Testesbescherming CT-Abdomen

Jordy Oudhuizen, RDL S-‐11 Onderzoekssamenvatting 1

Testesbescherming voor mannen tijdens CT-Abdomen

Jordy Oudhuizen

350649, RDL S-11, Ikazia Ziekenhuis

Inleverdatum: 8 maart 2015

Aantal Woorden: 2506

Begeleider Methodiek: Gerard Brekelmans

Begeleider Praktijk: Rieneke van den Hoven

Begeleider Theorie: Erik Jan Verduijn


Inhoudsopgave:

Hoofdstuk 1. Inleiding Pagina 3

§ 1.1 Probleemstelling Pagina 5

§ 1.2 Vraagstelling Pagina 5

§ 1.3 Doelstelling Pagina 5

Hoofdstuk 2. Literatuuronderzoek Pagina 6

Hoofdstuk 3. Praktijkonderzoek Pagina 9

Hoofdstuk 4. Overall conclusie Pagina 11

Hoofdstuk 5. Aanbevelingen Pagina 12

Hoofdstuk 6. Stellingen Pagina 13

Hoofdstuk 7. Nawoord Pagina 14

Hoofdstuk 8. Referenties Pagina 15

Hoofdstuk 9. Bijlagen Pagina 16


Hoofdstuk 1. Inleiding

In de huidige gezondheidszorg is diagnostiek door middel van ioniserende straling een veelgebruikte methode om mogelijke afwijkingen vast te kunnen stellen. De opwekking van deze straling berust op het remstralingsprincipe die wordt gecreëerd in een röntgenbuis, het essentiële onderdeel voor het kunnen maken van radiodiagnostische onderzoeken door middel van CT (Dam, Lip, Weissman, 2003).

De beeldvorming tijdens CT ontstaat door volumetrisch het lichaam of een deel daarvan te scannen. Hoe vaak en wat voor anatomie gescand wordt is afhankelijk van het gebruikte protocol en het scan veld, de scanogram/topogram (Hakkert, Tempelman, Dam, Dol-Jansen, Gemeren, 2010).

In tegenstelling tot conventionele röntgenopnames wordt tijdens een CT-onderzoek beduidend meer ioniserende straling toegediend. Verschillende studies en historische ervaringen laten zien dat straling een schadelijk effect heeft. Door middel van bijvoorbeeld de LNT, Linear no-threshold hypothese (Erenstein, 2014) wordt gewezen naar de inductie van stochastische effecten die kunnen optreden bij lage dosis. Het gevoeligste orgaan voor straling zijn de mannelijke gonaden met een weefselweegfactor van 0,20 voor het totale gewogen risico op stochastische effecten (CZO, 2009). Voornamelijk het spermatogenisch epitheel laat acute stralingsreacties zien. Straling kan niet alleen kankerverwekkend zijn maar kan bij lage dosis (tijdelijke) infertiliteit laten optreden (de Ru, Scheurleer, Welleweerd, Wesselink, 2003). Fabrikant (1972), Hall (1987), en UNSCEAR (1982) laten zien dat bij een enkelvoudige dosis van 0,15 Sv tijdelijke infertiliteit optreedt en bij 3,5 Sv permanente infertiliteit.

Gedurende een CT-abdomen ontvangen de mannelijke gonaden dosis door onderzoek. Verschillende soorten loodafscherming kunnen worden toepast om mogelijke stralingsgebonden risico’s voor de gonaden te verminderen, wat echter niet het geval is in het Ikazia ziekenhuis tijdens CT-abdomen onderzoek1. Een RLD, radiodiagnostisch laborant, is verantwoordelijk voor het toepassen van deze dosisreducerende middelen2. De standaard waar een RDL naar werkt

is het ALARA, As Low As Reasonably Achievable (Hiniker, & Donaldson, 2014). De afdeling radiologie is gemachtigd om röntgenstraling toe te dienen voor medische doeleinden, zoals staat omschreven in het Besluit Stralingsbescherming, Artikel 4 (2014):

“Onze Minister rechtvaardigt een handeling of een categorie van handelingen slechts indien de economische, sociale en andere voordelen van de betrokken handeling of categorie van handelingen opwegen tegen de gezondheidsschade die hierdoor kan worden toegebracht.”

1 micro 2 meso

Figuur 1: Testes loodafscherming


Vanuit het Ikazia ziekenhuis of de afdeling Radiologie zijn echter geen richtlijnen opgesteld voor het gebruik van loodafscherming voor de testes tijdens CT-abdomen onderzoek.3

3 macro


§ 1.1 Probleemstelling

In het Ikazia ziekenhuis wordt geen gebruik gemaakt van testes bescherming tijdens CT-abdomen onderzoek. Onderzoeken en concept richtlijnen van de Nederlandse vereniging voor medische beeldvormende en radiotherapie, NVMBR (2014), laten zien dat gebruik van gonaden bescherming een reducerend effect heeft op de weefseldosis. Het is onduidelijk of het uitblijven van deze handelingen ligt door het gebrek aan vastgestelde richtlijnen of door het beperkt stralingshygiënisch handelen van de radiodiagnostisch laboranten.

§ 1.2 Vraagstelling

In dit onderzoek wordt getracht antwoord te geven op de volgende vraagstelling:

Waarom is het gebruik van gonaden bescherming niet toegepast in de praktijk, en hoe kan de laborant zijn handelingen aanpassen voor het gebruik van dosis reducerende middelen voor gonaden tijdens CT-onderzoek?

Literatuur:

1. In hoeverre kan de dosis voor de testes gereduceerd worden bij verschillende soorten afscherming?

2. Welke soorten testesbescherming zijn beschikbaar op de markt en in welke mate biedt deze bescherming?

Praktijk:

3. Op welke wijze wordt in het Ikazia en andere ziekenhuizen omgegaan met de stralingshygiëne voor de testes tijdens CT-abdomen en hoe kan dit mogelijk verbeterd worden?

§ 1.3 Doelstelling

Het doel van dit onderzoek is om te achterhalen waarom gonaden bescherming voor mannen tijdens een CT-abdomen niet toegepast wordt. Hieruit wordt getracht om afdelingsbreed stralings reducerende richtlijnen op te stellen voor laboranten volgens het ALARA (As Low As Reasonbly Achievable) principe, die van toepassing zullen zijn op de testes tijdens CT-abdomen onderzoek.


Hoofdstuk 2. Literatuurstudie

Tijdens de literatuurstudie wordt antwoord gegeven op de volgende twee deelvragen:

1. In hoeverre kan de dosis voor de testes gereduceerd worden bij verschillende soorten afscherming?


Wetenschappelijke artikelen, gevonden op onder andere PubMed, Google Scholar en European Radiology zullen bijdragen aan het beatwoorden van de deelvragen.

1. In hoeverre kan de dosis voor de testes gereduceerd worden bij verschillende soorten

afscherming?

In de onderzoeksartikelen is gebruik gemaakt van de volgende afschermingsmiddelen:

-‐ Hohl, et al (2005) – 1mm Pb testiculaire capsule

-‐ Dauer, et al (2007) – 1mm Pb canvas broek

-‐ Sancaktutar, et al (2012) – 0,7 mm Pb equivalent twee bismut handschoenen.

In de artikelen blijven de testes buiten de primaire bundel. De behaalde dosisreductie is per artikel respectievelijk weergegeven in tabel 1.

Tabel 1 Dosis en reductie

Artikel Zonder afscherming Met afscherming Reductie in procenten

Hohl, et al (2005) 2,40 mSv 0,32 mSv 87%

Dauer, et al (2007) 0,62 mSv 0,26 mSv 58 %

Sancaktutar, et al (2012) 69,00 mSv 6,80 mSv 90 %


De onderstaande afbeeldingen geven een impressie van de onderzochte afschermingsmiddelen.

Figuur 2 : Hohl et al (2005) Figuur 3: Dauer et al (2007) Figuur 4: Sancaktutar et al (2012)


Verschillende firma’s bieden stralingsbeschermende middelen aan. De bevonden producten zijn bestudeerd waarna een overeenkomst wordt gezocht met de bevindingen uit deelvraag 1.

De firma Mavig bied verschillende stralingsbeschermende middelen voor gonaden:

1. Gonad Protection Diaper – 1 mm Pb lood luier

• 58% dosisreductie mogelijk (Dauer, et al., 2007)

2. Testicle Protection- 1 mm Pb rondom testesbescherming

• 87% dosisreductie mogelijk (Hohl, et al., 2005)

3. Testicle Protection capsule - 1 mm Pb loodportemonnee

• 87% dosisreductie mogelijk (Hohl, et al., 2005)

4. Sterile X-ray Gloves – 0,030 – 0,040 mm Pb

• 90% dosisreductie mogelijk (Sancaktutar, et al., 2012), of volgens DIN 6857-1 (2009):

-‐ Buisspanning 60 kilovolt - 63%




Discussie

Gebleken is dat gonadenbescherming een negatief effect kan hebben op beeldkwaliteit. Dauer et al. (2007), stellen dat ernstige streak artefacten opgetreden ter hoogte van de gonadenbescherming. Dit verschilt echter per soort gonadenbescherming. Het is dan niet vast te stellen of de artefacten specifiek worden veroorzaakt door het type afscherming of wegens andere factoren, hiervoor is vervolgonderzoek nodig. Verder is gebleken dat een grote dosisreductie behaald kan worden voor de gonaden bij secundaire straling. Echter is nog niet duidelijk of de gonadenbescherming voldoende bescherming biedt in de primaire bundel.

Conclusie

De literatuurstudie laat zien dat gonadenbescherming een reducerend effect heeft op de testiculaire dosis door secundaire straling. Gebleken is dat een dosisreductie behaald kan worden tussen 46% tot 90% wanneer de testes niet in de primaire bundel valt. De mate van reductie is afhankelijk van welk product gebruikt wordt tijdens CT-abdomen onderzoek. Ondanks de dosisreductie dient de RDL rekening te houden met mogelijke artefacten en diens negatieve effecten op de beeldacquisitie. Voor de minste artefacten kan het beste gekozen worden voor een capsulebescherming of x-ray gloves, met een reductie van 90%. Het wordt echter afgeraden om de gonadenbescherming en testes te includeren in de primaire bundel, wegens uitblijvende informatie omtrent de reductie van de gebruikte gonadenbescherming.


Hoofdstuk 3. Praktijkonderzoek

In dit hoofdstuk wordt de volgende praktijkdeelvraag behandeld: Op welke wijze wordt in het Ikazia en andere ziekenhuizen omgegaan met de stralingshygiëne voor de testes tijdens CT-abdomen en hoe kan dit mogelijk verbeterd worden? Om antwoord te kunnen geven op deze vraag zijn verschillende specialistisch CT laboranten, werkzaam in verschillende ziekenhuizen, benaderd voor een interview of een enquête. In het Ikazia Ziekenhuis wordt als ondergrens voor een CT-abdomen de onderrand van de Trochanter Minor aangehouden, wegens het herhaaldelijk missen van rectumtumoren. Vaak wordt er verder gescand dan de vastgestelde onderrand. De voornaamste redenen hiervoor zijn onzekerheid of onervarenheid bij (leerling-)laboranten. Een professionelere oorzaak is de geboden klinische informatie en vraagstelling. Het gaat hier dan om het principe “soms beter iets teveel te scannen dan te weinig”, wegens het mogelijk missen van pathologie. Alle specialistisch laboranten waren op de hoogte van mogelijke stochastische effecten van secundaire straling op de testes. Daarentegen waren zij niet op de hoogte van de haalbare dosisreductie. Buiten gonadenbescherming wordt soms gedacht aan het reduceren van de testiculaire dosis. Als voorbeeld wordt gegeven: “een CT-niersteen protocol blanco in te korten tot het Os Pubis” met als argument dat ter hoogte van het Os Pubis geen nierstenen worden gevonden. Ook protocollen gebaseerd op de leeftijd waarbij de dosis lager is, kunnen indirect invloed hebben. Allen zijn bereid om gonadenbescherming toe te passen wanneer dit mogelijk is. Echter wanneer een radioloog dit afkeurt of hindert zijn de laboranten genoodzaakt dit op te volgen. Zie de bijlage voor de volledige enquête. Discussie De verkregen respons uit de externe ziekenhuizen in de regio bedroeg 47% en valt daarmee onder de norm van een minimale responsie norm van 60%. De omschreven bias, de non-respons, is te verhalen op het gebrek van gonadenbescherming op de CT-afdelingen. Ondanks de hoge non respons, komen verkregen enquêtes binnen elk ziekenhuis sterk met elkaar overeen, wat de enquête generaliseerbaar maakt als leidend antwoord voor de ziekenhuizen in de regio. Onder de ziekenhuizen bestaat genoeg diversiteit, waardoor een eenzijdig enquêteonderzoek is uitgesloten. Dit maakt de enquête als meetinstrument betrouwbaar voor praktijkonderzoek. Conclusie Uit Praktijkonderzoek is gebleken dat de ondervraagde ziekenhuizen niet over stralingshygiënische richtlijnen of protocollen voor de testes tijdens CT-abdomen beschikken. Onderzoek laat zien dat de meeste laboranten op de hoogte zijn van de stochastische effecten van straling op de testes, maar een minderheid is op de hoogte van de. Ondanks de kennis over de stochastische effecten komt het geregeld voor dat een laborant, incidenteel of


overwogen, verder scant dan de gebruikelijke ondergrens. Dit komt onder andere door onervarenheid, onoplettendheid, de vraagstelling/geboden klinische informatie. Hoewel sommigen laboranten zelf bewust bezig zijn met het toepassen van dosis reducerende handelingen en technieken bestaat nog steeds een groep laboranten die niet op de hoogte is van de risico’s van straling op de testes en de mogelijkheden in dosisreductie. Suggestief kan worden gewezen op de stralingshygiënische bewustwording bij laboranten tijdens diens werkzaamheden op de CT door middel van klinische lessen. Wellicht kan deze bewustwording worden toegepast tot een leidraad voor de ontwikkeling van dosis reducerende protocollen voor mannen tijdens CT abdomen.


Hoofdstuk 4. Overall Conclusie

Door middel van literatuur- en praktijkonderzoek werd in deze rapportage getracht antwoord te geven op de volgende vraagstelling:

Waarom is het gebruik van gonaden bescherming niet toegepast in de praktijk en hoe kan de laborant zijn handelingen aanpassen voor het gebruik van dosis reducerende middelen voor gonaden tijdens CT-onderzoek?

Het gebruik van gonadenbescherming is in de praktijk niet toegepast wegens het ontbreken van richtlijnen en protocollen omtrent de gonadenbescherming voor mannen tijdens CT-onderzoek. Ondanks het ontbreken van de richtlijnen en protocollen zijn radiodiagnostisch laboranten voor het grote deel wel op de hoogte van de stochastische effecten van straling op de testes. De meeste laboranten zijn hierdoor wel zelf actief met het toepassen van dosis reducerende handelingen, voornamelijk met technische parameters van de CT-scanner. Deze verschillen echter sterk per laborant waaruit blijkt dat onderling verschil is in het inbrengen van eigen kennis en deskundigheid in de praktijk.

Uit onderzoek kan geconcludeerd worden dat bij het gebruik van twee 0,7 mm Pb equivalent bismut handschoenen de meeste dosisreductie voor de testes kan worden behaald bij secundaire. Deze dosisreductie bedraagt hierbij 90%. Voorzichtigheid is echter geboden tijdens het gebruik van gonadenbescherming tijdens CT onderzoek. Het includeren van de gonadenbescherming met testes in de primaire bundel wordt vooralsnog afgeraden wegens de mogelijke streakartefacten en de beperkte informatie omtrent de transmissie van verschillende gonadenbescherming bij blootstelling aan de primaire bundel.

Om de laboranten bewust te maken van het gebruik van gonadenbescherming tijdens CT-onderzoek, worden klinische lessen en richtlijnen geadviseerd. De NVMBR is ten tijde van het schrijven van dit onderzoek bezig met het opstellen van richtlijnen voor gonadenbescherming voor mannen tijdens CT-onderzoek en kan hiermee mogelijk de bewustwording positief beïnvloeden door middel van een concrete richtlijn. Hierdoor wordt getracht de groep laboranten met en zonder kennis samen te brengen voor een systemische aanpak in het gebruik van gonadenbescherming.


Hoofdstuk 5. Aanbevelingen

Het doel van dit onderzoek is te ontdekken waarom gonadenbescherming tijdens CT-abdomen niet wordt toegepast en hoe stralingsreducerende richtlijnen opgesteld of aangepast kunnen worden. De gevonden resultaten zullen worden voorgelegd aan verschillende professies binnen de radiodiagnostische sector om zodoende een grotere groep te kunnen motiveren voor het gebruik van gonadenbescherming bij mannen.

Micro

De huidige markt biedt verschillende soorten gonadenbescherming voor mannen. Wegens het optreden van streakartefacten bij sommige gonadenbescherming wordt niet elk product aanbevolen voor gebruik tijdens CT onderzoek, met name bij CT onderzoek van abdomen en bekkenregio. Geadviseerd wordt om verder onderzoek te verrichten naar de praktische toepasbaarheid van de verschillende gonadenbeschermingen. Hieruit kan besloten worden welke soort gonadenbescherming het beste toepasbaar is voor CT-onderzoek, met name tijdens CT onderzoek in het abdomen-/bekkenregio.

Meso

De radiodiagnostisch laborant heeft de verantwoordelijkheid om zijn/haar handelingen te kunnen verantwoorden zoals staat omschreven in de kwaliteitsregister paramedici (2009) voor medisch beeldvormings- en bestralingsdeskundige. Deze handelingen kunnen naar aanleiding zijn van het verloop van een onderzoek, een overeenkomst tussen RDL en de radioloog of namens een voorgeschreven richtlijn. Om de radiodiagnostisch laborant zich bewust te maken van de genetische gevaren van straling en het gewenste effect van gonadenbescherming zal een klinische les worden toegepast op de afdeling. De resultaten uit deze rapportage zullen worden gebruikt om de laborant kritischer te laten kijken naar diens eigen stralingshygiënisch handelen en die van zijn/haar collegae.

Macro

In afwachting van een definitieve richtlijn vanuit de NVMBR wordt vanuit de afdeling radiologie in het Ikazia ziekenhuis een richtlijn opgesteld in samenwerking met de radiologen. Hierbij wordt rekening gehouden met de verschillen in gonadenbescherming en de gewenste dosisreductie en de invloeden van plaatsing tijdens gestandaardiseerde CT-protocollen.


Hoofdstuk 6. Stellingen

De stellingen naar aanleiding van dit onderzoek zijn als volgt:

Micro

Tijdens CT-‐abdomen onderzoek moet bij mannen gonadenbescherming worden aangeboden door de radiodiagnostisch laborant.

Meso

De afdeling radiologie is verantwoordelijk om protocollen op te stellen omtrent gonadenbescherming tijdens CT-‐onderzoeken.

Macro

Alle radiodiagnostisch laboranten moeten jaarlijks een bijscholing volgen op het gebied van stralingshygiëne om de kennis over dosisreductie en effecten hiervan bij te houden en/of te vergroten.

Eigen

De afdeling Radiologie is verantwoordelijk voor het verspreiden van informatie onder de laboranten omtrent nieuwe ontwikkelingen in de radiologie.


Hoofdstuk 7. Nawoord

Ik heb het proces gedurende mijn onderzoeksrapport als leerzaam ervaren. Ik ben systematisch te werk gegaan om dit onderzoeksrapport binnen een aangepaste afstudeertraject af te krijgen. Wegens eerdere ervaringen vanuit een vorig onderzoekrapport voelde ik mij zekerder bij het maken van dit rapport. Daarbij heb ik gedurende het proces veel hulp van Rieneke van der Hoven gekregen die altijd erg snel was met het voorzien van feedback als ik die nodig had, waarvoor ik haar erg dankbaar ben. Het verzamelen van de enquetes liep niet zoals ik had voorzien. Dicht tegen de deadline aan, meerdere ziekenhuizen en een hoge non-respons. Dit zorgde voor licht gespannen momenten. Gelukkig kreeg ik vanuit meerdere hoeken gerichte feedback waardoor ik niet lang vast liep met mijn praktijkonderzoek. In tegenstelling tot mijn vorige onderzoekrapport heb ik nu een volledige versie kunnen inleveren wat een goed gevoel geeft.


Hoofdstuk 8. Referenties

Baarda, B. (2009) Dit is onderzoek: handleiding voor kwantitatief en kwalitatief onderzoek. Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers.

CZO. (2009) Tabellenboek CZO, oktober 2009. Utrecht: College Ziekenhuis Opleidingen

Dam, T., Lip, R., Weissman, F. (2003). Techniek in de radiologie (tweede druk). Maarssen: Elsevier gezondheidzorg.

Dauer, L.T., Casciotta, K.A., Erdi, Y.E., Rothenberg, L.N. (2007). Radiation dose reduction at a price: The effectiveness of a male gonadal shield during helical CT scans. BMC Medical Imaging 2007, 10. 1186/1471-‐2342-‐7-‐5

Grobe, H., Sommer, M., Koch, A., Hietschold, V., Henniger, J., Abolmaali, N. (2009). Dose reduction in computed tomography: The effect of eye and testicle shieliding on radiation dose measured in patients with beryllium oxide-‐based opticalli stimulated luminescence dosimetry. European Society of Radiology, 19: 1156-‐1160.

Hakkert, M., Tempelman, G., Dam, T., Dol-‐Jansen, J., Geers-‐van Gemeren, S. (2010). Computertomografie Techniek, onderzoek en stralingshygiene. Amsterdam: Elsevier gezondheidszorg.

Hiniker, S.M., Donaldson, S.S. (2014). ALARA: In radiation oncology and diagnostic imaging alike. Oncology Jounal. Ontvangen op 23 oktober, 2014, van http://www.cancernetwork.com/oncology-‐journal/alara-‐radiation-‐oncology-‐and-‐diagnostic-‐imaging-‐alike.

Nederlandse verenging medisch beeldvorming en radiotherapie. (2014) Conceptrichtlijn gonadenbescherming: versie april 2014. Utrecht: NVMBR

Reulink, N,.& Lindeman, L. (2005). Kwalitatief onderzoek: participerende observatie. Ontvangen op 23 oktober, 2014, van Computing Science Department, Radboud University Nijmegen: http://www.cs.ru.nl/~tomh/onderwijs/om2%20(2005)/om2_files/syllabus/kwalitatief.pdf

De Ru, V.J., Scheurleer, J.S., Welleweerd, J. Wesselink, M.L. (2003). Radiobiologie en stralingsbescherming (vierde herziende druk). Maarssen: Elsevier gezondheidzorg.

Sancaktutar, A.A., Bozkurt, Y., Onder, H., Soylemez, H., Atar, M., Penbegul, N., Ziypak, T., Tekbas, G., Tepeler, A. (2012) A new practical model of testes shield: The effectiveness during abdominopelvic computed tomography. Journall of Andrology 2012, 33:984-‐989.

Zanca, F., Demeter, M., Oyen, R., Bosmans, H. (2012). Excess radiation and organ dose in chest and abdominal CT due to CT acquisition beyond expected anatomical boundaries. European Society of Radiology, 22: 779-‐788.


Hoofdstuk 9. Bijlagen De verkregen respons op de enquête over vijf ziekenhuizen met een populatie van 38 bedraagt 47%. Wegens overeenkomende antwoorden binnen dezelfde ziekenhuizen wordt het percentage per ziekenhuis weergegeven. 1. Wat is op uw afdeling de vastgestelde ondergrens voor een CT-abdomen?

o Os Ischii - 60% o Trochanter minor - 40% o Anders, nl:

2. Is het wel eens voorgekomen dat tijdens CT abdomen onderzoek verder is gescand dan dat nodig was?

o Ja - 100% o Nee - 0%

3. Waar kan dit mee te maken hebben gehad?

o Vraagstelling o Onervarenheid van collegae o Anders, nl:

In alle ziekenhuizen werden onderling diverse oorzaken aangekruisd en genoteerd. Voorbeelden die gegeven worden zijn:

-‐ afwijkingen in het verkregen beeld -‐ snelheid scanner loopt niet gelijk met de acquisitie -‐ scanprotocol verkeerd afgetekend -‐ onoplettendheid

4. Bent u bekend met de mogelijke stochastische risico’s voor de testes tijdens CT onderzoek die ontstaan door strooi en lekstraling of het mee scannen van de testes?

o Ja - 60% o Nee - 40%

In de afgelopen 18 jaar is uit wetenschappelijk onderzoek gebleken dat gonadenbescherming voor mannen de testiculaire dosis tijdens CT abdomen kan verlagen tot 90% wanneer deze niet in de primaire bundel vallen. 5. Is dit bekend bij u?

o Ja - 40% o Nee - 60%


6. Wordt op uw afdeling gonadenbescherming aangeboden voor mannen die een CT-abdomen ondergaan?

o Ja, (zie 6A) - 0% o Nee, (zie 6B) - 100%

6.A Hoe is dit geïmplementeerd op uw afdeling?

o Door een radioloog o Wegens een richtlijn/protocol o Wegens resultaten van doelgericht onderzoek o Advies van een firma o Anders , nl:

6B. Waarom worden deze dosis reducerende middelen niet toegepast?

o Radioloog wil het niet o Kost teveel tijd o Geen gonadenbescherming aanwezig o Geen richtlijnen/protocol op de afdeling aanwezig o Anders, nl:

In alle ziekenhuizen worden onderling diverse antwoorden aangekruist en genoteerd. De meest aangekruiste zijn de opties:

o Geen gonadenbescherming aanwezig o Geen richtlijnen/protocol op de afdeling aanwezig

Voorbeelden van overige redenen die gegeven zijn:

-‐ De testes liggen tijdens het scannen in de primaire bundel -‐ Beredenering dat strooistraling in de gonadenbescherming meer dosis kan

opleveren. -‐ Gebruik van impact scan berekeningen. Deze laten een zeer lage gonadendosis

zien bij toepassing. 7. Worden op de afdeling andere dosis reduceren middelen/handelingen toegepast om testiculaire dosis te verlagen?

o Ja. Kunt u hier een voorbeeld van noteren?: - 60% Voorbeelden die worden gegeven zijn:

-‐ Correct instellen volgens scanprotocol -‐ Laag kV scannen -‐ Algemeen dosisreducerende maatregelen zoals iteratieve reconstructies toepassen -‐ Dosismodulatie

o Nee - 40%


8. Bent u bereid om gonadenbescherming toe te passen tijdens CT abdomenonderzoek bij mannen wanneer mogelijk/toegestaan is?

o Ja - 100% o Nee - 0%

Testesbescherming CT-Abdomen

Documents

Transcript of Testesbescherming CT-Abdomen