ThemabijeenkomstPolitiekeIntegriteit

GemeenteHeerhugowaard25september2018

• Interactieveintroductierondomintegriteit

• Quiz

• Casuïstiekbesprekeninsubgroepen

• Plenaireterugkoppeling– ruimtevooreigencasuistiek

• Verderwerkenaanintegriteit- vooruitblik

Programma

Ikzweerofikbeloof…

Ikzweerofikbeloof…

• "Ikzweer(verklaar)datik,omtotlidvanderaadbenoemdteworden,rechtstreeksnochmiddellijk,onderwelkenaamofwelkvoorwendselook,enigegiftofgunsthebgegevenofbeloofd.• Ikzweer(verklaarenbeloof)datik,omietsinditambttedoenoftelaten,rechtstreeksnochmiddellijkeniggeschenkofenigebeloftehebaangenomenofzalaannemen.• Ikzweer(beloof)datikgetrouwzalzijnaandeGrondwet,datikdewettenzalnakomenendatikmijnplichtenalslidvanderaadnaareerengewetenzalvervullen.• ZowaarlijkhelpemijGodAlmachtig!"• (Datverklaarenbeloofik!")

Stelling...

“DeNederlandseoverheidfunctioneertzeerinteger”

DestaatvanintegriteitinNederland

• Belangenverstrengelingenhetteweinigvoorkomenvandeschijn;(Letookop:oneigenlijkerolopvatting)

• Lekkenvaninformatie;

• Bonnetjes/Ongewensteomgangsvormen

Top3vanmeestvoorkomendeschendingen

Werkenaanintegriteit– demijlpalen

• Vankaraktereigenschapnaarintegerhandelen..

• Vanadhocaandachtvoorintegriteitnaarhetbouwenaaneenwerkendintegriteitsysteem..

• Aandachtvoorzowelregelsenhandhavingalsmoreleaspectenvanhetpolitiekeambt

Werkenaanintegriteit– deschaduwkanten

• Morelepaniek

• Verkrampingenintegritisme

• Politiekuitnutten vanintegriteit

n

Wat denkt u

Quiz

Vraag1

Welkevandevolgendefunctieszijnverenigbaarmethetraadslidmaatschap?

a) Buitengewoonambtenaarvandeburgerlijkestandb) Vrijwilligebrandweerman/vrouwc) Gedeputeerded) LidvandeRaadvanStatee) LidvandeTweedeKamer

Vraag1

Artikel13 – Gemeentewet1.Eenlidvanderaadisniettevens:

• a.minister;• b.staatssecretaris;• c.lidvandeRaadvanState;• d.lidvandeAlgemeneRekenkamer;• e.Nationaleombudsman;• f.substituut-ombudsmanalsbedoeldinartikel9,

eerstelid,vandeWetNationaleombudsman;• g.commissarisvandeKoning;• h.gedeputeerde;• i.secretarisvandeprovincie;• j.griffiervandeprovincie;• k.burgemeester;• l.wethouder;• m.lidvanderekenkamer;• n.ombudsmanoflidvandeombudscommissie als

bedoeldinartikel81p,eerstelid;• o.ambtenaar,doorofvanwegehetgemeentebestuur

aangesteldofdaaraanondergeschikt.

2.Inafwijkingvanheteerstelid,aanhefenonderl,kaneenlidvanderaadtevenswethouderzijnvandegemeentewaarhijlidvanderaadisgedurendehettijdvakdat:(…)

3.Inafwijkingvanheteerstelid,aanhefenondero,kaneenlidvanderaadtevenszijn:

• a.ambtenaarvandeburgerlijkestand;• b.vrijwilligerofanderpersoondieuithoofde

vaneenwettelijkeverplichtingnietbijwijzevanberoephulpdienstenverricht;

• c.ambtenaarwerkzaamvooreenschoolvooropenbaaronderwijs

Vraag2

Welkevandevolgendestelling(en)is/zijnjuist?

Eengemeenteraadslidmag:a) bestuurderzijnvaneengesubsidieerdeinstellingb) meteeneigenbedrijfcateringdienstenleverenaandegemeentec) eenburgeradviserenineeneenjuridischconflictmetdegemeente

Vraag2

Artikel15 – Gemeentewet:1.Eenlidvanderaadmagniet:

• a.alsadvocaatofadviseuringeschillenwerkzaamzijntenbehoevevandegemeenteofhetgemeentebestuurdanweltenbehoevevandewederpartijvandegemeenteofhetgemeentebestuur;

• b.alsgemachtigdeingeschillenwerkzaamzijntenbehoevevandewederpartijvandegemeenteofhetgemeentebestuur;

• c.alsvertegenwoordigerofadviseurwerkzaamzijntenbehoevevanderdentothetmetdegemeenteaangaanvan:• 1e.overeenkomstenalsbedoeldinonderdeeld;• 2e.overeenkomstentothetleverenvanonroerendezakenaandegemeente;

• d.rechtstreeksofmiddellijkeenovereenkomstaangaanbetreffende:• 1e.hetaannemenvanwerktenbehoevevandegemeente;• 2e.hetbuitendienstbetrekkingtegenbeloningverrichtenvanwerkzaamhedentenbehoevevandegemeente;

• 3e.hetleverenvanroerendezakenandersdanomnietaandegemeente;• 4e.hetverhurenvanroerendezakenaandegemeente;• 5e.hetverwervenvanbetwistevorderingentenlastevandegemeente;• 6e.hetvandegemeenteonderhandsverwervenvanonroerendezakenofbeperkterechtenwaaraandezezijnonderworpen;

• 7e.hetonderhandshurenofpachtenvandegemeente.

2.Vanheteerstelid,aanhefenonderd,kunnengedeputeerdestatenontheffingverlenen.

Welkevandevolgendestellingenis/zijnjuist?

a) Dewetgeververbiedtmeestemmenovereenkwestiealsjebelanghebbendbent.

b) Dewetgevereistdatjejeonbetaaldenevenfunctiesbijhetaantredenopenbaarmaakt.

c) Alsjeraadslidwordt,moetjejebetaaldenevenfunctiesneerleggen.

Vraag3

Artikel2.4– Algemenewetbestuursrecht:1. Hetbestuursorgaanvervultzijntaakzondervooringenomenheid.2. Hetbestuursorgaanwaaktertegendattothetbestuursorgaanbehorendeofdaarvoorwerkzame

personendieeenpersoonlijkbelangbijeenbesluithebben,debesluitvormingbeïnvloeden.

Artikel28– Gemeentewet:Eenlidvanderaadneemtnietdeelaandestemmingover:

a.eenaangelegenheiddiehemrechtstreeksofmiddellijkpersoonlijkaangaatofwaarbijhijalsvertegenwoordigerisbetrokken;b.devaststellingofgoedkeuringderrekeningvaneenlichaamwaaraanhijrekenplichtigisoftotwelksbestuurhijbehoort.

Artikel12– Gemeentewet:1. Deledenvanderaadmakenopenbaarwelkeanderefunctiesdanhetlidmaatschapvanderaadzij

vervullen.2. Openbaarmakinggeschiedtdoorterinzageleggingvaneenopgavevandeinheteerstelidbedoelde

functiesophetgemeentehuis.

Casesmetbetrekkingtot:1. schending2. zorgvuldigomgaanmeteenvermoedensvanschending3. kwaliteitvandebesluitvorming(zoalsinuwgeval:

raadsbesluiten);4. Omgangsvormen

Aandeslagmetcasuïstiek

1. Deraadneemt haarbesluitenzonder‘vooringenomenheid’;

2. Indieneenraadslideen’persoonlijkbelang’heeftstemtdezenietmee;

3. Dewetgeververbiedthethebbenvanbepaaldefuncties(onverenigbarefuncties)enhetuitvoerenvanbepaaldehandelingennaasthetraadslidmaatschap;

4. Dewetgevereistvanstatenledendatzijallefunctiesopenbaarmakendiezijvervullennaasthetraadsidmaatschap.

(Schijnvan)belangenverstrengeling(1)

• Maatschappelijkgeworteldzijn?Ja!Persoonlijkbelangjeweginglatenbeïnvloeden?Nee.• Persoonlijkbelang: nietalleeneigengewinoffinancieelvoordeel(dus:wordiker(financieel)betervan?),maargaatook overfamilierelaties,bestuurslidmaatschapgesubsidieerdeinstellingetc.• Nietalleenmoetjegeenbelangenverstrengelen,jemoetookactiefdeschijnvermijdenwaarjeditkunt.• Enditgeldtvoorhetheleprocesvanbesluitvorming,dusnietalleenbijdestemming.

(Schijnvan)belangenverstrengeling(2)

Belangenverstrengelingendeschijnervanwordenvaakverward.Beidemoetjevermijden,maarerzijnverschillen:

• groteschendingvs.kleineschending• vaakook:bewustvs.perongeluk• zuiverheidvanbesluitvormingvs.geloofwaardigheidpolitiek

• Bijtwijfelnietstemmen…..Neebijtwijfelgoednadenken...

(Schijnvan)belangenverstrengeling(3)

• beschermingvanindividuelepoliticiénvandegeloofwaardigheidvandepolitiek.

• schriftelijkeafsprakentussenraadsledenenburgemeester,opvrijwilligebasisentochstevig(commitment:individueleondertekening).

Afsprakenmbt nalevingvandecode

• Burgemeesterisdehoedervandebestuurlijkeintegriteit,:maarhij/zijkanhetnietalleen!

• Rollenenprocessen:wiedoetwatwanneer?(raadslid,griffier,burgemeester,fractievoorzitter,fractievoorzittersoverleg,gemeenteraad

Afsprakenmbt nalevingvandecode

1. Onpartijdigehandhaving

2. Terughoudendmetpubliciteit

3. Zorgvuldigheidtegenoverdevermeendeschenderenmelder

Basisprincipesbijnalevingvandecode

• Alsraadslidweegjezorgvuldigallerelevanteargumenten,d.w.z.derechtenenbelangenvanalle betrokkenen.

Daarinweegjemee:partijbeginselen,verkiezingsprogramma,evt.Afsprakenuitcoalitieprogramma.

Deburgerheefterrechtopdathij/zijnietalleenweetwatjestemtmaarookwatdeoverwegingendaarvoorzijn.

Kwaliteitvandebesluitvorming

• Hebrespectvoorhetambt

• Voereeninhoudelijkdebat– ipv opdeman/vrouwspelen

• Voerhetdebatinderaadszaalennietopsocial media

• Bedenk:watzijndetransitiekostenvaneenslechtesfeerinderaad?

Onderlingeomgang

Bescherming vanhetgemeenteraadsledenvia3‘sporen’:Spoor1= tegengaanvandemeestvoorkomendeschendingen;Spoor2= zorgvuldigomgaanmetvermoedensvanschendingendooranderen;Spoor3= versterkenvandekwaliteitvandebesluitvorming(zoalsinuwgeval:

raadsbesluiten).

Aanhetwerkmetintegriteit– eenwerkendintegriteitsysteem

• Gedragscodeisoporde– meermaatwerk?

• Gentleagreementiser– ondertekenen?Ennaleven

• Samenwerkenaankwalitatiefgoedebesluitvorming?

• Sowieso:bespreekmetelkaarvraagstukken,dilemma’s– maakintegriteitonderdeelvanuwdagelijkswerkopeenpositievemanier.

Voordekomendetijd…