

Houd de gele naaldbeschermer aan zijn uiteinde vast, met uw duim bovenaan en uw wijsvinger onderaan en trek de Safety-Multifly® naald uit de vene. Fixeer het slangetje door het zacht in uw handpalm vast te klemmen, en duw dan de gele naaldbeschermer over de naald heen…

Safety-naald

S-Monovette® - Gebruiksaanwijzing

Centrifugeren

Stollen van de afgedraaide S-Monovette®

in een verticale positie

Stollen van de gecentrifugeerde S-Monovette® in een horizontale positie

✓ ✗

Rekentabel om het aantal omwentelingen per minuut in G-Force om te zetten:

r n

RCF

r = centrifugeerradius in cm (Buizenhouder in swing-out positie)

n = Draaital per min. (min-1)

RCF = relatieve centrifugeeracceleratie =̂ g-tal (g = 9,81 m/s2 zwaartekracht)

Leesvoorbeeld : uit centrifugeerradius r = 16 cm en draaital n = 4.000 min-1

geeft RCF 2.860 x g

Deze nomogram is gebaseerd op de formule g = 0,00001118 x r x n2

ofg = 11,18 x r x ( )2n

1.000

Voor centrifugeren

Page 11: Tips & Technieken in Preanalyse - Home - Sarstedt · 2 3 Preanalyse & S-Monovette® O ptimaal preanalytisch werk is een basisvoorwaarde voor nauwkeurige en sluitende laboratorium

20 21

Verschil tussen vaste-hoek en swing-out rotors

Raadpleeg de handleiding die door de centrifuge-fabrikant verschaft wordt, betreffende de centrifuge-rotor-straal ( r max ) die nodig is voor de berekening of het bepalen van de straal door middel van de volgende illustraties.

Vaste-hoek rotor Swing-out rotor

S-Monovette® - Aanbevelingen voor centrifugeren

*Wij bevelen aan om de S-Monovettes met gel enkel in een swing-out rotor te centrifugeren.

Verwijzen naar de rekentabel op de vorige pagina of naar de centrifugatie-rekenmachine op www.sarstedt.com / Informatie voor de gebruiker / Centrifugeren om de G-Force in het aantal omwentelingen per minuut om te zetten.

S-Monovette® Serum 10 min. 2.000 x g 20°C

S-Monovette® Serum-Gel* 10 min. 2.500 x g 20°C

S-Monovette® Li-Heparine 10 min. 2.000 x g 20°C

S-Monovette® Li-Heparine-Gel * 10 min. 3.000 x g 20°C of 15 min. 2.500 x g 20°C

S-Monovette® EDTA-Gel* 10 min. 2.500 x g 20°C

S-Monovette® Citraat 10 min. 1.800 x g 22°C

Bloedmonsters moeten zo snel mogelijk naar het laboratorium worden gebracht voor de analyse.

Scheidingsgels of filters voorkomen de diffusie van stoffen uit de erytrocyten in het serum / plasma, na het centrifugeren.

Volbloed zonder serum / plasma scheiding mag onder geen enkele omstandigheid worden ingevroren omdat dit leidt tot een totale hemolyse.

Voor de lange termijn opslag, moet het serum worden bewaard in gesloten buisjes bij 2 tot 4° C.

Serum of plasma monsters kunnen worden opgeslagen bij -20°C voor langere termijn.

Speciale koeltransport containers moeten worden gebruikt ter bescherming van de monsters tijdens langdurig transport.

Sommige analyses moeten onmiddellijk worden vervoerd naar het laboratorium. (bv. Ammoniak: binnen 15 minuten.).

S-Monovette® - Algemene informatie

Monsteropslag en transport

S-Monovette® - Gebruiksaanwijzing

Page 12: Tips & Technieken in Preanalyse - Home - Sarstedt · 2 3 Preanalyse & S-Monovette® O ptimaal preanalytisch werk is een basisvoorwaarde voor nauwkeurige en sluitende laboratorium

22 23

In regel zouden analyseresultaten enkel schriftelijk mogen meegedeeld worden aan de verzoekende instelling in.

Uitzondering: Dringende diagnostiek.

De communicatie van de resultaten door de telefoon moet een uitzondering blijven. Resultaten mogen enkel meegedeeld worden aan de arts die belast is met het onderzoek.

Het overbrengen van de resultaten van de analyse naar de patiënt, alsmede de interpretatie is voorbehouden aan de betrokken arts.

De patiënt zelf beslist of resultaten worden bekendgemaakt aan derden. Als de patiënt niet in staat is om dit te doen, moet de beslissing worden overgelaten aan de betrokken arts.

De laboratoriumgegevens van de patiënt zijn privé en het is de plicht van de arts om deze geheim te houden.

Invloed van temperatuur en tijd

Doorgeven van de resultaten

908070605040302010

0

mg/

dl

0 2 4 6 8 24 48uren

Glucose Bewaar-temperatuur4 °C

Bewaar-temperatuur23 °C

Bewaar-temperatuur30 °C

Bereiding Toepassing

Serum Klinische Chemie, serologie, speciale analyses

Serum-Gel Klinische Chemie, serologie (alleen in routine-diagnostiek)

Lithium-Heparine Plasma voor Klinische Chemie, serologie

EDTA K Hematologie (bv. HP, HK, erytrocyten, leukocyten)

Citraat 1 op de 10 Stollingsanalyses (bv. Quick, PTT, TZ, fibrinogeen)

Citraat 1 op 5 Bezinkingsanalyse met de Westergren methode of met behulp van de S-Sedivette® Fluoride Glucosebepaling (24 uur stabiliteit)

S-Monovette® - Algemene informatie

Guder, Narayanan, Wisser, Zawta „Proben zwischen Patient und Labor“ GIT-VERLAG GmbH & Co. KG, Darmstadt

Bloedcultuur

Volbloed zonder toevoeging

Citraat bloed

Heparine bloed

EDTA-bloed

Fluoride bloed

Afnamevolgorde

Toepassingsgebied

Page 13: Tips & Technieken in Preanalyse - Home - Sarstedt · 2 3 Preanalyse & S-Monovette® O ptimaal preanalytisch werk is een basisvoorwaarde voor nauwkeurige en sluitende laboratorium

24 25

Capillaire bloedafname & Microvette®

Page 14: Tips & Technieken in Preanalyse - Home - Sarstedt · 2 3 Preanalyse & S-Monovette® O ptimaal preanalytisch werk is een basisvoorwaarde voor nauwkeurige en sluitende laboratorium

26 27

Een mengsel van bloed uit arterioles, venules en capillairen evenals intestinale

en intra-cellulaire vloeistoffen.

Opmerking:Voor capillaire bloedafname hoeft men niet altijd een end-to-end capillair te gebruiken.

Capillaire bloedafname

Kindergeneeskunde

Geriatrie

Volwassenen: Bloedgas-analyse, Glucose- en Lactaatbepaling

Point–of-Care testen

Toepassingsgebied

Volumes > 1 ml (bv. bloed cultuur)

stollingstesten

Ontstekingen

Patiënt in shock

Voorbereiding

- Materiaal

- Patiënt

- Punctieplaats

➋ Punctie

➌ Monstername

Capillaire bloedafname

Criteria waarbij men géén capillaire bloedafname mag uitvoeren:Wat is capillair bloed?

Page 15: Tips & Technieken in Preanalyse - Home - Sarstedt · 2 3 Preanalyse & S-Monovette® O ptimaal preanalytisch werk is een basisvoorwaarde voor nauwkeurige en sluitende laboratorium

28 29

Handschoenen

Swabs

Ontsmettingproduct

Semi-automatische wegwerp lancet (Safety-Lancet)

Monsterbuis (bloedgas capillair, Microvettes, bilirubine capillairen enz.)

Multi-Safe naaldcontainer

Pleister, indien nodig (niet aan te raden met kleine kinderen - risico van inslikken)

Patiënt identificatie

Informeer de patiënt over de reden van de bloedafname en leg de procedure uit

Selecteer de punctieplaats

Warm de punctie plaats op voor een verbeterde bloedcirculatie, indien nodig

Vingertop ➋ Hiel ➌ Oorlel

Voorbereiding

Punctieplaatsen:

Verbeterde bloedstroom, tot zeven keer meer dan het normale volume

Voorwaarde voor capillaire bloedgasanalyse

Verbetering van de doorbloeding leidt tot een arterialisatie van het capillair bloed en, als gevolg, tot een aanvaardbare vergelijking met de analyses verkregen van arterieel bloed.

Voordelen van opwarming van de punctieplaats:

Wikkel de patiënt zijn voet of hand in met een doek verwarmd tot 39 tot 40°C. Voor een optimaal resultaat, trek rubberen handschoen aan. Duur: 3 tot 5 minuten.

Voor capillaire bloedgas analyse van volwassenen, wrijf een goede- doorbloedingszalf in de oorlel.

Hoe warm je de punctieplaats op:

Draag handschoenen

Huid desinfecteren - Desinfecteer - Laat drogen (tot het ontsmettingsmiddel volledig is opgedroogd)

De vinger of voet vasthouden

Punctie met een Safety-Lancet

Punctie en monstername:

Benodigde materiaal:

Patiënt voorbereiding:

Page 16: Tips & Technieken in Preanalyse - Home - Sarstedt · 2 3 Preanalyse & S-Monovette® O ptimaal preanalytisch werk is een basisvoorwaarde voor nauwkeurige en sluitende laboratorium

30 31

Safety-Lancet

Assortiment

Omschrijving

Penetratie diepte

Naaldgrootte

Bloedvolume

Mini

1,6 mm

28 G

klein

Normaal

1,8 mm

21 G

medium

Extra

1,8 mm

18 G

medium tot hoog

Super

1,6 mm

Blade 1,5 mm

hoog

Neonataal

1,2 mm

Blade 1,5 mm

medium tot hoog

5 Verschillende opties

Versie voor hielprik

Gebruiksaanwijzing

1 2

3 4

1. Draai de dop totdat hij loskomt van de Safety-Lancet.

2. Druk de Safety-Lancet stevig tegen de gekozen en schoongemaakte punctieplaats aan en druk op de knop voor de punctie.

3. Gooi de Safety-Lancet in een geschikte naaldcontainer.

4. Bloedafname.

Verwijder de eerste druppel bloed.

Houd de aangeprikte ledematen naar beneden.

Vermijd bloedvegen.

Zorg ervoor dat monsterbuis in de juiste positie wordt gehouden

Vermijd herhaalde sterke druk (melken).

Hierdoor kan er hemolyse ontstaan of besmetting van de monsters met weefselvocht.

Belangrijke informatie

Productkenmerken

Kant en klaar systeem - je hebt maar één stap nodig.

Het steriel, disposable product kan niet worden hergebruikt.

Eenvoudige bediening - een veilige drukknop vermijdt het risico van onbedoelde activering en desactivering van het systeem.

Stevig lancetlichaam zorgt voor een veilige grip

Klein contact oppervlak voor nauwkeurige punctie

Verschillende opties

Page 17: Tips & Technieken in Preanalyse - Home - Sarstedt · 2 3 Preanalyse & S-Monovette® O ptimaal preanalytisch werk is een basisvoorwaarde voor nauwkeurige en sluitende laboratorium

32 33

EDTA

Lithium Heparine /Lithium Heparine-Gel

Fluoride

Serum /Serum-Gel

*Aanbeveling in overeenstemming met de CLSI/NCCLS richtlijn:„Procedures and Devices for the Collection of Diagnostic Capillary Blood Specimens“

Microvette®

Microvette® – Afnamevolgorde*

Productkenmerken:

Capillaire methode met behulp van het end-to-end capillair

➋ Bloedafname met behulp van collectierand-schepje

Opmerking: Het bloed laten druppelen in een capillaire buis door middel van een luernaald is geen capillaire bloedafname.

200

EDTA

EDTA 200

200EDTA K

2. Bloedafname is voltooid wanneer het capillair volledig gevuld is met bloed.

3. Houd de Microvette® rechtop zodat het bloed in de buis kan vloeien.

4. Draai de dop met het capillair eraf en verwijder dit als één geheel.

5. Neem de dop van de bodem van de

buis en sluit de buis af („klik“ positie).

6. Meng monsters grondig en voorzichtig.

1. Houd de Microvette® in een horizontale of licht hellende positie en doe de bloedafname met behulp van het end- to-end capillair.

1

2

3

200EDTA K

4

200EDTA K

5

200EDTA K

200EDTA K

6

Microvette® – collectie methoden

1. Capillaire methode

Voor de inzameling van kleine bloedvolumes van 100 μl tot 500 μl.

Verschillende binnen-bodem opties- conische buis voor een hoge supernatans na centrifugeren of cilindrische buis voor betere mengresultaten.

Verschillende technieken voor bloedafname

Het speciale dopontwerp minimaliseert aërosol effect wanneer de buis wordt geopend.

Page 18: Tips & Technieken in Preanalyse - Home - Sarstedt · 2 3 Preanalyse & S-Monovette® O ptimaal preanalytisch werk is een basisvoorwaarde voor nauwkeurige en sluitende laboratorium

34 35

Microvette®

Microvette® – Centrifugeer voorwaarden

Microvette® Serum 5 min. 10.000 x g 20°C

Microvette® Serum-Gel 5 min. 10.000 x g 20°C

Microvette® Heparine 5 min. 2.000 x g 20°C

Microvette® Heparine-Gel 5 min. 10.000 x g 20°C

Microvette® Fluoride 5 min. 2.000 x g 20°C

Informatie over de centrifugeervoorwaarden is ook afgedrukt op de binnenkant van de doos.

500EDTA K

500EDTA K

500

EDTA K

5 EDTA K

1 2

3

500EDTA K

500EDTA K

4

00EDTA K

500EDTA K

500EDTA K

500EDTA K

500EDTA K

5

1. Draai de dop los.

2. Bevestig de dop onderaan op de buisbodem.

3. Gebruik de speciale conische rand voor de bloedafname.

4. Verwijder de dop van de buisbodem en sluit de Microvette® af ( „klik“ positie).

5. Meng monsters grondig en voorzichtig.

2. Bloedafname met behulp van collectierand-schepje

Page 19: Tips & Technieken in Preanalyse - Home - Sarstedt · 2 3 Preanalyse & S-Monovette® O ptimaal preanalytisch werk is een basisvoorwaarde voor nauwkeurige en sluitende laboratorium

36 37

Preanalyse & Urine-Monovette®

Page 20: Tips & Technieken in Preanalyse - Home - Sarstedt · 2 3 Preanalyse & S-Monovette® O ptimaal preanalytisch werk is een basisvoorwaarde voor nauwkeurige en sluitende laboratorium

38 39

Soorten urinemonsters

Preanalytics:

Betrouwbare resultaten in de urine analyse zijn onderworpen aan correcte inzameling, transport en

opslag voorwaarden.

Afhankelijk van het tijdstip en de aard van urinecollectie, maken we het onderscheid tussen

Mid-stream urine - Eerste ochtend urine - Tweede ochtend urine - Spontane urine

Blaas punctie urine

Katheter urine

24-uurs urine

Mid-stream urine

Correcte monstername:

Grondige reiniging van externe genitale gebied

➋ Zodra de urine ongeveer 3 seconden stroomt, 10 tot 20 ml urine verzamelen in een steriele container zonder onderbreking van de urinestroom. Vermijd besmetting van het urinemonster.

Opmerking:

Eerste ochtend urine

De bestanddelen verzameld uit de eerste ochtend urine zijn van bijzonder hoge concentratie.

Toepassing: Geschikt voor bacteriële analyses, teststrips, sediment, klinisch-chemische analyses, proteïne diagnostiek

Vanwege de lange retentietijd in de blaas, is de ochtend urine ideaal geschikt voor nitraat en eiwit bepalingen.

Page 21: Tips & Technieken in Preanalyse - Home - Sarstedt · 2 3 Preanalyse & S-Monovette® O ptimaal preanalytisch werk is een basisvoorwaarde voor nauwkeurige en sluitende laboratorium

40 41

Soorten urinemonsters

De bestanddelen uit de tweede urine na de eerste ochtend urine zijn van een medi-um concentratie.

Teststrips, glucose, eiwit

Niet geschikt voor het testen van nitraat

Spontane urine

Urine verzameld op een willekeurige moment.

Voldoende voor vele chemische en microscopische parameters

Gemakkelijk te verzamelen

Verdunningsfactor - altijd rekening houden met het specifieke gewicht (dichtheid) voor de juiste bepaling

Blaaspunctie urine

Urine verzameld via blaaspunctie is geschikt voor bacteriële analyse, vooral in het geval van zuigelingen en kleine kinderen.

Opmerking: Minder kans op infectie ten opzichte van katheterisatie.

Katheter urine

Eenmalig katheteriseren:Het verzamelen van urine door middel van éénmalige katheterisatie wordt zelden gedaan omdat het pijnlijk is voor de patiënt en het houdt een hoog risico in op infectie.

Permanente katheter: Als het verzamelen van urine via een permanente katheter een absolute vereiste is, moet dit worden gedaan door een steriele katheterpunctie.

Opmerking: Voor diagnostische doeleinden, mag de urine niet worden verzameld uit urineverzamelzakken.

Tweede ochtend urine

Page 22: Tips & Technieken in Preanalyse - Home - Sarstedt · 2 3 Preanalyse & S-Monovette® O ptimaal preanalytisch werk is een basisvoorwaarde voor nauwkeurige en sluitende laboratorium

42 43

24-uurs Urineverzameling

De term „urineverzameling“ beschrijft in het algemeen alle urine hoeveelheid verzameld over een bepaalde periode van tijd, alhoewel de 24-uurs periode de meeste gebruikte interval is.

bv. catecholamines, creatinineklaring

Elimineert iedere schommeling in de parameters die kunnen worden veroorzaakt door een verschil in concentratie.

Uitgebreide verzamelperiodes, voldoende groot-volume verzamelcontainers, precieze patiënt instructies, juiste stabilisator.

Urine container volumes

Studies hebben uitgewezen dat een 3000 ml container 91,4% van alle 24-uurs urine verzamelt.

Met een 2,0 liter-fles wordt maar ongeveer 60 % verzameld

Volume van 24-uurs urine van 116 testpersonenVolume in liter

3 liter

Aantal testpersonen

91,4 %

Hoe verzamel je een 24-uurs urine?

1. Gooi de eerste ochtend urine weg

Noteer de inzameling tijd, bijvoorbeeld 7:00, ochtend

2. Dan de tweede ochtend urine in de container opvangen

en voeg de stabilisator toe, indien nodig

3. verzamel

elke

urine

en meng.

4. Verzamel de eerste ochtend urine op de volgende dag op hetzelfde moment als de dag ervoor, bijvoorbeeld 7:00 ochtend

START

EINDE(24 uur)

.

.

.

UriSet 24 - “De complete set”

of

Page 23: Tips & Technieken in Preanalyse - Home - Sarstedt · 2 3 Preanalyse & S-Monovette® O ptimaal preanalytisch werk is een basisvoorwaarde voor nauwkeurige en sluitende laboratorium

44 45

Droge chemische urine analyse door middel van een teststrip om vroege symptomen te bepalen (screening-test)

Opmerking: Het screening-resultaat alléén is niet voldoende voor een directe diagnose, het geeft alleen een indicatie van het bestaan en de geschatte hoeveelheid van een bepaalde stof. De behaalde resultaten dienen als basis voor meer gedetailleerde microsco-pische, bacteriële of klinisch-chemische analyses.

➋ Sediment analyse in geval van abnormale resultaten behaald in droge chemie.

Urineonderzoek en preanalyse

Gebruik verse, niet-gestabiliseerde en niet-gecentrifugeerde mid-stream urine (niet langer opgeslagen dan 2 uur).

Uitgebreide opslag kan leiden tot volgende wijzigingen, bv.

- Desintegratie van leukocyten en erytrocyten

- Bacteriële groei

- Glycolyse veroorzaakt door bacteriën

Meng de urine grondig, onmiddellijk voordat u de teststrips gebruikt

Algemene bevochtiging van alle proefvelden

Zorg voor observatie van de incubatietijd

Correct centrifugeren voor het verkrijgen van het urine sediment (5 min. 400 x g)

Urineonderzoek Urine-Monovette®

Urine-Monovette® gebruiksaanwijzing

Houd de Urine-Monovette® met de zuigtip omhoog en trek de stamper naar beneden totdat de zuigtip leeg is.

Verwijder de zuigtip, breek de stamper af en bevestig de dop.

Breng de zuigtip in de urine-container en trek de stamper van de Urine-Monovette® naar de basislijn.

De Urine-Monovette® is geschikt voor urine-onderzoek, vervoer, analyse en centrifugeren.

1 2 3

SAMo

Bacterio

log

y10/06

Urin

e Z

8

6

4

2

10 ml

SM

Bac

teri

olo

gy

Uri

ne

Z

8

6

4

2

10 ml

Afval

SM

Bac

teri

olo

gy

Uri

ne

Z

8

6

4

2

10 ml

Page 24: Tips & Technieken in Preanalyse - Home - Sarstedt · 2 3 Preanalyse & S-Monovette® O ptimaal preanalytisch werk is een basisvoorwaarde voor nauwkeurige en sluitende laboratorium

46 47

Microbiologische urine diagnostiek

Opmerking: Natuurlijk urine is het ideale materiaal om de bacterie die urineweginfecties

veroorzaakt te bepalen, mits het monster wordt geanalyseerd binnen de 2 uur, als het wordt bewaard bij kamertemperatuur, en binnen de 4 uur als het bewaard wordt in een koele omgeving.

Wij raden het gebruik van ochtend urine aan (mid-stream urine). Tijdens de dag, adviseer de patiënten om niet te plassen ten minste 4 uur vóór de collectie.

Geen antibioticabehandeling 2 tot 3 dagen vóór de collectie.

Bij een vulvolume van 10 ml, is de boorzuurconcentratie 1,5%. Micro-organismen zijn gestabiliseerd voor 48 uur wanneer ze worden bewaard bij kamertemperatuur.

Belangrijk Let op het nominale volume

Meng grondig nadat urine is opzogen in de Urine-Monovette®

Niet geschikt voor klinisch-chemische analyses, teststrips, enz.

Aanbevelingen voor urineverzameling

Analyseer de urine binnen twee uur

Indien mogelijk, gebruik mid-stream urine voor analyse

Vakkundige monstername

Gebruik propere, disposable recipiënten

Correcte identificatie van de containers vóór de monstername

Fouten in preanalytisch werk zijnde cijfers vóór de komma.

Fouten in de laboratoriumanalyse zijnde cijfers achter de komma

Urine-Monovette® met boorzuur

Bij ee1,5%wann

BelanLe

MUr

Nite

Page 25: Tips & Technieken in Preanalyse - Home - Sarstedt · 2 3 Preanalyse & S-Monovette® O ptimaal preanalytisch werk is een basisvoorwaarde voor nauwkeurige en sluitende laboratorium

48 49

Notities

Page 26: Tips & Technieken in Preanalyse - Home - Sarstedt · 2 3 Preanalyse & S-Monovette® O ptimaal preanalytisch werk is een basisvoorwaarde voor nauwkeurige en sluitende laboratorium

50 51

Notities

Page 27: Tips & Technieken in Preanalyse - Home - Sarstedt · 2 3 Preanalyse & S-Monovette® O ptimaal preanalytisch werk is een basisvoorwaarde voor nauwkeurige en sluitende laboratorium

453a

-400

-071

0-07

12

Dez

e pu

blik

atie

kan

info

rmat

ie b

evat

ten

over

pro

duct

en d

ie e

vent

ueel

nie

t in

alle

land

en b

esch

ikba

ar z

ijn

Tech

nisc

he w

ijzig

inge

n on

der

voor

beho

ud

SARSTEDT AG & Co.P.O. Box 12 20D-51582 NümbrechtPhone +49 2293 3050Fax +49 2293 305- [email protected]