Stedenbouwkundig- en beeldkwaliteitsplan Westflank Zuid

Stedenbouwkundig Plan en Beeldkwaliteit PlanWestflank Zuid; CU 2030 GROUP A, juni 2013 - versie definitief

Stedenbouwkundig Plan en Beeldkwaliteit Plan, Westflank Zuid juni 2013, versie definitief | GROUP A 3

Inhoudsopgave

1 Inleiding1.1 opgave en achtergrond1.2 status1.3 leeswijzer

2 Kaders 2.1 schakelen op verschillende schaalniveaus2.2 beleidsmatige kaders 2.3 raakvlakken: ontwikkelingen in de omgeving2.4 programmatische en functionele kaders

3 Stedenbouwkundig Plan3.1 de Westflank: ruimtelijke kwaliteit en samenhang3.2 openbare ruimte Westflank Zuid3.3 bouwmassa3.4 fietsenstalling & parkeergarage 3.5 fasering

4 Beeldkwaliteit Plan4.1 kaders en algemene kwaliteitscriteria Westflank4.2 het zuidelijke Forum4.3 het Knoopplein4.4 Croeselaan en Montageweg4.5 gebouwen aan het Forum & Knoopcomplex4.6 fietsenstalling & parkeergarage

5 Vervolg5.1 vervolg en vervolgopgaven

Samenvatting randvoorwaardenkaarten

Colofon

5689

1112141822

272834546874

818284889296104

109110

113

118


1 Inleiding

61.1 Opgave en achtergrond

3 IPvE/FO Stationsgebied Westzijde

luchtfoto Westflank gebied in huidige situatie

impressie Westflank uit het Masterplan

Het westelijke Stationsgebied van Utrecht maakt een enorme transfomatie door. Een vernieuwing die een positieve bijdrage zal leveren aan het functioneren van het grootste station van Nederland en daarmee de reizigerskwaliteit. En een vernieuwing die een impuls geeft aan het functioneren en de leefkwaliteit van de Utrechtse binnenstad. Deze vernieuwingsslag is een uitdagende en complexe opgave welke zich uitstrekt over vele jaren. De contouren liggen vast in het Masterplan uit 2004. Op basis van dit plan worden deelgebieden uitgewerkt en gerealiseerd. De eerste projecten krijgen vorm, zoals de OV Terminal, het Stadskantoor Utrecht en het Stationsplein West. Aan andere deelgebieden wordt nog gewerkt, waaronder Westflank Zuid.

De Gemeente, Rijksgebouwendienst en NS Stations hebben de handen ineengeslagen om te komen tot een integrale gebiedsontwikkeling van de Westflank Zuid. Het gebied omvat in hoofdlijnen de volgende onderdelen: de herontwikkeling van de bestaande Knoopkazerne tot een modern Rijkskantoor, de ontwikkeling van twee kantoorgebouwen aan de spoorzijde, de ontwikkeling van een gecombineerd kantoor-woongebouw langs de Croeselaan en de realisatie van een openbare fietsenstalling. De samenwerking van de drie partijen is vastgelegd in een overeenkomst welke op 17 mei 2013 is ondertekend.

In opdracht van, en in co-creatie met de drie samen-werkende partijen heeft GROUP A het voorliggende Stedenbouwkundig Plan en Beeldkwaliteit Plan gemaakt. Het doel hiervan is het vastleggen van de ruimtelijke randvoorwaarden en de beeldkwaliteit van de bebouwing en de buitenruimten van de Westflank Zuid.


luchtfoto met aanduiding projectgebied, periode 2011

81.2 Status

luchtfoto met zicht op Beatrixtheater, Knoopkazerne en Rabobank vanuit het noorden

Stedenbouwkundig PlanHet opstellen van dit Stedenbouwkundig Plan (hierna te noemen SP) in opdracht van de gemeente Utrecht, de Rijksgebouwendienst en NS Stations komt voort uit de samenwerkingsovereenkomsten die op 17 mei 2013 door partijen zijn gesloten. De gezamenlijke uitgangspunten voor de Westflank Zuid inclusief Knoopkazerne, waaronder de uitgangspuntenkaart, zijn onderdeel van deze samenwerkingsovereenkomsten. Alle partijen hebben ten behoeve van dit SP hun input vooraf geleverd en ook door middel van eigen specialisten en ingeschakelde adviseurs hun bijdrage tussentijds geleverd in de diverse overleggen. Dit SP wordt dus gezien als uitgebalanceerd product van de 3 partijen en krijgt als zodanig status, ook in de contractvorming. Alle eerdere (deel-)producten van partijen, ongeacht eventuele eerdere besluitvorming hierover, waaronder het Werkboek Randvoorwaarden hebben die status expliciet niet (meer). Dit geldt dus zowel voor de individuele inbreng van een partij als voor eerdere gezamenlijke studies. Op bestaande lopende contracten tussen partijen heeft dit SP geen invloed.

Beeldkwaliteit PlanEen beeldkwaliteitsplan is een document dat dient ter inspiratie en toetsing. Door het vastleggen van beeldkwaliteitscriteria wordt bereikt dat het ruimtelijk beeld vanuit n integrale visie ontstaat. Architecten, ontwerpers, bewoners en andere betrokkenen kunnen in het beeldkwaliteitplan lezen wat het beoogde ruimtelijk beeld is. Zowel de richtlijnen met betrekking tot de inrichting van de openbare ruimte als de architectuur worden vastgelegd. Het beeldkwaliteitplan is geen keurslijf. Er is ruimte voor interpretatie, maar afwijken van

het beschreven beeld moet gemotiveerd worden. Het beeldkwaliteitplan gaat in op de onderlinge relatie tussen stedenbouwkundig plan, bebouwing en de inrichting van de openbare ruimte. Daarnaast stelt het criteria vast voor de themas stedenbouw, architectuur, erf en openbare ruimte.

Het beeldkwaliteitplan is een onderdeel van dit SP, opgesteld in opdracht van de Rijksgebouwendienst, NS Stations en de gemeente Utrecht. Het beeldkwaliteitplan heeft tot doel de betrokken partijen een richtlijn te bieden en het nagestreefde architectonisch taalgebruik en beoogde stedenbouwkundig en landschappelijk ontwerp uit te dragen. Hierbij gaat het niet om het dirigeren en opleggen van vormentaal, maar om het sturen en inspireren tot creativiteit in de juiste richting. Het beeldkwaliteitplan is als zodanig ook de richtlijn voor het Atelier Stedenbouw en de Welstand bij de latere toetsing van de verder uitgewerkte plannen.


impressie Westflank Noord, uit Definitief Stedenbouwkundig Plan

1.3 Leeswijzer

luchtfoto met zicht op Knoopkazerne vanuit het zuiden

De opbouw van het onderliggende SP is als volgt:

Hoofdstuk 2 geeft een overzicht van de belangrijkste kaders voor de ontwikkeling van Westflank Zuid. Het gaat daarbij om zowel beleidsmatige, programmatische en omgeving kaders. De inhoud van het Werkboek Randvoorwaarden van 5 april opgesteld door de gemeente is opgenomen in dit hoofdstuk. Dit SP is het nieuwe vertrekpunt voor alle toekomstige ontwikkelingen binnen het plangebied.

Hoofdstuk 3 is de eigenlijke beschrijving van het Stedenbouwkundig Plan. Het vormt de uitkomsten uit het ontwerpend onderzoek dat is uitgevoerd in overleg en samenwerking met de opdrachtgevende partijen. In dit hoofdstuk zijn een drietal randvoorwaarde kaarten opgenomen. Deze kaarten vormen de verplichte regels waarbinnen de bebouwing kan worden ontwikkeld.

Hoofdstuk 4 schetst de beeldkwaliteit van zowel de openbare- en collectief private buitenruimte als ook die van de architectuur.

Hoofstuk 5 gaat in op de vervolgstappen in het proces.

Tot slot is een samenvatting van de drie randvoorwaardenkaarten opgenomen.

Ter ondersteuning van en naar aanleiding van de totstandkoming van dit SP zijn verschillende deelonderzoeken verricht of opgestart: ontwerponderzoek indeling parkeergarage

130603-P13195-bundel, 3 juni 2013 van MoederscheimMoonen Architects

loopstromenonderzoek Forum (lopend onderzoek)

windhinder onderzoek van TNO Adviezen ter verbetering van het lokale windklimaat 13-6-2013 (in de afrondende fase)

geluidsonderzoek conceptversie geluidsrapport 14 juni 2013- versie 0.1 van Movares Adviseurs & Ingenieurs

De resultaten van het ontwerponderzoek inpassing parkeergarage en het windhinderonderzoek zijn in dit SP verwerkt tot randvoorwaarden of aanbevelingen. De rapportages van elk van de bovenstaande onderzoeken zijn niet in dit document opgenomen.


2 Kaders

12

2.1 Schakelen op verschillende schaalniveaus

De ontwikkeling van de Westflank Zuid zal plaats vinden binnen het project CU2030, dat betrekking heeft op de ontwikkeling van het totale stationsgebied Utrecht. Dit betekent een onderlinge afstemming op de verschillende schaalniveaus: de Westflank, de omgeving en het gebied.

Op het eerste schaalniveau met het creren van marktconforme voorwaarden waardoor de toekomstige vastgoedontwikkeling van kantoren, wonen en parkeren voor autos en fietsen kan plaatsvinden en de samenhang met de in voorbereiding en ontwikkeling zijnde OV Terminal, busstation en Rabobrug. Het SP definieert de oplossingen voor openstaande vraagstukken in het gebied, waaronder het kunnen inpassen van grote volumes aan nieuw vastgoed en de verbindingen met de omgeving.

Op het tweede schaalniveau speelt de aansluiting met de directe omgeving. Zo wordt een verhoogde verbinding gerealiseerd (+ 7.80 meter boven straatniveau) tussen de Rabobrug via de OV Terminal naar de Westflank Noord. Toekomstige ontwikkelingen dienen hierbij aan te sluiten. Daarbij zullen straten rondom het ontwikkelingsgebied heringericht worden: de Mineurslaan om ruimte te creren voor de

toekomstige Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV)-baan en om te kunnen functioneren als toekomstige exclusieve expeditiestraat;

de Montageweg als onderdeel van de nieuwe Stadsas die over de Rabobrug beide zijden van het emplacement gaat verbinden voor fietsers en voetgangers;

de Croeselaan als toekomstig stedelijke boulevard, waartoe voor de hoofdingang van de Rabobank reeds een aanzet is gemaakt.

Het derde schaalniveau is de inpassing in het gebied. Hierbij dient afstemming plaats te vinden met andere plannen binnen het stationsgebied zoals bijvoorbeeld het eerder genoemde busstation, de Rabobrug en een toekomstige ontwikkeling van het Beatrixgebouw. Kortom, het SP voor de Westflank Zuid is ingebed in een veelheid van kaders zoals deze zijn vastgelegd in diverse overeenkomsten en beleidsdocumenten.

Dit hoofdstuk geeft een beknopte weergave van de belangrijkste kaders die bij de planvorming zijn gehanteerd. Het is uitdrukkelijk niet de bedoeling een complete samenvatting te geven van al het relevante beleid op de verschillende niveaus. Uitsluitend de meest relevante of nieuwe beleidskaders zijn in dit hoofdstuk in samengevatte vorm weergegeven.


zicht vanaf Mineurslaan op OV Terminal en SKU

14

2.2 Beleidsmatige kaders

MASTERPLAN / ADDENDUM

Raster

Voetgangers/fietsers

Fietsroute/Stadscorridor

Motorvoertuigen en openbaar vervoer

Spoor en perrons

Water

Brug, exacte lokatie nader te bepalen

Bouwvlekken inclusief private buitenruimte

Studiegebied

Voetgangersgebied

Openbaargebied, gedeeltelijk bebouwbaar, beschut

Voetgangersroute Centrumboulevard, toegankelijk voor publiek

Overige voetgangersroutes,toegankelijk voor publiek

Autoverbinding ondergronds

Verkeersverbinding indicatief

Het Stationsgebied weer leefbaar maken. Deze doelstelling komt terug in

de rasterkaart: publieke ruimtes zijn niet te groot en de bebouwing past bij

de schaal van het gebied. De rasterkaart is het nieuwe raamwerk van het

Stationsgebied, waarop de grenzen staan aangegeven tussen publiek en

privaat gebied.

Raster, het nieuwe raamwerk van het Stationsgebied

ADDENDUM / MASTERPLAN

N

ZW O

040177-01 binnenwerk 10-05-2005 13:51 Pagina 6

Masterplan Stationsgebied (addendum 2005) Structuurplan schalenkaart

Masterplan StationsgebiedOp 15 mei 2002 sprak de bevolking van Utrecht zich uit over de toekomst van het Stationsgebied. De Utrechters kozen voor Visie A: Stadshart verruimd. De uitwerking van deze visie vormt het Masterplan Stationsgebied, vastgesteld in 2003. De geactualiseerde versie van het Masterplan is vastgesteld in 2004. Dit document is de basis van de verdere planvorming. Over de Westflank Zuid staat in het geactualiseerde Masterplan dat NS Vastgoed hier (deels over en langszij het perron) vastgoed wil realiseren. Direct hiernaast gelegen is de ontwikkeling van de Rabobank. Bovendien heeft het Rijk (De Raad van Vastgoed) aangegeven de locatie van de Knoopkazerne te zien als een belangrijke strategische locatie voor haar huisvestingsbeleid (concentratie van rijksdiensten). Bij elkaar kansrijke ontwikkelingen die de mogelijkheid bieden de kwaliteit te verbeteren in lijn met de gedachte van de Rijksbouwmeester.

StructuurplanOp 14 december 2006 is het Structuurplan Sta-tionsgebied Utrecht vastgesteld. Dit document is de juridisch-planologische vertaling van het Masterplan voor het Stationsgebied uit 2004. Daarmee vormt het Structuurplan het kader voor toekomstige ruimtelijke ordeningsprocedures.

In het Structuurplan zijn de geaccordeerde plannen vastgelegd om de openbare ruimte duidelijk herkenbaar vorm te geven en in te richten, zodanig dat: overgangen tussen gebieden en hoogteniveaus

worden verbeterd; begrijpelijke situaties ontstaan; een betere verhouding ontstaat tussen vervoer

en verblijf; de kwaliteit van de publieke ruimte verbetert.

SchalenkaartMiddels de schalenkaart is bepaald wat de maximale bouwhoogte is in verschillende delen van het stationsgebied. In bepaalde gevallen worden aanvullende voorwaarden gesteld aan de maximale bouwhoogte.

Het plangebied valt gedeeltelijk in het gebied waar een XL-regime geldt, en deels in het L-regime. Beide regimes laten basishoogte van 45 meter toe, waarbij onder bepaalde voorwaarden tot 90 meter mag worden gebouwd. De voorwaarden hebben onder andere betrekking op de wijze waarop wordt omgegaan met de entrees en functiemenging.

In de in 2005 vastgestelde hoogbouwvisie zijn de voorwaarden verbonden aan het maximum van 90 meter bij schaal L komen te vervallen.


Croeselaan in IPvE / FO Openbare Ruimte Stationsgebied West

IPvE/FO Stationsgebied Westzijde 104

5

Deelgebied Croeselaan van plankaart FO Stationsgebied West

Referentiekader openbare ruimteMet het oog op het ontwerpen en inrichten van de openbare ruimte in het Stationsgebied dienen de begrippen verbinden, herstellen en betekenis geven nader te worden ingevuld en verbeeld. In het Referentiekader Openbare Ruimte (2005) zijn hiervoor de ambities uit het Masterplan vertaald in trefwoorden. Deze geven weer op welke kwaliteiten het ontwerp en de inrichting van de openbare ruimte zich primair richt.

Verbinden: de inrichting van de openbare ruimte is samenhangend.Herstellen: de inrichting van de openbare ruimte is verfijnd en robuust.Betekenis geven: de inrichting van de openbare ruimte is overwegend ingetogen en soms uitgesproken.

Op basis van deze trefwoorden zijn in het Referentiekader Openbare Ruimte beelden verzameld en korte toelichtingen opgesteld. Deze vormen samen de visie op de openbare ruimte in het Stationsgebied.

IPvE/FO Stationsgebied West Voor het Stationsgebied West is een integraal Programma van Eisen en een Functioneel Ontwerp (IPvE/FO) gemaakt voor de openbare ruimte in dit gebied. Ook de Knoopkazerne valt in dit gebied.

Het gebied ten zuiden van het Jaarbeursplein-gebied is bereikbaar vanuit de Croeselaan. Zij ontsluit de kantoren grenzend aan de Croeselaan (Knoopkazerne) en ontsluit de Kiss & Ride aan de kop Jaanbeurs en de parkeergarage onder het Jaarbeursplein. De entree van de expeditiestraat Mineurslaan is gekoppeld aan de Croeselaan.

In het IPvE/FO Stationsgebied West worden uitspraken gedaan over de inrichting van de Croeselaan. Het profiel wordt aan de oostzijde verbijzonderd door de esplanade, een brede natuurstenen voorzone voor de nieuwe en bestaande gebouwen langs de Croeselaan. Deze inrichting is al te zien ter hoogte van het bestuurscentrum van de Rabobank. De esplanade zal in deze vorm als n rechte lijn worden doorgetrokken voor de Knoopkazerne en Beatrixgebouw langs tot aan het Jaarbeursplein.

De kruisingen met de Croeselaan worden door de gemeente ontworpen (rode kaders in de kaart). Bij de ontwikkeling van de Knoopkazerne zal hierover overleg moeten plaatsvinden.

16

Aan de Croeselaan bevindt zich de ingang tot de Mineurslaan. Al het expeditieverkeer van de Mineurslaan zal van deze straat gebruik maken.

Voor een overzicht van de verkeerstromen rondom de Knoopkazerne wordt verwezen naar de kaarten over auto- en fietsbereikbaarheid op pagina 33 en 35.

ExpeditieLangs het Beatrixgebouw is in de huidige (tijdelijke) inrichting een opstelstrook voor vrachtwagens gereserveerd. In de definitieve inrichting zal deze gehandhaafd moeten worden. Deze strook is vergelijkbaar met een stoep. Het dek ligt iets hoger dan de rijbaan in de Mineurslaan.

Halverwege het Beatrixgebouw bevindt zich een vuilcontainer. Deze is via de gevel bereikbaar vanuit de Mineurslaan. Hierdoor is het noodzakelijk dat een vrachtwagen op deze plek kan insteken.

Rondom het Beatrixgebouw zijn meerdere nooduitgangen en brandweer opstelplaatsen gesitueerd. Aan de zijde van de Mineurslaan zijn daar laad- en loszones geprojecteerd. Het Beatrixgebouw moet voor deze locaties goede afspraken maken met hun expeditieverkeer om het geheel veilig te laten functioneren.

Het expeditieverkeer voor de Knoopkazerne is in het ontwikkelkader Mineurslaan voorzien aan het eind van de Mineurslaan Zuid. In de huidige planvorming van de ontwikkeling van de Knoopkazerne is op deze plek nu een fietsenstalling voorzien. Expeditie zal dus elders aan de Mineurslaan moeten plaatsvinden. Wanneer tot op de erfgrens wordt gebouwd, zal rekening moeten worden gehouden met ruimte voor bebording, lichtmasten e.d. aan de bebouwing.

Ontwikkelkader MineurslaanVoor het expeditieverkeer is een exclusieve expeditieroute (in n richting) door het Stationsgebied West opgenomen. Deze route begint ter hoogte van de aansluiting Mineurslaan op de Croeselaan tussen het Beatrixgebouw en de Knoopkazerne en sluit aan de andere zijde van het Stationsgebied West aan op de Jaarbeurspleinstraat. De Mineurslaan biedt ook toegang aan de expeditie- en parkeervoorzieningen van de Knoopkazerne.

Het Ontwikkelkader Mineurslaan is de basis voor verdere uitwerking van deze openbare ruimte en de omliggende vastgoedprojecten en geeft de technische randvoorwaarden weer. Het document is vastgesteld door de APS partners in maart 2012. Voor de Mineurslaan Noord (vanaf het Beatrixgebouw) is inmiddels een Definitief Ontwerp (DO). Het DO voor het gedeelte tussen de Knoopkazerne en het Beatrixgebouw zal in nauw overleg met de ontwikkelingen van de Knoopkazerne moeten worden gemaakt.

In principe is de Mineurslaan alleen toegankelijk voor expeditieverkeer en de HOV baan. Zij moet een passende kwaliteit krijgen. Gebruikers van het openbaar vervoer en bestuurders begeven zich namelijk wel degelijk door dit afgescheiden gebied. Het Forumniveau (op 10,30 m boven NAP) ligt als een gatenkaas op 7,80 m boven het maaiveld van de Mineurslaan. Afwerking van de wanden, zichtbare relaties met het Forumniveau, de afscherming voor publiek, daglichttoetreding en luchtkwaliteit dienen van een goede kwaliteit te zijn. Voor de ontwerpprincipes van het Forum wordt verwezen naar het (nog vast te stellen) Afstemmingskader Forum.

Volgens het Ontwikkelkader Mineurslaan bevindt zich in de eindsituatie aan het eind van de Mineurslaan Zuid een keerlus. Vrachtverkeer dat gexpedieerd heeft, zou hier kunnen keren en de Mineurslaan weer via de Croeselaan verlaten. Daarmee wordt de verkeersdruk op de Mineurslaan Noord verminderd. In de plannen voor de Knoopkazerne is op de plek van de keerlus echter de fietsenstalling voorzien. Wanneer deze plannen op deze manier zouden worden uitgewerkt, is de keerlus op deze plek dus niet mogelijk. Binnen het DO Mineurslaan Zuid wordt gezocht naar een andere oplossing. Over deze wijziging moet afstemming komen binnen de APS partners.

Constructie ForumMocht in de toekomst een gedeelte van dit deel Mineurslaan worden overbouwd dan dienen er nog constructies voor dit niveau in het voorgestelde profiel van de Mineurslaan te worden opgenomen.

AutoverkeerHet autoverkeer mag van deelgebied Mineurslaan Zuid gebruik maken om naar de parkeergarage en het parkeerterrein in het plangebied te rijden. Verkeer komende uit de garage en van het parkeerterrein zulllen deze weer verlaten via de Mineurslaan Zuid naar de Croeselaan. De slagbomen voor de parkeergarage liggen binnen het volume van de parkeergarage zodat een eventuele wachtrij zich op het terrein van het Knoopcomplex bevindt en dit wachtend verkeer niet het expeditieverkeer in de Mineurslaan ophoudt.

Voorbij de entree van de parkeervoorziening is een knip voor autoverkeer. Vanaf hier geldt een nieuw beheersregime en mag de auto niet verder rijden.

FietsverkeerVanuit verkeersveiligheid is het ongewenst om fietsverkeer toe te laten op de Mineurslaan; conflicten tussen langzaam verkeer en expedirend verkeer moeten worden vermeden. De Mineurslaan is dan ook niet toegankelijk voor fietsers. De entree van de te realiseren openbare fietsenstalling wordt aan de zijde van de Rabobrug gesitueerd.

FaseringDe definitieve inrichting van het deel van de Mineurslaan tussen Beatrixgebouw en Knoopkazerne, is mogelijk vanaf 2016. In het voorkeursscenario heeft vanaf eind 2012 tot eind 2013 de Mineurslaan hier een tijdelijk profiel, vanwege het gebruik in twee richtingen door bussen. Vanaf eind 2013 wordt in het voorkeursscenario een noordelijke ontsluiting van het tijdelijk busstation in gebruik genomen en kan op dit deel wellicht een enkele busbaan volstaan. Vanaf eind 2015 functioneert ook het HOV viaduct, waardoor vanaf 2016 op dit deel van de Mineurslaan geen bussen meer zullen rijden en een definitieve inrichting gerealiseerd kan worden. In principe lijkt een definitieve inrichting van dit deel van de Mineurslaan echter pas logisch n de herontwikkeling van de Knoopkazerne. De definiteve inrichting en ontwikkeling van de Knoopkazerne zullen op elkaar moeten worden afgestemd.


Mineurslaan ter hoogte van de Knoopkazerne (ontwikkelkader Mineurslaan, HKB (2011)

1 : 500

groningen

rotterdam

[email protected]

[email protected]

gemeente Utrecht9724 AH

3012 KD

Zuiderpark 21 fax 050 318 30 75

fax 010 436 69 89Westblaak 51

MineurslaanSchetsontwerpUtrecht

22 juni 2011tel 050 318 31 00

tel 010 436 62 60

Nooduitgang

Traforuimte

Brandweer opstelplaats

Toegang expeditie

ParkerenP

Alleen toegankelijk voor vrachtverkeer

Toegankelijk voor auto- en vrachtverkeer

k&r

k&r

k&r

k&rk&r

taxi

taxi

taxi

taxi

taxi

k&r

k&r

k&r

k&r

taxi

taxi

taxi

taxi

taxi

taxi

taxi

taxi

taxi

taxi

taxi

nieuwbouwsijpesteijnindicatief

vp 2,35+

LIFTLIFT LIFT1212 1211LIFT LIFT 1210LIFT

elek

tra

kast

kast

elek

tra

elek

tra

kast

kast

elek

tra

5,42 7 0,5

3,5

36,

5

1:20

1:150

expeditie

zone

ten

beho

eve

van

situe

ring

ingan

g pa

rkee

rgar

age

1:50

Laad

-/lo

sstro

ok

0,5

Verboden voor onbevoegden

keerlusautoverkeer

Nog te bestemmen ruimte, bijvoorbeeld voor expeditieruimte OV-Terminal

Calamiteitenverkeer Rabobank

NUNU

NUNU

20NU

NU

NU

NU

NU

900

toegang tot parkeerterrein

toegang tot expeditie

OPSTELPLAATSBRANDWEER

9.865 - P

f i e t s p o i n t

verdeelstation

-

entree

2,6

7,1

2,5

7,1

2,6

33,

5

34,

93

3,5

6,5

42

3,5

3,5

2,5

7,1

2,6

3,5

3

constructiezoneexpeditielift

2,5

stopzic

ht vana

f Mineu

rslaan

op de

tram

P

P

Gesuggereerde zone ten behoeve van toegang interne expeditie Knoopkazerne

A'

EE'

CC'

FF'

DD'

BB'

A

G G'

VRI Interne ruimtes gerelateerd aan het Beatrixgebouw

Opstelruimte expeditieverkeer

keerlusautoverkeer

keer

lusau

tove

rkee

r

Constructiezone


keerlusautoverkeer


keer

lusau

tove

rkee

r

in samenwerking met

Zichtlijn ten behoeve vanverkeersveiligheid

keerlusautoverkeer

Fietsparkeren

Hekwerk

Plangrens

Doorsnede

2,5

E

Nota Stallen en parkeren Utrecht werkt aan een aantrekkelijke, bereikbare en gezonde stad. Een belangrijk instrument hierbij is het beleid voor het stallen van fietsen en parkeren van autos in de stad. Het college zet dit instrument in om de leefbaarheid van de wijken te verbeteren en een kwaliteitsslag in de openbare ruimte te maken. Parkeermaatregelen dragen bij aan het goed bereikbaar houden van de vitale economische functies in de stad. Uitgangspunt hierbij is een financieel gezonde exploitatie van het parkeren in Utrecht. In het stationsgebied zal de komende jaren een groot aantal functies worden toegevoegd. Het gaat hierbij om kantoren, wonen, voorzieningen en natuurlijk de uitbreiding en vernieuwing van de OV Terminal. Bij een dergelijk knooppunt van nationale betekenis dient de auto -en fietsbereikbaarheid van het gebied ook gewaarborgd te blijven. Daarvoor is het tevens noodzakelijk dat voorzien wordt in voldoende parkeer- en stallingsplaatsen. In het plangebied zal voor de toe te voegen functies voorzien moeten worden in voldoende parkeerplaatsen. Een grote openbare fietsenstalling, ten behoeve van de reizigers van het Station, is onderdeel van het programma in het SP.

DuurzaamheidDe gemeente Utrecht heeft in haar milieubeleids-plan (MBP) op energiegebied een duidelijke ambitie vastgelegd. In het MBP en in het Programma Utrechtse Energie is opgenomen dat Utrecht in 2030 klimaatneutraal is. Ontwikkel -en herstructureringslocaties bieden kansen om een bijdrage te leveren aan de realisatie van deze ambitie. De inzet van maatregelen om de CO2-uitstoot vergaand te verminderen gaat in de volgorde: energiebehoefte verminderen, inzet van duurzame bronnen en, tenslotte, een zo efficint

Bereikbaarheid, Leefbaarheid, Veiligheid en Communicatie (BLVC)Bij de ontwikkeling van de Knoopkazerne moet een BLVC-plan worden opgesteld. Het doel van een BLVC-plan is het onderzoeken, beschrijven en in kaart brengen van de maatregelen die nodig zijn om een goede balans te creren tussen veilig efficint bouwen en het handhaven van de bereikbaarheid, leefbaarheid en veiligheid van de omgeving. Het BLVC-plan is een instrument gericht op het vroegtijdig informeren, meedenken, en adviseren van alle betrokken partijen, bij de ontwikkeling van de bouwplannen. Hiermee wordt getracht vanaf de aanvang van het project in een vroeg stadium rekening te houden met het bouwproces en het beheersen van de impact die het project kan hebben op de omgeving.

Actuele raadsmoties m.b.t. KnoopIn een raadsmotie ingediend op 10 januari 2008 (2008/M001) vraagt de gemeenteraad om de herontwikkeling van de Knoopkazerne en omgeving als voorbeeldproject te stellen voor CO2 reductie. Daarbij wordt gevraagd om te streven naar een zo hoog mogelijke CO2 reductie.In een raadsmotie ingediend op 10 januari 2008 (2008/M002) vraagt de gemeenteraad om bij de herontwikkeling van de Knoopkazerne en omgeving te zorgen voor een levendige openbare ruimte rondom de Knoopkazerne.Aanleiding voor de motie was een modellenstudie gebaseerd op een configuratie waarin sprake zou zijn van sloop-nieuwbouw. Daarbij zou een openbare pleinachtige ruimte ontstaan, gelegen aan het Forum en de Rabobrug. Doel van de motie is het verkrijgen van een levendige openbare ruimte rondom de Knoopkazerne.

mogelijke omzetting van primaire energie in warmte en kracht. Die klimaatambities betekenen een fors lagere energieprestatie. Onder duurzame ontwikkeling wordt een ontwikkeling verstaan die voorziet in de behoefte van de huidige generatie zonder daarmee voor de toekomstige generaties de mogelijkheid in gevaar te brengen om ook in hun behoeften te voorzien. Dit houdt in dat het streven is naar een evenwicht tussen de 3 Ps: People (sociale component), Planet (ecologie en milieu) en Profit (economie). Voor gebruikers levert duurzaamheid een hoog kwalitatieve leefomgeving door verhoging comfort, veiligheid en gezondheid. Het levert tevens kostenbesparing op n het is goed voor het milieu. De duurzaamheidsambities zijn onder andere beschreven in de Intentieverklaring Het Utrechtse Stationsgebied geeft duurzame energie en de Intentieverklaring bodem, WKO en biowasmachine (beide 13 mei 2009). Duurzaamheid is daarin, naast economie, bereikbaarheid en leefbaarheid, een doelstelling van het Utrechtse Stationsgebied geworden. Met deze algemene intentieverklaring is getekend voor een duurzame ontwikkeling van het Stationsgebied.

Agenda 22In Utrecht wordt sinds 2007 met Agenda 22gewerkt. Een methode om met belangen-behartigers samen beleid te maken. Beleid waarin rekening gehouden wordt met de belangen van mensen met een beperking. In Utrecht werkt het. Niet omdat het een tovermiddel is, maar omdat iedereen dezelfde visie deelt: burgers zijn gelijkwaardig en moeten gelijkwaardig mee kunnen doen en toegang hebben tot de samenleving. Bij (bouw-)planontwikkeling dient vroegtijdig rekening gehouden te worden met de belangen van mensen met een beperking.

18

2.3 Raakvlakken: ontwikkelingen in de omgeving

FietsenstallingIn het stationsgebied worden de komende jaren 22.000 inpandige, aantrekkelijke en sociaal veilige parkeerplaatsen voor fietsen gerealiseerd (notitie fietsparkeren Stationsgebied, 2 november 2010). Minimaal 3.500 van deze plaatsen dienen binnen de ontwikkeling van de Knoopkazerne te worden gesitueerd. Op dit moment is het nog niet duidelijk of deze stalling betaald of onbetaald zal worden. In 2014 start een een pilot waaruit meer duidelijkheid zal moeten komen over al dan niet betaalde stallingen in het stationsgebied.

De geschiktheid van de Knoop als stallingslocatie is in grote mate afhankelijk van de ontsluiting van deze stalling. Voor de gebruiker moet het mogelijk zijn om snel en eenvoudig op de perrons van de OV Terminal en busstation te kunnen komen. Vanuit de stalling zal een directe verbinding met het Forum moeten komen, waar vandaan de OV Terminal en het busstation zijn te bereiken. Deze verbinding zou gecombineerd kunnen worden met het stijgpunt in de fietsenstalling.

De ligging langs de Rabobrug is gunstig, en om goed te kunnen functioneren, zal de stalling direct vanaf de fietsroute bereikbaar moeten zijn. De entree zal dan ook aan de fietsroute die leidt naar de Raboburg moeten komen. De Mineurslaan wordt als expeditiestraat ingericht en is derhalve niet geschikt voor fietsers. Een entree van de stalling aan de Mineurslaan is dan ook uitgesloten.

Voor een uitgebreid overzicht van alle uitgangs-punten van de stalling wordt verwezen naar de memo uitgangspunten fietsenstalling terrein Knoopkazerne, dd.10-10-2012.

De huidige (tijdelijke) inrichting van de Mineurslaan Zuid, waarin ook de ontsluiting van het tijdelijke busstation is opgenomen, doorsnijdt voor een deel de plek waar de fietsenstalling is gepland (zie kaart). Zoals het er nu naar uitziet, zal het definitieve busstation eind 2015 gaan functioneren en zal de tijdelijke ontsluiting van het busstation via dit gedeelte van de Mineurslaan vanaf dat moment niet meer nodig zijn. De bouw van de fietsenstalling zal derhalve pas kunnen plaatsvinden vanaf het moment dat deze tijdelijke ontsluiting vervalt.

Busstation ( in ontwikkeling)Achter de Knoopkavel ligt het tijdelijke busstation. Dit zal in deze hoedanigheid functioneren tot eind 2015, daarna zal het definitieve busstation worden gerealiseerd.

Voor dit definitieve busstation is een Verzoek tot Wijziging (tekening dd 20 maart 2012) ingediend. Daarin is op de kavel van de Knoopkazerne een zwenkkom ingetekend. Op dit moment worden de financile en constructieve consequenties van de zwenkkom voor de beoogde kantoorontwikkeling van Westflank Zuid en voor de fietsenstalling onderzocht. Vooralsnog wordt bij de uitwerking van de plannen voor de Knoopkazerne rekening gehouden met een zwenkkom. Dit vereist wel overeenstemming over de financile consequenties voor beide ontwikkelingen en het ondervangen van de gevolgen daarvan.

Eventuele schrikstroken e.d. ten behoeve van het busstation worden binnen het plangebied van het busstation gerealiseerd. Deze hebben dus geen invloed op het plangebied van de Knoopkazerne.

Forum Het Forum is een verhoogd maaiveld (+1 niveau) dat een adres biedt aan de vastgoedontwikkelingen rondom de Mineurslaan. Het Forumniveau ligt op 10.30 meter + NAP. Er is gekozen voor een scheiding in hoogtes tussen een parkeer- en expeditiegedeelte (de Mineurslaan) en een voetgangersgedeelte (het Forum). Het Forum sluit zowel in noordwestelijke als zuidoostelijke richting aan op het Stationsplein West.

Bij de ontwikkeling van de Knoopkazerne wordt een deel van het Forum aangelegd, van Stationsplein West tot aan de entree van de Rabobank. Het dak van de door de gemeente te realiseren fietsenstalling zal op forumniveau komen liggen.

Rabobrug Aan de zuidzijde van de Knoopkazerne wordt de Rabobrug gerealiseerd. Dit is een langzaamver-keersverbinding over het spoorwegemplacement. Het wordt een belangrijke oost-west verbinding voor fietsers en voetgangers naar het stadscentrum aan de oostzijde van het spoor en vice versa. De route naar de Rabobrug zal worden aangesloten op de Croeselaan.

Bij de ontwikkeling van de Knoopkazerne wordt een gedeelte van het Forum gerealiseerd, waarop de Rabobrug zal worden aangesloten. Op Forumniveau zal er een goede directe verbinding voor voetgangers met de Rabobrug moeten komen.

Kolommen ter ondersteuning van eventuele over-kragende bebouwing moeten buiten de directe looplijn komen.

Definitief Stedenbouwkundig Plan Westflank Noord (vastgesteld)Mede ten behoeve van openstaande vraagstukken rond het in aanbouw zijnde Stadskantoor en om realisatie van contractueel overeengekomen programma mogelijk te maken heeft NS Station een stedenbouwkundig plan opgesteld voor dit plangebied. Dit plan is in samenspraak met de gemeente tot stand gekomen en inmiddels goedgekeurd door het gemeentebestuur.

Stedenbouwkundig Plan Van Sijpesteijnkwartier (in ontwikkeling)Onder andere ten behoeve van de herontwikkeling van het bestaande kantoorgebouw Sijpesteijn tot WTC, de ontwikkeling van het Jaarbeurspleingebouw en de aanleg van het nieuwe Jaarbeursplein met ondergrondse parkeergarage heeft de gemeente het initiatief genomen tot het opstellen van een stedenbouwkundig plan om de onderlinge samenhang van de planonderdelen te waarborgen alsmede de samenhang met de omgeving. Na vaststelling van het plan zal dit de basis kunnen zijn voor het op te stellen bestemmingsplan.

Afstemmingskader Stadsas (in ontwikkeling) Door de Rabobrug gaat de westzijde van het spooremplacement verbonden worden met de oostzijde. Deze verbinding strekt echter verder dan alleen de brug zelf en toe- en afleidende routes. Deze routes moeten in samenhang met elkaar en met de Rabobrug worden ingericht. Onderdeel van deze route is zeker ook de Montageweg en dit is dan ook van invloed op de ontwikkeling Westflank Zuid. De gemeente neemt het initiatief om hier een afstemmingskader voor op te gaan stellen.


sgebied Westzijde sgebied Westzijde

Croeselaan

Amrath Hotel

TNT gebouwHojelcomplex

Casino

KnoopkazerneBeatrix-gebouw

OV- Terminal

Stadskantoor

Leeuwensteijn

Rabobank

Rabo

brug

Jaarbeursplein

Knoo

pstr

aat

Bebouwing Croeselaan

Min

eurs

laan

BebouwingJaarbeursplein

Gra

adt v

an

Rogg

enw

eg

verle

ngde

Gra

adt

van

Rog

genw

eg

StationspleinWest

Forum NoordForum Zuid

Leid

sche

Rijn

Lombokplein

Parkplaza-blok

Hagelbuurt

Daa

lset

unne

l

Leid

seve

ertu

nnel

Kana

alst

raat

eweg

Kantoren Mineurslaan Zuid

Bebouwing Mineurslaan Noord

BlokNH-Hotel

Jaarbeurspleinstraat

Verlengde Damstraat

DamstraatVa

n Si

jpes

teijn

kade

Van

Sijp

este

ijntu

nnel

SmakkelaarsveldStationsplein Oost

Sijpesteijn

Bebo

uwin

g Le

idsc

hepo

ort

Spooremplacement

Spooremplacement

Leid

seka

deLe

idse

weg

Kanonstraat

BlokLeidsekade

Centrumboulevard

Jaarbeursterrein Megabioscoop

Jaarbeurs

Busstation

Leidschepoortstraat

N

namen en voornaamste gebouwen

stati

OV- Terminal

LeeuwensteijnL n

Leid

sche

Rijn

L

S

dskantoStadds oor

Jaarbeursp

ngrspleinppsprs

gggCentrum

Jaarbe

KnoopkazernBebouwJaarbeu

Beatrix-gebouw

g Mineurslawing Mineurslaan Bebouw g MineurslawNoord

Van

Sijp

este

ijn

1

2

3

45

6

7

8

10

11

13

14912

14

kaart met projecten die van invloed zijn op de planvorming van Westflank Zuid

1. ontwerp busstation / zwenkkom2. realisatie Rabobrug3. inrichting Montageweg (afstemmingskader Stadsas)4. bestaande Knoopkazerne5. inrichting Croeselaan (IPvE/FO)6. inrichting Mineurslaan Zuid7. bouw OV Terminal8. bouw Stadskantoor Utrecht (SKU)9. realisatie Stationsplein West10. ontwerp Jaarbeursplein (SP van Sijpesteijnkwartier)11. ontwikkeling Jaarbeurspleingebouw (SP van Sijpesteijnkwartier)12. ontwikkeling WTC (SP van Sijpesteijnkwartier)13. ontwikkeling Westflank Noord (DSP)14. toekomstig HOV trac

Afstemmingskader Forum (in ontwikkeling)Langs, boven en in het verlengde van de Mineurslaan wordt in diverse plannen een verhoogd maaiveld gerealiseerd als onderdeel van een logische verbinding tussen de Rabobrug aan de zuidzijde en de wijk Lombok aan de noordzijde. In het Ontwikkelkader Mineurslaan zijn randvoorwaarden benoemd waarbinnen constructies ten behoeve van dit Forum kunnen worden gerealiseerd. Aangezien het Forum een verbindend element moet gaan worden, moet het Forum zelf ook herkenbaarheid en leesbaarheid uitstralen om deze verbinding te benadrukken. De gemeente stelt hiervoor een afstemmingskader op.

20 Uitgangspuntenkaarten behorende bij de samenwerkingsovereenkomsten 17 mei 2013

Fase I

Fasering + parkerenMaatvoering

Fase II Fase III

65 m 6 m

16.50m

16.50 m

min. 10 m

7 m

16.50 m

16.50 m

De kavelafmetingen zijn bepaald door de maatsystematiek van het parkeren. Het stramien is uitgezet vanuit een referentiepunt. Dit punt is het snijpunt van grens busstation en rand rabobrug.

grens busstation Forum Forum

50 afgezonderde parkeerplaatsen Rgd parkeren Rgd fase I

permanente verbinding

parkeren Rgd + NS fase II parkeren Rgd + NS fase II + IIIpermanente fietsenstalling (gerealiseerd in fase I) permanente fietsenstalling (gerealiseerd in fase I)

tijdelijke verbinding

permanente fietsenstalling (gerealiseerd in fase I)bouwterrein fase II

permanente fietsenstalling (gerealiseerd in fase I)projectgrenzen SPVEextra bouwzone fase III

referentiepunt maatvoering

- totaal aantal parkeerplaatsen = 180- 130 plaatsen op maaiveld- 50 plaatsen onder de uitbreiding Rgd- permanente fietsenstalling van 3500 fietsen, incl. Forum- tijdelijke verbinding vanaf Rabobrug naar Forum- tijdelijke verbinding vanaf Forum naar volume Rgd- permanente verbinding (=Forum) entree station tot dak fietsenstalling

- nieuwe parkeergarage fase II met 330 plaatsen- Rgd neemt 170 plaatsen af in deze garage- 160 plaatsen NS- 50 plaatsen onder uitbreiding Rgd- permanent Forum- bouwterrein tbv fase II gelegen op kavel Rgd, tussen Knoop en Rabobank

- woon/kantoor ontwikkeling Rgd hoek Croeselaan - parkeerbehoefte nieuwe ontwikkeling = 130 plaatsen- garages voorzien in totale parkeerbehoefte =170 + 160 + 130 = 460 parkeerplaatsen

Dit Stedenbouwkundig Plan Westflank Zuid (in ontwikkeling)De samenwerking tussen de Rijksgebouwendienst, de gemeente Utrecht en NS Stations, verankerd in de op 17 mei 2013 getekende samenwerkingsovereenkomsten, moet leiden tot de (her-)ontwikkeling van de Knoopkazerne en omliggend gebied tot passend onderdeel van het in Masterplan en Structuurplan beoogde hoogstedelijke en kwalitatief hoogwaardige vernieuwde Stationsgebied. Bepalend in de afspraken tussen partijen is de Uitgangspuntenkaart, onderdeel van de samenwerkingsovereenkomsten, als leidraad bij de uitwerking van dit SP.


Rijksgebouwendienst 10.044 m2

1. Nieuwe eigendomsgrenzen

1

2

NS Vastgoed 4.155 m2

Gemeente Utrecht 1) 1.080 m2 2) 769 m2

Rabobank

eigendomsgrenzen

0 10 20 50m

fase I (renovatie en uitbreiding Knoop) ca. 30.000 m2 bvo

3. Projectgrenzen SPVEzoekgebieden

fase II (ontwikkeling NS-statios) max. 40.000 m2 bvo

fase III (ontwikkeling Rgd) max. 15.000 m2 bvo kantoor

+ ca. 7.000 m2 bvo woningen

fase IV (ontwikkeling NS) max. 20.000 m2 bvo

zone forum

etsenstalling fase I

projectgrens SPVE

referentiepunt maatvoering

0 10 20 50m

uitgangspuntenkaart samenwerkingsovereenkomst 17 mei 2013; nieuwe eigendomsgrenzen uitgangspuntenkaart samenwerkingsovereenkomst 17 mei 2013; projectgrenzen voor SPvE

22

2.4 Programmatische en functionele kaders:

Het totale programma voor de Westflank Zuid bestaat uit maximaal 92.000 m2 vloeroppervlak (exclusief parkeren) opgebouwd uit maximaal 85.000 m2 kantoren en minimaal 7.000 m2 wonen met bijbehorend parkeren. Het planologisch uitgangspunt voor de programmatische kaders binnen de Westflank Zuid is in lijn met het programma, zoals eerder vastgelegd in het Masterplan Stationsgebied 2004 en het Structuurplan Stationsgebied 2006.

AmbitieHet toekomstige vastgoedprogramma in de Westflank Zuid zal bijdragen aan de ambitie CU2030 van de stad Utrecht door middel van nieuwe inrichting, intensivering van de ruimte en menging van woon- en werkfuncties. Deze functiemenging heeft tot doel de leefbaarheid en aantrekkelijkheid van het stationsgebied te vergroten. Intensivering en dubbel grondgebruik zijn daarbij noodzakelijk vanwege de schaarste aan ruimte. Dubbel grondgebruik vraagt veel medewerking en flexibiliteit van de verschillende partijen, zeker bij uiteenlopende momenten van realisatie en ingebruikname.De in CU2030 geplande kantorentoevoeging vindt grotendeels plaats aan de westzijde van het station. De nieuwe kantoren komen echter niet in een mono-functioneel gebied terecht, maar vormen samen met de OV Terminal en toevoeging van woningbouw een integraal onderdeel van het centrumgebied, met daarbij bijzondere aandacht voor de inrichting voor de kwaliteit van de (openbare) ruimten.

Kantoorlocatie van nationale allureCU2030 beoogt een kantoorlocatie van nationale allure. Het stationsgebied beschikt over alle

positieve eigenschappen om n van de beste vestigingsplekken van Nederland te worden: de aanwezigheid van een moderne OV Terminal, de nabijheid van de historische binnenstad met hotels, winkels en uitgaansgelegenheden op steenworp afstand en de directe aanwezigheid van de Jaarbeurs. De kantoren in het stationsgebied bedienen vooral veel kleine tot middelgrote gebruikers (


(indicatief)

ontsluiting tbv parkeergarages kantoren

hoofdontsluitingsroute (Croeselaan)

ontsluiting exclusief voor expeditieverkeer

zone voor expeditie ontwikkelingen Knoopkazerne

Autobereikbaarheid en parkeren

0 10 50 m

minimaal 3.500 plaatsen

ontsluiting etsenstalling Knoopkazerne (indicatief )

etsverbinding

voetgangersverbinding Rabobrug

zoekgebied etsenstalling

Langzaam verkeersroutes en etsenstalling

0 10 50 m

autobereikbaarheid en parkeren, Werkboek Randvoorwaarden De Knoopkazerne langzaam verkeersroutes en fietsenstalling, Werkboek Randvoorwaarden De Knoopkazerne

24

Toegankelijkheid mensen met een beperkingDe Westflank Zuid wordt een moderne gebouwen gebiedsontwikkeling waarbij vroegtijdig in het ontwerpproces rekening gehouden wordt met de bereikbaarheid van de functies en gebieden. Ook voor personen met minder of geen zicht of die afhankelijk zijn van een rolstoel. Ook de belangenorganisaties voor mensen met een be-perking worden daarbij betrokken, zodat gewerkt wordt volgens Agenda 22. POS zal dit overleg ondersteunen en organiseren. De verschillende ontwerpen worden met elkaar afgestemd, zodat gewenste voorzieningen consistent door de verschillende projectgebieden worden toegepast.

Aan de Croeselaan (tbv Fase 1) en de Montageweg (tbv Fase 3) zullen op maaiveld entrees voor de aanliggende gebouwen gemaakt worden, die vanaf het openbaar gebied eenvoudig bereikbaar zijn voor personen met een beperking. Over de Montageweg loopt een primaire publieke hoofdroute, een zogenaamde Stadsas, die door middel van de Rabobrug beide zijden van het spooremplacement met elkaar verbindt. De Rabobrug wordt ook voorzien van liften om de hoogteverschillen te beslechten.

De Rabobrug wordt vervolgens aan de Westzijde op hoogte verbonden met de OV Terminal, Stationsplein West en de Westflank Noord door middel van een op hoogte gelegen secundaire, publieke, verbindingsroute. Aan deze route hebben de kantoren aan het busstationzijde hun entree (Fase 2). Deze route wordt ingericht conform de richtlijnen voor het openbaar gebied. Het hoogteverschil met het maaiveld kan worden overbrugd met behulp van de voorzieningen aan weerzijden van dit deel van het

Kabels en LeidingenHet verdient de voorkeur om bij herontwikkeling van de Knoopkazerne voor zover mogelijk aan te sluiten op bestaande tracs van kabels en leidingen. Stadsverwarming en glasvezel liggen in de Croeselaan. Aansluiten voor water, electra, telecom en eventueel gas zou in de Mineurslaan moeten gebeuren.

In de Mineurslaan is recent een nieuwe gasleiding gelegd, welke praktisch tegen de huidige keermuur van het water rondom de Knoopkazerne is gelegen. Bij herontwikkeling is het dan ook uitgesloten om buiten deze bestaande keermuur te bouwen, ook wanneer het gaat om (tijdelijke) constructies zoals damwanden. Daarvoor is simpelweg geen ruimte.

MiddenspanningsruimteOp de achterzijde van de plot is momenteel een middenspanningsruimte gelegen. Indien deze ruimte wordt verwijderd, zal deze een nieuwe plek moeten krijgen in de ontwikkkelingen rondom de Knoopkazerne. Daarbij geldt dat de middenspanningsruimte in verband met onderhoudswerkzaamheden bereikbaar moet zijn voor een bestelwagen met aanhangwagen.

Of de capaciteit van deze ruimte voldoende is wanneer extra m2 vloeroppervlak worden toegevoegd zal bij uitwerking nader moeten worden onderzocht in samenwerking met Stedin. Indien uitbreiding nodig is, kan mogelijk worden aangesloten op een nieuw te realiseren koppelstation ter hoogte van het Beatrixgebouw.

Forum bij de Rabobrug en het Stationsplein West. Vanaf het Forum en de Croeselaan heeft men toegang tot het dak van de parkeergarage, waardoor een informele, tertiare route ontstaat over privaat terrein. Ook bij de inrichting van dit semi-openbare gebied wordt rekening gehouden met mensen met een beperking. Alle gebouwen staan door middel van liften in directe verbinding met de ondergelegen parkeergarage(s). De hoogteverschillen in de openbare ruimten kunnen door openbare liften worden beslecht. Eveneens kunnen door liften in de gebouwen de verschillende niveaus in het semi-openbaar gebied worden bereikt. Deze voorzieningen in de gebouwen zijn echter niet altijd voor iedereen toegankelijk en staan vooral ten dienst aan de eigen gebruikers van het gebouw.

Dempen KruisvaartTeneinde ontwikkeling op de plot van de Knoopkazerne mogelijk te maken, zal de Kruisvaart worden gedempt. Voor het dempen van de Kruisvaart wordt momenteel een ontwerp gemaakt van de waterhuishouding rondom de Knoopkazerne. Deze wordt ook input voor de aan te vragen watervergunning. Een en ander zal in de komende periode worden uitgewerkt.

Vooralsnog is het uitgangspunt dat de Kruisvaart met een persleiding (rond 300 mm) wordt doorgekoppeld in combinatie met een pomp. Het wordt niet uitgesloten dat ook andere opties mogelijk zijn, zoals een riool met grotere capaciteit onder het busstation. Voorwaarde is dat de gekozen oplossing de bluswatervoorziening niet beperkt.

WKOIndien in de omgeving overcapaciteit is bij bestaande warmte-koude-opslag (WKO)-installaties, kan daarop worden aangetakt. Daarvoor zal een overeenkomst moeten worden gesloten met de eigenaar van de betreffende installatie. Er is in de omgeving nauwelijks ruimte voor uitbreiding met betrekking tot WKO-installaties.


Kabels en leidingen (situatie 15-04-2010)

0 10 50 m

kabels en leidingen, Werkboek Randvoorwaarden De Knoopkazerne de Kruisvaart, gezien langs de Montageweg


3 StedenbouwkundigPlan

28

3.1 De Westflank: ruimtelijke kwaliteit en samenhang

De gemeentelijke stedenbouwkundige visie voor het hele stationsgebied, zoals verwoord in het Masterplan, heeft drie kernopgaven in haar ambitie omschreven. Deze zijn Verbinden, Herstellen en Betekenis geven. Deze ambities vormen de basis voor een aantal ruimtelijke ingrepen die bepalend zijn voor de toekomst van het gebied. Met het verwezenlijken hiervan streeft de gemeente een aantal belangrijke doelen na, waaronder het versterken van de centrumfunctie, het verhogen van de leefbaarheid en veiligheid, het vergroten van toegankelijkheid en bereikbaarheid, maar vooral ook het versterken van haar positie als Railport van Nederland.


bronnen en bestemmingen

functies aan het Forum

UTRECHT CSTrein

BUSSTATION

Binnenstad

Jaarbeurs

TRAMHALTE

kantoren vergadercentrumamusement wonen entree fietsenstalling OVT

bron: station, HOV-halte, fietsenstalling fietsstromenloopstromen station loopstromen HOV

Er zijn reeds diverse projecten in het stationsgebied in ontwikkeling of in aanbouw. Dit Stedenbouwkundig Plan (SP) streeft naar een samenhang en verbinding tussen deze projecten. De Knoopkazerne en het Knoopcomplex kan om die reden niet als een op zichzelfstaand project gezien worden, maar in de context van het westelijke stationsgebied. De toekomstige invulling van het plangebied is van groot belang voor de ruimtelijke kwaliteit van het gehele westelijke deel, en met name het zuidwestelijke deel, van het stationsgebied. Het plangebied zal vanaf nu aangeduid worden als Westflank Zuid.

Stedelijke dichtheid van de WestflankDe gehele Westflank vormt de schakel tussen Railport van Nederland en het westelijk gelegen Lombok, het Sijpesteijnkwartier, het jaarbeursterrein en de Dichterswijk. Het gebied kent een zeer hoge dichtheid door het omvangrijke programma en de stapeling van functies. De vele bronnen en bestemmingen in de Westflank zorgen voor grote voetgangersstromen. Om de gewenste toegankelijkheid en bereikbaarheid te kunnen realiseren is een heldere en herkenbare verbindingenstructuur noodzakelijk. Dit wordt bereikt door duidelijk onderscheid te maken in de functionaliteit en identiteit van de openbare ruimten.

30

Verbinden: stedelijk netwerk met primaire, secundaire en tertiare verbindingen

Croeselaan

Mon

tage

weg

Mine

ursla

an Zu

id

Jaarbeursplein

Stationsplein West


verschillende karakteristieke plekken op het Forum

toegankelijkheid en beheer van het Forum

een plek voor:

doorstroming

doorstroming & orintatie

verblijf

(collectief) privaat terrein openbaar gebied

Verbinden Het SP zal de primaire langzaamverkeersverbind-ingen in en om het plangebied zoveel mogelijk versterken. Voor het begrip en het optimaal functioneren van het stedelijk weefsel zijn deze primaire routes erg belangrijk. De oost-westroute via de Rabobrug over de sporen is een primaire verbinding van en naar de Utrechtse binnenstad en behoeft een functionaliteit en identiteit die past bij het verwerken van grote stromen voetgangers en fietsers. Deze route verbindt tevens het maaiveld met het hoger gelegen Forum, op het niveau van de OV Terminal. De route over het Forum tussen de Rabobrug en de OV Terminal is van secundaire aard. Deze route is meer gericht op ontsluiting en onderlinge verbinding van de terminal en andere aanliggende functies. Ook deze route is optimaal toegankelijk en ingericht op grote gebruikersstromen. Naast de primaire en secundaire routes zijn er de tertiaire verbindingen die de mogelijkheid bieden tot alternatieve routes door de stad, met kansen voor het creeren van een aantrekkelijke verblijfskwaliteit.

Karakteristiek van de stedelijke ruimte Het Forum is het verhoogde maaiveld dat aansluit bij de passage over de sporen in de OV Terminal. Het ligt 7,80 meter hoger dan het omringende maaiveld. Op verschillende plekken sluit het Forum aan op het maaiveld met trappen, roltrappen en liften. Naast de OV Terminal is een groot aantal gebouwen binnen de Westflank ontsloten vanaf het Forum. Een goede ruimtelijke kwaliteit en toegankelijkheid van verschillende plekken op het Forum zorgen voor comfortabel en aantrekkelijk gebruik. Op die manier wordt het Forum een wezenlijk onderdeel van het stedelijke netwerk van openbare ruimten. Er wordt onderscheid gemaakt in plekken met continue passantenstromen die te allen tijde openbaar

toegankelijk moeten zijn en plekken die meer gericht zijn op ontsluiting en verblijf, zoals de bewonershof in de Westflank Noord en het Knoopplein in Westflank Zuid. Het Knoopplein krijgt een (collectief) privaat karakter. Als privaat terrein kan het Knoopplein s nachts worden afgesloten, waardoor er minder noodzaak is tot hufterproof inrichten. Het inrichtingsniveau is hoog en een specifiek karakter wordt op deze manier mogelijk.

32

aanzicht op de Westflank vanuit de zijde van de binnenstad

vogelvluchtperspectief met links Westflank Zuid en rechts Westflank Noord

Stedenbouwkundig ensemble In het plangebied staat de oude Knoopkazerne met een zeer karakteristiek voorkomen. In de toekomst zal de Knoopkazerne worden uitgebreid en onderdak verschaffen aan een overheidsdienst en een groot vergadercentrum. Van het huidige gebouw zullen in ieder geval de hoogbouw en middelhoogbouw worden behouden en gerenoveerd. Naast de uitbreiding van de Knoopkazerne zijn er twee kantoorgebouwen, een parkeergarage, een fietsenstalling en een gemengd gebouw met kantoren en wonen op de lokatie gepland.

Op dit moment is, aan de rand van het plangebied, de bouw van het nieuwe Stadskantoor Utrecht (SKU) in volle gang. Het is een hoog en imposant gebouw, dat nu nog als een eenling aan de passage van de OV Terminal staat. Een dergelijk gebouw heeft broertjes en zusjes in zijn omgeving nodig om een evenwichtig ensemble te vormen. In de toekomst zullen meer hoge volumes noodzakelijk zijn om een eenheid in het gebied tussen SKU, Jaarbeurspleingebouw en de Rabobank te creren.


Plankaart van de Westflank

34

3.2 Openbare ruimte Westflank Zuid

vogelvluchtperspectief vanaf de zijde van de binnenstad

Het plangebied binnen de Westflank Zuid omvat het zuidwestelijke deel van het Forum en de huidige kavel van de Knoopkazerne. Aan de noordoostzijde ligt het grootste regionale busstation van Nederland met direct daarnaast de OV Terminal en de sporen. Iets verder naar het zuiden is in het verlengde van de Montageweg, en aansluitend bij de Rabobank, de Rabobrug over de sporen gepland. Ten zuiden van de passage door de terminal is deze brug de belangrijkste verbinding voor fietsers en voetgangers tussen de binnenstad en de westelijk gelegen wijken. Aan de zuidwestzijde wordt het plangebied begrensd door het brede bomenrijke profiel van de Croeselaan. Als onderdeel van de hoofdstructuur van het Stationsgebied zorgt de Croeselaan voor de bereikbaarheid van het westelijke stationsgebied voor autoverkeer, logistiek verkeer en langzaam verkeer. Aan de noordwestzijde bevindt zich de Mineurslaan, de logistieke straat van het westelijke stationsgebied.

Programmering en bereikbaarheidDe ontwikkeling van 40.000 m2 kantoren van NS Vastgoed ligt direct aan het Forum en busstation. Het toekomstige Rijksgebouw zal zich vanuit de bestaande Knoopkazerne uitbreiden richting het Forum, met een totaal programma van 30.000 m2 kantoren en vergadercentrum. De gemengde ontwikkeling van 22.000 m2 wonen en kantoren is gepositioneerd aan de Croeselaan en de Montageweg.

In de afbeeldingen op pagina 35 is naast de programmering ook bijbehorende bereikbaarheid van alle verschillende gebruikers met een bestemming in de Westflank Zuid inzichtelijk gemaakt. De Fietsenstalling, die onder het Forum ligt, heeft de entree gekoppeld aan de Rabobrug. Fietsers die niet vanuit de binnenstad komen,

bereiken de stalling via Croeselaan en Montageweg. Onder de kantoorgebouwen en het plein ligt de gemeenschappelijke parkeergarage. Deze is toegankelijk vanaf de Mineurslaan, onder de noordelijke toren. Alle logistiek voor de gebouwen binnen het plangebied wordt georganiseerd vanuit de Mineurslaan, ook voor de zuidelijke toren. Op het moment van schrijven is het nog onduidelijk of een brug over de busperronnen en naar het Forum nodig is. In dit document wordt deze verbinding steeds als optie meegenomen.


programmatisch kader Westflank Zuid bereikbaarheid Westflank Zuid voor voetgangers, fietsers, autoverkeer en logistiek verkeer

SKU60.000 m2

30.000 m220.000 m2

WTC 40.000 m2kantoren NS

30.000 m2vergadercentrum + kantoren

+ kantoren

7.000 m2 wonen+15.000 m2 kantoren

Rabobank

Knoopkazerne

Beatrixtheater

OVT

wonencultuur

UTRECHT CS

BUSSTATION

? P

P

laden & lossen

kantoren vergadercentrum

amusement wonen

entree fietsenstalling OVT

route voor fietsersvoetgangerstromenroute voor logistiek verkeerroute naar parkeergarageroute voor autos

36

opbouw en gelaagdheid met gebouwen aan het maaiveld en gebouwen aan het Forum

bebouwing aan Forum en Knoopplein

Forum en Knoopplein

bebouwing aan het maaiveld

Croeselaan

Rabobrug

Montageweg

Forum (7,80 m. boven maaiveld)

Knoopplein (4,50 m. boven maaiveld)

KnoopkazerneMineurslaan Zuid

ruimtelijke opbouw van de Westflank ZuidBijgaande afbeeldingen maken inzichtelijk hoe het plangebied tussen OV Terminal en Rabobank ruimtelijk wordt opgebouwd en op welke wijze de gebouwen gerelateerd zijn aan de openbare ruimte. De functionaliteit, de mate van openbaarheid en de kwaliteit van elk van deze openbare ruimten heeft een reflexie op de de aangrenzende bebouwing. In de nu volgende toelichtingen worden functionaliteit, openbaarheid en de gewenste kwaliteit van alle buitenruimte benoemd en vertaald naar randvoorwaarden voor de aangrenzende bebouwing.


Plankaart Westflank Zuid

38

de openbare ruimte op het Forum verbindt de Rabobrug met de OV Terminal


T1 T2

B3

W

FORUM +7.80m mv

KNOOPPLEIN +4.50m mv

MAAIVELD

voorkeursvariant positionering van de hoofdentrees

atrium / foyer binnen/buiten relatiepositie entree kantoor

schuifruimte entree positie entree wonen schuifruimte entreeentree kantoren/commerciel

Toegankelijkheid; adressering en entreesDe positionering van de gebouwentrees is belangrijk voor het realiseren van een duidelijke verbindingenstructuur die voor iedereen herkenbaar en begrijpelijk is. De gebouwen binnen de Westflank Zuid kunnen verschillende entrees hebben, maar de hoofdentree, het adres, wordt hierbij bepaald. De beide kantoortorens, zijn geadresseerd aan het openbare Forum (+7.80 m boven maaiveld) met een ruime foyer of atrium. De ingangen ervan liggen net om de hoek, buiten de grote loopstromen en in de doorgang naar het zogenaamde Knoopplein (+4.50 m. boven maaiveld). Het Knoopplein is het deel van het Forum dat wordt omsloten door de bebouwing van Westflank Zuid. Het is de collectief private buitenruimte van de aangrenzende gebouwen die deels zal functioneren als de tuin van het vergadercentrum. De toegankelijkheid van het Knoopplein dient te passen bij de mate van openbaarheid.In de hoek van het Knoopplein ligt de hoofdentree van het nieuwe vergadercentrum en het rijkskantoor, in de oksel van het gehele Knoopcomplex. De entree is op die manier goed zichtbaar vanaf de doorgang en het Forum. Het nieuwe Knoopcomplex wordt in de beginfase, nog voor de komst van het Knoopplein, al gebouwd, en kan in een latere fase nog uitbreiden. De entrees dienen echter al vanaf de beginfase een duidelijke plek te krijgen. In de beginfase moet de hoofdentree op deze plek bereikbaar gemaakt worden via een tijdelijke eigen brugverbinding vanaf het Forum. Deze foyer van de hoofdentree kan ook toegankelijk zijn vanaf de Croeselaan. De Croeselaan maar ook de Montageweg zullen met de realisatie van de Rabobrug moeten gaan behoren tot de hoofdstructuur van openbare ruimten. In het nieuwe Knoopcomplex, langs de Croeselaan, moet minimaal n entree worden opgenomen om de relatie tussen gebouw en openbare ruimte

te versterken. Dit kan een extra entree naar de foyer van het rijkskantoor zijn of een entree van een publieke of commercile functie in de plint. De Montageweg, een weg die nu slechts een functie heeft voor logistiek verkeer, zal omgetoverd worden tot een promenade voor duizenden voetgangers en fietsers. De ruimtelijke inpassing en de kwaliteit van de aansluitingen, op enerzijds de Rabobrug en anderzijds de Croeselaan, zijn bijzonder belangrijk voor het functioneren van het stedelijke netwerk voor langzaam verkeer. Het gemengde gebouw met zowel wonen als kantoren heeft de entrees op het maaiveld, met een foyer aan de Montageweg en/of de Croeselaan. Verder kunnen eventueel kleinere kantoor -en/of bedrijfsruimtes hier op maaiveld hun ingangen hebben.

In deze paragraaf worden de functionaliteit en kwaliteit van de openbare ruimten nader gespecificeerd middels principeprofielen, rooilijnen, zichtlijnen, en plinthoogten.

40

Forum

verplichte rooilijnen aan het Forum; toren 1 staat in lijn met het Beatrixtheater en de onderbouw van toren 2 ligt op 8 meter vanaf de Forumrand

Het Forum En van de belangrijkste toevoerroutes naar de OV Terminal vanuit het zuidwesten gaat via het Forum. Het faciliteren van de doorstroming van grote aantallen voetgangers tussen Station, Knoopcomplex en Rabobrug en Rabobank is de hoofdfunctie van het Forum. Over de totale lengte van het Forum in de Westflank Zuid geldt daarom een obstakelvrije zone van bij voorkeur 8 meter breed. Deze maat is ruimer dan minimale 4 meter die gehanteerd wordt bij toegang tot de OV Terminal, maar ook nodig om het openbare karakter van de route te benadrukken. De treinreiziger die de OV Terminal aan de zuidzijde verlaat, kan zowel toren 1 als toren 2 zien liggen en heeft bovendien zicht op het platform van de Rabobrug. Zowel de plint als de bovenbouw van toren 1 liggen in dezelfde lijn als de gevel van het Beatrixtheater. De plint van toren 2 ligt op 8 meter van de Forumrand (= de plangrens). De bovenbouw van deze toren mag oversteken, maar zonder kolommen op het Forum en pas op 20 meter hoogte boven Forumniveau. Dit om de doorstroming n het openbare karakter te versterken. Ter hoogte van toren 1 is het Forum breder dan 8 meter en biedt de voetganger zicht op de zijkant van toren 2 en de doorgang naar het Knoopplein. De plint van toren 1 is hier afgeschuind zodat er ruimte is voor directe loop -en zichtlijnen tussen Forum en Knoopplein.


de openbare ruimte op het Forum verbindt de Rabobrug met de OV Terminal; links het deel boven de fietsenstalling, rechts het deel boven de Mineurslaan

zicht vanaf de OV Terminal op toren 1, toren 2 en de Rabobrug

vrij zicht tussen bron en bestemming

zicht vanaf de Rabobrug op toren 2, toren 1 en verderop het WTC doorzicht vanaf de Rabobrug tot aan Westflank Noord

42

Knoopplein

het Knoopplein als het hart van de Westflank Zuid

Knoopplein Het Knoopplein is het deel van het Forum dat wordt omsloten door de bebouwing van Westflank Zuid. Het Knoopplein ligt 3.30 meter lager dan het Forum, gelijkvloers met de eerste laag van het vergadercentrum (ca.+ 4.50 meter boven maaiveld Croeselaan). Het binnenplein is collectief private buitenruimte die veel meer dan het Forum gericht is op bestemming en verblijf. Met een hoogwaardige inrichting krijgt het binnenplein een specifiek en aantrekkelijk karakter dat past bij het congrescentrum en de andere aangrenzende kantoren. De fysieke toegang naar het Knoopplein vanaf het openbare Forum ligt niet strak uitgelijnd met een van de kavelgrenzen van de beide torens maar zal worden vormgegeven als een dynamische overgang met ruime trappartijen en groen. In de 32 meter brede doorgang naar het Knoopplein bevinden zich ook de entrees van de beide torens. Hier ontstaat een plek met veel dynamiek. De doorgang naar het Knoopplein vanaf de Croeselaan heeft een ruimte van 15 meter tussen de bestaande Knoopkazerne en het nieuwe hoekgebouw. Deze toegang vormt in de toekomst het adres van het complex Westflank Zuid vanaf de Croeselaan.


zicht op het Knoopplein vanuit het Rijkskantoor adressering van het vergadercentrum

het Knoopplein verbindt de verschillende niveaus van de openbare ruimte met elkaar

44

Aansluitinging Rabobrug, busstation& Knoopplein

zicht op de Rabobrug vanaf Stationsplein West de Rabobrug ligt hoger dan het Forum overzicht over de verschillende aansluitingen op het Foruminclusief de voorkeurspositionering van een evt. aansluiting busperronnen

Aansluiting RabobrugMet de ingepaste bomenrij in plantenbakken is de Rabobrug een bijzonder opvallende brugverbinding. Zowel fietsers als voetgangers gaan de brug tussen de westelijke buurten en de binnenstad gebruiken. Aan de zuidzijde van de brug ligt een fietspad, in het midden de bomen en aan de forumzijde het voetpad. De Rabobrug ligt hoger dan het Forum maar heeft een platform in de trappartij van ca. 8 meter op dezelfde hoogte. Platform en Forum liggen ca. 2 meter verschoven ten opzichte van elkaar. In de hoek van het Forum, die daardoor ontstaat, is de uitgang van de fietsenstalling gepositioneerd.

Aansluiting busstation & KnooppleinIn de ruimtelijke randvoorwaarden voor het Forum is ook rekening gehouden met de eventuele komst van een brug over de busperronnen. Indien een dergelijke verbinding vanuit het functioneren van het busstation wenselijk is kan deze aangesloten worden op het Forum net naast toren 2, in het verlengde van de doorgang naar het Knooplein. Daar ontstaat een centrale plek met veel kruisende bewegingen en overzicht in alle richtingen. Wellicht ook een prima plek voor de busreiziger om met uitzicht op de stad de bus af te wachten.


er ontstaat een centrale plek op het zuidelijke Forum t.p.v. de doorgang naar het Knoopplein; een evt. brug boven de busperronnen sluit hier op het Forum aan

46

Verbinding Forum WFZ - Terminal

Forum met minimale breedte van 4 meter

Forum met wenselijke breedte van 8 meter

het Forum boven de Mineurslaan De Mineurslaan is bestemd voor al het logistiek verkeer van de Westflank en heeft aan weerszijde laad -en loszones. Een zone voor constructie is slechts op n punt mogelijk. Het deel van het Forum tussen het Stationsplein West en toren 1 ligt recht boven de Mineurslaan en moet volgens de huidige uitgangspunten los blijven van de OV Terminal en het Beatrixtheater. Om de loopstromen van en naar de OV Terminal te verwerken is een minimale breedte van 4 meter het uitgangspunt. Deze breedte is gebaseerd op de fysieke toegang tot de OV Terminal. Echter vanuit de gewenste openbaarheid en de ruimtelijke kwaliteit wordt deze maat als onvoldoende beschouwd. Een breedte van 8 meter is wenselijk om het belang en de betekenis van de route te benadrukken.

De constructiemogelijkheden om het Forum hier te ondersteunen zijn op basis van de uitgangspunten zeer beperkt. In de afbeeldingen op pagina 47 wordt een aantal opties getoond: De eerste optie gaat uit van een Forum met de

minimale breedte van 4 meter. De tweede optie toont het Forum zoals

voorafgaand toegelicht, 8 meter breed en aanluitend aan de Forumrand van het meer zuidelijke deel. In deze situatie ligt het Forum zeer onvoordelig ten opzichte van de constructiezone en dat zal tot complexe en dure oplossingen leiden.

In de derde optie heeft het Forum nog dezelfde breedte maar is verschoven, zodat een centrale ligging boven de constructiezone ontstaat.

Deze en wellicht meer opties moeten nader onderzocht worden om tot een gentegreerde oplossing te kunnen komen. In dit vervolgonderzoek dienen onder andere de volgende zaken (heroverwogen te worden: aansluiting bij de OV Terminal losstaand of aansluiting bij het Beatrixgebouw positie goederen lift voor de OV Terminal t.o.v.

het Forum mogelijke constructiezones in de Mineurslaan

invulling van de grens tussen Mineurslaan en busstation

beheersbaarheid en veiligheidsaspecten van de overkluizing

Vooralsnog wordt in dit SP het Forum steeds volgens de tweede optie getoond.


Busstation West

voorbeeld Forum met minimale breedte van 4 meter, gebaseerd op de breedte van de ingang OV Terminal

voorbeeld Forum met breedte van 8 meter, verschoven t.b.v. de constructie

voorbeeld Forum met een breedte van 8 meter, gebaseerd op voetgangerstromen en aansluiting Rabobrug(ondersteuning daar waar mogelijk)

48

Montageweg

verplichte rooilijn aan de Montageweg ligt 6 meter terug t.o.v. de aanlanding van de Rabobrugalleen bij het gebouw aan de Croeselaan is op 14 meter hoogte een overstek van max. 6 meter toegestaan

de MontagewegIn een straat die nu hoofdzakelijk gebruikt wordt voor zeer lokaal bestemmingsverkeer, moet in de toekomst de interwijkse verbinding voor grote aantallen fietsers en voetgangers een plaats krijgen. Langs de Rabobank liggen 3 rijbanen bestemd voor logistiek en parkeren. Direct ernaast zal de nieuwe Rabobrug aanlanden met twee trappen, n die aansluit bij de fietsstrook en n die aansluit bij het voetpad. De hoogbouw aan de Montageweg ligt 6 meter terug ten opzichte van de aanlanding van de Rabobrug, waardoor deze vrij komt te liggen en op die manier een belang krijgt toegekend passend bij zijn functie. Tussen brugaanlanding en bebouwing is voldoende ruimte voor fietsers om de ingang van de fietsenstalling in de onderbouw te bereiken. Het volume van de fietsenstallingentree markeert de fietsenstalling en moet zichtbaar zijn vanaf het begin van de Montageweg. Boven brugaanlanding en fietsenstallingentree is een overstek niet toegestaan. Boven de plinthoogte van toren 2 is het wel toegestaan om van de rooilijn af te wijken voor een setback zodat er meer licht, lucht en ruimte ontstaat op deze strategische aansluiting van verbindingen.Dichter bij de Croeselaan, in het gebouw op de hoek, is boven de plint een overstek van maximaal 6 meter toegestaan. De plint is hier minimaal 14 meter hoog zodat er zicht op de brug mogelijk blijft. Indien de maximale toegestane overstek benut wordt mag deze ondersteund worden met een beperkt aantal kolommen. Bij een kleinere overstek moet deze kolomvrij worden opgelost.In het profiel van de Montageweg ontstaat met het overstek een natuurlijke opdeling in gebruikszones. Het voetgangers gedeelte onder de overstek wordt als vanzelfsprekend de voorruimte van de plint van het gebouw. Het openbare karakter dat bij de nieuwe functie van de Montageweg hoort moet zoveel mogelijk versterkt worden met commercile functies en levendigheid in de plint.


profiel van de Montageweg; met de 6 meter overstek blok 3 en kolommen op maaiveld

6 meter overstek met kolommen 4 meter overstek zonder kolommen overstek op 14 meter hoogte

profiel van de Montageweg; met de 4 meter overstek blok 3

6m 4m

50

Croeselaan

de verplichte rooilijn van blok 3 ligt in n lijn met die van de hoogbouw van de Knoopkazerne

de CroeselaanDe Croeselaan is een belangrijke toevoerweg naar het Stationsgebied. In de toekomst krijgt deze weg een knip ter plekke van de Jaarbeurspleingarage. Volgens de gemeentelijke plannen zal het brede profiel van de Croeselaan dan opnieuw ingericht worden. De middenberm wordt beplant met een driedubbele bomenrij en de stoep aan de Westflankzijde wordt heringericht tot de zogenaamde Esplanade. De Esplanade is een brede wandelboulevard vanaf de Tweede Asselijnstraat tot aan het Jaarbeursplein. Een deel ervan, ter hoogte van de Rabobank, is al ingericht. De maatvoering van bebouwing en buitenruimte ter plekke van het Knoopcomplex wordt zodanig aangepast dat de Esplanade kan worden ingepast. De hoogbouw van de huidige Knoopkazerne zal behouden blijven en ook (delen van) de laagbouw moeten mogelijk behouden kunnen blijven. Maar de bestaande waterbak rondom het gebouw en de huidige kavel van de Knoopkazerne zal in zijn geheel verdwijnen. De rooilijn van het gebouw op de hoek met de Montageweg komt in n lijn te liggen met de bestaande hoogbouw van de Knoopkazerne. Daardoor is het Knoopcomplex al vanaf grote afstand op de Croeselaan, als geheel te overzien en krijgt de aansluiting met de Montageweg meer ruimte. Ook de opgang naar de Rabobrug ligt dan beter in het zicht. De plint van het hoekgebouw is bij voorkeur afgeschuind of transparant om de aansluiting met en het zicht op de Montageweg nog verder te versterken. Tussen het hoekgebouw en het te behouden deel van de Knoopkazerne ligt de opgang naar het Knoopplein. En van de huidige afschuiningen in plint van het bestaande gebouw wordt gehandhaafd om de opgang naar het plein aan de Croeselaan te adresseren. Bij voorkeur komt er langs het gehele knoopcomplex tussen Montageweg en Mineurslaan Zuid, een luifel vergelijkbaar met die bij de Rabobank. Op die manier krijgt de Croeselaan een continu profiel en wordt de samenhang van het complex als geheel benadrukt.


aanzicht Croeselaan; de hoogbouw van de Westflank Zuid ligt centraal tussen Rabotorens en Jaarbeurspleingebouw/ SKU

overzicht over alle hoogte accenten door een gelijke rooilijn voor de hoogbouw

overzicht over hoek Croeselaan / Montageweg door een gelijke rooilijn voor de hoogbouw blijft het Knoopcomplex in zicht

52

Mineurslaan Zuid

de maximale bebouwingsgrens aan de Mineurslaan ligt op de kavelgrens

de Mineurslaan ZuidDe Mineurslaan zal hoofdzakelijk bestemd zijn voor al het logistieke verkeer voor de hele Westflank en heeft geen openbaar karakter. De in -en uitrijdende bussen van en naar het tijdelijke busstation zullen uit het profiel van de Mineurslaan Zuid verdwijnen en alleen autoverkeer voor de parkeergarage en het parkeerterrein onder het Knoopcomplex is toegestaan vanaf de Croeselaan in en uit te rijden. Voorbij de ingang van de parkeergarage wordt de Mineurslaan Zuid eenrichtingsverkeer voor uitsluitend laad -en losverkeer voor de aangrenzende gebouwen. Het toekomstige profiel bestaat uit twee rijbanen met aan weerszijde stroken voor laad -en losplekken. Aan de zuidzijde is binnen deze strook een ruimte gereserveerd als opstelruimte voor wachtende autos voor de parkeergarage. Deze opstelruimte zou ook binnen het volume van de parkeergarage opgelost kunnen worden.Nog voor deze zone voor laad -en losplekken, helemaal aan het begin van de Mineurslaan Zuid, is een klein gedeelte gereserveerd voor de bereikbaarheid van de fietsenkelder. Deze fietsenkelder wordt gerealiseerd in de bestaande atoomkelder onder de Knoopkazerne en is alleen bestemd voor gebruikers van de aangrenzende bebouwing. De entree naar de fietsenkelder moet zo dicht mogelijk bij de Croeselaan ingepast worden. Daardoor kan in de uitwerking aansluiting gezocht worden bij de Esplanade langs de Croeselaan.


randvoorwaardenkaartrooilijnen

bovenbouw Knoopkazerne + bovenbouw blok 3

bovenbouw Beatrixtheater + toren 1 plint toren 2

plint toren 2 + plint blok 3

6m

8m

Knoopplein op 4,50 m. boven maaiveld zone voor overbrugging hoogteverschilForum op 7,80 m. boven maaiveld openbare straat,maaiveldniveau (ca. 2,50 + NAP) verplichte rooilijnafwijking tbv zicht / route toegestaan

openbare ruimte en verplichte rooilijnenLangs de belangrijkste openbare ruimten, aan de buitenzijde van het gehele complex, gelden verplichte rooilijnen als randvoorwaarden voor verdere ontwikkeling. Ze zijn noodzakelijk om de functionaliteit en de ruimtelijke kwaliteit van de routes langs het Forum, de Montageweg en de Croeselaan te waarborgen. Sommige verplichte rooilijnen gelden ook of juist voor de bovenbouw omdat daarmee een dynamisch beeld en een ritmiek vanaf een grotere afstand bereikt kan worden of omdat daarmee meer licht,lucht en ruimte ontstaat in het voetgangersdomein. Aan de Mineurslaan geldt geen verplichte rooilijn, hier geldt een uiterste bebouwingsgrens die bepaald wordt door de kavelgrens. In de randvoorwaardenkaart staat eveneens toegelicht of de verplichte rooilijn geldt voor de plint of voor de bovenbouw of voor beide.

54

3.3 Bouwmassa

maximale bouwhoogte van toren 1 en toren 2 is 90 meter t.o.v. maaiveld

90m90m

Blok 3 Toren 2 Toren 1Maximale bouwenveloppenIn dit SP worden de uiterste bebouwingsgrenzen bepaald, waarbinnen programmatische ambities gerealiseerd kunnen worden. Eenvoudige voorwaarden met betrekking tot bouwhoogten, plinthoogten, rooilijnen en overstekken zijn concreet gemaakt in maximale bouwenveloppen. Deze zogenaamde bouwenveloppen zijn als een ruime jas voor de toekomstige ontwikkelingen, zodat te zijner tijd met behoud van ontwerpvrijheid, de gewenste metrages gerealiseerd kunnen worden. Door de uiterste bebouwingsgrenzen vast te leggen kunnen de functionaliteit en ruimtelijke kwaliteit van de eerder beschreven verbindingen langs en door de Westflank Zuid worden gegarandeerd.

Maximale bouwhoogteVolgens het gemeentelijk beleid met betrekking tot hoogbouw zijn binnen de Westflank Zuid grote bouwhoogte toegestaan. Ten behoeve van een evenwichtig stedenbouwkundig ensemble is het zelfs wenselijk om op bepaalde plekken de 90-meterlijn te bereiken. Tenzij anders vermeld zijn alle bouwhoogtes gerelateerd aan maaiveldniveau (gemiddeld op 2,50 m. +NAP).


maximale bouwenveloppe van het gebouw hoek Montageweg/Croeselaan en toren 2

maximale bouwenveloppe van toren 1 en toren 2

Bebouwing aan het Forum Het maximaal te ontwikkelen programma direct aan het Forum is 40.000 m2 bvo. Er wordt vanuit gegaan dat dit programma in twee aparte torens (met elk marktconforme vloeren) gerealiseerd wordt. Voor trein -en busreizigers vormen de beide torens aan het Forum samen met het SKU het adres van de Westflank. De strategische plek aldaar in het stedelijk netwerk, waar de Rabobrug en het Forum samenkomen dient al vanaf grote afstand herkenbaar te zijn. Voor toren 1 en 2 geldt een maximale bebouwingshoogte van 90 meter. Met het verschil in plinthoogten van de beide torens wordt het belang van deze plek benadrukt. Voor toren 2 geldt een plinthoogte van 20 meter boven het Forumniveau en een maximale overstek van 4 meter waardoor voldoende licht, lucht en ruimte ontstaat ter plekke van de aansluiting tussen Rabobrug en Forum. De plinthoogte van toren 1 is 13 meter boven het Forumniveau. Deze hoogte staat beter in verhouding tot het aangelegen vergadercentrum en past bij de maat en schaal van het Knoopplein. Bij toren 1 zijn geen overstekken boven het Forum toegestaan om vanaf de OV Terminal overzicht te kunnen hebben op zowel toren 1 als 2 en de Rabobrug. De afstand tussen de beide torens ter hoogte van de plintbebouwing bedraagt 32 meter om zo een voldoende ruime doorgang naar Knoopplein en vergadercentrum te garanderen. Boven de plintbebouwing is aan n van beide kanten een overstek van 4 meter toegestaan, zodat er een maat van minimaal 28 meter overblijft voor doorzicht vanuit het Knoopcomplex. In de randvoorwaardenkaart aan het einde van dit hoofdstuk is het (door)zicht vanuit het rijkskantoor nader gespecificeerd met zichtlijnen.

56

maximale bouwenveloppe van het gebouw hoek Montageweg/Croeselaan

maximale bouwenveloppe vernieuwde Knoopcomplex en toren 1

Bebouwing hoek Croeselaan/MontagewegOok het gebouw op de hoek Croeselaan/Montageweg mag naar een hoogte van 90 meter. In de lange lijn van Jaarbeurspleingebouw naar de Rabotorens levert hoogbouw op deze plek een afwisselend en ritmisch beeld op. De plint bebouwing ligt in dezelfde lijn als toren 2 en de parkeergarage en heeft bij voorkeur een afgeschuinde hoek naar de Croeselaan. De plinthoogte is ruim 14 meter boven maaiveld, vergelijkbaar met de hoogte van de fietsenstalling-entree tussen toren 2 en de Rabobrug. Daarboven is een overstek van 6 meter op een beperkt aantal kolommen toegestaan. De afstand van de bebouwing tot het Knoopcomplex bedraagt minimaal 15 meter. Aan deze zijde zijn geen overstekken toegestaan. Het te ontwikkelen programma in het hoekgebouw bedraagt 22.000m2 bvo, waarvan maximaal 15.000 m2 kantoren en minimaal 7.000 m2 woningen. De bovenbouw is in principe bestemd voor woningen en heeft een kleinere footprint dan de onderbouw. De grens aan het Knoopplein van de te behouden middenbouw van de huidige knoopkazerne is tevens de uiterste bebouwingsgrens van de bovenbouw van het hoofdgebouw. Het accent van het gebouw komt daarmee aan de Croeselaan te liggen.

Geleding van de bouwmassaHet onderscheid tussen een kantoorgedeelte en een woongedeelte moet in de geleding van de bouwmassa geaccentueerd worden. Het woongedeelte moet als zodanig herkenbaar zijn vanaf de Croeselaan.


90m

70m

90m

- maximale bouwhoogte op de hoek Montagweg / Croeselaan is 90 meter met een geleding op ca. 47,5 meter; de hoogte van de Knoopkazerne- de uitbreiding van het Knoopcomplex mag naar maximaal 70 meter

Bebouwing KnoopcomplexIn de aanbesteding van het nieuwe Knoopcomplex wordt behoud en herontwikkeling van de toren en de middenbouw van de huidige Knoopkazerne als randvoorwaarde meegegeven. Inclusief deze bestaande gebouwdelen bevat het maximaal te ontwikkelen programma voor het Knoopcomplex 30.000 m2 bvo. Het nieuw te bouwen deel sluit aan bij het bestaande gebouw en loopt door tot aan toren 1. De onderbouw met het vergadercentrum ligt gelijk met de vloer van de eerste verdieping van het bestaande gebouw (ca.4,5 meter boven maaiveld Croeselaan). De bouwhoogte van de onderbouw is maximaal 19,5 meter boven maaiveld. De nieuwe bovenbouw van het rijkskantoor staat op een minimum afstand van 25 meter van toren 1 en heeft een bouwhoogte van maximaal 70 meter boven maaiveld. Op die manier is een geleidelijke hoogteopbouw richting Forum mogelijk. Alle vloeren in de nieuwbouw liggen bij voorkeur gelijk met die in het bestaande gebouw en worden verbonden met een smaller gebouwdeel dat niet hoger is dan de bestaande bebouwing.Voor de nieuwe delen van het Knoopcomplex gelden geen rooilijnen, alleen maximale bouwgrenzen. De maximale bebouwingsgrens aan de Mineurslaan wordt bepaald door de kavelgrens. En aan de Croeselaan wordt de maximale bebouwingsgrens gebaseerd op de bestaande gevellijn. Er geldt hier dus geen verplichte rooilijn. De gevel van de onderbouw ligt in het verlengde van de terugliggende plint van het Beatrixtheater of volgt de contour van de huidige onderbouw.

58

Inpassing programma

inpassing van programma met de entree van de woningen aan de Croeselaanen extra commercieel programma in de plint van blok 3

kantoren atrium / foyerwoningen entreezone woningen commercile functies vergadercentrumfietsenstallingparkeergarage

In te passen programmaHet gewenste programma voor de duotorens aan het Forum bevat 40.000 m2 BVO kantoren. De omvang van de bouwenveloppe is zo bepaald dat dit programma met een ruime ontwerpmarge (ca. 25 %) ingepast kan worden. In de plinten van de torens zouden kantoorgerelateerde semi-publieke functies toegevoegd kunnen worden. De verdeling van het programma over de beide torens ligt nog niet vast en zal afhankelijk zijn van de vraag vanuit de markt. Het totaal programma blijft echter beperkt tot 40.000 m2 BVO. Het uitgangspunt is dat binnen de grenzen van de bouwenveloppe twee afzonderlijke torens met markconforme vloeren gerealiseerd worden. Indien zich in de toekomst een afnemer aandient die meer oppervlaktemeters wenst dan in n toren passen, dan zal de bouwenveloppe in overleg met alle betrokken partijen aangepast moeten worden.

Het nieuwe Knoopcomplex zal in de toekomst ruimte bieden aan maximaal 8.000 m2 BVO vergadercentrum en 22.000 m2 BVO kantoren. Beide programma onderdelen worden deels opgenomen in de bestaande knoopkazerne en deels in de uitbreiding ervan. Het vergadercentrum komt in de plint van het complex en sluit gelijkvloers aan bij de huidige congresvloer van de knoopkazerne. De kantoren in de nieuwbouw sluiten aan bij die van de oudbouw via een koppelstuk om een samenhangend complex te realiseren met vloeren van voldoende oppervlak.

Stedenbouwk

Stedenbouwkundig- en beeldkwaliteitsplan Westflank Zuid

Documents

Transcript of Stedenbouwkundig- en beeldkwaliteitsplan Westflank Zuid