Taal(beleid) in het Hoger Onderwijs: een veld onder spanning

Linguapolis 17 maart 2011Prof. Dr. Joke Denekens

Voorzitter Onderwijsraad

Transparant en kwaliteitsvol internationaliseringsbeleid

voor onderwijs en onderzoek op hoog niveau

• 10% van afgestudeerden van de Universiteit Antwerpen heeft ervaring met semesterverblijf in buitenland

• 20% heeft ervaring met korter verblijf• Jaarlijks 2 gastdocenten per faculteit• Toename buitenlandse diplomastudenten met 10%• Elke faculteit 1 actiedomein binnen Noord-Zuid samenwerking• 15% van de externe VLIR-UOS financiering verwerven• Jaarlijks één Europees land en één ontwikkelingsland als

bevoorrechte partner

Taalregeling voor het

Vlaams hoger onderwijs

• Anderstalige opleidingsonderdelen binnen Nederlandstalige opleidingen• Vakken die een andere taal als voorwerp hebben of door

een anderstalige gastdocent worden gegeven• 10% van de bacheloropleiding(18SP)• Maximum 50% van masteropleiding

• Volledig anderstalige opleidingen• Ba en Ma opleidingen specifiek voor buitenlandse

studenten op voorwaarde dat er een Nederlandstalig equivalente opleiding is binnen de instelling

Nota onderwijstaal

• Standpuntbepaling binnen het nieuwe Vlaamse beleidskader

• Leidraad voor toekomstige beslissingen, lijst van aandachtspunten om te zetten in interne regelgeving

• Stuurgroep internatonalisering onder leiding van vice rector, met advies van Onderwijsraad, Raad dienstverlening en Studentenraad

• Ter goedkeuring van Raad van Bestuur Universiteit Antwerpen

Nota onderwijstaal

• Aanbod van anderstalig onderwijs kan grote troeven bieden

• Onderwijskwaliteit is doel

• Omkadering door goede randvoorwaarden

• Principes• Internationalisering is middel• Positie Nederlands als taal voor onderwijs en onderzoek• Toegankelijkheid van universitair onderwijs• Evenwichtig, efficiënt en doelgericht beleid inzake gebruik

van onderwijstalen

Internationalisering als middel

• Inschakelen internationale netwerken en consortia met als doel meer capaciteit en expertise ter realisatie van beter onderwijs en onderzoek

• Meertalligheid: competitief voordeel op de arbeidsmarkt

• Internationale competenties: kennis andere culturen, eigen cultuur doorgeven

• Instroom buitenlandse diploma-studenten

• Garanderen reciprociteit uitwisselingsstudenten

Belang Nederlandse taal voor academisch onderwijs en wetenschappelijk onderzoek

• Maximale toegankelijkheid , andere taal mag geen bijkomende drempel betekenen voor deelname studenten uit eigen regio

• Zo onvoldoende kwaliteit van taalkennis bij docenten en /of studenten dreigt kwaliteitsverlies van onderwijs

• Aard van de opleiding: beroepsuitoefening in lokale context

• Inhoud onlosmakelijk verbonden met de taal

• Toponderzoek in het Nederlands blijft streefdoel

Flankerende maatregelen

• Kwaliteitszorg: kennis van onderwijstaal door docent moet getoetst bij aanwerving

• Aanbod om onvoldoende talenkennis te verbeteren

• Permanente monitoring

• Gepaste communicatie

• Zorg voor inkomende studenten: huisvesting, administratieve ondersteuning….

Aandachtspunten

• Inhoud• Welke onderwijstaal is meest aangewezen voor verwerven

van competenties van de opleiding?• Is het leermateriaal beschikbaar in de andere taal?• Wordt wetenschappelijk onderzoek in Nederlands of in

andere taal uitgevoerd?• Inhoudelijke meerwaarde voor Nederlandstalige studenten

• Doelgroep• Komt toegankelijkheid niet in gedrang• Kwaliteit onderwijstaal bij studenten? Ondersteuning voor

(bij)scholen• Troeven om buitenlandse studenten aan te trekken• Kenmerken van de « markt »

Aandachtspunten

• Uitstroom• Welke taalcompetenties verwacht het afnemend veld• Is bepaalde taal gangbaar/noodzakelijk voor specifiek

beroep

• Maatschappelijke verankering en verbondenheid• interculturaliteit speelt belangrijke rol in het vakgebied• Professionele doelstellingen en maatschappelijke

verbondenheid stellen specifieke taalvereisten