Tekst : De zieke vuilniszaklessenpakket.ilva.be/course/files/02_lln_taal.pdfTekst : De zieke...
Transcript of Tekst : De zieke vuilniszaklessenpakket.ilva.be/course/files/02_lln_taal.pdfTekst : De zieke...
Tekst : De zieke vuilniszak
o Dokter, ik ben zo ziek! Ik heb buikpijn… Ik voel me zo misselijk…
- Wat heb je vanmorgen gegeten?
o Vanmorgen? Koffiedik, broodkorstjes, een glazen pot met
beschimmelde jam. Ik weet het niet zo goed meer… De
verpakking van een reep chocolade, een lege doos melk…
Oooh! Mijn maag protesteert!
- En gisteravond?
o Wacht… Ik probeer het me te herin-
neren… Ah ja, aardappelschillen en
wortelen, een oude plastic bal, een doos-
je van eieren met enkele eierschalen…
Ook nog een kapot glas,
enkele oude batterijen en vuile luiers… Ik
voel me zo ziek, dokter!
- Ik denk dat we eerst maar eens in je buik
moeten kijken…
o Is het erg, dokter?
- Ja, ik denk het wel. Ik zie dat je alles verslindt wat je te
pakken krijgt. Je moet leren ‘nee’ zeggen.
o Dat is niet makkelijk. Ik moet alles aanpakken wat de anderen weggooien!
- Alles? Nee, hoor! Je moet eerst sorteren.
o Sorteren? Waarom?
- Om te vermageren en om je maag niet te veel te belasten.
Trouwens, je stinkt uit je bek! Dat komt door die aardappel-
schillen, dat koffiedik en al dat ander biologisch afval dat
aan het rotten is.
o En de rest, dokter?
Iedere Leerling voorkomt Afval Afvaltaal : Tekst : De zieke vuilniszak : 1/3
- Het zijn vooral de verpakkingen die zwaar op je maag liggen. Dat plastic geeft je een opgeblazen gevoel. En al dat papieren karton. Dat weegt goed door.
o En die steken in mijn zij?- Dat komt door al dat gebroken glas. Of door metaal.o En dat branderige gevoel?- Dat wordt veroorzaakt door gevaarlijk afval: batterijen en verf. Het wordt tijd
dat je een dieet volgt. Anders zul je ontploffen.o Ik ontploffen? Niet overdrijven, dokter… Ik moet toch mijn
werk doen? Ik voelde me gewoon niet goed. Dat kan toch iedereen overkomen? Kijk wat ik nog allemaal naar binnen kan spelen!
De vuilniszak maakt het touw los dat om zijn nek zit. In één hap werkt hij depapiermand van de dokter naar binnen. Dan alle geneesmiddelen. Daarna despuitjes op het bureau van de dokter. En de tijdschriften uit de wachtkamer… Dedokter kijkt verbaasd toe. Tot de vuilniszak struikelt en bewusteloos neervalt.Hemeltje! Vlug! Er is geen minuut te verliezen! De dokter haalt alle geneesmid-delen uit de zak en stop ze in een kistje. Hij zoekt de tijdschriften bij elkaar enstapelt ze in een kartonnen doos. Dan neemt hij een zak voor de plastic flesjesen de drankkartons… De vuilniszak komt gelukkig weer bij en bedankt de dok-ter.
o Het spijt me, dokter, ik weet niet wat me overkomen is… Ik… euh… bedank je voor alles.
- Geen dank… Kijk, daar zijn de vuilnisophalers. Zij zullen welvoor je zorgen. De rest draag ik wel naar het containerpark.Daag!
Iedere Leerling voorkomt Afval Afvaltaal : Tekst : De zieke vuilniszak : 2/3
Vraagjes bij de tekst.
1. Zeg het anders.- Mijn maag protesteert…Protesteren betekent: O tegensputteren
O volledig in orde zijnO niet meewerken
- De vuilniszak verslindt alles wat hij te pakken krijgt…Verslinden betekent: O alles rustig opeten
O alles naar binnen slokkenO alles laten liggen
2. Sorteer het afval dat in de tekst voorkomt.
G.F.T. PAPIER & GLAS PLASTIC K.G.A. RESTKARTON M - D
3. Waar (W) of niet waar (NW)?
De dokter is ziek. ____De vuilniszak is ziek van teveel te eten. ____De vuilniszak zijn bek stinkt. ____De vuilniszak sorteert. ____Plastic flessen moeten in een doos. ___
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
Iedere Leerling voorkomt Afval fvaltaal : Tekst : De zieke vuilniszak : 3/3
SLOGANS
Zoek een passende slogan bij de volgende tekeningen.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Iedere Leerling voorkomt Afval Slogans 1/2
Maak een passende tekening bij volgende slogan:
UW AFVAL MOET AFVALLEN!
Iedere Leerling voorkomt Afval Slogans 2/2
?????????Het is nodig dat we met z’n allen de afvalbergen verkleinen.
Want die groeien onophoudelijk. Zo sterk zelfs dat de situatie
stilaan onhoudbaar wordt.
Het tij moet gekeerd worden …
Dat kunnen we door milieubewuster met afval om te springen.
Om de afvalberg minder snel te doen groeien, moeten we in de
eerste plaats met z”n allen minder afval gaan produceren. Dit
kan dikwijls op een eenvoudige manier. Door bijvoorbeeld bood-
schappentassen te gebruiken of brooddozen mee te brengen in
plaats van plastic zakken en aluminiumfolie. “Beperken en voor-
komen” luidt dan de boodschap.
Verder komt het erop aan de grondstoffen in het huisvuil
zoveel mogelijk opnieuw te gebruiken. Daarvoor moet je ze
sorteren. Daar kan iedereen zijn steentje toe bijdragen : de
gemeenten, onze ouders en natuurlijk wijzelf ! Er zijn aardig
wat voorbeelden om aan te tonen hoe de gemeenten ons helpen
dat sorteren aan te pakken. Zo wordt gewoon huisvuil apart
verzameld in de bekende vuilniszakken. Dat gaat dan naar
verbrandingsovens.
Plastic flessen, flacons, metaalverpakkingen van drank- en
conservenblikjes, drankkartons van melk of fruitsap moeten
apart verzameld worden in een speciale blauwe zak. Dat afval wordt
dan afzonderlijk opgehaald. Veel daarvan kan worden verwerkt
en opnieuw worden gebruikt.
Iedere Leerling voorkomt Afval Tekst over milieubewust worden 1/4
Papier en karton kan je bewaren in een kartonnen doos. Je kaner ook een stapel van maken en samenbinden. Dat soort afvalwordt gescheiden opgehaald. Daardoorkan het meteen naar papierfabrieken gebracht worden die hettot pulp verwerken en er opnieuw papier van maken.
Glazen flessen en bokalen worden ook apartopgehaald, deze zet je best buiten in een plastic bak.Regelmatig komt de ophaaldienst dat glas ophalen. Dat gaat dan naar de fabriek,waar er nieuw glas van gemaakt wordt.
Veel gemeenten hebben een containerpark. Ook daarkunnen de inwoners allerlei afval kwijt. Het wordt daar netjes per soort verzameld : papier en karton, tuinafval, stenen, plastic flessen, metalen verpakkingen, drankkartons, grofvuil, oliën van huishoudelijke herkomst, klein gevaarlijk afval, snoeihout, puin,kroonkurken, … Wat men opnieuw kan gebruiken, gaat naar deverwerkingsfabriek.
Niet alleen de gemeenten pakken de zaak aan. Je kan zelf ookaardig wat afval een bestemming geven. Keuken- en tuinafvalbijvoorbeeld : daarvan kan je compost maken. Dat is mest-stof om tuinen en akkers vruchbaar te maken.
OM EEN LANG VERHAAL KORT TE MAKEN :Met zijn allen zijn we sterk om de afvalberg te verkleinen enhet milieu te beschermen.Doe jij ook mee ?
COMPOSTEREN
VERBRANDEN
RECYCLEREN
Iedere Leerling voorkomt Afval Tekst over milieubewust worden 2/4
Vraagjes bij de tekst.
1. Zoek een passende titel en noteer deze op de juiste plaats.
2. Lees het eerste stuk opnieuw. Waarnaar verwijst “die” in“Want die groeien onophoudelijk”?
3. Wat betekent “Het tij moet gekeerd worden”?O het water in de zee is heel viesO er moet iets veranderenO ik kan er zelf niets aan veranderen
4. Hoe kunnen we de afvalberg beperken : minder snel doen groeien ?
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
5. Wat betekent : “Iedereen moet zijn steentje bijdragen”?O het is de schuld van iedereenO steentjes mogen niet in een gewone vuilniszakO iedereen moet meehelpen
6. Wat gebeurt er met de gewone vuilniszakken?
________________________________________________________________
________________________________________________________________
7. Waar gaat papier en karton naartoe?
________________________________________________________________
Iedere Leerling voorkomt Afval Tekst over milieubewust worden 3/4
8. Wat men opnieuw kan gebruiken gaat naar een _______________________
9. In een containerpark wordt elk afval _________________ opgestapeld.
10. Wie kan buiten de gemeente wat aan afval doen ?Hoe dan ?
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
11. Bij de maandelijkse glasophaling plaats ik het glas buiten in een kartonnen doos?Is dat goed? Leg uit.
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
Iedere Leerling voorkomt Afval Tekst over milieubewust worden 4/4
ALFABETISCH RANGSCHIKKEN
Vervolledig het alfabet:
A B __ D __ F __ __ I J __ L M N __ P
Q __ S __ U __ __ X __ Z
Zo leren wij het alfabet!
Rangschik volgende woorden alfabetisch:
container – restafval – batterij – afval – plastic – glas – sorteren
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
Welk van de telkens opgegeven woorden staat eerst als je er alfabetisch rangschikt? Omcirkel
dat woord!
afval / bananenschil metaal / weggooien
afval / appel storten / stort
papier / container batterij / banaan
sorteren / restafval gevaarlijk / verbranden
Iedere Leerling voorkomt Afval Afvaltaal : Afvalwoorden : 1/4
HET AFVALWOORDENBOEK
Vul in en kies uit: container - containerpark – kringlooppapier – recycleren – K.G.A - sluik-
storten – sorteren – zwerfvuil – afval – G.F.T. – tweedehandswinkel – plasticverpakkingen,
metaalverpakkingen en drankkartons – restafval
Alles wat je niet meer kan gebruiken en weggooit = _________
Grote metalen bak waarin afval wordt gedaan = ____________
Plaats waar verschillende containers staan = ______________
Groenten-, Fruit- en Tuinafval = _______
Klein gevaarlijk afval zoals batterijen, verfresten = ________
Papier dat gemaakt wordt van oud papier = _______________
Winkel waar tweedehandsspulletjes worden verkocht,
zoals kleding, meubelen, wasmachines,… = ____________________
P.M.D. = ________________________________________
Uit afval nieuwe dingen maken, dus opnieuw gebruiken = _________________
Afval dat niet gesorteerd kan worden, dit moet in de vuilniszak = _________________
In het geniep ergens afval weg gooien = __________________
Het afval soort bij soort doen om het opnieuw te
gebruiken = ____________________
Alle vuilnis dat zomaar langs de weg of in het bos
rondslingert = __________________
ABCAFVAL
Iedere Leerling voorkomt Afval Afvaltaal : Afvalwoorden : 2/4
WIE ZOEKT, DIE VINDT !
Rangschik de letters zodat dat je een woord krijgt i.v.m. milieu.
1. RPEPAI = _______________
2. LSGA = _______________
3. VIAL = ________________
4. SECMPOOTERN = _________________
5. RTNAK = ________________
6. STOTSPAALRT = ________________
7. IUVL = ____________
8. ERNOCAITN = ______________
9. DMP = ____________
10. CLERECYNER = _______________
Iedere Leerling voorkomt Afval Afvaltaal : Afvalwoorden : 3/4
AFVALRASTER
Zoek de volgende woorden in het rooster
(horizontaal, verticaal, schuin)
C O N T A I N E R P A R K T G Y S TI L V A I C I A R F S Y E B K L J VK U U S T B D P E W T Q C E U V A LZ Q O Z H L K A S F C A Q B S S E SD P H J H I U P T T U I N A F V A LH A K X I K M I A E S X Z L S W O KU Y F I S J O E F C O N T A I N E RX O Z V E E H R V J W Q O L L N O JV D N S A S L X A B F X Y H B G L VU B I G L L A R L O E C M H P F I VV E I R E B K S K A R T O N E T E ZK Z N V K U W Z T S N O E I H O U TU Z A P P K R O O N K U R K E N W UO C L M T E T R A B R I K C Y R Q Q
container ilva glas olieafval gft tetrabrik containerparkpapier snoeihout kroonkurken tuinafvalblikjes restafval karton
Iedere Leerling voorkomt Afval Afvaltaal : Afvalwoorden : 4/4
PICTOGRAMMEN
Jullie krijgen twaalf tekeningen die horenbij bepaalde contai-ners. Zoek uit welk soort afval de tekening voorstelt.Kies uit de volgende mogelijkheden :
klein gevaarlijk afval afvaloliekunststofflessen textielkunststofafval tuinafvalglas geneesmiddelenorganisch keukenafval metalenpapier en karton bouw- en sloopafval
Iedere Leerling voorkomt Afval Taal : Pictogrammen 1/2
ZELF PICTOGRAMMEN ONTWERPEN
Ontwerp zelf een pictogram voor…
G.F.T. Composthoop
Kapot speelgoed (kies zelf maar) ___________________
Iedere Leerling voorkomt Afval Taal : Pictogrammen 2/2
RIJMPJES
In deze container ligt heel veel glas,
sommige potjes komen misschien nog van _____.
Fruitsap koop je in een glazen fles.
Onthoud dat goed, da’s je eerste _____.
Choco in een glazen pot? Goed!
Jij weet hoe het _______.
Voorkom het groeien van de vuilnisbelt,
koop flessen met _________________.
Haal je dit op, dan weegt het gauw een ton,
ik heb het over papier en __________.
Nu iets moeilijker…
Afval betekent gevaar voor de natuur,
______________________________________________.
Er zijn zoveel zaken die je kan leren,
______________________________________________.
Knutselen doe ik niet alleen hier,
______________________________________________.
Misschien kan je zelf een volledig rijmpje maken!
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
Iedere Leerling voorkomt Afval Afvaltaal : Rijmpjes 1/1
ENKELVOUD EN MEERVOUD.Vul aan.
Van meer naar één!!!
Veel kleurpotloden één __________________
Veel stiften één __________________
Veel __________________ één papier
Veel blikken één __________________
Veel vuilniszakken één __________________
Veel __________________ één container
Veel __________________ één kroonkurk
Veel kartonnen/kartons één __________________
Veel glazen één __________________
Veel afvalbergen één __________________
Veel __________________ één fles
Veel __________________ één aardappelschil
Veel afvalproblemen één __________________
Vind jij zelf nog andere woorden i.v.m. afval? Schrijf ook het enkelvoud en meervoud in de
passende kolom:
Veel __________________ één __________________
Veel __________________ één __________________
Veel __________________ één __________________
Veel __________________ één __________________
Veel __________________ één __________________
Veel __________________ één __________________
Veel __________________ één __________________
Iedere Leerling voorkomt Afval Afvaltaal : Meervoud 1/1
Winkelen
Els en Dieter gaan met mams naar de supermarkt. Dat doen ze
elke vrijdagavond. Het is erg druk in de winkel. Daar heeft mams
een bloedhekel aan. Alle tijd die ze wint door zelf aankopen uit
te zoeken, verliest ze nadien weer in de rij aan de kassa. Veel
liever zou mams in de week gaan winkelen, als het rustiger is.
Maar doordat ze op kantoor werkt, kan dat natuurlijk niet.
Els en Dieter vinden die drukte helemaal niet erg. Van zodra ze
voorbij het draaimolentje gekomen zijn, verdwijnen ze tussen
het winkelende volk. Mams wil ze nog naroepen, maar ze zijn al
verdwenen. Zo gaat het elke week. Maar mams is daar eigenlijk
niet treurig om. Zo kan ze rustig winkelen. Af en toe dagen Els of
Dieter dan weer eens op met een zak snoep of een fles limonade,
die ze ergens in een rek hebben gevonden. Ze kijken dan met lieve
vraagoogjes naar mams of ze hun buit in het winkelwagentje
mogen laden. En meestal mag dat.
Maar vandaag is er iets raars aan de
hand. Dieter en Els kunnen het plots
ontzettend goed met elkaar vinden. En
dat vindt mams verdacht. Gewoonlijk
maken ze ruzie, pesten elkaar en
het eindigt er altijd mee dat ze elk op
hun ééntje door de supermarkt trek-
ken. Maar vandaag staan ze dicht bij
elkaar te konkelfoezen. Mams weet het
meteen : daar is wat aan de hand. Als
ze maar wist wat!
Er is inderdaad iets aan de hand. DIeter en Els spieden de hele
tijd tussen de rekken door naar wat mams in haar wagentje
laadt. Af en toe knikken ze naar elkaar, knipogen en verdwijnen.
Om even later weer aan de andere kant op te duiken. Mams is
ongerust. Wat spoken ze nu weer uit.?
Iedere Leerling voorkomt Afval Tekst : Winkelen 1/4
Als ze eindelijk met haar volle wagentje bij de kassa aankomt,
ziet ze het plots. Van de andere kant duiken Dieter en Els op.
Triomfantelijk duwen ze ook een winkelwagentje voort en rijden
dat tot vlak naast “mams”wagentje. “Zijn jullie helemaal gek
geworden?”, roept mams. “Dat jullie een zakje snoep of wat
limonade willen kopen is mij goed. Maar een hele wagen vol!
Vergeet het!” “Nee, mams…”, zegt Els, “Daar gaat het ons niet
om. Wij hebben precies hetzelfde gekocht als jij. Kijk maar.
Groenten, limonade, melk, eieren, bruine suiker, koekjes, bier
voor paps. Het is er allemaal.” “ Waar is dat goed voor ?” vraagt
mams. “ik heb met alles één keer heus wel genoeg hoor! Daarbij,
ik zou het niet eens kunnen betalen!” “Dat hoeft ook niet, mams”
verduidelijkt Dieter. “Je mag jouw spullen netjes weer in de
rekken zetten. Wij hebben net hetzelfde als jij gekocht, maar
wel telkens de milieuvriendelijke versie. Wij zijn toch de Groene
Vrienden, weet je nog?
Mams staat paf. Nu pas ziet ze hoe haar kinderen glazen flessen
limonade hebben gekocht in plaats van plastic flessen, die zij
heeft gekozen. En bier in flesjes in plaats van blikjes. En
Eieren in kartonnen verpakking in plaats van piepschuimen
doosje. En een groot pak suiker in plaats van twee kleintjes.
Mams zucht. Alles gaan terugzetten? Daar ziet ze tegenop.
Gelukkig willen Dieter en Els haar daarbij helpen.
Als ze eindelijk met hun milieuvriendelijke producten voorbij de
kassa zijn, zegt ze plots : “Eigenlijk hebben jullie gelijk. Ik ben
trots op jullie. En volgende week komen we te voet, want dat is
nog milieuvriendelijker dan met de auto. Dan helpen jullie me
toch dragen, hoop ik!” Tja, Dieter en Els kijken naar elkaar.
Wat kunnen ze daarop zeggen?
Iedere Leerling voorkomt Afval Tekst : Winkelen 2/4
Vraagjes bij de tekst.
1. Geef 2 redenen waarom moeder geen twee volle winkel-wagentjes wou.
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
2. Waarom kan moeder niet tijdens de week winkelen?
_________________________________________________________________
3. Zeg met één woord, hoe moeder het winkelen vindt tijdens deweek. ______________________________
4. Hoe staat het in de tekst ?
• Dieter en Els komen tevoorschijn van de andere kant.
_________________________________________________________________
• Je mag je koopwaren weer wegplaatsen.
_______________________
5. Hoe staat het in de tekst dat moeder toegeeft dat ze fout tewerk ging?
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
6. Hoe zouden jouw ouders reageren moest je hetzelfde doen?
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
Iedere Leerling voorkomt Afval Tekst : Winkelen 3/4
7. Over welke producten was er in de tekst allemaal sprake?Zet de verschillende koopwaren in de juiste kolom.
Milieuvriendelijk Milieuonvriendelijk
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
___________________________________
Iedere Leerling voorkomt Afval Tekst : Winkelen 4/4