Tekst en toelichting Algemene wet bestuursrecht, hoofdstuk 10 (bestuurlijk toezicht)

'"

Hoofdstul( 10 Awb Art. 10:25 en 10:26

Art. 10:25

In deze wet wordt verstaan onder goedkeuring: de voor de inwerkingtre-ding van een besluit van een bestuursorgaan vereiste toestemming van eenander bestuursorgaan.

Art. 10:26

Besluiten kunnen slechts aan goedkeuring worden onderworpen in bij ofkrachtens de wet bepaalde gevallen..

Commentaar door: Mr. dr. eN. van der SluisDit commentaar is bijgewerkt tot 01-12-2009

Art. 10:25

datum van terug- betreft ontstaansbron inwerking-inwerking- werkende tredingtreding kracht

ondertekening bekendmaking kamerstukken bekendmaking

01-01-1998 Nieuw 20-06-1996 5tb 1996, 333 23700 5tb 1997, 581

Art. 10:26



01-01-1998 Nieuw 20-06-1996 5tb 1996, 333 23700 5tb 1997, 581

ABR AANVULLING 17 - APRIL 2010 10:25 en 10:26 - 1

,t'

Goedkeuring, be-

gripsbepaling

Wettelijke basis

B

Art. 10:25 en 10:26 Hoofdstuk 10 Awb

c

Inhoudspgave

Cl Wanneer is sprake van goedkeuringC2 De aard van de rechtsfiguur is van belangC3 De goedkeuring is een besluitCA Wettelijke grondslag

C.I Wanneer is sprake van goedkeuring

Definitie Drie elementen zijn van belang. Er moet sprake zijn van een besluit als be-doeld in art. 1:3 lid 1 Awb. Het besluit is dus reeds genomen en kan niet metde goedkeuring worden aangepast (ABRvS 7 december 2005, AB Kort 2006/

4). De inwerkingtreding van het besluit vereist toestemming door een be-stuursorgaan als bedoeld in artikel 1:1 Awb.

C.2 De aard van de rechtsfiguur is leidend

Materieel begrip Artikel 10:25 kent een materiële omschrijving. Maatgevend voor het van toe-passing zijn van afdeling 10.2.1 is of een rechtsfiguur voldoet aan de elementenvan de begripsomschrijving van artikel 10:25 Awb (Kamerstukken II 1993/94,23700, nr. 3 (MvT), p. 184). Hieruit volgt dat enerzijds een figuur die ineen bijzondere wet wordt aangeduid met de term "goedkeuring" geen goed-keuring hoeft te zijn als bedoeld in de Awb en anderzijds een instrument datop andere wijze wordt aangeduid, wel als zodanig kan worden aangemerkt.

C.3 De goedkeuring is een besluit

(Een beslissing van een bestuursorgaan betreffende goedkeuring van een be-sluit is een besluit in de zin van art. 1:3 lid 1 Awb (MvT, p. 185). Alle vereisten

die worden gesteld aan een besluit zijn dus ook in dit geval van toepassing.Als uitdrukkelijk in een bijzondere wet is geregeld dat de daarin geregelde

goedkeuring geen besluit is in de zin van art. 1:3 lid 1 Awb dan is daardoorook geen sprake van goedkeuring als bedoeld in art. 10:25 Awb.

C.4 Wettelijke grondslag

Uit art. 10:26 volgt dat iedere goedkeuringsbepaling een formeelwettelijke

basis kent. De wettelijk toegekende bevoegdheid tot goedkeuring van een be-paald besluit betekent dan ook niet dat de intrekking van dat besluit aan

10:25 en 10:26 - 2 HOOFDSTUK 10 AANVULLING 17 - APRIL 2010 ABR

,t'

,t'

Hoofdstuk 10 Awb Art. 10:25 en 10:26

goedkeuring onderhevig is. Daartoe is immers een aparte wettelijke grondslagnodig.


\

t,

Hoofdstuk 10 Awb Art. 10:27

Art. 10:27

De goedkeuring kan slechts worden onthouden wegens strijd met het rechtof op een grond, neergelegd in de wet waarin of krachtens welke de goed-keuring is voorgeschreven.

Commentaar door: Mr. dr. CN. van der SluisDit commentaar is bijgewerkt tot 01-12-2009

Dit artikel behandelt het onthouden van goedkeuring. Er zijn twee gronden:strijd met het recht of een grond die is neergelegd in een bijzondere wet. Om-dat terughoudendheid bij bestuurlijk toezicht voorop dient te staan, maar dewetgever niet heeft gekozen voor een algemene bepaling dienaangaande,

wordt met deze bepaling aan de bijzondere wetgever gelaten op welke wijzeinvulling wordt gegeven aan die terughoudendheid (Kamerstukken II 1993/94, 23 700, nr. 3 (MvT), p. 187). De bijzondere toetsingsgronden zijn veelaleen afgeleide van de grond "strijd met het algemeen belang".


ondertekening hekendmaking kamerstukken bekendmaking

01-01-1998 Nieuw 20-06-1996 5tb 1996, 333 23700 5tb 1997, 581

ABR AANVULLING 17 - APRIL 2010 10:27 - 1

\.

Onthouden goed.

keuring

A

B

Art. 10:27 Hoofdstul( 10 Awb

c

Inhoudspgave

CL Geen verplichting tot onthoudingC2 Toetsingsgronden

C2.1 Strijd met het rechtC2.2 Algemeen belang of bijzondere toetsingsgrondenC2.3 Bijzondere toetsingsgronden

C3 Beleidsregels aangaande toezichtuitoefening

C.I Geen verplichting tot onthouding

Facultatief Art. 10:27 spreekt uitdrukkelijk van een bevoegdheid ("kan"). Indien zich eenvan de toetsingsgronden voordoet bestaat voor het toezichthoudende be-

stuursorgaan dan ook geen verplichting tot onthouding van de goedkeuring.Bij een beperkte vorm van "strijd met het recht" (bijvoorbeeld een vormvoor-schrift) kan worden afgezien van onthouding (MvT, p. 188).

C.2 Toetsingsgronden

Onthouding van goedkeuring kan slechts plaatsvinden op grond van een in dewet opgenomen toetsingsgrond. De Awb kent zelf één specifieke toetsings-grond: "strijd met het recht". Daarnaast geeft het een expliciete mogelijkheidvoor de bijzondere wetgeving om een toetsingsgrond hierbij aan te vullen.Goedkeuring mag niet worden onthouden voor een ander doel dan ter be-scherming waarvan het vereiste van goedkeuring is gesteld.

C2.1 Strijd met het recht (

Geschreven en on- Was vroeger nog sprake van "strijd met de wet", met de derde tranche van deAwb is gekozen voor het bredere "strijd met het recht". Zodoende is niet al-leen het geschreven recht (waaronder de wet) onderwerp van beoordeling bijdeze toetsingsgrond maar ook het ongeschreven recht.

geschreven recht

C2.2 Algemeen belang of bijzondere toetsingsgronden

Bij toetsing aan strijd met "het algemeen belang" kan het toezichthoudendebestuursorgaan niet volstaan met de enkele mededeling dat het een besluitniet geheel op die wijze zou nemen. De bezwaren dienen overwegend te zijn

(MvT, p. 187). De meer bijzondere toetsingsgronden - zoals het belang vande volksgezondheid of van de stadsvernieuwing - vormen veelal een afgeleide

10:27 - 2 HOOFDSTUK 10 AANVULLING 17 - APRIL 2010 ABR

.t'

\.

t,


van het "algemene belang". Telkens komt naar voren dat het meer decentralebelang niet, maar een andere belang wel aan goedkeuring in de weg staat, ter-wijl de taakuitoefening waaraan goedkeuring moet worden verleend juistdat meer decentrale belang primair in ogenschouw moet nemen.

C.3 Beleidsregels aangaande toezichtuitoefening

Het staat de toezichthouder vrij beleidsregels op te stellen aangaande zijn be-voegdheidsuitoefening. In dat kader zij onder meer verwezen naar het "Ge-meenschappelijk Financieel toezichtkader, Zichtbaar toezicht" van februari2008 waarin het financieel toezicht op de provincies en gemeente - zoals uit-geoefend door de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelatie,resp. gedeputeerde staten - nader wordt ingekaderd. Het is dan ook aan te be-velen dat onderzoek wordt gedaan naar het bestaan van beleidsregels.

D

D.I Publicatiegebrek zonder benadeling belanghebbende. Geen

plicht tot onthouding van goedkeuring.

ABRS 21 februari 2006, AB 2006/276, m.nt. J. Robbe:dat de kennisgeving van een ontwerpplan in strijd met art. 3:12 lid 1 Awb nietvoorafgaand aan de terinzagelegging heeft plaatsgevonden, dient er niet toete leiden dat goedkeuring aan het plan onthouden had moeten worden. Be-langhebbenden zijn - met het oog op de indiening van de zienswijzen - nietbenadeeld door het feit dat de kennisgeving heeft plaatsgevonden op de eerstedag van de terinzagelegging.

D.2 WRO versus Wro. Geen belang bij de beoordeling van het be-roep ten aanzien van de motivering van het besluit tot ont-houding van goedkeuring. Bezwaren komen aan de orde bijde totstandkoming van het bestemmingsplan.

ABRS 12 augustus, zaaknr. 2009200708124/1:

Art. 30 lid 1 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening (WRO) verplichtte de ge-meenteraad, indien GS goedkeuring had onthouden, voor dat deel een nieuwplan vast te stellen, waarbij de eerdere uitspraak van de Afdeling in acht werdgenomen. In jurisprudentie onder de WRO oordeelde de Afdeling dat nietslechts de onthouding van goedkeuring zelf, maar ook de hieraan ten grond-slag liggende motivering in de beroepsprocedure ter beoordeling kon staan.Daarbij was het procesbelang gelegen in de verplichting het besluit van hetcollege in acht te nemen bij het artikel 30-plan. Met de wet ruimtelijke orde-


\.


ning (hierna: Wro), die per 1 juli 2008 in werking is getreden, is niet in een der-gelijke plicht voor de gemeenteraad bij de vaststelling van een bestemmings-plan ex. Art. 3.1 Wro voorzien. Gelet daarop is het belang bij de beoordelingvan het beroep voor zover dat gericht is tegen de aan een besluit tot onthou-ding van goedkeuring ten grondslag liggende motivering, ingaande 1 juli2008, komen te vervallen. Dit impliceert volgens de Afdeling dat de bezwarenomtrent de toekenning van een niet-agrarische bedrijfsbestemming aan de or-de kunnen komen bij de totstandkoming van het bestemmingsplan onder deWro.

Sluis, eN. van der, In wederzijdse afhankelijkheid. Nationaal bestuurlijk

toezicht in Europees perspectief, Nijmegen: Wolf legal publishers 2007.Wijk, H.D. van/Konijnenbelt, W. en Male, R. van, Hoofdstukken van be-stuursrecht, Elsevier Juridisch: Den Haag 2008, p. 506-507.

10:27 - 4 HOOFDSTUK 10 AANVULLING 17 ~. APRIL 2010 ABR

t'

\.

t,

Hoofdstul( 10 Awb Art. 10:28

Art. 10:28

Aan een besluit waarover een rechter uitspraak heeft gedaan of waarbij eenin kracht van gewijsde gegane uitspraak van de rechter wordt uitgevoerd,

kan geen goedkeuring worden onthouden op rechtsgronden welke in strijdzijn met die waarop de uitspraak steunt of mede steunt.

Commentaar door: Mr. dr. CN. van der SluisDit commentaar is bijgewerkt tot Ol - 12-2009

datuin van terug- betreft ontstaansbron inwerking-inwerking- werkende tredingtreding kracht


01-01-1998 Nieuw 20-06-1996 5tb 1996, 333 23700 5tb 1997, 581

C.I Respecteren van een rechterlijk oordeel

Rechterlijke uit.

spraak

B

c

Artikel 10:28 van de Awb bepaalt dat aan een besluit waarover een rechter uit- Voorrang van de

spraak heeft gedaan of waarbij een in kracht van gewijsde gegane uitspraak rechtervan de rechter wordt uitgevoerd, geen goedkeuring kan worden onthoudenop rechtsgronden welke in strijd zijn met die waarop de uitspraak steunt ofmede steunt. Dit artikel is opgenomen omdat bij rechtsoordelen het oordeelvan de rechter dient te prevaleren boven dat van het bestuur (KamerstukkenII 1993/94, 23 700, nr. 3, p. 188).


\


Art. 10:29

I. Een besluit kan alleen dan gedeeltelijk worden goedgekeurd, indien ge- Gedeeltelijke

deeltelijke inwerkingtreding strookt met aard en inhoud van het besluit. goedkeuring

2. De goedkeuring kan noch voor bepaalde tijd of onder voorwaarden

worden verleend, noch worden ingetrokken.

Art. 10:30

i. Gedeeltelijke goedkeuring of onthouding van goedkeuring vindt niet Overleg over ge-

plaats dan nadat aan het bestuursorgaan dat het besluit heeft genomen, gele- deeltelijke goed.

genheid tot overleg is geboden. keuring2. De motivering van het goedkeuringsbesluit verwijst naar hetgeen in hetoverleg aan de orde is gekomen.

Commentaar door: Mr. dr. CN. van der SluisDit commentaar is bijgewerkt tot Ol - 12-2009

A

Deze bepalingen zien op de gedeeltelijke, tijdelijke, voorwaardelijke goedkeu-ring of de intrekking daarvan, alsook de procedure die gevolgd moet worden.De mogelijkheid van een gedeeltelijke goedkeuring is expliciet een uitzonde-ring. Er bestaat immers het risico dat het goed te keuren besluit een wijzigingondergaat vanwege een gedeeltelijke goedkeuring. Expliciet wordt dan ookbepaald dat een gedeeltelijke inwerkingtreding moet stroken met de aard eninhoud van het besluit (Kamerstukken II 1993/94, 23 700, nr. 3 (MvT),p. 188). Het vereiste overleg en de verwijzing naar de inhoud daarvan in hetgoedke\lringsbesluit dienen tot zorgvuldigheid. Met het criterium "aard en in-houd van het besluit" volgt de wetgever de vaste lijn in de jurisprudentie (ziebijvoorbeeld KB 28 februari 1972, AB 1972/164). Een goedkeuring voor eenbepaalde tijd, onder bepaalde voorwaarden alsook het intrekken van eengoedkeuring kan is niet toegestaan. De mogelijkheid tot gedeeltelijke goed-keuring en het verplichte vooroverleg bestond reeds in de organieke wetge-ving (zie bijvoorbeeld Kamerstukken IJ 1985/86, 19 403, nr. 3, p. 24-25).

ABR 10:29 en 10:30 - 1AANVULLING 17 - APRIL 2010

,t'


B

Art. 10:29

datum van terug- betreft ontstaansbron inwerking-

inwerking- werkende tredingtreding kracht


01-01-1998 Nieuw 20-06-1996 5tb 1996, 333 23700 5tb 1997, 581

Art. 10:30



01-01-1998 Nieuw 20-06-1996 5tb 1996, 333 23700 5tb 1997, 581

c

Inhoudspgave

C.1 Gedeeltelijke goedkeuring is toegestaanC.1.1 Aard en inhoud van het besluitC.1.2 Processuele waarborgen

C.1.2.1 Overleg

C.1.2.2 Kenbaarheid van te onderscheiden delenC.2 Onder voOrwaarden, voor bepaalde tijd of intrekken is niet toegestaan

C.I Gedeeltelijke goedkeuring is toegestaan

Het kan wenselijk zijn om tot een gedeeltelijke goedkeuring over te (kunnen)gaan. Zonder dat het gehele besluit wordt geconfronteerd met een - in deogen van het toezichthoudende orgaan - gemankeerd onderdeel, kan een

"juist" gedeelte dan immers toch in werking treden.

C.1.1 Aard en inhoud van het besluit

Een besluit dient zich wel te lenen voor een gedeeltelijke goedkeuring. Om dat

te bepalen geeft de wetgever aan dat gedeeltelijke inwerkingtreding dient testroken met de aard en inhoud van het goed te keuren besluit. Niet ieder be-


t,

\.


sluit kan immers slechts gedeeltelijk in werking treden. Gevallen waarbij ge-deeltelijke inwerkingtreding strookt met de aard en inhoud van het besluit,zijn bijvoorbeeld een zelfstandige delen van bestemmingsplannen (MvT, p.189).

C.l.2 Processuele waarborgen

C.l.2.1 Overleg

Mede gelet op het onder A genoemde risico, kent de figuur van gedeeltelijke

goedkeuring de plicht tot voorafgaand overleg. Deze plicht geldt ook in hetgeval dat goedkeuring wordt onthouden. Deze verplichting is aan te merkenals een eis van zorgvuldigheid (MvT, p. 190 en Kamerstukken II 1994/95,23 700, nr. 5, p. 101).

Er bestaan geen vormvoorschriften voor dit overleg. Het overleg dient niet opeen bepaald niveau plaats te vinden. Een schriftelijk verslag hoeft ook niet teworden opgemaakt en telefonisch overleg is eveneens mogelijk.

Art. 10:30 lid 2 bepaalt dat het goedkeuringsbesluit melding maakt van ditoverleg en verwijst daarnaar. Met deze eis wordt acht geslagen op een "extrazorgvuldige motivering" bij gehele of gedeeltelijke onthouding van goedkeu-ring (Kamerstukken II 1994/95, 23 700, nr. 17).

C.l.2.2 Kenbaarheid van te onderscheiden delen

Het goedkeuringsbesluit is aan de algemene eisen die aan een besluit wordengesteld gehouden. Een gedegen motivering leidt, bij een besluit waarin tot ge-deeltelijke goedkeuring wordt overgegaan, tot duidelijkheid over de goedge-keurde onderdelen en de onderdelen waaraan goedkeuring is onthouden.

C.2 Onder voorwaarden, voor bepaalde tijd of intrekken is niettoegestaan

Plicht tot overleg

Vormvrij

Motivering van

goedkeuringsbe-

sluit

Motivering van

goedkeuringsbe-

sluit

Gelet op de gewenste terughoudendheid bij bestuurlijk toezicht in het alge-meen en de aard van de figuur "goedkeuring" in het bijzonder, volgt dat goed-keuring onder voorwaarden of voor bepaalde tijd niet mogelijk of wenselijkis. Dit geldt evenzeer voor het intrekken van een reeds vergeven goedkeuring.Met het verbod tot intrekken van goedkeuring voorkomt de wetgever dat de Geen p~rmanent

toezichthouder permanent toezicht kan uitoefenen, hetgeen strijdig zou zijn toezichtmet het karakter van het goedkeuringsrecht (MvT, p. 190).


.t'

Art. 10:29 en 10:30 Hoofdstul( 10 Awb

D

D.I Overleg op bestuurlijk en ambtelijk niveau is mogelijk."Daadwerkelijk" overleg is niet vereist. Ook een verslag isniet vereist, nu in het besluit naar overleg wordt verwezen.

ABRS 20 november 2000, "JB" 200116:Het onthouden van goedkeuring door GS aan een plan is voorafgegaan doortelefonisch overleg op ambtelijk niveau. Van onbevoegdheid tot het voerenvan ambtelijk overleg kan geen sprake zijn. De Afdeling leest in de MvT dater geen plicht bestaat voor "daadwerkelijk overleg". Het ontbreken van eenverslag van het overleg leidt niet tot strijd met art. 10:30 nu het goedkeurings-besluit in de motivering melding maakt van hetgeen dat in het overleg aan deorde is gekomen.

D.2 Het dictum van het goedkeuringsbesluit onduidelijk inzakede planonderdelen waaraan goedkeuring is onthouden. Strijdmet rechtszekerheid.

Zie bijvoorbeeld ABRS 7 augustus 2002, "JB" 20021295:GS keuren een bestemmingsplan gedeeltelijk goed. In het dictum ontbreekteen planvoorschrift en er is niet uit af te leiden waar de begrenzing ligt vanhet plangedeelte waarop de onthouding van goedkeuring betrekking heeft.De rode belijning op de plankaart wordt niet in het dictum genoemd zodatdaar geen betekenis aan wordt toegekend. Het bestreden besluit wordt vernie-tigd op grond van strijd met het beginsel van de rechtszekerheid.

D.3 Een goedkeuringsbesluit waaruit blijkt dat andere maatrege-len nog noodzakelijk zijn, is aan te merken als een goedkeu-ring onder voorwaarden en geen nadere motivering.

ABRS 26 juni 2002, AB 20021397, m.nt. JSt:GS keuren een bestemmingsplan goed waarbij uitdrukkelijk wordt opgemerktdat bepaalde voorwaarden en condities onlosmakelijk met de goedkeuringzijn verbonden. Hieruit volgt dat GS op voorhand wist dat aanvullende maat-regelen noodzakelijk waren. Dit kan volgens de Afdeling dan ook niet als na~dere onderbouwing en motivering worden aangemerkt, maar is een goedkeu-ring onder voorwaarden. Een dergelijke goedkeuring is niet mogelijk geletop art. 10:29 lid 2 Awb.


,t'

\\

,t'

Hoofdstuk 10 Awb Art. 10:29 en 10:30

D.4 Intrekken van goedkeuring is niet mogelijk. Een verzoekdaartoe moet worden afgewezen.

ABRS 26 juni 2000, AB 20001407, m.nt. AvH:GS heeft een dijkversterkingsplan goedgekeurd. Een belangenvereniging dienteen verzoek om intrekking van de goedkeuring in. De Afdeling overweegtnu, ingevolge art. 10:29 lid 2 Awb, intrekken van goedkeuring niet mogelijkis, GS het verzoek moet afwijzen.

D.5 Een "beperktere" goedkeuring die volgt op een eerderegoedkeuring is aan te merken als een gedeeltelijke intrekkingen vervanging.

ABRS 30kw)juni 2004, "JB" 20041290:GS heeft een besluit omtrent goedkeuring van een bestemmingsplan toege-zonden aan de gemeenteraad. De volgende dag volgt een besluit tot onthou-ding van goedkeuring aan een bepaald onderdeel van de planvoorschriften.Dit is geen herstel van een verschrijving, maar een tweede besluit omtrentgoedkeuring, inhoudende een gedeeltelijke intrekking en vervanging zodatstrijd optreedt met art. 10:29 lid 2.

D.6 Geen bevoegdheid tot intrekking onherroepelijk besluit totinstemming. Gewijzigde feiten en omstandigheden kunnenniet leiden tot intrekken van instemming.

ABRS 11 september 2002, "JB" 20021322:Bij goedkeuring van een saneringsplan kunnen gewijzigde feiten en omstan-digheden leiden tot het indienen van een nieuw plan. Zij kunnen echter nietleiden tot het intrekken van de instemming met het oorspronkelijke plan.


toezicht in Europees perspectief, Nijmegen: Wolf legal publishers 2007.Wijk, H.D. van/Konijnenbelt, W. en Male, R. van, Hoofdstukken van be-stuursrecht, Elsevier Juridisch: Den Haag 2008.

ABR 10:29 en 10:30 - 5AANVULLING 17 - APRIL 2010

\\

,t'


Art. 10:31

i. Tenzij bij wettelijk voorschrift anders is bepaald, wordt het besluit om- Termijn

trent goedkeuring binnen dertien weken na de verzending ter goedkeuringbekend gemaakt aan het bestuursorgaan dat het aan goedkeuring onder-worpen besluit heeft genomen.2. Het nemen van het besluit omtrent goedkeuring kan eenmaal voor tenhoogste dertien weken worden verdaagd.3. In afwijking van het tweede lid kan het nemen van het besluit omtrent

goedkeuring eenmaal voor ten hoogste zes maanden worden verdaagd in-dien inzake dat besluit advies van een adviseur als bedoeld in artikel 3:5 isvereist.4. Tenzij bij wettelijk voorschrift anders is bepaald, is paragraaf 4.1..3 van

overeenkomstige toepassing.

Commentaar door: Mr. dr. eN. van der SluisDit commentaar is bijgewerkt tot 01 - 12-2009

A

Deze bepaling is meer procedureel van aard en geeft een aantal algemene re-gels. Van belang is dat de "onder toezicht gestelde" in betrekkelijk korte tijdweet waar hij aan toe is (Kamerstukken II 1993/94, 23 700, nr. 3 (MvT),p. 191-192). Vandaar dat de wetgever de toezichthouder op termijn heeft ge-steld. Het goedkeuringsbesluit moet binnen dertien weken bekendgemaaktworden en wordt daarna - in beginsel- geacht te zijn genomen. Voor uitzon-deringen heeft de wetgever oog, door de mogelijkheid te introduceren dathet besluit omtrent goedkeuring wordt verdaagd voor ten hoogste dertien we-ken of (indien een advies van een adviseur als bedoeld in art. 3:5 Awb is ver-eist) zes maanden. Ook kunnen bijzondere wetten uitzonderingen introduce-ren.

B



28-12-2009 Wijziging 12-11-2009 5tb 2009, 503 31579 5tb 2009, 505

01-01-1998 Nieuw 20-06-1996 5tb 1996, 333 23700 5tb 1997, 581

ABR 10:31 - 1AANVULLING 17 - APRIL 2010

\


c

Inhoudspgave

C. 1 Verzending is bepalend

C.L1 Zekerheid door termijnenC.L2 Verdagingsmogelijkheden

C.2 Bijzondere wettelijke voorschriftenC.3 Dienstenwet en Wet dwangsom

C.I Verzending is bepalend(

Exact tijdstip be-

kend

De datum van verzending van het goed te keuren besluit staat centraal en isbepalend voor de aanvang van de termijn van dertien weken. Dit biedt de on-der toezicht gestelde de nodige zekerheid, die de toezichthouder niet per defi-nitie nodig heeft in deze relatie.

C.l.1 Zekerheid door termijhen

Algemene regel Vanwege de zorgvuldigheid en rechtszekerheid bij de goedkeuring, is het stel-len van termijnen van groot belang. Het bestuursorgaan dat het besluit - datgoedgekeurd moet worden - neemt, maar ook eventuele belanghebbenden,moeten kunnen inschatten wanneer het besluit daadwerkelijk in werkingtreedt.Na deze termijn (of de verdagingstermijn) wordt de goedkeuring geacht te zijngegeven.

Fictieve goedkeu.

ring

C.l.2 Verdagingsmogelijkheden

Verdaging zonder

motivering

De algemene wetgever heeft oog gehad voor de bijzonderheid van individuelegevallen door enerzijds verdaging mogelijk te maken. De eis van motiveringvoor de verdaging, zoals we die bijvoorbeeld kennen in art. 6 lid 2 van deWet openbaarheid van bestuur, ontbreekt. De uiterste verdagingstermijn be-draagt dertien weken. De toezichthouder kan ook een kortere termijn bepa-len. Bij het inschakelen van een wettelijk adviseur zoals bedoeld in art. 3:5Awb kan de verdaging langer dan dertien weken zijn.

C.2 Bijzondere wettelijke voorschriften

Afwijking is moge.

lijk

Dat de algemene wetgever oog heeft voor de bijzonderheid van individuele ge-vallen, blijkt voorts uit de expliciet geboden mogelijkheid aan de bijzonderewetgever om af te wijken van deze algemene "procedurebepaling". In bijzon-


,t'

\\


dere wetgeving kan ook worden afgeweken van de regel dat goedkeuring, nade afloop van de termijn, wordt geacht te zijn gegeven (MvT, p. 191).

C.3 Dienstenwet en Wet dwangsom

Met de Dienstenwet (Stb. 2009, 503, p. 19) wordt het vierde lid aangepast. In Lex silencio positi-

dat geval wordt paragraaf 4.1.3.3 van de Algemene wet bestuursrecht van voovereenkomstige toepassing verklaard, tenzij een wettelijk voorschrift andersbepaald. De regel blijft zodoende dat een goedkeuring "vanzelf" tot standkomt.

D

D.I Het niet uitdrukkelijk afwijken van art. 10:31 leidt tot het vantoepassing zijn van de algemene bepaling in de Awb.

AbRvS 18 juli 2001, AB 2002/184, m.nt. J. Robbe, BR 2001, p. 970-976, m.nt. H.j de Vries:

De Wet op de Ruimtelijke Ordening kende een bevoegdheid toe aan GS totplaatsvervangende planvaststelling als de gemeenteraad niet of niet tijdig ge-volg geeft aan een aanwijzing inhoudende vaststelling of wijziging van een be-stemmingsplan. De aanwijzing vervalt als GS niet binnen een jaar overgaantot deze plaatsvervanging. Nu de wetgever heeft nagelaten art. 28 lid 2 en 3WRO niet van overeenkomstige toepassing te verklaren op deze indeplaats-tredingsprocedure, is er geen termijn gesteld waarbinnen de minister omtrentde goedkeuring van een door GS vastgesteld bestemmingsplan moet beslissen.Ook zijn er logischerwijs geen rechtsgevolgen te verbinden aan overschrij-ding. Derhalve wordt teruggevallen op de algemene bepalingen van de Awb.




,t'

Hoofdstul( 10 Awb Art. 10:32

Art. 10:32

I. Deze afdeling is van overeenkomstige toepassing indien voor het nemen

van een besluit door een bestuursorgaan de toestemming van een ander be-stuursorgaan is vereist.2. Bij de toestemming kan een termijn worden gesteld waarbinnen het be-

sluit dient te worden genomen.

Reikwijdte

Commentaar door: Mr. dr. CN. van der SluisDit commentaar is bijgewerkt tot 01 - 12-2009

B



01-01-1998 Nieuw 20-06-1996 5tb 1996, 333 23700 5tb 1997, 581

c

C.i Algemeen

De gehele afdeling 10.2.1 is ingevolge art. 10:32 ook van toepassing op de situ- Goedkeuring =

atie dat niet voor de inwerkingtreding van een besluit toestemming van een verklaring van

ander bestuursorgaan is vereist (goedkeuring zoals omschreven in art. 10:25 geen bezwaar

Awb), maar ook in gevallen dat voor het nemen van een besluit reeds toestem-ming van een ander bestuursorgaan is vereist. De hier omschreven rechtsfi-guur wordt wel aangeduid als de verklaring van geen bezwaar. Van een onder-scheid tussen deze figuur en goedkeuring is geen sprake meer (KamerstukkenII 1993/94, 23 700, nr. 3, p. 193).

C. 2 Termijn voor nemen besluit

De toezichthouder kan een opdracht geven tot het nemen van het besluitwaarmee is ingestemd binnen een bepaalde termijn. Verloopt deze termijn,dan vervalt de toestemming.

Opdracht van toe.

zichthouder

ABR 10:32 - 1AANVULLING 17 - APRIL 2010

,t'

.t'

Hoofdstul( 10 Awb Art. 10:33 t/m 10:35 en 10:41

Art. 10:33

Deze afdeling is van toepassing indien een bestuursorgaan bevoegd is buiten Spontane vernieti.

administratief beroep een besluit van een ander bestuursorgaan te vernietiging

gen.

Art. 10:34

De vernietigingsbevoegdheid kan slechts. worden verleend bij de wet. Wettelijke basis

Art. 10:35

Vernietiging kan alleen geschieden wegens strijd met het recht of het alge- Gronden vernieti.meen belang. gingArt. 10:41

I. Vernietiging vindt niet plaats dan nadat aan het bestuursorgaan dat het Overleg

besluit heeft genomen, gelegenheid tot overleg is geboden.2. De motivering van het vernietigingsbesluit verwijst naar hetgeen in hetoverleg aan de orde is gekomen.


A

Afdeling 10.2.2 ziet op de spontane vernietiging. Het gaat bij vernietiging omeen bevoegdheid van een bestuursorgaan om een besluit van een ander be-stuursorgaan te vernietigen. Dat gebeurt eveneens in de vorm van een besluit.Er is sprake van bestuurlijk toezicht zonder aanvullende rechtsbescherming.Een definitiebepaling ontbreekt. Enkel een formele wet kan een basis biedenvoor een vernietigingsbevoegdheid. Dit geeft ook uitdrukking aan de ver-

strekkendheid van deze bevoegdheid. Mede gelet daarop wordt ook veelal ge-sproken van een instrument dat slechts als "uitimum remedium" kan gelden

(Kamerstukken II 1993/94, 23 700, nr. 3 (MvT), p. 194; Kamerstukken II2005106, 30 300 VII, nr. 75 (het beleidskader), p. 6). Het "uitputtingsbe-ginse1" brengt met zich dat alle andere wegen bewandeld moeten zijn, alvo-rens tot vernietiging kan worden overgegaan. Hieronder valt uitdrukkelijkhet vooroverleg (waarnaar verwezen dient te worden in het vernietigingsbe-sluit). Uiteindelijk kan vernietiging pas op goede gronden worden toegepast,

ABR 10:33 t/m 10:35 en 10:41 - 1AANVULLING 17 - APRIL 2010

\.

Art. 10:33 t/m 10:35 en 10:41 Hoofdstuk 10 Awb

indien sprake is van constitutionele misstanden. De wetgever heeft dat gevan-gen in een tweetal gronden, welke limitatief zijn bedoeld: "strijd met hetrecht" of "het algemeen belang".

B

Art. 10:33

datum van terug- betreft ontstaanshron inwerking-

inwerking- werkende treding

treding kracht


01-01-1998 Nieuw 20-06-1996 5tb 1996, 333 23700 5tb 1997, 581

Art. 10:34



treding kracht


01-01-1998 Nieuw 20-06-1996 5tb 1996, 333 23700 5tb 1997, 581

Art. 10:35



treding kracht


01-01-1998 Nieuw 20-06-1996 5tb 1996, 333 23700 5tb 1997, 581

Art. 10:41



treding kracht


01-01-1998 Nieuw 20-06-1996 5tb 1996, 333 23700 5tb 1997, 581

10:33 tfm 10:35 en 10:41- 2 HOOFDSTUK 10 AANVULLING 17 - APRIL 2010 ABR

t,

\

Hoofdstuk 10 Awb Art. 10:33 t/m 10:35 en 10:41

c

Inhoudsopgave

C.1 Toetsingsgronden

C.L1 Strijd met het rechtC.L2 Strijd met het algemeen belang

C.2 Overleg en motivering

C.I Toetsingsgronden

De wetgever heeft met de woorden "kan alleen" wilen duiden dat er sprake isvan een limitatieve opsomming van toetsingsgronden.

Limitatief

C.l.l Strijd met het recht

Was vroeger nog sprake van "strijd met de wet", met de derde tranche van de Geschreven en on.

Awb is gekozen voor het bredere "strijd met de wet". Zodoende is niet alleen geschreven recht

het geschreven recht (waaronder de wet) onderwerp van beoordeling bij dezetoetsingsgrond maar ook het ongeschreven recht. Onder strijd met de wetwordt verstaan strijd met de Grondwet en alle regels die krachtens de Grond-wet een hogere status hebben, strijd met wetten in formele en materiële zinen strijd met het Europese recht. Strijd met het recht leidt niet per definitietot vernietiging. Er dient sprake te zijn van een inbreuk op de constitutioneleverhoudingen (het beleidskader, p. 8).

C.l.2 Strijd met het algemeen belang

Bij toetsing aan strijd met "het algemeen belang" kan het toezichthoudende Overwegende be-

bestuursorgaan niet volstaan met de enkele mededeling dat het een besluit zwaren

niet geheel op die wijze zou nemen. De bezwaren dienen overwegend te zijn.Het begrip algemeen belang moet worden "ingevuld" of "ingekleurd" doorde toezichthouder. Daarvoor is gekozen omdat bij een dergelijk "uiterste red-middel" veelal sprake is van onvoorziene omstandigheden. Een extra motive-ringseis, naast de algemeen geldende motiveringseis, bleek niet nodig (MvT,p.194).Er is onder meer sprake van "strijd met het algemeen belang" in het geval dat Open opsomming

een bevoegdheid wordt geclaimd die impliciet aan een hoger orgaan is toever- van voorbeelden

trouwd; de uitoefening van een bevoegdheid leidt tot doorkruising van eenhoger belang; de bevoegdheidsuitoefening indruist tegen de belangen van deburger (het beleidskader, p. 9-10). Er kan geen sprake zijn van een limitatievelijst van voorbeelden en gevallen. Met deze toetsingsgrond heeft de wetgever

ABR 10:33 r/m 10:35 en 10:41 - 3AANVULLING 17 - APRIL 2010

.t'

Art. 10:33 t/m 10:35 en 10:41 Hoofdstul( 10 Awb

immers bewust gekozen voor een eigen beoordelingsruimte voor de toezicht-houder.

C.2 Overleg en motivering

Evenals bij de onthouding van goedkeuring, dient ingevolge art. 10:41 lid 1Awb eerst overleg te zijn aangeboden aan het bestuursorgaan waarvan het be-sluit eventueel wordt vernietigd. Ook hier is in lid 2 de plicht opgenomen datde motivering van het vernietigingsbesluit moet verwijzen naar dit overleg.Het onderzoek, dat moet uitwijzen of er een reden is tot vernietiging, is be-gonnen. Indien de toezichthouder gedurende het overleg het besluit wil schor- (

sen, moet worden teruggegrepen op de bevoegdheid van art. 10:43 Awb.

D

D.I Vernietiging op grond van rechtmatigheids- en doelmatig-

heidsoverwegingen mogelijk. Geen onverkorte toepassingformele rechtskracht.

ABRS 1 maart 2001, ((JB" 2001193, m.nt. EvdL:Dat een goedkeuring wordt vernietigd, betekent niet vanzelf dat een verzoekom schadevergoeding wordt toegewezen. Een vernietiging op doelmatigheids-overwegingen, is niet per definitie in strijd met het (on)geschreven recht.

D.2 Vernietigingsbevoegdheid gaat gepaard met ruime mate vanbeleidsvrijheid. Terughoudende rechterlijke toetsing.

ABRS 25 september 2002, AB 20021402, m.nt. AvH, JB 2002/331,Gst. 7176, 3, m.nt. JT: (De Afdeling stelt juist dat de rechter met grote terughoudendheid moet toet-sten gelet op de grote mate van beleidsvrijheid waarvan sprake is bij het uitoe-fenen van de bevoegdheid zoals neergelegd in art. 10:35 van de Awb. Het be-stuurlijk karakter van het toezicht leidt derhalve tot een beperkte rechterlijketoetsing.

D.3 Vergunning wilens en wetens onrechtmatig verleend en ver-gunninghouder kon daarvan weten.

ABRS 20 november 2002, AB 200311 en 200312, m.nt. dG:Een bouwvergunning die formele rechtskracht heeft gekregen, kan wordenvernietigd nu sprake is van een onrechtmatige bouwvergunning. De vergun-ninghouder heeft de onrechtmatigheid wel moeten weten of daarvan hebben

10:33 t/m 10:35 en 10:41- 4 HOOFDSTUK 10 AANVULLING 17 - APRIL 2010 ABR

.t'

,J'

Hoofdstul( 10 Awb Art. 10:33 t/m 10:35 en 10:41

kunnen weten. Deze omstandigheden leiden tot strijd met een goede ruimte-lijke ordening, wat weer een inbreuk op de rechtsorde oplevert. Dit rechtvaar-digt corrigerend optreden op grond van het algemene belang.

D.4 Gemeentelijke verordening deels vernietigd vanwege strijdmet het recht.

ABRS 27 juni 2007, LJN BA8144:Door een goedkeuringsvereiste in een gemeentelijke verordening wordt de,door de wetgever gedachte onafhankelijkheid van een gemeentelijke rekenka-

mercommissie, belemmerd in zijn functioneren. Zodoende trekt de gemeente-raad een bevoegdheid aan zich, die de wetgever aan de rekenkamercommissie

heeft toevertrouwd. Terechte vernietiging.

D.5 Motiveringseis leidt in ieder geval tot een begrijpelijke en vol-

ledige uiteenzetting van de gronden voor vernietiging. Ditgeldt in meerdere mate voor de vernietiging van procesbe-sluiten. Ter zitting aangevoerde gronden van motivering kun-nen niet worden meegenomen, althans onderstreept deondeugdelijkheid.

ABRS 22 april 2009, "JB" 20091144, m.nt. Broeksteeg:

Bij KB werden besluiten van een aantal bestuursorganen tot het voeren vaneen rechtsgeding tegen Landsbanki vernietigd. Het vernietigingsbesluit ont-beert een volledige en begrijpelijke motivering inzake de gronden van vernie-tiging. Omdat het hier om procesbesluiten gaat, kent de Afdeling deze eis in-zake de motivering nog meer gewicht toe. Vernietiging leidt immers tot hetniet ontvangen kunnen worden bij de burgerlijke rechter wegens het ontbre-ken van machtigingen. De nadere motivering ter zitting onderstreept de ken-nelijk onvolledigheid, onjuistheid en onbegrijpelijkheid van de motviering.De lijkt een afwijking van de gebruikelijke marginale toetsing van de Afdelingvan de belangenafweging bij vernietiging.

ABR AANVULLING 17 - APRIL 2010 10:33 t/m 10:35 en 10:41 - 5

\

Art. 10:33 t/m 10:35 en 10:41 Hoofdstuk 10 Awb

D.6 Strijd met de wet alleen mogelijk bij rechtstreeks strijd metde wet. Het naleven van internationale afspraken is als alge-meen belang aan te merken. Nakoming wordt niet onmoge-lijk gemaakt.

ABRS 23 januari 2008, AB 20081113, m.nt. J.jJ. SiUen; Gst. 2008,21, m.nt. J.M.H.F. Teunissen; ((JB" 2008146, m.nt. J.L.W. Broek-

steeg:Een wijziging van een provinciale verordening, leidende tot een verbod op hethanteren van bepaalde apparatuur en de mogelijkheid tot het verlenen vaneen ontheffng daarvoor, leidt niet rechtstreeks tot een doorkruising van art.40 WRO. Het verlenen van een vrijstelling op grond van art. 40 wordt moge-lijk (enkel) bemoeilijkt door de wijziging van de verordening. Dit leidt niettot strijd met de wet. Ook het nakomen van NAVO-afspraken, mogelijk eenalgemeen belang dat gediend moet worden, wordt niet onmogelijk gemaaktnu een ontheffng kan worden aangevraagd. Ook van strijd met het algemeenbelang is dus geen sprake.

Sluis, C.N. van der, In wederzijdse afhankelijkheid. Nationaal bestuurlijktoezicht in Europees perspectief, Nijmegen: Wolf legal publishers 2007.Wijk, H.D.van/Konijnenbelt, W. en Male, R. van, Hoofdstukken van be-stuursrecht, Elsevier Juridisch: Den Haag 2008.

10:33 t/m 10:35 en 10:41 - 6 HOOFDSTUK 10 AANVULLING 17 - APRIL 2010 ABR

,t

\,

Hoofdstul( 10 Awb Art. 10:36 t/m 10:38

Art. 10:36

Een besluit kan alleen dan gedeeltelijk worden vernietigd, indien gedeeltelij-ke instandhouding strookt met aard en inhoud van het besluit.

Art. 10:37

Een besluit waarover de rechter uitspraak heeft gedaan of waarbij een inkracht van gewijsde gegane uitspraak van de rechter wordt uitgevoerd,

kan niet worden vernietigd op rechtsgronden welke in strijd zijn met diewaarop de uitspraak steunt of mede steunt.

Art. 10:38

i. Een besluit dat nog goedkeuring behoeft, kan niet worden vernietigd.

2. Een besluit waartegen bezwaar of beroep openstaat of aanhangig is, kanniet worden vernietigd.

Commentaar door: Mr. dr. CN. van der SluisDit commentaar is bijgewerkt tot 01 -12-2009

Deze bepalingen zien op de gedeeltelijke vernietiging, de voorrang van eenrechterlijk oordeel en de relatie tot goedkeuring, bezwaar en beroep. De mo-gelijkheid van een gedeeltelijke vernietiging is expliciet een uitzondering en ismogelijk gemaakt met het oog op de praktijk. Er is sprake van een uitzonde-ring omdat het risico bestaat dat het besluit een wijziging ondergaat vanwegeeen gedeeltelijke vernietiging. De gedeeltelijke instandhouding moet dan ookstroken met de aard en inhoud van het besluit (Kamerstukken 1I 1993/94,23 700, nr. 3 (MvT), p 194). Artikel 10:37 bepaalt dat aan een besluit waar-over een rechter uitspraak heeft gedaan of waarbij een in kracht van gewijsdegegane uitspraak van de rechter wordt uitgevoerd, geen goedkeuring kanworden onthouden op rechtsgronden welke in strijd zijn met die waarop deuitspraak steunt of mede steunt. Dit artikel is opgenomen omdat bij rechts-oordelen het oordeel van de rechter dient te prevaleren boven dat van het be-stuur. Art. 10:38 tot slot regelt de verhouding tot de figuren goedkeuring, be-zwaar en beroep. Als een besluit nog goedkeuring behoeft, of indien daarnog bezwaar dan wel beroep tegen nog openstaat of aanhangig is, kan het nietworden vernietigd.

ABR AANVULLING 17 - APRIL 2010 10:36 tiro 10:38 - 1

,t'

Gedeeltelijke ver.

nietiging

Rechterlijke uit-

spraak

Geen vernietiging

A

Art. 10:36 t/m 10:38 Hoofdstuk 10 Awb

B

Art. 10:36



treding kracht


01-01-1998 Nieuw 20-06-1996 5tb 1996, 333 23700 5tb 1997, 581

Art. 10:37(



treding kracht

ondertekening bekendmaking kamerstnkken bekendmaking

01-01-1998 Nieuw 20-06-1996 5tb 1996, 333 23700 5tb 1997, 581

Art. 10:38



treding kracht


01-01-1998 Nieuw 20-06-1996 5tb 1996, 333 23700 5tb 1997, 581

c

Inhoudsopgave

CL Gedeeltelijke vernietiging is toegestaanCi.1 Aard en inhoud van het besluit

Ci.2 Parallel met goedkeuring?

CU Tijdelijk is schorsingC2 Voorrang van de rechterC3 Preventief voor repressief toezicht

C.I Gedeeltelijke vernietiging is toegestaan

Het kan wenselijk zijn om tot een gedeeltelijke vernietiging over te (kunnen)gaan. Zonder dat het gehele besluit wordt geconfronteerd met een - in de

10:36 t/m 10:38 - 2 HOOFDSTUK 10 AANVULLING 17 - APRIL 2010 ABR

,t'

\.

,t'

Hoofdstuk 10 Awb Art. 10:36 t/m 10:38

ogen van het toezichthoudende orgaan - gemankeerd onderdeel, kan een

"juist" gedeelte dan immers toch in werking treden.

C.l.1 Aard en inhoud van het besluit

Een besluit dient zich wel te lenen voor een gedeeltelijke instandhouding. Omdat te bepalen geeft de wetgever aan dat gedeeltelijke instandhouding moetstroken met de aard en inhoud van het besluit. Niet ieder besluit kan immersslechts gedeeltelijk stand houden. Gevallen waar aan gedacht kan worden,dat dit wel het geval is, zijn bijvoorbeeld gemeentelijke verordeningen (MvT,p.194).

C.l.2 Parallel met goedkeuring?

In vergelijking met de tegenhanger bij goedkeuring (10:29) is voor vernieti-ging geen tweede lid opgenomen. Toch mag worden aangenomen dat vernieti-ging onder voorwaarden niet is toegestaan.

C.l.3 Tijdelijk is schorsing

Dat de wetgever geen expliciete bepaling heeft opgenomen in afdeling 10.2.2 Schorsing

ten aanzien van een vernietiging voor bepaalde tijd is vanzelfsprekend. Een tij-delijke vernietiging is immers synoniem voor schorsing. Dit heeft een aparteregeling gekregen in afdeling 10.2.3.

C.2 Voorrang van de rechter

Wederom is de regeling hier in zekere mate afwijkend in vergelijking tot de be-palingen voor goedkeuring (10:28). Ten aanzien van vernietiging is sprakevan een ruimere strekking, aangezien de termijn waarbinnen vernietigd kanworden in beginsel (behoudens schorsing) onbeperkt is.

C.3 Preventief voor repressief toezicht

Voor de gevallen dat preventief toezicht in de vorm van goedkeuring nog mo-gelijk is, kan geen sprake van vernietiging zijn.

ABR 10:36 t/m 10:38 - 3AANVULLING 17 - APRIL 2010

\

Art. 10:36 t/m 10:38 Hoofdstul( 10 Awb

D

D.I De gang naar de burgerlijke rechter staat niet aan vernieti-ging in de weg.

ABRS 25 september 2002, AB 20021402:

De gang naar de burgerlijke rechter is uitdrukkelijk niet een voorliggendevoorziening ten opzichte van de vernietiging. Art. 10:38 regelt expliciet uit-sluiting van besluiten die nog goedkeuring behoeven dan wel besluiten waarbezwaar of beroep tegen openstaat of aanhangig is.



(


,t'

,t'


Art. 10:39

I. Een besluit tot het verrichten van een privaatrechtelijke rechtshande-

ling kan niet worden vernietigd, indien dertien weken zijn verstreken nadathet is bekendgemaakt.2. Indien binnen de termijn genoemd in het eerste lid overeenkomstig ar-tikel 10:43 schorsing heeft plaatsgevonden, blijft vernietiging binnen de duurvan de schorsing mogelijk.3. Indien een besluit als bedoeld in het eerste lid aan goedkeuring is onder-

worpen, vangt de in het eerste lid genoemde termijn aan nadat het goed-keuringsbesluit is bekendgemaakt. Op het goedkeuringsbesluit zijn heteerste en tweede lid van overeenkomstige toepassing.

Art. 10:40

Privaatrechtelijke

rechtshandeling

Een besluit dat overeenkomstig artikel 10:43 is geschorst, kan, nadat de Geen vernietiging

schorsing is geëindigd, niet meer worden vernietigd. na schorsing

Commentaar door: Mr. dr. eN. van der SluisDit commentaar is bijgewerkt tot 01 - 12-2009

Deze bepalingen regelen andere gevallen, naast de in art. 10:38 genoemde ge-vallen, waarin geen vernietiging (vanaf een bepaald tijdstip) mogelijk is: bijbesluiten tot het verrichten van privaatrechtelijke handelingen en na het eindvan een schorsing. Het betreft uitdrukkelijk alleen deze besluiten (Kamer-stukken II 1993/94, 23 700, nr. 3 (MvT), p. 195). Het motief voor beide geval-len is gelegen in de vereisten van rechtszekerheid.

ABR AANVULLING 17 ~ APRIL 2010 10:39 en 10:40 - 1

\.

A


B

Art. 10:39

datuin van terug- betreft ontstaansbron inwerking-inwerking- werkende tredingtreding kracht


Aanhangig 32157

01-01-1998 Nieuw 20-06-1996 5tb 1996, 333 23700 5tb 1997, 581

Wijziging 06-11-1997 5tb 1997, 510 25280 5tb 1997, 581(

Art. 10:40



01-01-1998 Nieuw 20-06-1996 5tb 1996, 333 23700 5tb 1997, 581

c

Inhoudspgave

CL Algemeen

C2 ReikwijdteC3 SchorsingCA Aanvang termijnCS Afloop van de schorsing

C.I Algemeen

Dertien weken na bekendmaking van een besluit tot het verrichten van eenprivaatrechtelijke rechtshandeling kan dat besluit niet (meer) worden vernie-tigd. Het eind van de schorsing maakt dat van vernietiging geen sprake meerkan zijn.

C.2 Reikwijdte

Besluiten "tot" Gesproken wordt van besluiten "tot" het verrichten van privaatrechtelijkehandelingen. Dit leidt tot de conclusie dat andere besluiten aangaande pri-


.t'

\


vaatrechtelijke handelingen, zoals besluiten houdende algemene regels inzakehet verrichten van dergelijke handelingen of delegatiebesluiten niet vallen on-der de reikwijdte van deze bepaling.

C.3 Relatie tot schorsing

Binnen de termijn van dertien weken kan schorsing hebben plaatsgevonden. Duur termijnVernietiging blijft in een dergelijk geval mogelijk binnen de duur van de schor-sing.

C.4 Relatie tot schorsing

In geval van een besluit dat aan goedkeuring is onderworpen, wordt de aan- Aanvang termijn

vang van de dertien-weken-termijn opgeschort. De bekendmaking van hetgoedkeuringsbesluit is in dat geval bepalend.

C.5 Afloop van de schorsing

Nu de schorsing is bedoeld om na te gaan of er reden is voor vernietiging, kan Aard van schorsing

een negatief antwoord op die vraag nooit later worden herroepen. Een vernie-tiging met terugwerkende kracht tot het einde van de schorsing is dan ook nietmogelijk (MvT, p. 196).


,t'


Art. 10:42

I. Vernietiging van een besluit strekt zich uit tot alle rechtsgevolgen waar- Gevolgen vernieti.

op het was gericht. ging2. In het vernietigingsbesluit kan worden bepaald dat de rechtsgevolgen

van het vernietigde besluit geheel of ten dele in stand blijven.3. Indien een besluit tot het aangaan van een overeenkomst wordt vernie-tigd, wordt de overeenkomst, zo zij reeds is aangegaan en voor zover bijhet vernietigingsbesluit niet anders is bepaald, niet of niet verder uitge-

voerd, onverminderd het recht van de wederpartij op schadevergoeding.


A

Deze bepaling ziet expliciet op de gevolgen van een vernietiging. Enkel derechtsgevolgen worden geraakt. De mogelijkheid wordt geboden, gelet oppraktische wensen of bezwaren, om de rechtsgevolgen geheel of ten dele instand te laten. In beginsel heeft het besluit terugwerkende kracht (Kamerstuk-ken II 1993/94, 23 700, nr. 3 (MvT), p. 196). Een reeds aangegane overeen-komst wordt niet of niet verder uitgevoerd, waarbij het recht op schadever-goeding indien van toepassing uiteraard onverminderd blijft bestaan.

B



01-01-1998 Nieuw 20-06-1996 5tb 1996, 333 23700 5tb 1997, 581

c

InhoudsopgaveCL RechtsgevolgenC2 Overeenkomsten

ABR 10:42 -1AANVULLING 17 - APRIL 2010

,t'

Art. 10:42 Hoofdstuk 10 Awb

C.i Rechtsgevolgen

Geen feitelijke ge.

volgen

Dat de wetgever uitdrukkelijk spreekt van rechtsgevolgen, maakt dat feitelij-ke gevolgen niet (kunnen) worden geraakt. In beginsel werkt het vernieti-gingsbesluit "ex tunc", tot het tijdstip dus waarop het besluit tot stand is ge-komen.

C.2 Overeenkomsten

Geen gebonden.

heid door over.

eenkomst

Zonder het bepaalde in lid 3 zou een bestuursorgaan, ondanks het vernieti-gingsbesluit, alsnog gebonden blijven aan een overeenkomst. Eventueel kanhet goedkeuringsbesluit wel bepalen dat de verplichting tot nakoming blijftbestaan.

D

D.I Vernietiging van een besluit tot goedkeuring (van een be-

stemmingsplan) heeft géén terugwerkende kracht.

ABRS 21 december 1999, AB 2000178, m.nt. dG, "JB" 2000/12, Gst.200017112,3:In afwijking van artikel 8:72, tweede lid, van de Awb heeft de vernietiging vaneen besluit tot goedkeuring van een bestemmingsplan geen terugwerkendekracht. Dit is het geval als het bestemmingsplan al voorlopig van kracht wasop het tijdstip van de beslissing op bezwaar (inzake een bouwvergunning).

D.2 Bevoegdheid tot het (deels) in stand laten van de rechtsge-volgen terecht niet gebruikt.

ABRS 20 november 2002, AB 200311 en 200312, m.nt. dG:Zwaarwegende belangen, waarvan sprake moet zijn alvorens tot vernietigingover te gaan, prevaleren aan de (financiële) belangen van betrokkene, zekernu deze wist of behoorde te weten dat er sprake was van een onrechtmatigebouwvergunning. De belangen zijn gediend door de mogelijkheid tot (eventu-ele) aanspraak op schadevergoeding bij het bestuursorgaan waarvan het be-sluit is vernietigd. Ook dat financiële belang van dat bestuursorgaan behoeftniet als doorslaggevend te worden aangemerkt voor een andere afwegingvan belangen. Voor het gebruik maken van de bevoegdheid om tot het (geheelof ten dele) in stand laten van de rechtsgevolgen was dan ook geen aanleiding.

(


,t'


Sluis, CN. van der, In wederzijdse afhankelijkheid. Nationaal bestuurlijktoezicht in Europees perspectief, Nijmegen: Wolf legal publishers 2007.Wijk, H.D. van/Konijnenbelt, W. en Male, R. van, Hoofdstukken van be-stuursrecht, Elsevier Juridisch: Den Haag 2008.


,t'

,t'

Hoofdstuk 10 Awb Art. 10:43 t/m 10:45

Art. 10:43

Hangende het onderzoek of er reden is tot vernietiging over te gaan, kan Schorsing

een besluit door het tot vernietiging bevoegde bestuursorgaan worden ge-schorst.

Art. 10:44

I. Het besluit tot schorsing bepaalt de duur hiervan. Duur2. De schorsing van een besluit kan eenmaal worden verlengd. Verlenging3. De schorsing kan ook na verlenging niet langer duren dan een jaar.4. Indien bezwaar is gemaakt of beroep is ingesteld tegen het geschorstebesluit, duurt de schorsing evenwel voort tot dertien weken nadat op hetbezwaar of beroep onherroepelijk is beslist.5. De schorsing kan worden opgeheven.

Art. 10:45

Op het besluit inzake schorsing zijn de artikelen 10:36, 10:37, 10:38, eerstelid, 10:39, eerste en derde lid, en 10:42, derde lid, van overeenkomstige toe-passing.

Commentaar door: Mr. dr. CN. van der SluisDit commentaar is bijgewerkt tot 01-12-2009

A

De bepalingen over schorsing in de Awb zijn opgenomen in een aparte afde-ling, te weten 10.2.3 (artikelen 10:43 tot en met 10:45). Schorsing is onlosma-kelijk verbonden met vernietiging. Zonder vernietigingsbevoegdheid komthet bestuursorgaan geen schorsingsbevoegdheid toe. De schorsing is altijd inhet leven geroepen om onderzoek te doen of er reden is om tot vernietigingover te gaan. Schorsing leidt niet per definitie tot vernietiging, dat moet hetonderzoek immers uitwijzen. Vernietiging volgt niet per definitie op schor-sing. De toezichthouder dient de duur van de schorsing vooraf te bepalen enkan deze eenmaal verlengen. De maximale duur is evenwel gesteld op éénjaar. Bezwaar en beroep maken de uiterste termijn van schorsing dertien we-ken na onherroepelijk worden van de beslissing op bezwaar of beroep langer.Een aantal bepalingen inzake vernietiging wordt tot slot van overeenkomstigetoepassing verklaard. Dit betekent dat de overige bepalingen expliciet geen

rol spelen bij schorsing.

ABR AANVULLING 17 - APRIL 2010 10:43 t/m 10:45 - 1

\

Art. 10:43 t/m 10:45 Hoofdstuk 10 Awb

B

Art. 10:43



treding kracht


01-01-1998 Nieuw 20-06-1996 5tb 1996, 333 23700 5tb 1997, 581

Art. 10:44(



treding kracht


01-01-1998 Nieuw 20-06-1996 5tb 1996, 333 23700 5tb 1997, 581

Wijziging 06-11-1997 5tb 1997, 510 25280 5tb 1997, 581

Art. 10:45



treding kracht


01-01-1998 Nieuw 20-06-1996 5tb 1996, 333 23700 5tb 1997, 581

c(

InhoudsopgaveCl Relatie met vernietiging

C2 Schorsing niet vanzelfsprekendC3 Bestuurs (proces) rechtCA TermijnenCS Vernietigingsbepalingen

C.i Relatie met vernietiging

Accessoir Art. 10:43 bepaalt dat de bevoegdheid tot schorsing voortvloeit uit het be-staan van een vernietigingsbevoegdheid. De bijzondere wet behoeft de schor-


.t'

\

,t'

Hoofdstul( 10 Awb Art. 10:43 t/m 10:45

singsbevoegdheid dan ook niet expliciet te vermelden. De schorsing is naarzijn aard een tijdelijke maatregel om onmiddellijke werking van het te schor-sen besluit te stuiten. Schorsing is daarmee een accessoir middel en geen zelf"

standig instrument van toezicht op bestuursorganen (Kamerstukken II 1993194,23700, nr. 3 (MvT), p. 197).

C.2 Schorsing niet van zelfsprekend

Een onderzoek of er een reden is tot vernietiging is niet in alle gevallen nood- Directe vernieti.

zakelijk. Schorsing behoeft dan niet te worden ingezet. ging

In de situatie dat een besluit nog niet in werking is getreden, kan niet van een Besluit nog niet inaanleiding tot schorsing worden gesproken (MvT, p. 198). werking

C.3 Bestuurs(proces)recht

Het schorsingsbesluit is een besluit als bedoeld in art. 1:3 Awb zodat alle eisen Besluitdie_daaraan zijn gesteld van toepassing zijn. Zeker een gedegen motivering isvan belang, nu schorsing de werking van het geschorste besluit onmiddellijkstuit.De mogelijkheden van bezwaar en beroep zijn ingevolge art. 8:4 sub a Awb Bezwaar en be-uitgesloten. roepC.4 Termijnen

Het besluit tot schorsing bepaalt, aldus art. 10:44, de duur van de schorsing.Het tweede lid bepaalt dat de schorsing van een besluit eenmaal kan wordenverlengd. De schorsing mag niet langer duren dan één jaar, korter uiteraardwel (MvT, p. 197). Hierbij wordt afgeweken van de termijnen betreffendegoedkeuring (dertien weken). Een dergelijke korte periode is niet in alle situ-aties werkbaar gelet op de noodzakelijke procedurele stappen en het beno-digde overleg (Kamerstukken II 1994/95, 23 700, nr. 5, p. 103). Is er een ver-zoek om een administratiefrechtelijke voorziening aanhangig, dan duurt deschorsing, tenzij eerder opgeheven, maximaal dertien weken na het onherroe-pelijk worden van de beslissing op dat verzoek (vierde lid). De mogelijkheidtot het opheffen van de schorsing is opgenomen in lid 5. Niet alleen de rechter-lijke voorziening kan aanleiding geven tot het opheffen van de schorsing

(MvT, p. .198). Ook het onderzoek en overleg dat volgt na het schorsingsbe-sluit van de toezichthouder kan de toezichthouder doen besluiten niet tot ver-nietiging over te gaan.

Afwijkend ten op-

zichte van goed.

keuring

ABR AANVULLING 17 - APRIL 2010 10:43 t/m 10:45 - 3

\.

Art. 10:43 t/m 10:45 Hoofdstul( 10 Awb

C.5 Vernietigingsbepalingen van overeenkomstige toepassing

Gedeeltelijke

schorsing

Het van overeenkomstige toepassing verklaren van een aantal bevoegdhedenuit afdeling 10.2.2 betekent vanzelf dat de overige bepalingen daaruit nietvan toepassing zijn.

Gedeeltelijke schorsing is mogelijk indien gedeeltelijke instandhouding

strookt met aard en inhoud van het besluit.

(Rechterlijk oordeelEen besluit waarover een rechter uitspraak heeft gedaanof waarbij een in kracht van gewijsde gegane uitspraak wordt uitgevoerd,

kan niet worden geschorst op rechtsgronden welke in strijd zijn met die waar-op de uitspraak steunt of mede steunt. (Een besluit dat nog goedkeuring behoeft, kan niet worden geschorst.Een besluit tot het verrichten van een handeling naar burgerlijk recht kan nietworden geschorst indien dertien weken zijn verstreken sinds het is bekendge-maakt.Bij een schorsing van een besluit tot het aangaan van een overeenkomst,wordt de overeenkomst niet (verder) uitgevoerd, zo zij reeds is aangegaan envoor zover bij het schorsingsbesluit niet anders is bepaald. Een en ander geldtook hìer onverminderd het recht van de wederpartij op schadevergoeding.

Geen schorsing

Privaatrechtelijke

rechtshandelingen

Overeenkomst

D

D.I Bezwaar en beroep en de mogelijkheid tot schorsing

ABRS 20 november 2002, Gst. 2003, 12:Het niet benutten van de bezwaarmogelijkheid tegen de verlening van de

bouwvergunning maakt het gebruik van het instrument van vernietiging enschorsing niet onmogelijk. Uit het wettelijk stelsel vloeit voort dat het instru-ment van schorsing en spontane vernietiging kan worden gebruikt naast en (

na een mogelijke procedure bij de bestuursrechter.

Sluis, CN. van der, In wederzijdse afhankelijkheid. Nationaal bestuurlijktoezicht in Europees perspectief, Nijmegen: Wolf legal publishers 2007.Wijk, H.D. van/Konijnenbe1t, W. en Male, R. van, Hoofdstukken van be-stuursrecht, Elsevier Juridisch: Den Haag 2008.


t'

Tekst en toelichting Algemene wet bestuursrecht, hoofdstuk 10 (bestuurlijk toezicht)

Education

Transcript of Tekst en toelichting Algemene wet bestuursrecht, hoofdstuk 10 (bestuurlijk toezicht)