Wijzigingen Wijzigingen Bouwbesluit 2012Bouwbesluit 2012

Steunpunt Handhaving Overijssel Verdiepingsmodule

Programma Programma

Gebruiksgebied, verblijfsgebied, functiegebied

Vloerafscheidingen, trappen

Geluid, spuiventilatie, daglicht, ruimten en opstelplaatsen

Energiezuinigheid

Veilig onderhoud

Installaties

Diverse Casussen

Nieuwe en gewijzigde basisbegrippenNieuwe en gewijzigde basisbegrippen

Gebruiksgebied =vergelijkbaar met oude verblijfsgebied

Functiegebied = gebruiksgebied waar kenmerkende activiteiten plaatsvinden, geen verblijf voor personen

Verblijfsgebied = gebruiksgebied voor het verblijven van personen

Bedgebied = verblijfsgebied met een of meer bedruimten

Hfdstk. 1.1

Casus Casus -- indelingenindelingen

Benoem gebruiksgebied

Benoem verblijfsgebied

Benoem functiegebied

Beoordeel opstelplaats kooktoestel

Berging met MV/CV als functiegebied ?

Hfdstk. 1.1

OverklauterbaarheidOverklauterbaarheid

Geen eisen inzake overklauterbaarheid meer voor ‘ruimten mede bestemd voor bezoekers’ in de U-bouw

Eisen overklauterbaarheid gehandhaafd voor woningen, kinderopvang en basisonderwijs.

Radiator = opstapmogelijkheid.

Afd. 2.3

Casus Casus -- vloerafscheidingvloerafscheiding

1) Toets deze vloerafscheiding aan de prestatie-eisen van afdeling 2.3.

2) Indien niet wordt voldaan: zou er sprake kunnen zijn van een gelijkwaardige oplossing.

Afd. 2.3

TrapTrap

Optrede woonfunctie 188 mm i.p.v. 185 mm

Kolom B trap vervallen (nog 2 soorten i.p.v. 4)

Breedte tredevlak 50 mm (was 170 mm bij kolom B)

Breedte trap U-bouw 0,8 m (was 1,1 m)

Vervallen max. hoogte van 4 meter voor overige gebruiksfunctie

Bordes 0,8 x 0,8 (was 1,1 x 1,1 of 1,2 x 1,2 m)

Afd. 2.5

In een woongebouw met een verdiepingshoogte van 3 m wordt een bestaande trap met 17 optreden vervangen door een trap met 16 optreden. ◦ Is dat volgens de verbouwvoorschriften van Bouwbesluit 2012 toegestaan ?

Afd. 2.5

Casus Casus –– verbouwen trapverbouwen trap

Bescherming tegen geluid van buitenBescherming tegen geluid van buiten

5 dB zwaardere eis (binnenniveau 28 dB i.p.v. 33 dB) voor een bedgebied bij kinderopvang ten opzichte van een niet-bedgebied.

Nu ook eis geluidwering gevels voor bijeenkomstfunctie voor kinderopvang

Vervallen eis geluidwering gevels voor kantoorfunctie

Afd. 3.1

Casus geluidswering gevelCasus geluidswering gevel--11

De verbouweis (BB2003; 10 dB lager) is omgezet in rechtens verkregen niveau.

Renovatie gevel: ◦ Wat betekent dit voor het glas?

◦ Ventilatierooster mogelijk ?

Afd. 3.1

Casus geluidswering gevelCasus geluidswering gevel--22

Een kantoor wordt herbestemd tot woning. ◦ De gevel wordt niet aangepast. De geluidsbelasting op de gevel is 60 dB.

◦ Het binnenniveau is 40 dB.

Kan de gevel volgens Bouwbesluit 2012 zo worden gehandhaafd ?

Discussie: Wet Geluidshinder / consequenties

Afd. 3.1

InstallatiegeluidInstallatiegeluid

Eisen aan beperking installatiegeluid binnen de gebruiksfuncties: ◦ woonfuncties

◦ bijeenkomstfunctie voor kinderopvang

◦ onderwijsfunctie

Geen eisen meer voor

installatiegeluid in een

logiesgebouw

Afd. 3.2

InstallatiegeluidInstallatiegeluid

Eisen aan beperking installatiegeluid binnen de gebruiksfunctie

Maximaal 30 dB in de woning, max. 35 dB voor kinderopvang en onderwijs

Geldt alleen voor ventilatie (bv. MV / WTW) en verwarming (bv. CV / WP)

Afd. 3.2

InstallatiegeluidInstallatiegeluid

Aandachtspunten ontwerp: ◦ Installaties op open zolderruimten

◦ Extra bouwkundige voorzieningen

◦ Eisen opstelplaatsen (bevestigen aan zwaardere wanden)

◦ Beperking te hoog debiet mechanisch toe-of afzuigpunt in VG / VR

Let op gewijzigde NEN 5077: ◦ karakteristiek geluidsniveau = verzwaring!

(meten bij de hoogst vereiste capaciteit)

Afd. 3.2

geluid-

vermogen

installatie

LWA [dB]

voorbeeld installatie scheiding installatieruimte en

verblijfsruimte

ruimten naast

elkaar

ruimten boven

elkaar

tot 30 n.v.t., installatie mag

rechtstreeks in verblijfsruimte

30 – 35 decentraal gebalanceerd

ventilatiesysteem

installatie in andere ruimte in open

verbinding met verblijfsruimte

35 – 40 ‘normale’ deur trapgat

40 – 45

cv-ketel

‘normale’ deur trapgat + ‘normale’

deur

45 – 50

warmtepomp

‘normale’ deur trapgat + ‘normale’

deur

50 – 55 ‘normale’ wand +

geluidwerende deur

trapgat + ‘normale’

deur

55 – 60 mv-box ‘normale’ wand +

2 ‘normale’ deuren

trapgat +

geluidwerende deur

60 – 65 wtw-unit

geluidwerende wand

+

2 ‘normale’ deuren

trapgat + 2 ‘normale’

deuren

65 en meer n.v.t., installatie buiten woning plaatsen

InstallatiegeluidInstallatiegeluid

Afd. 3.2

CasusCasus

Maak een inschatting of aan de voorschriften over installatiegeluid wordt voldaan.

Afd. 3.2

GeluidweringGeluidwering

Eis geluidwering tussen verblijfsruimten van dezelfde woonfunctie

Geldt niet indien: ◦ verblijfsruimten in open verbinding met elkaar staan

◦ de ene verblijfsruimten vanuit de andere verblijfsruimte rechtstreeks bereikbaar is via een deuropening.

Afd. 3.4

GeluidweringGeluidwering

Vervallen ◦ Eis inzake luchtgeluid tussen gemeenschappelijke

verkeersruimte en hal in een woning (wél tussen gem. VKR en VG in de woning)

◦ Eis aan geluidwering tussen

logiesverblijven in een

logiesgebouw

◦ Eis aan geluidwering tussen

cellen in een celgebouw

Eis!

Geen eis

Afd. 3.4

GeluidweringGeluidwering

Relatie oude/nieuwe waarden ◦ Eenheden geluidwering (beleidsneutraal)

◦ Luchtgeluid : DnT,A,k = Ilu;k + 52 hoe hoger, hoe beter

◦ Contactgeluid : LnT,A = 59 - Ico hoe lager, hoe beter

Vertaling ◦ BB2003 luchtgeluid : 0 dB; BB2012: 0 + 52 = 52 dB

◦ BB2003 contactgeluid : +5 dB; BB2012: 59-5 = 54 dB

Afd. 3.4

GeluidweringGeluidwering

Omzetting = beleidsneutraal. ◦ Dat betekent dat met onderstaande constructies nog steeds aan de geluidseisen tussen woningen kan worden voldaan.

Afd. 3.4

SpuivoorzieningSpuivoorziening

Ten minste een van de vereiste beweegbare delen in de uitwendige scheidingsconstructie van een verblijfsruimte is ‘een beweegbaar raam’

◦ Dus geen deur (schuifpui mag wel)

◦ Spuien via woningtoegangsdeur niet toegestaan.

◦ Is het Frans balkon een raam of een deur?

Afd. 3.7

Casus Casus -- HerbestemmenHerbestemmen

Een kantoorgebouw met een volledig gesloten gevel wordt herbestemd als woongebouw. ◦ Gelden er voor dit woongebouw eisen voor de spuiventilatie?

Afd. 3.7

DaglichtDaglicht

Eisen voor alle VG’s in kinderopvang, uitgezonderd bedgebied ◦ was alleen voor ‘ruimte voor spelactiviteiten’)

Geen daglichteisen meer voor logiesfunctie

Belemmeringshoek ≥ 20°

Nieuwe norm NEN 2057: 2011

Eisen woonwagen gelijk aan woonfunctie

Afd. 3.11

Daglicht Daglicht –– enkele verschillen enkele verschillen NEN2057NEN2057

Projectievlak = binnenzijde!

Dakraam: eenvoudiger!

Afd. 3.11

Daglicht Daglicht –– enkele verschillen NEN enkele verschillen NEN 20572057

Dakkapel: eenvoudiger!

Afd. 3.11

Daglicht Daglicht –– enkele verschillen NEN enkele verschillen NEN 20572057

Horizontale belemmering

Afd. 3.11

Casus Daglicht Casus Daglicht –– HerbestemmenHerbestemmen

Een kantoor wordt herbestemd als woonfunctie. De keuken wordt achterin de woonfunctie gerealiseerd. Is dit volgens de verbouwvoorschriften van Bouwbesluit 2012 toegestaan ?

Afd. 3.11

Casus Daglicht - Herbestemmen

Slaapkamer en badkamer worden gewisseld.

De equivalente daglichtoppervlakte in de slaapkamer is 0,5 m2. Dit betreft het ‘oude’ badkamerraam.

Is dat toegestaan ?

Gebruik van Bouwbesluit 2012:

Artikel 1.12

Afdeling 3.11

Afd. 3.11

Ruimten en opstelplaatsenRuimten en opstelplaatsen

Vervallen eisen ◦ Eisen liftschacht en liftmachinekamer

-> Warenwetbesluit liften en EU-richtlijn Liften

◦ Eisen opstelplaats stook- en warmwatertoestel

-> deels verwerkt in hfdst. 2

◦ Eisen meterruimte (dus ook de ‘3 meter-eis’!)

-> was privaat en privacygericht

◦ Eisen stallingsruimte voor fietsen

-> bestemmingsplan (overgangsbepaling: vervalt pas per 2017!)

OpstelplaatsenOpstelplaatsen

Aanrecht, kooktoestel – alleen woonfunctie

Verwarmingstoestel – (bijna) alle functies

Warmwatertoestel – woonfunctie en gezondheidszorg

Let op: ruimten opstelplaats verwarmingstoestel en warmwatertoestel in U-bouw veelal gemeenschappelijke ruimten (GO-bepaling!)

Afd. 4.7

Buitenruimten en buitenbergingBuitenruimten en buitenberging

Bij nieuwbouw woonfunctie ◦ Gemeenschappelijk toegestaan bij kleine woningen (< 40 m2)

◦ Eisen aan de bereikbaarheid

◦ Geen eis inzake 20 mm opstap buitenruimte (wel bij gemeenschappelijke buitenruimte)

Afd. 4.7

Buitenruimten en buitenbergingBuitenruimten en buitenberging

Overige eisen ◦ Berging is regenwerend

Eisen aan afmetingen. ◦ Buitenruimte: minimaal 4 m² en 1,5 m breed

◦ Berging: minimaal 5 m², 1,8 m breed en 2,3 m vrije hoogte

Afd. 4.5 - Afd. 4.6

Casus herbestemmenCasus herbestemmen

Een kantoor wordt herbestemd als woongebouw. Moeten daar balkons worden aangebracht ?

Vraag: ◦ Is een bergruimte verplicht ?

◦ Is een buitenruimte verplicht ?

Gebruik van Bouwbesluit 2012: ◦ Artikel 1.12

◦ Afdeling 4.5

◦ Afdeling 4.6

Afd. 4.6

Verblijfsgebied en verblijfsruimteVerblijfsgebied en verblijfsruimte

Nieuwbouw: ◦ Minimale oppervlakte VG woonfunctie 18 m² (was 24 m²)

◦ Geen VG meer in industriefunctie en overige gebruiksfunctie

◦ ‘matje’ van 11 m² met een breedte van 3 m (was 3,3 x 3,3 m)

Bestaande bouw: ◦ Nu ook verblijfsgebieden

◦ In woonfunctie min. 10 m² aan VG aanwezig

◦ Hoogte VG / VR minimaal 2.1 m (alle functies)

◦ ‘matje’ van 7,5 m² met een breedte van 2,4 m

Afd. 4.1

Toiletruimte (TR) en Badruimte (BR)Toiletruimte (TR) en Badruimte (BR)

Persoonsbenadering ◦ Per 30 personen 1 toiletruimte (niet voor alle functies)

Max. 5 woonfuncties op één toiletruimte

Max. 6 logiesverblijven op één toiletruimte

Geen 2e toilet vereist bij woning> 125 m²

Geen eisen badruimte bestaande bouw

Eis inzake afsluitbaarheid is vervallen

BB2003 BB2012

BR basis 1,6 m² 1,6 m²

BR +TR 2,6 m² 2,2 m²

BR integraal toegankelijk 1,65 x 2,2 m 1,6 x 1,8 m

BR +TR integraal toegankelijk 7,8 m² 2,2 x 2,2

Afd. 4.2

Bereikbaarheid en toegankelijkheidBereikbaarheid en toegankelijkheid

Woonfunctie nu maximaal 1 m boven maaiveld (was 20 mm) ◦ Te overbruggen met een hellingbaan (Nieuw!).

Hoogteverschil 20 mm vanaf afgewerkte vloer ◦ Men mag rekening houden met vloerbedekking,

was voorheen gelijkwaardigheid

◦ Vloerbedekking geen constructieonderdeel!

geen eisen brand- en rookgedrag!

Afd. 4.4

Bereikbaarheid en toegankelijkheidBereikbaarheid en toegankelijkheid

Afd. 4.4

Thermische isolatieThermische isolatie

Rc 3,50 m²K/W (was 2,5 m²K/W)

U 2,20 W/m²K (was 4,2 W/m²K)

Geldt voor alle gebouwfuncties, behalve overige gebruiksfuncties

Geldt tussen enerzijds VG, toilet- en badruimte en anderzijds: ◦ buiten

◦ kruipruimte

◦ functieruimte

Afd. 5.1

Thermische isolatieThermische isolatie

Praktijk ◦ Toepassing HR++-glas

◦ Let op bij dakkapellen, paneelconstructies, voorzetwanden, etc.

◦ Verbouw: rechtens verkregen niveau met een minimum van Rc = 1,3 m²K/W

Afd. 5.1

Energie Prestatie GebouwenEnergie Prestatie Gebouwen

Nieuwe norm NEN 7120 ◦ EnergiePrestatie Gebouwen - EPG

EPC woonwagen = 1,30

Gelijkwaardige oplossingen bij NEN 5128 opgenomen in NEN 7120

EMG (NVN 7125) ◦ mogelijkheid gebruik gebiedgebonden maatregelen, zoals stadsverwarming, windmolens, collectieve warmtepompen e.d.

Afd. 5.1

Waarom een nieuwe norm?Waarom een nieuwe norm?

Aansluiting bij Europese Normen

Integreren methoden nieuwbouw en bestaande bouw

Wildgroei kwaliteits- en gelijkwaardigheidsverklaringen voorkomen

Norm geschikt maken voor zeer energiezuinige gebouwen

Uitbreiden met nieuwe technieken

Fysisch betere (nauwkeurigere) norm

Afd. 5.1

NEN 7120 NEN 5128

Woningbouw nieuwbouw

Energielabel – ISSO 82 Woningbouw bestaand

Energielabel – ISSO 75 Utiliteitsbouw bestaand

NEN 2916 Utiliteitsbouw nieuwbouw

Wat wijzigt er?Wat wijzigt er?

Afd. 5.1

Wanneer?Wanneer?

1 januari 2012

EPC berekenen o.b.v. NEN 5128/NEN 2916

EPC berekenen met NEN 7120

1 januari 2013

1 juli 2012

Normontwikkeling

Kennismaking markt

Software ontwikkeling

Bestaande bouw?

Afd. 5.1

Ontwikkelingen bestaande bouwOntwikkelingen bestaande bouw

Ministerie BZK ontwikkelt “Nader Voorschrift = Bestaande Bouw” ◦ gebruiken bij NEN 7120

Energielabels voor nieuwbouw (o.b.v. EPC)

Tot aan de invoering: ◦ Berekening conform ISSO 82 (woningbouw) en ISSO 75 (utiliteitsbouw)

Van kracht bij recast EPBD: januari 2013(?)

Afd. 5.1

Energieconcept Energieconcept (hoek(hoek-- en tussenwoning)en tussenwoning)

Afd. 5.1

BasisuitgangspuntenBasisuitgangspunten

Bouwkundig

Rc begane grondvloer 3,5 m2k/W

Rc gevel 3,5 m2k/W

Rc hellend dak 4,0 m2k/W

Uraam 1,71 (Uframe 2,4 W/m2K - Uglas 1,2 W/m2K)

Udeur 2,00 W/m2K (geïsoleerd, beperkt type)

qv;10-waarde 0,625 dm3/s/m2 (kwaliteitsverklaring)

Afd. 5.1

BasisuitgangspuntenBasisuitgangspunten

Installatietechnisch

Verwarming / warmtapwater HR-107 combiketel met radiatoren (HT) Kwaliteitsverklaring hulpenergie

Opwekkingsrendement warmtapwater

82,5 %

Ventilatiesysteem C.3b Winddrukgestuurde toevoer, tijd-sturing op afvoer, zonder zonering

Rekenresultaat

Hoekwoning NEN 7120: EPC = 0,72

NEN 5128: EPC = 0,73

Afd. 5.1

Concept 1: op basis van EPG Concept 1: op basis van EPG -- Schil en zonSchil en zon

Woning EPC

Hoekwoning 0,60

Tussenwoning 0,55

Bouwkundig Installatietechnisch

Conform basis, aangevuld met:

Verbeterde warmteweerstanden (4-5 m2K/W)

Douche WTW (rendement 40%)

Verbeterd kozijn en glas (Uraam 1,46 W/m2K)

Zonneboiler (Acollector ≥ 2,5 m2, zuid, 45°, zonnekeur)

-Zonwering (oost- en zuidgevel)

Afd. 5.1

Concept 2: op basis van EPG Concept 2: op basis van EPG –– WTWWTW

Bouwkundig Installatietechnisch

Conform basis, aangevuld met:

Rc dak = 5,0 m2K/W Douche WTW (rendement 40%)

D.4b – tijdsturing met zonering, WTW 95%. Vermogen ventilator: 50W

Woning EPC

Hoekwoning 0,60

Tussenwoning 0,56

Afd. 5.1

MilieuprestatieMilieuprestatie

Milieuprestatie ◦ Kwantificering van de milieuprestatie van woonfuncties (geen woonwagens) en kantoorfuncties met GO > 100m²

◦ Geen prestatie-eis. Verdere voorschriften mogelijk via Regeling Bouwbesluit.

Afd. 5.2

InstallatiesInstallaties

Afd. 6.1 Verlichting (voorheen hfd. 2)

Afd. 6.2 Voorziening voor het afnemen en gebruik van energie (voorheen hfd. 2)

Afd. 6.3 Watervoorziening (voorheen hfd. 3)

Afd. 6.4 Afvoer huishoudelijk afvalwater en hemelwaterafvoer (voorheen hfd. 3)

Afd. 6.5 Tijdig vaststellen van brand (voorheen hfd. 2 en Gebruiksbesluit)

Afd. 6.6 Vluchten bij brand (voorheen hfd. 2 en Gebruiksbesluit)

Afd. 6.7 Bestrijden van brand (voorheen hfd. 2)

Afd. 6.8 Bereikbaarheid hulpverleningsdiensten (voorheen Gebruiksbesluit)

Afd. 6.9 Aanvullende regels tunnelveiligheid

Afd. 6.10 Bereikbaarheid van gebouwen voor gehandicapten

Afd. 6.11 Tegengaan van veel voorkomende criminaliteit

Afd. 6.12 Veilig onderhoud gebouwen

Geen paragraafverdeling nieuwbouw – bestaande bouw!

VerlichtingVerlichting

Verlichtingssterkte besloten ruimte met rookvrije vluchtroute min. 1 lux ◦ was 10 lux nieuwbouw / 1 lux bestaande bouw

Noodverlichting in een VR, indien sprake is van meer dan 75 personen

Eisen gelden ook voor bestaande bouw (let op overgangsbepalingen in hfd. 9!)

Eis tot oriëntatieverlichting in verduisterde ruimten voor > 50 personen (bijv. bioscoop)

Afd. 6.1

Veilig gebouwonderhoudVeilig gebouwonderhoud

“Een gebouw moet veilig onderhouden kunnen worden” ◦ zo nodig (gebouwgebonden) voorzieningen aanbrengen

◦ Verantwoordelijkheid van de aanvrager

Wat doet u er mee? ◦ Aanvrager dient “checklist gebouwonderhoud” in bij aanvraag omgevingsvergunning bouwen

◦ Nagaan of invulling overeenstemt met gebouw

◦ Geen oordeel over juistheid gekozen oplossing i.r.t. ARBO

Afd. 6.12

Veilig onderhoudVeilig onderhoud

2007: toezegging minister Vogelaar vanwege Europese richtlijn veilige arbeidsomstandigheden ◦ Wens: koppeling aan bouwvergunning

◦ Geen verzwaring van regeldruk en lasten

Functionele eis afdeling 6.12 ◦ Wanneer onderhoud niet veilig zonder gebouwgebonden

voorzieningen moeten gebouwgebonden voorzieningen worden toegepast.

Toetsingskader Veilig Onderhoud (zie www.rijksoverheid.nl)

Afd. 6.12

Toetsingskader veilig onderhoudToetsingskader veilig onderhoud

Het toetsingskader is het middel waarmee:

Aanvrager verantwoordelijkheid neemt dat wordt voldaan aan afdeling 6.12

Bevoegd gezag kan vaststellen of aanvrager aannemelijk heeft gemaakt dat wordt voldaan aan afd. 6.12 (=weigeringsgrond)

Actuele inlichtingen: www.veiligopdehoogte.nl

Afd. 6.12

Veilig onderhoudVeilig onderhoud

Afd. 6.12

Meer informatieMeer informatie

Informatiebrochures overheid (www.rijksoverheid.nl/bouwregelgeving)

Congres Bouwbesluit 2012 : 25 april 2012 (www.congresbouwbesluit.nl)

www.rijksoverheid.nl/bouwregelgeving ◦ Helpdesk bouwregelgeving

◦ Adviescommissie praktijktoepassing brandveiligheidsvoorschriften

h.vanegmond@geregeld.eu