TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet...

61
TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier je naam / namen] Naar een ontwerp van Instituut voor Geschiedenisdidactiek IVGD Amsterdam 2005

Transcript of TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet...

Page 1: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

TIJDVAKKEN CONCREET

In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden

concreet gemaakt.

Deze voorbeelden zijn bedacht door:

[zet hier je naam / namen]

Naar een ontwerp vanInstituut voor Geschiedenisdidactiek IVGD

Amsterdam 2005

Page 2: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

KLIK OP EEN TIJDVAKof op de knop rechts om te stoppen

Page 3: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

TIJDVAK 1Tijd van jagers en boeren

Andere namen voor deze tijd:

Prehistorie

Het pictogram:Op de achtergrond een grotschildering van een jagersvolk. Op de voorgrond een pot van aardewerk. Die is van een boerenvolk. Aardewerk is door boeren uitgevonden.

1 Jagers-verzamelaars

2 Ontstaan van landbouw

3 Ontstaan van steden

Dit tijdvak hoort bij de PREHISTORIE

Page 4: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

1 JAGERS-VERZAMELAARS

De levenswijze van jagers-verzamelaars.

Page 5: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

2 HET ONTSTAAN VAN LANDBOUW

Het ontstaan van landbouw en landbouw-samenlevingen.

Page 6: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

3 HET ONTSTAAN VAN STEDEN

Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen.

Page 7: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

TIJDVAK 2Tijd van Grieken en Romeinen

Andere namen voor deze tijd:

Oudheid

Het pictogram:Op de achtergrond een Romeinse inscriptie in Latijnse letters. Op de voorgrond een Griekse tempel

4 De Griekse stadstaat

5 De klassieke stijl

6 Het Romeinse wereldrijk

7 Romeinen en Germanen

8 Jodendom en christendom

Dit tijdvak hoort bij de OUDHEID

Page 8: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

4 DE GRIEKSE STADSTAAT

De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat.

Page 9: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

5 DE KLASSIEKE STIJL

De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur.

Page 10: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

6 HET ROMEINSE WERELDRIJK

De groei van het Romeinse imperium, waardoor de Grieks-Romeinse cultuur zich in Europa verspreidde.

Page 11: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

7 ROMEINEN EN GERMANEN

De confrontatie tussen de Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse cultuur van Noordwest-Europa.

Page 12: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

8 JODENDOM EN CHRISTENDOM

De ontwikkeling van het jodendom en het christendom als de eerste monotheïstische godsdiensten.

Page 13: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

TIJDVAK 3Tijd van monniken en ridders

Andere namen voor deze tijd:

Vroege Middeleeuwen

Het pictogram:Op de achtergrond een zuil uit een romaanse kloostergang. Op de voorgrond een vroeg-middeleeuwse ridderhelm.

9 De kerstening van Europa

10 De islam

11 Hofstelsel en horigheid

12 Feodaliteit

Dit tijdvak hoort bij de MIDDELEEUWEN

Page 14: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

9 DE KERSTENING VAN EUROPA

De verspreiding van het christendom in geheel Europa.

Page 15: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

10 DE ISLAM

Het ontstaan en de verspreiding van de islam.

Page 16: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

11 HOFSTELSEL EN HORIGHEID

De vrijwel volledige vervanging in West-Europa van de agrarisch-urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid.

Page 17: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

12 FEODALITEIT

Het ontstaan van feodale verhoudingen in het bestuur.

Page 18: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

TIJDVAK 4Tijd van steden en staten

Andere namen voor deze tijd:

Hoge en Late Middeleeuwen

13 Opkomst van handel en ambacht

14 Steden met stadsrecht

15 Strijd tussen kerk en staat

16 De kruistochten

17 Het begin van staten

Het pictogram:Op de achtergrond het interieur van een stedelijke kathedraal. Op de voorgrond een stadspoort, symbool van onafhankelijkheid van steden. Kerk en staat in de stad.

Dit tijdvak hoort bij de MIDDELEEUWEN

Page 19: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

13 OPKOMST HANDEL EN AMBACHT

De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een agrarisch-urbane samenleving.

Page 20: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

14 STEDEN MET STADSRECHT

Opkomst van de stedelijke burgerij en toenemende zelfstandigheid van steden.

Page 21: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

15 STRIJD TUSSEN KERK EN STAAT

Het conflict in de christelijke wereld over de vraag de wereldlijke of de geestelijke macht het primaat behoorde te hebben.

Page 22: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

16 DE KRUISTOCHTEN

De expansie van de christelijke wereld naar buiten toe, onder andere in de vorm van de kruistochten.

Page 23: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

17 HET BEGIN VAN STATEN

Het begin van staatsvorming en centralisatie.

Page 24: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

TIJDVAK 5Tijd van ontdekkers en hervormers

Andere namen voor deze tijd:

Renaissancetijd16e eeuw

Het pictogram:Op de achtergrond een tekening van Leonardo da Vinci: de mens als volmaakt wezen. Op de voorgrond een schip van ontdekkers zoals Columbus

18 Ontdekkingsreizen

19 Mens- en wereldbeeld van de renaissance

20 Herleving van de Oudheid

21 De Reformatie

22 De Nederlandse Opstand

Dit tijdvak hoort bij de VROEGMODERNE TIJD

Page 25: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

18 ONTDEKKINGSREIZEN

Het begin van de Europese overzeese expansie.

Page 26: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

19 MENS- EN WERELDBEELD VAN DE RENAISSANCE

Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.

Page 27: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

20 HERLEVING VAN DE OUDHEID

Een hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke Oudheid.

Page 28: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

21 DE REFORMATIE

De protestantse reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had.

Page 29: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

22 DE NEDERLANDSE OPSTAND

Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat.

Page 30: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

TIJDVAK 6Tijd van regenten en vorsten

Andere namen voor deze tijd:

Gouden Eeuw (Nederland)17e eeuw

Het pictogram:Op de achtergrond de Herengracht in Amsterdam, symbool voor de woonplaats van stedelijke burgers: de regenten. Op de voorgrond een koningskroon, symbool voor koninklijke macht van absolute vorsten buiten Nederland.

23 Het absolutisme

24 De Gouden Eeuw

25 Handelskapitalisme

26 De wetenschappelijke revolutie

Dit tijdvak hoort bij de VROEGMODERNE TIJD

Page 31: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

23 ABSOLUTISME

Het streven van vorsten naar absolute macht.

Page 32: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

24 DE GOUDEN EEUW

De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek.

Page 33: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

25 HANDELSKAPITALISME

Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie.

Page 34: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

26 DE WETENSCHAPPELIJKE REVOLUTIE

De wetenschappelijke revolutie.

Page 35: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

TIJDVAK 7Tijd van pruiken en revoluties

Andere namen voor deze tijd:

Eeuw van de Verlichting18e eeuw

Het pictogram:Op de achtergrond een proef met een elektriseermachine door gepruikte heren, leden van een wetenschappelijk genootschap: symbool voor Verlichting. Op de voorgrond de guillotine, symbool voor de Franse Revolutie.

27 De Verlichting

28 Verlicht absolutisme

29 Plantages en slavernij

30 Democratische revoluties

Dit tijdvak hoort bij de VROEGMODERNE TIJD

Page 36: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

27 DE VERLICHTING

Rationeel optimisme en een ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen.

Page 37: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

28 VERLICHT ABSOLUTISME

Voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur eigentijdse verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme).

Page 38: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

29 PLANTAGES EN SLAVERNIJ

Uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en de daarmee verbonden transatlantische slavenhandel en de opkomst van het abolitionisme.

Page 39: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

30 DEMOCRATISCHE REVOLUTIES

De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap.

Page 40: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

TIJDVAK 8Tijd van burgers en stoommachines

Andere namen voor deze tijd:

Eeuw van de industrialisatie19e eeuw

Het pictogram:Op de achtergrond een grand café in een grote stad, symbolisch voor het leven van de rijkere burgerij (bourgeoisie). Op de voorgrond een fabriek, symbool voor de industrialisatie.

31 Politieke stromingen

32 Democratisering

33 De industriële revolutie

34 De sociale kwestie

35 Emancipatiebewegingen

36 Modern imperialisme

Dit tijdvak hoort bij de MODERNE TIJD

Page 41: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

31 POLITIEKE STROMINGEN

De opkomst van de politiek-maatschappelijke stromingen nationalisme, liberalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme.

Page 42: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

32 DEMOCRATISERING

Voortschrijdende democratisering met deelname van steeds meer mannen en uiteindelijk ook vrouwen aan het politiek proces.

Page 43: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

33 DE INDUSTRIËLE REVOLUTIE

De industriële revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële samenleving.

Page 44: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

34 DE SOCIALE KWESTIE

Discussies over de ‘sociale kwestie’.

Page 45: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

35 EMANCIPATIEBEWEGINGEN / VERZUILING

De opkomst van emancipatiebewegingen.

Page 46: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

36 MODERN IMPERIALISME

De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie.

Page 47: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

TIJDVAK 9Tijd van de wereldoorlogen

Andere namen voor deze tijd:

Eerste helft van de 20e eeuw

37 Massaorganisatie

38 Totalitaire systemen

39 De economische wereldcrisis

40 Wereldoorlogen

41 De volkenmoord

42 De Duitse bezetting

43 Totale oorlog

44 Opkomst van nationalisme in koloniën

Het pictogram:Op de achtergrond een demonstratie van werklozen in de jaren dertig, symbool voor de economische crisis. Op de voorgrond een tank, symbool voor de wereldoorlogen.

Dit tijdvak hoort bij de MODERNE TIJD

Page 48: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

37 MASSA-ORGANISATIE

De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie.

Page 49: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

38 TOTALITAIRE SYSTEMEN

Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme / nationaal-socialisme.

Page 50: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

39 DE ECONOMISCHE WERELDCRISIS

De crisis van het wereldkapitalisme.

Page 51: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

40 WERELDOORLOGEN

Het voeren van twee wereldoorlogen.

Page 52: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

41 DE VOLKENMOORD

Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de joden.

Page 53: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

42 DE DUITSE BEZETTING

De Duitse bezetting van Nederland.

Page 54: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

43 TOTALE OORLOG

Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering.

Page 55: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

44 OPKOMST VAN NATIONALISME IN KOLONIËN

Vormen van verzet tegen het West-Europese imperialisme.

Page 56: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

TIJDVAK 10Tijd van televisie en computer

Andere namen voor deze tijd:

Tweede helft van de 20e eeuw

45 Dekolonisatie

46 Koude Oorlog

47 Europese eenwording

48 De ‘jaren zestig’

49 Pluriforme samenlevingen

Het pictogram:Op de achtergrond een ‘kaart’ met elektronische schakelingen uit een computer. Op de voorgrond een televisietoestel met in beeld een intercontinentale raket, symbool voor de wapenwedloop van de Koude Oorlog.

Dit tijdvak hoort bij de MODERNE TIJD

Page 57: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

45 DEKOLONISATIE

De dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie in de wereld.

Page 58: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

46 KOUDE OORLOG

De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog.

Page 59: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

47 EUROPESE EENWORDING

De eenwording van Europa.

Page 60: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

48 DE ‘JAREN ZESTIG’

De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de twintigste eeuw aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal- culturele veranderingsprocessen.

Page 61: TIJDVAKKEN CONCREET In dit programma worden de kenmerken van de tijdvakken met voorbeelden concreet gemaakt. Deze voorbeelden zijn bedacht door: [zet hier.

49 PLURIFORME SAMENLEVINGEN

De ontwikkeling van een pluriforme en multiculturele samenlevingen.