Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to...

84
Tinnitus en cognitieve problemen Jan D. Verhoeven Psycholoog NIP en fysio- manueel therapeut

Transcript of Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to...

Page 1: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Tinnitus en cognitieve problemen

Jan D. Verhoeven

Psycholoog NIP en fysio- manueel therapeut

Page 2: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

BG-dagen 2019

Disclosure belangen spreker(potentiële) belangenverstrengeling Geen / Zie hieronder

Voor bijeenkomst mogelijk relevante

relaties met bedrijven

Bedrijfsnamen

• Sponsoring en onderzoeksgelden

• Adviseurschappen en honorarium

incl. sprekersvergoedingen > €

500

• Directeur - Aandeelhouder

• Andere relatie, namelijk …..

• Condite

Page 3: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

‘Ik hoor de tinnitus

en dan denk ik:

ik sta weer aan’

Page 4: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria
Page 5: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Smith SL, Fagelson M. Development of the self-efficacy for tinnitus management questionnaire. J Am Acad Audiol. 2011 Jul-

Aug;22(7):424-40.

Fagelson MA, Smith SL. Tinnitus Self-Efficacy and Other Tinnitus Self-Report Variables in Patients With and Without Post-Traumatic

Stress Disorder. Ear Hear. 2016 Sep-Oct;37(5):541-6.

Page 6: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

• Expertise en advies met begeleiding naar werkhervattingEMDR, Tinnitus Retraining Therapie

• Neuropsychologisch onderzoek

• Werkgeheugentraining en Cognitieve re-integratie

• Cursussen

• Praktijkopleidingsinstelling tot GZ-psycholoog

Page 7: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Tinnitus

Hyperacusis

Misofonie

Page 10: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Whiplash Associated Disorder 15% tinnitus

Traumatisch hersenletsel 53% tinnitus

87% hyperacusis

Page 11: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Knoll RM, Herman SD, Lubner RJ, Babu AN, Wong K, Sethi RKV, Chen JX, Rauch SD, Remenschneider AK, Jung DH,

Kozin ED. Patient-reported auditory handicap measures following mild traumatic brain injury. Laryngoscope. 2019 May 8.

Page 12: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Pearson SE, Taylor J, Hoare DJ, Patel P, Baguley DM. Exploring the Experiences of Cancer Patients With

Chemotherapy-Induced Ototoxicity: Qualitative Study Using Online Health Care Forums. JMIR Cancer.

2019 Mar 14;5(1):e10883.

Chemotherapy-Induced Ototoxicity

Page 14: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

In veel gevallen zijn de negatieve bijwerkingen na

onderzoek en behandeling aan te merken als

nocebo effecten, die de behandelaar heeft gegenereerd.

Hansen E, Zech N. Nocebo Effects and Negative Suggestions in Daily Clinical Practice - Forms, Impact and Approaches to Avoid Them.

Front Pharmacol. 2019 Feb 13;10:77.

Blasini M, Peiris N, Wright T, Colloca L. The Role of Patient-Practitioner Relationships in Placebo and Nocebo Phenomena.

Int Rev Neurobiol. 2018;139:211-231.

Page 15: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria
Page 16: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Bauer CA, Berry JL, Brozoski TJ. The effect of tinnitus retraining therapy on chronic tinnitus: A controlled trial.

Laryngoscope Investig Otolaryngol. 2017 May 28;2(4):166-177

Page 17: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria
Page 18: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria
Page 19: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Er bestaat geen één op één relatie tussen perifere fysiologische

veranderingen en de perceptie van fysieke symptomen

Symptomen zijn niet het directe resultaat van de passieve

registratie van veranderingen in het lichaam, maar worden

gemoduleerd door ‘top-down’ cognitieve processen

Symptoom perceptie bij SOLK-MUS wordt meer geleid door top-

down processen, dan door de actuele interoceptieve informatie

op basis van een fysiologische respons

Bogaerts K, Van Eylen L, Li W, Bresseleers J, Van Diest I, De Peuter S, Stans L, Decramer M, Van den Bergh O.

Distorted symptom perception in patients with medically unexplained symptoms. Abnorm Psychol. 2010 Feb;119(1):226-34.

Henningsen P, Gündel H, Kop WJ, Löwe B, Martin A, Rief W, Rosmalen JGM, Schröder A, van der Feltz-Cornelis C, Van den Bergh O;

EURONET-SOMA Group. Persistent Physical Symptoms as Perceptual Dysregulation: A Neuropsychobehavioral Model and Its Clinical

Implications. Psychosom Med. 2018 Jun;80(5):422-431.

Hullfish J, Sedley W, Vanneste S. Prediction and perception: Insights for (and from) tinnitus. Neurosci Biobehav Rev. 2019 Apr 15;102:1-12.

Page 20: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Walentynowicz M, Bogaerts K, Van Diest I, Raes F, Van den Bergh O. Was it so bad? The role of retrospective memory

in symptom reporting. Health Psychol. 2015 Dec;34(12):1166-74.

Goldberg RL, Piccirillo ML, Nicklaus J, Skillington A, Lenze E, Rodebaugh TL, Kallogjeri D, Piccirillo JF. Evaluation of

Ecological Momentary Assessment for Tinnitus Severity. JAMA Otolaryngol Head Neck Surg. 2017 Jul 1;143(7):700-706.

Ons geheugen met betrekking tot ervaren

klachten en beperkingen is inaccuraat en

resulteert meestal in een overschatting van

ervaren problemen

5

4

3

2

1

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

5

4

3

2

1

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

Page 21: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria
Page 22: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

De heer ……………. is een tegelzetter die sinds 9 februari 2018

arbeidsongeschikt is na een ongeval. Gedurende zijn arbeidsongeschikte

periode heeft verzekerde altijd 50 procent gewerkt. Verzekerde heeft

tinnitus en kan hierdoor met name ‘s nachts slecht slapen waardoor hij

overdag veel concentratieproblemen heeft. Er is een neurologische

expertise uitgevoerd en hieruit kwam geen onderbouwing voor

aanhoudende arbeidsongeschiktheid. Wel werden andere klachten

geconstateerd.

Verzekerde heeft op dit moment gerichte behandeling voor zijn klachten

op het persoonlijk en sociaal functioneren. Hij geeft zelf aan dat hem dit

onvoldoende helpt. De problemen ontstaan met name in de nacht.

Verzekerde wil heel graag weer aan het werk maar hij weet op dit moment

niet hoe hij dit zou moeten doen vanwege zijn klachten.

Prognose medisch adviseur is onbekend omdat er geen afwijkingen

gevonden zijn die leiden tot beperkingen.

Page 23: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Model ziektegevolgen

Ziekte/aandoening Stoornis Beperkingen Handicap

Page 24: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Model ziektegevolgen

Ziekte/aandoening Stoornis Beperkingen Handicap

Otoslerose Oorsuizen- tinnitus Doelbewust ervaren Pianostemmer

auditieve stimuli

Dziendziel B, Skarżyński H, Gos E, Skarżyński PH. Tinnitus Severity Change Following Stapedotomy

in Patients With Otosclerosis. Otol Neurotol. 2019 Apr 19.

Page 25: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Michiels S, Ganz Sanchez T, Oron Y, Gilles A, Haider HF, Erlandsson S, Bechter K, Vielsmeier V, Biesinger E, Nam EC, Oiticica J,

de Medeiros ÍRT, Bezerra Rocha C, Langguth B, Van de Heyning P, De Hertogh W, Hall DA. Diagnostic Criteria for Somatosensory

Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403

Diagnostische Criteria Somatische –Somatosensorische tinnitus

Criteria tinnitus modulatie

1. De patiënt kan tinnitus opwekken/versterken door vrijwillig bewegen met

hoofd, in nek, kaak of met ogen.

2. De patiënt kan tinnitus opwekken/versterken door lichamelijke

manoeuvres.

3. Tinnitus wordt versterkt door druk op myofasciale trigger points

Kenmerken van tinnitus

1. Tinnitus en nek- en kaakpijn treden gelijktijdig en/of nemen gelijktijdig

toe.

2. Tinnitus is voorafgegaan door een hoofd- of nektrauma.

3. Tinnitus neemt toe bij een belastende lichaamshouding.

enzovoort

Page 26: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Model ziektegevolgen

Ziekte/aandoening Stoornis Beperkingen Handicap

Oorsuizen- tinnitus Doelbewust ervaren Pianostemmer

auditieve stimuli

Page 27: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Model ziektegevolgen

Ziekte/aandoening Stoornis Beperkingen Handicap

Oorsuizen- tinnitus Doelbewust ervaren Pianostemmer

auditieve stimuli

Page 28: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Ziekte/aandoening

Functies Participatie

Anatomische Activiteiten participatie-

eigenschappen beperkingen problemen

stoornissen

Externe factoren Persoonlijke factoren

Page 29: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Otoslerose

Verworven gehoorverlies

Ziekte/aandoening

Functies Participatie

Anatomische Activiteiten participatie-

eigenschappen beperkingen problemen

stoornissen

Auditieve perceptie Doelbewust ervaren auditieve stimuli Pianostemmer

Oorsuizen- tinnitus Oplossen van complexe problemen Rechter

Aandacht ….......................................................... Rechercheur van politie

Inslapen …..........................................................

Externe factoren Persoonlijke factoren

Geluidsterkte Negatieve affectiviteit

Auditieve deprivatie Ervaringen uit het verleden

….......................................................... Coping

….......................................................... Depressie

Page 30: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

10-21%

Page 31: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria
Page 32: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria
Page 33: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria
Page 34: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria
Page 35: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Mangaan V, Beukes EW, Granberg S, Durisala N, Baguley DM, Allen PM, Andersson G. Problems and Life Effects Experienced by

Tinnitus Research Study Volunteers: An Exploratory Study Using the ICF Classification.

J Am Acad Audiol. 2018 Nov/Dec;29(10):936-947.

Page 36: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria
Page 37: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

De subjectief ervaren luidheid van tinnitus

wordt met name bepaald door

emotionele en cognitieve factoren

Mangaan V, Beukes EW, Granberg S, Durisala N, Baguley DM, Allen PM, Andersson G. Problems and Life

Effects Experienced by Tinnitus Research Study Volunteers: An Exploratory Study Using the ICF

Classification. J Am Acad Audiol. 2018 Nov/Dec;29(10):936-947.

Raj-Koziak D, Gos E, Świerniak W, Karpiesz L, Niedziałek I, Włodarczyk E, Skarżyński H, Skarżyński PH.

Relationship Between Tinnitus Loudness Measure by Visual Analogue Scale and Psychoacoustic Matching

of Tinnitus Loudness. Otol Neurotol. 2019 Jan;40(1):16-21.

Page 38: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

De subjectief ervaren luidheid van tinnitus

wordt met name bepaald door

emotionele en cognitieve factoren

Acceptatie - Habituatie

Mangaan V, Beukes EW, Granberg S, Durisala N, Baguley DM, Allen PM, Andersson G. Problems and Life

Effects Experienced by Tinnitus Research Study Volunteers: An Exploratory Study Using the ICF

Classification. J Am Acad Audiol. 2018 Nov/Dec;29(10):936-947.

Raj-Koziak D, Gos E, Świerniak W, Karpiesz L, Niedziałek I, Włodarczyk E, Skarżyński H, Skarżyński PH.

Relationship Between Tinnitus Loudness Measure by Visual Analogue Scale and Psychoacoustic Matching

of Tinnitus Loudness. Otol Neurotol. 2019 Jan;40(1):16-21.

Page 39: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Neurale adaptatie c.q. het vermogen van het brein

zich aan te passen aan de stimulus intensiteit,

is een kenmerk van alle sensorische systemen

Brotherton H, Plack CJ, Maslin M, Schaette R, Munro KJ. Pump up the volume: could excessive neural gain

explain tinnitus and hyperacusis? Audiol Neurootol. 2015;20(4):273-82.

Page 40: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Brotherton H, Plack CJ, Maslin M, Schaette R, Munro KJ. Pump up the volume: could excessive neural gain

explain tinnitus and hyperacusis? Audiol Neurootol. 2015;20(4):273-82.

Neurale adaptatie c.q. het vermogen van het brein

zich aan te passen aan de stimulus intensiteit,

is een kenmerk van alle sensorische systemen

Page 41: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Otoslerose

Verworven gehoorverlies

Ziekte/aandoening

Functies Participatie

Anatomische Activiteiten participatie-

eigenschappen beperkingen problemen

stoornissen

Auditieve perceptie Doelbewust ervaren auditieve stimuli Pianostemmer

Oorsuizen- tinnitus Oplossen van complexe problemen Rechter

Aandacht ….......................................................... Rechercheur van politie

Inslapen …..........................................................

Externe factoren Persoonlijke factoren

Geluidsterkte Negatieve affectiviteit

Auditieve deprivatie Ervaringen uit het verleden

….......................................................... Coping

….......................................................... Depressie

Page 42: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria
Page 43: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Barbee CM, James JA, Park JH, Smith EM, Johnson CE, Clifton S, Danhauer JL. Effectiveness of Auditory

Measures for Detecting Hidden Hearing Loss and/or Cochlear Synaptopathy: A Systematic Review. Semin Hear.

2018 May;39(2):172-209.

Page 44: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Een langdurige afname van auditieve input

roept een homeostatische respons op,

die neurale activiteit versterkt

om sensorische deprivatie te compenseren

Auerbach BD, Rodrigues PV, Salvi RJ. Central gain control in tinnitus and hyperacusis. Front Neurol. 2014 Oct 24;5:206.

Aazh H, Salvi R. The Relationship between Severity of Hearing Loss and Subjective Tinnitus Loudness among Patients

Seen in a Specialist Tinnitus and Hyperacusis Therapy Clinic in UK. J Am Acad Audiol. 2018 Nov 8.

Page 45: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Een langdurige afname van auditieve input

roept een homeostatische respons op,

die neurale activiteit versterkt

om sensorische deprivatie te compenseren

Gehoorverlies Tinnitus

Auerbach BD, Rodrigues PV, Salvi RJ. Central gain control in tinnitus and hyperacusis. Front Neurol. 2014 Oct 24;5:206.

Aazh H, Salvi R. The Relationship between Severity of Hearing Loss and Subjective Tinnitus Loudness among Patients

Seen in a Specialist Tinnitus and Hyperacusis Therapy Clinic in UK. J Am Acad Audiol. 2018 Nov 8.

Page 46: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Brotherton H, Turtle C, Plack CJ, Munro KJ, Schaette R. Earplug-induced changes in acoustic reflex thresholds

suggest that increased subcortical neural gain may be necessary but not sufficient for the occurrence of tinnitus.

Neuroscience. 2019 Mar 16.

Page 47: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria
Page 48: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Stormer CCL, Sorlie T, Stenklev NC. Tinnitus, Anxiety, Depression and Substance Abuse in Rock Musicians a

Norwegian Survey. Int Tinnitus J. 2017 Jun 1;21(1):50-57.

Although rock musicians have a chronic exposure to noise,

noise-induced hearing loss is not the sole causative agent

for the development of tinnitus

Page 49: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Trevis KJ, McLachlan NM, Wilson SJ. A systematic review and meta-analysis of psychological functioning in chronic

tinnitus. Clin Psychol Rev. 2018 Mar;60:62-86.

Langenbach M, Olderog M, Michel O, Albus C, Köhle K. Psychosocial and personality predictors of tinnitus-related

distress. Gen Hosp Psychiatry. 2005 Jan-Feb;27(1):73-7.

Page 50: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Danesh AA, Lang D, Kaf W, Andreassen WD, Scott J, Eshraghi AA. Tinnitus and hyperacusis in autism

spectrum disorders with emphasis on high functioning individuals diagnosed with Asperger's Syndrome. Int

J Pediatr Otorhinolaryngol. 2015 Oct;79(10):1683-8.

Page 51: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Bartels H, Middel BL, van der Laan BF, Staal MJ, Albers FW. The additive effect of co-occurring anxiety and

depression on health status, quality of life and coping strategies in help-seeking tinnitus sufferers. Ear Hear. 2008

Dec;29(6):947-56.

Page 52: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Bartels H, Middel BL, van der Laan BF, Staal MJ, Albers FW. The additive effect of co-occurring anxiety and

depression on health status, quality of life and coping strategies in help-seeking tinnitus sufferers. Ear Hear. 2008

Dec;29(6):947-56.

50%

Page 53: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Otoslerose

Verworven gehoorverlies

Ziekte/aandoening

Functies Participatie

Anatomische Activiteiten participatie-

eigenschappen beperkingen problemen

stoornissen

Auditieve perceptie Doelbewust ervaren auditieve stimuli Pianostemmer

Oorsuizen- tinnitus Oplossen van complexe problemen Rechter

Aandacht ….......................................................... Rechercheur van politie

Inslapen …..........................................................

Externe factoren Persoonlijke factoren

Geluidsterkte Negatieve affectiviteit

Auditieve deprivatie Ervaringen uit het verleden

….......................................................... Coping

….......................................................... Depressie

Page 54: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Trevis KJ, McLachlan NM, Wilson SJ. A systematic review and meta-analysis of psychological functioning in

chronic tinnitus. Clin Psychol Rev. 2018 Mar;60:62-86.

Page 55: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Aazh H, Moore BCJ. Tinnitus loudness and the severity of insomnia: a mediation analysis.

Int J Audiol. 2019 Apr;58(4):208-212.

Page 56: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Otoslerose

Verworven gehoorverlies

Ziekte/aandoening

Functies Participatie

Anatomische Activiteiten participatie-

eigenschappen beperkingen problemen

stoornissen

Auditieve perceptie Doelbewust ervaren auditieve stimuli Pianostemmer

Oorsuizen- tinnitus Oplossen van complexe problemen Rechter

Aandacht ….......................................................... Rechercheur van politie

Inslapen …..........................................................

Externe factoren Persoonlijke factoren

Geluidsterkte Negatieve affectiviteit

Auditieve deprivatie Ervaringen uit het verleden

….......................................................... Coping

….......................................................... Depressie

Page 57: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria
Page 58: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria
Page 59: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

McKenna L, Handscomb L, Hoare DJ, Hall DA. A scientific cognitive-behavioral model of tinnitus: novel

conceptualizations of tinnitus distress. Front Neurol. 2014 Oct 6;5:196. Review

Page 60: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Het (blijven) ervaren van klachten

wordt in belangrijke mate bepaald door

de betekenis die aan deze klachten wordt gegeven

McKenna L, Handscomb L, Hoare DJ, Hall DA. A scientific cognitive-behavioral model of tinnitus: novel

conceptualizations of tinnitus distress. Front Neurol. 2014 Oct 6;5:196. Review

Page 61: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

McKenna L, Handscomb L, Hoare DJ, Hall DA. A scientific cognitive-behavioral model of tinnitus: novel

conceptualizations of tinnitus distress. Front Neurol. 2014 Oct 6;5:196. Review

Page 62: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Pearson SE, Taylor J, Hoare DJ, Patel P, Baguley DM. Exploring the Experiences of Cancer Patients With

Chemotherapy-Induced Ototoxicity: Qualitative Study Using Online Health Care Forums. JMIR Cancer.

2019 Mar 14;5(1):e10883.

Chemotherapy-Induced Ototoxicity

There were more reported concerns over

tinnitus than any other ototoxic effect.

Tinnitus was also associated with

distress and the inability to cope.

Page 63: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Otoslerose

Verworven gehoorverlies

Ziekte/aandoening

Functies Participatie

Anatomische Activiteiten participatie-

eigenschappen beperkingen problemen

stoornissen

Auditieve perceptie Doelbewust ervaren auditieve stimuli Pianostemmer

Oorsuizen- tinnitus Oplossen van complexe problemen Rechter

Aandacht ….......................................................... Rechercheur van politie

Inslapen …..........................................................

Externe factoren Persoonlijke factoren

Geluidsterkte Negatieve affectiviteit

Auditieve deprivatie Ervaringen uit het verleden

….......................................................... Coping

….......................................................... Depressie

Page 64: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Cima RFF, van Breukelen G, Vlaeyen JWS. Tinnitus-related fear: Mediating the effects of a cognitive behavioural

specialised tinnitus treatment. Hear Res. 2017 Oct 12. pii: S0378-5955(16)30429-4.

Page 65: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Fagelson MA, Smith SL. Tinnitus Self-Efficacy and Other Tinnitus Self-Report Variables in Patients With and

Without Post-Traumatic Stress Disorder. Ear Hear. 2016 Sep-Oct;37(5):541-6.

Page 66: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria
Page 67: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria
Page 68: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Tavanai E, Mohammadkhani G. A different view on the link between tinnitus and cognition; is there a

reciprocal link? Int J Neurosci. 2018 Dec;128(12):1

Tinnitus en cognitieve problemen

Page 69: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Andersson G. Tinnitus patients with cognitive problems: causes and possible treatments. The Hearing Journal.

Nov. 2009. Vol 62 No.11: 27-30

Page 70: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Andersson G, Eriksson J, Lundh LG, Lyttkens L. Tinnitus and cognitive interference: a stroop paradigm study. J

Speech Lang Hear Res. 2000 Oct;43(5):1168-73

Andersson G, McKenna L. The role of cognition in tinnitus.Acta Otolaryngol Suppl. 2006 Dec;(556):39-43. Review.

Roberts LE, Husain FT, Eggermont JJ. Role of attention in the generation and modulation of tinnitus. Neurosci

Biobehav Rev. 2013 Sep;37(8):1754-73.

Jastreboff PJ, Jastreboff MM. Tinnitus Retraining Therapy (TRT) as a method for treatment of tinnitus and

hyperacusis patients.J Am Acad Audiol. 2000 Mar;11(3):162-77. Review

Disfuncties in het aandachtsysteem zijn geen bijkomend

symptoom of de consequentie van tinnitus,

maar dragen bij aan het ontstaan en blijven bestaan van tinnitus

Aandachtstoornissen beïnvloeden het habituatie proces,

wat je nodig hebt om te voorkomen dat

auditieve ‘fantoom’ perceptie bewust wordt opgemerkt

Page 71: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

(Be-)Werkgeheugen

Rossiter S, Stevens C, Walker G. Tinnitus and its effect on working memory and attention. J Speech Lang Hear Res.

2006 Feb;49(1):150-60.

Trevis KJ, McLachlan NM, Wilson SJ. Cognitive Mechanisms in Chronic Tinnitus: Psychological Markers of a Failure

to Switch Attention. Front Psychol. 2016 Aug 24;7:1262.

Tinnitus vermindert de cognitieve capaciteit,

die we nodig hebben om taken uit te voeren

die aandacht, inzet en strategische controle vereisen

Page 72: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Blasiman RN, Was CA. Why Is Working Memory Performance Unstable? A Review of 21

Factors. Eur J Psychol. 2018 Mar 12;14(1):188-231.

Page 73: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Blasiman RN, Was CA. Why Is Working Memory Performance Unstable? A Review of 21

Factors. Eur J Psychol. 2018 Mar 12;14(1):188-231.

Page 74: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Gecontroleerde

versus

Stimulusgestuurde aandacht

Rossiter S, Stevens C, Walker G. Tinnitus and its effect on working memory and attention. J Speech Lang Hear Res.

2006 Feb;49(1):150-60.

Trevis KJ, McLachlan NM, Wilson SJ. Cognitive Mechanisms in Chronic Tinnitus: Psychological Markers of a Failure

to Switch Attention. Front Psychol. 2016 Aug 24;7:1262.

Page 75: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Het leren beheersen van de aandachtfunctie

vormt een ingrediënt

van de behandeling van tinnitus

Andersson G, Jüris L, Classon E, Fredrikson M, Furmark T. Consequences of suppressing thoughts about tinnitus

and the effects of cognitive distraction on brain activity in tinnitus patients. Audiol Neurootol. 2006;11(5):301-9.

Page 76: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Kallogjeri D, Piccirillo JF, Spitznagel E Jr, Hale S, Nicklaus JE, Hardin FM, Shimony JS, Coalson RS, Schlaggar

BL. Cognitive Training for Adults With Bothersome Tinnitus: A Randomized Clinical Trial. JAMA Otolaryngol

Head Neck Surg. 2017 May 1;143(5):443-451.

Page 77: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria
Page 78: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

De heer ……………. is een tegelzetter die sinds 9 februari 2018

arbeidsongeschikt is na een ongeval. Gedurende zijn arbeidsongeschikte

periode heeft verzekerde altijd 50 procent gewerkt. Verzekerde heeft

tinnitus en kan hierdoor met name ‘s nachts slecht slapen waardoor hij

overdag veel concentratieproblemen heeft. Er is een neurologische

expertise uitgevoerd en hieruit kwam geen onderbouwing voor

aanhoudende arbeidsongeschiktheid. Wel werden andere klachten

geconstateerd.

Verzekerde heeft op dit moment gerichte behandeling voor zijn klachten

op het persoonlijk en sociaal functioneren. Hij geeft zelf aan dat hem dit

onvoldoende helpt. De problemen ontstaan met name in de nacht.

Verzekerde wil heel graag weer aan het werk maar hij weet op dit moment

niet hoe hij dit zou moeten doen vanwege zijn klachten.

Prognose medisch adviseur is onbekend omdat er geen afwijkingen

gevonden zijn die leiden tot beperkingen.

Page 80: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Traject Cognitieve re-integratie

Doel• Betrokkene is binnen een termijn van 4 maanden in staat zijn werk volledig uit te

voeren.

Onderdelen traject • Uitgebreide probleemanalyse

• Advies audiologisch onderzoek?

• Cliënt krijgt inzicht in zijn klachten en

gaat actief toewerken naar het doel

• Verbeteren van het slapen

• Tinnitus Retraining Therapy (TRT) / Cognitieve gedragstherapie

• Werkgeheugentraining

• Tijdcontingente werkhervatting

• Balans werk en privé

• Terugvalpreventie

Page 81: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Traject Cognitieve re-integratie

Doel• Betrokkene is binnen een termijn van 4 maanden in staat zijn werk volledig uit te

voeren.

Onderdelen traject • Uitgebreide probleemanalyse

• Advies audiologisch onderzoek?

• Cliënt krijgt inzicht in zijn klachten en

gaat actief toewerken naar het doel

• Verbeteren van het slapen

• Tinnitus Retraining Therapy (TRT) / Cognitieve gedragstherapie

• Werkgeheugentraining

• Tijdcontingente werkhervatting

• Balans werk en privé

• Terugvalpreventie

82%

Page 82: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

Otoslerose

Verworven gehoorverlies

Ziekte/aandoening

Functies Participatie

Anatomische Activiteiten participatie-

eigenschappen beperkingen problemen

stoornissen

Auditieve perceptie Doelbewust ervaren auditieve stimuli Pianostemmer

Oorsuizen- tinnitus Oplossen van complexe problemen Rechter

Aandacht ….......................................................... Rechercheur van politie

Inslapen …..........................................................

Externe factoren Persoonlijke factoren

Geluidsterkte Negatieve affectiviteit

Auditieve deprivatie Ervaringen uit het verleden

….......................................................... Coping

….......................................................... Depressie

Page 83: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

drie keer daags aan het werk- na het eten-

en u bent zo weer beter

Page 84: Tinnitus en cognitieve problemen · Tinnitus: A Delphi Process and Face-to-Face Meeting to Establish Consensus. Trends Hear. 2018 Jan-Dec;22:2331216518796403 Diagnostische Criteria

‘Ik hoor de tinnitus

en dan denk ik:

ik sta weer aan’