stichting ndsm-werf JAArVersLAg 2018

stichting ndsm-werfJAArVersLAg2018

Bestuursverslag

inleiding 2

Activiteiten 4

fysiek beheer terrein 4

Programmering 5

communicatie en zichtbaarheid 18

Organisatie 20

financiën 24

Jaarrekening

Balans per 31 december 2018

(na bestemming van saldo van baten en lasten)

26

staat van baten en lasten over 2018 27

toelichting op de jaarrekening 28

grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 28

Bijlage

Activiteitenoverzicht 2018 32

BestuursVersLAg 2017 | PAginA 3stichting ndsm-werf | PAginA 2

de stichting ndsm-werf (hierna te noemen: de stichting)

is opgericht in 2009 en heeft als opdracht het beheren en

programmeren van het buitenterrein van de oostelijke ndsm-

werf. Zij ziet de werf als een cultureel stadslab, een plek voor

verbazing en experiment.

de basis voor de werkzaamheden van de stichting is het

visiedocument ‘werk aan de werf, Laboratorium ndsm-werf,

Koers 2014-2025’, dat in 2014 tot stand is gekomen met

participatie van de werfgemeenschap. haar artistieke visie is

vastgelegd in ’ruimte voor de stad’, waarin de stichting haar

inhoudelijke ambities omzet in concrete programmalijnen en

activiteiten voor de periode 2017-2020.

in 2018 realiseerde de stichting het iconische kunstproject

ferrotopia van Atelier Van Lieshout. daarmee is een grote

stap gezet in de ambitieuze kunstprogrammering. door

middel van een veelvoudige programmering was ferrotopia

gedurende 7 maanden het kloppend hart van de werf. Ook

werd de lichtinstallatie Void-non-Void van gabriel Lester

gerealiseerd, evenals de sculpturale fontein monolith van

Zoro feigl. daarnaast participeerde de stichting in de in-

drukwekkende sculpturale performance franchise freedom

van studio drift boven het iJ. Voor festivals en evenementen

was 2018 een succesvol jaar. het aantal bezoekers steeg ten

opzichte van 2017 en een nieuw stedelijk evenementenbeleid

werd geïmplementeerd.

het beheer en klein onderhoud van de werf is in samen-

spraak met de gemeente Amsterdam ter hand genomen en

resulteerde in het wegwerken van achterstallig onderhoud. in

verschillende overleggen met de gemeente Amsterdam is de

inLeidingtoekomst van de ndsm-werf Oost besproken en een eerste

aanzet gedaan voor een nieuwe beheerovereenkomst.

in 2018 is de organisatie structureel uitgebreid met twee

medewerkers ten behoeve van productionele werkzaam-

heden rond kunstprojecten en evenementen. het bestuur

van de stichting is in 2018 versterkt door de toetreding van

marcia sookha en eric van eerdenburg. het bestuur is daar-

mee weer compleet en de bestuurlijke continuïteit gewaar-

borgd.

in november mocht de stichting ndsm-werf uit handen

van de decaan van de faculteit voor kunst en design van

de universiteit van west-Bohemen (Pilsen, tsjechië) de

Ladislav sutnar Prijs in ontvangst nemen. deze jaarlijkse

prijs is toegekend aan stichting ndsm-werf voor haar

“voorbeeldige broedplaats functie en ondersteuning voor

jonge levendige kunst, artistiek handwerk en design […]

de frisse energie en de openheid voor experimenten in

het cross-over genre, maken dit gebied een magneet voor

creatieve talenten van over de hele wereld”, aldus het

juryrapport.

in het vervolg van dit verslag worden de activiteiten in 2018

en de financiële weerslag daarvan nader toegelicht en wordt

een korte vooruitblik gegeven op de toekomst. een toekomst

met grootse plannen waarmee de stichting haar belofte voor

de werf en Amsterdam hoopt te kunnen vervullen.

KennismAKen met smeden


fysieK Beheer terrein

de stichting is verantwoordelijk voor het fysiek beheer van

de ndsm-werf Oost. de kaders hiervoor zijn vastgelegd

in de Overeenkomst fysiek Beheer ndsm werf met de

gemeente Amsterdam. deze overeenkomst is afgesloten

voor een periode van 10 jaar met ingang van 1 januari 2010 en

kent tussentijdse opzegmogelijkheden. de overeenkomst is

inmiddels naar tevredenheid van partijen geëvalueerd. naar

aanleiding van deze evaluatie hebben partijen een allonge

vastgesteld en geformaliseerd, lopende tot eind 2020.

in 2018 heeft de gemeente middels een bestuurlijk besluit

vastgesteld dat de ndsm-werf Oost tot 2028 niet ontwik-

keld zal worden. de stichting is in overleg met de gemeente

Amsterdam over de verlenging van de beheerovereenkomst

gekoppeld aan een nieuwe visie over de invulling van de

ndsm-werf Oost (binnen het principe van de voortdurende

tijdelijkheid) tot en met 2028.

Jaarlijks wordt, binnen de kaders van de overeenkomst, een

beheerplan vastgesteld door de stichting. hieraan vooraf-

gaand vindt aan het begin van het jaar een schouw van het

buitenterrein plaats. Op dagelijkse basis draagt de stichting

zorg voor het schoon, heel en veilig houden van het gebied

en is zij verantwoordelijk voor de groenvoorziening en kleine

reparaties.

ActiViteiten2018 stond in het teken van werkzaamheden in de openbare

ruimte die echt gedaan moesten worden. de vraag was door

wie, binnen welk termijn en vooral op welke wijze zodat het

industriële karakter niet verloren zou gaan. het resultaat is

dat in goed overleg tussen de gemeente Amsterdam en de

stichting het gehele ndsm-plein opnieuw bestraat wordt

(oplevering in 1e kwartaal 2019) en het gebied waar ferro-

topia stond functioneel opnieuw ingericht is. in een

maandelijkse overlegstructuur werd in 2018 tevens een plan

ontwikkeld hoe om te gaan met de overige inrichting van het

terrein. Voorbeeld hiervan is openbare verlichting. de ndsm-

werf wordt drukker en hoe richten we het terrein goed in om

bijvoorbeeld de parkeerdruk onder controle te houden?

deze werkzaamheden en overige ontwikkelingen op

de werf hebben de beheertaak van de stichting in

2018 in belangrijke mate beïnvloed, waardoor de regie-

taak met name op het gebied van communicatie en

afspraken over het terreingebruik en de bereikbaar-

heid van ateliers, bedrijven en horeca van groot belang was.

PrOgrAmmering

de stichting is verantwoordelijk voor het programmeren

van de werf met als doel het zichtbaar maken van de

unieke identiteit van het gebied. het programma bestaat uit

zowel commerciële als culturele programmering. de samen-

smelting hiervan geeft de werf dynamiek, een multi-

disciplinair karakter en creëert een gezond financieel

evenwicht. Ook laten de commerciële festivals en

evenementen een doelgroep in aanraking komen met de werf

die niet in eerste instantie door de werf (en haar culturele

programmering) zou worden aangetrokken. Voor de stichting

zijn de commerciële evenementen daarnaast een belangrijk

onderdeel van het verdienmodel: de resultaten behaald op deze

activiteiten worden geïnvesteerd in het cultureel programma.

Commerciele evenementen

in 2018 bood de werf evenals in voorgaande jaren

ruimte aan uiteenlopende commerciële festivals en andere

evenementen. deze evenementen worden veelal door externe

festivalorganisatoren geproduceerd. de stichting sluit

hiertoe tijdelijke huurovereenkomsten af voor de

buitenlocatie en is als ketenpartner adviseur namens de

gemeente Amsterdam bij de behandeling van vergun-

ningaanvragen voor evenementen die op de werf plaats-

vinden. de stichting zorgt vanuit haar rol als regisseur en

verhuurder voor evenwicht/balans binnen de commer-

ciële programmering, de uitvoering en het verloop van de

evenementen en samenwerkingen met gebruikers van

de werf. dit altijd in nauwe samenwerking met de afdeling

handhaving van de gemeente Amsterdam (noord) en de

festivalorganisatoren.

het aantal en de aard van de evenementen dat op de werf

(oost) kan worden georganiseerd is begrensd door het

vigerende bestemmingsplan en het nieuwe evenementen-

beleid inclusief locatieprofiel dat in 2018 is vastgesteld. dit

betekent onder meer dat het maximaal aantal evenementen

met een groot geluidsniveau en het maximaal aantal dance

gerelateerde evenementen met een middelgroot geluids-

niveau met ingang van 2018 zijn beperkt. de stichting

werkt continu samen met organisatoren en in samenspraak

met het stadsdeel aan maatregelen om de overlast voor

omwonenden zoveel mogelijk te beperken.

in totaal brachten de festivals, waaronder dgtL, encore,

Ade into the woods en strange sounds from Beyond circa

115.000 bezoekers naar de werf. daarnaast is het buiten-

terrein van de werf in 2018 zeven weekenden ingezet als

buitenmarkt ten behoeve van de iJ-hallen. deze zeven

buitenmarkten brachten circa 45.000 bezoekers naar de

werf.

in overeenstemming met haar beleidsplan zet de stichting

in op (mogelijkheden tot) aanpassing van de commerciële

programmering om de kernwaarden van de werf en de

context-specifieke benadering ook meer de koers van

de commerciële activiteiten te laten bepalen. daarnaast

probeert zij binnen de commerciële programmering ook

evenementen aan te trekken die qua geluid en toestroom

minder belastend zijn voor de werf en haar omgeving. in

2019 zal het nieuwe evenementenbeleid van de gemeente

Amsterdam worden geëvalueerd en zullen de consequenties

daarvan voor de ndsm-werf (oost) in kaart worden gebracht.

ndsm-werf


Culturele programmering

in 2018 werd ferrotopia van Atelier Van Lieshout

gerealiseerd, het eerste grootschalige kunstproject zoals

verwoord in de artistieke visie ‘ruimte voor de stad’ (Kun-

stenplanaanvraag 2017-2020).

conform de in het artistiek plan uitgezette programma-

lijnen is er gedurende het jaar een afwisselend cultureel

programma neergezet waarin de stichting de rol van initiator,

curator of verbinder aannam. Vanuit haar functie als aanjager

heeft de stichting bijgedragen aan de ontwikkeling en imple-

mentatie van nieuwe culturele initiatieven op de ndsm. hier-

mee beoogt ze de identiteit van het gebied als plek met een

gelaagd en meerkleurig cultureel programma te versterken.

hieronder volgt een overzicht van de activiteiten van de

stichting gedurende het jaar, ingedeeld in de categorieën:

kunstprojecten, stedelijke ontwikkeling, voedingsbodem,

aanjaag-activiteiten en talentontwikkeling. de activitei-

ten van de stichting vinden grotendeels in de buitenruimte

plaats. hierdoor bereiken deze projecten een groot ongericht

publiek van voorbijgangers, wat het vaststellen van exacte

publiekscijfers moeilijk maakt. in dit geval zijn de opgevoerde

aantallen gebaseerd op peilbare cijfers van algemene traf-

fic door het gebied, festival bezoeken, horeca bezoeken en

bezoeken aan de scheepsbouwloods, galeries en overige

culturele activiteiten. in totaal bereikte de stichting in 2018

met haar programma ruim 600.000 bezoekers en deelne-

mers (2017: 225.000).

sOciëteit sexyLAnd


1. KunstPrOJecten

Sociëteit Sexyland

i.s.m. eddie the eagle museum

tot 13 januari – vanaf 21 april 2018

de stichting ndsm-werf realiseerde in 2017 sociëteit

sexyland, een initiatief van kunstenaarscollectief eddie

the eagle museum. na een jaar programmeren waarbij de

Amsterdamse culturele rijkdom in al haar diversiteit werd

getoond sloot sexyland op 13 januari met ‘the best of

sexyland’. de ledenclub is ondertussen een vaste waarde

geworden en na een korte onderbreking is het programma

op 21 april hervat.

Gabriel Lester | Void-Non-Void

2 februari 2018 - mei 2018

Void-non-Void is een lichtkunstwerk dat de duisternis

voelbaar maakt. wit licht flikkert tegen de binnen- en buiten-

kant van de zes bij drie meter hoge wanden. in een oogwenk

veranderde het object van een witte kubus naar een zwarte

doos, van een lege huls naar een gevulde kern en van een

blinde vlek tot een indringend nabeeld.

gabriel Lester begon zijn carrière als streetart-kunstenaar,

hiphopartiest en art director voor videoclips van onder

meer gotcha! en Postmen en liet zich voor Void-non-Void

inspireren door de begindagen van hiphop. de titel van het

werk is ontleend aan de oudste hiphop track 'the message'

van grandmaster flash and the furious five; ‘now you're

unemployed, all non-void / walkin' round like you're Pretty Boy

floyd’. Lester verbindt dit met een legendarisch geworden

anekdote uit diezelfde tijd. tijdens populaire huisfeesten in

the Bronx werden pulserende breaks van de dJ versterkt

door iemand die op de slag van de beat de lichtschakelaar

aan en uit knipte.

Voordat het kunstwerk weer verdween nam Lester er nog

een muziekvideo op met de hiphop-formatie yung internet.

Ferrotopia | Atelier Van Lieshout

27 april – 2 december 2018

de stichting ndsm-werf heeft in 2018 het project ferro-

topia van Atelier Van Lieshout gerealiseerd, een iconisch

kunstobject in de gedaante van een pop-up museum

met verschillende gebruiksfuncties. Verwijzend naar de

industriële geschiedenis van de ndsm-werf beoogde het

project bezoekers aan te zetten tot actief makerschap en bij

te dragen aan een vergroot bewustzijn over consumptie- en

productieprocessen en het belang van een makers-cultuur in

een veranderende stad.

met een bijbehorend activiteitenprogramma werden

lokale, nationale en internationale kunstenaars, ontwerpers,

theatergroepen, filmmakers en maatschappelijke initiatieven

bij het project betrokken om het kunstwerk gedurende zeven

maanden van inhoudelijke impulsen te voorzien in de hoop

een groot en veelzijdig publiek te bereiken.

ferrotopia bestond uit een aantal afzonderlijke ruimtes en

onderdelen:

De Refter; een centraal gelegen multifunctionele ontmoe-

tingsruimte die dienst deed als tentoonstellingsruimte,

theater, muziekpodium en restaurant.

De Domestikator; een meer dan negen meter hoog kunstwerk

dat functioneerde als een totem, tempel en een baken van de

totale installatie en zo ook van de volledige ndsm-werf.

Happy Gietloods; een metaalatelier dat het constructieve

hart van de installatie vormde.

Het Valhamer Huis; speciaal voor deze venue ontwor-

pen. hier vond de destructie en wedergeboorte plaats.

schroot, consumptiegoederen en zelfs kunstwerken werden

verwoest en boden grondstof voor nieuwe creatie.

tegelijkertijd was ferrotopia een multifunctionele kunst-

installatie voor tentoonstellingen, concerten, rituelen,

filmvoorstellingen, en ontmoetingsruimte voor bezinning

en bezieling. ferrotopia was daarmee niet alleen een plek

voor contemplatie, maar ook voor beleving èn voor actieve

deelname van het publiek.

PrOgrAmmering ferrOtOPiA27 april – 2 december 2018

Op 25 april opende ferrotopia met een mokerslag. speciaal

voor de opening componeerdeOscar Jan hoogland het

the end Of eVerything


muziekstuk sex music for fucking Buildings met daarin

een hoofdrol voor de doorAtelier Van Lieshout ontworpen

foghorn en Valhamerhuis.

Happy Industry – gieten, lassen, smeden met Atelier Van

Lieshout

27 april – 13 mei

tijdens happy industry werden oude, afgedankte objecten

(waaronder auto’s en wasmachines) voor de ogen van het

publiek in het Valhamerhuis verpletterd, omgesmolten en

tot nieuwe sculpturen gesmeed en gegoten. happy industry

vierde daarmee de ruwe industrie en de oorsprong van het

maken in een tijdperk van computergestuurde productie. na

zeven dagen bedrijvigheid van de kunstenaars van Atelier

Van Lieshout was het daarna de beurt aan het publiek, met

driedaagse workshops voor kinderen en volwassenen.

Natuurhelden – workshop door NDSM Kinderatelier

7, 8 en 9 mei / 24,25 en 26 juli

tijdens de workshops van ndsm Kinderatelier maakten

kinderen in de leeftijd van 6 tot 12 jaar kennis met giet-

technieken, zoals tin gieten in sepia, en gips gieten in zand.

het thema was natuurhelden.

The End of Everything / Beginning of Everything

10 mei – 24 juni

the end of everything / Beginning of everything was een

expositie met zowel beelden als videokunstwerken waarbij

de schoonheid van de vernietiging centraal stond. Zo toonde

Atelier Van Lieshout de wals. deze sculptuur – ook wel de

Vliegende hollander genoemd – markeert het begin van de

beeldenserie the end of everything. de serie videowerken

onthulden Van Lieshouts gedachten achter ferrotopia, maar

ook zijn obsessie met technologische vooruitgang.

Kennismaken met smeden

12 en 13 mei (i.s.m. Crafts Council Nederland), 10 juni, 22 en 23

september (i.s.m. Stichting IJzerhart)

tijdens deze workshops maakten volwassenen in een halve

dag kennis met ambachtelijk smeden. de workshops lieten

deelnemers stap voor stap een werkstuk zelfstandig smeden

waarbij de beginselen van het smeden geleerd werden. er

werd gewerkt met veldsmidsen en echte kolen waardoor het

ijzer bewerkt kon worden.

Sex Music for Fucking Building - Oscar Jan Hoogland

17 juni

componist Oscar Jan hoogland ontwikkelde speciaal

voor ferrotopia het muziekstuk sex music for fucking

Building. in dit muziekstuk was een hoofdrol weggelegd voor

enkele sculpturen van Atelier Van Lieshout: de fog horn, een

installatie van vijf misthoorns en het Valhamerhuis, het huis

van de sloop en vernietiging. de première van sex music for

fucking Buildings vond plaats tijdens de officiële opening van

ferrotopia. Op 17 juni om 17:30 uur werd het stuk nogmaals in

een verlengde versie ten gehore gebracht.

WeMakeThe.City

20 en 21 juni

ferrotopia was onderdeel van de regiobrede manifestatie

wemakethe.city. het fungeerde als locatie voor seminars

en de 14e editie van fuckup nights. tijdens fuckup nights

vertellen vier gasten over hun persoonlijke professionele

‘fuckup'.

CryptoFood

22 en 23 juni

tijdens cryptofood werd ferrotopia omgetoverd tot het

restaurant van de toekomst. speciaal voor deze happe-

ning ontwikkelde Atelier Van Lieshout een primitief kook-

laboratorium met gigantische shakers, hydraulische pers-

en, open vuur van verschillende temperaturen waarin de

ingrediënten het zwaar te verduren kregen. in de proeverij

werd het publiek – onder begeleiding van chef-kok derk Jan

wooldrik (bekend van Bird) - uitgedaagd de grenzen en

opvattingen ten opzichte van voedsel en eetcultuur te

verleggen. Op het menu stonden over-gemodificeerde

groenten en bonen, zeewier, in rivierklei gebakken vis en

verschillende soorten wild en ongedierte, waaronder

muskusratten, zwanen en duiven. de Onkruidenier vulde het

menu aan met een selectie likeuren gemaakt van o.a. beren-

klauw, engelwortel en duindoorn.

Over het IJ Festival LAB

2 juli – 22 juli

Ontmoetingen tussen makers en publiek stonden centraal

tijdens het Over het iJ festival LAB: een speciaal onder-

zoeks- en residentieprogramma van drie weken voor

locatietheatermakers en kunstenaars. ferrotopia vormde

een perfecte werkbasis en -plaats om tijdens het festival

werk te ontwikkelen en te presenteren aan publiek.

De (on)zichtbare energie van de stad: Op stap met Joep

van Lieshout

18 juli

het creëren van een (circulair) energielandschap en een

voorstel om de samenleving op een nieuwe manier te orga-

niseren of te bekijken, is wat Joep van Lieshout verbindt met

collectief walden. na een borrel en ontmoeting met Joep

van Lieshout en collectief walden in ferrotopia bezocht men

samen met hem een project uit het Over het iJ festival LAB

en het verband van alles met alles van collectief walden,

gevolgd door een nagesprek.

Rondleidingen Pay Attention Please! Amsterdam-Noord

3 en 19 augustus, 2 en 15 september

tijdens Pay Attention Please, de manifestatie van Public

Art Amsterdam waar ferrotopia onderdeel van uitmaak-

te, werden rondleiding per fiets door Amsterdam-noord

verzorgd langs kunst in de openbare ruimte.

Zomer in Ferrotopia: To Cross the River. A Performative

Workshop about Thinking, Loving and Playing Together

4 augustus

Onder leiding van kunstenaar Jonas Ohlsson werd op

meditatieve wijze met een grote groep mensen een tekening

gemaakt op een gigantische papierenrol. deze experience

werd ondersteund met muziek van dj’s en experimentele

mc’s.

Zomer in Ferrotopia: Ferrotopia X De Amsterdamse Steek

5 – 12 augustus

een week lang waren de beste breiers aanwezig in

ferrotopia en werden er diverse workshops verzorgd door

de Amsterdamse steek: van de eerste steek tot haute

couture breien. Breiers van ieder niveau konden met hun

breiwerk langskomen en aan een van de tafels aanschuiven

om zelf lekker aan het werk te gaan.

Ferrotopia @ Uitmarkt

25 – 26 augustus

Op zaterdag 25 en zondag 26 augustus was ferrotopia te

gast op de uitmarkt met een live demonstratie ijzersmeden.

SOIL | SKY | SKIN by MU Eindhoven

6 september – 14 oktober

gastcurator Angelique spaninks van het eindhovense

mu koos in de tweede ferrotopia fase voor een tentoon-

stelling met werk van ontwerpers die juist op kleine schaal

de ijzerelementen uit de lucht en de grond halen, destill-

KinderAteLier


eren uit ons lichaam of als een tweede huid om ons heen

draperen. Atelier nL (bestaande uit Lonny van

ryswyck en nadine sterk), xandra van der eijk, Bart hess en

cecilia Jonsson, brachten verdeeld over ferrotopia ieder

twee werken bij elkaar waarin ijzer als erts en gesmeed, in

ons bloed en in de atmosfeer, de constante vormen.

Partizan Public | Ferrotopia Avondexpedities

tijdens vijf avondexpedities namen stichting ndsm-werf en

Partizan Publik het publiek mee op expeditie in de wereld van

ijzer volgens het principe hoofd, hart en handen. inhoudelijke

presentaties wisselden zich af met expedities, proeverijen,

muziek, poëzie en andere kunsten.

6 september: avondexpeditie #1

“het zesde zintuig: over magnetisme”

tijdens de eerste avondexpeditie werd de mens als

mineraal onderzocht. de mens heeft namelijk een grote

hoeveelheid ijzer in z’n lichaam, genoeg om 15 spijkers van

te maken. sprekers dewi de Vree, ronald van tienhoven

en Joel Broekaert gaven o.a. antwoord op de vragen: hoe

smaakt ijzer? hoe kussen we het magnetisme in onszelf

wakker? waar komt het vermogen vandaan om te ‘voelen’

dat er iemand achter ons staat en wat kunnen we leren van

vogels?

20 september: avondexpeditie #2

“Welkom in de nieuwe IJzertijd: Een avond over cyborgs en

sci-fi”

iJzer is bij uitstek het materiaal van de vooruitgang van de

mens. deze avondexpeditie draaide om de ijzerfantasieën

van Jules Verne en andere futuristen, maakten we een

tijdreis per metaaldetector door de aardlagen van de ndsm

en een collectieve vlucht (enkele reis) naar het leven in het

binnenste van een nieuwe planeet. sprekers van deze editie

waren sabine Oberhuber, carlijn Kingma en harpo ’t hart

4 oktober: avondexpeditie #3

“Domestikator: een avond over bestialiteit”

Bestialiteit is sinds 2010 bij nederlandse wet verboden.

datzelfde geldt voor het tonen van afbeeldingen ervan. maar

in de kunst was dierenseks vroeger juist een zeer geliefd

onderwerp. is dat puur symboliek, of was seks met dieren

vroeger een gebruikelijk tijdverdrijf? hoe is dit tegenwoor-

dig? hoe intiem mag een relatie met een huisdier zijn? Over

dit soort vragen ging de derde Avondexpeditie. Bioloog

en schrijver van 'Lief dier' midas dekkers liet ons zien hoe

de relatie tussen dier en mens vroeger een stuk intiemer,

vrijgevochtener en misschien ook gelijkwaardiger was dan

nu. hij onderzoekt onze huidige omgang met dieren, die

misschien wel doorspekt is van preutsheid en hypocrisie.

Ook Joep van Lieshout stelt met zijn werk de domestika-

tor vraagtekens bij de wijze waarop mensen tegenwoordig

dieren domesticeren en onderwerpen. met een gedicht dat

hij voordroeg ging hij dieper in op dit vraagstuk. Beeldend

kunstenaar melanie Bonajo liet het publiek zien hoe een

intieme relatie met dieren ook juist voor de mens een ver-

rijkende waarde is. Voorafgaand aan deze Avondexpeditie

verzorgde de Keuken van het Ongewenste dier een bijzon-

dere gratis maaltijd voor zowel vleeseters als vegetariërs.

11 november: avondexpeditie #4

“It’s Hammer Time”

deze expeditie stond in het teken van de hamer. Op deze

avond vond er een presentatie plaats van Arne ‘gastev’

hendriks, begeleidt door marcos Baggiani op de drum en

werd er gekeken naar ‘work’ van Jeroen Kooijmans (1994),

presenteerde Jasper van den Beramer choreografie van

Jasper van den Berg, en liet marcos het publiek kennis

maken met het ritme van het traditionele werklied. de

expeditie werd met een dreun afgesloten in het Valhalhamer-

huis van Atelier van Lieshout.

30 november: Ferrotopia Avondexpeditie #5

“Primitive Futurism: A Commune for One Night!”

met presentaties van edwin gardner, ruchama noorda en

collectief walden werd de laatste avondexpeditie tijdens

het slotweekend van ferrotopia een feest voor primitief-

utopisten. daarnaast presenteerde Atelier Van Lieshout

tevens hun laatste kunstinstallatie in ferrotopia: Big Boiler,

bestaande uit een sauna, hot tub en een ijsbak. geluids-

kunstenaar harpo ‘t hart sloot de avond af met zijn extreem

primitieve (ofwel steengoede) muziek.

Openluchtconcert Amicitia Landsmeer - Concert aan het

Water 2018

22 september

tegen het bijzondere decor van ferrotopia bracht het

harmonieorkest van Amicitia onder leiding van dirigent Pierre

Volders een gevarieerd programma, boordevol herkenbare

klanken.

ADE Hangover

21 oktober 2018

collectief walden presenteerde zondag 21 oktober op

de Ade hangover de eerste dienst van energie no. 4

wArmte in de refter van ferrotopia voor muzikale odes aan

warmte. Onder leiding van nachtburgemeester shamiro van

der geld werd gesproken over ongewenst seksueel gedrag

op de dansvloer. Ook PolyBand, Job römer en fenna fiction

namen deel.

Warmte | Collectief Walden

21 oktober – 2 december

sinds de mensheid het grootste deel van haar lichaamshaar

verloor zijn we constant op zoek naar warmte. inmiddels

zijn we zo goed geworden in het opwekken van warmte dat

we honderd keer zoveel energie verbruiken dan de eerste

mensen. speciaal voor ferrotopia ontwierp collectief

walden een installatie die gedurende een aantal diensten

werd gebruikt als preekgestoelte. in de eerste twee weken

van oktober bouwde collectief walden de installatie in de

gietloods van ferrotopia en er werden speciale lezingen

gegeven.

28 oktober

dienst met bijzonder prikkelende preken met ruud van der

sluis (stichting ndsm herleeft), Joost Oomen en Louis van

der waal.

3 november

sprekers en muziek tijdens museumnacht met prekers

Louise van der waal, geertJan van Oldenborgh, Bernice

Bovenkerk, michiel Korthals, hidde Boersma & Joris Lohman,

ed Bahonie, ewald Breunesse en Pieter Pauw

30 november

tijdens de laatste ferrotopia Avondexpeditie #5

Workshop NDSM Kinderatelier

23 – 25 oktober

in oktober was het ndsm kinderatelier opnieuw gast in

ferrotopia met een herfstprogramma rond het thema:

warmte, Licht en Vuur.

Museumnacht

3 november

de ndsm-werf maakte dit jaar voor het eerst deel uit

van de museumnacht. ferrotopia, sociëteit sexyland,

stichting ndsm herleeft en stichting ndsm-werf lieten

trots zien wat de werf te bieden heeft. in samenwerking met

het scheepvaartmuseum en het nederlands instituut voor

Beeld en geluid kon men een speciale pendelboot tussen

het scheepvaartmuseum en de ndsm-werf nemen. Aan

hAPPy gietLOOds


boord zag men een audiovisueel verlag van het poëtische

leven van een van de beroemdste schepen van Amsterdam:

de ms. Oranje. Beeldend kunstenaar sjoerd martens en

muzikant thessa torsing (a.k.a. upsammy) debuteerden met

een nieuw audiovisueel kunstwerk dat de tijdlijn van de ms.

Oranje volgde.

daarnaast bestond het programma uit:

• giet je eigen bieropener in ferrotopia

• nieuwdammer shantikoor bij ndsm herleeft

• diy vibrators workshop bij ferrotopia

• Bijles bij sexyland

• energie no. 4 warmte – collectief walden bij ferrotopia

• stemmen van staal bij ferrotopia – harpo ‘t hart

• fiets dJ op de ndsm-werf

Winter in Ferrotopia | De Elfde van de Elfde

11 november

Op 11 november, vijftig dagen voordat het jaar om is, de dag

van de gekken, het begin van de aanloop naar carnaval en

van het winterseizoen, werd er op de ndsm-werf een enorm

vuur ontstoken: een brandstapel van wilgentakken. gedu-

rende de avond kon men zich warmen aan het vuur, laven aan

stamppot met gerookte worst en stampende beats. Op deze

avond werd tevens de laatste maand ferrotopia ingeluid.

Atelier van Lieshout | Waar Rook is

11 november – 2 december

hitte, verbranding, verwerking en reiniging waren het

thema van de projecten tijdens de derde en laatste fase van

ferrotopia. Zo was in de refter de totaalinstallatie rook

te zien. deze was ingericht als rookcabine, met een woud

van worsten, eieren en andere sculpturen die vanaf het pla-

fond naar beneden hangen alsof je in een rokerij uit Alas-

ka terecht bent gekomen waar allerhande voedsel vormen

langzaam klaar voor consumptie gemaakt worden. Ambacht,

massaproductie en minder vrolijke taferelen zetten ons

nadenken over de verwerking van niet alleen eten, maar ook

van de mens. de crucifix vormde het centrale punt van deze

expositie. Aan deze kruisvorm van steigerbuizen hing een

reeks aan nieuwe werken: worsten van de toekomst, eieren

uit mechanische kippen, amorfe vormen die doen denken

aan organen, bungelden aan het kruis, net buiten ons bereik.

Winter in Ferrotopia | Big Boiler Goodbye Party!

30 november

in het slotweekend van ferrotopia presenteerde Atelier

Van Lieshout zijn meest recente installatie Big Boiler. deze

bestond uit een grote sauna, hot tub en een ijsbak. het

sculptuur is geïnspireerd op de ‘temazcal’: een (stalen)

zweet-ruimte met een dompelbad voor de nodige

afkoeling, waar een rituele reiniging uitgevoerd kan worden.

daarnaast voegden ze er een warm bad aan toe, waarmee de spa

beleving compleet gemaakt werd. Als materiaal gebruikte

Atelier Van Lieshout gebruikte scheepsboilers, passend bij

de rest van de sculpturen en het terrein.

Franchise Freedom

door studio drift in samenwerking met gemeente Amster-

dam, intel, Bmw, rabobank, rAi en stichting ndsm-werf.

9-12 augustus

ter gelegenheid van de retrospectieve tentoonstelling

‘coded nature’ in stedelijk museum Amsterdam toonde

studio drift gedurende twee avonden (oorspronkelijk 4) het

werk franchise freedom boven het iJ in Amsterdam, voor

de kades van de ndsm-werf. franchise freedom is een

vliegend sculptuur op het raakvlak van technologie,

wetenschap en kunst. het werk bestaat uit 300 drones die

in een computergestuurde choreografie vliegen op muziek

van Joep Beving. het werk ging in 2017 in première tijdens

Art Basel miami Beach en werd na de editie in Amsterdam

getoond tijdens het Burning man festival (Vs).

Zoro Feigl

Monolith

6 december 2018 – 6 december 2019

Op 6 december werd het kunstwerk monolith van Zoro feigl

onthuld dat een jaar lang op de werf te zien zal zijn. monolith

betreft een vergelijkbaar object als de monoliet uit Kubricks

film 2001: A space Odyssey. het grote verschil is dat er hier

water van beneden naar boven over de rechthoekige vorm

stroomt om aan de achterkant weer neer te kletteren. Alle

werken van feigl worden aangedreven door een bepaalde

techniek, die misschien niet eens altijd even ingewikkeld is,

maar wel iedere keer weer zorgt voor een indrukwekkend en

groots beeld. dit werk staat symbool voor het geheimzinnige

en onverklaarbare in onze wereld. de herkomst en de kracht

die al dan niet uitgaan van het object in de film blijven on-

doorgrondelijk, zo is het in de echte wereld net zo goed nog

steeds niet mogelijk om overal grip op te krijgen.

Big BOiLer gOOdBye PArty

dOmestiKAtOr


2. AAnJAAg ActiViteiten

MACA (Moving Arts Center Amsterdam)

i.s.m. eye filmmuseum en Broedplaats Krux

in 2018 werden verdere stappen gezet in de totstandkoming

van mAcA, een nieuwe, tijdelijke en eigenzinnige vrijplaats

voor de filmsector; een plek voor innovatie en het nemen

van risico’s; voor jonge makers die na de studie los van de

gebaande paden hun verhalen willen vertellen; voor mid-

career filmmakers om te kunnen blijven groeien, en dit in

de setting van een lab of werkplaats. de stichting mAcA

werd in 2018 opgericht en dankzij een toekenning van een

subsidie door Bureau Broedplaatsen gemeente Amsterdam

is de eerste fase van mAcA van start gegaan.

3. VOedingsBOdem PrOJecten

NDSM Vrijhaven

27 april

Jaarlijks organiseert de stichting het ndsm Vrijhaven

evenement tijdens Koningsdag. dit evenement is ont-

staan vanuit de behoefte van de gemeente tot spreiding

van bezoekersstromen. Zoals gebruikelijk zoekt de stich-

ting voor de organisatie van het evenement verbinding met

partijen uit de werfgemeenschap, aangevuld met partijen van

buitenaf. de stichting is binnen dit samenwerkingsverband

verantwoordelijk voor de regie, vergunningen, beveiliging,

mobiliteit, de algemene productie en logistieke zaken. Aan

de samenwerkingspartners wordt gevraagd een programma

op te zetten voor een divers publiek. Op deze manier kan met

een gering budget een zeer divers programma neergezet

worden.

Trammeland op de Werf

door stichting trammeland

23-26 juli

stichting trammeland bestaat uit twee oude trammetjes

van waar uit leuke activiteiten worden ondernomen, zoals:

feestjes, theater met kinderen, exposities. in 2018 onder-

steunde de stichting ‘dOe Je mee met trammeland op de

werf?’, een event waarbij kinderen vanaf 9 jaar een voor-

stelling ontwikkelden die uiteindelijk voor familie en vrienden

opgevoerd werd.

NDSM Open Call 2018

i.s.m. stichting Kinetisch noord

13 oktober

de stichting ndsm-werf en stichting Kinetisch noord

dragen geregeld bij aan de totstandkoming van kunstproject-

en die uit de werfgemeenschap voortkomen. in 2018 hebben

zij hun krachten gebundeld voor een Open call. Kunste-

naars, ambachtslieden en creatieven met een werkplek op

de ndsm-werf werden uitgenodigd om een projectvoorstel

in te dienen voor een nieuw kunstproject op de werf. uit ruim

25 inzendingen werden drie aanvragen geselecteerd door

een programmaraad en met een werkbudget gehonoreerd.

tijdens ndsm Open toonde hélène min in haar atelier onder

de helling de Vogels, een animatiefilm vanuit vogelperspec-

tief. Pieter Post ontving een bijdrage voor sin OP de ndsm,

een nieuw straat- en circustheater podium in Amsterdam, dat

in 2019 gerealiseerd wordt. eibert draisma tenslotte werd in

staat gesteld zijn project de hollandse nachtegaal verder

uit te werken, een ontwerp voor een zangvogelautomaat, die

functioneert als een fluitspreker. een mooie sprookjesvogel

die dankzij hedendaagse technologie letterlijk elk liedje kan

fluiten.

4. festiVALs

Hemeltjelief!

door stichting Zwerfkunst

10 mei

hemeltjelief! is een kleurrijk en vrolijk festival dat jaarlijks

op hemelvaartsdag wordt gehouden op de ndsm werf,

Amsterdam. in 2018 vond onder het motto ‘Oude koeien

uit de sloot halen’ de 10e editie van het festival plaats. Voor

deze speciale gelegenheid werd iedereen -baby's, kleuters,

tieners, millennials, babyboomers, opa's & oma's- opgeroep-

en een prachtige feestmuts op de zetten. hemeltjelief! heeft

als doel verbinding aan te gaan met creatieve partijen en

organisaties uit Amsterdam-noord.

Over het IJ Festival

13 – 22 juli

in 2018 vond de 26e editie van Over het iJ festival plaats:

het locatietheaterfestival dat de stad als inspiratiebron én

podium gebruikt. Opnieuw werd avontuurlijk locatietheater

van nieuwe en gevestigde makers gepresenteerd op spraak-

makende binnen- en buitenlocaties op de ndsm-werf,

aan de oevers van het iJ en op diverse locaties dieper in

Amsterdam-noord. het festivalhart aan de waterkant op de

ndsm-werf kende een bijzondere toevoeging: de beeldende

kunstinstallatie ferrotopia van Atelier Van Lieshout.

museumnAcht


de communicatie vanuit de stichting is tweeledig. enerzijds

is deze er op gericht om het profiel van de ndsm-werf te

versterken door bij te dragen aan een positieve (politieke)

opinie over het gebied en anderzijds is de afdeling commu-

nicatie ook verantwoordelijk voor de communicatie over

activiteiten die op de werf plaats vinden (festivals, program-

mering van horeca-geleden etc die op de werf gehuisvest

zijn) en de (kunst)projecten die de stichting zelf initieert.

in 2018 bleek echter dat ferrotopia gedurende het hele jaar

zo’n grote werkdruk op de communicatiewerkzaamheden

legde dat alle beschikbare tijd en aandacht vooral naar de

lancering van het kunstproject ging en de vele activiteiten die

in het kader van ferrotopia plaatsvonden.

de communicatie via de standaard communicatiekanalen

van de stichting (website, digitale nieuwsbrief, agendatoren,

social media) is gedurende het jaar consequent doorgezet,

waardoor er wel continue zichtbaarheid van de (activi-

teiten van de) werf werd gegenereerd, maar er bleek weinig

ruimte over om de meer strategische kant en een lange termijn-

communicatievisie te werken.

cOmmunicAtie en ZichtBAArheid

OnLine BereiK

halverwege 2017 is een nieuwe website voor de ndsm-werf

gerealiseerd in samenwerking met gebiedspromotie BV,

waar actuele programmering, identiteit en informatievoor-

ziening rondom de ndsm-werf meer centraal is komen

te staan. de vernieuwing van de website had als doel een

groter bereik te kunnen bewerkstellingen, de website van

meer gebruiksgemak te voorzien en de bezoekers ervan

transparant en prikkelend te informeren over de activiteiten

en faciliteiten op de werf.

weBsite

in totaal heeft de website in 2018 in totaal ruim 247.000

bezoekers getrokken. ruim 34,1 % meer bezoekers dan het

jaar daarvoor. Piekdagen in website bezoek waren 27 april

tijdens ndsm Vrijhaven met 3439 bezoekers en op de

tweede plek staan de dagen waarop franchise freedom

van studio drift op de werf plaatsvond met 2012 bezoekers.

Op reguliere dagen ligt het website bezoek tussen de 500

en 750 bezoekers. de agendafunctie, de pagina’s over het

woonaanbod op de werf en de pagina over bereikbaarheid

van de werf zijn de pagina’s die het meest bezocht worden.

fAceBOOK

Ook het bereik op facebook is in 2018 behoorlijk

gegroeid. Zo had de ndsm-werf eind 2017 21.947 likers,

terwijl dat er eind 2018 al 25.160 waren. Ook is het aantal

berichten dat wekelijks werd gepost is gestegen.

het bereik per facebookpost verschilt nogal, maar

lag in 2018 gemiddeld tussen de 1500 en 2000 likers

(organisch bereik) en daarbij zijn de posts die over de festivals

die op de werf plaatsvinden relatief populair en deze hebben

meestal een bereik van rond de 10.000 likers. een bericht

met de aankondiging over franchise freedom van studio

drift was veruit het populairst met 42.305 volgers.

PuBLieKsOnderZOeK

in 2018 heeft er voor het eerst een grootschalig publieks-

onderzoek plaatsgevonden dat uitgevoerd is door emc

cultuuronderzoeken. het doel van dit onderzoek was een

beter beeld te krijgen van: de herkomst van de bezoekers,

aanleiding voor hun bezoek aan de werf en de manier

waarop zij informatie over de werf en zijn activiteiten

verzamelen. het onderzoek richtte zich op de bezoekers van

de ndsm-werf en vond plaats in de periode april-juli 2018.

in deze periode zijn op verschillende dagen bij verschil-

lende evenementen bezoekers ondervraagd om een zo divers

mogelijk publiek te benaderen. in totaal namen 902

personen deel aan het onderzoek op de locatie, verdeeld

over 763 nederlandstalige en 139 engelstalige vragen-

lijsten. met dit onderzoek is een basis gelegd aan kennis

over het publiek van de ndsm-werf, maar de resultaten

zijn nog te basaal om echt definitieve conclusies te trekken.

Vervolgonderzoek is nodig om een specifieker beeld te

krijgen van de ndsm-bezoeker, zodat de verschillende

behoeftes en gedrag van de ndsm-gebruikers (bewoners,

festivalgangers, horeca-bezoeker, kunstbezoeker, buiten-

landse toerist etc) in kaart worden gebracht en het (marke-

ting)beleid daar op kan inspelen.

VOOruitBLiK 2019

de stichting werkt op dit moment aan een nieuwe visie

voor de werf. Parallel daaraan wordt ook een nieuw

communicatieplan ontwikkeld die deze visie ondersteund

en waarbij de insteek is om meer zichtbaarheid voor de

ndsm-werf in het algemeen te genereren en waar

meer aandacht gaat naar de ndsm-werf als merk: een

culturele vrijplaats en innovatieve en unieke plek waar de

‘grassroots-cultuur’ gevierd en ervaren kan worden. Los van

het communicatieplan dat ontwikkeld wordt, worden ook

vervolgstappen gezet voor het publieksonderzoek en wordt

de website doorontwikkeld en bijgesteld op basis van de

resultaten uit google analytics.

ndsm VriJhAVen

wel is er een aantal middelen ontwikkeld om de zichtbaar-

heid op het terrein te verbeteren. Zo is er een plattegrond

gemaakt voor op de bannertoren waar alle organisaties,

restaurants en bedrijven die permanent op de werf gevestigd

zijn vermeld zijn en is er ook een papieren versie ontwikkeld

die verspreid is over verschillende locaties op de werf en die

werfbezoekers kunnen meenemen bij bezoek aan de werf.

Ook vonden er dit jaar personele wisselingen plaats binnen

de communicatieafdeling. het vertrek van de communicati-

emanager was aanleiding om naar een nieuwe vorm te zoe-

ken voor de functie van communicatiemanager. uiteindelijk is

besloten om de functie in eerste instantie in tweeën te split-

sen en een persoon te zoeken die verantwoordelijk is voor de

uitvoering van de lopende zaken en projecten en een persoon

die zich meer op de langere termijnvisie en de doorontwik-

keling van het algemene marketingbeleid gaat richten.

Omdat er zoveel werk was rondom ferrotopia is het in de

praktijk nog niet gelukt om daadwerkelijk tot deze taak-

verdeling te komen en ging alle aandacht naar het

uitvoerende gedeelte van ferrotopia.


OrgAnisAtieBestuur en OrgAnisAtie

de stichting is sinds haar oprichting in 2009 georganiseerd

volgens het bestuur-model. het bestuur is belast met het

besturen van de stichting; de door het bestuur aangestelde

directie is verantwoordelijk voor de dagelijkse uitvoering van

werkzaamheden binnen de kaders die door het bestuur aan

haar zijn gesteld. naast de statutaire bepalingen is de rol-

verdeling binnen het bestuur en tussen het bestuur en de

directie vastgelegd in het huishoudelijk reglement van de

stichting (bestuurs- en directiestatuut).

het bestuur wordt benoemd voor een periode van twee

jaar, met tweemaal de mogelijkheid tot herbenoeming. de

bestuursleden worden benoemd door de benoemings-

commissie die bestaat uit leden die worden aangewezen

door de constituerende partners van de stichting (of hun

rechtsopvolgers). de maximale zittingsperiode is derhalve

zes jaar. Bij een positiewisseling van gewoon lid naar voor-

zitter is een derde herbenoeming mogelijk; in dat geval is de

maximale zittingsperiode acht jaar.

Aan het begin van 2018 bestond het bestuur van de

stichting ndsm-werf uit drie leden, t.w. thomas van dalen

(voorzitter), rutger van uhm (penningmeester) en Bart rutten

(secretaris). Per 25 april 2018 zijn marcia sookha en eric van

eerdenburg als algemeen leden toegetreden. het bestuur

bestaat daarmee ultimo 2018 uit het maximale aantal van vijf

leden.

het bestuur kwam in 2018 vijfmaal bijeen en werkte volgens

de aanbevelingen van de governance code cultuur. speciale

aandacht ging hierbij uit naar de volgende onderwerpen:

• Beleidsplan en uitvoering programmering

• herijking van de visie op de ndsm-werf voor de periode

2019-2028

• Verlengen van de beheerovereenkomst met gemeente

• transitie festivalprogrammering

Ade hAngOVer - intO the wOOds


eLfde VAn de eLfde

mOnOLith - ZOrO feigL


de jaarrekening voor het boekjaar dat is geëindigd op 31

december 2018 is opgenomen op pagina 26 en 27 van

dit jaarverslag. de jaarrekening bestaat uit de balans per

31 december 2018, de staat van baten en lasten over 2018

en de toelichting.

inKOmsten

de stichting ontvangt structurele inkomsten vanuit de

opdracht vastgelegd in de overeenkomst fysiek Beheer

zoals afgesloten met de gemeente Amsterdam, grond en

Ontwikkeling en de gemeente Amsterdam (noord). de

totale structurele bijdragen voor fysiek beheer bedragen

thans €285.703 per jaar. naast deze inkomsten, genereert

de stichting inkomsten uit verhuur via de beheerafdeling.

ten aanzien van haar programmeringsactiviteiten

ontvangt de stichting een subsidie van €306.847 per jaar

uit het kunstenplan 2017-2020 van het Amsterdams fonds

voor de Kunst. deze subsidie uit het kunstenplan is in haar

geheel beschikbaar voor de programmering van festivalkunst,

media, educatie en beeldende kunst op de werf. deze

financiering wordt aangevuld met gelden uit sponso-

ring (cultuurbijdragen) en incidentele (subsidie)inkomsten

op projectbasis. daarnaast genereert de verhuur van het

terrein aan commerciële evenementen inkomsten, die

het voor de stichting mogelijk maakt om de kosten van de

culturele programmering (inclusief de daaraan toegere-

kende personeelskosten en algemene kosten) te finan-

cieren. de inkomsten in 2018 bedroegen in totaal €1.605.000,

tegenover begrote inkomsten van €1.459.000 en gerea-

liseerde inkomsten van €1.198.000 in 2017. de inkom-

sten stegen in 2018 met €407.000 (34%) ten opzichte van

2017 en 10% ten opzichte van de begroting 2018. Voor een

analyse van de verschillen ten opzichte van de begroting en

ten opzichte van 2017 wordt verwezen naar de toelichting op

de staat van baten en lasten over 2018 (noot 8.1 en noot 8.2).

LAsten

Alle lasten van de stichting worden toegerekend aan de twee

activiteiten, zijnde fysiek beheer en programmeren.

de direct toe te rekenen lasten zijn in de staat van baten en

lasten gepresenteerd als activiteitenlasten.

de allocatie van de personeelskosten is gebaseerd op de

ureninzet van het personeel.

de personele lasten die zijn gerelateerd aan algemeen

beheer van de stichting (overhead) worden vervolgens

op basis van de verhouding van de direct toewijsbare

personeelslasten toegerekend aan de twee categorieën.

deze laatste wijze van toerekening wordt tevens toegepast

op de algemene kosten.

het totaal aan lasten dat op deze manier is toegerekend

aan fysiek beheer bedroeg in 2018 circa €367.000. de

lasten programmering kwamen uit op circa €1.283.000. een

analyse van de verschillen ten opzichte van de begroting en

ten opzichte van 2017 is opgenomen in de toelichting op de

staat van baten en lasten (noot 8.3 tot en met 8.6).

treAsury

het door de stichting gevoerde treasurybeleid is onderdeel

van het financieel beleid en dient de uitvoering van de taken

van de stichting te ondersteunen en financiële continuïteit

te waarborgen. de stichting streeft naar een maatschap-

pelijk verantwoord en risicomijdend liquiditeitsbeheer en

houdt haar liquiditeiten aan bij triodos Bank. de stichting

belegt niet in aandelen, derivaten of andere financiële instru-

menten, anders dan banktegoeden. ultimo 2018 bedroeg het

liquiditeitssaldo circa €544.000 tegenover €640.000 ultimo

2017. de afname wordt met name verklaard door het nega-

tieve resultaat 2018 van € 37.000 alsmede door de inves-

tering in de nieuwe huisvesting van de stichting ten

bedrage van € 69.000. Voor een gedetailleerd inzicht in de

kasstromen wordt verwezen naar het kasstroomoverzicht

over 2018 dat onderdeel uitmaakt van de jaarrekening 2018.

VermOgensPOsitie

de algemene reserve moet de continuïteit van de bedrijfs-

voering ook in

minder voorspoedige tijden waarborgen. er is een risico-

inschatting gemaakt op basis van de omvang en opbouw

van de organisatie en inschatting van kansen en bedrei-

gingen. hieruit concludeert de stichting dat de hoogte van de

algemene reserve in optimale zin circa €150.000 tot

€200.000 zou moeten bedragen. na de dotatie aan de

algemene reserve uit de bestemming van het saldo van

baten en lasten over 2018 ad €5.000 bedraagt de algemene

reserve ultimo 2018 circa €171.000.

naast de hierboven genoemde algemene reserve bestaat

het eigen vermogen van de stichting per 31 december 2018

uit een bestemmingsreserve huisvesting ad €50.000 en een

bestemmingsreserve projecten ter grootte van €160.000.

de bestemmingsreserve huisvesting zal conform een

afschrijvingstermijn van 10 jaar met ingang van het jaar 2019

in tien jaren ten gunste van de algemene reserve aange-

wend worden. de bestemmingsreserve projecten bedraagt

ultimo 2018 €160.000 (31-12-2017: €202.000). de stichting

acht deze bestemmingsreserve noodzakelijk teneinde de

ambities van de stichting – ook bij gewijzigde en zich

wijzigende externe omstandigheden – zeker te stellen.

finAnciën

stichting ndsm-werf | PAginA 26 JAArreKening 2017 | PAginA 27

JAArreKening 2018Balans per 31 december 2018 (na bestemming van saldo van baten en lasten)

31 december 31 december

ACTIVA noot 2018 2017

€ €

VASTE ACTIVA

materiële vaste activa 1 79.267 22.870

financiële vaste activa 2 1 -

79.268 22.870

VLOTTENDE ACTIVA 3

Vorderingen en overlopende activa

handelsdebiteuren 3.1 98.055 98.883

Belastingen 7.1 33.639 -

Overige vorderingen en overlopende activa 3.2 76.466 55.189

208.160 154.072

Liquide middelen 4 544.420 640.073

TOTAAL ACTIVA 831.848 817.015

31 december 31 december

PASSIVA 2018 2017

€ €

EIGEN VERMOGEN 5

Algemene reserve 5.1 171.419 166.145

Bestemmingsreserves 5.2 210.000 252.00

381.419 418.145

VOORZIENINGEN 6 39.339 51.780

KOrtLOPende schuLden 7

handelscrediteuren 145.308 58.122

Programmaverplichtingen 11.971 155.065

Belastingen en premies sociale verzekeringen 7.1 11.758 74.372

Overige schulden 7.2 5.569 21.703

Overlopende passiva 7.3 236.484 37.828

411.090 347.090

TOTAAL PASSIVA 831.848 817.015

STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2018 begroting

noot 2018 2018 2017

€ € €

Baten fysiek beheer 8.1

Bijdrage gemeente Amsterdam grond en Ontwikkeling

150.643 149.000 149.077

Bijdrage gemeente Amsterdam, noord 135.060 133.500 133.656

Overige bijdragen en inkomsten 102.950 82.500 101.366

388.653 365.000 384.099

Baten programmering 8.2

subsidie gemeente Amsterdam Kunstenplan 306.847 300.000 302.610

subsidie gemeente Amsterdam, noord 125.000 20.000 25.000

Opbrengsten verhuur 359.345 325.000 345.606

cultuurbijdragen 22.345 325.000 345.606

Publieksopbrengsten 22.345 3.000 5.274

Overige opbrengsten 402.480 446.200 135.624

1.216.024 1.094.200 814.114

TOTAAL BATEN 1.604.677 1.459.200 1.198.213

Lasten fysiek beheer

Activiteitenlasten fysiek beheer 8.3 186.963 211.000 155.527

Personeelskosten 8.5 149.603 136.500 118.071

Algemene kosten 8.6 30.855 36.925 20.852

367.421 384.425 294.450

Lasten programmering

Activiteitenlasten programmering 8.4 948.027 926.700 486.215

Personeelskosten 8.5 277.834 253.500 239.720

Algemene kosten 8.6 57.303 68.575 38.725

1.283.164 1.248.775 764,660

TOTAAL LASTEN 1.650.585 1.633.200 1.059.110

BIJZONDERE BATEN 8.7 - 14.129

SALDO VAN BATEN EN LASTEN VOOR BE-LASTINGEN

-45.908 -174.000 153.232

Vennootschapsbelasting 9.182 29.120 -30.660

SALDO VAN BATEN EN LASTEN NA BELAST-INGEN

-36.726 -144.880 122.572

BESTEMMING SALDO VAN BATEN EN LASTEN

Bestemmingsreserve projecten -42.000 87.000

Algemene reserve 5.274 35.572

-36.726 122.572


tOeLichting OP de JAArreKeningALgemeen

stichting ndsm-werf (hierna: de stichting) is statut-

air gevestigd aan de tt neveritaweg 61 te Amsterdam.

de stichting heeft als doel het fysieke beheer, het gebruik,

de programmering en het faciliteren van de gemeenschap op

de ndsm-werf te organiseren, te coördineren, te regisseren

en te promoten. dit doel geldt voor zowel het buitengebied

als het aanliggende waterareaal. de stichting is initiatief-

nemer voor de verwezenlijking van de visie “werk aan de

werf”, laboratorium ndsm-werf, koers 2014-2025. de

stichting heeft geen winstoogmerk.

VerBOnden PArtiJen

de stichting is een zelfstandige stichting welke in 2009

is opgericht door de gemeente Amsterdam, stadsdeel

Amsterdam-noord, Ondernemersvereniging de toe-

komst en mediawarf B.V. (de zogenaamde constituerende

partners). de benoeming van de bestuursleden behoeft,

door middel van een door hen aangestelde benoemings-

commissie, de goedkeuring van deze partners (of hun rechts-

opvolgers). de directie wordt benoemd door het bestuur.

VersLAggeVingsPeriOde

de jaarrekening is opgesteld uitgaande van een verslag-

gevingsperiode van een kalenderjaar.

grOndsLAgen VOOr wAArdering en resuLtAAtBePALing

Algemeen

de jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de

richtlijnen voor de jaarverslaggeving (richtlijn 640). de

stichting streeft ernaar de gebruikers van de jaarrekening

een zodanig inzicht te bieden, dat zij zich een verantwoord

oordeel kunnen vormen over het behaalde resultaat en het

vermogen.

Op 1 februari 2016 is door de stichting een aanvraag

voor meerjarige structurele financiering ingediend bij het

Amsterdams fonds voor de Kunst, als uitvoeringsorgaan

van het kunstenplan 2017-2020. in augustus 2016 is op deze

aanvraag positief besloten. grondslag voor de regeling is

de Bijzondere subsidieverordening periodieke subsidiëring

in het kader van de hoofdlijnennota en het Kunstenplan

van de gemeente Amsterdam. deze meerjarige subsidie-

beschikking kent een begrotingsvoorbehoud. Jaarlijks

wordt de subsidie voor het kalenderjaar toegekend. Voor de

kunstenplanperiode 2017-2020 is met dagtekening

1 augustus 2016 een subsidiebeschikking afgegeven voor

een bedrag van €1.200.000. eind 2017 heeft de gemeenter-

aad van Amsterdam besloten tot een nominale bijstelling van

de subsidies met 1,4%. het subsidiebedrag is dientengevolge

bijgesteld. Voor 2018 heeft dit geresulteerd in een uitgekeerd

bedrag van €306.847.

de opstelling van de jaarrekening vereist dat het bestuur

schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed

zijn op de toepassing van grondslagen en de gerappor-

teerde waarde van activa en verplichtingen en van baten en

lasten. de daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van

deze schattingen.

de schattingen en onderliggende veronderstellingen worden

voortdurend beoordeeld. herzieningen van schattingen

worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt

herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening

gevolgen heeft.

deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuï-

teitsveronderstelling.

Alle bedragen zijn vermeld in euro’s.

grOndsLAgen VOOr dewAArdering VAn ActiVAen PAssiVA

tenzij anders vermeld zijn activa en passiva gewaardeerd

tegen historische kostprijzen. een actief wordt in de balans

opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige

economische voordelen ervan naar de organisatie zullen

toevloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden

vastgesteld. een verplichting wordt in de balans opgenomen

wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan

gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen die eco-

nomische voordelen in zich bergen en de omvang van het

bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld.

materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen hun

kostprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen

en bijzondere waardeverminderingen. de kostprijs bestaat

uit de verkrijgings- of vervaardigingsprijs, verminderd met

verkregen investeringssubsidies en vermeerderd met overige

kosten om de activa op hun plaats en in de staat te krijgen

noodzakelijk voor het beoogde gebruik. de materiële vaste

activa worden naar tijdsgelang afgeschreven op basis van

de verwachte economische levensduur. Voor materiële vaste

activa wordt op iedere balansdatum beoordeeld of er aan-

wijzingen zijn dat deze activa onderhevig zijn aan bijzondere

waardeverminderingen. Als dergelijke indicaties aanwezig

zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief geschat.

Onder financiële instrumenten worden zowel primaire

financiële instrumenten, zoals vorderingen en schulden, als

afgeleide financiële instrumenten (derivaten) verstaan. Voor

de grondslagen van primaire financiële instrumenten wordt

verwezen naar de navolgende grondslagen en de behande-

ling per balanspost. de stichting maakt geen gebruik van

afgeleide financiële instrumenten.

deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het

zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden

gewaardeerd op verkrijgingsprijs en indien van toepassing

onder aftrek van bijzondere waardeverminderingen.

Vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen

reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamor-

tiseerde kostprijs. noodzakelijk geachte voorzieningen voor

het risico van oninbaarheid worden in mindering gebracht.

deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele

beoordeling van de vorderingen.

de liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale

waarde en staan, voor zover niet anders vermeld, ter vrije

beschikking van de stichting. het betreffen de direct opeis-

bare vorderingen op kredietinstellingen en kasmiddelen.

de bestemmingsreserves zijn door het bestuur afgezonderd

voor specifieke doelstellingen die in de toelichting op de ba-

lans zijn weergegeven. de beperkte bestedingsmogelijkheid

van de bestemmingsreserve is door het bestuur bepaald, en

betreft geen verplichting; het bestuur kan deze beperking

zelf opheffen.

een voorziening wordt in de balans opgenomen wanneer er

sprake is van:

• een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting die

het gevolg is van een gebeurtenis in het verleden; en

• waarvan een betrouwbare schatting van de omvang kan

worden gemaakt; en

• het waarschijnlijk is dat voor afwikkeling van die ver-

plichting een uitstroom van middelen nodig is.

indien (een deel van) de uitgaven die noodzakelijk zijn om een

voorziening af te wikkelen waarschijnlijk geheel of gedeelte-

lijk door een derde worden vergoed bij afwikkeling van de

voorziening, wordt deze vergoeding als afzonderlijk actief

gepresenteerd. Voorzieningen worden gewaardeerd tegen

de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting

noodzakelijk zijn om de verplichtingen en verliezen af te wik-

kelen.


Kortlopende schulden en overige financiële verplichtingen

worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen reële

waarde. na eerste verwerking vindt waardering plaats tegen

geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rente-

methode. indien er geen sprake is van agio of disagio of

transactiekosten is de geamortiseerde kostprijs gelijk aan de

nominale waarde van de schuld.

Voor de realisatie van de culturele programmering werkt de

stichting in belangrijke mate samen met derden. indien de

stichting uit hoofde van deze samenwerkingen financiële

bijdragen verstrekt aan derden, worden deze verplichtingen,

en de hieraan gerelateerde activiteitenlasten, verantwoord

op het moment dat een besluit tot verlening van de bijdrage

is genomen en dit schriftelijk kenbaar is gemaakt aan de

ontvanger van de bijdrage, zodanig dat een in rechte

afdwingbare verplichting ontstaat.

Amsterdam, maart 2019

Directie

demian de rooij

Lucas Bonekamp

Bestuur

thomas van dalen, voorzitter

Bart rutten, secretaris

rutger van uhm, penningmeester

marcia sookha, algemeen lid

eric van eerdenburg, algemeen lid

studiO drift

stichting ndsm-werf | PAginA 32

Kunstprojecten Bezoekers Periode

eddie the eagle museum - sociëteit sexyland 2018 15.000 2018

gabriel Lester - Void-non-Void 7.500 januari - mei 2018

gabriel Lester - clip yung internet 1.317 mei 2018

Atelier van Lieshout - ferrotopia 350.000 25 april - 2 december 2018

- happy industry - AVL 2.500 27 april - 13 mei 2018

- natuurhelden - ndsm Kinderatelier 500 mei - juli 2018

- end of everything / Beginning of everything - AVL 2500 10 mei - 24 juni 2018

- Kennismaken met smeden - crafts council, stichting iJ 200 mei/juni/september 2018

- herengracht industrie Prijs 2018 350 14 juni 2018

- sex music for fucking Building - Oscar-Jan hoogland 250 21 juni 2018

- fuck up nights - wemakethecity 200 21 juni 2018

- cryptofood - AVL 500 22 & 23 juni 2018

- Public Art tour - Public Art Amsterdam 50 3 augustus 2018

- drawing workshop - Jonas Ohlsson 100 4 augustus 2018

- de Amsterdamse steek x ferrotopia 170 5 - 12 augustus 2018

- ferrotopia@uitmarkt 500 25 - 26 augustus 2018

- soil/sKy/skin - mu eindhoven 650 6 september - 14 oktober 2018

- Avondexpedities - Partizan Public 500 september - november 2018

- Amicitia Landsmeer in concert 150 22 september 2018

- Ade hangover - collectief walden 500 21 oktober 2018

- collectief walden - warmte 400 oktober - november 2018

- warmte, Licht en Vuur - ndsm Kinderatelier 70 23 - 25 oktober 2018

- museumnacht 1200 3 november 2018

- waar rook is - AVL 400 11 november - 2 december 2018

- elfde van de elfde - AVL 150 11 november 2018

- Big Boiler goodbye Party - AVL 250 30 november 2018

- farewell Party ferrotopia 150 1 december 2018

monolith - Zoro feigl 70 6 december 2018 - 6 december 2019

the AftergLOw iii - navid nuur 500 december 2018 - april 2019

studio drift 20.400 9 t/m 12 augustus 2018

Totaal kunstprojecten 407.027

Commerciële activiteiten Bezoekers Periode

urban trail 3.326 18 maart 2018

dgtL 16.500 31 maart 2018

dgtL 12.000 1 april 2018

Bevrijdingsdub 3.000 5 mei 2018

tropikali 1.750 12 mei 2018

Kermis 1.000 25 mei t/m 3 juni 2018

youngtimer event 1.200 27 mei 2018

missie zoekt massa 356 30 mei t/m 3 juni 2018

Bodypaint festival 2.000 3 juni 2018

ActiViteiten 2018

BiJLAge | PAginA 33

festifest 4.000 16 juni 2018

strange sounds from Beyond 6.500 23 & 24 juni 2018

Adams Beer festival 4.000 3, 4 & 5 augustus 2018

circusbende op de ndsm 1.650 3, 4 & 5 augustus 2018

iJ- hallen 44.634 7 x buitenmarkt

Baby Burn 1.500 12 augustus 2018

drumcode 10.311 18 augustus 2018

encore 8.500 25 augustus 2018

these guys at the treehouse 600 2 september 2018

elrow 15.000 8 september 2018

trailer Park 600 29 september 2018

Ade into the woods 13.500 19 & 20 oktober 2018

Ade hangover 7.500 21 oktober 2018

Totaal evenementen 159.427

Overige activiteiten Bezoekers Periode

ndsm-Vrijhaven 22.000 27 april 2018

Buitenspeeldag 1.500 13 juni 2018

Over het iJ-festival 20.000 13 t/m 22 juli 2018

Totaal 43.500

Aanjaagactiviteiten

mAcA

dirty Art department

voedingsbodem projecten

ndsm Open (onder meer we make carpets) 5.000 6 - 8 oktober

hemeltjelief! 3.500 25 mei

stichting trammeland 70 25 - 28 juli en 28 oktober

ship of fools

informatiecentrum

stedelijke ontwikkeling

ndsm denk tank 10 18 en 20 april

ndsm-summer school 23 2 - 7 oktober

eva de Klerk - make your city

talentontwikkeling

3Package deal met rosa sijben / hilda mouchfarrehs

Totaal 225.717

stichting ndsm-werf JAArVersLAg 2018

Documents

Transcript of stichting ndsm-werf JAArVersLAg 2018