Supply Chain Management & Outsourcing

16
Een special van Reflex Uitgeverij Supply Chain Management & Outsourcing De Duurzame Supply Chain pagina 4 Hou het lijntje kort, dan breekt het niet pagina 7 Oost-Europese IT’ers steeds populairder pagina 10 Opkomst e-commerce zet e-fulfilment in spotlights pagina 12 september 2012

description

Uitgave van Reflex Uitgeverij over Supply Chain Management & Outsourcing, gedistribueerd bij het M.T.

Transcript of Supply Chain Management & Outsourcing

Page 1: Supply Chain Management & Outsourcing

Een special van Reflex Uitgeverij

Supply Chain Management & Outsourcing

De Duurzame Supply Chain pagina 4

Hou het lijntje kort, dan breekt het niet pagina 7

Oost-Europese IT’ers steeds populairder pagina 10

Opkomst e-commerce zet e-fulfilment in spotlights pagina 12

september 2012

Page 2: Supply Chain Management & Outsourcing

Een publicatie van Reflex Uitgeverij

Vraag een willekeurige supply chain manager of hij een silo-denker of een integraal procesdenker is. Vrijwel iedereen

zal voor het laatste gaan. Niet zo gek ook, want supply chain managers zijn bruggenbouwers. We zijn gewend om mensen in de organisatie te motiveren. Maar goed ketenbeheer betreft meer dan het managen van interne ketens. De echte supply chain manager onderscheidt zich door ook aan tafel te gaan zit-ten met stakeholders en leveranciers. Door niet alleen te sturen op resultaat, maar door ook de wijze waarop dat resultaat wordt bereikt in acht te nemen. De supply chain manager van nu kijkt verder en vooruit.

In supply chain management staan we voor de uitdaging om te excelleren in het ketenbeheer. Vaak laten we ons daarbij leiden door zaken die we moeten doen omdat ze nu eenmaal wettelijk verplicht zijn, de no-brainers. Daarnaast behoren tot het takenpakket ook activiteiten die we krijgen te doen, bijvoorbeeld het verzoek van marketing en sales om te groeien. Maar om te excelleren moet je verder gaan. Buiten je eigen zone treden en doen wat je kunt én wilt. Bijvoor-beeld de forecasting verbeteren door het te outsourcen of extra energie te steken in zaken die het hart van het bedrijf raken. Want alleen met een goede balans tussen het ver-richten van activiteiten die je moet doen en krijgt te doen én de zaken die je zowel kunt doen als wilt doen, is het mogelijk te excelleren. Dat evenwicht tussen de harde en zachte kant maakt je onderscheidend.

Uitblinken in ketenbeheer betekent ook dat je misschien wat vaker om de hulp van externen moet vragen. Bijvoorbeeld door te outsourcen, maar denk ook aan leveranciers; daar valt vaak ook veel voordeel te behalen. Bovendien zijn in veel branches leveranciers gebaat bij het welvaren van hun afnemers. Ga met hen aan tafel zitten, bespreek de obsta-kels waar je organisatie tegenaan loopt en durf te vragen. Stel die vraag die al zolang in je achterhoofd zit. Veel supply chain managers bedenken wel mogelijke oplossingen, maar voelen zich er soms wat ongemakkelijk bij. Als je het op een integere manier aanpakt, zal bijna niemand je afwijzen. En zo zie je dat je samen tot een oplossing komt om bijvoor-beeld het voorraadbeheer te optimaliseren. Een voorbeeld dat ik vanuit mijn eigen werk ken, is een variant op het crossdocken. We hebben met onze leveranciers afgesproken dat ze producten die in de winkel slecht verkopen, tegen een schappelijke prijs terugkopen. Uiteindelijk is daar namelijk iedereen bij gebaat. De organisatie heeft zo een verbeterde doorloop en de leverancier kan het gat dat in de schappen is ontstaan weer opvullen met nieuwe collecties.

Een belangrijk aspect bij het excelleren in supply chain ma-nagement is de route die je bewandelt. De wijze waarop je

samen tot bepaalde doelen komt, bepaalt mogelijk nog meer het succes dan de feitelijke cijfers. Natuurlijk, de schoor-steen moet roken, maar je onderscheidt je als organisatie als je anders bent. Als je streeft naar dichtbijheid en naast groepsbijeenkomsten bijvoorbeeld ook een-op-een zaken bespreekt. Hoe belangrijk de route is, heeft cabaretier Lebbis ooit formidabel uitgelegd in zijn show ‘Welcome to paradise’, waarin hij uitweidt over gastvrijheid bij horecage-legenheden. Je kunt in een café iemand een voortreffelijke salade voorschotelen, maar die salade smaakt nog lekkerder als die geserveerd wordt door een vriendelijk lachende dame die na een subtiel handgebaar al naast je tafel staat.

Excellereren doe je ook door vooruit te kijken. Naar de mo-gelijkheden, de kansen die technologieën bieden en te kijken naar wat jouw organisatie aan kan. En ja, soms hoort daar bij dat je je knopen moet tellen en genoegen moet nemen met wat je hebt. Dat kan ook inhouden dat je soms iets moet uitbesteden. Kijk naar wat er in je organisatie kan. Prikkel sales en marketing om daarin mee te gaan. Kweek ambassa-deurs, mensen met lef. Want om echte veranderingen door te voeren, heb je pioniers nodig.

Uitblinken in ketenbeheerSupply Chain Management & OutsourcingEen onafhankelijke publicatie van Reflex Uitgeverij, gedistribueerd bij Management Team op 20 september 2012.

I n h O U d

De Duurzame Supply Chain pagina 4

Voorraadbeheersing met warehouse management pagina 6

Hou het lijntje kort, dan breekt het niet pagina 7

Nederland als ketenregisseur pagina 8

Oost-Europese IT’ers steeds populairder pagina 10

Opkomst e-commerce zet e-fulfilment in spotlights pagina 12

Geavanceerde software noodzakelijk pagina 14

C O l O f O n

Project ManagerCornelis Dubbelman [email protected]

Productie/lay-Out Tammo HaanVDS Vormgeving!, Drachten

druk Dijkman Offset, Diemen

Redactie Kristel Hurenkamp (chef), Suzanne Wijers, Dennis Mensink, Koos Plegt en Kimberley van den Berg

foto‘sThinkstock / Getty Images

De inhoud van gastbijdragen, interviews, bedrijfsinterviews en bedrijfspresentaties geven de mening van de gastauteurs en geïnterviewden weer. Ondanks dat bij deze uitgave veel aandacht is besteed aan het voorkomen van fouten en onvolkomenheden, kan hiervoor niet worden ingestaan en aanvaarden de redactie en uitgever hiervoor derhalve geen aansprakelijkheid.

Reflex Uitgeverij B.V. Max Euweplein 34 1017 MB Amsterdam T 020 520 76 50 www.reflex-media.net

Marc Kaars Sijpesteijn Market Manager [email protected]]

Paul van Vuuren Directeur [email protected]

Reflex Uitgeverij is gespecialiseerd in thematische kwaliteitsspecials in Nederlandse, Duitse en Zwitserse dagbladen. U vindt onze publicaties onder andere in de Frankfurter Allgemeine Zeitung (F.A.Z.), Handelsblatt, Tagesspiegel (in Duitsland), Tages-Anzeiger (Zwitserland) en in het Financieele Dagblad en het NRC Handelsblad. Onze publicaties combineren zo de diepgang van vakbladen met de oplage van dagbladen. Reflex Uitgeverij onderscheidt zich door de focus op kwaliteit en de scheiding van artikelen en gastbijdragen. Meer informatie vindt u op www.reflex-media.net

Het papier voor deze special van Reflex Uitgeverij is afkomstig uit verantwoord beheerde bossen.

Erik Botter, Supply Chain Professional 2012

Page 3: Supply Chain Management & Outsourcing

BEdRIjfSIntERVIEw 3

“Innovaties moeten klein beginnen“

Jullie leveren advies en software om de supply chain te optima-liseren. Wat is er veranderd in vergelijking met vijf jaar gele-den?

“De afgelopen jaren kenmerken zich door grote onzekerheden en snel wij-zigende omstandigheden door de eco-nomische crisis. Bedrijven worden geconfronteerd met grotere risico’s. Daarom besteden ze meer dan voorheen aandacht aan de financiële aspecten van supply chain management. Het blijft een grote uitdaging voor bedrijven om een goede afweging te maken tussen de financiële en de logistieke prestaties. Vaak is de optimalisatie van de ene KPI, bijvoorbeeld het minimaliseren van werkkapitaal, strijdig met de optimali-satie van de andere, zoals het maxima-liseren van de leverbetrouwbaarheid. Een andere belangrijke trend is de toe-genomen aandacht voor supply chain risk management. Fluctuaties in de vraag moeten goed kunnen worden opgevangen, maar ook verstoringen in het aanbod. Problemen bij één onder-deel mogen niet een hele supply chain platleggen. Hoe bouw je flexibele supply chains? Hoe ziet je contingency plan-ning eruit? Heb je back-up mogelijk-heden? Dat zijn vragen die nu meer dan vroeger spelen. Ook omdat vanuit

kostenoogpunt voorraden laag zijn. Be-tere samenwerking met partners in de keten speelt daarbij een belangrijke rol. Outsourcing is mede als gevolg daarvan minder interessant geworden.”Een positieve ontwikkeling die we tot slot waarnemen is dat sustainability nu echt op de agenda staat. Dus niet alleen omdat het marketingtechnisch aantrek-kelijk is, maar ook omdat bedrijven de synergie tussen duurzaamheid en kostenbesparing hebben ontdekt.”

Welke rol vervullen jullie in de verduurzaming van de supply chain?

“We willen echt een verschil maken en betrokken zijn bij duurzaamheids-vraagstukken. Om maar een simpel voorbeeld te noemen: binnen de logis-tiek zijn dozen doorgaans voor slechts 80 procent gevuld. De pallets waar die dozen op staan, zijn met een ver-gelijkbaar percentage gevuld. En ja, vervolgens zijn ook de containers nog eens voor 20 procent leeg. Afgezien van het feit dat organisaties op dit punt aanzienlijke besparingen kunnen re-aliseren, zijn wij van mening dat dit milieuvriendelijker kan. Zoveel lege ruimte in een container is pure verspil-ling. Middels ons MVO-programma Op-timizing the World geven we invulling

aan zoveel mogelijk maatschappelijke verantwoorde oplossingen. Organisa-tiebreed richten we ons op vier pijlers, namelijk humanity, sports, education en environment. Binnen ORTEC Con-sulting focussen we in het bijzonder op humanity en education.”

Hoe geven jullie invulling aan die pijlers binnen het MVO-pro-gramma?

“We zijn binnen ORTEC Consulting gespecialiseerd in mathematische en econometrische onderbouwing van be-sluitvorming ten aanzien van de supply chain. ‘Adding credibility by enabling fact based decision making’, noemen wij dat. De software die wij bouwen, steunt op algoritmes en gecompliceerde formules die afhankelijk zijn van al-lerlei variabelen en beperkingen. Wis-kunde zit in ons bloed. Wij willen dat doorgeven. Dat doen we onder andere door wiskundige opleidingen te promo-ten, software ter beschikking te stellen aan hogescholen en door intensieve sponsoring van de Nederlandse Wis-kunde Olympiade. We proberen andere bedrijven te betrekken bij de promotie van wiskunde en ook te interesseren voor een sponsorship. Die aandacht voor wiskunde is ons inziens van we-zenlijk belang, want er is een serieus tekort aan bèta’s en in het bijzonder wiskundigen.”

Hoe maken jullie de koppeling tussen supply chain manage-ment en humanity?

“In Afrika is de gezondheid van vracht-wagenchauffeurs van grote invloed op de logistieke keten. Je kunt wel voedsel naar Afrikaanse landen sturen, maar als er geen chauffeurs zijn, ligt dat voedsel te vergaan op de vliegvelden. De vooruitzichten en leefomstandig-heden van chauffeurs zijn daar vaak slecht. Door de ongezonde leefstijl en risicofactoren als hiv en malaria moet praktisch de hele populatie vrachtwa-genchauffeurs om de vijf jaar vervangen worden. Vooral omdat veel truckers geen directe toegang hebben tot de ge-zondheidszorg. Daarom is enkele jaren gelden de North Star Alliance opgericht. North Star bouwt een keten van Road-side Wellness Centers langs de grote transportroutes om truckers toegang te geven tot zorg. Wij omarmen dat initiatief en hebben speciaal voor hen Polaris ontwikkeld. Met deze applicatie kan North Star Alliance de beste locatie voor nieuwe Roadside Wellness Centres bepalen. De beste locatie hangt af van diverse factoren. Zo wil de organisatie niet concurreren met bestaande zieken-huizen. Er moet dus voldoende afstand zijn tussen bestaande ziekenhuizen en nieuw te bouwen inloopklinieken. Het ziekenhuis moet op een locatie komen waar veel vrachtwagenchauffeurs pas-seren of stoppen. Bij voorkeur ook op een locatie waar chauffeurs extra ri-sico’s lopen, zoals in de buurt van pros-tituees of in een malariagebied.”

Kunnen we in Nederland nog leren van innovaties die in het buitenland, zoals in Afrikaanse landen, zijn ingezet?

“In Nederland worden zaken vaak on-nodig ingewikkeld en grootschalig aan-gepakt. Naar mijn mening moet je klein beginnen en behaal je de beste resulta-ten door systemen logisch in te richten. In Afrika hebben we bijvoorbeeld grote stappen gemaakt met een elektronisch patiëntendossier dat we zelf ontwikkeld hebben: Comets. Chauffeurs kunnen op dat systeem inloggen met hun telefoon-nummer. Het systeem bij de controlepost ziet dan welke medicijnen de chauffeur heeft ingenomen en welke hij nog moet innemen. Bovendien brengt het in kaart welke gebieden gevoelig zijn voor groot-schalige uitbraak van bepaalde ziektes. De overheid kan daar dan snel op inspe-len. En het mooie is dat we de anonimiteit van de gebruikers kunnen garanderen.”

Oogsten jullie vanuit het eigen vakgebied veel erkenning voor jullie werk?

“TNT Express heeft voor haar Global Optimisation programma de Franz Edelman Award gewonnen. ORTEC, TiasNimbas en Tilburg University zijn partners in dit programma, waarbinnen wereldwijd meer dan honderd optima-lisatieprojecten werden uitgevoerd. Je moet hierbij denken aan het vaststellen van optimale locaties en de optimali-sering van routes en personeelsinzet. TNT Express bespaarde hiermee 60 miljoen kilometer en 283 miljoen kilo CO2-uitstoot. Consultants van ORTEC waren medeprijswinnaars. De Franz Edelman Award is de meest prestigieuze prijs op ons vakgebied.” n

Meer informatieORTEC Consulting Group: Adding Credibility Wilt u weten hoe uw Supply Chain geoptimaliseerd kan worden? Neem dan contact op met de ORTEC Consulting Group:

ORTEC Consulting Group Groningenweg 6k 2803 PV Gouda T 0182 540 500 E [email protected]

www.ortec-consulting.nl

Lambert van der Bruggen, CEO ORTEC Consulting Group, tijdens de uitreiking van de Franz Edelman Award in Amsterdam.

Page 4: Supply Chain Management & Outsourcing

4 SUPPly ChaIn ManagEMEnt Een publicatie van Reflex Uitgeverij

AUTEUR: SUZANNE WIJERS

Het verduurzamen van de supply chain staat tegenwoordig bij veel

bedrijven hoog op de agenda. Naar bui-ten toe was dat misschien al jaren zo, maar voorheen was het vooral een mar-ketingtool; iets om mee te pronken. Nu willen bedrijven het echt doorvoeren. De diverse stuurgroepen, werkgroepen en partnerships lijken daar het bewijs voor. Maar wat houdt duurzaam ketenbeheer in? Hoe voer je dat door? En welke on-derdelen van de keten verdienen extra aandacht?

Het begrip duurzame supply chain is voor diverse interpretaties vatbaar. Zo kan het betrekking hebben op de inkoop van producten die duurzaam geprodu-ceerd zijn, het inrichten van een wagen-park met minder CO2-uitstoot, maar ook op de gezondheid van de medewerkers in de productiehal. Het gaat erom alles netjes achter te laten voor de volgende generatie. En daarvoor is een balans tus-sen people, planet en profit noodzakelijk, de zogeheten triple bottom line. Wanneer organisaties dit principe doorvoeren in de gehele keten, zouden ze zowel kunnen besparen als de CO2-uitstoot reduceren. Duurzaamheid lijkt dus meer te zijn dan alleen een investering.

aanjagers gezochtMaar wie moet nu eigenlijk de bal oppak-ken als het gaat om de verduurzaming van de keten? In eerste instantie wijzen de vingers al snel naar de overheid. Die zou de wet- en regelgeving moeten aan-passen zodat het voor het bedrijfsleven

aantrekkelijker wordt om te verduurza-men. Maar volgens professor Jacqueline Cramer, directeur van het Utrecht Sus-tainability Institute, ligt de belangrijk-ste rol niet zozeer bij de overheid – die zou vooral duidelijke randvoorwaarden moeten creëren – maar bij het bedrijfs-leven zelf. En daarin zijn we al best ver. Denk aan werkgroepen zoals De Groene Zaak. In dit samenwerkingsverband zijn diverse grote organisaties betrokken die initiatieven organiseren om de duurzame economie hoog op de politieke agenda te zetten.

Wie intern de regie moet nemen, is door-gaans sterk afhankelijk van de organi-satie en de sector. “Organisaties zouden in ieder geval binnen een consortium een evenredige verdeling van kosten en baten moeten nastreven”, vindt Cra-mer. Intern zouden dan de spelregels opgesteld moeten worden die passen bij het consortium. Daarin is ook een belangrijke taak voor de supply chain manager weggelegd, want de logistieke schakels zijn naar haar mening vaak nog niet verduurzaamd.

duurzaamheid in de logistiekAls er een onderdeel in de keten is waarbij duurzaamheid en kostenreductie hand in hand lijken te gaan, is het de logistieke kant. Want minder brandstofverbruik leidt logischerwijs tot beide voordelen. Maar de impact van de transport wordt vaak onderschat, evenals de winst die op dit onderdeel behaald kan worden. Bo-vendien is het niet altijd even eenvoudig om duurzaamheid in de supply chain te integreren. Dat onderschrijft ook exe-cutive director Luke Disney van North Star Alliance. North Star is een publiek-privaat partnership van verschillende bedrijven, waaronder een Afrikaanse branchevereniging voor vrachtwagen-chauffeurs. De organisatie richt zich op de gezondheid van vrachtwagenchauf-feurs in Afrika. “Supply chain managers onderkennen doorgaans wel dat er op dit ketenonderdeel veel te verbeteren valt, maar die boodschap moet je wel goed verpakken als je met betrokkenen aan tafel zit. Duurzaamheid mag het dan goed doen in de media; als je met een transportbedrijf aan tafel zit, praat je niet over maatschappelijk verantwoord ondernemen.”

Om de gezondheid van de chauffeurs te verbeteren en ziekten als HIV te behan-delen, heeft North Star door heel Afrika zogeheten Roadside Wellness Centres opgezet en trainingsprogramma’s op-gezet. De organisatie is nu bezig met de ontwikkeling van een milieutraining. Aangezien een groot deel van de Afri-kaanse chauffeurs analfabeet is, steunt het programma voornamelijk op beeld en geluid. De precieze invulling is nog on-duidelijk, maar het lespakket moet onder meer aandacht besteden aan brandstofe-fficiency en verschillende remtechnieken. Vanwege de enorme afstanden die zij

afleggen, kunnen de juiste technieken veel verschil maken. Een ander voorbeeld van opvallend duurzaam beleid is dat van een inter-nationaal opererende koeriersdienst. Het bedrijf werkt met aangepaste pac-kageflowsoftware die routes berekent waarbij de chauffeur zo min mogelijk links af hoeft te slaan. Want links afslaan betekent wachten voor tegemoetkomend verkeer, irritaties, extra brandstof en vertraging.

Ondergeschoven kindjeHoewel bij supply chain management vaak aan de logistieke kant gerefereerd wordt, richt duurzaam supply chain management zich juist meer op andere onderdelen van de keten. Duurzame initiatieven binnen de transportsector zijn dan ook eerder uitzondering dan regel. Binnen de hele keten valt overigens veel winst te behalen. Al vanaf het begin van de keten, bij onderzoek en ontwik-keling, moet de focus al liggen op de vraag hoe producten duurzamer gepro-duceerd kunnen worden. Dus met meer hernieuwbare grondstoffen en meer ge-richt op cradle-to-cradle. Want bij voor-keur komen afgedankte producten weer terug als grondstof voor iets nieuws. “Het inrichten van een circulaire economie is van essentieel belang”, beaamt ook Cramer. “Maar het verwondert me toch

enigszins dat de logistieke kant van de keten, waar juist snel en veel voordeel te behalen valt, pas de laatste jaren aan het verduurzamen is geslagen.” Dat de lo-gistieke kant het ondergeschoven kindje binnen de duurzame supply chain is, komt volgens haar doordat transport doorgaans is uitbesteed en daarmee ook het verantwoordelijkheidsgevoel af-neemt. “Producerende bedrijven moeten de druk richting logistieke bedrijven meer opvoeren. Het is goed om te zien dat dit proces nu in gang is gezet.”

De cirkel moet rond zijn; dat besef lijkt nu echt te zijn doorgedrongen tot het bedrijfsleven. En dat daar meer voor nodig is dan alleen duurzaam inkopen en de machines bij productie zo efficiënt mogelijk in te stellen, is inmiddels ook duidelijk geworden. Binnen transport zijn nog grote stappen te maken, bij-voorbeeld door zuiniger en efficiënter te rijden. Het kan. De techniek is zover, de eerste best practices liggen klaar om als voorbeeld te dienen. n

Artikel  Duurzame keten

De duurzame supply chainDuurzaam ketenbeheer meer dan een marketingtool.

Page 5: Supply Chain Management & Outsourcing

BEdRIjfSPRESEntatIE 5

Retourlogistiek is de afgelopen jaren in sneltreinvaart hoog op de Europese

agenda gekomen. Verpakkingen dienen te voldoen aan bepaalde milieuregels en eindgebruikers moeten producten moeiteloos kunnen retourneren. Een ketenonderdeel binnen e-commerce dat snel is geprofessionaliseerd.

Mede dankzij de opkomst van webwin-kels is de retourlogistiek uitgegroeid tot een belangrijk onderdeel van de sup-ply chain. Volgens Jantiene Kerckhaert, productmanager bij PostNL Internatio-nal Mail, is er het afgelopen decennium veel veranderd. “In ruim 25 Europese landen kunnen eindgebruikers tegen-woordig kosteloos bij het postkantoor om de hoek een product naar Nederland retourneren. We maken gebruik van een enorm uitgebreid postaal netwerk van retourpunten. De internationale postbe-

drijven onderling werken tegenwoordig veel beter samen, waardoor we in staat zijn retourzendingen efficiënter en snel-ler uit te voeren.”

Uitbesteden van aftersalesMet de dienst Retour Services richt PostNL zich op Nederlandse bedrijven die aan buitenlandse klanten leveren, zowel B2B als B2C. Bedrijven geven zo eenvoudig een tijdrovend onderdeel van aftersales uit handen voor alle goederen tot twee kilo. Toners, kleding, gadgets; alles tot twee kilo kan gemakkelijk vanuit Europa naar Nederland teruggestuurd worden. Een dienst die voor zowel een-pitters als grote ondernemingen uit-komst biedt. Kerckhaert: “Het alternatief is namelijk dat je gebruikmaakt van een koerier of lokale methode; in beide geval-len een kostbare oplossing die meestal weinig duurzaam is. Via Retour Services

gaat het gewoon met de normale post-zendingen mee.”

duurzame oplossingHet principe van Retour Services is overigens simpel. De verzender biedt het retourlabel aan op z’n website of le-vert het voorgedrukte label mee bij het sturen van het pakje. Wil de klant - de eindgebruiker - toch een andere kleur of maat? Dan plakt hij de sticker op het pakje en geeft hij het kosteloos af bij het lokale postkantoor. “Verkopers van car-tridges maken bijvoorbeeld slim gebruik van deze dienst”, vertelt Kerckhaert. “Ze versturen het pakje via PostNL naar hun klant met een voorbedrukt retourlabel. Zodra de toner leeg is, stuurt de klant het product gewoon weer retour naar de verkoper. Op deze manier versterken bedrijven hun duurzaamheidsbeleid.”

EenvoudDe kracht van deze wijze van retourlogis-tiek is de eenvoud voor zowel bedrijven als voor hun klanten. Zo kunnen bedrij-ven gebruikmaken van hun bestaande Nederlandse antwoordnummer. “Je hoeft dus niet een nieuw antwoordnummer aan te vragen”, benadrukt Kerckhaert nog maar eens. “En voor alle landen ge-bruik je vervolgens hetzelfde uniforme retouretiket.” De eindgebruiker heeft het makkelijk, want retourneren gaat snel en koste-loos. Dat werkt drempelverlagend, legt Kerckhaert uit. “Klanten gaan sneller tot aankoop over indien ze goederen mak-kelijk kunnen retourneren. Als je kleding via een webshop koopt, weet je immers nooit zeker of het product wel bevalt of past. De retourkosten zijn voor rekening van het bedrijf. Die betaalt overigens niet zozeer voor de dienst als geheel; wij brengen alleen de kosten in rekeningen van goederen die daadwerkelijk gere-tourneerd zijn.” n

Artikel  Thema

Efficiëntie in de internationale retourlogistiekEenvoud voor bedrijven; gemak voor de klant; altijd retour.

Meer informatieMeer weten over Retour Services van PostNL.Neem dan contact op met Jantiene Kerckhaert ([email protected]) of kijk op www.postnl.nl/altijdretour.

”Onzekere wereld vraagt om goede forecasting“ Wat zijn de voornaamste ontwikkelingen op het gebied van forecasting?

“Allereerst is het belang ervan enorm toegenomen. Bedrijven hechten steeds meer waarde aan een goede forecast. Dat is te verklaren doordat de wereld onzekerder is geworden en je als bedrijf steeds beter moet kunnen inspelen op schommelingen in de vraag. De supply chain is tevens echt een value chain, die eindigt bij de eindconsument. Je hebt pas succes als je die eindconsument te-vreden stelt tegen optimale kosten, zo ontdekt men steeds meer. Een andere reden voor de toegenomen aandacht is het feit dat we tegenwoordig meer data tot onze beschikking hebben. Van die grote hoeveelheid data – ook wel big data genoemd – kun je informatie maken.

Vervolgens is het zaak dat je die infor-matie modelmatig goed interpreteert, zodat je de business kunt optimaliseren.”

Wat verandert er als bedrijven hun forecasting modelmatig aan-pakken?

“Vaak handelen commercianten op on-derbuikgevoel. Dit gevoel is zeker in de huidige markt vaak niet gelijk aan de praktijk. Onze klanten moeten met hun klanten praten, zodat ze hun interne processen klantgerichter en efficiënter kunnen inrichten. In de fastmoving-we-reld zijn de supermarkten bijvoorbeeld bepalend. Of eigenlijk hun klanten, de eindconsumenten. Als we hun gedrag kunnen voorspellen, kunnen we daarop inspelen. Van daaruit kijk je terug de keten in om de klant zo goed mogelijk

te bedienen. Veel partijen hebben niet de capaciteit en kwaliteit in huis om zelf goed te forecasten en hoeven zelf ook niet zo nodig over deze specifieke kennis te beschikken. Daarvoor heb je immers specialistische mensen nodig. Zij willen zich concentreren op hun core business nu. Dus gaan ze op zoek naar de externe expertise die zij niet zelf in huis heb-ben. Een goede match is dan tot stand te brengen. De model- en processpeci-alisten die bij ons bedrijf in dienst zijn, werken hier juist omdat zij steeds weer die inhoudelijk uitdagende opdrachten kunnen krijgen.”

Hoe gaan jullie te werk?“Op verschillende manieren. EyeOn is van oudsher gespecialiseerd in consul-tancy op het gebied van planning en fo-recasting. Traditioneel worden wij dan ook ingehuurd als consultant met een procesmatige insteek. Inmiddels bieden we een totaalpakket. Zo verzorgen we bijvoorbeeld ook trainingen en maken we met onze experts al voor veel klanten een baseline en/of event forecast, waar onze klanten op kunnen voortbordu-ren en waarmee zij hun bedrijf verder kunnen optimaliseren. Sommige rela-ties vragen om een vernieuwing van de forecast periodiek; in een soort abon-nementsvorm optimaliseren wij dan de parameters en modellen. Steeds vaker kiezen bedrijven er ook voor bepaalde

onderdelen en expertgebieden binnen supply chain management en forecasting uit te besteden. Deze dienst is volledig te leveren, met elke week of maand nieuwe forecasts en analyses. Dit is te doen met systemen van de klant in combinatie met eigenanalysetools of volledig met eigen expertsystemen.” n

Bedrijfsinterview

Meer informatieEyeOn B.V. Croylaan 14 5735 PC Aarle-Rixtel T: 0492 – 388850

André Vriens, managing partner bij EyeOn

Page 6: Supply Chain Management & Outsourcing

6 SUPPly ChaIn ManagEMEnt Een publicatie van Reflex Uitgeverij

“Warehousing voorwaarde voor groei“ Wat is het belang van goed ware-house management?

“Het belangrijkste is dat bedrijven hun klantentevredenheid willen verbeteren door een hoger service level te garan-deren tegen lagere integrale kosten. Cruciaal is hierbij een goed warehouse management en een Warehouse Ma-nagement Systeem (WMS) is hiervoor onmisbaar. Dit zorgt namelijk voor een grotere effectiviteit en efficiency van de processen in het warehouse. Het leidt tot een hogere omloopsnelheid, een hogere kwaliteit en hogere productiviteit. Ware-house management is ook een randvoor-waarde voor groei op de lange termijn. In de huidige markt moeten bedrijven steeds meer ‘agile’ worden; er is minder voorspelbaarheid in aan- en afvoer van goederenstromen, zeker bij onverwachte externe situaties. Er zijn in de praktijk veel voorbeelden waarin het niet kunnen omgaan met te weinig voorspelbaarheid in combinatie met onverwachte situaties tot soms grote bedrijfsschade heeft ge-leid. Dan ben je dus niet agile genoeg.”

Welke systemen moet je als be-drijf op hun plek hebben om agile te zijn?

“Een minimale voorwaarde om agile genoeg te zijn, is de aanwezigheid van een modern WMS. Afgelopen jaar stond Consafe Logistics in de EMEA-regio op nummer 1 in het benchmark-onderzoek

van ARC voor WMS-leveranciers. Wij werken met een best-of-breed systeem, waarin we veel referenties gebruiken en zo de beste methodes kunnen toepassen. Hierdoor profiteren zowel bestaande als nieuwe klanten van een zeer compleet WMS dat in staat is zowel binnen het bedrijf als naar buiten verschillende be-langrijke koppelingen te ondersteunen. De software van Consafe Logistics wordt mondiaal gebruikt, onder meer bij pro-ductiebedrijven, logistieke dienstverle-ners, groothandels en retailers.”

Wat zijn typische vraagstukken van voorraadhoudende bedrijven?

“Zij lopen uiteindelijk tegen problemen aan in hun distributienetwerk. Processen lopen niet goed, de kosten zijn te hoog of de aansluiting op de administratie is niet goed. Ze willen veranderen, maar kunnen dat vaak niet omdat ze gevangen zitten in hun eigen systeem. Een belang-rijk vraagstuk is dat van e-commerce, waar veel retailers nu mee beginnen. Zij krijgen te maken met e-fulfilment, waar-van de karakteristieken heel anders zijn dan bij hun huidige logistieke operaties. Daarbij komen ook nog verschillende legal requirements. Bij terugroepac-ties door fabrikanten is een goed track & trace systeem erg belangrijk. Want naar wie zijn de betreffende partijen gestuurd?”

Waarom moet een bedrijf inves-teren in een systeem voor ware-housing?

“Omdat het in veel gevallen een verstan-dige beslissing is, met een relatief korte terugverdientijd. Voor onze klanten ligt dat tussen de zes tot twaalf maanden. Uiteindelijk gaat het vooral om de toe-gevoegde waarde van een logistiek sys-teem aan de algehele bedrijfsvoering. Een voorwaarde is wel dat de imple-mentatie in de organisatie snel en goed moet gebeuren, want het is niet alleen een IT- maar ook een organisatie- en

cultuuromslag. Je kunt nog zo’n state of the art systeem hebben, maar voor suc-ces is de implementatie een belangrijke randvoorwaarde.” n

Bedrijfsinterview

Meer informatieConsafe Logistics T 0165 31 97 97 E [email protected]

www.consafelogistics.nl

AUTEUR: KRISTEL HURENKAMP

Onvoldoende beheersing over het ma-gazijn kan bedrijven onnodig veel

geld kosten. De goederenstroom efficiënt inrichten is belangrijk om problemen rondom de inrichting, de organisatie, de voorraad en magazijnmedewerkers te voorkomen. Kortom: warehouse ma-nagement is van groot belang.

Door de komst van onder andere e-commerce, de toename van mechani-satie en een veranderende afzetmarkt wordt warehouse management, ofwel magazijnbeheer, steeds belangrijker. Dat stelt Jeroen van den Berg, auteur van het boek ‘Highly Competitive Ware-house Management’, dat eerder dit jaar verscheen. Maar ook de economische

malaise levert hier een flinke bijdrage aan. “Magazijnbeheer heeft lange tijd een ondergeschikte rol gehad bij bedrijven, maar de crisis heeft warehouse manage-ment echt populair gemaakt.”

Magazijnbeheer optimaliserenWarehouse management omvat in grote lijnen het administreren van geleverde goederen, het aansturen van de werk-zaamheden omtrent die binnengeko-men goederen en het coördineren van de distributie ervan. Bedrijven die hun warehouse management goed op orde hebben, kunnen hiermee hun logistieke kosten en hun voorraad reduceren. Om het proces te optimaliseren maken steeds meer bedrijven daarom gebruik van een Warehouse Management Systeem (WMS). Dankzij deze software zijn de logistieke bedrijfsprocessen beter op elkaar af te stemmen en transparanter. WMS vermindert de kans op fouten en bovendien is dankzij zo’n informatie-systeem veel informatie te achterhalen waaruit bedrijven nuttige conclusies kunnen trekken. Het systeem geeft bij-voorbeeld zicht op de verkoopcijfers, waardoor bedrijven proactief kunnen bestellen bij hun toeleveranciers. Een te grote voorraad en dus hoge voorraadkos-ten behoren daardoor tot het verleden.

“Bedrijven moeten zichzelf eerst sterk maken om hun warehouse te optimali-seren”, vertelt Van den Berg. “Prestaties meten, de kosten in kaart brengen en het proces bekijken zijn daarbij essentieel. Als intern alles goed geregeld is, kunnen ze overstappen naar automatisering.”

warehouse uitbestedenBedrijven kiezen er steeds vaker voor hun magazijn uit te besteden. Op zich niets mis mee, vindt Van den Berg. Maar ze moeten daarbij niet vergeten dat ze zelf het overzicht moeten hebben over de manier waarop het logistieke proces verloopt. De outsource-partner heeft de uitvoerende rol, dus als je je klanten be-looft binnen een bepaalde tijd te leveren, dan zijn bedrijven daar zelf verantwoor-delijk voor.” Het warehouse uitbesteden gebeurt in de meeste gevallen vanwege het kostenaspect, maar ook het gebrek aan expertise is een veelgehoorde reden. Aan magazijnbeheer valt volgens Van den Berg nog relatief veel te verbeteren. “Bedrijven moeten niet onderschatten dat daar specialisten voor nodig zijn. Alleen dan haal je maximaal profijt uit warehouse management.” n

Artikel  Warehouse management

Voorraadbeheersing met warehouse managementMagazijnbeheer optimaliseren dankzij Warehouse Management Systemen.

Donald Houben, managing director Consafe Logistics

Page 7: Supply Chain Management & Outsourcing

Een publicatie van Reflex Uitgeverij SUPPly ChaIn ManagEMEnt 7

“Cultuurverschillen India zijn een uitdaging“

Jullie werken met een eigen softwareontwikkelingsbedrijf in India Hoe benaderen jullie cul-tuurverschillen tussen Nederland en India?

“Meer nog dan kennis van technische zaken, gaat het ons om het bij elkaar brengen van mensen. De klant moet het gevoel hebben dat de Indiase collega’s in zijn eigen organisatie zitten; onze ‘One Team’-benadering. Dat is een uitdaging, want er zijn flinke cultuurverschillen. Zo is het beslissingsmodel in India sterk hiërarchisch, wat creativiteit en meeden-ken minder vanzelfsprekend maakt. Dit is te ondervangen door veel aanwezig te zijn en doorlopend begeleiding te bieden, onder meer met een trainingsbureau.”

Volgens Erik Beulen, hoogleraar Global Sourcing, is internationaal samenwerken een ervaringstra-ject. In hoeverre bent u het hier mee eens?

“Daar ben ik het helemaal mee eens. Het is een ervaringstraject omdat India echt anders is. Je moet ontdekken waarom hier nooit ‘nee’ wordt gezegd, waarom de verhoudingen hier zo hiërarchisch zijn. Ik weet inmiddels hoe het CAO-gebouw er hier uitziet, hoe contractonderhande-lingen lopen en hoe zaken werken. Ook weet ik hoe het anders kan. Ik heb daarom inmiddels een private limited opgericht, de Indiase variant van een bv. Waarbij je leert hoe de overheid werkt, maar waar-van de doorlooptijd ook weer een jaar

duurt. Het beste voor nieuwkomers is om het aanvankelijk niet te groot op te zetten. Ga bijvoorbeeld met een end-of-lifecycle omgeving ervaring opbouwen, om zo de culturele verschillen te overbruggen.”

Welke afwegingen heeft u ge-maakt bij de keuze voor een vestigingslocatie en de mensen waarmee u samenwerkt?

“Ons softwareontwikkelingscentrum staat in Pune, voor Indiase begrippen een kleine stad met ‘slechts’ 4 miljoen inwo-ners. Hier leveren wij via onze One Team-benadering softwareondersteuning, ontwikkeling en onderhoud in diverse technologieën en hebben we klanten in Nederland en de UK. Pune ligt op 170 ki-lometer van Mumbai op een hoogvlakte, waardoor er een aangenaam klimaat is. Er zijn natuurlijk andere goede locaties in India, maar deze bevalt goed. De stad is niet te hectisch en heel belangrijk: er zijn diverse universiteiten aanwezig. Er is dus talent. Wanneer ik mensen

aantrek, heb ik altijd een gesprek met ze. Vaak is dat via Skype, want op die manier communiceren ze later ook met hun klanten en collega’s. Ik kijk minder naar IT-vaardigheden - dat doet mijn teamleider in India – maar let vooral op communicatieve vaardigheden. Of iemand goed Engels spreekt en in staat is een boodschap over te brengen.”

Welke trends ziet u binnen de offshoring van IT naar India?

“Er zijn enkele tegengestelde trends, bijvoorbeeld het terugtrekken van out-sourcing en toenemend protectionisme in de VS en Europa. Maar ook is het een vernieuwende samenwerking, die nog ontdekt moet worden. India heeft 1,2 miljard mensen, waarvan meer dan 30 procent het goed heeft. Dat is de omvang van ongeveer Europa. Ongeveer de helft is onder de 25 jaar. Alle grote en kleine softwarebedrijven zijn er aanwezig. Veel van wat we aanraken is ‘made in India’. Ik voorspel dat dit gewoon doorgaat, India is een center of expertise op IT gebied geworden.” n

Bedrijfsinterview

Meer informatieAxis Company T 0515 85 27 78 E [email protected]

www.axis-company.nl

Egbert Foekema, directeur en eigenaar Axis Company

AUTEUR: KOOS PLEGT

Cultuur is een veel genoemd obstakel dat succesvolle offshore outsourcing

in de weg kan staan. Cultuurverschil-len tussen Nederlandse en bijvoorbeeld Indiase of Chinese bedrijven kunnen een samenwerking frustreren, doordat medewerkers elkaar niet begrijpen. Zo is de manier van problemen oplossen (ho-

listisch in Aziatische landen; een meer geïsoleerde bandering van problemen in Europa) anders en betekent ‘nee’ in India niet altijd hetzelfde als in Neder-land. Toch zijn cultuurverschillen juist vaak als een hefboom te gebruiken, als toegevoegde waarde bovenop de Neder-landse organisatie.

Prof. dr. Erik Beulen, hoogleraar Global Sourcing aan de Universiteit Tilburg, heeft een duidelijk devies voor bedrijven die over Europese grenzen kijken: begin klein en doe rustig aan. “Internationaal samenwerken is een ervaringstraject. De derde keer doe je het beter dan de eerste en tweede keer.” Bedrijven die succesvol offshoren zijn volgens hem bedrijven die dit al lange tijd doen en op meerdere vlakken internationaal samenwerken. Bedrijven zonder al teveel internationale ervaringen kunnen het best rustig aan doen. Een mooi voorbeeld daarvan is een energiebedrijf dat enkele jaren ge-leden nog een 100 procent Nederlandse organisatie was, zowel in taal als cultuur. Dit bedrijf vroeg bestaande leveranciers vanuit enkele Indiase locaties te werken, aanvankelijk voor een klein deel van het bestaande portfolio. Het voordeel was dat het energiebedrijf met bestaande relaties bleef werken (waardoor er geen

bedrijfscultuurverschil was) en profi-teerde van de ervaring van de leveran-cier. Beulen: “Zeker weten doe je het nooit, maar mijn inschatting is dat als het een agressiever offshoring-scenario was, dit meer problemen met de kwaliteit had opgeleverd. Hou het lijntje kort, dan breekt het niet.”

Voorkom gewijsEen belangrijke voorwaarde voor het managen van cultuurverschillen, is er zo vroeg mogelijk mee te beginnen. In de precontractuele fase ontstaan de eerste contacten al en is er de ruimte om mensen kennis te laten maken met elkaar en elkaars processen. Het kweekt bovendien betrokkenheid als mensen die het werk ook daadwerkelijk gaan uitvoe-ren, aanwezig zijn in het salesteam van de leverancier. Dit voorkomt ook direct dat mensen achteraf naar elkaar gaan

wijzen. Volgens Beulen moet je cultuur-verschillen actief benaderen om voordeel te halen uit de synergie van een offshore samenwerking. Contact op regelmatige basis, niet alleen per mail, maar ook via videoconferencing en regelmatig bezoek op locatie maken een effectieve samen-werking mogelijk. n

Artikel  Cultuurverschillen en outsourcing

Hou het lijntje kort, dan breekt het nietStap-voor-stap benadering belangrijke voorwaarde voor het overbruggen van cultuurverschillen in outsourcing.

Page 8: Supply Chain Management & Outsourcing

8 SUPPly ChaIn ManagEMEnt Een publicatie van Reflex Uitgeverij

AUTEUR: KOOS PLEGT

Van oudsher is Nederland sterk in enkele topsectoren. Zo zijn we bij

uitstek een handelsland, met een ge-schiedenis die teruggrijpt op de roem-ruchte VOC in de ‘Gouden’ zeventiende eeuw. Al vierhonderd jaar geleden voeren Nederlandse schepen over de wereld-zeeën en nog altijd heeft ons land een logistieke toppositie. Dat heeft niet in de laatste plaats te maken met onze geo-grafische positie in de delta van enkele grote rivieren, het Duitse Ruhrgebied in ons achterland en een internationale tophaven (Rotterdam) binnen de lands-grenzen. Niet voor niets is logistiek door het kabinet Rutte genoemd als een van de negen topsectoren waar Nederland in wil blijven investeren.

In het zogenaamde topsectorenbeleid werken overheid, bedrijfsleven en uni-versiteiten samen aan kennis en in-novatie. Naast logistiek zijn tuinbouw, agrofood, water, life sciences & health, chemie, high tech, energie en de creatieve industrie aangewezen als topsectoren. De topsector logistiek neemt in dit rijtje een bijzondere plaats in, omdat het geldt als randvoorwaarde voor het succes van de overige acht topsectoren. Dit benadrukte een belangenorganisatie voor de logis-tieke sector nog maar eens dit voorjaar bij het indienen van de plannen voor innovatiecontracten in de topsectoren bij minister Verhagen. Het verbeteren van de onderlinge informatieverstrekking in de keten, het beter laten aansluiten van internationale goederenstromen en een gezonde arbeidsmarkt gelden als voor-waarde voor een succesvolle Nederlandse logistieke sector.

ambitiesDe ambities voor de logistiek zijn door het Topteam Logistiek (waarin bedrijfs-leven, overheid en wetenschap zijn ver-tegenwoordigd) als volgt vastgelegd: “In 2020 heeft Nederland een internatio-nale toppositie in de afwikkeling van goederenstromen, als ketenregisseur van (inter)nationale logistieke activi-teiten en als land met een aantrekkelijk innovatie- en vestigingsklimaat voor

verladend en logistiek bedrijfsleven.” Daarbij zijn duidelijke streefwaarden geformuleerd. Momenteel is Nederland in de World Logistic Performance Index de nummer drie in Europa en nummer vier wereldwijd na Duitsland, Zweden en Singapore. De ambitie is om in 2020 Europees koploper te zijn. Ook moet de bijdrage van ketenregiediensten aan het Bruto Binnenlands Product van 3 tot 10 miljard euro zijn gestegen en het aantal logistieke bedrijven in Nederland met 30 procent. De instroom in de arbeidsmarkt van gekwalificeerde professionals met een logistieke opleiding moet in 2020 tenslotte zijn toegenomen met 50 pro-cent.

Kansen voor slimme conceptenIn de logistieke ambities binnen het top-sectorenbeleid speelt de rol van Neder-land als ketenregisseur een belangrijke rol. Bij ketenregie gaat het om het coör-dineren en regisseren van goederenstro-men van grondstofleverancier tot klant. Een optimale afstemming in de keten tussen producenten en afnemers, logis-tieke en financiële dienstverleners, ver-laders en vervoerders, ICT-providers en beheerders is daarbij cruciaal. Ketenre-gie is bij veel verladers onderdeel van het eigen bedrijfsproces, maar wordt steeds vaker uitbesteed aan gespecialiseerde

marktpartijen. Het perfect organiseren van een ketenregie is voor verladers een belangrijke concurrentiefactor. Goede ketenregie kan het verschil uitmaken of een product wel of niet tijdig en maat-schappelijk verantwoord bij de klant arriveert. “Een deel van het Nederlandse bedrijfsleven kan zich onderscheiden met slimme concepten, waar maatschappe-lijk verantwoord ondernemen deel van uitmaakt”, zegt Bart Vos, hoogleraar in-koopmanagement aan de Tilburg Univer-sity. “Deels gebeurt dat al bij koplopers binnen multinationals, maar ook in het MKB.” Volgens hem is ketenregie in de meer algemene zin al decennia cruciaal voor onze economie, waarbij vooral de Rotterdamse havenregio een rol speelt als toegangspoort tot Europa, maar lig-gen er ook veel kansen.

Verzamelde kennis en innovatieDrie zaken zijn voor Nederland belang-rijk om een internationale koppositie als ketenregisseur te pakken of in ieder geval de huidige positie te handhaven: kennis in cross chain control centers, supply chain finance en het aangaan van allianties in het buitenland. Voor bedrijven en vooral voor verladers is een soepel lopende logistiek een belangrijke factor, maar tegelijkertijd is het steeds moeilijker om de kennis daarvoor zelf in huis te hebben. Er is steeds nieuwe ken-nis nodig en voortdurend komen nieuwe innovaties beschikbaar. Deze kennis en innovaties kunnen worden verzameld in ketenregiecenters die met de modern-ste technologie en geavanceerde soft-ware meerdere ketens coördineren en regisseren. Dit is een groeiende tak van bedrijvigheid, net als servicebedrijven die vrachtwagens, vliegtuigen en andere machines in de keten draaiende houden.

Onontgonnen gebiedAansluiting van ketenregie op supply chain finance is een nog bijna onontgon-nen gebied, waarop Nederland plannen heeft. Financiering maakt een belang-rijk onderdeel uit van de supply chain. Veel werkkapitaal zit immers vast in geleverde voorraden die door de afne-

mer nog niet zijn betaald. Samenwer-king tussen de partijen in de keten kan helpen om werkkapitaal en kosten van financiering te verminderen. Maar al-leen kunnen we het zeker niet: om de positie van Nederland als ketenregisseur van internationale goederenstomen te versterken zijn strategische allianties met andere wereldwijde mainports en economische centra van groot belang. Nederland kan bijvoorbeeld banden opbouwen met mainports in opkomst. De toenadering van Havenbedrijf Rot-terdam richting Duisburg en Antwerpen past daarin, maar ook de deelname in de havenontwikkeling in onder meer Oman, China en Brazilië. Het doel is dan om zoveel mogelijk goederenstromen aan Nederland te binden en tegelijkertijd de regiemogelijkheden over goederenstro-men die niet door Nederland komen te vergroten. n

Artikel  Ketenregie

Nederland als ketenregisseurBorging van kennis, supply chain finance en internationale allianties bepalende factoren voor toekomstige rol Nederland.

Page 9: Supply Chain Management & Outsourcing

adVERtORIal

De marktomstandigheden in de we-reld van de vrieslogistiek zijn hard

en koud. Er is sprake van een aanzien-lijke druk op prijzen en fabrikanten moeten de klok rond produceren om efficiënt te blijven. Ook de retailsector hanteert als afnemer steeds strengere (kwaliteits)eisen. Transportbedrijf C. van Heezik B.V., een familiebedrijf met een geschiedenis van meer dan 150 jaar waarbij de zesde generatie Van Heezik aan het roer staat, kent deze uitdagingen als geen ander. Om deze uitdagingen het hoofd te bieden, heeft het bedrijf enkele jaren geleden een nieuw vriesdistributie- centrum gebouwd op het Utrechtse industrieterrein De Lage Weide met een totale capaciteit van 16.000 palletplaat-sen en vijf orderpickvloeren.

Wat het nieuwe distributiecentrum bij-zonder maakt is onder meer het volledig geautomatiseerde palletreksysteem met 5.000 palletplaatsen. Palletshuttles halen en brengen in Siberische temperaturen, de pallets in en uit de stellingen van de zeven verdiepingen tellende opslagtoren. “Ons magazijn is een mooi voorbeeld van hoe de vrieslogistiek verandert”, zegt directeur Vrieslogistiek Wim Berends. “Het geautomatiseerde proces helpt ons om efficiënt te produceren, met minder ruimtebeslag, dat zich direct vertaalt in

minder energiegebruik. Vierkante meters zijn duur en schaars, zeker in een vriesruimte. Met een conventioneel palletsysteem is de maximale werk-hoogte 12 meter, maar met dit geauto-matiseerde systeem kunnen wij naar veel grotere hoogten.”

KetenregieAls ketenregisseur begint het proces voor C. van Heezik al veel eerder dan in het magazijn. In de wereld van de vrieslogis-tiek geldt als allerbelangrijkst dat pro-ducten voortdurend op dezelfde tempe-ratuur diepgevroren moeten blijven en de keten nergens onderbroken wordt. Al voor het inladen van de goederen bij de leverancier controleert de chauffeur van Van Heezik voor het eerst de tem-peratuur, maar ook tijdens de rit en het overladen blijft deze bewaakt middels

een meet- en registratiesysteem. Want bij de internationale aanvoertransporten naar Zuid-Europa spelen ook extreme warme buitentemperaturen voortdurend een grote rol.

nichebestemmingenC. van Heezik heeft in Nederland een fijnmazig distributienetwerk, waarin dagelijks dertig vrachtwagens met eigen chauffeurs zo’n 700 bestemmingen bij de grote foodretailers. Berends: “Onze retailbezorgvrachtwagens rijden dag en nacht en overal in de Benelux. Bui-ten Nederland gelden de nichebestem-mingen Spanje, Portugal, Zwitserland en Griekenland als bedrijfsspecialiteit. “Duitsland en Frankrijk zijn in onze sector een commodity”, legt Directeur Internationaal Transport Mart Deel-man uit. “Daarop rijdt iedereen, wij dus ook, maar echt onderscheid maak je door transportservices te bieden op de lastigere bestemmingen.” Volumes en afstanden spelen een rol bij deze be-stemmingen, maar ook tolzaken, (dou-ane)wetgeving, een andere zakenmen-taliteit, risicogebieden en vertrektijden van veerboten. “Voordat je het weet ben je een halve dag kwijt omdat je te laat bent voor het vertrek van de geboekte ferry. Logische obstakels, maar waar je wel rekening mee moet houden.” n

Diepgevroren van producent naar consumentGeautomatiseerd palletmagazijnsysteem: antwoord op prijsdruk vrieslogistiek.

Meer informatieC. van Heezik B.V. Kernkade 8, Utrecht T 030 240 85 00 E [email protected]

www.heezik.nl

Bedrijfspresentatie

One Stop ShopTheorie ontmoet praktijk, daar waar er uitgebreid door overheden en visi-onairs wordt gesproken over cluste-ring van bedrijven, om de toekomstige regie te voeren over pan-Europese import en export, is er een platform ontstaan waarbij deze visie in de prak-tijk is gebracht. European Business

Network Facilitation of wel EBNF is het platform alwaar toonaangevende, voornamelijk Nederlandse, bedrijven zich hebben samengevoegd met één gezamenlijk doel. Het bieden van een “one stop shop” aan bedrijven welke zich willen vestigen in landen binnen Europa. Daarnaast kan men een po-sitie in import en export van naar en binnen Europa versterken.

Bereidheid en ervaringDe opzet van het platform, waarbij voornamelijk de transparante factor zeer belangrijk was, nam relatief wei-nig tijd in beslag. De bereidheid van onze founding members, voornamelijk directeur eigenaren en beslissingne-mers van deze bedrijven, om samen te komen met innovatieve oplossingen en concepten voor een op het oog gesloten markt, was overweldigend te noemen. U kunt zich voorstellen dat de combi-natie van bereidwilligheid en jaren-lange ervaring van alle deelnemers met een gezamenlijk doel tot zeer bij-zondere concepten kan leiden. Daar waar we gestart zijn in Nederland worden nu de buitenlandse markten benaderd. We kijken daarbij naar de ons omringende landen, maar ook naar de opkomende economieën op het wereldtoneel.

transparant, directe lijnen, vaste structuurAlles is gebaseerd op een eenvoudige maar zeer duidelijke doelstelling, het bieden van een platform, waarbij bedrij-ven alleen betalen voor de dienst welke men nodig heeft. Dit in de breedste zin van het woord. Men kan het platform gebruiken zonder bang te hoeven zijn voor verborgen kosten, de zogenaamde lijken in de kast welke men zou kunnen vinden bij overnames. De klant gebruikt daarvoor de jarenlange expertise en di-recte diensten welke worden aangeboden door de aangesloten bedrijven. De opzet van het platform is dan ook te werken met lokale deelnemers. Dit volgens de-zelfde structuur, maar wel onder onze noemer EBNF. Deze neutrale factor zorgt voor de controle en de opvolging van de vraag, gesteld door de klant. Ieder bedrijf behoudt hierdoor zijn identiteit en slagkracht.

Innovatie door ervaringNaast het podium wat wordt geboden aan klanten is het gevormde netwerk ook een zeer innoverende denktank. Of het nu gaat om de vorming van nieuwe concepten, het verbeteren en innoveren van bestaande dienstverlening of het simpelweg oplossen van een vraagstuk gesteld door industrieën en of het Rijk.

De mogelijkheden door intensieve sa-menwerking reiken verder dan de stan-daard dienstverlening. De onderlinge versterking is tevens een krachtig wapen in de pan-Europese presentatie van de BV Nederland.

Slagkracht door samenwerkingSamen met U willen we de theorie achter ons laten en ons werpen op de praktijk. Want eerlijk is eerlijk, indien we in de toekomst slagkracht willen behouden in een steeds verder samensmeltende we-reldeconomie, dan zullen we de handen ineen moeten slaan. Wij zijn er in ieder geval klaar voor! n

Ketenregie namens de B.V. NederlandDe toekomst van dienstverleners in de delta.

Meer informatiewww.EBnf.eu

berichtgeving graag via [email protected]

Patrick Krebbekx, Directeur E.B.N.F. ( European Business Network Facilitation )

Page 10: Supply Chain Management & Outsourcing

10 SUPPly ChaIn ManagEMEnt Een publicatie van Reflex Uitgeverij

AUTEUR: KRISTEL HURENKAMP

Outsourcing is een merkwaardig feno-meen dat onze geglobaliseerde gedach-

ten reeds ruime tijd bezighoudt. Het leidt volgens Andrzej Hajdasinski, hoogleraar Outsourcing aan de Nyenrode Business Universiteit, tot emotionele reacties en maatschappelijk ongenoegen. “We lijken echter te vergeten dat we hier zelf de oorzaak van zijn, aangezien we zelf steeds nieuwe en innovatieve producten of diensten verlangen van de hoogste kwaliteit, maar dan wel tegen een betaalbare prijs.” Redenen voor outsourcing variëren simpelweg van kosten-besparing, verbetering van efficiëntie, het binnenhalen van gekwalificeerd personeel op de thuismarkt tot innovatieve ontwikke-ling van nieuwe markten of diensten.

dichtbij outsourcenVooral nearshoring, het outsourcen van (IT-)activiteiten naar een dichtbij gelegen land binnen Europa, heeft de afgelopen jaren een toevlucht gemaakt. Grote Neder-landse IT-ondernemingen kozen eerder nog vooral voor India (offshoring), maar inmiddels kiezen niet alleen kleinere en middelgrote IT-bedrijven voor Oost-Eu-ropese landen, ook de internationale be-drijven hebben een grotere interesse voor nearshoring gekregen. Onderzoek van een groot Nederlands IT-servicebedrijf en Nearshore Blog toonde in 2010 al aan dat West-Europese bedrijven steeds vaker hun IT-dienstverlening relatief dichtbij gingen outsourcen. Van de tweeduizend bedrij-ven die voor het onderzoek ondervraagd werden, was 22 procent destijds van plan om de IT en softwareontwikkeling te ne-arshoren, tegenover slechts 11 procent die stelde dat ze dat offshore wilden doen. Bedrijven kunnen nearshoring inkopen als een project of als additionele capaciteit. Bij het inkopen als project ligt de totale uitvoering en aansturing bij de dienst-verlener. Bij het inkopen van nearshoring als extra capaciteit is het juist belangrijk dat de projectleiders en managers zelf ervaring hebben met het aansturen van capaciteit op afstand. Bedrijven doen er dan goed aan een consultant in huis te halen die over deze ervaring beschikt.

tekort It’ersIT-managers hebben steeds minder beste-dingsruimte, waardoor zij uitwijken naar landen als Roemenië, Oekraïne, Bulga-rije en Tsjechië veelal omdat de kostprijs van arbeid daar relatief laag is. Maar bo-venal hebben Oost-Europese landen in tegenstelling tot Nederland en andere West-Europese landen een forse groei doorlopen in het aantal hoogopgeleide IT-specialisten. Analisten melden zelfs dat er over de gehele EU ongeveer 1,2 mil-joen posities in de IT-sector openstaan. Het aantal Nederlandse IT’ers neemt af en het ziet er niet naar uit dat hier de komende jaren verandering in komt; een IT-opleiding wordt door Nederlandse studenten als ‘a-sexy’ gezien en relatief weinig studenten specialiseren zich nog in deze sector. Daardoor kan ons land niet voldoen aan de vraag naar gekwa-lificeerd personeel en dus nemen steeds meer Oost-Europese landen deze taak op zich. Bovendien doet het bedrijfsleven steeds vaker een beroep op de verander-capaciteit van de IT-afdeling. Dit omdat zij genoodzaakt zijn nieuwe producten en diensten te ontwikkelen en nieuwe markten en doelgroepen aan te boren om zo het hoofd boven water te houden in de huidige economische malaise.

nearshoring versus offshoringNearshoring heeft ten opzichte van off-shoring meerdere voordelen, hoewel deze niet voor ieder bedrijf hetzelfde zijn; het is afhankelijk van de behoeften van een bedrijf. Zoals bij alle vormen van outsourcing is communicatie in ieder geval erg belangrijk. In het geval van nearshoring kan het voordelig zijn dat het tijdsverschil – en de relatief korte reisafstand - klein is waardoor er meer overlappende werkuren zijn. Er is dus meer tijd om te communiceren. Ander-zijds kan het ook ideaal zijn wanneer er, in het geval van offshoring naar India bijvoorbeeld, mensen voor je aan het werk zijn buiten de Nederlandse kan-tooruren, zodat het werk af is wanneer de werkdag in Nederland begint. Behalve tijdsverschil hebben bedrijven ook te maken met cultuurverschillen. Het is

niet per definitie zo dat Oost-Europese mensen qua cultuur meer op Nederlan-ders lijken omdat het land dichterbij Nederland ligt. Dit moet dus geen re-den zijn om voor nearshoring te kiezen. Belangrijkste is kennis te hebben van de zakelijke cultuurverschillen, zodat je weet hoe je met elkaar om moet gaan en zo de controle en het overzicht houdt. Uiteraard spelen zoals gezegd ook de kos-ten een belangrijke rol bij de keuze voor near- en offshoring. Bedrijven moeten daarbij wel kijken naar de stad waar ze het werk neerleggen. Grotere steden zijn nu eenmaal duurder dan kleinere. Dat geldt ook voor Oost-Europese landen die onderdeel uitmaken van de EU.

Vijf essentiële vragen“Nearshoring is een rage waar vrijwel altijd voor gekozen wordt vanuit het kostenaspect. Maar kostenbesparing moet een onderdeel zijn en geen reden om voor nearshoring te kiezen”, aldus Hajdasinski. “Bedrijven moeten kijken

naar hoe nearshoring de productie kan verbeteren. Kies alleen voor nearshoring als het echt toegevoegde waarde heeft.” Volgens de hoogleraar moeten de daartoe verantwoordelijke personen zich dan ook afvragen wat het antwoord is op vijf, op het eerste gezicht eenvoudige, vragen: waarom, wat, wanneer, waar en wie zou men moeten outsourcen? Een eerlijke beantwoording van die vragen zou hel-pen bij het vermijden van valkuilen. “Die valkuilen zijn voor ieder bedrijf anders. Elke nearshoring brengt immers andere complexiteit met zich mee. Het belang-rijkste is dat de interne organisatie er klaar voor is. Nearshoring gebeurt name-lijk vaak te vroeg of te laat.” Het plaatsen van outsourcingprojecten binnen een (middel)lange transformatiestrategie, waarbij duidelijk ontwikkelingsdoelen worden gesteld, komt de kans op succes van het nearshoringproject volgens hem dan ook zeer ten goede. n

Artikel  Nearshoring

Oost-Europese IT’ers steeds populairderBedrijven kiezen te vaak voor nearshoring vanwege kostenbesparing.

Page 11: Supply Chain Management & Outsourcing

Een publicatie van Reflex Uitgeverij SUPPly ChaIn ManagEMEnt 11

Na een periode waarin we vrijwel alles uitbesteedden wat niet tot

de core business behoorde, lijkt nu de tijd van bezinning te zijn aangebroken. Langzaam komt het besef dat niet alle problemen als sneeuw voor de zon ver-dwijnen door activiteiten te outsourcen. Kennis blijkt een eminente factor binnen het sourcingbeleid. Voor een succesvol uitbestedingstraject is de outsourcing-partner immers afhankelijk van de juiste kennis. Maar het bedrijf dat uitbesteedt moet er tegelijkertijd voor waken dat het – met het uit handen geven van be-paalde activiteiten – niet ook de kennis uit handen geeft.

forecastingDe grillige responstijden en de uitdagin-gen die forecasting met zich meebrengen, zijn jarenlang een van de belangrijke drijfveren voor grote ondernemingen geweest om tot outsourcing over te gaan. Men hoopte dat de outsourcingpartner de grillen weg zou kunnen nemen, omdat het van meerdere partijen forecastings verkrijgt en daardoor vraag en aanbod beter kon afstemmen. Maar de werke-lijkheid bleek minder rooskleurig. Ont-vangt de outsourcingpartner van alle klanten onbetrouwbare voorspellingen, dan kamp je met de som van die miscal-

culaties en ben je nog verder van huis. Je kunt dus wel uitbesteden, maar de instabiele factor – forecasting – blijft aanwezig.

Van offshoring naar nearshoringMet name sinds afgelopen jaar overwe-gen bedrijven steeds vaker activiteiten weer dichter bij huis te halen. Onder meer het (re)insourcen en nearshoren van eindconfiguratie en de productie van halffabricaten wint aan populariteit; niet in de laatste plaats als gevolg van de Europese wetgeving. Bedrijven in landen als Roemenië en Bulgarije zijn door-gaans sneller in staat om op veranderend marktvraag te reageren dan bedrijven die in India of China gevestigd zijn.

Als gevolg van een veranderende markt-vraag, toenemende concurrentie, maar ook calamiteiten zoals aardbevingen, is ook de noodzaak van een fallback-scenario pijnlijk zichtbaar geworden. Dat het slim kan zijn om van meerdere toeleveranciers gebruik te maken, is geen nieuws. Maar aan geografische sprei-ding werd doorgaans minder aandacht besteed, terwijl daarmee diverse risico’s aanzienlijk kunnen worden gereduceerd. Het is goed om te zien dat dat besef lang-zaam groeit.

Kennis benuttenBelangrijk aandachtspunt bij outsour-cing is het behouden van kennis. Wat we namelijk nog wel eens zien, is dat bedrijven met specialistische kennis of producten bij het uitbesteden ook hun kennis ‘weggeven’. Is voor de produc-tie een geavanceerde techniek nodig, zorg dan dat de kennis over die tech-niek toegankelijk is en leg die ook vast in bijvoorbeeld het projectdataboek. Zo weet je hoe je outsourcingpart-ner bepaalde zaken maakt en dat kan bijzonder goed van pas komen bij de zoektocht naar een nieuwe partner. Afgezien van het delen en behouden van kennis, is kennis van de eigen supply chain van wezenlijk belang. Er zijn namelijk nog steeds bedrij-ven die willen outsourcen omdat een bedrijf in dezelfde sector daarmee besparingen had gerealiseerd. Maar met een totaal verschillende supply chain halen ze vervolgens de gewenste besparingen niet. Overigens is de focus op besparingen sec de laatste tijd wel afgenomen.

Positieve uitkomstenHoewel de oorzaken niet altijd even plezierig zijn, kunnen de verschuivin-gen in het sourcingklimaat tot positieve

uitkomsten leiden. Bedrijven raken er meer van doordrongen dat outsourcing niet geheel zonder risico’s is en dat het noodzakelijk is om de supply chain goed in kaart te brengen. Wie de keten trans-parant maakt, duidelijke doelen stelt en kennis op de juiste manier benut, kan met outsourcing veel bereiken. n

gAstbijdrAge  Outsourcing

Succes outsourcing afhankelijk van kennisDeel kennis met outsourcingpartner, maar geef het niet uit handen.

Radboud olde Scheper, managing partner Riverland (www.riverland-scm.com)

Bedrijfsinterview

“Bedrijven moeten weer ‘leaner’ worden“ Welke ontwikkelingen zijn zicht-baar met betrekking tot ICT?

“Steeds meer bedrijven zijn bezig hun huidige ICT-toepassingen te consolide-ren. Oftewel, ze zijn aan de voorkant van de onderneming aan het vernieuwen en versterken. De vraag naar ongestruc-tureerde informatie en daar zicht op krijgen is een trend die hier op volgt. En dat is vrij logisch gelet op alles wat we tegenwoordig maken voor internet of mo-biel. Alles moet altijd draaien. Bedrijven zijn daar tenslotte van afhankelijk. De kwaliteit, veiligheid en betrouwbaarheid van ICT-oplossingen en –toepassingen zijn daardoor nog belangrijker geworden. Anderzijds zien we dat de manier waarop software ontwikkeld wordt, verandert. Er is steeds meer belangstelling voor agile werken: korte projecten met strakke deadlines en duidelijke doelen. Bedrijven zijn een beetje doorgeslagen en moeten weer ‘leaner’ worden.”

Wat zijn de gevolgen van deze ontwikkelingen?

“Door deze ontwikkelingen neemt ne-arshoring een toevlucht. ICT-ontwikke-lingen gaan zo snel en bedrijven willen de aansluiting met de markt niet missen. Maar Nederland heeft een tekort aan goed gekwalificeerde ICT-mensen. Be-halve de kostenvoordelen en de flexibili-teit kiezen steeds meer bedrijven daarom

voor nearshoring naar Oost-Europese landen. Vooral als het gaat om complexe technologie hebben de mensen daar veel meer kennis. Nederlandse ICT’ers zijn veel meer gericht op coördinatie en com-municatie. Nearshoring van ICT is vooral geschikt voor kleinschalige projecten tot één miljoen euro waarbij veel inter-

actie nodig is. Door agile werken te combineren met een nearshore-faciliteit zit je als bedrijf dichter op de business en kun je sneller inspelen op de veranderende markt en de voorkant van het bedrijf moderniseren. En dankzij nearshoring kan dat ook nog eens op een kosten-besparende en flexibele manier.”

Waarom hebben jullie gekozen voor Roemenië? “Onze toenmalige direc-teur werd verliefd op dit land. Als nearshoring ICT-dienstverlener zijn wij al sinds 1999 actief in Roe-menië. Negentig procent van onze bedrijfsvoering vindt hier plaats. Onze klanten zijn voornamelijk Nederlandse bedrijven die ICT-oplossingen en –dien-

sten nodig hebben. ICT’ers in Roemenië hebben een goede achtergrond en vrijwel allemaal een opleiding Computer Science gevolgd. Bovendien is de gemiddelde leeftijd van Roemeense ICT’ers veel la-ger dan die van de Nederlandse ICT’ers. Dat heeft impact op het bedrijf. Jong

personeel zorgt ervoor dat bedrijven innovatief blijven. Uiteraard is het bij nearshoring van groot belang de klant nauw te betrekken bij werkelijk ieder proces. Ondanks dat de productie plaats-vindt buiten Nederland moet je alles met de klant bespreken. In veel gevallen laten wij onze klanten zelfs met eigen ogen zien hoe het er in Roemenië aan toe gaat. De klant krijgt toegang tot een portal waarop iedere rapportage te zien is en er vindt een dagelijkse stand up meeting plaats.” n

Eddy Vermeire, CEO ISDC

Meer informatieISDC Laapersveld 43 1213 VB Hilversum T 035 623 80 15

www.isdc.eu

Twitter: ISDC_Group (http://twitter.com/ISDC_Group) Facebook: ISDCTeam (http://www.facebook.com/ISDCteam) LinkedIn: ISDC (http://www.linkedin.com/company/isdc)

Page 12: Supply Chain Management & Outsourcing

12 SUPPly ChaIn ManagEMEnt Een publicatie van Reflex Uitgeverij

AUTEUR: KOOS PLEGT

Achter de ‘koop’-knop in de web-shop zit een heel logistiek proces

verborgen, van betaling tot magazijn tot voordeur. De opmars van internet als verkoopkanaal is niet te stuiten en daarmee neemt het belang van e-fulfill-ment alleen maar toe. Online winkelen is namelijk een andere tak van sport dan traditioneel winkelen.

De overname van een thuiswinkelbe-drijf haalde dit voorjaar de voorpa-gina’s van alle landelijke dagbladen. Het grootste Nederlandse online win-kelbedrijf (omzet: 376 miljoen euro in 2011) werd overgenomen door de holding achter de grootste supermarkt-keten van Nederland. Opvallend was dat het detailhandelsconcern al snel liet weten dat deze het internetbedrijf na de overname net zo zelfstandig laat opereren als vóór het sluiten van de miljoenendeal (naar verluidt zo’n 350 miljoen). De CEO van het online win-kelbedrijf was zichtbaar opgelucht en becommentarieerde blij te zijn dat de grootgrutter in had gezien dat online winkelen een andere tak van sport is.

De beslissing om een overgenomen in-ternetwinkel zoveel mogelijk vrij te la-ten in de bedrijfsvoering, is illustrerend voor de volwassenheid van de branche. Naar verwachting zullen grote overna-

mes van internetwinkels de komende jaren nog wel vaker de krantenkop-pen halen. Internetwinkelen is immers ‘hot’. Vriend en vijand zijn het erover eens dat e-commerce nog met tiental-len miljarden gaat groeien. De groei in de afgelopen jaren, bijgehouden door de Thuiswinkel Markt Monitor, spreekt wat dat betreft boekdelen: lag de totale omzet van online winkelen in Neder-land in 2000 nog op 1,5 miljard euro, in 2011 is de omzet door de verkoop van producten en diensten via internet 9 miljard euro. Een verzesvoudiging.

Bijna miljoen nieuwe consumentenDe crisis heeft de populariteit van thuiswinkelen nauwelijks kunnen stuiten. Zelfs wanneer er in de detail-handel sprake was van krimp, bleef de omzet van webshops groeien. De afgelopen vijf jaar haalde online win-kelen groeipercentages van tussen de 9 en 38 procent. Aankopen via inter-net is iets dat steeds normaler is ge-worden, voor een steeds grotere groep mensen. In 2002 deden 3,3 miljoen Nederlanders online één of meerdere aankopen, in 2011 waren dit er al 10,5 miljoen: ongeveer twee van de drie drie Nederlanders. Daaronder waren 900.000 consumenten die in 2011 voor het eerst in hun leven een bestelling op internet plaatsten. De voornaamste productcategorie is reizen, goed voor een derde van de totale omzet. Maar

ook telecom, consumentenelektronica, witgoed, speelgoed en verzekeringen zijn populaire segmenten onder thuis-winkelaars.

Belangrijkoriëntatiekanaal Met een miljardenomzet via online ka-nalen en positieve groeicijfers is het niet vreemd om te concluderen dat e-com-merce veel kansen biedt. Zeker wanneer men in ogenschouw neemt dat internet niet alleen een groeiend verkoopkanaal is, maar ook het meest gebruikte kanaal waarop consumenten zich oriënteren voor hun aankopen. Volgens de Multi-channel Monitor 2011 vond vorig jaar bijna de helft (47 procent) van de oriën-tatie voor de aanschaf van producten en diensten via internet plaats. Wie denkt dat consumenten daarna alsnog naar de winkel gaan om daar het product fysiek te aanschouwen en te kopen, heeft het bij het verkeerde eind: in driekwart van de gevallen vindt er na de oriëntatie geen kanaalswitch plaats. Wanneer iemand dus op internet op zoek gaat naar infor-matie over een mogelijke aankoop, is de kans groot dat hij of zij de uiteindelijke aankoop ook online doet.

logistiek voorwaarde succesDe macht in de keten verschuift met de groei van online winkelen naar de klant, die online aanbiedingen vergelijkt, ruim de keuze heeft en bepaalt waar de be-stelling naartoe moet. Zo verschuift het accent van supply chain naar demand chain. Om de klant te bedienen zijn er echter nog voldoende zaken waar de webwinkelier zich over dient te buigen. Het geheim van het succes van het groot-ste Nederlandse online winkelbedrijf zit in het supply chain management dat het hanteert. Het bedrijf heeft een systeem ontwikkeld waarmee het tienduizenden producten op voorraad kan houden te-gen lage kosten. Deze voorraad is es-sentieel voor het succes. Een traditionele winkelier kan bijvoorbeeld onmogelijk alle tientallen typen televisies van een merk op voorraad hebben, een reden waarom een klant zich in een traditi-onele winkel niet optimaal geholpen kan voelen.

logistiek vraagstukVoor een webshop geldt dat deze de voor-delen van online (een bijna onbeperkt aantal keuzemogelijkheden bijvoor-beeld en een op het profiel van de klant afgestemd aanbod) zo groot mogelijk maakt en de nadelen – de klant kan het product bijvoorbeeld niet aanraken of passen – minimaliseert. Maar achter het webdesign schuilt nog een heel lo-gistiek proces dat de retailer optimaal moet organiseren. Retailers die beginnen met een online shop, krijgen te maken met lastige keuzes op logistiek gebied. Het proces van koop tot bezorging aan de deur (e-fulfillment) moet immers zo efficiënt mogelijk worden georganiseerd.

Samenwerking sleutel e-fulfillmentKees Jan Roodbergen, hoogleraar kwan-titatieve logistiek aan de Rijksuniversi-teit Groningen, denkt dat webwinkels meer moeten gaan samenwerken om de bezorging van online orders te perfectio-neren. Hij ziet momenteel een groei van het aantal e-winkelstraten, platforms waarop het aanbod van verschillende retailers is gebundeld. “Zij hebben soms een overkoepelend boodschappenwa-gentje, maar het ontbreekt in ieder ge-val aan een gecoördineerde logistiek.” Volgens hem moet er daarom een open netwerkstructuur worden gecreëerd, waarop winkeliers gezamenlijk kunnen inhaken. “De vraag waar je voorraden neerzet is relevant en met zo’n struc-tuur kun je producten van alle aange-sloten winkeliers groeperen op basis van klantvoorkeuren en gedrag.” Dat klinkt wellicht heel futuristisch, maar dat het snel kan gaan met een breed gedragen systeem bewijst de snelle groei van het betaalplatform iDeal, dat het online afre-kenen van orders in korte tijd bijzonder heeft vereenvoudigd. n

Artikel  E-fullfilment/e-commerce

Opkomst e-commerce zet e-fulfilment in spotlightsBijna miljoen nieuwe Nederlandse klanten in 2011; groei e-commerce niet te stuiten.

Page 13: Supply Chain Management & Outsourcing

BEdRIjfSIntERVIEw 13

“Verkoop centraal door uitbesteding logistiek“ Gesteld wordt dat fulfilment een vak apart is. Waarom?

“De internetmarkt groeit razendsnel, waardoor fulfilment om steeds meer aandacht vraagt. De meeste bedrijven zien internet nu echt als volwassen distri-butiekanaal, maar er zijn wel verschillen met de traditionele winkel. Zo bedien je in een fysieke winkel een bepaalde regio, bij een webshop is dat niet het geval. Dan bedien je heel Nederland en desgewenst de hele wereld. Dat vergt een andere vorm van logistiek. Veel bedrijven ont-breekt het (nog) aan logistieke expertise op het gebied van e-commerce. Omdat

je een veel grotere markt bedient en 24 uur per dag, zeven dagen per week ‘open’ bent, moeten bedrijven kijken naar een ander logistiek proces. Voorraadbeheer is voor een online winkel het belang-rijkste aspect. Webshops hebben vaak meerdere leveranciers, maar kunnen niet alles op voorraad hebben, gelet op de opslagkosten. Ze willen producten ook pas kunnen afroepen als ze verkocht zijn. Daar moeten bedrijven hun logistiek en communicatie op aanpassen.”

Waarom zouden bedrijven hun fulfilment-proces moeten uitbe-steden?

“Doordat internet steeds belangrijker wordt maar ook steeds drukker, komt de nadruk bij steeds meer bedrijven te liggen op marketing en verkoop. Door het gehele proces, van opslag, order-verwerking, financieel fulfilment tot inpakken en verzenden uit handen te geven, kunnen zij hun pijlen daar vol-ledig op richten en zijn ze verzekerd van continuïteit en flexibiliteit. We zien dat steeds grotere concerns hun fulfilment gaan uitbesteden.”

Hoe onderscheiden jullie orga-nisaties zich ten opzichte van andere fulfilment-bedrijven?

“Wij zijn volledig ingericht op orderver-werking voor webwinkels. Iedere order moet met aandacht behandeld worden

en wij zorgen ervoor dat die dat krijgt. Bovendien beschikken wij over een zelf ontwikkeld softwaresysteem dat hele-maal gericht is op verkoop via internet. Hierdoor is maatwerk in orderverwer-king en alle diensten die daaruit voort-vloeien mogelijk. Omdat wij letterlijk uit onze voegen groeiden, zijn wij twee jaar geleden op zoek gegaan naar een logistiek partner waarmee we samen konden werken op het gebied van ful-filment. Een strategische samenwerking

met DHL Supply Chain op het gebied van e-commerce is hiervan het resultaat. Een voordeel is dat dit bedrijf over de nodige logistieke kennis beschikt en overal in de wereld magazijnen heeft staan. DHL heeft de oppervlakte en logistieke globale kennis die wij nodig hebben. De regie ligt nu bij één bedrijf in Nederland, maar we kunnen de hele wereld bedienen. Feitelijk komt het erop neer dat wij nu de gehele frontoffice verzorgen en de opslag, or-derpicking en het verzenden bij DHL neerleggen. Onze klant kan via inter-net zijn gehele orderverwerking volgen vanuit welk magazijn ter wereld dit ook gedaan wordt.” n

“Open communicatie uitgangspunt e-fulfilment“ Voor welke uitdagingen staan webshops met betrekking tot e-fulfilment?

“Webshops worden gedreven door de wensen van de klant. Alles moet steeds sneller en met steeds meer informatie. Op zich een goede ontwikkeling, maar voor webwinkeliers die dit allemaal al-leen moeten doen en die ook nog eens heel hard groeien, kan dit een bottleneck zijn. Als je wilt concurreren met anders online winkeliers op de markt, dan moet je ervoor zorgen dat je het de klant zo gemakkelijk mogelijk maakt. Daarmee maak je het onderscheid. Hoe sneller je kunt leveren, hoe eerder een klant bij je terug komt. Dat valt of staat met de juiste uitvoering van het e-fulfilment-proces.”

Wanneer breekt het moment aan dat webwinkeliers moeten naden-ken over het uitbesteden van hun e-fulfilment?

“Als je een kleine speler bent met vijf orders per dag, dan kun je het zelf nog wel managen. Maar worden het er twin-tig per dag, dan wordt het een last en kom je op een break-even point waarop je na moet gaan denken over outsour-cing. Webwinkeliers moeten hun eigen groei niet in de weg staan. Dankzij out-sourcing kan de winkelier zich volledig richten op zijn verkoopapparaat en de inkoop. En bovendien geldt: hoe meer je in eigen beheer houdt, hoe meer per-

soneel je nodig hebt, dus hoe hoger de kosten.”

Hoe moet de samenwerking tus-sen een uitbestedingspartner en de webwinkelier er in jouw ogen uitzien?

“Als uitbestedingspartner dien je als verlengstuk van de webwinkelier. Een nauwe samenwerking speelt in dit proces een belangrijke rol. De accountmana-ger van de uitbestedingspartner moet over voldoende kennis van de producten van de webwinkelier beschikken. De uitbestedingspartner moet zijn presta-ties meten en de klant moet dat op haar beurt ook kunnen. Een open communi-catiestroom waarbij de uitbestedings-partner tevens een consultant-achtige rol aanneemt, om er zo samen voor te zorgen dat de klant weer groeit, moet het uitgangspunt zijn.”

Jullie zijn zo’n uitbestedingspart-ner. Op welke manier ontzorgen jullie webwinkeliers bij hun e-fulfilment?

“Kleine en middelgrote bedrijven die hard groeien kunnen het hele distribu-tietraject voor de webshop door ons laten managen. De uitbestedingspartner zorgt er onder andere voor dat de inkomende stroom gemanaged wordt en de voorraad-aantallen inzichtelijk zijn. Orderpickers ontfermen zich over de bestellingen. Zij verpakken en versturen deze nog dezelfde dag. Maar ook de e-mail correspondentie richting de eindklant valt desgewenst on-der ons takenpakket. Door alles in eigen beheer te hebben, is het vrij eenvoudig de webshop van de klant aan ons eigen Warehouse Management Systeem te kop-pelen. Dat kan binnen een redelijke ter-mijn. Omdat iedere webshop met andere techniek is opgebouwd is het belangrijk

hierin flexibel te zijn. Een laagdrempe-lige, servicegerichte oplossing waarbij de uitbestedingspartner dient als het verlengstuk van de webwinkelier moet het doel zijn. Door middel van een kwa-litatief hoogwaardige oplossing en een wereldwijd logistiek netwerk, kunnen klanten zo succesvol concurreren met de rest van de markt.” n

Bedrijfsinterview

Fred Westdijk, Vice President Business Development

Meer informatieMisi BV Blauw-roodlaan 200-210 2718 SK Zoetermeer T 079 343 16 24 E [email protected]

www.misi.nl

Meer informatieDHL Supply Chain Zeelandhaven 6 3433 PL Nieuwegein T 040 215 57 34 E [email protected]

www.dhl.com

Meer informatieSEKO webshop warehousing is onderdeel van SEKO Logistics SEKO webshop warehousing Valkweg 1 1118 EC Schiphol T 020 658 33 50 E [email protected]

www.sekowebshopwarehousing.nl

Patrick de Waal, directeur Misi Fulfilment

Lodewijk Bottelier, sales manager Seko Logistics B.V.

Management Team Seko Logistics B.V. B. van der Putten, T. Cleveringa en L. Bottelier

Logistiek centrum Seko Logistics B.V. op Schiphol

Page 14: Supply Chain Management & Outsourcing

14 SUPPly ChaIn ManagEMEnt Een publicatie van Reflex Uitgeverij

AUTEUR: KIMBERLEy VAN DEN BERG

Het belang van het perfectioneren van logistieke processen wordt alsmaar

groter. De supply chain dient daarom, ze-ker in het huidige economische klimaat, goed gemanaged te worden om ervoor te zorgen dat zowel de administratie als de communicatie en de samenwerking goed verlopen. Vooral aan de logistieke kant van de supply chain waar de verschil-lende partijen elkaar ontmoeten dient alles goed op elkaar aan te sluiten om problemen te voorkomen.

Tegenwoordig word je in het inkoopvak een handje geholpen met handige soft-waresystemen zoals ERP om de supply chain optimaal te beheren. Nederland loopt in vergelijking met andere landen

ruim voorop als het gaat om het imple-menteren van deze software. De grote softwareleveranciers doen het erg goed, mede dankzij bedrijven die investeren in de tools die zij aanbieden. Voorheen gebruikten veel bedrijven verschillende programma’s om hun bedrijfsactiviteiten te ondersteunen. Met de nieuwste en ge-avanceerde software breng je eenvoudig een groot aantal processen onder in één systeem.

Informatievoorziening De software van tegenwoordig kent vele voordelen als het gaat om informatie-voorziening in de supply chain. Logisch dus dat de wereldwijde softwaremarkt voor supply chain management in 2011 met 12,3 procent is gegroeid ten opzichte van het jaar ervoor. Dat maakte IT on-derzoeks- en adviesbureau Gartner dit jaar bekend. Het grootste voordeel is dat je met die softwaresystemen eenvoudig informatie deelt over wat de werkelijke vraag naar goederen is. De bekende we-tenschappelijke theorie; het ‘bullwhip effect’, voorspelt dat als je niet voldoende gegevens uitwisselt tussen koper en ver-koper, je aan beide kanten meer voor-raadvorming krijgt dan noodzakelijk is. “Dat klinkt heel theoretisch, maar wordt ineens heel erg plat en concreet als je weet dat voorraden heel duur zijn”, aldus Yao-Hua Tan, hoogleraar Informa-tie en Communicatie Technologie aan de TU Delft. “Dan ben je vaak je winst al kwijt aan te hoge voorraden.” De TU Delft is momenteel in samenwerking met een aantal bedrijven bezig met een onderzoek in het kader van de topsector logistiek.

Een ander probleem dat opgelost kan worden met software is dat wanneer je met je goederen de grens overgaat, je heel veel gegevens moet doorgeven aan overheden zoals de douane en de belastingdienst. Dit leidt op dit moment nog tot veertig procent vertraging aan de grens. Volgens het ministerie van Bin-nenlandse Zaken versturen bedrijven zo’n 15 miljoen facturen per post naar de

overheid. Dat kost bedrijven erg veel geld en de overheid veel tijd en geld om al dat papier te verwerken. Bedrijven kunnen hun facturen sinds 2011 elektronisch indienen door gebruik te maken van Digipoort, het elektronische postkan-toor van de overheid, om e-facturen te verzenden en te ontvangen. Daarnaast verhogen die tools ook de transparan-tie binnen de logistieke keten wat weer zorgt voor een sterke verbetering van de samenwerking en besluitvorming in de gehele keten. Supply chain management is dus zonder informatietechnologie on-denkbaar geworden.

niet één oplossing Bij externe supply chain management heeft een bedrijf te maken met het ma-nagement van vervoer van goederen over de gehele keten. De verlader is in de in-ternationale keten verantwoordelijk voor de belading van de gebruikte transport-middelen. De expediteur, die ingehuurd wordt door de verlader is verantwoor-delijk voor alle logistieke, administra-tieve en communicatieve werkzaamhe-den om de goederen op tijd en correct af te leveren bij de afnemer. Hij heeft bovendien vaak ook allerlei onderaan-nemers in dienst. Dan gaat het al gauw over tien, twintig verschillende partijen. Die partijen werken waarschijnlijk niet allemaal met één en hetzelfde informa-tiesysteem. Grote productiebedrijven werken intern met softwaresystemen. Vervolgens wisselen zij hun gegevens met een expediteur die vaak te maken heeft met kleine bedrijven die uit maar twee of drie vrachtwagens bestaan. Die hebben meestal geen geavanceerde soft-ware, maar alleen maar een Excel-file. Hele grote bedrijven moeten dus zowel kunnen omgaan met hun eigen IT-sys-temen als met die Excel-files van kleine bedrijven. In de praktijk wordt er dus niet met één oplossing gewerkt om de supply chain te managen.

Verschil in kwaliteit De software die grote bedrijven ge-bruiken is erg geavanceerd. Onderling

is het kwaliteitsverschil niet zo groot, waardoor die bedrijven dus ook goed informatie kunnen uitwisselen. Wan-neer het ene bedrijf met een ander ERP-systeem werkt dan het andere bedrijf is dat vrij eenvoudig te koppelen. “Maar als er een paar partijen in de keten zijn die geen geavanceerde software hebben, dan verdampt de hele meerwaarde van die mooie oplossingen”, stelt Tan. “Daardoor verlies je veel van je voordelen.” Zo zijn er internationale leveranciers van logistieke software, die gespecialiseerd zijn in het omzetten van bijvoorbeeld een SAP-systeem naar een Excel-file voor een kleine wegvervoerder om dit probleem te overbruggen. Er zijn ook softwareoplos-singen om systemen eenvoudig te con-verteren. Speciaal voor de logistieke kant zijn er Transport Management Systemen (TMS) ontwikkeld, die uit verschillende onderdelen bestaan. Het registratiesys-teem is een soort ERP-systeem, maar dan speciaal voor transport. Hier leg je eenvoudig transportopdrachten in vast, beheer je je transportmiddelen en maak je facturen aan. Maar er zijn ook speciale softwarepakketten die helpen om de rit- en routeplanning te maken en onderweg gegevens uit te wisselen.

Naar verluidt stijgt de verkoop van soft-ware voor supply chain management ook dit jaar weer. Des te meer bedrijven gebruikmaken van softwaresystemen om de keten te beheren, des te sneller en beter alle processen verlopen in de logistieke keten. n

Artikel  Software in de keten

Geavanceerde software noodzakelijk Supply chain management ondenkbaar zonder informatietechnologie.

Page 15: Supply Chain Management & Outsourcing

BEdRIjfSIntERVIEw 15

“Supply chain management heeft de toekomst“

“Nog veel ruimte voor offshore BPO“

Hoe staat het met supply chain ma-nagement in Nederland?

Jack van der Veen: “Het vakgebied is in ontwikkeling, maar de manier waarop de wetenschappelijke wereld doorgaans praat over supply chain management sluit niet aan bij de dagelijkse praktijk. De wetenschap stelt: de samenwerking met de ketenpart-ners moet beter, sneller, goedkoper en duur-

zamer, want dan is ieder-een beter af. De praktijk is weerbar-stiger. We hebben nog een wereld te winnen. Ik geloof er oprecht in dat supply chain ma-

nagement iets is van de toekomst. Onder meer omdat de opleidingen steeds beter worden en logistiek deel uitmaakt van vrij-wel elk curriculum. Jonge mensen zijn het ook veel meer gewend om informatie te delen.” Bart Schoonderwoerd: “We hebben te maken met steeds langere ketens – met meer schakels – en toenemende trans-portkosten. Het belang van duurzaamheid neemt toe. Dit alles betekent dat het ook steeds belangrijker wordt om aan keten-management te doen.”

Welke ontwikkelingen signaleren jullie in het vakgebied?

Schoonderwoerd: “Betere samenwerking in de keten vraagt om het uitwisselen van informatie en wederzijds vertrouwen en de wil om je langdurig te verdiepen in elkaars organisatie. Dat vergt veel aandacht, geld en een lange adem. De wil om te veranderen is nodig.” Van der Veen: “Ik merk dat supply

chain ma-nagement in crisistijd veel meer a a n d a c h t krijgt. Het gaat in de logistiek om efficiëntie en dat is precies wat deze tijd vraagt.”

Wat is de rol van jullie organisatie?Schoonderwoerd: “In 2010 is de Raad voor Logistieke Kennis opgericht, die bestaat uit EVO-leden en een ruime vertegenwoordi-ging van de kennisinstellingen in Nederland (HBO/WO/TNO). De Raad brengt in kaart voor welke kennisuitdagingen het vakge-bied staat. Deze EVO-raad heeft een aantal belangrijke aandachtsvelden gedefinieerd:

duurzaamheid, innovatie, arbeidsmarkt en grensoverschrijdende handel/trade facilita-tion. We geven aan waar men moet zijn met bepaalde vragen.” Van der Veen: “We spelen een belangrijke rol in het bij elkaar brengen van bedrijven en kennisinstellingen als het gaat om talent. We zijn er heel nadrukkelijk niet alleen voor de grote partijen, maar evengoed voor de kleine en middelgrote bedrijven, die vaak niet de tijd hebben om alles te analyseren.” n

Jullie hebben onlangs onderzoek gedaan naar Business Process Outsourcing (BPO) in Nederland. Wat was daarvoor de aanleiding?

“Mijn ervaring is dat bedrijven in het buitenland veel verder zijn met het off-shoren van bedrijfsprocessen. Vanuit dat beeld wilden wij graag weten hoe het zit met de volwassenheid van BPO in Neder-land en in hoeverre beslissingsnemers outsourcing overwegen bij verbetertra-jecten. Daarom hebben wij steekproeven genomen in alle industrieën.”

Welke opvallende uitkomsten kwamen uit de steekproeven naar voren?

“Interessant is dat kostenbesparing vaak wordt aangehaald. Het is verreweg de belangrijkste overweging om te gaan outsourcen, nog voor proces- en kwali-teitsverbetering. Op zich is het logisch

dat je vanuit een kostenoverweging gaat offshoren, maar driekwart van de uitbe-stede processen wordt gewoon in Neder-land uitgevoerd. Dat geeft wel aan dat er voor het bedrijfsleven in Nederland nog veel ruimte is voor verdergaande kostenbesparingen door middel van offshoring.”

En hoe zat het nou met de vol-wassenheid van BPO in Neder-land?

“Als je de ontwikkelingen hier afzet tegen wereldwijde trends, dan zie je dat Nederland nog niet daar is waar landen als de VS en Groot-Brittannië zijn. De volwassenheid in Nederland is redelijk, maar in offshoring zijn nog stappen te maken. Uit het onderzoek blijkt dat het sociale aspect – de in-vloed op de arbeidsplaatsen van eigen medewerkers – een rol speelt. Mijn

persoonlijke inschatting daarnaast is dat de Nederlandse taal als drempel wordt ervaren, maar er zijn genoeg voorbeelden waarin dat helemaal geen belemmering vormt.”

Wat is een succesvol voorbeeld van volwassen BPO door een Nederlands bedrijf?

“Voor Philips Healthcare doen wij vanuit India de planningsactiviteiten van medische spare parts. Onderdelen voor belangrijke apparaten als MRI-machines moeten altijd op tijd komen. Dat betekent strak nageleefde SLA’s, korte doorlooptijden en dure onderde-len die in elk onderdeel van het proces te volgen moeten zijn. Een heel inge-wikkeld proces dat zich onderscheidt door kwaliteitsbetering, meer inzicht in de end-to-end processen en betere bedrijfsresultaten.” n

Bedrijfsinterview

Duurzaam dankzij sterke logistieke positieFamiliebedrijf zet hoog in op MVO.

Logistiek dienstverlener Raben Nether-lands ontving onlangs de Lean and

Green award vanwege haar duurzame be-leid. Het bedrijf heeft een strategie uitgezet waarmee het in vijf jaar tijd 50 procent van de CO2-uitstoot halveert. “We voeren een sociaal beleid en houden rekening met de ruimte om ons heen”, vertelt managing director Sven Baars.

Begin dit jaar verhuisde Raben Nether-lands haar activiteiten van Winterswijk naar Oss. Vanuit die locatie heeft de orga-nisatie een sterke logistieke positie weten te bemachtigen, waarmee het onder meer de service in de Benelux nog verder wil verbeteren. Raben heeft een uitgesproken visie over de wijze waarop klanten bediend moeten worden. “Bij ons handelt een me-dewerker van de customer service het hele traject af: van orderaanname tot het innen

van de factuur. Dat ervaren de klanten als prettig, want ze hebben altijd dezelfde contactpersoon. Ongeacht de klantvraag.”

Door de verhuizing naar Oss maken chauf-feurs minder aan- en afrijkilometers, waar-door de CO2-uitstoot aanzienlijk afneemt. Ook het nieuwe pand voldoet aan het MVO-beleid van de organisatie. “De cross-dock is drie keer groter dan de vestiging in Win-terswijk, maar verbruikt de helft minder energie”, vertelt Baars. Dat komt onder andere door de hoge isolatiewaarde, het gebruik van een innovatief verwarmings-systeem en slimme lichtsystemen die na 10 minuten inactiviteit automatisch uit-schakelen.” Ook aan het wagenpark stelt Raben hoge eisen. Zo rijden de chauffeurs in Euro5-wagens en daarmee voldoet het bedrijf aan de meest recente emissienormen. “We

steken ook tijd en energie in de bewustwor-ding onder onze medewerkers. Chauffeurs moeten bijvoorbeeld een certificaat voor Het Nieuwe Rijden behalen en ze dienen maandelijks aan te tonen dat ze de ban-denspanning hebben gemeten.”

Raben Netherlands opende 81 jaar geleden haar deuren in Winterswijk. Inmiddels staat de derde generatie van het familie-bedrijf aan het roer en is Raben Group uitgegroeid tot een onderneming met 8000 medewerkers verspreid over heel Europa.

En daar is Baars trots op. “We zijn Euro-pees specialist op het gebied van groupa-gevervoer.” En die positie heeft het bedrijf onder meer te danken aan haar visie en bedrijfsvoering. “In landen waar we zelf niet gevestigd zijn, sluiten we partnerships met familiebedrijven die sterke internatio-nale banden hebben. Als je wilt uitblinken, moet je samenwerken met partners die daar dezelfde visie over denken.” n

Advertorial

Meer informatieRaben Netherlands Vorstengrafdonk 81 5342 LW OSS, Holland T 088 772 00 00 F 088 772 00 99

www.raben-group.com

EVO kennis van logistiek en supply chainEVO heeft met haar Supply Chain netwerk, Raad voor Logistieke Kennis en EVO Hogeschool een goede basis om kennis en ervaringen uit te wis-selen over logistiek en Supply Chain Management. In oktober verschijnt een EVO-special waarbij de toekomst van de logistiek wordt belicht door management uit andere vakgebieden. Interessant? Vraag de special nu aan! www.evo.nl/opleidingen

Bart Schoonderwoerd, vicevoorzitter van EVO

Hoogleraar Supply Chain Manage-ment Jack van der Veen

Bianca den Elsen, partner Accenture

Page 16: Supply Chain Management & Outsourcing

Ef ciency-voordelen door gebruik van exibele opslag? City Box biedt uitkomst!

• Veilige, schone & droge opslagruimte• Pakket ontvangst-service• Gratis WiFi• 7 dagen per week bereikbaar • Altijd de mogelijkheid om te verhuizen naar een grotere of kleinere ruimte• Maandelijks opzegbaar; vaste kosten worden variabele kosten• Landelijke overeenkomst mogelijk; één contactpersoon, één factuur

Kom langs op een van onze vestigingen,kijk op www.citybox.nl of bel gratis 0800 555 6666

Met 24 vestigingen en 18 partnerlocaties in Nederland is City Box altijd dichtbij!

OP SLAG MEER RUIMTE

UIT UW OPSLAGRUIMTE GEGROEID?