Studiedag 16 maart 2018 - VWVJ · – Levenslang en onvoorwaardelijk • Ouderschapsgroei – bij...
Transcript of Studiedag 16 maart 2018 - VWVJ · – Levenslang en onvoorwaardelijk • Ouderschapsgroei – bij...
Studiedag 16 maart 2018
Wat is ouderschap ?
• Uit literatuuroverzicht ‘het overweldig zijn’ als overkoepelend thema
– transitieperiode met tal van veranderingen (ander levensritme, nieuwe rol, relatie met kind en
omgeving, praktische aanpassingen)
– Ervaringen van ouders:
• Gemengde gevoelens ‘gevoelens van liefde’ en minder aangenaam als onzekerheid, gevoelens bij de veranderingen in hun lichaam, intimiteit met partner, sociale leven,…
• Onderzoek in Vlaanderen over beleving bij ouders van 8 mnd oude baby
Uit JOnG! Ouderschapsbelevingen uit ‘Jong’ raken moeders
Welke gevoelens brengt het ouderschap voor u met zich mee ? TOP 10 van genoemde gevoelens
1. Plezierig
2. Gelukkig
3. Verantwoordelijk
4. Moedergevoel
5. Zwaar
6. Bezorgd
7. Vermoeiend
8. Gevoel van verandering
9. Onbeschrijflijk
10.Onzeker
Uit JOnG :Beleving van het ouderschap
Heel veel geluk, het zit in kleine dingen, gewoon als ze al eens lacht naar u, dat doet iets met u
Dat we kunnen genieten van elk moment. Elk moment zien we hem evolueren, en elk nieuw detail dat ontdekt wordt.
Ik kijk er altijd naar uit om haar te gaan halen, om haar terug te zien, om haar vast te nemen…
Veel zwaarder dan iedereen altijd laat uitschijnen. Ik vond het de 1ste drie maanden eigenlijk echt wel heel zwaar
Ja, dat als je ergens bent dat je altijd denk ‘hoe zou het met haar zijn ?
Ja angst denk ik. Zo dat uw kind goed in de toekomst zal zijn in het leven. En goed opvoeden.
Zo van ‘nu mag ik niet zo hard rijden’, ‘want als mij iets overkomt, dan is zij alleen
Ik ben soms echt wel een keer uitgeput
Het is niet altijd gemakkelijk. Je moet ook alles zoeken omdat het een eerst is hé. Dus ja, ge moet ondervinden eigenlijk hé. Ge leert dat met te doen.
Oei, ze weent en helpen we ze wel op de geode manier verder ? Oei, doen we dat verkeerd of dat verkeerd ?
• Besef van verantwoordelijk-zijn
– Ouders willen het ‘goede’ doen
– Levenslang en onvoorwaardelijk
• Ouderschapsgroei
– bij geboorte geen gebruiksaanwijzing (‘learning on the job’)
– meer dan zorg voor de baby, prille ouders moeten hun leven en alle aspecten daarvan opnieuw uitvinden
– goede ouder-ervaringen geven aan op de juiste weg
• Kwetsbaarheid
– opvoeden leer je met vallen en opstaan
– als je denkt dat je ‘het’ onder de knie hebt, is je kind alweer in de volgende fase
Ouderschap van dichtbij (Van der Pas)
Ouderlijke werkvloer
Buffers
Omstandigheden
Goede ouder ervaringen
Solidaire samenleving
Sociaal netwerk en taakverdeling
Metapositie
Het kind
Van der Pas
De oudersBroers, zussen
Groot-ouders
Familie
Huis
Baan
Inkomen
Buurt
Ziekte
Verhuis
Driedeling van ouderschap
…
Cultuur-verschil
Geweld op tv
Stad, platteland
Reclame
Gods-dienst
Migratie
Timen en doseren van opvoedgedrag
Emotieregulatie
Ouderlijke werkvloer
Basisgedragingen
Verzorgen
BegrenzenVerwachtingen
Zicht houden
Veiligheid
Timen en doseren
Emotie-regulatie
• Niet ouders of het kind bepalen of het lukt om een kind goed groot te brengen
• Opvoedproblemen ontstaan als ongunstige omstandigheden vrij spel krijgen op de ouderlijke werkvloer doordat een buffer niet goed werkt en de andere niet harder gaan werken
• Verder kijken dan de werkvloer, niet verdrinken in een wirwar van ongunstige omstandigheden
• Zicht krijgen op de buffers en deze versterken biedt een opening
Kijk op opvoedingsproblemen
Versterken van de 4 buffers
Goede-ouder ervaringen
MetapositieSociaal netwerk en taakverdeling
Solidaire gemeenschap
‘Goede-ouder’-ervaringen
= ervaringen en waarnemingen van ouders die hun laten weten dat ze op de goede weg zitten
Goede ouder ervaringen
• Ervaringen en waarnemingen uit de ouder-kindrelatie
– Als je aan ouders vraagt
waar zij als ouder trots op zijn,
waar ze blij van worden,
en wanneer ze het gevoel hebben dat ze ertoe doen voor hun kind
– Voeden het zelfvertrouwen, geven energie !
• In gesprek of contact met andere ouders – merken dat je niet alleen of
uitzonderlijk bent als ‘aanmodderende’ ouder
– geeft lucht, helpt relativeren, met minder hoge verwachtingen naar zichzelf kijken
Goede ouder ervaringen
• Ouderbegeleiding moet een ‘goede ouder’-ervaring zijn (Van der Pas)
– Oog hebben voor de inzet van ouders
– Aandacht voor krachten.
Wat werkt in een positieve situatie ? Wat deed de ouder in die situatie ? Hoe kan dit worden ingezet tijdens ‘probleemmomenten’ ?
=> Goede ouder ervaringen als inspiratiebron bij het zoeken naar werkbare oplossingen
Goede ouder ervaringen
Metapositie
Metapositie
= Reflecteren als ouder
– Boven het dagelijkse geharrewar uitstijgen
– Zichzelf vragen stellen over het kind, het opvoeden, reacties en acties van zichzelf op de situatie
• Als professional ouders begeleiden bij het innemen van de metapositie
- Ouders uitnodigen verhaal te vertellen
- Ouder laten zelf bekijken wat er precies aan de hand is, alternatieven afwegen, conclusies trekken, plannen maken en besluiten nemen
- Ook gericht bevragen van de opvoeding/ontwikkeling stimuleert de reflectie van ouders
Metapositie
Bijdragen aan een open opvoedklimaat
- Het waarderen en stimuleren van het durven twijfelen en vragen stellen door ouders ‘praten kan deugd doen’
- Ervoor zorgen dat ouders makkelijk hun opvoedvragen kunnen voorleggen bij K&G/CLB
- Stimuleren van debat, ontmoetingen en informele netwerkvorming tussen (aanstaande) ouders
Taakverdeling en netwerk
= als ouder kunnen terugvallen op je persoonlijk netwerk en taken kunnen delen
Taakverdeling en netwerk
• Ouders helpen een ondersteunende taakverdeling te realiseren
- Een taakverdeling is volgens Van Der Pas ‘goed’ als de bijhorende lasten, taken en vaardigheden op een voor beide ouders bevredigende wijze worden gedeeld
Netwerk
• Oog hebben voor en zicht krijgen op het informele opvoednetwerk
– Aanwezigheid van mensen die ouders een helpende hand reiken of op wie ouders makkelijk een beroep kunnen doen. Familie, kennissen, buren, vrienden, schoolpoortmoeders- of vaders,..
– Praktische hulp, emotionele steun en waardering, of ontspanning
Solidaire gemeenschap
Solidaire gemeenschap
= Als gemeenschap onderkennen dat ouders een belangrijk taak vervullen, oog hebben voor hun kwetsbaarheid en bijdragen tot het versterken van de buffers
Solidariteit realiseren door
- Attitude van luisteren, vragen stellen en ouder laten meedenken. Oog voor inzet, worsteling en ervaringen van ouders
- Nadenken over de specifieke behoeftes van ‘ouders’ bijv. belangrijke overgangsmomenten als gaan werken,…en hierop inspelen
- Een ontmoetingsplek waar ouders vanzelfsprekend terecht kunnen voor uitwisseling, steun, advies of hulp bij het grootbrengen van kinnderen.
- Oudervriendelijke openingstijden
- In de zorg voor volwassen (vb. ziekenhuizen) aandacht voor ouderschap binnenbrengen
• Bijdragen aan goede ouder-ervaringen door oog hebben voor de inzet van ouders en hun weer zicht geven op mogelijkheden tot invloed op hun kind
• Ouders begeleiden bij het innemen van de metapositie
• Oog hebben voor een klein netwerk en helpen een ondersteunende taakverdeling te realiseren
• Het vormen van en een beroep doen op een solidaire gemeenschap
• Hoe ervaart de ouder het ouderschap ?
• Heeft de ouder het gevoel overzicht te hebben of stelt hun kind hen voor veel opvoedpuzzels ?
• Ervaart de ouder voldoende en ook prettige steun vanuit haar omgeving ?
• Heeft de ouder behoefte aan (professionele) steun ?
Een oudervriendelijk CLB