STRATEGISCH PLAN 201520 - Graafschap College · 2015-12-07 · Strategisch Plan Graafschap College...

STRATEGISCH PLAN 20152020

Excellent onderwijs voor een innovatieve regio

Dit is een bijzondere uitgave van het Strategisch Plan 2015 - 2020

van het Graafschap College. De volledige versie en de bijbehorende

bijlagen zijn digitaal beschikbaar.

2. Excellent onderwijs voor een innovatieve regio

Onderwerp Pagina

Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

2. Wie zijn wij . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

2.1 Het Graafschap College . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

2.2 Missie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

2.3 Visie op onderwijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

2.4 De kernwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

2.5 Hét opleidingencentrum in de regio Achterhoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

3. Trends en ontwikkelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

3.1 Wat gebeurt er in onze wereld? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

3.1.1 Economische ontwikkelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

3.1.2 Sociale ontwikkelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

3.1.3 Technologische ontwikkelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

3.2 Wat gebeurt er in het onderwijs? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

3.3 Kenmerken van de doelgroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

4. Over dilemma’s, krachten en kansen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

4.1 Bedreigingen en dilemma’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

4.2 Kansen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

5. De strategische ambitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

5.1 Opleiden voor ieders talent en ambitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

5.2 Opleiden, flexibel en op maat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

5.3 Opleiden voor nieuw vakwerk én innovatieve beroepen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

5.4 Opleiden in een netwerk in de euregio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

5.5 Leren en werken met passie en plezier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

6. Strategische doelen en onze belanghebbenden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

6.1 Wie willen we in 2020 zijn voor de student? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

6.2 Wie willen we in 2020 voor de partners in de regio? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

6.2.1 De regionale arbeidsmarkt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

6.2.2 De (sociale) partners . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

6.2.3 Het netwerk van de euregio. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

6.3 Wie willen we in 2020 zijn voor onze medewerkers? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

7. Besturing en inrichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

7.1 Beschrijving van de huidige besturing en inrichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

7.2 Samenwerken in netwerken: een cultuuromslag? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

7.3 Wat betekent dat voor leiderschap? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55

Bijlage I Een bijzondere ontwikkelmethodiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58

Bijlage II Het Graafschap College: De Koplopers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

Bijlage III De strategie in ontwikkeling: wat is er veranderd ten opzichte van de vorige periode? . . . . . . . . . . . . . 67

Bijlage IV Overzicht van beschikbare documenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68

Strategisch Plan Graafschap College 2015 - 2020 3.

inhoudsopgave

‘Hoe kan ik als mens én hoe kunnen wij als Graafschap College een eigen bijdrage leveren aan de

samenleving, die tegelijkertijd perfect aansluit bij wat de omgeving echt nodig heeft?’

Het gedachtegoed van Otto Scharmer, zijn boek ‘Theorie U, dat eerder een methode beschrijft dan een

theorie, heeft ons geïnspireerd om bewust te kiezen voor een andere wijze van werken in de aanloop naar

een nieuw strategisch plan.

In het afgelopen jaar is door velen hard gewerkt aan de totstandkoming van het voorliggende strategische

plan. Vele prachtige initiatieven in onze school en de regio hebben daarbij een substantiële bijdrage geleverd

aan dit plan en zijn daarin inspiratiebron geweest. Niet in de laatste plaats geldt dat voor de innovatieve

projecten (de koplopers genaamd) die elk op hun eigen wijze nu al laten zien, wat onze bijdrage in de

toekomst zou kunnen zijn.


Met bevlogenheid verzorgen wij excellent onderwijs voor elke individuele

student die zich bij ons meldt en dat liefst een leven lang. De toekomst

is echter verre van duidelijk, laat staan voorspelbaar en het besef dat

wij meer willen én moeten doen voor de regio is groot. Meer dan ooit is

expliciete aandacht voor innovatie in onze regio noodzakelijk en wordt

een beroep gedaan op de kracht van het onderwijs in het algemeen en de

kracht van het Graafschap College in het bijzonder.

In de strategische periode die aanbreekt, zetten wij het werk aan excellent onderwijs voor onze innovatieve

regio onverminderd voort. De koers die daartoe in de vorige strategische periode werd ingezet, is in dit

plan versterkt en toekomstbestendig gemaakt. Wij wensen allen die bij onze organisatie betrokken zijn

toe, dat zij hiermee geïnspireerd en aangesproken zullen worden om zich in te zetten voor datgene waar wij

allereerst en uiteindelijk voor bedoeld zijn: het realiseren van studentsucces als bouwsteen voor een goede

toekomst van onze studenten en van onze regio.

Wij willen alle studenten, medewerkers en andere betrokkenen bij onze organisatie die hebben meegewerkt

aan de totstandkoming van dit plan hartelijk bedanken voor hun inspirerende inbreng gedurende het

proces. Het is dankzij de vele momenten van uitwisseling, discussie en onderzoek dat wij met elkaar konden

komen tot een gemeenschappelijk gedragen toekomstbeeld voor de komende jaren.

René van Gils

Sarien Shkolnik-Oostwouder

College van bestuur


voorwoord


1. Inleiding

Dit strategisch document is bedoeld om richting te geven aan de ontwikkeling die al gaande is en om de

collectieve lijnen te schetsen voor het Graafschap College voor de nabije toekomst.

De ontwikkelingen in de samenleving en wereld volgen elkaar zo snel op dat een iteratieve benadering voor

de implementatie van de strategie beter past dan een exacte uitvoering van de geschetste plannen. Er is

voortdurend ruimte nodig om in de uitvoering van de strategie een implementatie te kiezen die recht doet

aan de actualiteit.

Het Graafschap College wil nog meer zijn dan een goede school voor de regio. Krachtig onderwijs, een

excellente school, is ook een motor voor innovatie, de verbindende schakel, een kracht tegen de krimp in een

innovatieve regio.

Een volgende stap zal zijn, om de hier beschreven strategische ambitie op de collectieve thema’s verder

uit te werken in uitvoeringsplannen voor elke sector, voor opleidingen en voor diensten. Elke sector,

elke opleiding, draagt daarmee bij aan het halen van de collectieve doelen van het instituut. Er is daarbij

voldoende ruimte om afspraken die op instellingsniveau zijn gemaakt te concretiseren en specificeren; niet

voor een ieder geldt de zelfde norm én afspraak in dezelfde mate. De uitvoeringsplannen worden jaarlijks

op sectoren instellingsniveau in A3 jaarplannen geconcretiseerd. Bijstelling van het strategisch plan

vindt jaarlijks plaats, gebaseerd op de evaluatie van het jaarplan (A3) en de actuele ontwikkelingen in het

onderwijs, de regio en de wereld. In die zin is dit plan nooit af.

Iedere medewerker van het Graafschap College krijgt de kans en de ruimte om naar vermogen, met

passie en plezier in het werk, een bijdrage te leveren aan de strategische doelstellingen uit dit plan. Door

te participeren in innovatieve trajecten, maar vooral door goed onderwijs te verzorgen dat streeft naar

persoonlijk succes van iedere student, op school én in zijn loopbaan in de bedrijven en instellingen van de

regio. Want dit is waar wij in het Graafschap college in de komende jaren voor willen staan:

Excellent onderwijs voor een innovatieve regio!


1. inleiding

“Het Graafschap College wil nog meer zijn dan een goede school voor de regio.

Krachtig onderwijs, een excellente school, is ook een motor voor innovatie, de

verbindende schakel, een kracht tegen de krimp in een innovatieve regio.”


2. Wie zijn wij

2.1 Het Graafschap CollegeMet bijna 9000 studenten en 800 werknemers is het Graafschap College het grootste opleidingencentrum

voor beroepsonderwijs van de regio, de Achterhoek en een deel van de Liemers. Er wordt onderwijs

aangeboden in nagenoeg alle domeinen, vanuit meerdere locaties.

Hoewel het een grote organisatie is, wordt het onderwijs - samen met haar klanten en partners -

verzorgd vanuit de gedachte dat persoonlijke aandacht de sleutel is voor succes van mens en organisatie

en haar partners. Werkgevers in binnen- en buitenland zijn meer dan gemiddeld tevreden over onze

studenten. Zij typeren hen als vakbekwame, loyale, hardwerkende mensen die ervoor willen gaan. Onze

docenten staan bekend om de goede persoonlijke begeleiding en kennis.

We staan samen voor creativiteit en kwaliteit, innovatie en degelijkheid, verbonden met een authentieke

regio waar wij trots op zijn.

2.2 MissieHet Graafschap College verzorgt beroepsopleidingen, educatie en maatwerkscholing. Daarbij zijn

maatwerk en structuur, de ontwikkeling van zowel kennis, vaardigheden als attitudes en de beste

aansluiting op markt en samenleving belangrijk. Nu en in de toekomst.

Vanuit de overtuiging dat iedereen talent en ambitie heeft, wil het Graafschap College aan studenten

en medewerkers maximaal de gelegenheid bieden die talenten te ontwikkelen en hiermee aantoonbaar

bij dragen aan een zo goed mogelijke voorbereiding op beroep en werk, in iedere levensfase en op elk

individueel niveau.

Het Graafschap College draagt substantieel bij aan de vitaliteit en de leefbaarheid van de regio en is, vanuit

haar deskundigheid en professie, een belangrijke speler en schakel in de ontwikkeling van de regio.

2.3 Visie op onderwijsVoor wie en met wie verzorgen wij ons onderwijs? Hoe richten we onze opleidingsprogramma’s in?

En welke voorwaarden zijn daarbij belangrijk?

Het Graafschap College stelt het succes van haar studenten boven alles. De onderwijsteams werken

op basis van een instellingsbrede onderwijsvisie de opleidingsprogramma’s uit. In een gezamenlijk

schrijfproces werden in 2012 negen uitgangspunten geformuleerd, die nog steeds onverminderd van

kracht zijn.


“Het Graafschap College is vitaal en innovatief. Iedere dag werken

en leren professionals met passie en plezier aan de ontwikkeling van

mensen en organisaties in de regio.”

1. Iedereen een leven lang leren

Het Graafschap College biedt in principe onderwijs voor iedereen. De student is verantwoordelijk voor

de ontwikkeling van zijn of haar talenten. Het Graafschap College steunt en stimuleert ieder individu bij

de ontdekking en ontwikkeling van zijn of haar mogelijkheden, een leven lang.

2. Van en voor de regio

Het Graafschap College versterkt de regio met een sterk opleidingenaanbod en goede

beroepskrachten. Omgekeerd versterkt de regio ook het onderwijs. Een goede samenwerking met de

regio maakt het mogelijk om de hoogst haalbare kwaliteit te bieden voor zowel studenten als de regio.

De opleidingsprogramma’s sluiten zo goed mogelijk aan op de beroepspraktijk. Ervaring kennis- en

vaardigheden worden ook over de grens in het buitenland opgedaan.

3. Persoonlijke begeleiding

Studenten voelen zich gezien en gekend. Hierdoor groeit het vertrouwen en ontstaat de basis voor

opleiden. De begeleiding past en is individueel, opdat iedere student maximaal succes kan behalen.

4. Heldere structuur

Het accent ligt op effectief en duurzaam opleiden. De student kiest de opleiding, het Graafschap

College biedt de meest effectieve leerweg. De opleidingen bieden de studenten een heldere structuur

en geven de studenten houvast bij de ontwikkeling van zijn of haar talenten. Onze opleidingen worden

door professionals in de verschillende opleidingsteams vormgegeven.

5. Vakmanschap, Burgerschap en Ondernemerschap

Studenten worden opgeleid tot excellente vakmensen en volwaardige burgers met een ondernemende

houding.

De negen uitgangspunten

van het Graafschap College.

2. wie zijn wij


Vakmanschap, burgerschap, ondernemerschap

Van en voor de regio

Blijvend innovatief

Heldere structuur

Iedereen een

leven lang leren

Gevarieerde lessen

Examens van niveau

Modern, kleinschalig leren

Persoonlijke begeleiding

6. Gevarieerde lessen

De juiste didactische mix (blended learning) is het uitgangspunt. Blended learning is een effectieve

combinatie van didactische strategieën, ongeacht het gebruik van technologie. De didactiek sluit aan

bij de doelgroep (leeftijd, niveau, onderwijsvorm en leerstijl), leerstof en beroepspraktijk. Leren wordt

betekenisvol door de context van het leren zoveel mogelijk te relateren aan de beroepspraktijk.

7. Examens op niveau

Het Graafschap College hecht veel waarde aan de kwaliteit van de examinering en het proces

daar om heen. De examinering is geënt op het beroepsgericht leren, waarin studenten die kennis,

vaardigheden, houding en inzichten ontwikkelen om als beginnend beroepsoefenaar te functioneren.

Het beroepenveld is daarom bij het examineringsproces betrokken.

8. Modern, kleinschalig leren

Het Graafschap College draagt zorg voor een optimale leeromgeving en hecht waarde aan

kleinschaligheid en laagdrempeligheid, zodat de student zich op school veilig en vertrouwt voelt. Er is

altijd verbinding tussen school en de beroepspraktijk. Daarnaast is er één rijke digitale leeromgeving

ingericht.

9. Blijvend innovatief

Uitgangspunten bij de innovatie van het onderwijs zijn creativiteit, duurzaamheid en kwaliteit. Niet

innoveren op basis van hypes, maar om concrete doelen te bereiken.

2.4 De kernwaardenDe kernwaarden van het Graafschap College zijn in de vorige strategische periode vastgesteld. Deze zijn

tegen het licht van de actualiteit nog verder aangescherpt.

PersoonlijkAandacht, zorgvuldigheid en slagvaardigheid zijn kenmerkend voor de contacten en diensten.

Leidinggevenden en medewerkers van het Graafschap College werken vanuit persoonlijke aandacht en

betrokkenheid. Er wordt gestreefd naar korte lijnen en vertrouwde en vertrouwenwekkende contacten.

Geboden oplossingen spelen in op de wensen van de klant en zijn maatwerk. Daarnaast komt het

persoonlijke karakter van de College tot uiting in de kleinschalige structuur waarin activiteiten worden

uitgevoerd en in de wijze waarop persoonlijke competenties van studenten en medewerkers de aandacht

krijgen. Niemand wordt “van het kastje naar de muur’’ gestuurd; iedereen moet zo snel mogelijk met de

juiste gesprekspartner in contact zijn.

Persoonlijk betekent niet alleen maatwerk bieden in het onderwijs, maar ook de student helpen om succesvol

te zijn in zijn/haar maatschappelijke carrière én in zijn/haar leven. Er is aandacht van de organisatie voor de

persoon. Het persoonlijke succes van de student en de werknemer staat centraal. Wat wil je bereiken en hoe

kunnen we je daar bij helpen?

CreatiefKunnen denken en kunnen handelen buiten bestaande kaders. Opleiden voor de wereld van morgen

betekent onderwijs verzorgen dat aanzet tot creatief en innovatief denken en handelen. Het Graafschap

College is een motor voor creatief talent. Daarom heeft het College een open oor en oog voor toekomstige

ontwikkelingen en sluit het onderwijs aan bij ingezette en verwachte ontwikkelingen.


Kwaliteit blijft daarbij een belangrijk principe. Met haar opleidingen levert de College een belangrijke

bijdrage aan de ontwikkeling van de regio.

Creatief betekent vooral ook creatief binnen de kaders van beschikbare tijd en schaarse middelen.

Creatief zijn is niet alleen een kernwaarde voor onze studenten, maar vooral ook van onszelf. Het betekent ook

creativiteit in de verbinding en de samenwerking met collega’s, met bedrijven en instellingen in de euregio.

VerbondenWerken vanuit het besef dat interactie en samenwerking met anderen van betekenis is.

Het is essentieel om voortdurend met de omgeving, de studenten, het onderwijs- en beroepenveld in

verbinding te staan. Het Graafschap College zoekt deze verbinding actief op. Zowel in- als extern worden

banden gecreëerd en aangehaald. Relaties worden gekoesterd en onderhouden.

De medewerker van het Graafschap College neemt een actievere rol in de regio en stimuleert de

totstandkoming van maatschappelijk en economisch relevante verbindingen tussen partijen en individuen

met een wederzijds belang en leert haar studenten hetzelfde te doen.

ZelfbewustDenken en doen vanuit de eigen autonomie met een lerende houding.

Leiding en medewerkers draaien niet op de automatische piloot. Zij staan bewust in hun werk en omgeving.

Zij hebben met betrekking tot zichzelf een open en verkennende leerhouding. Zij zijn zich bewust van hun

gestolde ervaring en zetten deze actief in voor verdere ontwikkeling van hun studenten.

De zelfbewuste student en medewerker is zichtbaar in onze organisatie. Zij zijn gericht op het leveren van

kwalitatief goed werk maar óók op de profilering daarvan. Excelleren mag en dat mag gezien worden. Dat

geldt zowel voor de organisatie als het individu.

Duurzaam Het College wil betrouwbaar zijn. Zij neemt de maatschappelijke verantwoordelijkheid voor mens en omgeving

serieus en is zich bewust van haar rol in de regio. Het College staat garant voor duurzaam onderwijs en volgt niet

iedere hype. De activiteiten op het gebied van begeleiding en re-integratie dienen enerzijds voor een duurzame

verbetering van de situatie van de betrokken student of cliënt en anderzijds voor een leefbare samenleving.

2. wie zijn wij


“Het Graafschap College is een motor voor creatief talent. Daarom heeft

het College een open oor en oog voor toekomstige ontwikkelingen en sluit

het onderwijs aan bij ingezette en verwachte ontwikkelingen.”


De kernwaarde duurzaam houdt direct verband met de kwaliteit van de dienstverlening, de aandacht

voor duurzaamheid in het onderwijsprogramma, de oprechte aandacht voor studenten, belanghebbenden

en betrokkenen en de aanspreekbaarheid. Het College neemt verantwoordelijkheid voor haar fysieke

omgeving. Het ontwikkelen van ecologisch bewustzijn bij studenten staat hier centraal, maar wij geven ook

zelf het goede voorbeeld door bijvoorbeeld ecologisch te bouwen en ecologisch gebouwenbeheer.

In onze opleidingen bouwen wij, waar dat van toepassing is, elementen in die een stimulans kunnen zijn

voor duurzame, kansrijke ontwikkelingen voor de regio. We willen betrouwbaar, duurzaam en ecologisch

verantwoord ondernemen.

2.5 Hét opleidingencentrum in de regio Achterhoek Het Graafschap College is gelegen in de Achterhoek, in de euregio, grenzend aan Duitsland.

Het is een regio bij uitstek voor vakmanschap en ondernemerschap. Het overgrote deel (80%) van de

beroepsbevolking in de regio heeft een middelbaar opleidingsniveau. Het midden- en kleinbedrijf en de

maakindustrie zijn er van groot economisch belang.

Het Graafschap College is het grootste centrum voor beroepsopleidingen in het gebied en - naast het

opleidingencentrum voor de agrarische opleidingen - ook het enige. Er is geen ander opleidingencentrum

voor middelbaar beroepsonderwijs en ook het hoger beroepsonderwijs ontbreekt grotendeels. Dat

maakt dat organisaties en ook het bedrijfsleven een beroep doen op de maatschappelijke functie van het

Graafschap College om een leidende rol te nemen. Het Graafschap College voelt zich daarmee uitgedaagd

om een motor te zijn voor innovaties en voor economische, technologische en sociale ontwikkelingen.

Krimp, vergrijzing en ontgroening

De samenstelling van de bevolking in de Achterhoek verandert door ontgroening en vergrijzing;

de Achterhoek is een krimpregio. In de kleine kernen, de dorpen, maakt men zich zorgen over de

werkgelegenheid. Heb ik straks nog wel een baan? Heb ik straks nog goede mensen die bij me willen

werken? Maar ook: Kunnen de mensen, die dat willen, hier wel blijven? Zijn er voor jong en oud genoeg

geschikte huizen beschikbaar? Blijft de Achterhoek bereikbaar? Is het vervoer en de infrastructuur op peil?

Als speerpunten voor stimulering van de regionale ontwikkeling zijn benoemd: werken, wonen en de

infrastructuur.

Het Graafschap College moet anticiperen op de voorspelde krimp, hoewel de studentenaantallen pas na

2020 lijken te dalen, én de regio versterken waar mogelijk.

Ambachtelijk en innovatief

De Achterhoek staat voor ambachtelijk vakmanschap, maar is tegelijkertijd sociaal en technologisch

innovatief. Over het algemeen wordt erkend dat hier, ondanks de voorspelde vergrijzing, ontgroening en

krimp, nog volop kansen liggen voor economische ontwikkeling. Enerzijds vanwege de mentaliteit van de

mensen, hard werkende betrouwbare loyale medewerkers die degelijk werk afleveren, anderzijds vanwege

de ligging aan de Duitse grens. Innovatie, constante vernieuwing, is niet alleen een gegeven in de regio met

een groot aantal patentaanvragen, maar ook een noodzaak.

2. wie zijn wij


Vele initiatieven in de Achterhoek dragen bij aan een vitale

regio. Mannen en vrouwen van alle leeftijden en achter-

gronden zetten zich in dorpen en steden onvoorwaardelijk

in. Er zijn vele trajecten en projecten om het onder-

nemende karakter en de innovatieve kracht van de regio te

versterken en uit te dragen.

Het Graafschap College wil daar graag haar verantwoorde-

lijkheid in blijven nemen door te participeren in Achterhoek

2020, Achterhoek NV, CIVON, ICER, Innovatiehubs.


3. Trends en ontwikkelingen


In dit hoofdstuk worden de relevante trends en ontwikkelingen beschreven met relevantie

voor onze strategie:

• Wat gebeurt in onze wereld?

• Wat gebeurt er in ons onderwijs?

• Welke kenmerken heeft onze doelgroep?

3.1 Wat gebeurt er in onze wereld?

3.1.1 Economische ontwikkelingenDe verbondenheid van de Nederlandse economie met het buitenland en de onzekere sociale-politieke

ontwikkelingen maken dat op macro-economisch niveau de vooruitzichten weliswaar verbeteren, maar

toch nog onzeker zijn.

Het aantal mensen met een werkloosheiduitkering (aantal uitkeringen per gemeente) is de afgelopen

jaren flink toegenomen en is in met name Oost-Gelderland nog relatief groot vergeleken met de rest van

Nederland.

Maar de economie groeit de komende jaren, is de verwachting. De economie herstelt, zelfs sneller dan

gedacht. Voor het eerst zal het bruto nationaal product in 2015 groter zijn dan in 2008. De politiek zet de

komende jaren in op verder herstel van economie en werkgelegenheid, onder meer door fors te investeren

in onderwijs én innovatie. Ze investeert extra in de stimulans van de groei in de krimpgebieden en het

bevorderen van de werkgelegenheid. Voor het beroepsonderwijs, en zeker voor het Graafschap College,

creëert dat een positief ontwikkelingsklimaat.

a. Internationalisering & globalisering

De toegang tot internationale netwerken van mensen en van kennis is vanzelfsprekend. De wereld ligt aan

onze voeten. De grenzen zijn in de Achterhoek letterlijk dichtbij en grenzen vervagen.

b. Nieuwe waarden

Delen en ruilen is van nieuwe economische waarde. Men hoeft het niet allemaal meer zelf te bezitten, het

gebruik is belangrijker dan het bezit.

Duurzaamheid is een groots thema. In onze westerse wereld zijn we zuiniger op onze aarde dan ooit te

“De overheid investeert extra in de stimulans van de groei in de krimpgebieden

en het bevorderen van de werkgelegenheid. Voor het beroepsonderwijs, en zeker

voor het Graafschap College, creëert dat een positief ontwikkelingsklimaat.”


voren. Alternatieve energiebronnen bieden een nieuwe markt. Circulair denken in het belang van ons

ecosysteem is belangrijk en biedt ook economisch gezien nieuwe kansen.

c. De crowd voorbij de crisis

Crowdfunding, cosourcing zijn gangbare begrippen en werkwijzen geworden ten gevolge van de schaarse

beschikbaarheid van middelen die ontstaan is in de economische crisis van de laatste jaren. Er is sprake

van grote werkeloosheid én ook van grote veranderingen in de administratief economische beroepen,

die om herbezinning op de mogelijkheden en de arbeidsmarkt vragen. Dit biedt ongekende mogelijkheden

voor anders opleiden, andere onderwijsmodellen, creatieve oplossingen, zoals deze een plaats kunnen

krijgen in het onderwijs in de vorm van de ‘college companies’ en opleiden voor ondernemerschap. Naast

de financiering van goede ideeën is het van belang om in een vroeg stadium de juiste kennis en mensen

te binden aan een organisatievorm én draagvlak, om betrokkenheid en eigenaarschap te creëren. Een

mede-eigenaar is doorgaans gepassioneerd en werkt met plezier. Goede ideeën zullen eerder marktrijp

zijn en succes oogsten of juist van het toneel verdwijnen. Er ontstaan voor het Graafschap College nieuwe

vraagstukken: Van wie is een idee? Welke risico’s zijn hier aan verbonden? Wie begeleidt onze studenten? Is

de organisatie hier op voorbereid en ingericht?

d. Behoefte aan vakmanschap en ondernemerschap, mbo als motor

In een onderzoeksrapport dat werd uitgevoerd in opdracht van het in 2015 opgerichte Centrum voor

Ambachtseconomie1 is er de komende 10 jaar in Nederland behoefte aan 485.000 nieuwe vakmensen. Van

de ambachtelijke ondernemingen bestaat 84% uit eenmansbedrijven. De ambachtseconomie kenmerkt zich

in toenemende mate als een ondernemende sector. Een ondernemende houding, ondernemerschap zijn

essentiële basisvaardigheden voor succes.

Al deze ontwikkelingen bieden ruimte voor nieuwe opleidingen voor nieuwe beroepen, cross-overs in

opleidingen, samenwerkingen tussen verschillende disciplines, tussen publieke en private instellingen.

Ook de WRR heeft recent vastgesteld dat regionale kenniscentra en rol hebben in de ontwikkeling van

de lerende economie. Citaat uit het WRR rapport2:“Ten tweede vergt de vormgeving van een lerende

economie het (verder) ontwikkelen van onderzoeks- en onderwijsinstellingen tot regionale kenniscentra

die structureel verbonden zijn met hun omgeving. Op dit moment overheerst eenrichtingsverkeer: kennis

wordt via artikelen, patenten of afgestudeerden doorgegeven aan de samenleving. Het ontbreekt aan de

nodige afstemming en aan antennes voor wat die samenleving nodig heeft. Het mbo zou als motor van de

innovatie in het mkb moeten gaan fungeren en universiteiten en hogescholen zouden er goed aan doen om

samen met arbeidsorganisaties een goed stelsel van deeltijdonderwijs tot ontwikkeling te brengen.”

Het Graafschap College wil zich - indachtig deze situatieschets - in de komende jaren verder ontwikkelen

tot een motor van innovatie en een verbindende factor van betekenis.

3.1.2 Sociale ontwikkelingen

a. Individualisering en personalisering

In onze samenleving van vandaag staat het individu centraal; maatwerk en personalisering zijn een

vanzelfsprekendheid.

1 Structuuronderzoek 2015, februari 2015, Jeroen de Kort & René van Hulle, Centrum voor Ambachtseconomie, ABF Research.

2 WRR - Naar een Lerende Economie, Investeren in het verdienvermogen van Nederland, pag.14.

3. trends en ontwikkelingen


b. Klein binnen groot

De grote wereld is klein geworden, ligt aan onze voeten, maar mensen willen daarin gekend worden. De door

ons gecreëerde voorzieningen zijn niet als vanzelfsprekend betaalbaar. In de participatiemaatschappij gaan

mensen weer op zoek naar geborgenheid en waarderen de kleinschaligheid.

c. De ‘platte’ netwerksamenleving

Onze samenleving wordt steeds ‘platter’ en co-creatie is steeds vaker het uitgangspunt. Mensen willen

meedoen en meepraten. Er ontstaan steeds grotere en met elkaar verbonden netwerken van mensen die

in steeds sneller wisselende gemeenschappen met elkaar leren en werken. Een opleidingencentrum staat in

het hart van deze netwerken. Dat kunnen publieke, private en publiek-private samenwerkingen zijn.

d. Versnelling van de verandering

Veranderingen gaan snel en zijn slechts ten dele voorspelbaar. Bedrijven en instellingen verschijnen snel

en zijn soms nog sneller weer weg of bereiken snel succes. De competitiedruk neemt toe; niets is meer

vanzelfsprekend, verandering is een gegeven. Zoals prachtig is beschreven in het WRR rapport is onderwijs

en met name ook het beroepsonderwijs nodig als constante brug tussen de praktijk en de arbeidsmarkt. De

school speelt een belangrijke rol in de lerende economie, “waarin leerlingen eerst gedurende niet al te lange

tijd beroepsvorming krijgen op school, om daarna een tijd te kunnen gaan werken, om daarna gedurende

hun werkzame leven een aantal keren terug te kunnen keren naar school, want deze leerlingen moeten hun

vaardigheden immers met enige regelmaat kunnen bijspijkeren. Zoiets stelt hoge eisen aan een stelsel van

levenslang leren.” 3

Dit heeft gevolgen voor de arbeidsmarkt, maar ook voor het Graafschap College. Het is nodig om sneller

nieuwe kennis te integreren in de school en de beroepspraktijk.

Een centrum voor opleidingen zal flexibel ingericht moeten zijn, opdat snelle besluitvorming mogelijk

is en deze de adaptatie van vernieuwing niet in de weg staat. Er ontstaat vraag naar - en ruimte voor

vernieuwing, maar dit vraagt van ons - naast aandacht voor stabiliteit en continuïteit - ook anticipeerkracht

en versterking van de veranderbereidheid en het verandervermogen.

3.1.3 Technologische ontwikkelingenEr is geen branche die geen gevolgen ondervindt van technologische ontwikkelingen in de eigen en in andere

disciplines. Vele technologieën die een hype lijken, zijn bij algemene invoering alweer verouderd. Hoewel het

bijvoorbeeld voor velen nog nieuw is en een hype lijkt, zijn sociale media al weer oud.

Nieuwe zaken ontstaan nog sneller dan je ze kunt lezen en begrijpen: “Domotica”, “Robotica”,

“Smart Industries”, “Smart Cities”, “Virtual en Augmented Reality”. “Internet of Things”, “Digital

manufacturing”,”Big - data”, “Artificial intelligence”, “NBIC-convergentie” (Nano, Bio, Info, Cogno

technologie), “Context and emotion aware software”, “Kwantumtheorie”, “Holografie”, etc.

Deze en vele andere ontwikkelingen, ook ons deels nu nog onbekende, zullen onze leefwereld in de aankomende

vijf jaar ingrijpend veranderen. Onze taak is om studenten voor te bereiden op het vervullen van een rol

binnen een samenleving en een arbeidsmarkt waar het omgaan met deze technologische ontwikkelingen

vanzelfsprekend is. Het leren werken met deze nieuwe technologieën moet onderdeel van ieders leerproces zijn.

3 WRR - Naar een Lerende Economie, Investeren in het verdienvermogen van Nederland, Hoofdstuk 9 Pagina 287 en 288


Technologie biedt ook nieuwe mogelijkheden om kennisoverdracht én het oefenen van vaardigheden te

faciliteren. Andere werkvormen en onderwijskundige methodes zoals flipped classrooms, simulaties en

games, kunnen nu al eenvoudig en effectief gerealiseerd worden.

Ook in het onderwijs kloppen een groot aantal nieuwe technologieën en methoden aan de voordeur:

learning analytics, social learning, geo-learning, maker education, coöperative learning, deep learning. Het

gebruik van virtual reality en augmented reality, robotisering, “Massive Open Online Courses” (MOOCs)

en “Cognition as a service” (CAAS). In het universitair en hoger onderwijs heeft een aantal van deze

technologieën hun weg al gevonden, er ontstaan open leer- en leefgemeenschappen. Deze ontwikkelingen

vinden in de nabije toekomst zeker ook zijn weg naar het beroepsonderwijs. Het verschil tussen degenen

die wel en geen toegang hebben tot deze wereld dreigt steeds groter te worden. Het is daarom belangrijk

de nieuwe technologieën en wetenschappelijke disciplines toegankelijk te maken en te houden voor brede

groepen.

3.2 Wat gebeurt er in het onderwijs?

Ontwikkelingen in het beroepsonderwijs

Het Actieplan mbo ‘Focus op Vakmanschap’ van het Ministerie van Onderwijs startte in 2011, vlak na de

start van de vorige strategische periode. ‘Focus op Vakmanschap’ had als doel de kwaliteit en vitaliteit

van het mbo te versterken. Met het programma Focus op Kr8 heeft het Graafschap College haar eigen

strategische doelen verbonden met het Actieplan. Een groot deel van de maatregelen zijn ten tijde van

de opstelling van dit plan nog in uitvoering en zorgen nog steeds voor de nodige turbulentie in de teams,

bijvoorbeeld:

• De wetgeving doelmatige leerwegen (2014) is recentelijk ingevoerd; opleidingen zijn geïntensiveerd

en verkort, er worden hogere eisen gesteld aan taal en rekenen, er is een einde gekomen aan de

drempelloze instroom op niveau 2 etc. Entreeopleidingen worden nog ontwikkeld.

• De wet Passend onderwijs is een feit; er is beleid gemaakt en een werkwijze ingevoerd om ook

studenten met een additionele zorgbehoefte goed onderwijs te kunnen bieden.

• Het verder terugdringen van het voortijdig schoolverlaten blijft onveranderd een speerpunt, maar

wordt wel lastiger naarmate men steeds minder schoolverlaters kent.


“Het is belangrijk de nieuwe technologieën en wetenschappelijke

disciplines toegankelijk te maken en te houden voor brede groepen.”


• De wetgeving macrodoelmatigheid heeft op het Graafschap College geleid tot de invoering van

procedures ten behoeve van de verbetering van de analyse en afstemming van het portfolio in

samenspraak met de omringende roc’s. Toelating, voorlichting en werving worden ongetwijfeld nog

verder aangepast en aangescherpt in de nieuwe strategische periode.

Dit alles heeft een flinke wissel getrokken op de werkdruk en taakbelasting in de teams. En het is nog niet

voorbij. Er staan nog diverse door de overheid geïnitieerde onderwijsinnovaties op stapel.

• De overheid probeert haar grip op het onderwijs te vatten in nieuwe constructies. De invoering van het

vernieuwde toezichtkader in 2016 staat voor de deur. Centraal ontwikkelde en vastgestelde examens

voor Nederlands, Engels en rekenen zijn een feit. Geaccrediteerde examens- en examenorganisaties

worden verplicht.

• Nieuwe bekostigingsmodellen (de ‘cascade’) en prestatie-indicatoren (zoals studiewaarde) zullen

zorgen voor hernieuwde financiële prikkels; het onderwijs moet zo snel mogelijk leiden tot een diploma

met waarde op de arbeidsmarkt of voor effectieve doorstroming.

Deze veranderingen hebben echter niet louter negatieve gevolgen, maar bieden ook nieuwe kansen.

Bijvoorbeeld:

• De verplichte invoering per 2016 van de vernieuwde kwalificatiedossiers geeft ruimte voor

vernieuwing en modernisering van het aanbod van alle opleidingen, op korte termijn.

• De verplichte keuzedelen, 240 uur per studiejaar, gaan een substantieel deel uitmaken van het

curriculum (zijnde 15%), en zullen de mogelijkheid gaan bieden om ons onderwijs nog sneller en beter

af te stemmen op de toekomstige ontwikkelingen. Het Graafschap College kán nu binnen de wettelijke

kaders een aanbod formuleren dat, met oog voor haalbaarheid en toepasbaarheid, nog beter voorziet

in de regionale behoefte, afgestemd op de arbeidsmarkt en in samenspraak met de bedrijven en

instellingen.

• Er is volop aandacht voor mogelijkheden om kwetsbare jongeren te bedienen in het reguliere

onderwijs, een gedeelde verantwoordelijkheid van bedrijven, gemeentes en instellingen.

• Er worden maatregelen genomen ter verbetering van de kwaliteit van de beroepspraktijkvorming en

er komen middelen om excellentie te stimuleren.

• Cyclische tevredenheidsonderzoeken en benchmarks, die landelijk worden uitgevoerd, zullen ons

inzage geven in onze relatieve positie in het mbo, maar ook informatie opleveren over wat studenten

en partners van ons vinden. Het biedt een kans om beter te weten waar we nog verdere verbetering

“Door middel van innovatiehubs (waar studenten van de hogescholen samen

met studenten uit het mbo praktijkonderzoeken doen voor bedrijven) wordt

een directe en krachtige bijdrage geleverd aan de innovatie in de regio.”


kunnen aanbrengen. Extra middelen die ter beschikking worden gesteld om het door het Graafschap

College zelf opgestelde prestatieplan (het integraal kwaliteitsplan), te realiseren, dragen daaraan

substantieel bij.

In de brief van de minister ‘Ruim baan voor Vakmanschap, een toekomstgericht mbo’ is de visie van het

ministerie op het beroepsonderwijs verder uitgewerkt, met aandacht voor duurzame kwaliteitsverbetering

op zowel primaire als secundaire processen. Professionalisering blijft uiteraard óók landelijk een speerpunt,

zowel van docenten als medewerkers bedrijfsvoering. Er komt meer ruimte om te experimenteren, met de

inzet van ICT ten behoeve van afstandsleren en een leven lang leren. Er komt ruimte voor samenwerking

met bedrijven en instellingen, in nieuwe werkvormen, nieuwe onderwijskundige- en didactische modellen.

Zelfs nieuwe bestuursmodellen en andere routes (beroepsroute, vakmanschapsroute, cross-over

kwalificaties) worden mogelijk.

Al met al worden van overheidswege weinig obstakels verwacht om te werken aan nog beter, toegankelijk,

actueel en flexibele opleidingen, maatwerk, een responsief mbo met ruimte voor innovaties van ons

onderwijs én bijdragen aan de ontwikkelingen in de regio.

Ontwikkelingen in de keten

Op 17 april 2015 is op het sectorakkoord VO vastgesteld. In dit akkoord zijn de vijf centrale ambities

vastgelegd die de kern vormen voor de ontwikkelingen die plaatsvinden binnen het voortgezet onderwijs.

De vijf centrale ambities zijn:

• De leerling centraal

• Eigentijdse voorzieningen

• Meer aandacht voor brede vorming

• Versterken van de verbinding met de omgeving

• Docent in positie in een professionele school

In samenwerking met de omliggende scholen én de stichting Profijt geeft het Graafschap College deze

ontwikkelingen vorm binnen de keten VO-MBO.

Ook binnen het hoger beroepsonderwijs vinden de nodige ontwikkelingen plaats in de nieuwe strategische

periode. In samenwerking met onze HBO partners de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) en de

Saxion Hogeschool werkt het Graafschap College aan de aansluiting van mbo en hbo. Door middel van

innovatiehubs (waar studenten van de hogescholen samen met studenten uit het mbo praktijkonderzoeken

doen voor bedrijven) wordt een directe en krachtige bijdrage geleverd aan de innovatie in de regio. De

leerwerkplaats Krachtige Kernen (HAN) past dit principe toe in het sociale domein.

Het regionaal leernetwerk mbo (waarin het Gelders mbo participeert) en de faculteit Educatie van de HAN

maken zich sterk voor goed mbo-onderwijs in Gelderland. Dit leidt onder andere tot een lerarenopleiding die

meer op het mbo is toegesneden en tot een actueel professionaliseringsaanbod voor docenten in het mbo.

3.3 Kenmerken van de doelgroep

De jongere mens

De millenials, geboren na 1980 en volwassen geworden na 2000, en de jongeren van de daarop volgende

generatie Z· zijn geboren in het digitale tijdperk en hebben een volledige crisistijd meegemaakt. Er is veel

onderzoek gedaan naar de kenmerken van deze doelgroep. De voornaamste uitkomst daarvan is dat ze een



substantieel andere mentaliteit hebben dan de generaties ervoor: socialer, positiever en creatiever. Aan

deze groepen worden de volgende eigenschappen toegeschreven:

• Ze nemen het heft in eigen handen, want niemand belooft hen beterschap

• Ze werken zelfstandig en zullen zich niet lang aan één baan verbinden en creëren gelegenheidscoalities

om hun doelen te bereiken

• Voor hen is toegang tot een product belangrijker dan het bezit er van

• Ze geloven in een product als het hen wordt aanbevolen door hun ‘vrienden’

• Ze zijn voortdurend geïnformeerd en bezig met personal branding via sociale media

• Ze willen graag bijdragen aan een nieuwe samenleving, zijn betrokken en creatief

• Ze willen snel en persoonlijk behandeld worden, ze identificeren zich als individu en niet als onderdeel

van een groep

De nieuwe kenmerken van de grootste doelgroep van het Graafschap College sluiten zeer goed aan bij de

kernwaarden van de Achterhoek. Een regio waar kwaliteit en verbondenheid in sociale netwerken meer dan

vanzelfsprekend is. Dat maakt ons uitstekend geëquipeerd voor een nieuwe tijd.

De oudere werkende mens

De ‘oudere’ werkende mens heeft inmiddels ook de weg gevonden naar het Graafschap College. Een derde

van de totale populatie van het Graafschap College komt niet direct van de middelbare school en is dus

ouder dan de bovengenoemde generatie. Het Graafschap College besteedt in de nieuwe strategische

periode expliciet meer aandacht aan trajecten voor leven lang leren. Hiermee sluiten wij aan bij de ambitie

uit het WRR-rapport de lerende economie om medewerkers een structurele plek op de arbeidsmarkt te

geven door hen gedurende hun gehele arbeidsloopbaan van passend onderwijs te voorzien.


4. Over dilemma’s, krachten en kansen


Met het voltallige management van het Graafschap College is een analyse uitgevoerd van de sterke en

zwakke kanten van de organisatie, op de kansen en bedreigingen. Hieronder zijn de resultaten van deze

bijeenkomst samengevat en aangevuld met de resultaten uit de omgevingsanalyse, interviews met de

stakeholders, de opbrengsten van de de student captains diners en van het diner pensant. In de bijlagen is

een volledig verslag opgenomen4.

4.1 Bedreigingen en dilemma’s

Op grond van de uitgevoerde analyse zijn de volgende bedreigingen en dilemma’s geformuleerd:

Financieel gezond, maar afhankelijk van overheid

Het Graafschap College is financieel gezond. Van de financiële middelen is 95% direct afkomstig van de

overheid en dat maakt ons ook zeer afhankelijk van overheidsbeleid.

Voorspelde krimp na 2020 en kansen voor contractonderwijs en maatwerk

Financiële stabiliteit en continuïteit zijn de komende jaren van groot belang. Volgens recente prognoses

heeft de demografische krimp vooralsnog geen effect op de deelnemersaantallen gedurende de komende

strategische periode, en zien we daarvan pas effecten na 2020. Het Graafschap College moet de komende

jaren daarmee wel anticiperen op de voorspelde krimp en moet de regio versterken waar mogelijk.

Een goede school, een goede naam, maar nog onvoldoende innovatief

Het Graafschap College is een stabiele en betrouwbare partner in de regio met een goede naam. De

continuïteit en consistentie in haar strategie wordt alom gewaardeerd, hoewel deze doorgaans als weinig

onderscheidend ten opzichte van andere instellingen wordt ervaren. De school staat voor de uitdaging om

in alle teams de professionele ruimte beter te gaan benutten, zodat het mogelijk wordt om in co-creatie

met de omgeving, netwerken, partners het onderwijsprogramma succesvol te vernieuwen én nieuwe

vormen van (digitaal) onderwijs of zelfs nieuwe producten te ontwikkelen

Door de krimp, het gevecht om de ‘millenials’, en de nog verder dalende studentenaantallen in het

middelbaar beroepsonderwijs, zal de concurrentie toenemen en daarmee het belang van goede relaties met

onze partners in de regio én zichtbaarheid.

4.2 Kansen

Op grond van de uitgevoerde analyse zijn de volgende kansen geformuleerd:

Ruimte voor ontwikkeling én groei is er nog in het maatwerk & contractonderwijs. De economie trekt aan,

het contractonderwijs groeit, de derde leerweg is volop in ontwikkeling en de organisatie is structureel

voorbereid op groei in dit segment. Op dit moment ontbreekt nog de urgentie, het nut en de noodzaak om

4 Bijlage 1: Verslag Portefeuillebijeenkomst maart 2014. Bijlage 2: Verslag Leiderschapsdag juni 2014.

Bijlage 3: Verslag Focusbijeenkomst december 2015. Bijlage 4: Opbrengsten Diner Pensant. Bijlage 5: Opbrengsten Interviews

Stakeholders. Bijlage 6: Opbrengsten Intern Diner Pensant. Bijlage 7: Opbrengsten Student Captains Diner.


hier prioriteit aan te geven en om successen zichtbaar te maken, maar deze zijn er zeker. Het lijkt mogelijk

te zijn om de daling van het aantal reguliere studenten na 2020 te compenseren, door andere inkomsten te

genereren uit projectmatige activiteiten en inkomsten uit andersoortig onderwijs. Het Graafschap College

moet hierop anticiperen door te investeren in:

• Projectmatige activiteiten (met extra financiering);

• Programma’s voor werkenden (maatwerk) en scholingsprogramma’s voor oudere werknemers

(één derde van de totale studentenpopulatie van het Graafschap College is niet afkomstig van de

toeleverende scholen én is dus ouder dan de student die van het vmbo af komt).

• De ontwikkeling van werknemers in voor bedrijven en instellingen, in maatwerk trajecten

• Keuze delen in het curriculum die een bijdrage kunnen leveren aan de economische ontwikkelingen in de

regio

• De ontwikkeling van een innovatieve school ofwel een ‘School voor kwalitatief hoogwaardig onderwijs

met aandacht voor innovatie’.

Een kans voor verbetering is gelegen in de verbetering van studieloopbaanbegeleiding en de verdere

intensivering van de samenwerking met Profijt. Profijt, de samenwerkende vmbo scholen, wordt als een

in Nederland uniek samenwerkingsverband gezien waar het Graafschap College haar rol nog verder zou

kunnen uitbreiden.

Binnen één sector of branche kan er een grote diversiteit zijn in wat er gevraagd wordt door meerdere

werkgevers. Het Graafschap College kan een coördinerende rol vervullen in het samenvoegen van deze

vragen tot een voor de branche en de regio passend aanbod, gebruik makend van haar uitstekende

positionering en contacten in het netwerk van de Achterhoek.

Studenten prognose op

basis van CBS

Hoewel er geen financiële

zorgen zijn, is het zaak om

geen studenten te verliezen

en is het van belang om te

anticiperen op teruglopende

studentenaantallen.

10.000

9.000

8.000

7.000

6.000

5.000

4.000

3.000

2.000

1.000

0

20052006

20072008

20092010

20112012

20132014

20152016

20172018

20192020

20212022

20232024

20252026

20272028

20292030

20312032

20332034

20352036

20372038

20392040

Studenten

Jaar

Studenten (bekostigd)

Prognose (o.b.v. gem. belangst. %)

4. over dilemma’s, krachten en kansen


5. De strategische ambitie

Steeds vaker en in indringender bewoordingen wordt gesproken over de gevolgen van de wereldwijde

economische ontwikkelingen, technologische én zeker ook sociale ontwikkelingen, voor de arbeidsmarkt

van de werknemers die in het middelbaar beroepsonderwijs worden opgeleid. Wie moet hij zijn, wat moet

hij weten/kunnen om succesvol te kunnen blijven op de arbeidsmarkt van de toekomst? Hoe moet het

onderwijs hen én uiteraard ook zichzelf daar op voorbereiden?

De voorspelde krimp in de Achterhoek en dalende studentenaantallen in het middelbaar beroepsonderwijs,

de toenemende concurrentie, de vraag naar meer geschoold personeel én het belang van innovatie en

verandering voor de Westerse wereld in het algemeen en de Achterhoek en de grensregio in het bijzonder,

maakt dat de samenleving nog meer dan voorheen een beroep doet op de trekkende kracht én het

organiserend vermogen van het Graafschap College.

Het Graafschap College is een goede school en wil dat graag blijven. Liever nog wil zij haar positie

versterken, en een excellente school zijn. Om dat te kunnen waarmaken moet zij zich meer dan ooit

richten op vernieuwing en innovatie en moet zij- samen met haar samenwerkingspartners, bedrijven en

instellingen - , een bijdrage leveren aan de toekomst van de regio. Het vergt van het Graafschap College een

nog sterkere gerichtheid op en samenwerking met het bedrijfsleven, (onderwijs)instellingen en overheid in

de regio én over grenzen heen.

Van het Graafschap College wordt gevraagd om een motor voor innovatie te zijn in de Achterhoek én in

de aangrenzende euregio. Dit betekent vooral dat wordt gevraagd om de studenten in elke levensfase

excellent voor te bereiden op een nieuwe stap, het zij in de vorm van een vervolgopleiding, hetzij in de

vorm van een nieuwe taak in werk of samenleving. Een nieuwe stap die ze met voldoende bagage én met

vertrouwen moeten kunnen zetten.

Het Graafschap College wil in 2020 opleidingen bieden voor een ieders talent en ambitie en een

kenniscentrum zijn voor de regio en waar nodig de aanjager, initiator van sociale, economische en

technologische innovatie. Er wordt gewerkt aan het succes van iedere student, vanuit een gedegen en

actuele visie op onderwijs, waarbinnen professionele studentbegeleiding van groot belang is. Het beleid

is gericht op het maximeren van de toegevoegde waarde van een opleiding voor een ieder persoonlijk en

het voorkomen van uitval. De op de praktijk gerichte opleidingen passen bij de verschillende niveaus en

levensfasen van de studenten en de vraag van partners in de regio. Studenten willen wij niet alleen als

vakmens goed voorbereiden op de samenleving, maar als ‘volledig’ mens toerusten met vaardigheden


Strategische ambitie van het Graafschap College voor 2020

Het Graafschap College biedt excellent beroepsonderwijs ten behoeve van de individuele

ontwikkeling van ieder persoonlijk. Het is een motor voor technologische, sociale- en

economische ontwikkelingen in de regio.

en competenties die passen bij wat de samenleving in de toekomst van hen vraagt. Het aanbieden van

maatwerk en flexibele opleidingen die aansluiten bij de ontwikkelingen in de regio en de beroepen, is de

grote uitdaging voor de toekomst. De onderwijsprogramma’s en de begeleiding van de studenten worden in

samenwerking met bedrijven en instellingen in de regio ingericht tot een breder pakket van dienstverlening

gericht op de ontwikkeling van lerenden en werkenden en met aandacht voor werving, selectie,

begeleiding, opleidingsactiviteiten, diplomering, examinering tot en met het vinden van ‘een nieuwe baan’.

Deze ambitie gaat wat ons betreft verder dan het maximeren van studiesucces, de gecalculeerde

studiewaarde en dat wat de overheid van ons vraagt. Het gaat verder dan goede rendementscijfers van

de instelling én de opleiding, lage schooluitval, een goed diplomaresultaat, een stevig fundament. Het

gaat vooral ook over de tevredenheid van studenten zelf en de tevredenheid van partners, bedrijven en

instellingen, waar de studenten hun volgende stap zetten. Dit gaat over het maximeren van de toegevoegde

waarde, de bijdrage van het Graafschap College aan succes in ieders loopbaan én de omgeving. Essentiele

randvoorwaarden zijn hiervoor, naast een bij de tijdgeest passende leer- en leefomgeving, het persoonlijke

karakter van een goed ontwikkeld systeem voor toelating, persoonlijke aandacht en begeleiding, een

passend opleidingsprogramma, ook de op ontwikkeling gerichte activiteiten en toeleiding naar een

vervolgstudie of de arbeidsmarkt in de euregio. Het gaat om het vinden van de aansluiting bij ieders kennis,

kunde en vaardigheden en om het leveren van een bijdrage aan de perfecte match tussen de vraag naar

talent en de mogelijkheden voor ontwikkeling van een ieder.

Het gaat om studentsucces, het succes van de student in zijn verdere loopbaan én zijn leven, én het gaat om

het succes van de regio in de toekomst. Het Graafschap College wil daarin voor de regio meer zijn dan een

school; er moet meer aandacht zijn voor innovatie, actueel en passend onderwijs, flexibel en op maat.

Het Graafschap College biedt daarvoor niet alleen een onderwijsovereenkomst, maar wil een abonnement

bieden op ontwikkeling voor de rest van het werkzame leven: een opleidingsabonnement.

En dit alles kan alleen worden uitgevoerd met medewerkers die zich voortdurend ontwikkelen en met

passie en plezier, bevlogen, samenwerken in netwerken.

5. de strategische ambitie


“ Het gaat om studentsucces, het succes van de student in zijn

verdere loopbaan én zijn leven”

Om dit te kunnen bewerkstelligen kiest het Graafschap College voor een vijftal strategische lijnen:

1. Opleiden voor ieders talent en ambitie

2. Opleiden, flexibel en op maat

3. Opleiden, voor nieuw vakwerk én innovatieve beroepen

4. Opleiden in een netwerk in de euregio

5. Leren en werken met passie en plezier

5.1 Opleiden voor ieders talent en ambitie Het Graafschap College gaat ervan uit dat een ieder beschikt over talent en ambitie. Het is onze taak om

een ieder persoonlijk te helpen dit te ontdekken en verder te ontwikkelen om zo de kans op een succesvolle

loopbaan, en zelfs de kans op succes in het leven, te maximaliseren. Het Graafschap College staat bekend

om onderwijs op hoog niveau. Een ieder verdient een kans om een opleiding, of een vastomlijnd deel

daarvan, te volgen en om zichzelf te ontplooien, liefst met relevantie voor de arbeidsmarkt. Niemand

hoeft aan de kant te blijven staan, in geen enkele levensfase. Het Graafschap College biedt een springplank

voor een ieder met ambitie. Het creëert en geeft onderwijs dat flexibel en bereikbaar is ingericht voor

iedereen ongeacht niveau of leeftijd, voor jonge mensen, de ’ millenial’ en de generatie Z, én zeker ook voor

de werkende of oudere student met ambitie. Leren is immers niet langer een proces van enkele jaren in

één en dezelfde opleiding, maar is een proces dat nooit meer stopt. Excellente studenten en medewerkers

krijgen op het Graafschap College alle ruimte om hun talenten nog verder te ontwikkelen in speciale

excellentieprogramma’s, waar de arbeidsmarkt om vraagt. Het Graafschap College is de organisatie die

voor iedereen en altijd beschikbaar is en sluit zich zo aan bij de 24/7 maatschappij waarin leren en werken

een continu karakter heeft.

Doelen 2020

1. Persoonlijker onderwijs door klein binnen groot te organiseren.

2. Studenten worden trefzeker geplaatst, opdat ze succesvol kunnen worden opgeleid met een zo hoog

mogelijk uitstroomniveau (Op deze wijze is de verblijfsduur zo kort mogelijk, én de studiewaarde hoog).

3. Begeleiding van onze studenten is erop gericht om een ieder persoonlijk te helpen talent en ambitie

te ontdekken en verder te ontwikkelen. Ze worden ondersteund door goed opgeleide competente

medewerkers en door daartoe modern geëquipeerde (faciliteiten) systemen.

4. Goede intensieve begeleiding vergroot de kans op trefzekere uitstroom naar de arbeidsmarkt of

doorstroom naar het juist niveau in een vervolgopleiding. Het aantal studenten dat doorstroomt en

slaagt in het eerste jaar in het hbo is hoger dan het landelijk gemiddelde.

5.2 Opleiden, flexibel en op maat Hoewel het Graafschap College een grote ‘school’ is, staat het bekend om haar goede persoonlijke

begeleiding. Het geeft studenten het gevoel gekend te worden. Hiermee is de basis voor een persoonlijk en

op maat opleidingsprogramma gelegd. Maar er is meer nodig. Er moet meer flexibiliteit worden geboden

in onze onderwijssystemen, op basis van nieuwe pedagogisch- didactische concepten, ‘blended’ met meer

gebruik van digitale instrumenten. Leerroutes moeten nog meer en vaker op maat worden geconstrueerd


en geboden. Passend bij de student, zijn leeftijd, zijn ambities en talent en passend bij de context van het

beroep waarvoor wordt opgeleid. Technologische ontwikkelingen helpen ons daarbij.

Door slimmer te organiseren en te standaardiseren en met de toepassing van nieuwe methoden en

technieken, wordt de ruimte gecreëerd voor betaalbaar maatwerk, passend bij de leef- en leeromgeving

van de student. Uiteraard binnen de grenzen van wat haalbaar is binnen beschikbare budgetten en de

weten regelgeving. Opdat studenten het beste uit zichzelf kunnen halen en om studenten op te leiden tot

goede vakmensen of leiders met een ondernemende houding en vaardigheden van de toekomst maken de

medewerkers van het Graafschap College gebruik van de juiste actuele onderwijsmodellen- en technieken.

Om deze belofte te kunnen waarmaken, is het van belang dat het Graafschap College zelf innoveert en ook

meedoet door extern vernieuwing en ontwikkeling op te zoeken en door deze ook te faciliteren buiten de

muren van de school, in de praktijk. Wij passen continu ons onderwijs aan, aan de veranderende vragen

uit de samenleving, binnen de (altijd in ontwikkeling zijnde) wettelijke kaders. Prototypen, uitproberen,

kán en moet mogelijk gemaakt worden. Dat kan ook betekenen dat we in voorkomende gevallen gas geven

bij oranje (het is nog niet officieel mogelijk, maar het is toegestaan en het is beter voor onze studenten,

partners en de regio, toch doen we het) of trappen op de rem bij groen licht (het mag officieel, maar het is

beter voor onze studenten en partners om te wachten met de invoering).

Doelen 2020

1. Het Graafschap College maakt de regio sterk door

a. Actueel onderwijs te bieden, passend bij de context van het beroep én leef- en leeromgeving van de

student

b. Opleidingen te bieden, op hoog niveau, die flexibel en voor iedereen bereikbaar én beschikbaar zijn.

Naast het reguliere opleidingsportfolio worden (keuze)delen aangeboden, relevant voor de regio waar

een ieder ook van buiten de reguliere onderwijsprogramma’s aan kan deelnemen. Er wordt meer ruimte

geboden voor onderwijskundige experimenten; prototypen, uitproberen, wordt makkelijker mogelijk.

2. Het Graafschap College zorgt voor een maximale ontplooiing van talent door een goede en persoonlijke

begeleiding, en het slimmer organiseren van het onderwijs. Zo wordt de toegevoegde waarde van het

onderwijs voor de individuele student vergroot en stijgt de relatieve ‘studiewaarde’.



“Het van belang dat het Graafschap College zelf innoveert en ook meedoet

door extern vernieuwing en ontwikkeling op te zoeken en door deze ook te

faciliteren buiten de muren van de school, in de praktijk.”

3. Het Graafschap College behoudt tenminste de huidige omvang door de toename van alternatieve

geldstromen uit (innovatieve)projecten en meer maatwerkopdrachten. De financiële afhankelijkheid

van de overheid daalt. Er wordt een abonnement geboden op opleiden en ontwikkelen, niet louter een

onderwijsovereenkomst voor bepaalde tijd.

Hiertoe dienen de administratieve- en ondersteunende systemen te worden aangepast, evenals de

marketing- en communicatiestrategie. Het bestaan van maatwerktrajecten moet breder bekend

worden gemaakt. Het inrichten van één duidelijk aanspreekpunt voor zowel werkgevers, instellingen en

bedrijven, als individuen, is in deze context cruciaal.

5.3 Opleiden voor nieuw vakwerk én innovatieve beroepenHet Graafschap College blijft inzetten op het opleiden van studenten met goede en actuele vakkennis

en vaardigheden en studenten die daar leiding aan kunnen geven, passend bij de vraag van de regio en

de arbeidsmarkt. Deze vakkennis en vaardigheden worden ontwikkeld samen met lokale bedrijven en

maatschappelijke instanties voor ál onze studenten. De kern van het beroep zal niet altijd spectaculair

wijzigen, maar meegaan met de tijd is een vereiste; de tijdige introductie van nieuwe kennis, nieuwe

vaardigheden en vooral ook de juiste attitudes en een ondernemende houding.

Einstein heeft het al voorspeld: “We cannot solve problems with the same thinking we used when we

created them”. In het licht van snelle technologische, sociale en economische veranderingen in een

internationaal netwerk van individuen, bedrijven en instellingen moeten onze studenten niet alleen worden

opgeleid voor een vak, maar ook ondernemend en flexibel zijn om te kunnen anticiperen op veranderingen.

Er zullen de komende vijf jaar nieuwe beroepen ontstaan en traditionele beroepen gaan veranderen:

Nieuw Vakwerk. Van de student wordt gevraagd om zich voor te bereiden op een arbeidsmarkt die tijdens

hun leven voortdurend verandert. Onze studenten krijgen binnen de context van hun opleiding onderwijs

aangeboden waarin zij worden voorbereid om altijd mee te kunnen blijven doen. Ze tonen initiatief bij

de uitvoering van hun werk, denken mee in de organisatie van hun werkzaamheden, zijn proactief en

constructief. De zogenaamde vaardigheden van de 21e eeuw verwerven een vaste plek in het curriculum

van alle opleidingen. Toekomstige succesvolle medewerkers dragen actief bij aan verbeteringen van

het eigen werk en lossen op een creatieve wijze praktische problemen op, ze communiceren effectief,

gebruikmakend van verschillende multimediale platforms, ze denken kritisch en werken goed samen

met anderen, ook met hen die misschien net even anders zijn of denken dan zijzelf. De laatste jaren zijn

meerdere innovatieprojecten gestart, zowel op het gebied van sociale- als technologische innovatie, deze

lijn wordt voortgezet. Het gaat om innovatie als onderdeel van een vak: het nog meer samen ontwikkelen

van Nieuw Vakwerk en het incorporeren van de nieuwste principes in onze opleidingsprogramma’s. De

introductie van keuzedelen in het beroepsonderwijs bieden hiervoor ook de ruimte (bijvoorbeeld een

keuzedeel Lean en Creatief, Innovatief Vermogen of Persoonlijk Profileren). De mogelijkheden om sneller

dan ooit te voren in te spelen op specifieke wensen van de regionale arbeidsmarkt zijn er.

Doelen 2020

1. Studenten worden voorbereid op een veranderende arbeidsmarkt, eventueel nieuwe beroepen, met

innovatief onderwijs passend bij de vraag van de regio. De programma’s en de begeleiding van de

studenten worden in samenwerking met bedrijven en instellingen in de regio gemaakt.


2. Het Graafschap College wordt door haar partners in de regio gezien als initiator en aanjager van

sociale, technologische en economische innovatie. De innovatiekracht van het Graafschap College

groeit zichtbaar.

3. Ondernemendheid en vaardigheden voor de toekomst hebben een vaste plek in het curriculum, net als

informatie en communicatie-technologie.

5.4 Opleiden in een netwerk in de euregioOnze samenleving vraagt van onze studenten én docenten, jong en oud, kennis en vaardigheden en

attitudes die nog nu niet als vanzelfsprekend worden ervaren en misschien zelfs niet tot hun huidige

bagage behoren, maar die morgen wel worden gevraagd. Onderwijs, partners, toeleveranciers en afnemers

kunnen het zich daarom niet langer veroorloven om in gescheiden netwerken te opereren. Door blijvend in

te zetten op goede samenwerking met partners in de regio zorgt het Graafschap College als toeleider van

de arbeidsmarkt ervoor dat een ieder met een opleidings- of ontwikkel-gerelateerde vraag een passend

antwoord of aanbod krijgt. Samenwerken als volwaardige partners, co-creatie, kan alleen als we verbonden

zijn met alle relevante netwerken in alle werkvelden, in een internationale globale context.

a. Co-creatie van het aanbod is essentieel

Om in te kunnen spelen op actuele vraagstukken in diverse beroepsgroepen en sectoren moeten

opleidingen, studenten en docenten meer samenwerken binnen de school én in co-creatie met hun

omgeving, in wisselende samenstellingen, waarbij alle mogelijke coalities denkbaar zijn. Co-creatie is

essentieel, zowel in het aanbod, het totale pakket van dienstverlening van het Graafschap College, als ten

behoeve van versterking van het aanbod van onze partners.

Ad. I. De onderwijsprogramma’s en de begeleiding van de studenten worden in samenwerking met

bedrijven en instellingen in de regio zo ingericht dat een totaalpakket van dienstverlening ontstaat dat

in de personele behoefte van onze partners kan voorzien. Het betreft werving, selectie, bemiddeling

en matching, begeleiding, coaching, opleidingsactiviteiten, diplomering, examinering, maar ook

dienstverlening in het kader van het vinden van ‘een nieuwe baan’, voor zover dit gerelateerd is aan ons



“Van het Graafschap College wordt verwacht dat ze zich inzet als

drijvende kracht achter de technologische, economische en sociale

innovatie, in het hart van de samenleving in de regio.”

aanbod van opleidingen. De professionele ruimte van de onderwijsteams moeten juist hier worden benut; zij

moeten de dialoog aan kunnen gaan met de belanghebbende omgeving.

Ad. II. Van het Graafschap College wordt verwacht dat ze zich inzet als drijvende kracht achter de

technologische, economische en sociale innovatie, in het hart van de samenleving in de regio. Het zet

zich samen met bedrijven en instellingen in als stimulator, partner en co-creator van vooraanstaande

oplossingen, niet alleen in de maakindustrie, maar bijvoorbeeld ook in de zorg, horeca en de toeristische

industrie.

b. Het verbonden zijn met relevante netwerken in alle werkvelden is voorwaardelijk

Onze leefwereld globaliseert. Er ontstaan nieuwe vormen van samenwerking, zelfs internationale

samenwerking, waar dat relevant en nodig is. Ook vormen die we vandaag de dag nog niet hebben of kunnen

bedenken. Samenwerken als volwaardige partners kan alleen als het Graafschap College is verbonden

met een internationaal netwerk, een euregionaal netwerk, in alle werkvelden. Daarom participeert het

Graafschap College zelf actief in deze netwerken en maken de medewerkers zelf ook onderdeel hiervan uit,

zowel binnen als buiten de school, als deelnemer en soms zelfs als organisator of initiator.

Deze netwerken in het werkveld worden gebruikt om te voorzien in een betere aansluiting op de

arbeidsmarkt, ten behoeve van adequate en actuele begeleiding van onze studenten én voor de duurzame

professionalisering van de docenten.

Ook binnen de context van de school zullen brede netwerken gaan ontstaan waarin studenten en docenten

en begeleiders in de praktijk met en van elkaar leren., Er ontstaan meer en nieuwe verbindingen tussen

opleidingen en tussen sectoren, zelfs tussen roc’s. Nieuwe wetgeving maakt dit mogelijk. Nieuwe kennis en

vaardigheden moeten worden gedeeld, opdat we in staat zijn de ‘state of the art’ professional op te leiden

waar de samenleving om vraagt.

c. In de euregio én een internationale globale context

De samenwerking en wisselwerking met de wereld buiten het college in een internationale context

wordt steeds belangrijker. Verbondenheid met de wereld buiten de school, uitwisseling, co-creatie en

samenwerking bij het verwerven van competenties in een internationale context is niet alleen leuk,

maar zelfs noodzakelijk. Van onze docenten en studenten wordt gevraagd om een bijdrage te leveren


“Het verzorgingsgebied van het Graafschap College grenst voor bijna de

helft aan Duitsland. Het Graafschap College bereidt de studenten voor

op een rol in een euregionaal netwerk.”

aan de oplossing van complexe vraagstukken in het algemeen en aan de specifieke problematiek en de

economische en sociale ontwikkeling in een krimpende regio in het bijzonder. Het verzorgingsgebied van het

Graafschap College grenst voor bijna de helft aan Duitsland. Het Graafschap College bereidt de studenten

voor op een rol in een euregionaal netwerk. Van het samenwerkingsverband in de euregio, waarvan ons

verzorgingsgebied onderdeel uitmaakt, heeft het Graafschap College nog onvoldoende gebruik gemaakt.

In dit grensgebied ziet het Graafschap College in samenwerking met lokale partners mogelijkheden om

onze studenten een kans op een internationale toekomst te bieden. Het Graafschap College is voornemens

om over deze grens heen te stappen en zo de kansen voor de studenten in de hele euregio optimaal te

benutten.

Ontwikkelingen in de wereld vragen om verantwoordelijke en flexibele professionals die vanuit een sterk

ontwikkeld ethisch kompas kunnen denken en handelen. We moeten blijven werken aan verantwoordelijk

burgerschap in de, ook in de Achterhoek, steeds meer multiculturele samenleving. De globale markt

ontwikkelt zich steeds verder en op het gebied van internationalisering is er nog veel te ontdekken.

Doelen 2020

1. De horizontale dialoog met onze omgeving is versterkt. Het bedrijfsleven en instellingen weten zich

mede-eigenaar van de opleidingen. Het Graafschap College is verbonden met relevante (inter)nationale

netwerken in alle relevante werkvelden.

2. Graafschap College is de stimulator en co-creator van vooraanstaande oplossingen, die het aanbod of

de positie van onze partners versterken.

3. Internationale uitwisselingstrajecten nemen toe.

4. Er is een regionaal netwerk over landsgrenzen (euregio) ten behoeve van het aanbieden van

beroepsonderwijs in de euregio.



“ Focus op waar energie ligt en niet op wat energie kost,

leren en werken met passie, bevlogenheid.”

5.5 Leren en werken met passie en plezierDe school is niet alleen een ‘community’ waarin geleerd wordt in één levensfase, voorafgaand aan het

werkzame leven, maar ook tijdens het leren wordt gewerkt en geleefd en vice versa. Grenzen tussen

leven, leren en werken vervagen. Het Graafschap College is een lerende organisatie, een centrum met een

professionele cultuur, waar studenten en medewerkers met plezier hun ambities waar maken.

a. Een ‘community’ waar studenten en medewerkers met plezier hun ambities waar maken.

Op het Graafschap College is leren en werken als vanzelfsprekend met elkaar verbonden. Voor studenten én

voor onze medewerkers. Samen leren van de wereld buiten en leren van elkaar. Het Graafschap College is

een lerende organisatie waar professionals iedere dag met plezier en passie werken én leren. Zij geven aan

wat ze willen bereiken en wie ze willen zijn. Studenten die iedere dag leren en werken voor hun eigen succes

en medewerkers die hen helpen om hun ambities waar te maken en hun talenten daarbij te gebruiken. Er is

alle ruimte voor mensen die hun creativiteit durven te tonen en daar met passie en plezier aan werken en

hun ervaringen daarin delen met anderen. Dit vraagt ook om meer flexibiliteit in arbeidsverhoudingen. Een

baan voor het leven bestaat niet meer. Langer werken is een gegeven, mobiliteit en vitaliteit is van cruciaal

belang. Plezier in werk, werk kunnen doen waar je hart ligt, focus op waar energie ligt en niet op wat energie

kost, leren en werken met passie, bevlogenheid, maakt het mogelijk.

b. Een ‘community’ met een professionele cultuur waar excellente, bevlogen en betrokken medewerkers werken.

Het Graafschap College staat voor goede én innovatieve opleidingen in een veranderlijke context. Om goed

te kunnen blijven, is het nodig te beschikken over excellente, bevlogen en betrokken medewerkers die met

passie en plezier hun werk kunnen blijven doen. Medewerkers ontplooien zich ook voortdurend zelf, leren

van de praktijk en geven zo optimaal invulling aan de ontwikkeling van het Graafschap College, de studenten

en de regio. Het Graafschap College behoorde in 2014 tot de beste 50 werkgevers van Nederland5. We

willen deze positie graag verbeteren en ten minste behouden.

Het Graafschap College is een goede school. Het is zaak de kwaliteit die op diverse punten bereikt is, vast te

houden en om deze waar zij achtergebleven is, nog verder te verbeteren. Dat is niet iets dat vanzelf gaat. Er

is permanente inzet en kwaliteits- en risicobewustzijn in de organisatie voor nodig om tijdig en met effect

de juiste dingen te doen.

De verdere ontwikkeling van het systeem van kwaliteitsborging, dat in de afgelopen jaren is opgebouwd,

helpt ons om de professionele cultuur verder te versterken; enerzijds invulling geven aan ‘good governance’

en de daarbij horende verantwoordingsplicht en transparantie, de samenhang bewaren in gezamenlijk

afgesproken beleid en dit in verbinding brengen met de sterke aspecten in een netwerkorganisatie. De

symbiose van de netwerkorganisatie en de professionele bureaucratie wordt zichtbaar in leiderschap en

houding en gedrag van medewerkers.

Doelen 2020

Op het Graafschap College is er voelbaar en meetbaar meer passie en plezier voor leren en werken. Teams

ervaren meer professionele ruimte om kansen te benutten en innovatieve projecten uit te voeren die

bijdragen aan de tevredenheid van de student en zijn/haar succes.

5 Beste Werkgevers is veruit de grootste en meest betrouwbare lijst van de beste werkplekken in Nederland. Het Beste

Werkgeversonderzoek werd vorig jaar voor de 14e keer uitgevoerd door Effectory en Intermediair om een objectief oordeel te

kunnen vellen over werkgeverschap in Nederland.


1. Het Graafschap College is een lerende organisatie. Een ‘community’ met een professionele cultuur

waar excellente, bevlogen en betrokken medewerkers werken.

2. Het Graafschap College is een community waar medewerkers met passie en plezier ambities

waarmaken, binnen een symbiose van een netwerkorganisatie en een professionele bureaucratie.

3. De uitstraling en de inrichting van het Graafschap College van de fysieke & virtuele leer- en

werkomgeving faciliteert het leren én werken met passie en plezier volgens medewerkers en

studenten.



“ De uitstraling en inrichting leer- en werkomgeving faciliteert het

leren én werken met passie en plezier.”


6. Strategische doelen en onze

belanghebbenden


In dit hoofdstuk wordt de strategische ambitie en de lijnen geconcretiseerd voor de verschillende actoren

met een belang bij ons onderwijs. Hierin wordt uiteengezet wat de betekenis is van de strategische ambities

en de concrete acties voor de periode tot 2020 vanuit het perspectief van onze belanghebbenden.

Wat betekenen de gekozen strategische lijnen voor

1. De student

2. De regio: de arbeidsmarkt én het netwerk in de (eu)regio, onze partners (de bedrijven, instellingen

en sociale partners)

3. De medewerkers.

6.1 Wie willen we in 2020 zijn voor de student?‘De toekomst waar we jongeren nu voor opleiden is onzeker. Daarom is het belangrijk dat het roc jongeren

opleidt tot ICT-geletterde leerders en werkers en hen vanaf vandaag voorbereidt op een leven lang

gepersonaliseerd leren in een door technologie ondersteunde sociale leer-werkomgeving”

(2015, Marijke Kral, lector leren met ICT, HAN)

Het Graafschap College biedt voor haar studenten:

Een passend opleidingsaanbod voor ieder

Het Graafschap College biedt voor elke student in iedere fase van zijn leven een passend opleidingsaanbod.

Indien het Graafschap College het zelf niet voor handen heeft wordt de mogelijkheid geboden buiten de

organisatie samen naar een oplossing te zoeken.

Excellentie programma’s

Er zijn excellentie programma’s voor studenten met meer dan gemiddeld talent en ambitie. Aan hen worden

extra kansen geboden in de vorm van

• Meestergezeltrajecten

• Trajecten gericht op de ontwikkeling van ondernemerschap (top-programma’s, business bootcamps,

topklassen, topstages) én internationaal ondernemen

• Internationaal geldende diploma’s

• Meedoen aan regionale en nationale vakwedstrijden in alle sectoren

• De VAVO parallel: Verrijking van de civiele waarde van het MBO-diploma door middel van de

mogelijkheid om (onderdelen van ) het HAVO-VWO diploma te behalen tijdens de mbo studie.

Excellente begeleiding

Er is excellente begeleiding, gericht op een ieders succes.

• Activiteiten in elke opleiding, gericht op het ontdekken van talent en ambitie

• Activiteiten in elk curriculum gericht op persoonlijke ontwikkeling

• Programma’s die gericht zijn op de ontwikkeling van ieders loopbaancompetenties.

Passende leer- en leefomgeving

Het Graafschap College biedt een leer- en leefomgeving die past bij onze ambitie en bij de tijdgeest

Studenten zijn tevreden over de inrichting van hun leer- en leefomgeving en de faciliteiten die hen ter

beschikking staan.

• Er wordt in elke opleiding gebruik gemaakt van gevarieerde werkvormen( blended learning).


• Een substantieel deel van de lesinhouden is digitaal (24/7) beschikbaar door beter en meer gebruik te

maken van moderne technologie.

• Er wordt samengewerkt met bedrijven én instellingen bij het ontwikkelen en geven van onderwijs.

Trefzekere toeleiding naar de arbeidsmarkt;

• Studenten vinden een baan op het niveau waarin is afgestudeerd.

• Werkgevers in de regio zijn tevreden over studenten van het Graafschap College.

• Studenten van het Graafschap College staan goed bekend (imago is versterkt).

• Het is mogelijk om baangarantie te bieden voor studenten die een opleiding volgen waar de arbeids-

markt daartoe de ruimte biedt.

6.2 Wie willen we in 2020 voor de partners in de regio zijn?

6.2.1 De regionale arbeidsmarktHét kenniscentrum voor de regio

Klanten en partners weten ons te vinden en weten wat we hen kunnen bieden, ook buiten onze reguliere

opleidingsprogramma’s. Zij kunnen ons vinden en wij hen.

Het Graafschap College biedt een pakket van dienstverlening dat gericht is op ontwikkeling van

medewerkers, passend bij de vraag.

De programma’s en de begeleiding van de studenten worden in samenwerking met bedrijven en

instellingen in de regio gemaakt en aangevuld tot een op ontwikkeling gericht pakket van dienstverlening

(werving, selectie, begeleiding, opleidingsactiviteiten, diplomering, examinering tot en met het vinden

van ‘een nieuwe baan’). Er is voor elk bedrijf of instelling een passend aanbod; passend bij zijn vraag en

de ontwikkeling van zijn medewerkers, gericht op het in dienst halen, hebben en houden van uitstekend

gekwalificeerde medewerkers.

Samen gemaakt én jaarlijks geactualiseerd opleidingsaanbod; co-creatie

De didaktiek, de vorm, de context en de actuele inhoud komt tot stand in nauwe samenwerking met het

werkveld. Al onze opleidingen worden samen gemaakt, in co-creatie, én tenminste één maal per jaar

geactualiseerd op basis van een analyse van de gezamenlijke behoefte. Flexibiliteit en maatwerk vanuit

het klantperspectief is daarbij voor ons vanzelfsprekend, daarbij benutten we de ruimte die de centrale

wetgeving ons daartoe biedt, maar blijven binnen de gestelde kaders.

Onze opleidingen anticiperen op voortdurende veranderingen en ontwikkelingen in de arbeidsmarkt en

kennen een brede stevige basis. Opleidingsprogramma’s incorporeren de nieuwste principes van vernieuwd

vakwerk.

Met voldoende ruimte voor ‘nieuwe kennis- en vaardigheden’

Er is niet alleen ruimte voor specifieke beroepsgerichte vakkennis en -vaardigheden in onze programma’s,

maar ook voor maatschappelijke en persoonlijke vorming. Vaardigheden van de 21ste eeuw zijn sterk

verankerd in al onze opleidingsprogramma’s (actief bijdragen aan verbeteringen van het eigen werk, op een

creatieve wijze praktische problemen oplossen, effectief communiceren, gebruikmaken van verschillende

multimediale platforms, kritisch denken en samenwerken). Keuzedelen helpen ons daarbij. Deze zijn

in de eerste plaats haalbaar en uitvoerbaar, én bovendien strategisch van belang: gericht op nieuwe

beroepsgerichte vaardigheden, gericht op nieuwe algemene vaardigheden, voor een snelle en effectieve

doorstroming naar hbo of voorzien in de behoefte van de regionale arbeidsmarkt.

6. strategische doelen en onze belanghebbenden


Er is meer ruimte voor samenwerking tussen sectoren en opleidingen: cross-overs

Gericht op excellentie

Er zijn excellentie trajecten voor getalenteerde studenten én medewerkers, bij voorkeur waar de regio om

vraagt.

6.2.2 De (sociale) partnersEen partner voor gemeentes en instellingen

Het Graafschap College is een partner voor gemeentes en instellingen bij het vinden en aanbieden van

oplossingen voor sociaal maatschappelijke vraagstukken.

Niemand staat aan de kant; de samenwerking met de gemeentes en instellingen die ons daarbij helpen is

een voorbeeld voor de rest van Nederland.

Hét kenniscentrum voor de regio

Klanten en partners weten ons te vinden en weten wat we hen kunnen bieden, ook buiten onze reguliere

opleidingsprogramma’s. Zij kunnen ons vinden en wij hen. Hierbij gaat het niet alleen om het uitbreiden van

de één loketgedachte (het loopbaanplein), die in de vorige strategische periode al in gang is gezet, maar

ook het optimaliseren van de wijze waarop informatie wordt gedeeld over en mét onze relaties, klanten en

partners.

6.2.3 Het netwerk van de euregioHet Graafschap College hecht groot belang aan haar rol en positie in de regio en het netwerk van

kennisinstellingen, hubs, hoger onderwijs en universiteiten. De voorspelde krimp in de regio maakt deze dit

nog sterker.

Het Graafschap College wil door middel van excellent beroepsonderwijs een motor zijn voor technologische,

sociale en economische ontwikkeling in de regio en een belangrijke partner om de regio te positioneren als

een innovatie regio in de nabije toekomst door:

• Vernieuwing en innovatie te stimuleren en te faciliteren door prototypes en experimenten in

opleidingen mogelijk te maken,

• Voor op te lopen in landelijke initiatieven die internationale diplomawaardering verkennen en

uiteindelijk mogelijk maken

• Stimulator, partner en co-creator te zijn van vooraanstaande oplossingen in de Achterhoek

• Versterken van partnerships in de euregio.

In 2020 wordt het Graafschap College ook door hun klanten en partners gezien als de aanjager en

stimulator, een motor voor innovatie in de regio. Deze rolopvatting beperkt zich niet tot de Achterhoek,

maar wordt de komende jaren uitgebreid in de euregio.

Op het Graafschap College is het vak Duits (keuzedeel Duitsland), waarbinnen voldoende aandacht is voor culturele

aspecten in het algemeen en het verschil in arbeidsethos in het bijzonder, verplicht voor al onze studenten.

Het aantal praktijkstages en internationale uitwisselingstrajecten van en voor medewerkers wordt verder

uitgebreid.


6.3 Wie willen we in 2020 zijn voor onze medewerkers?Op het Graafschap College is er voelbaar en meetbaar passie en plezier voor leren en werken. Teams

ervaren meer professionele ruimte om kansen te benutten en innovatieve projecten uit te voeren die

bijdragen aan de tevredenheid van de student en zijn/haar succes.

Concrete doelstellingen:

• Het Graafschap College behoorde in 2014 tot de beste 50 werkgevers van Nederland. Uiteraard willen

we dat graag continueren. Op het medewerkers-tevredenheidsonderzoek blijft de score hoger dan 7.5.

• Het Graafschap College is een lerende organisatie. Een ‘community’ met een professionele cultuur

waar excellente, bevlogen en betrokken medewerkers werken. Een community waar medewerkers

met passie en plezier ambities waarmaken; een symbiose van een netwerkorganisatie en een

professionele bureaucratie.

Iedere medewerker wordt gestimuleerd om te participeren in een project of traject met persoonlijke én

strategische relevantie (zoals de koploperprojecten)

• Medewerkers en studenten ervaren dat de uitstraling en de inrichting van de fysieke & virtuele leer- en

werk omgeving het leren én werken met passie en plezier faciliteert.

- De fysieke omgeving is eigentijds, de voorzieningen zijn gestandaardiseerd en de faciliteiten voldoen

aan hoge normen

- Het binnenklimaat is op orde; een frisse school

• De ondersteuning van de teams is geïntensiveerd en aangepast om de teams te versterken

• De virtuele omgeving is up to date en veilig en gastvrij, óók in de context van ‘blended learning’

6. strategische doelen en onze belanghebbenden

“ Het Graafschap College behoorde in 2014 tot de beste 50 werkgevers

van Nederland. Uiteraard willen we dat graag continueren.”


7. Besturing en inrichting


Het Graafschap College staat bekend om haar familiecultuur, loyaliteit en traditie. De betrokkenheid van de

medewerkers is groot. Er wordt veel waarde gehecht aan het werken in teams, aan, consensus en cohesie.

Samen nemen we liefst deel aan alles en samen gaan we over alles, zonder het met elkaar oneens te zijn. We

zijn er van overtuigd dat deze vorm van participatie betrokkenheid vergroot en inzet stimuleert en daarmee

de kans op het werk met passie en plezier vergroot.

Tegelijkertijd vraagt een publieke organisatie om een publiek verantwoordingssysteem en ontkomt men

niet aan een geformaliseerde en gestructureerde werkomgeving en soms zelfs bureaucratische regels.

Dit laatste wordt mede veroorzaakt door de toegenomen complexiteit van en turbulentie in weten

regelgeving. Formele beleidsstukken, procedures en regels zijn er in het kader van verantwoording én deze

zijn nodig om het werken efficiënt en beheersbaar te houden en te maken. De wijze waarop het Graafschap

is georganiseerd, sluit vooral hier bij aan: ieder legt verantwoording af aan zijn leidinggevende.

7.1 Beschrijving van de huidige besturing en inrichtingDe missie, visie en de strategische doelen van het Graafschap College zijn bepalend voor de

organisatorische inrichting en het te voeren beleid. De kernwaarden ‘persoonlijk, verbonden, creatief,

duurzaam en zelfbewust’, blijven het vertrekpunt in ons werken en in het realiseren van de strategische

doelen. De besturing en inrichting is zodanig vormgegeven, dat deze het realiseren van de ambities van het

Graafschap College optimaal ondersteunt.

De visie op onderwijs en de maatschappelijke rol van het College, in het bijzonder voor de regio, zijn leidend

bij het maken van keuzes en prioritering. Het succes van de student staat daarbij voorop. De regionale

arbeidsmarkt bepaalt mede het aanbod en de inrichting van het onderwijs. Wederkerig draagt het

onderwijs bij aan innovatie en ontwikkeling van de regio.

De teamorganisatie

Het werken in teams, in een daaraan ondersteunende teamorganisatie, is een leidend principe voor de

inrichting van het Graafschap College.

• Teams werken resultaat gericht aan de hand van een gezamenlijke opdracht.

• Iedere medewerker is individueel verantwoordelijk en draagt als teamlid bij aan het teamresultaat

behorend bij de opdracht van dat team.

• De leidinggevende is (eind) verantwoordelijk voor het resultaat.

Binnen de kaders van de weten regelgeving werken we aan onze maatschappelijke opdracht. Centrale

kaders bepalen decentraal de ruimte. De kaders worden vanuit een integrale benadering vastgesteld en

voorbereid door de deskundige professionals werkzaam in het onderwijs en/of bedrijfsvoering.

Binnen het Graafschap College kennen we de op alle uitvoeringsniveaus teams waarin gewerkt wordt aan

bijbehorende gemeenschappelijke (resultaat)opdrachten


Team Gemeenschappelijke (resultaat)opdracht

Onderwijsteams Onderwijsopdracht

Serviceteams bedrijfsvoering in het onderwijs Serviceopdracht

Dienstenteams Dienstopdracht

(Sector)managementteam Sectoropdracht onderwijs

(Sector)management bedrijfsvoering Sectoropdracht bedrijfsvoering

Instellingsteam (team van sectordirecteuren,

diensthoofden en bestuurssecretaris)

Instellingsopdracht

Team College van Bestuur Instellingsopdracht

Aansturing en besluitvorming

Het College van Bestuur geeft leiding aan het instellingsteam, bestaande uit twee subteams: het subteam

sectordirecteuren onderwijs en het subteam diensthoofden.

Het College van Bestuur neemt besluiten die het gehele college betreffen en voortkomen uit de

instellingsopdracht. Daarnaast over onderwerpen die instemming of advies behoeven van de

medezeggenschapsorganen. Besluitvorming start met de consultatie van het instellingsteam én deskundigen op

de verschillende portefeuilles uit de organisatie. De sectordirecteur betrekt het sectormanagement bij relevante

geagendeerde onderwerpen van het directieberaad door hen vooraf te consulteren en naderhand te informeren

over genomen besluiten. De diverse zogenaamde ‘focusbijeenkomsten’ gedurende het jaar zijn bedoeld om alle

leidinggevenden samen te betrekken bij actuele en/of belangrijke beleidsthema’s, in hun rol als sleutelfiguren

tussen beleid en realisatie.

Sectordirecteuren geven leiding aan een sectormanagementteam. Het sectormanagementteam is onder andere

integraal verantwoordelijk voor de kwaliteit en ontwikkeling van het onderwijs én voor de implementatie van

vastgesteld beleid dat de sector opdracht raakt.

Opleidingsmanagers geven leiding aan één of meerdere onderwijsteams. De opleidingsmanager vervult een

cruciale rol in het aansturen van de onderwijskwaliteit en het studentsucces. Sectormanagers bedrijfsvoering

geven leiding aan de serviceteams in het onderwijs.

Diensthoofden geven leiding aan één of meerdere teams binnen de sector bedrijfsvoering.

De diensten vervullen staftaken, servicetaken en monitoringstaken. Staftaken wil zeggen dat zij beleid en

centrale kaders voorbereiden. Deze worden in principe uitgewerkt op basis van opdrachtbrieven die door het

College van Bestuur (na consultering van de directieraad) worden vastgesteld. Onder servicetaken worden

verstaan ondersteuning bij beleidsimplementatie in onderwijssectoren en dienstverlening binnen administratie

en beheer, zoals salarisadministratie en helpdesk ICT. Diensten voeren eveneens taken uit met betrekking tot de

centrale monitoring (control) van beleid, in opdracht van het College van Bestuur. Daarin hebben de diensten een

signaleringsfunctie.

7. besturing en inrichting


Het Graafschap College beschikt over een aantal centraal aangestuurde gemeenschappelijke voorzieningen

ten behoeve van de ondersteuning van het primaire proces. Voorbeelden hiervan zijn het examencentrum

en het loopbaanplein. Het College van Bestuur is verantwoordelijk voor de kwaliteit en inrichting van de

gemeenschappelijke voorzieningen, de aansturing van een gemeenschappelijke voorziening is belegd bij een

(sector)directeur.

Om samenhang en afstemming te creëren bestaat er naast de organisatiestructuur ook een functionele

samenwerkingsstructuur in de vorm van (permanente) beleidsgroepen en expertisegroepen en

(tijdelijke) projecten stuurgroepen. Om integraal werken en afstemming te bevorderen, wordt in

beleidsvoorbereiding vanuit de sector bedrijfsvoering nauw samengewerkt en overlegd met professionals

in de onderwijssectoren. De verantwoordelijkheden en bevoegdheden van deze groepen vallen (voor wat

betreft het onderwijs) binnen de kaders van het Professioneel Statuut.

7.2 Samenwerken in netwerken: een cultuuromslag?Het Graafschap College wil enerzijds invulling geven aan ‘good governance’ en de daarbij horende

verantwoordingsplicht en transparantie, als mede de samenhang bewaren in gezamenlijk afgesproken beleid

en dit in verbinding brengen met de sterke aspecten in een netwerkorganisatie.

Hiërarchische lijnen zoals hierboven beschreven zijn nodig in een professionele organisatie, maar de

bureaucratie, hiërarchie, botst onvermijdelijk en als vanzelfsprekend regelmatig met een meer familiaire

cultuur, van samen doen, waar onenigheid niet past. De nieuwe strategie van het Graafschap College is

meer dan ooit tevoren gericht op innovatie, creativiteit, ondernemendheid en samenwerking met haar

omgeving. Het belang van het werken in een netwerk, zal op termijn gevolgen hebben voor de inrichting van

de organisatie en de daarbij horende besluitvormingsprocedures en - cultuur en gedrag. De besturing van

het Graafschap College vraagt om herbezinning. De vraag is, hoe? De dynamiek in onze directe omgeving

vraagt om ondernemendheid van de medewerkers en de leiding, om te dúrven experimenteren en de

beschikbare ruimte daarvoor te vergroten. De organisatie moet worden voorbereid op een constante

stroom van veranderingen en snellere besluitvorming. Ook zonder een ieder uit de lijn daar bij te hoeven

“De nieuwe strategie van het Graafschap College is meer dan ooit tevoren

gericht op innovatie, creativiteit, ondernemendheid en samenwerking

met haar omgeving.”


betrekken. Dit is voor een publieke organisatie met familie cultuur én de noodzakelijke bureaucratische

kenmerken niet vanzelfsprekend. Het is onze ambitie om het goede van de familiecultuur te behouden,

maar ook om innovatie en ondernemendheid te stimuleren en tegelijkertijd in staat te blijven om ons

werk op een passende manier te verantwoorden, elkaar aan te spreken, zoals een publieke professionele

organisatie betaamt. Een netwerkachtige organisatie heeft de eigenschappen die dat allemaal mogelijk

maakt, als noodzakelijke aanvulling op een hiërarchisch ingerichte organisatie.

De komende strategische periode staat in het teken van verdere ontwikkeling van onze besturingsfilosofie;

Hoe breng je de familiecultuur samen met een professionele bureaucratie. Het Graafschap College werkt al

in netwerken, dat is haar kracht. De strategie vraagt om de doorontwikkeling van een netwerkorganisatie,

deze sluit het best aan bij de gewenste cultuur en gedrag, én strategie.

7.3 Wat betekent dat voor leiderschap?De strategische ambitie vraagt de organisatie om ruimte te bieden voor innovaties die de kwaliteit

van onderwijs nog verder verbeteren en ruimte om ons te richten op de samenleving, de (eu)regio. Het

Graafschap College komt daarmee in de haarvaten van de samenleving via haar mensen, haar leiders.

Van de leiding wordt gevraagd om mensen actief te stimuleren, om zelf initiatief te nemen, om de wereld

binnen en buiten het College te verbinden, met oog voor de ontwikkeling van de omgeving én met een

ondernemende houding.

Het Graafschap College gaat uit van ‘stimulerend leiderschap’, met vertrouwen als leidend principe en focus

op betrokkenheid en de ontwikkeling van kwaliteiten van medewerkers.

De leidinggevende is onder andere verantwoordelijk voor het realiseren van de gemeenschappelijke

(resultaat)opdracht, voor de kwaliteit en ontwikkeling van de teamleden en het team als geheel, de relatie

met in- en externe partijen en de samenwerking.

Leiderschap is gericht op het versterken en ondersteunen van de teams, passend bij het

ontwikkelingsstadium van het team. Leidinggevenden participeren in de teams, dragen hun expertise

aan en helpen om de teamprocessen op een hoger plan te brengen. De leidinggevende maakt geen deel uit

van het team, maar stuurt en werkt ‘teamnabij’, geeft op inhoud, proces en resultaat leiding aan de teams

waarvoor hij verantwoordelijk is en treedt daarbij niet in de bevoegdheden van het team, maar versterkt

juist de zeggenschap (professionele ruimte).

Voor een leider gaat het daarbij om het zoeken van evenwicht en harmonie. Netwerkleiders streven

naar harmonie, maar erkennen ook dat een netwerk zich steeds blijft ontwikkelen, professionaliseren en

vernieuwen. Het gaat vooral om gedeeld leiderschap.

Netwerkleiders benutten de inventiviteit en motivatie van mensen. Ze hebben geen deur die openstaat,

maar zoeken mensen op. Spreken elkaar aan op gedrag, niet om te discussiëren over details, maar om de

échte dialoog te voeren.6

Leiderschap stimuleert vernieuwing, geeft ruimte aan anderen en kan ook zelf het voorbeeld geven, het

‘verhaal vertellen’, met passie en visie. Leiderschap in netwerken geeft ruimte aan anderen en vraagt ook

om aantal introverte eigenschappen zoals luisteren, bescheidenheid, rust, wilskracht en sensitiviteit.

Gemaakte afspraken staan niet ter discussie en worden te allen tijde nagekomen, of men legt uit waarom

dat niet het geval kon zijn.

6 http://www.consultancy.nl/nieuws/8710/7-kenmerken-van-leiderschap-in-netwerkorganisaties

7. besturing en inrichting


Bijlagen

BIJLAGE I

Een bijzondere ontwikkelmethodiek Proces van ontwikkeling

Dit document is tot stand gekomen op basis van een serie van bijeenkomsten, gesprekken en (deel)

onderzoeken die het afgelopen jaar hebben plaatsgevonden. Hieronder is de daarbij gevolgde methodiek

samengevat.

Hoe kom je tot een nieuwe strategie, tot het gemeenschappelijke besef: dit is iets wat wij moeten gaan

doen, ook al is de toekomst verre van duidelijk, laat staan voorspelbaar?

‘Hoe kan ik als mens, als organisatie, een eigen bijdrage leveren aan de samenleving, die tegelijkertijd

perfect aansluit bij wat de omgeving echt nodig heeft?’

Wat vandaag wordt bedacht, is morgen verouderd. De ontwikkelingen gaan in zo een rap tempo dat op

een klassieke wijze een strategie ontwikkelen voor de komende vijf jaar ongeloofwaardig is. Onze wereld

biedt letterlijk ongekende mogelijkheden. Er is ruimte voor vernieuwing en nieuwe concepten. De gevolgde

methodiek is gebaseerd op Theorie U en gaat uit van betrokkenheid van velen en ruimte voor aanpassing en

aanvullingen in de tijd.

Kenmerken Theorie U

Het gedachtegoed van Otto Scharmer, afkomstig uit zijn boek ‘Theorie U’, inspireerde Het Graafschap

College om bewust te kiezen voor een andere wijze van strategie vorming. Theorie U is daarbij eerder

een methodebeschrijving dan een theorie. Strategieontwikkeling wordt daarin niet louter gezien als een

formeel proces van ‘stappen plannen’, ’doelen stellen’, ‘indicatoren vinden’ en ‘stukken schrijven’, maar veel

meer als een ‘learning journey’: leren van nu en leren van uit de toekomst, zoals deze zich nu al voordoet.

Vanuit die gedachte is het niet alleen de strategie, het resultaat, dat telt. Ook het proces van

totstandkoming doet er toe en laat zien dat het Graafschap College gericht is op de toekomst: leren,

innoveren en ondernemen, met visie en ook intuïtie. Er ontstaat zo een strategie die niet louter gebaseerd

is op analyses en extrapolaties van kennis, maar ook op ervaring. De kern van strategievorming

volgens deze methode bestaat voor het Graafschap College uit, na het samen verkennen van de nieuwe

“Het gedachtegoed van Otto Scharmer, afkomstig uit zijn boek

‘Theorie U’, inspireerde Het Graafschap College om bewust te kiezen

voor een andere wijze van strategie vorming.”


werkelijkheid met een frisse onbevangen blik, de zoektocht naar de elementen die écht bij ons passen: het

laten uitkristalliseren en uitproberen van bestanddelen van de toekomst, zoals deze zich al voor doet.

De vorming van de strategie is zowel een plan als een proces en de wordt gekenmerkt door betrokkenheid,

door actieve deelname van belanghebbenden. Het proces positioneert het Graafschap College daarmee

direct en het maakt haar gewenste nieuwe rol en plaats in de regio duidelijk. Otto Scharmer, de schrijver

van het boek Theorie U, noemt dit: werken vanuit de toekomst die zich nu al openbaart, pre-sencing; het

aanvoelen van de toekomst én ons denken daarop afstemmen met open hart, een open geest en open

wil. Het los willen laten van de gevestigde orde en praktijken, ruimte bieden aan experimenten en creatief

vermogen, maar wel volledig verbonden met wie we willen zijn. Strategie vormen door het al te doen, uit te

voeren. Zonder enige belemmering.

In het Graafschap College vond dit proces plaats in de zogenaamde koploperprojecten. Hun bestaan

én ontwikkeling, de opgedane ervaringen zijn de belangrijkste bron voor de strategie zoals deze in dit

document is beschreven. De toekomst is niet pas over 5 jaar, deze doet zich nu al voor. De ontwikkelingen

gaan verder, dagelijks, ook nadat de strategie op papier staat. Het proces gaat door.

Gevolgde werkwijze

Met de kick-off in maart 2014 startte het college van bestuur, samen met sectordirecteuren en

diensthoofden, het nieuwe strategisch proces. Op deze dag bekeken zij de ontwikkelingen van de afgelopen

vijf jaar en de verwachte ontwikkelingen in de toekomst binnen het College, de regio, het onderwijs en

de wereld in het algemeen. Op basis hiervan is een eerste inventarisatie gemaakt van de richting die het

Graafschap College op zou kunnen gaan én zijn de uitgangspunten geformuleerd voor het proces op tot een

strategie te komen.

De uitgangspunten voor de inrichting van het proces

• Het proces start niet vanuit het niets: er is een strategie. De nieuwe strategie sluit daar op aan. De

start kenmerkt zich door het vinden van de teams met de strategische ideeën, die bij de hoofdthema’s

passen. Deze teams worden gefaciliteerd om te participeren;

• De methode verkiest een ontwikkelbenadering boven een ontwerpbenadering (ontwerpen, uitrollen).

In de ontwikkelbenadering staat de richting centraal, de regie richt zich vooral op het proces van

totstandkoming, stimuleren van de interactie met de omgeving, wegnemen van belemmeringen;

• De centrale sturing beperkt zich tot de coördinatie en controle op of de juiste stappen worden gezet in

de context van het geheel en de inzichten delen. Bewust noemden we dat geen ‘commissie’ maar een

regiegroep. De regiegroep zocht naar de elementen voor de nieuwe strategie om zo te komen tot een

breed ontwikkelde en zo ook breed gedragen strategie;

• Het strategische proces (om tot de strategie te komen) gaat uit van zo groot mogelijke betrokkenheid

van belanghebbenden van binnen en buiten de school in de zogenaamde dwarsdoorsnedes van de

samenleving, de koploperprojecten genoemd.

• De voorkeur gaat uit naar participatie zonder dat het veel extra tijd kost van teams die toch al zwaar

belast zijn, uit meerdere disciplines en geledingen, aansluiten bij bestaande, of al geplande initiatieven

en ideeën;

• Het proces is een iteratief proces, meer dan lineair, kwalitatief boven een kwantitatieve benadering,

we nemen de tijd die nodig is met een voorgenomen einddatum.

• Het proces en de voortgang zijn voortdurend zichtbaar, fysiek en virtueel.

bijlagen


Koplopers

Zodra de strategische thema’s bekend waren, is aan teams en medewerkers gevraagd om aan te sluiten.

Gestart is met een inventarisatie met medewerking van het opleidingsmanagement van alle goede

ideeën die er al zijn binnen het College en die op dit moment nog worden uitgewerkt. Van belang werd

gevonden de ideeën en ambities die bij de strategische richting passen op het juiste podium te plaatsen,

te publiceren, de ervaringen en successen moeten worden gedeeld. De teams met passende ideeën en

ambities zijn uitgenodigd te participeren. De koplopertrajecten zijn een podium voor de mensen en teams

die de strategie nu al ‘doen’, ‘de living strategy’. Het zijn koplopers, grensverleggers, grensverkenners.

Ze prototypen de strategie. Hun opdracht: Breng ons naar de toekomst in taal die uitlegbaar is, breng de

toekomst in beeld, in praktijk. Ga grensverleggend werk doen.

De regiegroep

De regiegroep strategie van het Graafschap College bestond uit het CvB, een vertegenwoordiging van

de sectordirectie en de diensthoofden. De leden van de regiegroep werden op afstand begeleid door E.

Mandersloot (Nijenrode Business University).

De regie groep heeft leiding gegeven aan de uiteindelijke vorm en inhoud van het strategisch plan, na

consultatie van het lijnmanagement.

Vaststelling

Het plan is vastgesteld door het college van bestuur, nadat het ter instemming is voorgelegd aan de

ondernemingsraad en tenslotte ook ter goedkeuring aan de raad van toezicht. .


BIJLAGE II

Het Graafschap College: De KoplopersGedurende de strategische periode zijn de zogenaamde Koplopers van het Graafschap College

geïdentificeerd. Hieronder staan de koplopers beschreven, per project, met een korte omschrijving van de

opbrengsten, het belang voor de strategische ontwikkeling en waar van toepassing de toekomstplannen van

dit project.

Projectnaam Het idee

Beschrijving Het idee is een praktisch onderwijsproject geïnitieerd door Martin Stor,

verbinder, ondernemer en innovator in de Achterhoek. In dit project

wordt door studenten de volledige keten van ophalen van problemen

en vragen tot realisatie van het project doorlopen. Hierbij wordt

multidisciplinair samengewerkt tussen alle beroepssectoren om zo

innovatie oplossingen voor concrete vraagstukken. Zo is er bijvoorbeeld

voor ouderen een tas ontwikkeld om hen te assisteren om boodschappen

te doen. Naast de samenwerking tussen de diverse sectoren is er ook

samengewerkt met het bedrijfsleven en is de tas inmiddels echt in

productie genomen. In schooljaar 2015-2016 wordt dit project breder

uitgerold binnen het Graafschap College.

Betrokken Sector/Team E&D, Z&W en T&I

Strategische Lijn Opleiden voor nieuw vakwerk én innovatieve beroepen

Projectnaam De autarkische woonark

Beschrijving Studenten van het Graafschap College zijn een project aangegaan in

samenwerking met het CIVON en diverse bedrijven en instellingen in

de regio voor de ontwikkelingen van een autarkische woonark. Door

toepassing van nieuwe kennis, technieken en materialen uit zowel

praktijk als maken de studenten een ontwerp voor een zelfvoorzienend

woonplatform wat in co-creatie met de partners gerealiseerd wordt in

de Oude IJssel.

Betrokken Sector/Team Sector Techniek

Strategische Lijn Opleiden voor nieuw vakwerk én innovatieve beroepen

bijlagen


Projectnaam Streaming Classroom

Beschrijving Om leerlingen flexibel en op een tijd en plaats naar keuze te kunnen voorzien

van passend onderwijs wordt er bij de opleiding ICT geëxperimenteerd met

de ‘gestreamde classroom’; hoe kunnen met behulp van video studenten

op afstand van onderwijs worden voorzien. Zo worden meerdere klassen

tegelijk door 1 docent bediend waarbij de docent via social media de vragen

van studenten ontvangt en beantwoord. Studenten kunnen in eigen tempo,

onafhankelijk van tijd en plaats de gevolgde lessen nogmaals terugkijken ter

beter begrip van de stof of oefening voor examens of omdat zij een les niet

bij hebben kunnen wonen. In de nabije toekomst zal worden onderzocht hoe

de lessen die wij in dit project leren kunnen inzetten om ons onderwijs breder

ter beschikking te stellen aan leerlingen van andere scholen en bedrijven en

instellingen in de regio.

Betrokken Sector/Team Sector Techniek, Team ICT

Strategische Lijn Opleiden, flexibel en op maat

Projectnaam Voorlopersaanpak Achterhoek / Werknet

Beschrijving De Voorlopersaanpak Achterhoek was een samenwerkingsproject tussen

de gemeente Doetinchem en het Graafschap College. Het doel is om alle

jongeren tot 27 jaar te bewegen om naar school te gaan en minimaal een

startkwalificatie te behalen of te gaan werken. We begeleiden samen

de studenten van binnenkomst tot aan eerste baan. Hiervoor worden

verschillende projecten georganiseerd zoals een gezamenlijke intake en

trajectbegeleiding. De Voorlopersaanpak is inmiddels zo succesvol dat het

is uitgebreid en geïntegreerd in het nieuwe project ‘Werknet’. Werknet

is een netwerk van scholen, gemeenten en werkgevers, waarin kennis en

(succesvolle) projecten worden gedeeld en waarin we activiteiten van de

verschillende organisaties op ondersteuning, afstemming en aansluiting van

onderwijs zorg en arbeidsmarkttoelating sterker verbinden.

Betrokken Sector/Team Sector Educatie en Participatie

Strategische Lijn Opleiden voor ieders talent en ambitie


Projectnaam Krachten bundelen in de dorpskern

Beschrijving Het doel van het dorpskernenproject is de kleine dorpskern weer te laten

leven door de betrokkenheid van ouderen te verhogen. Met deze vraag zijn

studenten van zorgopleidingen aan de slag gegaan. Studenten organiseren

en begeleiden activiteiten om zo ouderen te helpen weer een onderdeel uit

te laten maken van een bloeiende en actieve gemeenschap. Na begonnen te

zijn binnen enkele gemeentes is het project door de grote successen voor

zowel studenten, dorpskernen en ouderen inmiddels uitgebreid naar de

gehele Achterhoek en leeft ook de interesse vanuit de provincie wegens de

versterking van de regionale binding waar dit project aan bijdraagt.

Betrokken Sector/Team Sector Zorg en Welzijn

Strategische Lijn Opleiden in een netwerk in de euregio

Projectnaam Alternatief Praktijkleren binnen de Zorg

Beschrijving Binnen de zorg is door ontwikkelingen in het werkveld een gebrek aan

traditionele stageplekken voor studenten ontstaan. Om studenten toch

betekenisvolle praktijkervaring op te laten doen zijn zorgprojecten en

maatjestrajecten opgezet. Door op een non-traditionele manier zorgvragers

te begeleiden zijn er veel successen geboekt voor zowel onze studenten als

voor de zorgvragers. Tevens wordt in dit project gekeken naar hoe praktijk

en school effectiever en efficiënter gecombineerd kunnen worden. Zo zijn

leer-carrousels ingericht, leerlocaties vlakbij stageadressen waar groepen

leerlingen en docenten bij elkaar komen voor onderwijs, begeleiding, intervisie

en samenwerking. Zo wordt er gekeken hoe het onderwijs meer in de praktijk

gepast kan worden.

Betrokken Sector/Team Sector Zorg en Welzijn

Strategische Lijn Opleiden in een netwerk in de Euregio

bijlagen


Projectnaam Vermogen tot vernieuwen

Beschrijving Jongeren tussen de 15 en de 20 leren, werken en leven met digitale middelen.

Met de opmerking ‘gebruiken jullie nog boeken?’ in het achterhoofd wordt

bij de opleiding Horeca gebruik gemaakt van digitaal in plaats van fysiek

lesmateriaal. Zo wordt het onderwijs qua tijd, locatie en inhoud flexibeler

gemaakt en stelt het ons in staat om kosten voor student en school te

reduceren. Door de andere vorm van het aanbieden van het materiaal zijn we

beter in staat om aan te sluiten bij de individuele behoeftes van studenten en

vinden contacten tussen studenten en docenten op andere manieren plaatst.

Betrokken Sector/Team Economie en Dienstverlening, Team Horeca


Projectnaam De 3D Metaalprinter

Beschrijving 3dprinten wordt al een steeds meer ingeburgerde technologie voor zowel

de thuismarkt als in de industrie. Naast plastic en keramiek kunnen nog ook

metalen geprint worden. Dit stelt bedrijven in staat om snel functionele

prototypes te maken van innovatieve producten. Echter voor veel kleine,

innovatieve bedrijven is deze techniek nog te duur. Het Graafschap College

heeft, middels CIVON, in samenwerking met het lokale bedrijfsleven een 3D

metaalprinter aangeschaft. Zo leren studenten werken met de nieuwste

technieken uit de praktijk en helpt het Graafschap College bedrijven uit de regie

te innoveren.

Betrokken Sector/Team Techniek en Informatica, CIVON

Strategische Lijn Opleiden in een netwerk in de euregio


Projectnaam De digitale derde leerweg

Beschrijving Het Graafschap College is bezig met het verbreden van haar

deelnemersaanbod. Als onderdeel daarvan is de commerciële tak van

zorgopleidingen bezig met de ontwikkeling van een blended leeromgeving.

Middels een eigen ontwikkelde leeromgeving in combinatie met fysieke

ontmoetingsmomenten kunnen zij optimaal inspringen op de wensen en

behoeftes van bedrijfspartners en cursisten. Door gebruik te maken van

nieuwe onderwijskundige aanpakken die mogelijk worden gemaakt door deze

blended aanpak krijgen cursisten voor, tijdens en na de lessen precies de

informatie en begeleiding waaraan zij behoefte hebben.

Betrokken Sector/Team Zorg en Welzijn, Graafschap Opleidingen


Projectnaam NT2 Digitaal

Beschrijving Het Graafschap College begeleidt studenten bij het zich eigen maken

van de Nederlandse taal middels de NT2 cursus. De leerlingen die zich

aanmelden voor de NT2 cursus bij het Graafschap College hebben vaak

behoefte aan meer onderwijs. Ook ervaren zij lastige thuissituaties (werk,

verzorgingsverantwoordelijkheden) waardoor het volgen van regulier

onderwijs soms lastig is. Om deze leerlingen optimaal te kunnen ondersteunen

zodat iedereen van ons onderwijs gebruik kan maken is een digitaal platform

ontwikkeld specifiek gericht op hun wensen en behoeftes. Hierdoor worden

zij in staat gesteld om zeer flexibel te werken aan het cursusmateriaal en dit

verhoogt het rendement en de studenttevredenheid.

Betrokken Sector/Team Educatie en Participatie

Strategische Lijn Opleiden voor ieders talent en ambitie

bijlagen


Projectnaam De Ontwikkelingsvoucher

Beschrijving Het Graafschap College besteedt veel aandacht aan het welzijn van haar

medewerkers. Om aandacht te vragen voor de persoonlijke ontwikkeling en

vitaliteit van de medewerkers van het Graafschap College heeft de dienst

P&O een voucher uitgebracht samen met de professionaliseringswijzer. Met

deze voucher kunnen de medewerkers van het Graafschap College op een

leuke, laagdrempelige manier kennis maken met de mogelijkheden die het

Graafschap College biedt. Aangeboden werden bijvoorbeeld een lunch in ons

studentenrestaurant, een yoga-sessie of een loopbaan-APK. Van deze opties

is veelvuldig gebruik gemaakt. Met de inzet van deze vouchers is een nieuw

traject gestart waar de medewerkers van P&O zich inzetten voor het welzijn

van het Graafschap College en haar medewerkers in het bijzonder.

Betrokken Sector/Team Dienst Personeel en Opleidingen

Strategische Lijn Leren en werken met Passie en Plezier


BIJLAGE III

De strategie in ontwikkeling: wat is er veranderd ten opzichte van de vorige periode?

De nieuwe strategische lijnen en doelstellingen voor de komende jaren (2015-2020) vertonen geen

trendbreuk met het vorige strategisch plan. De thema’s die in de afgelopen jaren belangrijk waren en

leidend voor onze doelstellingen blijven van belang. Wel zijn met inbreng van al onze betrokkenen, de

strategische thema’s opnieuw tegen het licht gehouden en nieuwe accenten gezet, meer in overstemming

met dat wat de omgeving nu van ons vraagt en passend bij de inzichten van nu. Er is meer expliciete

aandacht voor studentsucces én innovatie ten behoeve van de ontwikkeling van de regio.

In onderstaand schema is goed te zien hoe de thema’s van de vorige, de huidige en toekomstige

strategische periode in elkaar overlopen.

Uit het schema blijkt de continuïteit in de ontwikkeling, maar maakt ook de verschillen zichtbaar. Er is meer

expliciete aandacht voor:

• Het persoonlijke karakter

• Flexibiliteit

• Innovatie

• Het netwerk in de euregio

Strategische thema’s van 2005 - 2020

2005-2010 2010-2015 2015-2020

Iedereen een diploma Rendement uit talent Opleiden voor ieders

talent en ambitie

Een leven lang leren Stimuleren van een leven lang

leren

Opleiden, flexibel en op maat

Onderwijs voor de regio Innovatie als gevolg van

creativiteit

Opleiden voor nieuw vakwerk

en innovatieve beroepen

Toonaangevend partner en speler

in de regio

Opleiden in een

euregionaal netwerk.

Een professionele organisatie Sterke professionals in een

professionele organisatie

Leren en werken met

passie en plezier

bijlagen


BIJLAGE IV

Overzicht van beschikbare documenten

Bijlage 1 Verslag Portefeuillebijeenkomst maart 2014

Bijlage 2 Verslag Leiderschapsdag juni 2014

Bijlage 3 Verslag Focusbijeenkomst december 2014

Bijlage 4 Opbrengsten Diner Pensant november 2014

Bijlage 5 Opbrengsten Interviews Strategie versie januari 2015

Bijlage 6 Opbrengsten Intern Diner Pensant

Bijlage 7 Opbrengsten Student Captains Diner

Bijlage 8 Profiel Graafschap College

Bijlage 9 Kernboodschap Graafschap College

Bijlage 10 Meerjaren studentprognoses 2015-2019

Bijlage 11 Tabellen met uitgewerkte strategische doelstellingen en indicatoren

De onderstaande bijlagen maken deel uit van dit plan en zijn opvraagbaar bij

het bestuurssecretariaat van het Graafschap College.


bijlagen


Graafschap College

T: 0314 353 500

E: [email protected]

Bezoekadres:

Hoofdvestiging J.F. Kennedylaan 49

7001 EA Doetinchem

Postadres:

Slingelaan 1, 7001 EA Doetinchem

STRATEGISCH PLAN 201520 - Graafschap College · 2015-12-07 · Strategisch Plan Graafschap College...

Documents

Transcript of STRATEGISCH PLAN 201520 - Graafschap College · 2015-12-07 · Strategisch Plan Graafschap College...