Sterke vrouwen - Ellen Johnson-Sirleaf

2
Het Communiqué 1 “Er is meer vertegenwoordiging nodig van vrouwen, op alle domeinen”, zegt de Liberiaanse president Ellen Johnson-Sirleaf. Ze weet waarover ze spreekt. Ze is sinds één jaar president en heeft intussen vrouwen verschillende hoge posities toegekend: de ministeries van Financiën, Justitie, Handel én Jeugd & Sport. “Maar dat zijn stuk voor stuk posten verworven op basis van capaciteiten. Respect krijgen ze door hun manier van werken, door hun professionalisme. Voor de eerste keer in de geschiedenis van ons land is een vrouw zelfs hoofdinspecteur van de politie.” Wij dus, met notitieboekje en dictafoon, zinderende zenuwen en knikkende knieën, op de sofa bij Sirleaf. Arianne Van Roy Bart Van Bael Steven Vandenbergh E en knuffel geeft ze niet, een hand- druk en een warme glimlach wel. Protocol. En toch. Met die glinstering in haar ogen, een diepmenselijke blik en zelfzekere overtuiging neigt ze meer naar een doorsnee liefheb- bende oma dan naar een president. Innemend, maar met een zakelijke correctheid en economische invals- hoeken die je op de koffie bij bomma niét hoort. De eer van eerste vrouwelijke presi- dent van Afrika gaat naar haar. Ze heeft de macht – leiderschap noemt ze het zelf – over Liberia. Gelegen aan de westkust van Afrika, is Liberia Liberia het land van George Weah, de voet- balkoning van weleer. Een dik jaar geleden ging hij met haar de presi- dentsstrijd aan. Ze stond haar man- netje, en Weah kreeg een pijnlijke nederlaag aangesmeerd. Maar Liberia draagt nog meer, en daar springen minder Afrikanen een gat voor in de lucht, de naam van Charles Taylor. Gewezen president én warlord Taylor staat anno 200 terecht in Den Haag wegens elf aan- klachten voor oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid. Nadat hij in 200 de benen had ge- nomen richting Nigeria, nam Sirleaf het roer over. Rotsvast. En dat is ook nodig, want in een wereld gedomi- neerd door mannen wordt ze met argusogen gevolgd. “Als de eerste vrouwelijke president in Afrika lig ik onder de microscoop. Vergeet niet, mijn land is veertien jaar (van 1989 tot 2003, red.) in conflict geweest, dus het gaat niet over een normale maatschappij. Eerder over een over- gangsmaatschappij. We hebben war- lords, oorlogsinbreuken en rebellen gehad, een leger ontmanteld om een nieuw te kunnen oprichten. Ik neem risico’s om deze gefragmenteerde, ongedisciplineerde en van geweld doordrongen maatschappij om te buigen naar een ontwikkelingsagen- da. Het is een gigantische opdracht”, aldus de president. Johnson-Sirleaf staat voor strategie, laat dat duidelijk zijn. Als één van haar belangrijkste resultaten ziet ze het plaatsen van vrouwen op toppo- VROUWELIJKE LEIDERS ZIJN BETER President Ellen Johnson-Sirleaf gaat strategisch te werk © Arianne Van Roy

description

Interview met de Liberiaanse president Ellen Johnson-Sirleaf

Transcript of Sterke vrouwen - Ellen Johnson-Sirleaf

Het Communiqué1�

“Erismeervertegenwoordigingnodigvanvrouwen,opalledomeinen”,zegtdeLiberiaansepresidentEllenJohnson-Sirleaf.Zeweetwaaroverzespreekt.Ze is sinds één jaar president en heeft intussen vrouwen verschillendehogepositiestoegekend:deministeriesvanFinanciën,Justitie,HandelénJeugd & Sport. “Maar dat zijn stuk voor stuk posten verworven op basisvancapaciteiten.Respectkrijgenzedoorhunmaniervanwerken,doorhunprofessionalisme.Voordeeerstekeerindegeschiedenisvanonslandiseenvrouwzelfshoofdinspecteurvandepolitie.”Wijdus,metnotitieboekjeendictafoon,zinderendezenuwenenknikkendeknieën,opdesofabijSirleaf.

ArianneVanRoy

BartVanBael

StevenVandenbergh

Een knuffel geeft ze niet, een hand-druk en een warme glimlach wel.

Protocol. En toch. Met die glinstering in haar ogen, een diepmenselijke blik en zelfzekere overtuiging neigt ze meer naar een doorsnee liefheb-bende oma dan naar een president. Innemend, maar met een zakelijke correctheid en economische invals-hoeken die je op de koffie bij bomma niét hoort. De eer van eerste vrouwelijke presi-dent van Afrika gaat naar haar. Ze heeft de macht – leiderschap noemt ze het zelf – over Liberia. Gelegen aan de westkust van Afrika, is LiberiaLiberia het land van George Weah, de voet-balkoning van weleer. Een dik jaar geleden ging hij met haar de presi-dentsstrijd aan. Ze stond haar man-netje, en Weah kreeg een pijnlijke nederlaag aangesmeerd.Maar Liberia draagt nog meer, en daar springen minder Afrikanen een gat voor in de lucht, de naam van Charles Taylor. Gewezen president én warlord Taylor staat anno 200� terecht in Den Haag wegens elf aan-klachten voor oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid. Nadat hij in 200� de benen had ge-nomen richting Nigeria, nam Sirleaf het roer over. Rotsvast. En dat is ook nodig, want in een wereld gedomi-neerd door mannen wordt ze met argusogen gevolgd. “Als de eerste vrouwelijke president in Afrika lig ik onder de microscoop. Vergeet niet, mijn land is veertien jaar (van 1989 tot 2003, red.) in conflict geweest, dus het gaat niet over een normale maatschappij. Eerder over een over-gangsmaatschappij. We hebben war-lords, oorlogsinbreuken en rebellen gehad, een leger ontmanteld om een nieuw te kunnen oprichten. Ik neem risico’s om deze gefragmenteerde, ongedisciplineerde en van geweld doordrongen maatschappij om te buigen naar een ontwikkelingsagen-da. Het is een gigantische opdracht”, aldus de president.Johnson-Sirleaf staat voor strategie, laat dat duidelijk zijn. Als één van haar belangrijkste resultaten ziet ze het plaatsen van vrouwen op toppo-

vrouweLijke Leiders zijn BeterPresident Ellen Johnson-Sirleaf gaat strategisch te werk

© Arianne Van Roy

Sterke vrouwen 1�

sities: Financiën, Justitie, Handel én Jeugd & Sport. “Voor de eerste keer in de geschiedenis van ons land is een vrouw zelfs hoofdinspecteur van de politie. We hebben vijf personen in het Hooggerechtshof, waarvan voor het eerst twee vrouwen. Maar dat zijn posten verworven op basis van capaciteiten. Respect kregen ze door hun manier van werken, door hun professionalisme.” Liberiaanse mannen blijken vlot om te kunnen met vrouwen in kaderfuncties. “Ze

zijn bevrijd. (lacht warm) De mannen zijn bevrijd omdat ze aanvaarden dat al die vrouwen in hoge functies hun positie verdiend hebben. Als je kijkt naar de geschiedenis van Liberia zie je dat vrouwen altijd prominent aan-wezig geweest zijn. Dus voor Liberia is dit niet vreemd.”Maar het gaat verder dan dat. “We versterken onze Association of Wo-men Lawyers om thema’s zoals ver-krachting en huiselijk geweld aan te pakken. Ook beschermen we onze marktvrouwen, onze analfabete marktvrouwen, om er zeker van te zijn dat ze in betere omstandigheden werken, en dat diegenen die misbruik van hen maken, gestraft kunnen wor-den. Daarnaast richten we ons op onderwijs voor meisjes. Omdat we geloven dat de gelijkheid van kansen in het onderwijs één van de beste manieren is om gelijkheid te promo-ten in de maatschappij. Dus hebben we een omvangrijk programma van beurzen voor meisjes, om zeker te zijn dat ze naar school gaan.”Waar sommige leiders de vinger op de wonde leggen, lijkt Johnson-Sir-leaf er ook nog eens in te poken. Tijdens haar openingsspeech als president kaartte ze meteen het ta-boe over verkrachting aan. Maar cre-eerde dat ook een klimaat van veran-dering? “Ja, tot op zekere hoogte. We hebben nog altijd een verkrachtings-probleem in mijn land, daar bestaat geen twijfel over. De rapporten over verkrachting blijven binnenstromen, maar we hebben een sterke Associ-ation of Women Lawyers. Zij zorgden voor een wetgeving die verkrachting niet enkel als misdaad, maar ook als misdaad tegen de menselijkheid bestempelt, zoals de internationale regels het voorschrijven.” Die Associ-ation of Women Lawyers zorgt ervoor dat verkrachters in Liberia levens-

lang krijgen. “Dus, op het hoogste ni-veau zijn er mensen met overtuiging om de wetgeving aan te scherpen. We hopen dat dat een verschil zal maken.”Vrouwen aan de top, het is een feno-meen. Sterker, ze is de eerste die de lakens uitdeelt in een Afrikaans land. In theorie is dat een aangename pri-meur, in de praktijk beschik je best over een behoorlijke dosis testoste-ron. Tijdens de presidentscampagne speelden partijgenoten hier op in

met de slogan ‘Ellen, she’s our man!’. Toch voelt ze zich geen man in een wereld waar voornamelijk mannen het voor het zeggen hebben. “Zeker niet, maar ik voel dat ik mijn plaats verdiend heb in een mannenwereld. Ik handel als persoon. Als dat harde maatregelen vereist, en mensen dat beschouwen als teken van man-nelijkheid, geen probleem. En als ik beslissingen moet nemen die de veiligheid en het welzijn van vrouwen en kinderen betreffen, en die gezien worden als vrouwelijk, dan is dat ook goed. Dan ben ik maar vrouwelijk. Máár, ik neem beslissingen op basis van mijn overtuiging, de dingen waar ik in geloof, waarvan ik denk dat ze juist zijn. In het belang van het land, met het recht om de levenskwaliteit van mensen te verbeteren.”En zo dwingt Johnson-Sirleaf respect af. Niet alleen bij de Liberiaanse bevolking, maar ook bij andere Afri-kaanse leiders. “Het respect heeft mijn leven gemakkelijker gemaakt en de aanvaarding versneld. Vooral

omdat ik op het vlak van economie en financiën veel beslissingen heb genomen. Dus op professioneel vlak ben ik heel geloofwaardig. Ik heb ook internationaal gewerkt. Door die jobs, of het nu bij de Wereldbank of de Ver-enigde Naties was, heb ik de moge-lijkheid gehad met andere Afrikaan-se leiders te werken. Telkens functies verbonden aan ontwikkelingssamen-werking. Op die manier kennen ze (de andere Afrikaanse leiders, red.) het professionalisme, de verbonden-heid en integriteit die ik meeneem naar mijn huidige functie.”Is het dan een voordeel om vrouwe-lijke leider te zijn? “Om een leider op het hoogste niveau te zijn, moet je professioneel zijn. Ik ben tevens tech-nocraat. Maar ik ben ook een vrouw. En ik ben fier om vrouw te �ijn, omdat ik een extra dimensie aan mijn func-tie geef, en ik denk dat iedere vrou-welijke leider die extra dimensie van gevoeligheid overbrengt. Dus maakt

dat vrouwelijke leiders beter? Ik ge-loof van wel.”Johnson-Sirleaf is heel gevoelig voor de fierheid van vrouwen, de noden van een vrouw en van kinderen. “En ik denk ook dat vrouwen veel meer toegewijd zijn in om het even welke taak zij aannemen. Vrouwen zijn ook eerlijker. Eerlijk wat betreft de geloof-waardigheid en integriteit, en in de dingen die zij doen. Minder diploma-tisch, weet je. Geloofwaardiger in de

posities die zij innemen, waar zij vol-ledig achter staan. Vrouwen hebben de moed hebben om uit te komen voor hun toewijding.”De Iron Lady of Liberia, zoals ze door vriend en vijand bestempeld wordt, neemt geen blad voor de mond. Ze-ker niet wat vrouwenrechten betreft. (overtuigd) “We moeten er voor zor-gen dat de deelname van vrouwen op alle niveaus in de maatschappij is gewaarborgd. De Verenigde Naties hadden een vrouwelijke deelname van �0% in de parlementen voorop-gesteld. Wel, de meeste landen heb-ben dat niet gehaald. Bijvoorbeeld, in Afrika zijn er maar twee of drie lan-den die dat bereikt hebben: Rwanda, Mozambique en Zuid-Afrika. Dus één van de dingen die ik wil doen, is zien hoe we in alle landen voorwaardenin alle landen voorwaardenvoorwaarden kunnen creëren om meer vrouwen voor verkiesbare posities te laten meestrijden. Ook willen we meer vrouwen in internationale instellingen

zien. Voorname internationale instel-lingen, zoals die van de Verenigde Naties. Daar vind je weinig vrouwen op dit moment. We hebben dus meer vertegenwoordiging van vrouwen no-dig, op álle domeinen van de maat-schappij, lokaal en internationaal.”En dan weer die inpalmende glim-lach. Alsof ze wil zeggen: het komt al-lemaal van diep binnenin. Een vrouw met een boodschap in de suite van het Brusselse Conrad Hotel.

“Alsdeeerstevrouwelijkepre-sidentvanAfrikaligikonder

demicroscoop”

President Johnson-Sirleaf naast Paul Wolfowitz, voorzitter van de Wereldbank © Arianne Van Roy

“Eenextradimensievangevoeligheid.Maaktdatvrouwelijkeleidersbeter?Ikgeloofvanwel.”