Themarapport Vrijetijdsbesteding in de Delta

12010J A A R G A N G 2

Vrijetijdsbesteding in de Delta

KENNISCENTRUM(KUST)TOERISME

ColofonDit themarapport is een uitgave van het Kenniscentrum(Kust)toerisme en wordt mede mogelijk gemaakt dooreen bijdrage van Pieken in de Delta Zuidwest-Nederland

Copyright © 2010, Kenniscentrum (Kust)toerismeOvername van informatie uit deze publicatie is toege-staan, mits met bronvermelding.

Bij het samenstellen van dit rapport is de grootste zorg-vuldigheid betracht, het Kenniscentrum (Kust)toerisme isechter niet aansprakelijk voor enige directe of indirecteschade als gevolg van de aangeboden informatie uitdeze publicatie.

Voor meer informatie:Kenniscentrum (Kust)toerismeEmail: [email protected]: www.kenniscentrumtoerimse.nl

Fotografie:Thijs Tuurenhoutwww.shutterstock.com

Grafische vormgeving:www.vormaat.nl

Druk:Drukkerij Pietermans

Oplage:250 stuks

Vrijetijdsbesteding in de Delta

Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1

1 Tijdbesteding van Nederlanders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3

2 Vrijetijdsgedrag van Nederlanders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5

2.1 Omvang Nederlandse vrijetijdsmarkt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6

2.2 Vrijetijdsgedrag per provincie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8

2.3 Top-15 vrijetijdsactiviteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10

2.4 Bestedingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11

2.5 Conclusies vrijetijdsgedrag Nederlanders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12

3 Uitstapjes van Nederlanders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14

3.1 Totale markt van uitstapjes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15

3.2 Uitstapjes per provincie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15

3.3 Top-10 uitstapjes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16

3.4 Bestedingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17

3.5 Conclusies uitstapjes van Nederlanders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18

4 Uitstapjes Zeeland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19

4.1 Uitstapjes in Zeeland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19

4.2 Uitstapjes van Zeeuwen in Zeeland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22

4.3 Uitstapjes van bezoekers aan Zeeland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24

4.4 Uitstapjes van Zeeuwen buiten Zeeland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26

4.5 Conclusies uitstapjes Zeeland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28

5 Uitstapjes in West-Brabant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30

Bijlage 1. Landelijke R&T standaard . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34

Inhoudsopgave

Eind 19e eeuw werd vrije tijd door de werkenden opgevat als resttijd. Vrije tijd was belangrijkvoor mensen, maar pas ver nadat zij voorzien waren van baan en inkomen. Steeds duidelijkeris dat vrije tijd meer is geworden dan dat. Hoewel de hoeveelheid vrije tijd onder druk staat,behoort het ondernemen van vrijetijdsactiviteiten inmiddels tot de eerste levensbehoeften.Vrijetijdsbesteding stimuleert immers lichaam en geest, biedt inspiratie en ontplooiing, bevor-dert een actieve levenshouding en daarmee ook de maatschappelijke participatie; al met aldraagt het genieten van vrijetijdsactiviteiten bij aan het levensgeluk. Men wordt steeds veel-eisender ten aanzien van de invulling van de vrije tijd, is bereid daarvoor verder te reizen énvooral ook veel geld te besteden. Het aanbod van mogelijkheden om de vrije tijd mee in tevullen is in de afgelopen jaren dan ook enorm toegenomen en de economische betekenis isevenredig meegegroeid. De uitgaven van Nederlanders aan vrije tijd bedragen jaarlijks tien-tallen miljarden euro's en zijn daardoor een belangrijke bron van werkgelegenheid.

Deze themapublicatie Vrijetijdsbesteding in de Delta van het Kenniscentrum (Kust)toerisme biedtu inzicht in de tijdbesteding van Nederlanders, zoomt dan verder in op de besteding van hunvrije tijd en strijkt dan neer in de Delta (Zeeland en West-Brabant) om in te gaan op uitstapjesin de regio en uitstapjes van mensen uit de regio.

Inleiding

Dit rapport is het derde in een reeks themarapporten. Het Kenniscentrum (Kust)toerismepubliceert jaarlijks meerdere themarapporten over allerhande onderwerpen gerelateerdaan toerisme. Het Kenniscentrum (Kust)toerisme, tot stand gekomen dankzij een bijdra-ge van Pieken in de Delta, hoopt hiermee een bijdrage te leveren aan de kennis overde ontwikkelingen in de toeristische sector in Zuidwest-Nederland. Een bijdrage waar-mee overheden en ondernemers onderbouwde beslissingen kunnen nemen, waarmeetoerisme in de regio weer verder gestimuleerd kan worden.

Vrijetijdsbesteding in de Delta 1

Vrijetijdsbesteding in de Delta2


In de loop der jaren zijn meerdere onderzoeken gedaan naar de tijdbesteding vanNederlanders. Zo hebben de drie mediabedrijven, SPOT, RAB en PBE, in 2006 en 2008 geza-menlijk het onderzoek Alles over tijd uitgevoerd. Ook het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP)doet om de vijf jaar een onderzoek naar de tijdbesteding van Nederlanders. Voor deze thema-rapportage wordt gebruik gemaakt van het eerstgenoemde onderzoek, omdat deze de meestactuele gegevens bevat.

Uit het onderzoek Alles over tijd blijkt dat de gemiddelde Nederlander per dag de meeste tijdspendeert aan slapen en verzorging, namelijk 10,7 uur. Hiervan slaapt men 8,5 uur en de overige 2,2 uur wordt besteed aan activiteiten rondom eten, zoals koken. De gemiddeldebesteding aan werk/studie telt 3,5 uur per dag. Dit lijkt opmerkelijk omdat een werkdag vaakacht uur bedraagt. Echter, bij deze 3,5 uur is ook de tijd van weekeinden en de tijdbestedingvan niet-werkenden meegerekend.

Grafiek 1. Bron: Alles over tijd, 2008, SPOT, RAB en PBE

* Het totaal telt op tot meer dan 24 uur, dit komt door overlapping van activiteiten, ook wel multitasking genoemd

1 Tijdbesteding van Nederlanders


Het onderzoek wijst ook uit dat men gemiddeld 9,2 uur aan vrije tijd spendeert. Van deze 9,2uur spendeert men 4,9 uur per dag aan media binnenshuis zoals radio luisteren, televisie kij-ken en surfen op het internet. Het is hierbij opmerkelijk dat het internetgebruik ten opzichte van2006 sterk is toegenomen (+50%).

De vrije tijd die men naast media te besteden heeft is afhankelijk van de arbeidsduur (zie tabel1). Zo heeft iemand die gepensioneerd is meer vrije tijd dan iemand met een fulltime baan.Opvallend is dat de fulltime werkende Nederlander meer vrije tijd heeft (4,1 uur) dan iemandmet een parttime baan (3,9 uur). Dit is te verklaren doordat iemand met een parttime baannaast zijn vrije tijd vermoedelijk meer tijd besteedt aan activiteiten zoals het huishouden, bood-schappen, verzorging, e.d.

Tabel 1 Uren vrije tijd naar arbeidsduur

Arbeidsduur Vrije uren per dag

Gepensioneerd 5,3

Niet-werkend 5,1

In huishouden werkzaam 4,5

Studerend 4,3

Fulltime werkend 4,1

Parttime werkend 3,9

Opmerkelijk• De zondag wordt nog steeds als een rustdag beschouwd. Een kwart van de

Nederlanders plant geen concrete activiteiten op zondag. • De gemiddelde werktijd is in vergelijking tot 2006 met een kwartier afgenomen en

tegelijkertijd is de vrije tijd met 20 minuten toegenomen.

Bron

: Al

les

over

tijd

, 20

08,

SPO

T, R

AB e

n PB

E


ContinuVrijeTijdsOnderzoekHet ContinuVrijeTijdsOnderzoek (CVTO) is een gezamenlijk initiatief van het NederlandsBureau voor Toerisme & Congressen (NBTC) en TNS NIPO (samen: NBTC-NIPO research).Voor het onderzoek wordt de onderstaande definitie van vrijetijdsactiviteiten gehanteerd:

AAll llee ((ddaagg))rreeccrreeaatt iieevvee aacctt iivvii tteeii tteenn ddiiee wwoorrddeenn oonnddeerrnnoommeenn bbuuii tteenn ddee eeiiggeennwwoonniinngg eenn wwaaaarrbbii jj mmeenn mmiinniimmaaaall eeeenn uuuurr vvaann hhuuiiss iiss (( iinncclluussiieeff rreeiisstt ii jjdd)).. BBeezzooeekk aaaann ffaammii ll iiee // vvrr iieennddeenn // kkeennnniisssseenn eenn aacctt iivvii tteeii tteenn oonnddeerrnnoommeenn tt ii jjddeennssddee vvaakkaanntt iiee bbll ii jjvveenn bbuuii tteenn bbeesscchhoouuwwiinngg..

De onderzoeksopzet van het CVTO bestaat uit twee onderdelen, een jaarlijkse en een wekelijk-se meting. Jaarlijks vindt er een meting plaats bij 5000 respondenten waarbij onder meer dedeelname aan diverse vrijetijdsactiviteiten op jaarbasis wordt gemeten. De wekelijkse metingbestaat uit een onderzoek onder 350 respondenten die worden gevraagd informatie te gevenbetreffende de duur van de activiteit, de locatie, de afstand tot het woonadres, het vervoermid-del, de bestedingen, de samenstelling van het reisgezelschap etc. Door middel van deze gege-vens kan het vrijetijdsgedrag van de Nederlander nauwkeurig in kaart worden gebracht.

Al deze activiteiten zijn onderverdeeld in de volgende 11 activiteitenclusters:• Buitenrecreatie• Waterrecreatie en -sport• Zelf sporten• Sportwedstrijd bezoeken• Wellness / beauty / ontspanning• Attracties bezocht• Evenementen bezocht• Winkelen voor plezier• Cultuur• Uitgaan• Overige hobby-, verenigingsactiviteiten en cursussen

Het onderzoek vindt eens per twee jaar plaats en is nu drie maal uitgevoerd: • April 2004 tot en met maart 2005• April 2006 tot en met maart 2007• Half mei 2008 - half mei 2009

2 Vrijetijdsgedrag van Nederlanders

In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de vrijetijdsactiviteiten van Nederlanders.


2.1 Omvang Nederlandse vrijetijdsmarkt

VrijetijdsparticipatieDe vrijetijdsparticipatie betreft het percentage van de Nederlandse bevolking dat ten minste éénvrijetijdsactiviteit heeft ondernomen in een bepaald jaar. Het gaat dan om een activiteit buitens-huis van minstens één uur.

De Nederlandse vrijetijdsparticipatie bedroeg 98,5% in het onderzoeksjaar 2008-2009.In de meeste gevallen gaat het uiteraard om meer dan slechts één vrijetijdsactiviteit.

Grafiek 2. Bron: CVTO, 2009

Uitgaan, buitenrecreatie en recreatief winkelen zijn de meest populaire vrijetijdsbestedingenonder de Nederlandse bevolking. De vrijetijdsparticipatie is het laagst voor de clusters sport-wedstrijden bezoeken en wellness/beauty. Dit is te verklaren doordat vrouwen minder vaak eensportwedstrijd bezoeken en mannen minder tijd besteden aan wellness/beauty.

Het is opvallend dat de vrijetijdsparticipatie in bijna alle clusters terugloopt. Dit wil zeggen datbepaalde typen activiteiten door minder Nederlanders worden ondernomen dan in voorgaandeonderzoeksjaren. De terugloop in de vrijetijdsparticipatie heeft een aantal belangrijke oorzaken:

• EEccoonnoommiisscchhee ccrr iissiissDoor de verslechterde economische omstandigheden heeft een deel van de Nederlandse bevol-king bespaard op niet noodzakelijke uitgaven. In de vrijetijdssector is dit terug te zien in eenverschuiving van kapitaalintensieve naar minder kapitaalintensieve activiteiten.

• TTooeeggeennoommeenn tt ii jjddssbbeesstteeddiinngg aaaann nniieeuuwwee mmeeddiiaaZoals beschreven in het hoofdstuk tijdbesteding van Nederlanders, werd in 2008 steeds meer

gebruik gemaakt van het internet in de vrije tijd. Dit had als gevolg dat men vaker binnen bleefen dus geen uithuizige activiteiten ondernam.

• VVaakkaanntt iieejjaaaarr 22000088 eeeenn rreeccoorrddjjaaaarrDit onderzoek richt zich alleen op vrijetijdsactiviteiten buitenshuis die buiten de vakanties omzijn ondernomen. Nederlanders hebben in de periode oktober 2007 - september 2008 eenrecordaantal vakanties ondernomen. Hierdoor is er meer tijd besteed aan vakanties, die menanders mogelijk aan vrijetijdsactiviteiten had besteed. De activiteiten die men tijdens eenvakantie onderneemt worden namelijk niet meegerekend in het CVTO.

VrijetijdsfrequentieDe economische crisis en de toegenomen tijdsbesteding aan nieuwe media en vakanties zorg-den tevens voor een afname van de vrijetijdsfrequentie. De vrijetijdsfrequentie geeft aan hoevaak men een bepaalde activiteit per jaar onderneemt.


Op jaarbasis wordt gemiddeld 112 keer gesport. Daarmee is zelf sporten de meest frequenteactiviteit. Ook activiteiten op het gebied van buitenrecreatie worden vaak ondernomen, name-lijk 88 keer per jaar. De minst voorkomende activiteit in is het bezoeken van evenementen. De Nederlander onderneemt deze activiteit gemiddeld zeven keer per jaar.

De sterkste daling in vrijetijdsfrequentie is terug te zien bij de clusters recreatief winkelen enbuitenrecreatie. Alleen de frequentie waarmee de Nederlander overige activiteiten onderneemtis de afgelopen twee jaar toegenomen. Deze overige activiteiten zijn hobby-, verenigingsactivi-teiten en cursussen.



Totale markt van vrijetijdsactiviteitenIn 2008-2009 werden door de Nederlandse bevolking ongeveer 3,57 miljard vrijetijdsactivitei-ten ondernomen. De totale vrijetijdsmarkt is ten opzichte van 2006-2007 met bijna 12%gekrompen. De oorzaak hiervan is dat Nederlanders het afgelopen jaar bepaalde activiteitenminder vaak en soms niet meer ondernamen.


Maar liefst een kwart van het totaal aantal vrijetijdsactiviteiten werd ondernomen binnen hetcluster buitenrecreatie. Recreatief winkelen is nog steeds een zeer geliefde vrijetijdsactiviteit.Toch is het aantal activiteiten in dit cluster met 23% sterk afgenomen ten opzichte van 2006-2007. Ook deze afname wordt veroorzaakt doordat Nederlanders het afgelopen jaar bepaal-de activiteiten minder frequent en soms niet meer ondernamen. Binnen de vrijetijdssector is demarkt voor wellness & beauty nog steeds de kleinste.

2.2 Vrijetijdsgedrag per provincie

In deze paragraaf wordt een beeld geschetst van de omvang van de vrijetijdsmarkt per provin-cie. 44% van de uitstapjes worden in de buurt van de eigen woning ondernomen, dus inwo-ners van een regio zorgen voor het overgrote deel van de uitstapjes in diezelfde regio. Hetaantal uitstapjes is dus sterk gerelateerd aan het inwoneraantal van een regio.

Grafiek 5 geeft weer waar alle vrijetijdsactiviteiten plaatsvinden. Het aantal activiteiten per pro-vincie in 2008/2009 is afgezet tegen het aantal in de voorgaande onderzoeksperiode. Zuid-Holland is de provincie waar de meeste vrijetijdsactiviteiten buiten de eigen woning worden


ondernomen. Ook Noord-Holland en Noord-Brabant zijn provincies met een relatief grootaandeel qua omvang op de uithuizige vrijetijdsmarkt. Zeeland neemt de op een na laatsteplaats in.


In alle provincies is een afname waarneembaar van het aantal vrijetijdsactiviteiten. De provin-cies Zeeland en Friesland hebben de kleinste afname, van respectievelijk 6% en 7%. De pro-vincies Groningen en Flevoland hebben de grootste afname, van respectievelijk 15% en 16%.Activiteiten die op landelijk niveau erg teruglopen, behoren tot de clusters winkelen voor plezieren buitenrecreatie. Alleen het aantal vrijetijdsactiviteiten binnen het cluster evenementen bezoe-ken is op landelijk niveau toegenomen, namelijk met 7%.

Er zijn een aantal provincies waarin bepaalde activiteiten significant meer worden ondernomendan in andere provincies. In Zuid-Holland wordt relatief meer gewinkeld voor plezier danelders, in Noord-Holland worden relatief meer culturele activiteiten ondernomen en in Noord-Brabant zijn wellnessactiviteiten populair. Daarnaast worden in Utrecht meer evenementenbezocht, wordt in Friesland relatief meer aan waterrecreatie gedaan en worden daar meersportwedstrijden bezocht. Tot slot worden er in de provincie Zeeland relatief veel activiteiten inhet cluster buitenrecreatie ondernomen.


2.3 Top-15 vrijetijdsactiviteiten

In de voorgaande paragrafen spraken we over activiteitenclusters. Elk cluster bestaat uit eengroot aantal verschillende activiteiten. Bijvoorbeeld: het cluster buitenrecreatie bestaat onderandere uit een wandeling voor plezier, een fietstocht voor plezier en een toertocht met de auto.

Van al deze losse activiteiten is een top-15 samengesteld met een vergelijking naar het voor-gaande onderzoeksjaar. Deze is weergegeven in onderstaande grafiek.


Wandelen, winkelen en fietsen zijn goed vertegenwoordigd in de top-15. Dit komt overeen metde gegevens in grafiek 4, waarin buitenrecreatie en winkelen voor plezier reeds hoog geno-teerd waren.

Het totaal aantal vrijetijdsactiviteiten is met bijna 12% afgenomen ten opzichte van2006/2007. Sommige vrijetijdsactiviteiten zijn sterker afgenomen en andere activiteiten zijnjuist toegenomen. Ook hier blijkt weer dat kapitaalintensieve activiteiten waaronder winkelen,uit eten gaan en toeren met de auto, lijden onder de verslechterde economische omstandighe-den. Op een terras zitten, wandelactiviteiten en bezoekjes aan de sportschool zijn juist toege-nomen. Deze toename is te verklaren door het goede zomerweer van 2009 en de toegenomenaandacht voor sport en bewegen.


2.4 Bestedingen

In totaal is door Nederlanders in het afgelopen jaar ruim 50 miljard euro uitgegeven aan hetondernemen van vrijetijdsactiviteiten buiten de eigen woning met een duur van minimaal éénuur. In vergelijking tot twee jaar geleden is de totale economische waarde van de uithuizigevrijetijdsmarkt met 8,9 miljard euro teruggelopen. Dit komt neer op een daling van 15%.Gemiddeld gaf men per persoon 14,10 euro uit per vrijetijdsactiviteit. Bij de bestedingen diesamenhangen met vrijetijdsactiviteiten buitenshuis, wordt in het CVTO een driedeling gemaakt:directe kosten, vervoerskosten en vaste kosten.

Directe kostenDe directe kosten zijn de bestedingen die zijn gedaan tijdens de desbetreffende activiteit, waar-onder toegangsprijzen, deelnamekosten, huurprijzen, consumpties, besteding in winkels enoverige kosten.In de afgelopen periode hebben Nederlanders in totaal bijna 40,9 miljard euro uitgegevenaan de directe kosten van vrijetijdsactiviteiten. De directe economische waarde van vrijetijdsac-tiviteiten is in verhouding tot het onderzoeksjaar 2006-2007 gedaald met 16%.Gemiddeld geeft men per persoon een bedrag uit van 11,50 euro per activiteit, inclusief activi-teiten waarbij geen geld werd uitgegeven. Van deze 11,50 euro ging het grootste deel, teweten 5,80 euro op aan de bestedingen die in winkels werden gedaan tijdens de ondernomenactiviteit. Nog eens 3,30 euro werd uitgegeven aan consumpties en 1,60 euro aan toegangs-prijzen, deelnamekosten etc. De laatste 0,80 euro is toe te rekenen aan de overige kosten diede activiteit met zich meebracht.Iets meer dan de helft van de activiteiten brengen geen directe kosten met zich mee. Bij ruimeen kwart van de activiteiten werd meer dan10 euro per activiteit uitgegeven. De clusters waar-aan in verhouding het vaakst geld werd uitgegeven zijn: uitgaan (in 93% van de gevallen),recreatief winkelen (80%) en cultuur (77%). Het meeste geld werd besteed binnen het clusterrecreatief winkelen, gevolgd door het cluster wellness/beauty/ontspanning en uitgaan.

VervoerskostenDe vervoerskosten worden berekend door te kijken naar het aantal afgelegde kilometers en hetgebruikte vervoermiddel; auto of motor 0,36 euro per km, trein 0,12 euro per km en overigopenbaar vervoer 0,22 euro per km. In totaal hebben Nederlanders ruim 6,8 miljard euro uit-gegeven aan vervoerskosten voor vrijetijdsactiviteiten; gemiddeld 1,90 euro per activiteit. Dehelft van de ondernomen activiteiten brachten vervoerskosten met zich mee. In 80% van degevallen bedroegen de kosten minder dan 5,00 euro. De meeste vervoerskosten komen voortuit activiteiten die behoren tot de clusters evenementen bezocht, cultuur en sportwedstrijdenbezoeken.

Vaste kostenVaste kosten zijn de kosten verbonden aan abonnementen, contributies en lidmaatschappendie afgesloten worden om bepaalde vrijetijdsactiviteiten te kunnen uitvoeren. Er werd afgelopenjaar ruim 2,6 miljard euro besteed aan vaste kosten. Over het algemeen zijn de gemiddeldebestedingen aan abonnementen en lidmaatschappen het hoogst binnen het cluster zelf sporten(55,60 euro), gevolgd door overige hobby-, verenigingsactiviteiten en cursussen (45,30 euro).Bestedingen aan abonnementen en lidmaatschappen voor het bezoeken van evenementen zijnhet laagst (1,10 euro). De totale vaste kosten zijn met ruim 1 miljard euro het hoogst voor hetcluster zelf sporten en met bijna 86 miljoen euro het laagst voor het cluster buitenrecreatie.


Als alleen wordt gekeken naar de directe kosten en dus niet naar vervoerskosten en vaste kos-ten, dan ziet de gemiddelde besteding per persoon aan een vrijetijdsactiviteit er als volgt uit.


2.5 Conclusies vrijetijdsgedrag Nederlanders

• 98,5% van de Nederlandse bevolking heeft in het onderzoeksjaar 2008-2009 tenminste eenmaal buitenshuis een vrijetijdsactiviteit van minstens één uur ondernomen. Dit is een kleine daling ten opzichte van voorgaande jaren.

• Van deze 98,5% van de Nederlandse bevolking gaat een groot deel wel eens uit, doet aan buitenrecreatie en aan winkelen voor plezier. Maar een klein deel hiervan bezoekt wel eens een sportwedstrijd of onderneemt een wellnessuitje.

• Een persoon brengt op jaarbasis weinig bezoekjes aan evenementen maar doet op jaarbasis veel aan sport, buitenrecreatie en overige hobby-, verenigingsactiviteiten en cursussen.

• Afgelopen jaar zijn er in totaal 3,57 miljard vrijetijdsactiviteiten ondernomen.• Het totaal aantal vrijetijdsactiviteiten is met 12% afgenomen ten opzichte van de vorige

onderzoeksperiode. Dit is met name te verklaren door de economische crisis, de toe-genomen tijdsbesteding aan nieuwe media en doordat 2008 een vakantierecordjaar was.

• Als alle activiteiten bij elkaar worden opgeteld, dan werd op landelijk niveau het meest aan activiteiten ondernomen binnen het cluster buitenrecreatie en het minst aan activiteiten binnen het cluster wellness/beauty/ontspanning.

• In Zuid-Holland worden de meeste vrijetijdsactiviteiten ondernomen, in Flevoland het minst.


• Wordt op activiteitenniveau gekeken, dan was een wandeling maken de meest populaire activiteit van de Nederlander, gevolgd door winkelen en fietsen voor plezier.

• Afgelopen jaar is ruim 50 miljard euro uitgegeven aan vrijetijdsactiviteiten. Dit is een daling van 15% ten opzichte van voorgaand jaar.

• De Nederlander geeft per activiteit gemiddeld 14,10 euro uit• Recreatief winkelen is met 36,50 euro de meest kapitaalintensieve vrijetijdsactiviteit.


3 Uitstapjes van Nederlanders

In het voorgaande hoofdstuk zijn alle vrijetijdsactiviteiten van Nederlanders beschreven, waar-mee een duidelijk beeld is geschetst van de totale nationale vrijetijdsmarkt. Al deze vrijetijdsac-tiviteiten omvatten ook activiteiten die voor de toeristische branche niet (economisch) relevantzijn. Vanaf dit hoofdstuk worden daarom alleen de toeristisch relevante vrijetijdsactiviteitenbeschreven. Deze worden ook wel uitstapjes genoemd. Door deze selectie zijn de aantallen dusaanzienlijk lager.

Welke vrijetijdsactiviteiten zijn nu toeristisch relevant en welke niet? Voor deze selectie isgebruik gemaakt van de landelijke R&T standaard (zie bijlage 1). Deze standaard heeft alsdoel eenduidige afspraken te maken over het meten en bepalen van de bestedingen en dewerkgelegenheid, oftewel de economische betekenis van de vrijetijdssector. De meerwaardevan de standaard ligt vooral in de mogelijkheid om de resultaten van een provincie of regiomet andere provincies en met de landelijke resultaten te vergelijken.

Een groot verschil met het voorgaande hoofdstuk is dat nu alleen wordt gekeken naar activitei-ten van minstens 2 uur in plaats van 1 uur. Daarnaast zijn de clusters zelf sporten en hobby- enverenigingsactiviteiten niet opgenomen in de standaard. Ten slotte tellen de clusters buitenre-creatie, waterrecreatie en -sport, sportwedstrijden bezoeken en recreatief winkelen minderonderliggende activiteiten. De reden voor deze afbakening is dat deze activiteiten veelal dooreigen inwoners in hun directe woonomgeving worden ondernomen en dat deze dus nauwelijkste beïnvloeden zijn door toeristisch of vrijetijdsbeleid. Kanttekening is dat de R&T standaard paseind 2009 is vastgesteld en daarom alleen is toegepast op de cijfers van 2008-2009.


3.1 Totale markt van uitstapjes

In totaal werden er in de periode van half mei 2008 t/m medio mei 2009 door Nederlandersruim 1,42 miljard uitstapjes ondernomen. Deze uitstapjes van 2008-2009 zijn in onderstaandegrafiek weergegeven.


33% van deze uitstapjes valt onder buitenrecreatie en 22% valt onder uitgaan. Slechts 3% vande uitstapjes door Nederlanders valt onder waterrecreatie en -sport en maar 1% van alle uit-stapjes waren bezoekjes aan sportwedstrijden.

3.2 Uitstapjes per provincie

In deze paragraaf wordt duidelijk in welke provincies de 1,42 miljard uitstapjes worden onder-nomen. Noemenswaardig hierbij is dat 33% van de uitstapjes worden ondernomen in de eigengemeente en bijna 3,5% in het buitenland.


Onderstaande grafiek geeft weer waar alle uitstapjes plaatsvinden.


Net als bij de vrijetijdsactiviteiten nemen respectievelijk Zuid-Holland, Noord-Holland enNoord-Brabant de eerste drie plaatsen in. Daarnaast zijn er een aantal provincies waarinbepaalde uitstapjes significant meer of minder worden ondernomen dan in andere provincies.

In Gelderland worden relatief weinig uitstapjes ondernomen die behoren tot het cluster water-recreatie en -sport en in de provincie Utrecht worden verhoudingsgewijs minder sportwedstrij-den bezocht. In Friesland worden juist meer uitstapjes ondernomen die behoren tot deze tweeclusters.

In Noord-Holland worden verhoudingsgewijs minder cultuuruitstapjes ondernomen. Uitstapjesvoor waterrecreatie en -sport worden relatief weinig ondernomen in Noord-Brabant, in dezeprovincie worden juist significant meer sportwedstrijden bezocht.

3.3 Top-10 uitstapjes

Ook bij de uitstapjes kan een top-10 worden opgesteld van de uitstapjes op activiteitenniveau.Opvallend is dat 5 van de 10 activiteiten behoren tot het cluster buitenrecreatie en dat 3 vande 10 activiteiten behoren tot het cluster uitgaan. Dit is echter geen verrassing als men terugkijkt naar grafiek 8 waarin beide clusters bovenaan staan.



3.4 Bestedingen

In totaal is er door alle Nederlanders in de periode half mei 2008 tot en met medio mei 2009een bedrag van bijna 31 miljard euro uitgegeven ten behoeve van het ondernemen van uitstapjes. Dit bedrag komt neer op ruim 21,25 euro per persoon per uitstapje.Net als bij de bestedingen van vrijetijdsactiviteiten wordt ook bij de uitstapjes een onderscheidgemaakt tussen directe kosten en vervoerskosten.

In de afgelopen periode hebben Nederlanders in totaal ruim 26,5 miljard euro uitgegeven aande directe kosten van uitstapjes. Dit komt neer op 18,30 euro per persoon per uitstapje, inclusief de uitstapjes waarbij geen geld werd uitgegeven. Van deze 18,30 euro bedrag werdgemiddeld 8,30 euro in de detailhandel besteed, ging 6,40 euro op aan consumpties tijdenseen uitstapje, werd 2,40 euro uitgegeven aan toegangsprijzen/deelnamekosten/huurprijzen enging tot slot 1,20 euro op aan overige kosten. Het meeste geld werd besteed aan winkelenvoor plezier, gevolgd door wellness/beauty/ontspanning en uitgaan.

In totaal bedroegen de vervoerskosten als gevolg van de uitstapjes van Nederlanders zo'n 4,3miljard euro. De meeste vervoerskosten kwamen voort uit uitstapjes in de clusters sportwedstrij-den bezoeken, evenementen bezoeken en wellness/beauty/ontspanning, voor deze activiteitenwordt de grootste afstand afgelegd.


Als alleen wordt gekeken naar de directe kosten, dan ziet de gemiddelde besteding per per-soon aan een uitstapje er als volgt uit.


3.5 Conclusies uitstapjes Nederlanders

• In totaal werden er afgelopen periode ruim 1,42 miljard uitstapjes ondernomen door Nederlanders.

• 33% van de uitstapjes valt onder buitenrecreatie en 22% valt onder uitgaan.• De meeste uitstapjes worden ondernomen in de provincies Zuid-Holland, Noord-Holland

en Noord-Brabant. Tezamen zijn zij goed voor bijna 49% van de uitstapjes.• 33% van de uitstapjes worden ondernomen binnen de eigen gemeentegrens.• Gemiddeld wordt aan uitstapjes 18,30 euro per persoon besteed.



De verdeling van het type uitstapjes is in Zeeland niet helemaal gelijk aan die van heelNederland. Er zijn een aantal opmerkelijke verschillen waarneembaar. Zo scoort het clusterbuitenrecreatie erg goed ten opzichte van het landelijk beeld. Dit wordt met name veroorzaaktdoordat in Zeeland aanzienlijk meer wordt gerecreëerd aan het water maar ook doordat detoertochtjes met de auto door de provincie erg in trek zijn. Ook scoort het cluster water-recreatie en -sport erg goed.

4 Uitstapjes Zeeland

In dit hoofdstuk worden de uitstapjes in de provincie Zeeland, de uitstapjes van de Zeeuwsebevolking en de uitstapjes van bezoekers aan Zeeland tegen het licht gehouden.

4.1 Uitstapjes in Zeeland

In totaal werden er in 2008/2009 43,8 miljoen uitstapjes ondernomen in de provincieZeeland. Dit is 3% van alle uitstapjes ondernomen door Nederlanders.In onderstaande grafiek worden deze uitstapjes onderverdeeld in verschillende clusters. Tevensworden de uitstapjes in Zeeland afgezet tegen het nationale beeld.


Er worden in de provincie Zeeland echter ook een aantal uitstapjes minder vaak ondernomen.Zo wordt in Zeeland verhoudingsgewijs minder gewinkeld, met name het winkelen in de binnen-stad blijft in Zeeland achter. Tevens worden er in Zeeland relatief minder culturele uitstapjesondernomen. Dit wordt niet veroorzaakt door één bepaalde activiteit, alle activiteiten binnen hetcluster cultuur scoren lager dan het landelijk gemiddelde. Ook worden in de provincie Zeelandweinig uitstapjes ondernomen naar sportwedstrijden. Dit komt doordat er in Zeeland geen professionele voetbalverenigingen zijn. Daarnaast worden in Zeeland verhoudingsgewijs minderattracties bezocht dan het landelijk beeld laat zien.

Tot slot is het aantal uitstapjes in het cluster wellness/beauty/ontspanning verhoudingsgewijslager. In Zeeland worden relatief weinig uitstapjes gemaakt naar sauna’s en de deelname aanyoga, tai chi en meditatie blijft achter. Overigens is dit wel een markt waar kansen liggen voorZeeland, de provincie bezit namelijk de kernkwaliteiten om wellnessactiviteiten aan te bieden:rust, ruimte, zilte lucht en zout water.

Al met al kan worden gezegd dat Zeeland ten opzichte van overige provincies in Nederland een aantrekkelijke provincie is voor waterrecreatie en -sport en voor buitenrecreatie. Dit is verklaarbaar door de geografische samenstelling van de provincie; veel water voor watersport-mogelijkheden en veel ruimte voor buitenrecreatie. Maar tegelijkertijd worden in Zeeland minder uitstapjes ondernomen binnen de clusters winkelen voor plezier, cultuur, sportwedstrijdenbezoeken, wellness/beauty/ontspanning en attracties bezoeken. Dit heeft vermoedelijk te makenmet de ligging van Zeeland en het lagere aanbod voor dergelijke uitstapjes.


BestedingenAlle uitstapjes in de provincie Zeeland brengen natuurlijk ook bestedingen met zich mee. Intotaal is er in de provincie Zeeland ruim 615 miljoen euro uitgegeven aan uitstapjes.Hieronder is weergegeven waar dit bedrag aan uitgegeven wordt.


Buitenrecreatie, recreatief winkelen en uitgaan zijn de clusters waar het meeste geld aan is uit-gegeven.


4.2 Uitstapjes van Zeeuwen in ZeelandDe Zeeuwse bevolking ondernam het afgelopen jaar 38,3 miljoen uitstapjes waarvan 31,6 mil-joen in Zeeland. Onderstaande tabel toont hoeveel uitstapjes Zeeuwen per cluster maakten enwelk deel zij daarvan in de eigen provincie ondernamen, in totaal 83%. In paragraaf 4.4 wordtduidelijk waar de Zeeuwse bevolking de resterende 17% van zijn uitstapjes onderneemt.

Tabel 2. Uitstapjes van Zeeuwen in Zeeland

Aantal uitstapjes Totaal In Zeeland

Buitenrecreatie 12.824.000 11.640.000 (91%)

Uitgaan 9.195.000 7.147.000 (78%)

Winkelen voor plezier 5.803.000 4.429.000 (76%)

Attracties bezocht 4.034.000 3.308.000 (82%)

Evenementen bezocht 2.878.000 2.086.000 (72%)

Cultuur 1.874.000 1.484.000 (79%)

Waterrecreatie en -sport 1.124.000 1.086.000 (97%)

Wellness / beauty / ontspanning 521.000 429.000 (82%)

Sportwedstrijd bezoeken 56.000 0

Totaal 38.309.000 31.609.000 (83%)

Bron

: C

VTO

, 20

09


BestedingenIn totaal gaf de Zeeuwse bevolking ongeveer ruim 426 miljoen euro uit aan uitstapjes inZeeland. In onderstaande grafiek is weergegeven aan welke uitstapjes de Zeeuwse bevolkinghun geld uitgaf.


Het meeste geld wordt uitgegeven aan winkelen, uitgaan en buitenrecreatie. Uitgaven aansportwedstrijden zijn nihil, wat wederom toe te schrijven is aan het ontbreken van een voetbal-club in het betaald voetbal. In paragraaf 4.4 staan de uitgaven beschreven die de Zeeuwsebevolking buiten de provincie doet.


4.3 Uitstapjes van bezoekers aan Zeeland

Naast de uitstapjes van de Zeeuwse bevolking zelf worden in Zeeland nog eens 12,2 miljoenuitstapjes ondernomen door Nederlandse bezoekers van buiten de provincie. Dit is 38% vanalle uitstapjes in Zeeland. In onderstaande grafiek wordt duidelijk welke activiteiten in Zeelandhet meest populair zijn onder deze groep.


Uit deze aantallen blijkt dat Zeeland een erg aantrekkelijke provincie is voor buitenrecreatie endan vooral voor het recreëren aan het water/strand en voor een toertochtje met de auto.Verder blijkt dat de provincie nog maar weinig wordt bezocht voor een wellness uitje.

Afbeelding 1 op de volgende pagina toont de herkomst van de mensen die uitstapjes inZeeland ondernemen. Tevens wordt weergegeven wat de belangrijkste bezoekredenen zijn perherkomstprovincie. Opvallend is dat buitenrecreatie voor nagenoeg alle herkomstgebieden hetbelangrijkste doel is van een uitstapje in Zeeland.

Bewoners uit de provincies Noord-Brabant, Zuid-Holland en Gelderland ondernamen in totaalde meeste uitstapjes in Zeeland. Algemeen geldt dat de afstand die moet worden afgelegdvoor een bezoek aan Zeeland in direct verband staat met het bezoekersaantal. Met anderewoorden, hoe groter de afstand, des te kleiner het aantal uitstapjes.


ZZeeeellaanndd

NNoooorrdd--HHooll llaanndd269.000 uitstapjes waar-van 38% uitgaan & 32%

buitenrecreatie

FFrr iieessllaanndd24.000 uitstapjes waarvan

100% buitenrecreatie

GGeellddeerrllaanndd1.908.000 uitstapjes waar-van 69% buitenrecreatie &

12% uitgaan

OOvveerr ii jjsssseell219.000 uitstapjes waar-van 89% buitenrecreatie &

11% uitgaan

DDrreenntthhee**= geen =

GGrroonniinnggeenn**= geen =

LLiimmbbuurrgg820.000 uitstapjes waarvan59% buitenrecreatie & 13%

waterrecreatie

Afbeelding 1. Herkomst van uitstapjes in Zeeland en bezoekredenen

Bron

: C

VTO

, 20

09

ZZuuiidd--HHooll llaanndd2.497.000 uitstapjes waar-van 38% buitenrecreatie &

34% uitgaan

FFlleevvoollaanndd46.000 uitstapjes waarvan72% uitgaan & 28% attrac-

tie bezoeken

UUttrreecchhtt660.000 uitstapjes waar-van 58% buitenrecreatie &

23% uitgaan

BBrraabbaanntt5.744.000 uitstapjes waar-van 65% buitenrecreatie &

12% uitgaan

* De aantallen uit Groningen en Drenthe zijn te klein om te onderzoeken en staan daarom vermeld als '"geen".


BestedingenIn totaal leverden deze 12,2 miljoen uitstapjes de provincie Zeeland ruim 189,3 miljoen euroop. In tabel 3 wordt dit bedrag verdeeld over de herkomstprovincies. Er zijn geen gegevensbeschikbaar over uitstapjes van buitenlanders, maar aangenomen wordt dat er grote aantallendagbezoekers uit het buitenland naar Zeeland komen en dat dit eveneens een aanzienlijkeeconomische waarde heeft.

Tabel 3. Uitgaven aan uitstapjes in Zeeland

Herkomstprovincie Bedrag in euro’s

Noord-Brabant 62.699.000Zuid-Holland 55.002.000Gelderland 19.788.000Overijssel 16.985.000Limburg 13.908.000Noord-Holland 10.473.000Utrecht 9.110.000Flevoland 745.000Friesland 600.000Totaal 189.310.000

Aantal uitstapjes Totaal Buiten Zeeland Bestedingen buitenZeeland in euro’s

Uitgaan 9.195.000 2.084.000 (22%) 34.596.000Winkelen voor plezier 5.803.000 1.374.000 (24%) 52.755.000Buitenrecreatie 12.824.000 1.184.000 (9%) 7.921.000Evenementen bezocht 2.878.000 792.000 (28%) 18.524.000Attracties bezocht 4.034.000 726.000 (18%) 15.065.000Cultuur 1.874.000 390.000 (21%) 6.669.000Wellness / beauty / ontspanning 521.000 92.000 (18%) 4.354.000Sportwedstrijd bezoeken 56.000 56.000 (100%) 1.561.000 Waterrecreatie en -sport 1.124.000 38.000 (3%) 0Totaal 38.309.000 6.700.000 (17%) 141.445.000

Bron

: C

VTO

, 20

09Br

on:

CVT

O,

2009

4.4 Uitstapjes van Zeeuwen buiten ZeelandVan alle uitstapjes die de Zeeuwse bevolking ondernam, vond 17% buiten Zeeland plaats: 6,7 miljoen. Onderstaande tabel toont voor welke uitstapjes de Zeeuw de provincie uitgaat.

Tabel 4. Uitstapjes van Zeeuwen buiten Zeeland


De Zeeuwse bevolking verliet de provincie het vaakst voor uitgaan, winkelen voor plezier enbuitenrecreatie. Dit betekent niet dat hieraan ook het meeste geld is uitgegeven. Het zijn vooralde uitstapjes voor winkelen voor plezier, uitgaan en het bezoeken van evenementen waar deZeeuwse bevolking het meeste geld aan besteedde buiten de provincie. In totaal werd door deZeeuwse bevolking ruim 141 miljoen euro uitgegeven aan uitstapjes buiten de eigen provincie.Per uitstapje geeft de Zeeuwse bevolking het meeste geld uit aan een wellnessbeleving en hetminste geld aan waterrecreatie en -sport.

Afbeelding 2 laat zien in welke provincies de Zeeuwen deze uitstapjes ondernamen en wat perprovincie de voornaamste activiteit van Zeeuwen was. Noord-Brabant is de belangrijkstebestemming voor uitstapjes van Zeeuwen, het buitenland is een belangrijke nummer twee.

ZZeeeellaanndd

NNoooorrdd--HHooll llaanndd388.000 uitstapjes waar-van 34% uitgaan & 17%

attracties bezocht

FFlleevvoollaanndd11.000 uitstapjes waarvan

100% uitgaan

GGeellddeerrllaanndd373.000 uitstapjes waar-van 54% buitenrecreatie &

34 % uitgaan

BBuuii tteennllaanndd2.084.000 uitstapjes waar-van 33% uitgaan & 18%

buitenrecreatie

DDrreenntthhee**= geen =

OOvveerrii jjsseell**= geen =

GGrroonniinnggeenn**= geen =

FFrr iieessllaanndd**= geen =

LLiimmbbuurrgg830.000 uitstapjes waarvan 71% uitgaan & 26% evene-

menten bezoeken

Bron

: C

VTO

, 20

09

BBrraabbaanntt2.251.000 uitstapjes waarvan34% winkelen voor plezier &

21% buitenrecreatie

ZZuuiidd--HHooll llaanndd725.000 uitstapjes waarvan27% attracties bezoeken &22% winkelen voor plezier

UUttrreecchhtt38.000 uitstapjes waarvan

63% uitgaan & 37% attracties bezoeken

Afbeelding 2. Uitstapjes van Zeeuwen naar bestemming en bezoekmotief

* De aantallen naar Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel zijn te klein om te onderzoeken en staan daarom vermeld als '"geen".


4.5 Conclusies uitstapjes Zeeland

Uitstapjes in Zeeland• In totaal werden er in Zeeland 43,8 miljoen uitstapjes gemaakt.• Er worden verhoudingsgewijs nog weinig uitstapjes gemaakt binnen het cluster wellness/

beauty/ontspanning. Dit is een kans voor Zeeland, de provincie bezit namelijk de kernkwaliteiten om wellnessactiviteiten mogelijk te maken.

• In totaal is in Zeeland 615 miljoen euro uitgegeven aan uitstapjes. Hierbij bracht buitenrecreatie het meeste geld op: 179 miljoen euro.

• De meest populaire uitstapjes in Zeeland waren: zwemmen in buitenbad, recreëren aan het water en het maken van toertochtjes met de auto.

Uitstapjes van Zeeuwen• In totaal ondernam de Zeeuwse bevolking 38,3 miljoen uitstapjes, waarvan 31,6 in de eigen

provincie. De meeste uitstapjes waren die binnen het cluster buitenrecreatie.• 83% van alle uitstapjes vind plaats binnen de provincie, de rest daarbuiten (inclusief buitenland).• Afgelopen periode gaf de Zeeuwse bevolking zo'n 567 miljoen euro uit aan uitstapjes.

Hiervan werd 426 miljoen euro uitgegeven binnen de eigen provincie.• Binnen de eigen provincie ging het meeste geld op aan winkelen, uitgaan en buitenrecreatie.• De Zeeuwse bevolking ging voor waterrecreatie en -sport maar nauwelijks naar een andere

provincie, maar voor evenementen verliet de Zeeuw de provincie juist vaak.

Uitstapjes van bezoekers aan Zeeland • Bezoekers aan Zeeland ondernamen 12,2 miljoen uitstapjes.• Deze bezoekers (excl. buitenlanders) gaven in totaal ruim 189,3 miljoen euro uit aan uitstapjes.• Het overgrote deel van de bezoekers aan Zeeland onderneemt uitstapjes gerelateerd aan het

cluster buitenrecreatie en het kleinste deel van de bezoekers komt voor een wellness uitstapje.• Qua uitstapjes wordt Zeeland het meest bezocht door mensen uit Noord-Brabant, gevolgd door

inwoners van Zuid-Holland. Deze bezoekers leveren ook het meeste geld op.

Uitstapjes van Zeeuwen buiten Zeeland • De Zeeuwse bevolking maakte 6,7 miljoen uitstapjes in een andere provincie of in het

buitenland. Hierbij werd ruim 141 miljoen euro uitgegeven.• De meeste uitstapjes die de Zeeuwse bevolking buiten de eigen provincie maakte waren

gerelateerd aan het cluster uitgaan.• Het meeste geld werd besteed aan winkelen voor plezier en uitgaan, het minst aan water-

recreatie en -sport.• Per uitstapje gaf de Zeeuwse bevolking het meeste geld uit aan een wellness beleving.

Het minste geld werd uitgegeven aan een uistapje gerelateerd aan waterrecreatie en -sport en buitenrecreatie.

• Noord-Brabant is de meest bezochte bestemming, hier werd tevens het meeste geld uitgegeven.• Maar liefst 31% van de uitgaven werd in het buitenland besteed. Dit komt neer op ruim

45,7 miljoen euro.


Afbeelding 3. Uitstapjes naar, in en vanuit Zeeland

Bron

: C

VTO

, 20

09

Afbeelding 3 vat dit hoofdstuk nog eens samen en toont dat de inkomende stroom uitstapjesen de daarmee samenhangende bestedingen groter is dan de uitgaande stroom. Dit levert eenpositief resultaat op voor de Zeeuwse "uitstapjesbalans".

Bezoekers aan Zeeland:12,2 miljoen uitstapjes

189 miljoen euro

Zeeuwen in Zeeland:31,6 miljoen uitstapjes427 miljoen euro

Zeeuwen buiten Zeeland:6,5 miljoen uitstapjes

141 miljoen euro



Buitenrecreatie, uitgaan en winkelen voor plezier zijn de categorieën uitstapjes die het meestworden ondernomen. Opvallend is dat West-Brabant ten opzichte van alle uitstapjes vanNederlanders hoog scoort voor het bezoek aan (professionele) sportwedstrijden, winkelen voorplezier en wellness. Kijkend naar de positie van de regio binnen Brabant zijn watersport en cul-tuur de groepen uitstapjes die relatief veel in West-Brabant worden ondernomen.

In West-Brabant worden ruim 63,9 miljoen uitstapjes ondernomen. Dit is 30% van alle uitstap-jes die in Brabant worden ondernomen. Dit is iets meer dan op basis van het inwonertal ver-wacht zou worden: 28% van de Brabanders woont in de regio West-Brabant. Dit kan meerdereredenen hebben; zo is het mogelijk dat inwoners van West-Brabant gemiddeld meer uitstapjesper jaar ondernemen. Een andere mogelijkheid is dat West-Brabant veel bezoekers trekt vanbuiten de regio.

5 Uitstapjes in West-Brabant

In dit hoofdstuk worden de uitstapjes in de regio West-Brabant tegen het licht gehouden.

In totaal werden 63,9 miljoen uitstapjes ondernomen in de regio West-Brabant. Dit is 4,5%van alle uitstapjes ondernomen door Nederlanders. In onderstaande grafiek worden deze uit-stapjes onderverdeeld naar de verschillende clusters. Tevens worden de uitstapjes in West-Brabant afgezet tegen het nationale beeld.


Hiervoor werd ingegaan op categorieën van uitstapjes, nu wordt ingegaan op de activiteitendie men onderneemt. De top-10 van uitstapjes in de regio luidt als volgt:


Winkelen in de binnenstad is verreweg het meest ondernomen uitstapje in West-Brabant,gevolgd door wandelen en fietsen. Ook horecabezoek is goed vertegenwoordigd in deze rang-lijst, met restaurantbezoek op de vierde plaats, cafébezoek op de vijfde plek en het zitten opeen terras op de zevende plaats.


Ook op activiteitenniveau kan weer een vergelijking gemaakt worden van de relatieve positievan West-Brabant in de provincie. In onderstaande tabel staan in de linkerrij de uitstapjeswaarvan meer dan de helft in de regio wordt ondernomen, in de rechterrij staan uitstapjeswaarbij het aandeel van West-Brabant in Brabant achterblijft.

Tabel 5. Aandeel West-Brabant naar activiteiten

Veel van bovenstaande zaken zijn te verklaren vanuit het aanwezige vrijetijdsaanbod in deregio. Zo is West-Brabant de meest waterrijke regio binnen de provincie, hiermee is het groteaandeel van tochtjes met een rondvaartboot, surfen en varen met een motorboot goed te ver-klaren. Het Chassé Theater in Breda is één van de grotere theaters, waardoor toneel- en bal-letvoorstellingen relatief veel bezoekers trekken. Ook het Bredase Holland Casino trekt veel uit-stapjes en Factory Outlet Center Rosada is de enige in de provincie. Aan de rechterzijde is hetachterblijvende bezoek aan dierenparken en pretparken verklaarbaar door het nauwelijks aan-wezige aanbod in West-Brabant, deze parken zijn elders in de provincie gevestigd.

Groot aandeel West Brabant Klein aandeel West-BrabantTocht met rondvaartboot 100% Dierentuin/vogelpark/zeeaquarium 0%Surfen 100% Attractiepark / pretpark 6%Kuurbaden 100% Dance- / houseparty 13%Ballonvaart ondernomen 100% Galerie of atelier bezocht 14%Factory Outlet Center 86% Beurs/tentoonstelling/show 14%Ballet / dansvoorstelling bezocht 78% Kerstmarkt 16%Varen met motorboot / jacht 64% Kermis 17%Casino, speelhal e.d. 62% Zonnebank 19%Bezoek aan oudheidkundige objecten 62% Toertochtjes met de motor 19%Monument / bezienswaardigheid bezocht 53% Speeltuin 19%Toneelvoorstelling bezocht 52%

Bron

: C

VTO

, 20

09

BestedingenDe gemiddelde bestedingen die men doet aan directe kosten van een uitstapje in West-Brabantwordt getoond in grafiek 18. De totale bestedingen die voortkomen uit uitstapjes in West-Brabant bedragen 1,3 miljard euro.




De landelijke R&T standaard is ontwikkeld in opdracht van de werkgroep recreatie & toerismevan het Interprovinciaal Overleg. Doel hiervan is eenduidige afspraken te maken over hetmeten en bepalen van de bestedingen en de werkgelegenheid oftewel de economische beteke-nis van de vrijetijdssector. De meerwaarde van de standaard ligt vooral in de mogelijkheid omde resultaten van een provincie of regio met andere provincies en met de landelijke resultatente vergelijken - zonder dat men appels met peren vergelijkt.

De standaard - kenmerkenDe standaard is modulair van opbouw. Deze modulaire opbouw heeft diverse voordelen. Ten eerste kan zo per module (bijv. uitgaven tijdens uitstapjes of uitgaven tijdens vakanties vanbuitenlanders) gezocht worden naar de meest geschikte landelijke bron of kan geconstateerdworden dat er voor een bepaalde module geen (geschikte) landelijke bron bestaat of dat eraanvullende berekeningen nodig zijn. Daarnaast kunnen provincies & regios door de modulaire opbouw ook besluiten slechts gedeeltelijk - voor een aantal modules - bij de standaard aan te haken.

De standaard is dynamisch van aard. Op dit moment wordt er gekozen voor een bepaalde - meest geschikte - bron voor de invulling van een bepaalde module. Het verdwijnen van bronnen of het verschijnen van nieuwe onderzoeken kan echter leiden tot de keuze voor eennieuwe bron of de signalering van een nieuwe lacune. Jaarlijks zal de standaard daarom tegenhet licht gehouden worden. Naar aanleiding van de gesignaleerde lacunes kunnen provincies,kennisinstellingen of onderzoeksbureaus het initiatief nemen voor het opvullen van het informa-tiegat, door middel van aanvullend onderzoek.

De standaard - bestedingen in de vrije tijdOnderstaand schema geeft weer in welke onderdelen (modules) de bestedingen in de vrijetijds-sector onder te verdelen zijn en welke bronnen er per module beschikbaar zijn. De moduleswaarvoor bronnen beschikbaar zijn, zijn groen gearceerd, modules waar op dit moment (nog)geen bronnen voor beschikbaar zijn, zijn groen/wit gearceerd. Monitor Toerisme West-Brabantis voor het bepalen van de bestedingen als gevolg van uitstapjes volledig aangesloten bij delandelijke R&T standaard.

Bijlage 1. Landelijke R&T standaard


Eerder verschenen themapublicaties:

Jaargang 1 - 2009

1 Toerisme in de DeltaOntwikkeling 2004 - 2008

2 Reizen op grote voet 2008De carbon footprint van vakanties van Nederlanders in 2008 en de ontwikkeling sinds 2002

Eind 19e eeuw werd vrije tijd door de werkenden opgevat als resttijd. Vrije tijd wasbelangrijk voor mensen, maar pas ver nadat zij voorzien waren van baan en inko-men. Steeds duidelijker is dat vrije tijd meer is geworden dan dat. Men wordtsteeds veeleisender ten aanzien van de invulling van de vrije tijd, is bereid daar-voor verder te reizen én vooral ook veel geld te besteden. Het aanbod van moge-lijkheden om de vrije tijd mee in te vullen is in de afgelopen jaren dan ook enormtoegenomen en de economische betekenis is evenredig meegegroeid. De uitgavenvan Nederlanders aan vrije tijd bedragen jaarlijks tientallen miljarden euro's enzijn daardoor een belangrijke bron van werkgelegenheid.

Deze themapublicatie "Vrijetijdsbesteding in de Delta" van het Kenniscentrum(Kust)toerisme biedt u inzicht in de tijdbesteding van Nederlanders, zoomt dan verder in op de besteding van hun vrije tijd en strijkt dan neer in de Delta om in tegaan op uitstapjes in de regio en uitstapjes van mensen uit de regio.

Dit is een uitgave van het Kenniscentrum (Kust)toerisme en wordt mede mogelijkgemaakt door een bijdrage van Pieken in de Delta Zuidwest-Nederland. Met ditrapport wordt een bijdrage geleverd aan de kennis over de ontwikkelingen in detoeristische en vrijetijdssector in Zuidwest-Nederland.

KENNISCENTRUM(KUST)TOERISME

Kenniscentrum (Kust)toerisme

NHTV Breda

Postbus 3917

4800 DX Breda

T (076) 533 20 67

E [email protected]

www.kenniscentrumtoerisme.nl

Hogeschool Zeeland

Postbus 364

4380 AJ Vlissingen

T (0118) 489 756

E [email protected]

www.kenniscentrumtoerisme.nl

Deze publicatie is medemogelijk gemaakt door eenbijdrage van Pieken in deDelta Zuidwest-Nederland

Themarapport Vrijetijdsbesteding in de Delta

Documents

Transcript of Themarapport Vrijetijdsbesteding in de Delta