1998Strandtoppers

Steven de Jongh, Martin Schuttert,

Tom Cordes en Ed Scholte (v.l.n.r.).

strandrucenxW HISTORIE

MM

1’ ff

■ v Lhi *- Ij

.

OP 9 JUNI 1993 VERTROKKEN 87 DAPPERE RENNERS VANUIT HOEK VAN HOLLAND VOOR EEN BARRE TOCHT OVER HET

STRAND NAAR DEN HELDER. HET WAS HET BEGIN VAN EEN HEEL NIEUWE FIETSDISCIPLINE: STRANDRACEN, OOK WEL

BEACHBIKEN GENOEMD. INMIDDELS ZIJN WE BIJNA 25 JAAR VERDER. HOE HEEFT DE SPORT ZICH ONTWIKKELD?

TEKST: ELIAS DE BRUIJNE /// FOTO'S: ARCHIEF MARTIN SCHUTTERT

ijn mailbox vult zich met foto's, de een na de ander. Foto's van renners op het strand, foto's van renners op podia, foto's van strandfietsen van toen en nu. Terwijl ik met mijn rechterhand

door de foto's scroll, houd ik met mijn linker de telefoon tegen mijn oor. Aan de lijn heb ik Martin Schuttert, strandracer van het eerste uur en ploegleider van beachteam KMC-Fruit to Go. Hij is druk bezig zo'n beetje zijn hele strandrace-foto- archief door te sturen en geeft ondertussen informatie over de kiekjes die ik op mijn scherm zie verschijnen. "Dat is Steven de Jongh op kop, daar op die crossfiets op de foto van de Brinta Beach Classic. De remnokken van zijn fiets waren verlaagd, anders pasten die wielen er niet in. Achter hem rijden Jan Weevers, Ed Scholte eh Tom Cordes. En hier foto's van Ramses Bekkenk in Den Helder. Wist je trouwens dat Tony Rominger meereed met de Brinta Beach Classic in

6 Fiets.nl > stranoracespecial 2017

1995? En Mario Cipollini deed in 1997 mee aan de Brinta Beach Classic, zonder helm natuurlijk. Van jullie redacteur Mathijs Wagenaar heb ik trouwens ook nog foto's, die won er ook een paar."Jaar voorjaar gaat Schuttert door zijn fotoarchief. Zo probe­ren we een beeld te krijgen van de ontwikkeling van het strandracen. Veel anders zit er niet op, want er zijn geen kant-en-klare uitslagenwebsites of wielerjaarboeken zoals in het wielrennen. Gelukkig heb ik aan Schuttert een goeie: hij is al van de partij sinds de tweede editie van Hoek van Holland- Den Helder, de moeder aller strandraces, en is sindsdien altijd nauw betrokken geweest bij de sport. In 1996 was hij mede-initiatiefnemer van het Pulsar MTB-team, dat ook diverse strandraces reed. Het moet een van de eerste serieu­ze teams zijn geweest die zich met regelmaat op het strand begaven. Strandracen werd destijds overigens soms nog in de MTB-categorie ingedeeld, vertelt voormalig wielrenner, mountainbiker, veldrijder én strandracer Thijs Al: "Mijn eerste strandrace reed ik als vijftienjarig jochie: Wijk aan Zee-Den

STRANDRACESPECIAL 2017 FietS.nl

Helder in 1996. De wedstrijd maakte deel uit van de nationale MTB-competitie en vond plaats nd de eerste MTB-wedstrijd. Niet rijden was geen optie, dat betekende een slechtere start­positie bij de volgende wedstrijden."

WINTERSPORTWie me ook prima verder kan helpen is Philip Kos, een gepensioneerde lts-docent metaalbewerking uit Den Helder. Kos is zo ongeveer de godfathervan het strandracen. Op 9 juni 1993 organiseerde hij de eerste strandrace, een tocht van Hoek van Holland naar Den Helder over 130 kilometer. "Er is een wandelzesdaagse van Hoek van Holland naar Den Helder. Op de verjaardag van mijn vrouw stelde iemand voor om die tocht met de familie te gaan lopen. ‘Lopen doe ik niet, ik ga wel fietsen', zei ik bij wijze van grap. Ik zat destijds namelijk veel op de fiets en reed als recreant in Noord-Holland wed­strijden, de Tour de Lasalle enzo. We zijn nooit gaan lopen, maar het idee van een fietstocht over het strand liet me niet los en ik ben gaan uittesten of het mogelijk was. Bij laag water ging het wel, en in plaats van de twee dagen die ik dacht nodig te hebben bleek je in één dag van Hoek van Holland naar Den Helder te kunnen rijden. Toen ben ik het plan gaan uitwerken en het jaar erop vond de eerste editie plaats."Aan die allereerste strandrace deden 87 renners mee. Benthe de Goede legde het traject het snelst af, in een tijd van 6.28.31, een eeuwigheid in vergelijking met het parcours- record van 3.28.35 dat strandtopper Ramses Bekkenk in 2007 realiseerde (er stond die dag een flinke rugwind). Logisch, want in het begin moesten Kos en zijn organisatiecomité alles nog uitdokteren. Hoe het zat met eb en vloed, bijvoorbeeld. "Dat wisten we allemaal nog niet zo. Tijdens de eerste editie stuitten we bij Bakkum op hoog water en moesten de deel­nemers een heel eind lopen. Van getijdentabellen hadden we nog nooit gehoord." Het was overigens ook meteen de laatste keer dat de wedstrijd in het strandseizoen verreden werd. In verband met de drukte moest de strandrace op last van de gemeenten voortaan buiten het strandseizoen verreden wor­den. Zo werd strandracen een wintersport.

BREUKINK EN BRINTADat mocht de pret niet drukken. Hoek van Holland-Den Helder werd al snel populair. Binnen enkele jaren haalde het evenement - dat na een paar jaar onder de KNWU-vlag kwam, want 'de KNWU vond dat maar niks, zo'n groot los­staand evenement' - de deelnemerslimiet van 1000 deel­nemers die was ingesteld om het veld beheersbaar te houden. Toch was Hoek van Holland-Den Helder jarenlang een van de weinige wedstrijden die jaarlijks werd georganiseerd. De andere jaarlijkse koersen waren vanaf 1995 de Brinta Beach Classic (Scheveningen-Noordwijk-Scheveningen) en vanaf 1998 Egmond-Pier-Egmond. Beide evenementen werden met zware middelen uit de grond gestampt. Aan de eerste Brinta Beach Classic deden meer dan 1600 strandfietsers mee en

O Toenwas de MTB nog heel

gewoon.

O 304 De start van Egmond-Pier- Egmond, met in de Rabo-kleuren top­favoriet Thijs Al.

O Ploete­ren in de Dijk tot Dijk- race.V.l.n.r. Thijs AI, Ramses Bekkenk én F/efs-redacteur Mathijs Wagenaar.

de organisatie kon dankzij de 350.000 gulden van Brinta en diverse subsponsors groots uitpakken met wegrenners als Tony Rominger, Erik Breukink en Danny Nelissen, mountain­bike- en veldrittoppers als kersvers olympisch kampioen Bart Brentjens en de uiteindelijke winnaar Wim de Vos. Ook Egmond-Pier-Egmond was vanaf het begin goed opgezet, door organisator Le Champion. Volgens Thijs Sepers, ploeg­leider bij Strandteam Theo Schilder, was het evenement zeer belangrijk voor de ontwikkeling van het strandracen. "Le Champion pakte direct goed door, vooral dankzij Frits Reek, die aan de basis stond van het evenement. Egmond-Pier- Egmond groeide al snel uit tot een grote race, met aparte categorieën van wedstrijdrijders, businessteams en recrean­ten. Het evenement gaf een boost en zorgde ervoor dat het strandracen in Noord-Holland kon uitgroeien tot een serieuze discipline. Tegenwoordig staan er ruim 4000 man aan de start en is het de snelst groeiende strandrace van de Benelux."

MONDJESMAATZo waren er in de jaren negentig in Nederland dus drie grote strandraces: Hoek van Holland-Den Herder, de Brinta Beach Classic (die na het afhaken van hoofdsponsor Brinta vanaf 1999 onder verschillende namen verder ging, zoals Beach Classic en Rabo Beach Challenge) en Egmond-Pier-Egmond. Ook in België kreeg men de smaak zoetjesaan te pakken: sinds 1996 werd er jaarlijks een strandrace in De Panne geor­

8 fiets.nl » STPANDRACESPECIAL2017

philip kos: 'Van getijdentabellen hadden we nog nooit gehoord'

ganiseerd nadat men al snel na de eerste Hoek van Holland- Den Helder bij Kos was komen informeren hoe hij dat daar in Nederland toch allemaal voor elkaar kreeg.Verder kwamen er in die eerste tien, vijftien jaar weinig koer­sen bij. Er was een begin gemaakt, maar het was wachten op een volgende stap. Er waren wel koersen naast de 'grote drie', maar die vonden niet op structurele basis plaats en het waren er hooguit vijf per seizoen. Zo organiseerde Philip Kos naast Hoek van Holland-Den Helder vanaf halverwege de jaren negentig verschillende strandwedstrijden in de buurt van Den Helder (waarmee een strandwedstrijdencircuit ontstond dat in feite de voorloper was van de huidige KNWU-strandrace- competitie) en lanceerde hij in 1997 Den Helder-Petten, een race die onder verschillende namen werd verreden (sinds 2006 als Dijk tot Dijk-race) en nog altijd op de kalender staat. In 2000 kwam er de strandrace van Rockanje bij en in 2002 begon Kos met het organiseren van de zogeheten beach- criteriums, korte omlopen waar de renners beter te volgen waren. Maar zoals het veelvuldig voorkomen van de naam Kos al doet vermoeden, hing er nog veel af van één organisatie.

O Hetpodium van de Rabo­bank Beach Challenge. V.l.n.r. Sander Lormans, Ramses Bekkenk en Frank Luikens.

O MathijsWagenaar op het hoogste treetje in de Dijk tot Dijk-race.

O Ook hetjaar erop is Wagenaar de beste in Den Helder.

O Houdje [kustjlijn. Ad de Brabander onderweg naar Rockanje.

O Ingridvan Lubek in actie tijdens Egmond- Pier-Egmond.

NOSHet was wachten tot de sport breder werd opgepakt en een nieuwe stap kon zetten in de ontwikkeling. De omslag kwam rond 2010. Sepers: "Sindsdien zijn er veel wedstrijden bijge­komen en zijn er sponsors ingestapt. Mannen als Philip Kos en Alex Schuttert (de broer van Martin en organisator van diverse strandraces) hebben het strandracen opgebouwd, grote partijen als Le Champion hebben het versterkt en nu komen er meer sponsors, meer wedstrijden en ook wat meer media- aandacht. Er stappen materiaalsponsors als Giant en Koga in die bovendien speciaal strandmateriaal ontwikkelen. Dat versterkt elkaar allemaal. Sinds 2013 is er de KNWU-strand-

© Hetpodium bij de vrou­wen van Hoek van Holland-Den Helder. V.l.n.r. Ingrid van Lubek, Kim Saenen en Sabine Halkes.

racecompetitie en daarnaast zijn er nog diverse kleinere competities. Tien, vijftien jaar terug zaten we op zo'n vijf a zeven koersen per seizoen, nu zijn dat er 25. Tegenwoordig kun je in het najaar en in de winter bijna elk weekend wel een wedstrijd rijden, en er is een flink aantal serieuze stranc teams met goede renners. Sinds 2013/2014 wordt er een officieel NK verreden en sinds vorig seizoen ook een EK, dat onderstreept dat strandracen steeds serieuzer wordt. Bij he EK was de NOS aanwezig en het was voor het eerst dat ze e voor de koers zelf waren, voor de winnaars Jasper Ockeloer en strandambassadrice bij uitstek Pauliena Rooijakkers, en niet voor de deelnemende wegprofs. Dat betekent dat de media het serieuzer beginnen te nemen. En misschien is het een kip-ei-verhaal, maar de sport wordt ook populairder ond( de renners. Er zijn meer wedstrijden, er is beter materiaal, e vooral, ze ontdekken hoe leuk strandracen is."Vooral in Nederland en België beleeft strandracen een opmar Kos: "Hier, en in mindere mate in België, is het gemeengoed. Ook in landen als Engeland en Frankrijk zie je voorzichtig w< wedstrijden komen, maar dat is op kleine schaal. Vaak gaai die wedstrijden slechts gedeeltelijk over het strand en daar­naast door het bos of het veld. Wat daarbij meespeelt is dat in de meeste landen de stranden maar een paar kilometer lang zijn, en dan vaak worden onderbroken door een natuui lijke hindernis als een rotspartij." Of het strandracen zich in de toekomst in die tanden zal doorontwikkelen is de vraag. "Dat kan, maar ik denk dat dat vooral ligt aan fabrikanten a Koga die daar vestigingen hebben en er belang bij hebben i de sport te investeren", aldus Kos.

Ook het materiaal maakt de laatste jaren een flinke ontwik­keling door. In de beginfase reden veel renners met MTB's met oude onderdelen of op veldritfietsen. Al snel werd het specialistisch: wedstrijdrenners als Ed Scholte, Martin Schuttert en Thijs Al experimenteerden in de jaren negentig al volop met het materiaal. Ze fabriceerden bijvoorbeeld eigei handig banden door de noppen van mountainbikebanden t(

STRANDRACESPECIAL 2017 fiets.nl

THIJS AL: "Egmond-Pier-Egmond blijft een heel mooie race. Daarnaast is Hoek van Holland-Den Helder een grote wedstrijd. Die moetje gewoon gereden hebben in je leven. En je hebt nu natuurlijk het NK en EK, races die elk jaar heel erg hun best doen om publiciteit en goeie renners aan de start te krijgen.Wat betreft de renners vind ik Ramses Bekkenk, Bram Imming en Jasper Ockeloen er bovenuit steken. Drie heel verschillende tgpes: Ramses heeft een grote motor en kan heel goed door het zand rijden, Bram moet het echt van zijn techniek hebben en meeglippen met een ontsnapping, en Jasper heeft een grote motor én enorm veel souplesse. Die kan een aantal omwentelingen maken... daar word je bang van."

THIJS SEPERS: "Wie de sterkste renners zijn? Dan denk ik aan Jasper Ockeloen, Ronan van Zandbeek, Thijs Zonneveld, Bram Rood en op een goede dag Ramses Bekkenk. De belangrijkste koers is volgens mij

Egmond-Pier-Egmond, die heeft veruit het grootste deelnemersveld. Alleen heeft het parcours zich niet dooront­wikkeld, terwijl het tegenwoordig vanwege de nivellering juist weer allemaal wat technischer, langer (de meeste races zijn rond de 45 km) en zwaarder mag zijn.'

TEAMS EN PENNERSDit zijn de grote spelers: Beukers- Pearl Izumi (Sven Broekaart, Roy Beukers), Invicta Watches (Ronan van Zandbeek), KMC-Fruït to Go (Ramses Bekkenk, Bram Rood, Stefan Vreugdenhil), Monkey Town/Bikeshop Egmond (Jasper Ockeloen), Noord- bikers, Strandteam Kees van der Niet (Jordy Buskermolen, Theo Schilder), MTB Team (Thijs Al, Thijs Zonneveld) en Strandteam Imming-Agu (Bram Imming, Richard Jansen).

TOPVROUWENAlieke Hoogenboom, Celine van Houtum, Yvonne de Jong, Nina Kessler, Claudia Koster, Pauliena Rooijakkers, Iris Slappendel en Esther van Veen.

knippen en het oppervlak glad te schuren. Ook probeerden ze verschillende frames en wielen uit. Schuttert en zijn ploeg­maat Henk Dekker reden al in 1997 op een specifieke beach- bike: een speciale Gazelle-crossfiets met verlaagde remnok- ken zodat er V-brakes en 26-inch mountainbikewielen in het 28'er frame pasten. Ook reden ze toen al met tijdritpakken met zakken op de achterkant. In 2002 waren Schuttert en zijn ploegmaats een van de eersten met 29'ers (van Nishiki). Maar de echte slag werd in de laatste vijf a tien jaar gemaakt, aangewakkerd door de komst van de strandraceteams. Schuttert, die van huis uit werktuigbouwkundige is en tegen­woordig zelfstandig productontwikkelaar met natuurlijk een voorliefde voor fietsen, kan erover meepraten. Samen met Ramses Bekkenk ontwierp hij een speciale Koga strandracer.

"Wij zijn als ploeg pas in 2012 serieus over materiaal gaan nadenken en hebben vervolgens een speciaal aluminium frame ontwikkeld met carbon voorvork, de Koga BeachRacer. De geometrie, met een steile zitbuis (en dus korte zit op de bracket) en een ftauwe balhoofdbuishoek, is ontwikkeld om de fiets goed te laten sporen en constant hoog vermogen te kunnen leveren. Je kunt de fiets op de schouder dragen als een crosser, wat met een standaard mountainbikeframe niet mogelijk is, terwijl er ruimte is voor twee bidonhouders. Daarnaast hebben wij het kromme stuur geïntroduceerd. Wij rijden als ploeg nu met het Koga Beach-stuur. Dat is smal en aero op de grepen en onderin de beugel breder, zodatje meer controle hebt als je het daar vastpakt. Dan zijn er nog de banden. Vanuit de ploeg hebben we driejaar geleden input gegeven aan Schwalbe voor de ideale strandband, en dat is goed opgepakt: de huidige generatie strandbanden is van prima kwaliteit, met brede soepele banden waarmee je met lage bandenspanning goed door het mulle zand kunt rijden. Voeg daarbij de speciale strandwielen met brede velgen voor een breed draagvlak van de band en je ziet dat er veel is veranderd."Ook Thijs Al heeft het materiaal zien veranderen. "Je moetje voorstellen dat die brede strandbanden er in de beginfase nog niet waren. We reden toen met 26'er wielen met smalle velgen en twee kilo wegende banden van maximaal 1.9 inch breed. Later kwamen de 29'er wielen, en dat betekende ook grotere versnellingen. Mijn eerste strandrace reed ik met een

10 fiets.nl STRANDRACESPECIAL 2017

MT -MPrf *’TH THE I n F M B E F 1 n -

.rtprvi'nc ft

ÏMÏSP

•iiMMiywiioAWIVIV.

rachrace 16

Philip kos: 'Vroeger moest je bij de sluizen van Umuiden zes

verkeersregelaars hebben, nu moeten dat er 35 zijn'

36-tands voorblad en ik moest zelfs af en toe nog terugscha­kelen. Nu rijden sommige renners met een race-crankstel met 50-tands voorwiel en rijden we dik 70 kilometer per uur met wind in de rug. Daarnaast heeft Ramses Bekkenk samen met Martin Schuttert het gat gevonden in de regels om het commuter-stuur te introduceren als strandracestuur. Dat zie je nu heel veel. Ik ben een ouderwetse mountainbiker en mountainbiken doe je met een recht stuur, dus van mij mogen ze dat - net als in België - verbieden in Nederland."

REGELGEVINGHet is in het strandracen echter niet alleen maar een kwestie van zorgeloos groeien. De komende editie van de klassieker Hoek van Holland-Den Helder, de vijfentwintigste, is helaas ook de laatste. Volgens Kos komt dat doordat het voor een kleine organisatie praktisch onmogelijk is om nog te voldoen aan de voorwaarden die de gemeenten stellen waar de race passeert. "Vroeger moest je bij de sluizen van Umuiden zes verkeersregelaars hebben, nu moeten dat er 35 zijn. Bij alle strandopgangen moeten bordjes staan die de mensen attent maken op het evenement, terwijl je er op sommige plekken helemaal niet bij kan. En de kosten zijn simpelweg te hoog. Wij zijn gewoon een kleine organisatie, op een gegeven moment red je dat niet meer." Hij vindt het lastig de toekomst op dit gebied in te schatten. "Dat is afhankelijk van hoe gemeenten zich opstellen met regelgeving. Wij merken dat de regels elk jaar uitgebreider en moeilijker uit te voeren worden. En het is geen jaar hetzelfde. Dan is de vraag: hoe ver zijn organisaties bereid te gaan? Wij blijven in ieder geval de kleinere strandraces organiseren."Ook Thijs Al is niet direct positief gestemd over de toekomst. "Ik denk dat we op het hoogtepunt zitten en dat het aantal wedstrijden binnen twee jaar af neemt. Als het bij een wed-

O 1997 De Brinta Beach Classic: Tristan Hoffman en Martin Schuttert knallen richting keerpunt.

0 93' De Brinta Beach Classic: beach- boy Mario Cipollini in zijn element.

O ÏOII Stefan Vreugdenhil lm) op weg naar de winst in Noordwijk.

O 2014 Ook in Groot-Brittannië wordt er geracet. Battle on the Beach, Pembrey Sands, Wales.

@2016 De kop­groep tijdens het EK beachracen in Scheveningen.

@2008 Het podium van Egmond- Pier-Egmond. V.l.n.r. Ingrid van Lubek, Gabrielle Rovers en Adrie Visser.

O 2016 Het podium van het EK beachracen. V.l.n.r. Ronan van Zandbeek, Jasper Ockeloen en Ramses Bekkenk.

strijd goed weer is, is er altijd trammelant met dagjesmens* Wij komen met dik 50 kilometer per uur aanrijden en somm ge mensen gooien doodleuk de bal van hun hond voor ons langs. Meestal gaat het net goed, maar er zijn ook al genoe aanrijdingen geweest. Dat maakt de sport niet populairder, hoop echt dat de grotere wedstrijden blijven, maar er zuller wat kleintjes sneuvelen."Sepers sluit zich bij die woorden aan: "Door de strengere eisen voor vergunningen en veiligheid zullen alleen de sterk organisaties overblijven. En het blijft inderdaad bidden dat i geen ongelukken gebeuren waardoor het strandrijden een verkeerd imago zou kunnen krijgen." Ten slotte doet hij nog een paar aanbevelingen. "Ik denk dat de KNWU en de organisaties zich vooral op de breedte moeten richten. De breedtegroep is het allerbelangrijkst voor het strandrijden, < daar zit ook de aantrekkingskracht voor sponsors. Ten slott denk ik dat de KNWU serieuzer moet gaan zoeken naar eer hoofdsponsor. Dat zou veel nieuwe mogelijkheden bieden die de sport verder kunnen helpen, zoals livestreams en live-uitzendingen."

PIEKDe KNWU richt zich vooral op het in goede banen leiden va datgene wat er nu is. Manager Sport (en strandrace-erva- ringsdeskundige) Henk van Beusekom: "Een paar jaar gele­den zijn we op vraag van een aantal organisatoren samen gaan zitten om de KNWU Strandrace Competitie op te zettr 'Kom maar langs, dat gaan we doen', hebben we toen gezec We hebben een plan gemaakt en zo zijn we begonnen. Bij d races zorgen we onder meer voor praktische zaken als de timing, radiocommunicatie - wat vaak lastig is langs het strand — en jurering. Verder onderhouden we in verband met de vele regelgeving nauw contact met de ministeries, gemeenten en Rijkswaterstaat. We willen er vooral voor zor gen dat de races die er nu zijn in goede banen worden gelei Wildgroei is onze grootste zorg: straks gaat er bij zo'n 'wilde race iets fout, krijgen wij het op ons bord en dondert het het kaartenhuis in elkaar.

"In welke mate de sport zich nog verder kan ontwikkelen is c vraag. Dat ligt vooral aan de overheden. In het algemeen - dus ook voor wegwielrennen en mountainbiken - geldt dat het organiseren van koersen moeilijker wordt. Er moeten calamiteitenplannen zijn en vergunningen en elke gemeenti heeft een ander beleid. Daar komt bij dat de politiekorpsen steeds minder mensen ter beschikking stellen. Los daarvan zien wij de toekomst van het strandracen positief in. Ik denk wel dat de sport nu op zijn piek zit. De kalender zit momen­teel vol en er zijn zo'n 7000 mensen die geregeld een wed­strijd rijden. Veel meer zal dat niet worden, want strandrac* is vooral aantrekkelijk voor de mensen die in de buurt van het strand wonen. Misschien is het ook wel goed zo: een deelnemersveld van 500 tot 1000 man is leuk, maar meer dan dat is eigenlijk al te veel, zeker bij wedstrijden waar je heen en weer over het strand rijdt. We willen niet hebben dat Tom Dumoulin op een gegeven moment na het keerpun vol op een toerder rijdt en in het ziekenhuis komt te liggen. Maar vaak wordt dat soort dingen pas ingezien nadat het een keer fout is gegaan." •

STRANDRACESPECIAL 2017 « fietS.nl