TF Buitenmuren

BuitenmurenGezonde en milieuverantwoorde woningen

p. 1

Juli 2008

TECHNISCHE FICHE

Inleiding

Een duurzaam gebouw ontwerpen is niet eenvoudig en begint met een juiste keuze van materialen. Dekeuze van de muuropbouw is afhankelijk van de gekozen constructiemethoden (houtskeletbouw,dragende muren in metselwerk…), de beoogde afwerking, de gewenste isolatiewaarde, akoestischevereisten…

Deze fiche beschrijft ten eerste verschillende mogelijke muuropbouwen voor nieuwbouw en ten tweedeverschillende manieren om bestaande muren te isoleren bij een verbouwing of renovatie.Elk type opbouw wordt geïllustreerd met ten minste één (ideale) bio-ecologische & opbouw. In debijhorende tekst worden alternatieven beschreven.Bij de materiaalkeuze worden telkens drie of vier keuzemogelijkheden gegeven, die gebaseerd zijn ophet VIBE-manifest.

Wil je milieubewust materialen kiezen? Gebruik dan de door ons opgesomde materialen uit keuzeklasse1, 2 of 3.

á Zie: www.vibe.be

Een aantal bio-ecologische & materialen zijn duurder dan de klassieke materialen. Kiezen voor eenbio-ecologisch materiaal doe je niet omwille van de kostprijs maar omwille van de voordelen op het vlakvan milieu en gezondheid. De prijzen die opgegeven zijn bij iedere opbouw zijn richtprijzen voor hetmateriaal geleverd en geplaatst door een aannemer. Indien jullie bepaalde werken zelf kunnen uitvoerenverminderen deze prijzen gevoelig. Werkuren wegen immers door in de totale kostprijs. Eenheidsprijzenvariëren naargelang de grootte en de moeilijkheidsgraad van de werken. Om exacte prijzen te kennenvoor uitvoering van concrete werken moeten aannemers aangeschreven worden voor het opmaken vaneen prijsofferte.

á Zie technische fiche: ‘Isolatie’ voor prijzen van isolatiematerialen

www.vibe.be>downloads>technische documentatie

Woorden aangeduid met het symbool & zijn terug te vinden in de verklarende woordenlijst

á Zie: www.vibe.be>downloads>technische documentatie


p. 2

Juli 2008

1.Nieuwbouw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

1.1 Houtskeletbouw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

1.1.1. Troeven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

1.1.2. Brandweerstand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

1.1.3. Geluidsisolatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

1.1.4. Soorten houtbouw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

1.1.5. Hout zonder preventieve chemische verduurzaming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

1.1.6. Opbouw van een houtskeletbouwmuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

I) Houtskeletbouw met houten gevelbeplanking of steenachtigegevelbekleding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

II) Houtskeletbouw met gevelmetselwerk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

III) Houtskeletbouw met gevelbepleistering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

1.2 Strobalen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

1.3 Dragende muren uit leemsteen, kalkzandsteen of baksteen . . . . . . . . . 20

2.Verbouwing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

2.1 Isolatie van een enkelvoudige bakstenen muur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

2.1.1. Isolatie aan de binnenzijde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

I) Isolatie aan de binnenzijde en een beplating als afwerking . . . . . . . . . . . . 26

II) Isolatie aan de binnenzijde met een bepleisterde houtvezelplaat . . . . . . . . 27

2.1.2. Isolatie aan de buitenzijde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

I ) Isolatie aan de buitenzijde met een bepleisterde houtvezelplaat . . . . . . . . 28

II) Isolatie aan de buitenzijde en een houten gevelbekleding als afwerking . . 29

III) Isolatie aan de buitenzijde en een gevelsteen als afwerking . . . . . . . . . . . . 30

2.2 Isolatie van een bestaande spouwmuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

2.2.1. Isolatie in de spouw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

2.2.2. Isolatie aan de binnenzijde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

I) Isolatie aan de binnenzijde en een beplating als afwerking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

II) Isolatie aan de binnenzijde met een bepleisterde houtvezelplaat . . . . . . . . . . . . . . . 35

Colofon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

TECHNISCHE FICHE


p. 3

Juli 2008

1. Nieuwbouw

Er zijn verschillende mogelijkheden om een muurop te bouwen. De eerste keuze van VIBE gaat uitnaar hout(skelet)bouwmuren, strobalenmuren enmuren uit stroleem. De tweede keuze gaat uitnaar dragende muren uit leemstenen,kalkzandstenen of geperforeerde baksteen.Om een laagenergiegebouw te verkrijgen moetenbuitenmuren een U-waarde van 0.3 W/m²Khebben. Alle hieronder beschreven tekeningengaan uit van deze U-waarde en dus eenisolatiedikte van minstens 12 à 14 cm. Het isnatuurlijk mogelijk (maar vanuit energetischstandpunt niet aan te raden) om kleinereisolatiediktes toe te passen.

1.1 Houtskeletbouw

1.1.1. TroevenHout is een gezond en aangenaam materiaal datvochtregulerend werkt.Het is een hernieuwbare grondstof en isvoldoende voorradig. Het wereldbosareaal kanmits een goed bosbeheer in stand gehoudenworden.Als hout niet chemisch behandeld wordt, is hetbiologisch afbreekbaar en ontstaat er een geslotenkringloop (van balk, tot plank, tot fineer, totmultiplex, tot compost).Het vervaardigen van houten producten vraagtmeestal minder energie dan de productie van veleandere materialen.Hout slaat CO

2 op tijdens zijn hele leven en

gebruik. Dit is positief voor de vermindering vanhet broeikaseffect.Hout kan je gemakkelijk transporteren enverwerken en gebruiken in doe-het-zelf-toepassingen.De wanden van een houtconstructie kunnen veelgemakkelijker een veel hogere isolatiewaardebereiken dan een stenen spouwmuur of een vollebakstenen muur, aangezien de structuur zelf metisolatie gevuld wordt en hout op zich ook eenbetere warmteweerstand heeft dan ‘koude’materialen zoals baksteen, kalkzandsteen enz.

1.1.2. BrandweerstandEen van de argumenten die regelmatig naar voorgeschoven worden tegen houtskeletbouw is degeringe brandweerstand. Gebouwen, opgetrokkenvolgens het houtskeletbouwprincipe, zouden eenlagere brandweerstand hebben. Hout is echterzeer moeilijk ontvlambaar, het smelt en buigt niet,blijft bij brand zeer lang stabiel en heeft eenbrandvertragende werking.

á Zie technische fiche ‘Brandveiligheid’:

www.vibe.be>downloads>jeugdlokalen

1.1.3. GeluidsisolatieHoutskeletbouwmuren zouden het geluid slechtisoleren. Niets is minder waar. Een goedopgebouwde houtskeletbouwmuur kan tippen aaneen klassieke spouwmuur:

• Houtskeletbouwmuur: 45 à 55 dB*• Spouwmuur (11-5-11 cm) met ankers: 50 dB*• Ankerloze spouwmuur (15-4-15): 55 dB*• Ankerloze spouwmuur met kalkzandsteen (15-

5-15): 68 dB*

*: Hoe hoger de Rw-waarde, hoe beter de geluidsisolatie

van het materiaal of de constructie.

á Zie technische fiche ‘Geluidsisolatie’:

www.vibe.be>downloads>technische

documentatie

1.1.4. Soorten houtbouwIn de houtskeletbouw bestaan constructies meteen ‘zwaar geraamte’ en met een ‘licht geraamte’.

Zwaar geraamteHet zware geraamte (paal-en-balk-methode)bestaat uit zware houtsecties waarbij soms gebruikwordt gemaakt van samengestelde houtsecties(gelamelleerde balken).

Grote bouwwerken, zoals sporthallen,industriepanden en voor alle soorten gebouwenwaarin de draagelementen een grote spanwijdtemoeten overbruggen, maken vaak gebruik vandeze constructiemethode.

TECHNISCHE FICHE


p. 4

Juli 2008

buitenzijde van het skelet wordt afgewerkt meteen water- en winddichte dampopen houtvezelplaat.Drie gouden regels voor een goede opbouw vaneen dragende buitenwand in houtskeletbouw metniet verduurzaamd hout:1. gebruik enkel spintvrij hout van kernhout-

bomen dat al een houtvochtgehalte lager dan20% heeft,

2. zorg dat het houtvochtgehalte nooit hoger dan20% is door een goede dwarsdoorsnede van dewanden. Reken dit na met de Glaser-methodeof Match-methode &.

3. een goede isolatiewaarde van een houtskelet-bouwwand bekom je als aan de binnenzijde eengoede luchtdichte laag wordt aangebracht enaan de buitenzijde een sluitend wind- enwaterscherm. Deze opbouw zorgt er ook voordat insecten geen toegang hebben tot hetdragend hout in het skelet.

1.1.6. Opbouw van een houtskeletbouwmuurAan de buitenzijde kan een houtskeletbouwafgewerkt worden met bijvoorbeeld een houtengevelbeplanking, gevelmetselwerk of bepleistering.Hieronder vindt u een overzicht van driemogelijke opbouwen.

á Zie boek: ‘Duurzaam zonder verduurzaming;

deel 1: alle toepassingen, en deel 2: Laag-

energiewoningen in bio-ecologische

houtskeletbouw, VIBE, 2005’ voor

duurzaam houtgebruik zonder preventieve

chemische behandeling

Licht geraamteHet lichte geraamte (houtskeletbouw of HSB)bestaat uit een stijlwerk met een onder- enbovenregel en eventueel een koppelregel. Deafstand tussen de stijlen is meestal 40 of 60 cm.Tussen de stijlen wordt isolatiemateriaalaangebracht.

1.1.5. Hout zonder preventieve chemischeverduurzamingDe bio-ecologische & houtskeletbouw werkt metonbehandeld hout: hout zonder chemischeimpregnering.Om chemische verduurzaming te vermijden moetde constructie aan bepaalde voorwaardenvoldoen. De hoofdvoorwaarde is dat het meestdampdichte materiaal aan de (warme) binnen-zijde komt en dat de buitenzijde dampopen & is.Dit om condensatie in de constructie te voor-komen; eventueel vocht zal dan immers naarbuiten toe verspreiden. Deze constructie is hetomgekeerde van wat de meeste houtskelet-bouwers vandaag in ons land toepassen. Volgensde bio-ecologische goede praktijk wordt de damp-dichte uitstijvingsplaat (of het dampremmendmembraam) aan de binnenzijde geplaatst. De

Gelamelleerde dragende spanten in het HIMM, architect Alexis Versele

TECHNISCHE FICHE

Als een houtsoort met duurzaamheidsklasse I, II of III wordt

gebruikt, is preventieve chemische verduurzaming overbodig.


p. 5

Juli 2008

I Houtskeletbouw met houten gevelbeplanking of steenachtige gevelbekleding

Eigenschappen van de getekende muuropbouw:

1 U-waarde 0,22 W/m²K (met een isolatiemateriaal met een lambdawaarde & van

0,040 W/mK en een constructie zonder koudebruggen &)

2 Geluidsisolatie R (luchtgeluid) 45 dB

3 Brandklasse geheel F 30-B (volgens DIN 4102-2) (bron: isofloc)

4 Brandweerstand binnenafwerking A0 (volgens NBN EN ISO 1182)RF 30

5 Brandweerstand buitenafwerking A3 (volgens NBN EN ISO 1182)

6 Prijs van totale muuropbouw (*) Gemiddeld 192 euro/m² (afhankelijk van het isolatiemateriaal…)

(*) de opgegeven prijzen zijn richtprijzen voor het materiaal geleverd en geplaatst door een aannemer. Indien jullie bepaalde werken zelf uitvoeren zijn

de prijzen uiteraard beduidend lager.

1. Wil je de thermische isolatiewaardeverbeteren, gebruik dan meer isolatie of eenisolatiemateriaal met een beterelambdawaarde &.

2. Wil je de geluidsisolatiewaarde verhogen,gebruik dan een keramische of leiengevelbekleding (+ 2 tot 6 dB), bepleistering(+ 10 dB), een dikkere houtvezelplaat,meer isolatie, metal stud i.p.v. houten latten(+ 2 dB), veerprofielen, tweegipsvezelplaten (+ 2 dB) of een isolerendebinnenafwerking (+ 13dB).

4. Wil je de brandweerstand van debinnenafwerking verhogen, gebruik danmeerdere gipsvezelplaten als

binnenafwerking.5. Wil je de brandweerstand van de buiten-

afwerking verhogen, gebruik dan eenmateriaal dat behoort tot klasse A2 (niet-ontvlambaar) of A1 (niet brandbaar)(volgens NBN EN ISO 1182)

6. Wil je de prijs drukken, gebruik dan eengoedkoper – maar dampopen &-isolatiemateriaal (zie fiche isolatie), eengoedkopere – maar dampopen & -winddichting & of minder isolatie (af teraden).

TECHNISCHE FICHE


p. 6

Juli 2008





3 Brandweerstand geheel F 30 (bron: Pavatex)

4 Brandweerstand binnenafwerking A0 (volgens NBN EN ISO 1182)F30 (2 cm leem)


6 Prijs van totale muuropbouw (*) Gemiddeld 209 euro/m² (afhankelijk van het isolatiemateriaal...)




2. Wil je de geluidsisolatiewaarde verhogen,gebruik dan een keramische of leiengevelbekleding (+ 2 tot 6 dB), bepleistering(+ 10 dB), een dikkere houtvezelplaat,meer isolatie of een isolerendebinnenafwerking (+ 13dB).

4. Wil je de brandweerstand van debinnenafwerking verhogen, pas danmeerdere gipsvezelplaten toe i.p.v.leemstuc.

5. Wil je de brandweerstand van debuitenafwerking verhogen, gebruik dan eenmateriaal dat behoort tot klasse A1 (niet-ontvlambaar) of A0 (niet brandbaar)(volgens NBN EN ISO 1182)

6. Wil je de prijs drukken, gebruik dan eengoedkoper –maar dampopen& –isolatiemateriaal (zie fiche isolatie), eengoedkopere –maar dampopen &-winddichting &, of minder isolatie (af teraden).

á Zie: Aansluiting HSB-muur op schuin dak

á Zie: Aansluiting HSB-muur op plat dak

á Zie: Aansluiting HSB-muur op

verdiepingsvloer

á Zie: Aansluiting HSB-muur op verluchte

kruipkelder

á Zie: Aansluiting HSB-muur op vloer op

volle grond

TECHNISCHE FICHE


p. 7

Juli 2008

MaterialenHouten gevelbeplanking

Brandweerstand:

Algemeen wordt aanvaard dat hout tot de

brandreactieklasse A3 behoort. Een houten

gevelbekleding kan volgens de Belgische norm dus

enkel op de benedenverdieping gebruikt worden.

Op de andere verdiepingen moet de gevelbekleding

tot klasse A2 behoren.

Eerste keuze: houten gevelbekleding met hetnatureplus-label & (nog niet beschikbaar op01/03/07)

á Zie: www.natureplus.org>produkte

Tweede keuze: streekeigen onbehandeld houtmet het FSC-label &Het houtoppervlak van een niet behandeldegevelbekleding zal mettertijd verweren enverkleuren. De natuurlijke vergrijzing kanafgeremd worden door het hout af te werkenmet een beits met pigment of met kookverf.Een dekkende en damopen afwerking vraagtechter de nodige controle en onderhoud.

á Zie databank: www.vibe.be> adressen en

producten

á Zie databank: http://fsc.wwf.be>Zoeken

op toepassing>gevelbeplanking

Derde keuze: thermisch gemodificeerd houtmet het FSC-label of tropisch hout met hetFSC-label

á Zie databank: www.vibe.be> adressen en

producten

á Zie databank: http://fsc.wwf.be>Zoeken

op toepassing>gevelbeplanking

Tips

Voorzie een geventileerde spouw doormiddel van een lattenwerk achter degevelbekleding:• de verluchtingsspouw is minstens 2,5 à 3

cm breed,• plaats het regelwerk dwars op de

richting van de gevelbeplanking,• bij horizontale gevelbeplanking heb je

slechts één verticaal lattenwerk nodig,terwijl je bij verticale gevelbekledingeen dubbel lattenwerk nodig hebt,

• voorzie de nodige verluchtingsspletenboven- en onderaan (vuistregel: detotale hoeveelheid ventilatieopeningbedraagt ongeveer 0,2% van hetgeveloppervlak),

• de ventilatieopeningen kan je best meteen insectengaas afsluiten,Voorzie een constructieve beschermingdoor een dakoversteek van 1 à 1,5 m,Voorkom opspattend vocht doorbijvoorbeeld een sokkel van ongeveer 30cm boven het maaiveld te voorzien,

á Zie boek: Duurzaam zonder

verduurzaming; deel 1: alle

toepassingen’, VIBE, 2005

Hout met duurzaamheidsklasse I, II of III is geschikt voor

gevelbeplanking. Indien er voldoende rekening gehouden wordt met

verluchting en bescherming, kunnen sommige minder duurzame

(klasse IV) houtsoorten ook in aanmerking komen.

KSA-VKSJ Zele en VP Marsupilami, architect: Bart Van Lokeren

TECHNISCHE FICHE


p. 8

Juli 2008

Steenachtige gevelbekleding









Eerste keuze: gevelbekleding met hetnatureplus-label &

Tweede keuze: natuursteen leien(NIBE-klasse 2c)

Derde keuze: keramische tegels(NIBE-klasse 3b)

Alternatief: vezelcementplatenDeze zijn volgens VIBE niet echtbio-ecologisch & maar wel aanvaardbaar(NIBE-klasse 3b).

keramische tegels - architect evr-Architecten

TECHNISCHE FICHE


p. 9

Juli 2008

Wind- en waterdichting

zaagsel worden tot fijne houtvezels vermalen,kortstondig verhit en met eigen hars tot platengeperst.Deze dampopen & platen maken het mogelijkmet onbehandeld hout te werken.

Derde keuze: dampopen winddichtingsfolie &Opgelet. Dit is niet de klassieke onderdakfolie(zie ‘af te raden’)!Deze dampopen folies & maken het gebruikvan onbehandeld hout mogelijk.

Alternatief: vezelcementplaatDeze platen zijn redelijk dampdoorlatend(µ= 90, µd= 0.27m), maar garanderen geenvolledige waterdichting &. Een vezelcement-plaat als wind- en waterdichting & van murenkan wel gecombineerd worden met onbe-handeld hout, in tegenstelling tot bij daken.Een vezelcementplaat kan je samen metisolatie uit nagroeibare grondstoffen gebruiken.

Af te raden: microgeperforeerdeonderdakfolies, aangezien zij niet dampopen& en niet echt waterdicht zijn.

Eerste keuze: halfzachte isolerendehoutvezelplaat met het natureplus-label,bijvoorbeeld ‘HOMATHERM UD protect’ vanHOMATHERM GmbH, ‘Gutex Multiplex-top’van GUTEX, ‘Isolair L’ van Pavatex SA,‘STEICO standard natur’ van Steico AG...

á Zie: www.natureplus.org > produkte

Tweede keuze: halfzachte isolerende hout-vezelplaat met het VIBE-label

á Zie: www.vibe.be>adressen en

producten

Dit zijn de enige platen die waterdichting &en winddichting & kunnen garanderen.Bovendien zijn deze platen dampopen &(µ= 5, µd= 0.11m) en hebben een isolerendewaarde (lambdawaarde & = 0.050 à 0.055W/m²K). Bitumen- of lateximpregnering zor-gen voor de waterdichting & van het materi-aal. Specifieke tand- en groefverbindingen omde platen onderling te verbinden, maken deconstructie water- en winddicht.Ze worden gemaakt uit afvalhout enonbehandeld zaagselafval. Houtafval en

De halfzachte isolerende houtvezelplaat aan de buitenzijde van het skelet zorgt ervoor dat de constructie wind- en waterdicht

is. Zoals hierboven al aangehaald, is deze plaat damopen waardoor condensatie vermeden wordt.

TECHNISCHE FICHE


p. 10

Juli 2008

Constructiehout

maar ook op sociale aspecten.á Zie http://fsc.wwf.be>Zoeken op

toepassing>constructiehout

o Gebruik onbehandeld hout. Hout wordt heelvaak chemisch behandeld tegen aantastingdoor schimmels en insecten. Meestalgebeurt dit door het hout te ‘impregneren’met stoffen die giftig zijn voor die schimmelsen insecten, maar ook voor mensen. Zoalshierboven al aangehaald is het niet nodigom houtverduurzaming toe te passen inhoutskeletbouw.

á Zie: hoofdstuk 1.1

Architect Bruno Deraedt - Als een houtsoort met duurzaamheidsklasse I, II of III wordt gebruikt, is preventieve chemische verduurzaming overbodig.

Eerste keuze: constructiehout met hetnatureplus-label & (enkel op de Duitse marktop 01/03/2007)


Tweede keuze: streekeigen onbehandeld houtmet het FSC-labelo Vanuit bio-ecologisch & perspectief kiezen

we in de eerste plaats voor lokaal of regionaal

beschikbare houtsoorten zoals robinia,eiken, kastanje, douglas.

á Zie databank: www.vibe.be>adressen en

producten

o Je kan best voor hout met het FSC-label

kiezen. FSC betekent Forest Stewardship

Council. Hout met dit label is afkomstig uitbossen die verantwoord beheerd worden.Het wordt gecontroleerd op ecologische,

TECHNISCHE FICHE


p. 11

Juli 2008

Isolatie

Eerste keuze: een isolatiemateriaal (uitnagroeibare of minerale grondstoffen) met hetnatureplus-label &. Aangezien er veelisolatiematerialen met het natureplus-label opde markt zijn, verwijzen we hier door naar dewebsite.


Tweede keuze: een isolatiemateriaal uitnagroeibare grondstoffen.Gebruik in een houtskeletbouwmuur eenisolatiemateriaal dat stijf genoeg is om op zijnplaats te blijven. Stijve platen (uit houtvezel,hennep, papiervlokken of vlas), of ingeblazenpapiervlokken zijn meer geschikt dan dekens(uit vlas of hennep bijvoorbeeld), tenzij jegebruik maakt van extra nageltjes om hetisolatiedeken op zijn plaats te houden inverticale richting.

Derde keuze: een isolatiemateriaal uit minerale

Bron: Gutex

grondstoffen dat een kleine milieukost heeft(NIBE-klasse 1, 2 of 3) en dampopen & is(bijvoorbeeld glaswol, rotswol).


producten

á Zie technische fiche: ‘Isolatie’

www.vibe.be>downloads>jeugdlokalen

Luchtdichting/dampremHet is van groot belang de binnenkant van eengebouw goed luchtdicht af te werken.Om een gebouw luchtdicht te maken bestaantwee mogelijkheden:• dampremmend membraan & met

afgeplakte naden (u moet dan wel nog eenuitstijving aanbrengen: bijvoorbeeld eenOSB-plaat & of een andreaskruis...)

• harde houtvezelplaat of een OSB-plaat &met afgeplakte of gelijmde voegen (dezeplaat kan gelijktijdig als uitstijving dienen)

Eerste keuze: harde houtvezelplaat,dampremmend membraan & of OSB-plaat methet natureplus-label & (nog niet beschikbaarop 01/03/07)


Tweede keuze: harde houtvezelplaat ofdampremmend membraan & uit papier

Derde keuze: een formaldehyde-arme & OSB-plaat & of dampremmend membraan & uitPE &


producten

In de meeste houtskeletbouwen wordt een OSB (Oriented Strand

Board) gebruikt als uitstijving en luchtdichting.

TECHNISCHE FICHE


p. 12

Juli 2008

BinnenafwerkingDe binnenafwerking is o.a. afhankelijk van debrandeisen. Meestal wordt een brandweerstandvan 30 minuten gevraagd. Een gipsvezelplaaten een dubbele OSB-plaat & voldoen hieraan.

Eerste keuze: gipsvezelplaat met hetnatureplus-label & (nog niet beschikbaar op01/03/2007)


Tweede keuze: gipsvezelplaat uit rogips ofnatuurgips (geen fosfogips)

Derde keuze: een dubbele formaldehyde-armeOSB-plaat &


producten

bron Fermacell

TECHNISCHE FICHE


p. 13

Juli 2008

II Houtskeletbouw met gevelmetselwerk

Deze opbouw is, op de gevelafwerking, naidentiek aan de vorige opbouw.


1 U-waarde 0,21 W/m²K (met een isolatiemateriaal met een lambdawaarde &

van 0,040 W/mK en een constructie zonder koudebruggen &)

2 Geluidsisolatie R (luchtgeluid) 51 à 54 dB

3 Brandweerstand geheel F 90-B (volgens DIN 4102-2) (bron: isofloc)





de prijzen uiteraard beduidend lager


2. Wil je de geluidsisolatiewaarde verhogen,gebruik dan een dikkere houtvezelplaat,meer isolatie, metal stud i.p.v. houten latten(+ 2 dB), veerprofielen, 2 gipsvezelplaten(+ 2 dB) of een isolerende binnenafwerking(+ 13dB).

4. Wil je de brandweerstand van debinnenafwerking verhogen, pas danmeerdere gipsvezelplaten alsbinnenafwerking toe.

6. Wil je de prijs drukken, gebruik dan eengoedkoper –maar dampopen & -isolatiemateriaal (zie fiche isolatie), eengoedkopere –maar dampopen &-winddichting &, of minder isolatie (af teraden).

TECHNISCHE FICHE


p. 14

Juli 2008

Materialen

Gevelsteen

Eerste keuze: gevelsteen met het natureplus-label & (nog niet beschikbaar op 01/03/2007)


Tweede keuze: kalkzandsteen

Derde keuze: baksteen

Tip

De spouwhaken mogen door dehoutvezelplaat geschroefd worden opvoorwaarde dat ze sterk afhellend naarbuiten worden gemonteerd en dat ze dannog eens van een drupneus zijn voorzien.

III Houtskeletbouw met gevelbepleistering

Deze opbouw is relatief eenvoudig aangeziende halfzachte houtvezelplaat rechtstreeks tegenhet skelet geplaatst kan worden. Een spouw isdus niet nodig. Op de houtvezelplaten wordt ereen net en een hechtlaag aangebrachtwaartegen rechtstreeks bepleisterd kanworden.

Unger Diffutherm, bron Pavatex

TECHNISCHE FICHE


p. 15

Juli 2008





3 Brandweerstand geheel F 30-B (volgens DIN 4102-2) (bron: isofloc)


5 Brandweerstand buitenafwerking E (volgens EN 13501-1)





2. Wil je de geluidsisolatiewaarde verhogen,gebruik dan een dikkere houtvezelplaat,meer isolatie, metal stud i.p.v. houten latten(+ 2 dB), veerprofielen, tweegipsvezelplaten (+ 2 dB) of een isolerendebinnenafwerking (+ 13dB).

TECHNISCHE FICHE

4. Wil je de brandweerstand verhogen, pas danmeerdere gipsvezelplaten als binnenafwerkingtoe.

6. Wil je de prijs drukken, gebruik dan eengoedkoper –maar dampopen & -isolatiemateriaal (zie fiche isolatie), een anderegevelafwerking, of minder isolatie (af teraden).


p. 16

Juli 2008

Materialen

Houtvezelplaat

Eerste keuze: bepleisterde houtvezelplaat methet natureplus-label & (nog niet beschikbaarop 01/03/2007)


Tweede keuze: bepleisterde houtvezelplaatá Zie databank: www.vibe.be>adressen en

producten

Bepleistering

Eerste keuze: pleister met het natureplus-label& (nog niet beschikbaar op 01/03/2007)


Tweede keuze: traskalk

TECHNISCHE FICHE

Voordelen:• ademend (vanwege het dampopen & karakter

van de halfzachte houtvezelplaat is hetaangewezen om een zeer ademende pleister toete passen),

• elastisch (een houtskelet is immers mindermassief en toch meer onderhevig aan trillingenin de ondergrond of werken van het skeletzelf),

• kan zeer glad en fijn afgewerkt worden watdan weer voordelen biedt in stedelijk milieuomwille van het feit dat er minder vuiligheid inde korrel blijft hangen


p. 17

Juli 2008

1.2 Strobalen

Er bestaan twee soorten strobalenmuren.De zelfdragende muren bestaan vooral uit stro.Het is ook het stro dat het gewicht van het dakdraagt. Dit is de oorspronkelijke en meest purevorm van bouwen met stro. Dit heet de Nebraska-of zelfdragende methode. De balen wordengeplaatst zoals grote bouwblokken en vastgepindin de funderingen.

Architect Herwig Van Soom

TECHNISCHE FICHE

Bij de ‘palen en balken’ methode of structuurbouwwordt het gewicht van het dak gedragen door eenhouten structuur. De balen dienen als isolerendeopvulling tussen de stijlen. In België wordt tot nutoe enkel deze methode toegepast.


p. 18

Juli 2008


1 U-waarde 0,07 W/m²K (met een isolatiemateriaal met een

lambdawaarde & van 0,040 W/mK en een

constructie zonder koudebruggen &)


3 Brandweerstand strobalenwand F90-B2 (ÖNORM B 3800-2 en DIN 4102)

met houten panelen afgewerkt

4 Brandweerstand binnenafwerking A0 (volgens NBN EN ISO 1182)


6 Prijs van totale muuropbouw (*) Gemiddeld 162 euro/m² (afhankelijk van het

isolatiemateriaal...)

(*) de opgegeven prijzen zijn richtprijzen voor het materiaal geleverd en geplaatst door een aannemer. Indien jullie bepaalde werken zelf uitvoeren zijn de

prijzen uiteraard beduidend lager.

Materialen

StroDe meeste balenpersen produceren balen die 45cm breed en 35 cm hoog zijn. De lengte varieertvan 90 cm tot 175 cm.

Tips

• De balen moeten zo dicht en compactmogelijk zijn.

• De balen moeten droog zijn, m.a.w. devochtinhoud van de strobaal mag de 15%niet overschrijden.

• Koop balen uit de buurt indien mogelijk.

BuitenbepleisteringEerste keuze: pleister met het natureplus-label &(nog niet beschikbaar op 01/03/2007)


TECHNISCHE FICHE


p. 19

Juli 2008

BinnenbepleisteringEerste keuze: pleister met het natureplus-label&, bijvoorbeeld Claytec


Tweede keuze: leempleister

Tips

• De eerste laag op het stro wordt met dehand ingewreven of gespoten en is eendunne leemrijke mix. Alle andere lagenbevatten veel fijngehakt stro gemengd onderde pleister om treksterkte te geven en hetscheuren te stoppen. De laatste laag bevatfijner zand om een gladdere afwerking tekrijgen.

• Kant en klare leempleisters zoals die van hetmerk Tierrafino of Claytec zijn samengestelduit bruine leem, zand en strohaksels enhebben een ideale mengverhouding om deverwerkbaarheid te verbeteren.

á Zie keuzefiche bouwmaterialen:

‘binnenpleisters’ www.vibe.be>downloads>

bouwmaterialen

á Zie: Aansluiting strobalemuur op schuin dak

á Zie: Aansluiting strobalemuur op plat dak

á Zie: Aansluiting strobalenmuur op

kruipkelder

á Zie VIBE-publicatie: ‘Inleiding in de

strobalenbouw’

á Zie: www.strobouw.be

Tweede keuze: kalkpleister, traskalkpleister, leemmet kalk

Tips

• Het gebruik van kalk vereist echter welenige kennis van de eigenschappen vankalk.

• Breng het kalkmengsel rechtstreeks op hetgetrimde stro aan. Het is niet nodig om hetstro eerst in ‘pleisterkalk’ of kippendraad inte wikkelen, zoals bij veelcementbepleisterde gebouwen werd gedaanin de Verenigde Staten. Dat is totaaloverbodig en tijdverspilling. Wel kan jeoverwegen om rieten matten te gebruikenals wapening en drager voor de bepleistering.

• Buiten wordt leem minder vaak gebruikt.Een lemen buitenafwerking vergt zeerbeschutte plaatsen en brede dakoversteken.

á Zie keuzefiche bouwmaterialen en

gezondheid: ‘binnenpleisters’

ww.vibe.be>downloads> technische

documentatie

TECHNISCHE FICHE


p. 20

Juli 2008

1.3 Dragende muren uit leemsteen,

kalkzandsteen of baksteen

Ook klassieke spouwmuren kunnen ‘bio-ecologisch’ zijn op voorwaarde dat ze uitgezonde en milieuverantwoorde materialen zijnopgebouwd en dat ze voldoende isoleren.

Materialen

Buitenspouwblad

1. Houten gevelbeplanking: zie 1.1. I)

2. Gevelsteen: zie 1.1.I I)

Isolatiemateriaal bij het gebruik van een




2 Geluidsisolatie R (luchtgeluid) Niet gekend






Eerste keuze: een isolatiemateriaal (uitnagroeibare of minerale grondstoffen) met hetnaturepluslabel &


Tweede keuze: (half)stijve platen uit eenisolatiemateriaal uit nagroeibare grondstoffen,bijvoorbeeld papiervlokken, houtvezel, vlas,hennep.

TECHNISCHE FICHE

houten gevelbeplanking


p. 21

Juli 2008

Derde keuze: een isolatiemateriaal uit mineralegrondstoffen dat een kleine milieukost heeft(NIBE-klasse 1, 2 of 3) en dampopen & is,bijvoorbeeld glaswol, rotswol.

á Zie www.vibe.be>databank>alfabetische lijst

van producten>isolatie


www.v ibe .be>downloads>techn i s che

d o c u m e n t a t i e

Isolatiemateriaal bij het gebruik van eengevelsteen


1 U-waarde 0,27 W/m²K (met een isolatiemateriaal met een

lambdawaarde & van 0,040 W/mK en een

constructie zonder koudebruggen &)




5 Prijs van totale muuropbouw (*) 169 euro/m² (afhankelijk van het isolatiemateriaal...)



In dit geval dient er een hydrofoob (waterafsto-tend) isolatiemateriaal toegepast te worden.Willen we een isolatiemateriaal uit nagroeibaregrondstoffen gebruiken, komen enkel geëxpan-deerde kurkplaten of -korrels in aanmerking.Indien je een ander isolatiemateriaal uit nagroei-bare grondstoffen wil gebruiken, kan je ditafwerken met een houtvezelplaat. (zie 2.1.2 III)

Eerste keuze: een hydrofoob isolatiemateriaal (uitnagroeibare of minerale grondstoffen) met hetnatureplus-label & (nog niet beschikbaarop 01/03/2007).

á Zie: www.natureplus.org>Produkte

Tweede keuze: geëxpandeerde kurkplaten of -korrels

TECHNISCHE FICHE


p. 22

Juli 2008

Tips

Wil je bij het gebruik van kurkplaten spletenvermijden, kan je best twee platen geschranktplaatsen of de platen met sponning gebruiken.

Derde keuze: een isolatiemateriaal uit mineralegrondstoffen dat een kleine milieukost heeft(NIBE-klasse 1, 2 of 3) bijvoorbeeld perliet,glaswol, rotswol.


producten

BinnenspouwbladEerste keuze: stenen met het natureplus-label &,bijvoorbeeld ‘Wienerberger PorothermMauerziegel (Werk Hennersdorf)’ vanWienerberger Ziegelindustrie GmbH.


Tweede keuze: leemsteen

• Leem zorgt voor een regularisatie vantemperatuur en luchtvochtigheid, tweefactoren die bepalend zijn voor een comfortabelgevoel binnen een leefruimte.

• Leemsteen bestaat enkel uit leem en water.Leem kunnen we beschouwen als wereldwijdruim voorradige oppervlaktedelfstof.

• De energie-inhoud van het product behoortmet 183 MJ/FE tot de laagste van allealternatieven volgens NIBE. Het interessanteaan constructies met leemstenen is dat zeeigenlijk alleen uit leem bestaat. Andereproducten komen er nauwelijks aan te pas.

Derde keuze: kalkzandsteen/ silicaatsteen

Bron: Xella, producent van Silka

Bron: Xella, producent van Silka

• Kalkzandsteen zorgt evenzeer voor eenregularisatie van temperatuur en luchtvochtig-heid, echter in mindere mate dan leemsteen.

• Kalkzandsteen bestaat enkel uit water, kalk enzand. Kalk en zand kunnen we beschouwen alswereldwijd ruim voorradige oppervlakte-delfstoffen.

TECHNISCHE FICHE


p. 23

Juli 2008

• De gemiddelde energie-inhoud vankalkzandsteen (ca 300 MJ/FE) is iets hoger dandie van leemsteen.

• Dankzij de sterke vochtweerstand iskalkzandsteen ook geschikt voor funderings-en keldermuren.

Tips

• Gebruik een traskalk- of bastaardmortel omkalkstenen te metselen. CEM I is de meest‘natuurlijke’ cement. Gebruik de kant-en-klare lijmmortel niet; deze kanpolyvinylacetaat bevatten.

• Bij droge weersomstandigheden is hetaangewezen om de stenen te bevochtigenvoor de verwerking.

Vierde keuze: geperforeerde baksteen

• De gemiddelde energie-inhoud van geperfo-reerde baksteen (ca 400 MJ/FE) is een stukhoger dan die van leemsteen en kalkzandsteen.

Vijfde keuze: cellenbeton

Bron: Wienerberger

Bron: Xella, producent van Ytong

• Cellenbeton is niet stevig genoeg is om dingenop te bevestigen.

• Cellenbeton is niet het meest bio-ecologischemateriaal aangezien er aluminiumpoeder encement in verwerkt wordt.

• De energie-inhoud van cellenbeton (ca 350MJ/FE) is iets hoger dan die van kalkzandsteenen lager dan die van geperforeerde baksteen.

• De recyclage van gebruikt cellenbeton is nogniet mogelijk.Vermijd muren van gewapend beton; deze zijnniet dampopen &.

MortelEerste keuze: mortel met het natureplus-label &(nog niet beschikbaar op 01/03/2007)


Tweede keuze: kalk, traskalkKalk en tras zijn vrij van toegevoegde schadelijkestoffen, dampdoorlatend en het ademendvermogen heeft een vochtregulerende werking.Tras op zich verhardt niet door toevoeging vanwater maar in verbinding met hydraulische kalken cement wordt het een uitstekende metsel- ofvoegmortel. Trascement is soepeler dan gewonecement. Net als kalk vergt traskalk of trascementook minder energie in de productiefase dan deconventionele cementsoorten.

Bijkomend voordeel is dat je bij toepassing vankalkmortel de bakstenen kunt hergebruiken. Destenen kunnen bij het afbreken gemakkelijk vanaanhangende mortel worden ontdaan. Op dezewijze gaan baksteen langer mee, waardoor openergiegebruik en kosten wordt bespaard.

Derde keuze: trascement, bastaardmortelEen ‘bastaardmortel’ bestaat uit een mengelingvan kalk of traskalk, cement (CEM I) en zand.Het voordeel van een bastaardmortel is dat hetmetselwerk, zoals bij kalk- of trasmortels, soepeleris dan een cementmortel.

TECHNISCHE FICHE


p. 24

Juli 2008

2. Verbouwing

Hier volgen verschillende mogelijkheden om eenbestaande muur (enkelvoudige muur ofspouwmuur) te isoleren.

2.1 Isolatie van een enkelvoudige

bakstenen muur

Een enkelvoudige bakstenen muur van 29 cmisoleert heel slecht. De U-waarde bedraagt2,23 W/m² K, terwijl de U-waarde van een goedgeïsoleerde muur 0,30 W/m²K bedraagt.Je kunt een aanzienlijke besparing op deverwarmingskosten realiseren door deze niet-geïsoleerde muren te isoleren. Bovendien zal deruimte aangenamer aanvoelen dan bij een niet-geïsoleerde muur aangezien de temperatuur vanhet binnenoppervlak hoger is.

Je kunt een muur aan de binnenzijde of aan debuitenzijde isoleren. Indien je kan kiezen tussenbeide, is het beter om langs de buitenzijde teisoleren. Aan de binnenzijde isoleren is niet altijdaangewezen. Lees aandachtig de voorwaarden!

TECHNISCHE FICHE


p. 25

Juli 2008

2.1.1 Isolatie aan de binnenzijde

Voordelen:• snelle opwarming,• uitzicht aan de buitenkant kan behouden

blijven,• doe-het-zelf mogelijk,• koudebruggen veroorzaakt door

rolluikkasten kunnen gemakkelijkweggewerkt worden,

• een nieuwe leidingenspouw kan ingewerktworden,

Nadelen:• koudebruggen zijn heel moeilijk weg te

werken,• kans op condensatie in de muur,• isolatie moet doorgetrokken worden in

tussenvloeren en tussenmuren, (10x deisolatiedikte aan beide zijden van demuur),

• geen warmteopslag mogelijk,• ruimte verkleint,• de volledige wand komt bij lage

wintertemperaturen in de vorstzone terechtwat het gevaar van vorstschade vergroot(scheurvorming, afschilfering van destenen, breuk van de steen).Vorstbestendige parement metselwerk isdus vereist.

Voorwaarden:

• de muur moet beschermd zijn tegenopstijgend vocht,

• de muur moet regendoorslagdicht zijn,• de bestaande muur moet nagenoeg

luchtdicht zijn, bijvoorbeeld dankzij eenbestaande pleister,

• de binnenzijde van de muur moetgemakkelijk vocht op kunnen nemen,

• enkel de zones die moeilijk vocht opnemen,bvb. beton, worden aan de warme zijde vande isolatie voorzien van een vochtgestuurdedamprem &,

• een dampscherm aan de binnenzijdevermindert de kans op uitdrogen naarbinnen toe en wordt beter niet toegepast,

• koudwaterleidingen die in de isolatieliggen worden vooraf geïsoleerd met eensterk dampremmende isolatie omcondensatie op het koude oppervlak van deleidingen te vermijden,

• elektriciteitsleidingen ingebouwd in deisolatie dienen stevig bevestigd te wordenom te vermijden dat de kabels bij hetaansluiten kunnen bewegen en daardoorkieren in de isolatie kunnen maken,

• de isolatie vult best de volledige ruimtetussen binnenafwerking en buitenmuur omongewenste luchtstromen, windspoeling enbuitenluchtventilatie) te bemoeilijken. Dehoge stromingsweerstand en de kierlozeaansluiting van papiervlokken beperken deinvloed van gebreken,

• de binnenafwerking gebeurt best zoluchtdicht mogelijk, met zo weinigmogelijk doorboringen.

Naargelang het isolatie- en afwerkingsmateriaaldat je wilt gebruiken, zijn er twee soortenopbouwen mogelijk.

TECHNISCHE FICHE


p. 26

Juli 2008

I) Isolatie aan de binnenzijde en een beplating als afwerking







5 Prijs van de na-isolatie +afwerking (*) Gemiddeld 56 euro/m² (afhankelijk van het isolatiemateriaal...)



Materialen

IsolatieHet isolatiemateriaal moet redelijk stijf zijn(platen op basis van papiervlokken, houtvezel,hennep, vlas) of moet tegen de muur gespotenkunnen worden (bijvoorbeeld papiervlokken).

Eerste keuze: een isolatiemateriaal (uitnagroeibare of minerale grondstoffen) met hetnaturepluslabel &. Aangezien er veel isolatie-materialen met het natureplus-label op de marktzijn, verwijzen we hier door naar de website.


Tweede keuze: een isolatiemateriaal uitnagroeibare grondstoffen.

Derde keuze: een isolatiemateriaal uit mineralegrondstoffen dat een kleine milieukost heeft(NIBE-klasse 1, 2 of 3) en dampopen & isbijvoorbeeld glaswol, rotswol.


producten


www.vibe.be>downloads> technische

documentatie

AfwerkingDe binnenafwerking is o.a. afhankelijk van debrandeisen. Meestal wordt een brandweerstandvan 30 minuten gevraagd. Een gipsvezelplaat eneen dubbele OSB-plaat & voldoen hieraan.

Eerste keuze: gipsvezelplaat met het natureplus-label & (nog niet beschikbaar op 01/03/2007)

á Zie: www.natureplus.org> produkte




producten

TECHNISCHE FICHE


p. 27

Juli 2008

II) Isolatie aan de binnenzijde met een bepleisterde houtvezelplaat





3 Brandweerstand binnenafwerking E (volgens EN 13501-1)


5 Prijs van de na-isolatie + afwerking (*) Gemiddeld 71 euro/m² (afhankelijk v/h isolatiemateriaal...)



Materialen

HoutvezelplaatEerste keuze: bepleisterde houtvezelplaat met hetnatureplus-label & bv. ‘Thermowall’ van Gutex


Tweede keuze: harde houtvezelplaatá Zie databank: www.vibe.be>adressen en

producten

BepleisteringEerste keuze: pleister met het natureplus-label &,bijvoorbeeld Claytec



TECHNISCHE FICHE

2.1.2. Isolatie aan de buitenzijde

Voordelen:• koudebruggen worden gemakkelijker

weggewerkt,• warmteopslag is mogelijk,• een damprem aanbrengen aan de

binnenkant is niet noodzakelijk,

Nadelen:• trage opwarming• doe-het-zelf is moeilijk,• (redelijk) duur,• uitzicht aan de buitenkant verandert,• moeilijke aansluiting op ramen,

Indien je aan buitenzijde wil isoleren, kan jenaargelang het beoogde uitzicht kiezen tussen eenbepleisterde houtvezelplaat of isolatie met eenhouten beplanking of gevelsteen.


p. 28

Juli 2008

Materialen

HoutvezelplaatEerste keuze: bepleisterde houtvezelplaat met hetnatureplus-label & (nog niet beschikbaar op 01/03/2007).


Tweede keuze: bepleisterde houtvezelplaatá Zie databank: www.vibe.be>adressen en

producten

BepleisteringEerste keuze: pleister met het natureplus-label &(nog niet beschikbaar op 01/03/2007)


Tweede keuze: traskalk

I) Isolatie aan de buitenzijde met een bepleisterde houtvezelplaat




2 Geluidsisolatie R (luchtgeluid) 53 dB (bron: Gutex)

3 Brandweerstand geheel RF 180


5 Brandweerstand buitenafwerking E (volgens EN 13501-1)

6 Prijs van de na-isolatie + afwerking (*) 70 euro/m² (afhankelijk van het isolatiemateriaal...)



Voordelen:• ademend (vanwege het diffusie-open karakter

van de halfzachte houtvezelplaat is hetaangewezen om een zeer ademende pleister toete passen),

• kan zeer glad en fijn afgewerkt worden watdan weer voordelen biedt in stedelijk milieuomwille van het feit dat er minder vuiligheid inde korrel blijft hangen.

TECHNISCHE FICHE


p. 29

Juli 2008







5 Prijs van de na-isolatie + afwerking (*) Gemiddeld 150 euro/m² (afhankelijk van het isolatiemateriaal...)



II) Isolatie aan de buitenzijde en een houten gevelbekleding als afwerking

Materialen

Isolatiemateriaal

Eerste keuze: een isolatiemateriaal (uitnagroeibare of minerale grondstoffen) met hetnaturepluslabel &. Aangezien er veelisolatiematerialen met het natureplus-label op demarkt zijn, verwijzen we hier door naar dewebsite.


Tweede keuze: (half)stijve platen uit eenisolatiemateriaal uit nagroeibare grondstoffenbijvoorbeeld papiervlokken, houtvezel, hennep ofvlas.

Derde keuze: een isolatiemateriaal uit mineralegrondstoffen dat een kleine milieukost heeft(NIBE-klasse 1, 2 of 3) en dampopen & ?isbijvoorbeeld glaswol, rotswol.


producten



documentatie

Houten gevelbekledingzie 1.1

TECHNISCHE FICHE


p. 30

Juli 2008

III) Isolatie aan de buitenzijde en een gevelsteen als afwerking

Materialen

Gevelsteen

Eerste keuze: gevelsteen met het natureplus-label& (nog niet beschikbaar op 01/03/2007)


Tweede keuze: kalkzandsteen

Derde keuze: baksteen

Mortel

Eerste keuze: mortel met het natureplus-label &(nog niet beschikbaar op 01/03/2007)


TECHNISCHE FICHE

Tweede keuze: kalk, traskalkKalk en tras zijn vrij van toegevoegde schadelijkestoffen, dampdoorlatend en het ademendvermogen ervan heeft dus een vochtregulerendewerking.Tras op zich verhardt niet door toevoeging vanwater maar in verbinding met hydraulische kalken cement wordt het een uitstekende metsel- ofvoegmortel. Trascement is soepeler dan gewonecement. Net als kalk vergt traskalk of trascementook minder productie-energie dan deconventionele cementsoorten.

Derde keuze: trascement, bastaardmortelEen ‘bastaardmortel’ bestaat uit een mengelingvan kalk of traskalk, cement (CEM I) en zand.Het voordeel van een bastaardmortel is dat hetmetselwerk, zoals bij kalk- of trasmortels, soepeleris dan een cementmortel.


p. 31

Juli 2008

Isolatiemateriaal geval 1



van 0.040 W/mK en een constructie zonder koudebruggen &)




5 Prijs van de na-isolatie + afwerking (*) Gemiddeld 96 euro/m² (afhankelijk van het isolatiemateriaal…)



In dit geval dient er een hydrofoob (water-afstotend) isolatiemateriaal toegepast te worden.Willen we een isolatiemateriaal uit nagroeibaregrondstoffen gebruiken, komen enkel geëxpan-deerde kurkplaten of -korrels hier in aanmerking.

Eerste keuze: een isolatiemateriaal (uitnagroeibare of minerale grondstoffen) met hetnatureplus-label & (nog niet beschikbaarop 01/03/2007)


Tweede keuze: geëxpandeerde kurkplaten of -korrels

Tips

Wil je bij het gebruik van kurkplaten spletenvermijden, kan je best twee platen geschranktplaatsen of de platen met sponning gebruiken.

Derde keuze: een isolatiemateriaal uit mineralegrondstoffen dat een kleine milieukost heeft(NIBE-klasse 1, 2 of 3) bijvoorbeeld perliet,glaswol, rotswol.


producten

TECHNISCHE FICHE


p. 32

Juli 2008

Isolatiemateriaal geval 2:







5 Prijs van de na-isolatie + afwerking (*) Gemiddeld 144 euro/m² (afhankelijk van het isolatiemateriaal...)



Eerste keuze: een isolatiemateriaal (uitnagroeibare of minerale grondstoffen) met hetnatureplus-label &. Aangezien er veelisolatiematerialen met het natureplus-label op demarkt zijn, verwijzen we hier door naar dewebsite.


Tweede keuze: (half)stijve platen uit eenisolatiemateriaal uit nagroeibare grondstoffen,bijvoorbeeld papiervlokken, houtvezel, hennep,vlas.

á Zie technische fiche: ‘Isolatie’ voor technische

eigenschappen: www.vibe.be>downloads>

technische documentatie


producten

Derde keuze: een isolatiemateriaal uit mineralegrondstoffen dat een kleine milieukost heeft(NIBE-klasse 1, 2 of 3) en dampopen & ?isbijvoorbeeld glaswol, rotswol.

TECHNISCHE FICHE


p. 33

Juli 2008

2.2 Isolatie van een bestaande

spouwmuur







5 Prijs van de na-isolatie (*) Gemiddeld 25 euro/m² (afhankelijk van het isolatiemateriaal...)



Materialen

Isolatiemateriaal

Eerste keuze: silicaatschuimkorrels die in despouw worden ingeblazen

á Zie technische fiche ‚Isolatie’:


documentatie

2.2.2. Isolatie aan de binnenzijdeNaargelang het isolatie- en afwerkingsmateriaaldat je wilt gebruiken, zijn er twee soortenopbouwen mogelijk.

2.2.1. Isolatie in de spouw

Voordelen• Een naadloze isolatielaag in variabele dikte.• Nauwelijks uitval van isolatiemateriaal.• Eenvoudige oplossing bij moeilijke

bouwomstandigheden.• Vormt zich naadloos rondom alle vormen

van installaties in de spouw.

Nadelen

• (Redelijk) duur.• Geen volledige vulling gegarandeerd als de

spouw niet helemaal vrij is.

TECHNISCHE FICHE


p. 34

Juli 2008

I) Isolatie aan de binnenzijde en een beplating als afwerking







5 Prijs van de na-isolatie +afwerking (*) Gemiddeld 56 euro/m² (afhankelijk van het isolatiemateriaal...)



Materialen

IsolatieHet isolatiemateriaal moet redelijk stijf zijn(bijvoorbeeld platen op basis van papiervlokken,houtvezel, hennep of vlas) of moet tegen de muurgespoten kunnen worden (bijvoorbeeldpapiervlokken).

Eerste keuze: een isolatiemateriaal (uitnagroeibare of minerale grondstoffen) met hetnaturepluslabel &. Aangezien er veel isolatie-materialen met het natureplus-label op de marktzijn, verwijzen we hier door naar de website.


Tweede keuze: (half)stijve platen uit eenisolatiemateriaal uit nagroeibare grondstoffen.

Derde keuze: een isolatiemateriaal uit mineralegrondstoffen dat een kleine milieukost heeft(NIBE-klasse 1, 2 of 3) en dampopen & isbijvoorbeeld glaswol, rotswol.


producten


www.vibe.be>downloads> technische

documentatie

AfwerkingDe binnenafwerking is o.a. afhankelijk van debrandeisen. Meestal wordt een brandweerstandvan 30 minuten gevraagd. Een gipsvezelplaat eneen dubbele OSB-plaat & voldoen hieraan.

Eerste keuze: gipsvezelplaat met het natureplus-label & (nog niet beschikbaar op 01/03/2007)

á Zie www.natureplus.org>produkte




producten

TECHNISCHE FICHE


p. 35

Juli 2008

II) Isolatie aan de binnenzijde met een bepleisterde houtvezelplaat





3 Brandweerstand binnenafwerking E (volgens EN 13501-1)


5 Prijs van de na-isolatie + afwerking (*) Gemiddeld 71 euro/m² (afhankelijk van het isolatiemateriaal…)



Materialen

Houtvezelplaat

Eerste keuze: bepleisterde houtvezelplaat met hetnatureplus-label & (nog niet beschikbaar)


Tweede keuze: harde houtvezelplaatá Zie databank: www.vibe.be>adressen en

producten

Bepleistering

Eerste keuze: pleister met het natureplus-label &,bijvoorbeeld Claytec.

á Zie: www.natureplus.org>Produkte


TECHNISCHE FICHE


p. 36

Juli 2008

Colofon:

Deze technische fiche is een licht herwerkteversie van de technische fiche die werdopgemaakt in het kader van het project ‘duurzamejeugdwerkinfrastructuur’. Een project datfinancieel gesteund werd door de Vlaamseoverheid, Departement Leefmilieu, Natuur enEnergie.

Auteurs:Arch. Sigrid Van LeemputArch. Eva Heuts

VIBE vzwVlaams Instituut voorBio-Ecologisch bouwen en wonennatureplus BelgiumGrotesteenweg 91B - 2600 ANTWERPEN (Berchem)Tel: +32/(0)3/218.10.60Fax: +32/(0)3/[email protected],

[email protected]

www.vibe.be

Verantwoordelijke uitgever• Thomas Lootvoet

Grotesteenweg 912600 Antwerpen

TF Buitenmuren

Documents

Transcript of TF Buitenmuren

Home and Contact€¦ · Web viewHet begane grond vloer diafragma wordt verstijfd, versterkt en verbonden aan alle omringende binnen en buitenmuren. Kern woorden : aardbeving, ‘base

Nl tf%20497z

Nl tf%2010801513%20 %20nl

Nl tf%201097solopol%20nl

Nl tf%20saturnus%20nl

r Recordá 1PS FKFNQMP WFDFT ¤ -PT GBDUPSFT TF QVFEFO … · 2020. 8. 11. · .vmujqmjdbdjÓo 1spqjfebeft recordá r6ob tvnb dpo upept mpt tvnboept jhvbmft tf qvfef dbmdvmbs nfejbouf

Nl tf%20protector%20ned

Nl tf%20kronos%20nl

Nl tf%20snickers%20ss%209770%20nl

~-69, ~ ~, . ~I~ t9.Tf. f(f.:rwatershed.cg.gov.in/meeting/05.11.2015 Second Meeting... · 2017-11-24 · gfll'!iJI

Archeologische begeleiding D Begijnhofkerk te Sint-Truiden Doar.onroerenderfgoed.be/publicaties/ROEV/1286/ROEV1286-001.pdf · met de buitenmuren van het jongste deel van het schip.

DE WAPPER - kvvoo-antwerpen.be jaargang 16-1.pdf · Org.: Jan Vingerhoets, Tf. 03 480 61 01. 25 12 Feb 10 Mar Bezoek aan Antwerpen. Details op Blz. 5 Org.: Mil Leys, Tf. 03 295 40

Nl tf%205841

Nl tf%20x2000%20nl

Verslag II Staat Van de Nederlandse Theatertekst 2014 TF

Fr tf%206203

Ministerieel besluit houdende regels voor het invullen van ......In hoofdrubriek 2 beoordeelt de woningcontroleur de buitenmuren en gemeenschappelijke muren van een gebouw, zowel op

Nl tf%206936

Ficheros Fin de Día - BME Market Data · EQ, MA, LT, TF SECUENCIA 9(15) NÚMERO DE SECUENCIA EQ, MA, LT, TF VALOR X(8) IDENTIFICADOR DEL VALOR EQ, MA, LT, TF MODAL_CONTR X(3) Modalidad

Thriller: Wenn Sex and Crime auf den Euro treffenmarkuswill.com/content/1/Rezensionen/Rezensionen.pdf · DekaLux Deut.TF 65,15 63,63 DekaLux Europa TF 39,60 38,65 DekaLux-Gl.Va.-TF