Studenten naar het Zuiden

GEZONDHEID

ENKELE CIJFERS…* 

België Senegal Zuid-Afrika Vietnam Peru Suriname

levensverwachting bij geboorte 80 56 51 74 73 69

kindersterfte per 1000 kinderen - 5 jaar

5 93 62 24 21 26

moedersterfte bij geboorte per 100.000 geboorten

5 410 410 56 98 100

TBC per 100.000 inwoners 9 280 960 200 120 130

% HIV-besmettingen bij 15-49 jaar 0,2 1,0 18,1 0,5 0,5 2,4

gezondheidsuitgaven per inwoner in USD

4056 54 497 58 160 361

* Wereldbank 2008-2009 : http://data.worldbank.org/indicator

Gezondheid - overzicht• Grootste risico’s• Vaccinaties• Malaria• HIV / Hepatitis C• Medisch reisadvies • Reisapotheek• Reizigersdiarree• Preventie• Ziekte • Terug thuis

GROOTSTE RISICO‘Sdiarree (virus of bacterie door besmet voedsel en

drinkwater of door vuile handen)insectenbetenmalaria (overgebracht door muggen tussen

valavond en dageraad)ongevallen (cfr. thuis)wondinfecties (niet goed verzorgde wonde)sexueel overdraagbare aandoeningen (door

onveilig seksueel contact of besmet bloed)

VACCINATIESWat?

Bescherming tegen besmettelijke ziektendoor toediening van een verzwakte microbe.Je afweersysteem maakt antistoffen aan dieje tegen die infectie beschermen.

Aandachtspunten?Aantal verplichte en aan te raden vaccinsTijdig een afspraak makenNiet tijdens blok- en/of examenperiodeTerugbetaling ziekenfonds controleren

Waar?Antwerpen ITG, Brugge AZ, Gent UZ, Ieper Jan Yperman, Leuven UZ, Hasselt Virga Jesse, Brussel St. Pieter, Erasmus, AZ VUB, St. Luc

VACCINATIES In België aantal basisvaccinaties aanbevolen.

In orde brengen voor vertrek: tetanus, difterie : herhaling om de 10 jaar kinkhoest : één herhaling op volwassen leeftijd polio : herhalingsvaccin vóór verblijf in risicogebied hepatitis B : levenslange bescherming na drie prikken soms combinatievaccin hepatitis A én B : controleren!

Gele koorts tropisch Zuid-Amerika en Afrika Inspuiting in de arm minstens 10 dagen vóór vertrek 10 jaar beschermd enkel in officieel vaccinatiecentrum “gele vaccinatieboekje” verplicht in sommige streken

VACCINATIES• Cholera

– ziekte van arme mensen in zeer slechte hygiënische omstandigheden

– risico voor “hygiënische” reiziger bijna volledig onbestaand, zelfs in een gebied met epidemie

– enkele Afrikaanse landen eisen officieus vaccinatiebewijs– extra stempel in gele boekje “cholera-vaccinatie” niet

aangewezen”

• Rabiës of hondsdolheid– enkel aanbevolen indien je minstens 3 maanden in een gebied

verblijft waar hondsdolheid voorkomt – vermijd contact met honden

– 3 inspuitingen in een maand tijd, herhaling na een jaar– bij een beet steeds bijkomende vaccinatie nodig

• Meningitis of hersenvliesontsteking– vooral sub-sahara Afrika– wie tussen eind december en eind juni afreist naar deze landen– 1 inspuiting minstens 10 dagen vóór vertrek

VACCINATIES• Hepatitis B (leverontsteking)

– aangeraden voor wie langer dan 3 maanden verblijft in Azië,Latijns-Amerika en Afrika

– 3 inspuitingen beschermen levenslang– nu basisvaccinatie voor kinderen in België

• Hepatitis A of geelzucht (leverontsteking)– Azië, Oceanië, Afrika, Latijns-Amerika– 1 inspuiting twee weken vóór vertrek beschermt één jaar– 2de inspuiting na 6 à 12 maanden beschermt levenslang

• Buiktyfus– Noord- en Noordwest-Afrika, India en Peru– risico voor gezonde, hygiënische reiziger eerder laag – 1 inspuiting minstens 14 dagen vóór vertrek– 3 jaar beschermd

MALARIAWat?

Infectieziekte overgebracht door muggenbeettussen valavond en dageraad

Waar?Tropische en subtropische gebieden, minder in grote steden, behalve in Afrika en buitenwijken in Azië. Bij rivieren/water extra aandacht.

Symptomen? te kennen en te herkennen!!hoge koorts, koude rillingen, hoofdpijn, braken en diarree(kan eerst lijken op een gewone griep – wees alert)

MALARIAPreventie te kennen

Muggenbeten vermijden (behandeld) muskietennet lichaam bedekken insmeren (20-50 % D.E.E.T.) douchen vóór valavond (zweet trekt muggen aan)

Medicatie (geen vaccinatie!) Lariam (wekelijks) of Malarone (dagelijks - duurder) medicatie wordt individueel bepaald en indien nodig (bijwerkingen) aangepast !! Uitproberen voor vertrek !! voldoende pillen meenemen

Aandacht bij hoge koorts !tijdens of na verblijf in malariagebied: mogelijke malaria-infectie onderzoeken – tijdig herkende malaria perfect te behandelen

HIV EN HEPATITIS CWat?

Seksueel overdraagbare aandoeningenGeen vaccinaties

Voorkomen is de boodschap !! Geen one-night stands!! Een condoom (in België aangekocht) is

absoluut vereist maar biedt nooit 100% garantie

Geen drugsgebruik Opgepast op stageplaatsen voor

prikaccidenten (HIV en hepatititis C)

MEDISCH REISADVIES• Wanneer?

Minstens 8 weken vóór vertrek inlichtingen inwinnen.

• Waarover?– gezondheidsrisico‘s?– vaccinatieschema?– preventiemaatregelen?– aangepaste reisapotheek?– zelfbehandeling van bepaalde aandoeningen?

• Waar?– www.reisgeneeskunde.be – travelfoon 0900/10110 – erkende vaccinatiecentra

• Niet vergeten !– Plan een tandartsbezoek vóór vertrek

REISAPOTHEEK• typisch voorbeeld

– medicatie die je thuis neemt (vb. anticonceptie)– malariapreventie:

• muggenverdrijvend middel op basis van DEET• medicatie

– medicatie bij reizigersdiarree:• ORS-zakjes (zoutoplossing om uitdroging te vermijden)• loperamide (transitremmer)• antibioticum (uitsluitend op voorschrift van de arts)

– ontsmettingsmiddel + steriel verband en wondpleisters– paracetamol (pijn- en koortswerend middel)– anti-braakmiddel, middel tegen reisziekte– antiparasietenmiddel– jeukstillende zalf in geval van insectenbeten– zonnecrème + after-sun– thermometer– naalden en spuiten

REISAPOTHEEKWat neem je mee?

afhankelijk van je bestemming advies in erkende vaccinatiecentra

Lokale apotheek? betrouwbare basismedicatie soms beschikbaar (vb. hoofdpijn,

keelpijn) opgepast voor eventuele neppillen, vnl. malariapreventie

Wat doe ik zelf?enkel kleine klachten zelf behandelen met reisapotheek

(max. 2-3 dagen)

REIZIGERSDIARREE• Preventie

– na toiletgebruik en vóór het eten (koken) handen wassen met zeep (of desinfecterend doekje)

– oppassen met rauwe of onvoldoende gekookte groente, vlees, vis– opletten voor zuivelprodukten, artisanale ijsjes– vermijd putwater, kraantjeswater, ijsblokjes of ijskoude dranken– wel ontsmet water (koken, chloortabletten)– wel flessenwater (indien ongeopend), voorkeur gashoudende drank– beter koffie of thee aanvaarden– warme maaltijden moeten heet zijn– boil it, cook it, peel it or forget it!

• Behandeling– geneest meestal spontaan na enkele dagen– let op voor te veel vochtverlies – veel drinken !– medicatie enkel overwogen gebruiken

PREVENTIE OP REISVliegtuigreis : pijn trommelvliezen, airco, bewegen, jetlag

door uurverschilelke wonde goed ontsmetten om infecties te voorkomen

(hygiëne)aandacht voor insectenbeten (hevige reactie, teken, …)veilig gedrag om ongevallen te vermijdenook veilig sexueel gedrag (condooms meenemen)steriel materiaal bij medische ingreep inspuitingen zoveel mogelijk vermijdenhoogteziekte door gebrek aan zuurstof kleding aangepast aan cultuur en weerhitte en zonnebrand / zonneslag vermijdenvermijd zwemmen/pootjebaden in stilstaand water

(bacteriën)meld chronische ziektes aan lokale contactpersonen

ZIEK OP REIS• kleine klachten

– zelf behandelen met reisapotheek (max. 2-3 dagen)• ziekte / aanhoudende klachten / koorts

– ALTIJD naar betrouwbare lokale arts / lokaal ziekenhuis (vooraf contactinformatie inwinnen!)

– probeer niet eigen diagnose te stellen, ook niet indien je een verpleegkundige achtergrond hebt

• bel EuroCross voor direct advies bij medische behandeling• bij hospitalisatie binnen 48 uur alarmcentrale EuroCross

informeren: – contact met behandelende arts – tolk– administratieve formaliteiten– stort voorschotten aan ziekenhuis– organiseert repatriëring, indien nodig

• Bij ernstige ziekte en repatriëring altijd ambassade verwittigen

TERUG THUISCyclus inentingen afwerken?Cyclus malariamedicatie afwerken?Na terugkeer symptomen tropische ziekte?

In de maanden na de reis bij bepaalde symptomen (koorts, diarree, buikpijn, huidaandoeningen, jeuk) mogelijk verband met reis onderzoeken. Tropische ziekte?

Indien je seksuele risico‘s liep, raadpleeg je in elk geval een arts (ook zonder symptomen)

Altijd reis vermelden bij doktersbezoek!

INFORMATIE OP HET WEBwww.reisgeneeskunde.be - ITG

brochure „gezond op reis“ van ITG reisadvies per land

www.diplomatie.be - Federale Overheid op reis in het buitenland

www.gezondheid.be - Gezondheidssite Vlaanderen onder „gezond leven/reizen“ vind je „gezondheidspas 2009“, handige

gids opgesteld i.s.m. ITGwww.who.int/ith - World Health Organization

jaarlijkse brochure „International Travel and Health“www.istm.org - International Society for Travel

Medicine een lijst met adressen en contactpersonen van „travel clinics“ in

verschillende landen

!!! Gezonde voorkennisweegt niets.

Stop voldoende inje bagage !!!