Subsidiestelsel Natuur en LandschapDe vernieuwingen in het SNLen de kansen voor adviesbureaus

Arno Teunissen, Senior Beleidsmedewerker Natuur en Landschap provincie Noord-Brabant en Vitaal Platteland

Inhoud

1) Wat is het SNL?2) Aanleiding Subsidiestelsel Natuur en Landschap3) Geschiedenis4) Doelen Natuur- en Landschapsbeheer5) Natuurbeheerplan6) Index Natuur en Landschap7) Agrarisch natuurbeheer8) Natuurbeheer9) Landschapsbeheer10) Kwaliteitsimpuls11) Certificering12) Monitoring13) Heroriëntatie SNL14) Kansen voor adviesbureaus

Stimuleringsinstrument om natuurdoelen te realiseren

•€ 270 mln/jaar voor (agrarisch) natuur- en landschapsbeheer •Grond en € 100 mln/jaar ontwikkeling

Wat is SNL?

• Samenwerking tussen alle partijen die natuur en landschap beheren

• Sturen op natuurdoelen via natuurbeheerplan

• Begrenzing natuurbeheertypen op digitale kaart

• Eén landelijke taal voor natuur en landschap (Index)

• Afrekenen op uitgevoerd beheer

• Eén verordening voor natuur- en landschapsbeheer

• Uniformiteit in twaalf provincies; wel regionaal maatwerk

• Agrarische beheerders en natuurbeheerders

• Gecertificeerde / niet-gecertificeerde beheerders

Aanleiding Stelsel Natuur en Landschap

Agrarisch Natuurbeheer• BBO (1980) (eerste uitwerking Relatienota)• RBO (1983 en 1988)• RBON (1995) (doorwerking Natuurbeleidsplan)• Programma Beheer: SAN (2000) en PSAN• Subsidieverordening Natuur- en Landschapsbeheer (2010)

Natuurbeheer• TBO-regeling (Terreinbeherende organisaties)• Programma Beheer: SN (2000) en PSN • Subsidieverordening Natuur- en Landschapsbeheer (2011) en Subsidie kwaliteitsimpuls Natuur- en Landschapsbeheer

Geschiedenis

• Instandhouding natuurwaarden• Instandhouding landschapswaarden• Ontwikkeling nieuwe natuur• Samenhang aanbrengen• Europese context

Doelen natuur- en landschapsbeheer

• Natuur- en landschapsbeheertypen

• Basis subsidieverlening SNL

• Index natuurdoelen (waar welke natuur)

• Beheer / investeringen / functieverandering

• Jaarlijks rond 1 oktober vastgesteld

Natuurbeheerplan

Twee kaarten

Beheertypenkaart = actuele natuursituatie

Ambitiekaart = ambitie nog te realiseren natuur

http://bron.portaalnatuurenlandschap.nl/NatuurBeheerPlan/Index/2013

De Index

• Landelijke beschrijving typen natuur, agrarische natuur en landschap in Nederland

• Basis voor Natuurbeheerplannen van de provincies

Drie onderdelen

• Agrarische beheertypen

• Natuurbeheertypen

• Landschapsbeheertypen

Index Natuur en Landschap: landelijke natuurtaal

Opbouw Index Natuur en Landschap

Agrarisch natuurbeheer

• Registratie als landbouwer (grond blijft agrarisch)

• Natuurdoelen inpasbaar in agrarische bedrijfsvoering

• Beheerverplichting, geen resultaatverplichting

• Vergoeding op basis van gederfde inkomsten, extra kosten, extra arbeid, transactiekosten

• Vrijwillige overeenkomst voor 6 jaar

• Individueel beheer (botanische graslanden) of collectief beheer (weide- en akkervogels)

• NVWA controleert

Agrarisch natuurbeheer

Doel: instandhouding en/of toename van flora en fauna in landbouwgebied

• Weidevogelgebied• Akkerfaunagebied• Ganzenfoerageergebied• Botanisch waardevol grasland• Botanisch waardevol akkerland

Agrarische beheertypen

• Agrarische ondernemers in collectief beheergebied kunnen meedoen aan collectief agrarisch natuurbeheer, een gebiedsgerichte aanpak

• Doelen en begrenzing in het gebied volgens natuurbeheerplan

• Gebiedscoördinator en beheerders maken afspraken over oppervlakten en beheerpakketten voor deelname aan collectief beheerplan

• Gebiedscoördinator stelt jaarlijks vóór 1 januari collectief beheerplan op (mozaïekkaart met de percelen van de beheerders)

• Beheerders geven in de aanvraagperiode voor 6 jaar aan voor hoeveel hectare zij minimaal en maximaal deelnemen

Collectief agrarisch natuurbeheer

Weide- en akkervogels

• Steunaanvraag voor 6 jaar: half november - eind december

• Jaarlijks betaalverzoek SNL agrarisch natuurbeheer in Gecombineerde opgave Dienst Regelingen

• Peildatum 15 mei

• Agrarisch landschap automatische jaarlijkse deelbetaling

• Ambtshalve vaststelling

• Wat op de kaart staat, wordt betaald

Aanvraag agrarisch beheer (incl. collectief)

Natuurbeheer

• Beheersubsidie = vergoeding voor beheer van een beheertype• In november/december steunaanvraag voor 6 jaar • Automatische jaarlijkse deelbetaling • Per oppervlakte is één natuurbeheertype aan te vragen • Welke beheersubsidie waar kan, ligt vast op beheertypenkaart • Instandhoudingverplichting

(geen beheerverplichting, geen resultaatverplichting)• DLG controleert niet-gecertificeerde beheerders

Natuurbeheer

• 4 landschapselementtypen met daaronder 20 beheertypen

• Subsidie landschapsbeheer = jaarlijkse vaste vergoeding voor het onderhoud van bestaande landschapselementen

• In november/december steunaanvraag voor 6 jaar

• Subsidie mogelijk binnen natuurterreinen en op landbouwgrond, voorwaarde: percelen zijn begrensd voor subsidie in provinciaal natuurbeheerplan

• In agrarisch gebied hebben landschapselementen een aantal verplichte beheereisen. Deze moeten uitgevoerd worden.

Landschapsbeheer

InvesteringssubsidieSubsidie voor maatregelen om gebied geschikt te maken voor natuurbeheer of voor kwaliteitsverbetering van de natuur.

Subsidie functieveranderingSubsidie voor waardedaling van de grond door omzetten van landbouwgrond in natuur. Het gebied moet met natuurbeheertype zijn opgenomen in het provinciale natuurbeheerplan / ambitiekaart.

Vergoeding op basis van functieverandering (DLG taxatie 85%). Omzetting bij notaris vastleggen met Kwalitatieve verplichting

Kwaliteitsimpuls

“Kwalitatieve verplichting” voor 30 jaar

•Geen gebruik meer als landbouwgrond

•Ontwikkeling tot gewenst natuurtype uit natuurbeheerplan niet belemmeren

•Overeenkomst vastleggen in openbare registers (kosten provincie)

•Overeenkomst met Nationaal Groenfonds voor voorfinanciering

Overeenkomst

Uitgangspunten:Natuurgrond is inpasbaar binnen bedrijfsvoering.Melkveehouderijbedrijf in veenweidegebied, 30 hectare

4 ha grasland in veenweidegebied: landbouwwaarde € 35.000functieverandering is 85% van (4 x 35.000) = € 119.000

Natuurdoel vergt inrichting van de slootkanten:€ 1000 graafwerk en € 1000 inrichtingsplanInrichtingssubsidie is 95% van € 2000 = € 1.900

Economisch effect

• Verklaring van de provincie dat een natuurbeheerder of gebiedscoördinator voldoet aan bepaalde eisen voor beheer

• Stichting Certificering SNL geeft certificaten af en voer audits uit

• Opstellen kwaliteitshandboek verplicht: de beheerder geeft aan hoe hij omgaat met het bereiken van het doel (beheer), monitoring, evaluaties en controles (interne audit).

Certificering

Rijk, provincies en beheerders ontwikkelden een systeem voor monitoring van natuurkwaliteit voor uniforme stuurinformatie op Nederlandse natuurkwaliteit en rapportages over Natura2000 gebieden.

Uitgangspunten

• Levert informatie voor natuurambities en evaluatie van natuurbeleid

• In te zetten in EHS en Natura-2000 gebieden, Defensieterreinen en terreinen van waterleidingbedrijven

• Gebaseerd op Index Natuur en Landschap

• Eenvoudig en doelmatig: zoveel mogelijk bestaande systemen en gegevens

• Ecologisch verantwoord én bestuurlijk gedragen

• Informatie één keer verzamelen en meervoudig gebruiken

• Provincies voeren de regie

Monitoring natuurkwaliteit

Figuur beheerorganisatie

• Vanaf 2014 lump sum financiering TBO’s

• Ook lump sum financiering grote beheerders (areaal >75 ha), mits haalbaar. Haalbaarheid op basis van aflopende subsidies eind 2013 en tijdig kunnen certificeren.

• Verplichte certificering natuurbeheerders

• Beheerders areaal < 75 ha nog geen lump sum. In 2013 risicoanalyse en tussenvariant voor definitieve koerskeuze

• Eind 2013 besluit koers kleine beheerders o.b.v. risicoanalyse, berekeningen en ervaringen invoeren lump sum grote beheerders.

• Mogelijk per 01-01-2015 lump sump kleine beheerders

Heroriëntatie SNL: natuurbeheer lump sum

• 2013: overeenstemming bereikt tussen Rijk – provincies over rol, taakverdeling en financiën

• 2014-2015: alleen agrarisch natuurbeheer via collectieven (SNL+)

• Voorbereiding op 2016 en invoering nieuw Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB)

• 2016: nieuwe collectieve aanpak voor al het natuurbeheer

Heroriëntatie SNL: agrarisch beheer (SNL+)

• Aanvraagbegeleiding, m.n. bij ontwikkelprojecten• Inrichtingsplannen• Monitoring

Kansen voor adviesbureaus

Bezoek www.portaalnatuurenlandschap.nl

De verzamelplaats van alle (beleids)informatie over Natuur en Landschap in Nederland